lr.55^'
i inst*nX 1
Het Koninklijk bezoek aan Arnhem en Nijmegen.
Waal- en Rijnbruggen gereed.
Een grootsche dag voor beide steden.
Instantirïe
Gemeenteraad van Gouda.
De Gemeen (ebejrrooting 1936.
STADSNIEUWS.
1 is, n dal l
Niet steeds eenstemmigheid.
Sommige leaen neDDen by atzonder-
jgjive nu ia. aiwijKenae meeningen noen
ui.ija.eii omtrent, Depaaiue onderwerpen.
uit nco met nte aizonüernjxe natas
ïicciiesjsen vuii aiwyicenae meeningen
een aanzien van aiiaere onderwerpen
mug met woruen aigeieia, aat daarom-
neiu eeiisteinimgneia neeit geheerscnt
ui aat alle teuen zien bij ae gevallen be
slissing nebben neergelegd.
Minderheidsnota.
Het rapport is vergezeld van een nota,
onaerteeicénd door ae leden der staats
commissie Albaraa, G. van den Bergh,
Joekes en Kranenburg. Zij zijn tegen
Herziening van art. betreliende de
vrijheid van drukpers.
Zij achteh de lormule van a'rt. 7, die
thans wordt voorgesteld, in hooge mate
onduidelijk en rekbaar.
De leden Aalberse, Van den Bergh, De
Gee/, Joekes, Kranenburg en Anema
hebben een nota geschreven, omdat zij
hefc gewenscht achten, in de Grondwet
de mogelijkheid open te stellen voor de
benoeming, niet alleen van ministers
zonder portefeuille, maar ook van staats
secretarissen.
Zij stellen zich dezer posit» voor als
die van onder-ministers. Zijr behooren
dus tot het ministerie, waarmee zij op
en aftredeh. Zij kunnen dus odl, anders
dan de directeuren-generaal, door de
Kroon naar welgevallen worden ontsla
gen.
Kevolulioiinaire volksvertegen
woordigers.
Van de leden Albarda, Van den Bergh,
Joekes en Kranenburf is er een nota
met betrekking tot de mogelijkheid, dat
van het lidmaatschap van de vertegen-
wodrdigende lichamen worden vervallen
verklaard leden, die een streven tot uit
drukking brengen, gericht op verande-
ring van de bestaande rechtsorde met
toepassing of bevordering van onwettige
middelen.
De commissie stelt ook volgens ge*
noemde ledeh terecht op den voorgrond,
dat ieder in ons land vrij is en vrij mqjet
blijven, in het openbaar een staats- of
rechtsorde te verdedigen, principieel af
wijkend van de bestaande, mits dit niet
geschiedt met opwekking tot het
van. onwettige middelen tei^ berei)
van het gewenschte doei.
gebruik
;rei£pg
Genoemde leden meenen dan ook met
de commissie, dat dergelijke uitingen
van revolutionnaire volksvertegenwoor
digers met kracht dienen te worden
tegengegaan.
De leden der staatscommissie Van den
Bergh. Van der Heyden era Kranenburg
hebben ,een nota opgesteld betreffende
de schadeloosstelling van ^Tweede Ka
mer-leden.
Zij achten met de andere leden der
staatscommissie in de tegenwoordige om
standigheden een verlaging van het be
drag der schadeloosstelling noodzakelijk.
H.i. echter zal met een vermindering met
1000 verder worden gegaan, dan het
algemeen belang gedoogt.
LAATSTE BERÏGHTEN.
ERNSTIG VLIÖtJTUIG-ONGELUK.
Noorseh passagierstoestel omlaag
gestort.
Alle zeven inzittenden gedood.
OSLO, 16 Juni. Heft) Noorsche passagiers
vliegtuig „Haivoem", van den luohtdienst
Bergen—Drondjem—Trartóoe, behoorende
tbt de Noorsahe luchtvaartmaatschappij, is
hedenmorgen tijdens mist tegen den berg
„Lihesten" aim die noordkust) van de Sogne-
Fjord gevlog«p en omlaag gestort.
Het ttoestêl is gevonden op een berghel
ling op 400 meter hoogte. Alle zeven inzit
tenden, n.l. vier leden der bemanning en
drie passagiers zijn om het leven gekomen.
Ovorweegt Frankrijk een officieel
goud-embargo?
LONDEN, 16 Jikrti. Volgens mededeelin-
gen vanuit Parijs komende luchtreizigers
wordt aan alle passagiers te Le Bourget
een verklaring voorgelegd, waarin zij moe
ten opgerven of zy goud of zilver bü zich
hebben en indien dit zoo is, tevens hot
juiste bedrag.
Op het oogenblik is het uitvoeren van
deze metalen nog niet strafbaar, dooh in
dien de opgave der reizigers, by controle
der bagage niet overeenstemt met de opge
geven waarde, worden zij beboet.
Naar verluidt zou de Franshe regeering
een onofficieel embargo op goud en zilver
overwegen. De eerste ötap in dteze richting
zou dan zyn het voorkomen van de indivi-
dueele goudexport.
Indien deze mededeefrngen juist zyn, zou
het resultaat) hiervan kunnen zyn, dat in-
plaats van de indavidtaeele goudexport, de
menschen Fransche bankbiljetten zullen
gaan overbrengen, die in Engeland tege-i
ponden omwisselen en dezen zullen gaan
opsparen. I
WEERBERICHT.
Laagste stand 752.1 te Malinhead.
Weersverwachting. Zwakke tot matige
zuidwest- tot zuid. wind gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen regen, iets warmer
ovprdag.
Vandaag hebben H. M. de KÖifingln
e/i n. k. ri. Prinses Juliana een officieel
bezoeK. gebraent aan Arnhem en Nijme
gen in verband met net gereedkomen en
in gebruik nemen van de vaste oever
verbindingen over aen Hijn en den Waal.
Een lang gekoesterde wensch is in
beide steden met de totstandkoming van
de beide vaste bruggen in vervulling ge
gaan. De misere met schipbrug en pont-
veer is voorbij. Óet verkeer van Noord
naar Zuid kan onafgebroken doorgang
vinden.
Het Koninklijk bezoek Is in beide ste
den gepaard gegaan met spontane hul
debetuigingen aan de Vorstelijke bezoek
sters. die overal met groote enthousiasme
werden begroet.
De aankomst te Arnhem.
Om ïu uur van Het Loo vertrokken, ar
riveerden H. M. de Koningin en H. K. H.
Prinses Juliana te omstreeks half elf uur
per auto te Arnhem.
Het gevolg van H. M. de Koningin, be
stond uit Jonkvrouwe D. H. van Tets,
eerste hofdame, Z. Exc. J. H. F. Graaf
Dumonceau, gep. generaal-majoor-tit.,
opperceremoniemeester en grootmeester,
U. S. S|xma baron van Heemstra, parti
culier-secretaris. Jhr. C. E. "J. M. Ver-
heyen, eerste stalmeester en luitenant
kolonel Jhr. W. C. M. de Jonge van Elle-
meet, adjudant van H. M. en eerste lui
tenant D. J. A. A. van Lawlck van Pabst,
ordonnans-officier.
Het gevolg van H. K. H. Prinses Juliana
bestond uit jonkvrouwe A. M. de Brauw,
hofdame en E. H. Juckema van Burma-
nia b^ron Rengers van Warmenhulzen,
dienstdoend grootmeester.
Gereden werd via Hoenderloo.
Op den Deelschen weg, op de grens
dér gemeente Arnhem, werden de hooge
bezoeksters opgewacht door den burge
meester van Arnhem, den heer H. P. J.
Bloemers en door den Commissaris der
Koningin mr. S. baron Van Heemstra.
Rijtoer door Arnhem
De stoet maakte allereerst een rijtoer
door. verschillende jjijken van» de stad
waar de drukte buitengewoon groot was.
Op verschillende punten werden de
hooge gasten bloemen aangeboden.
ZanghuMe op het Velperplein.
Door de binnenstad, waar de drukte
geweldig groot was, bereikte de stoet
tenslotte het Velperplein.
Hier stonden ongeveer 400C Arnhem-
sche schoolkinderen opgesteld, gereed
voor het brengen van een zanghulde on
der leiding van den heer D. Draaisma.
Onder geestdriftige toejuichingen der
schooljeugd en der toeschouwers nam
het gezelscljafr na afloop der zanghulde
wederom in de auto's plaats, om via de
Velperbinnensingel naar den oprit van
de nieuwe Rijnbrug te rijden.
Deze was sedert des morgens 10 uur
voor alle verkeer gesloten.
Bij het begin van de brug stapten de
Vorstelijke bezoeksters uit, om zich te
voet over de brug te begaven. Op de
brug had zich opgesteld, de minister van
waterstaat Jhr. Ir. O. C. A. van Lldth de
Jeude, die de Koningin en de Pripses
verwelkomde en haar vervolgens naar
de overzijde leidde, waar men zich in de
auto's begaf, om over den nieuwen
straatweg naar Nijmegen te rijden.
De opening van de brug te Nijmegen.
De Koningin knipt het koord door.
De dag van heden was voor Nijmegen
het hoogtepunt van de zomerfeesten,
daar op dezen dag door H. M de Konin
gin, in gezelschap van H. K. H. Prinses
Juliana de monumentale brug over de
Waal, welke de stad met het Noorden
des lands zal verbinden, werd openge
steld voor het verkeer.
Te zeven uur des morgens was de stad
uit den slaap gewekt door het garni-
zoens-muzlekcorps, dat een rondgang
maakte door de voornaamste straten. De
stad maakte zich op tot het feest en
weldra woeien de vlaggen van welhaast
alle huizen.
Het was ongeveer kwart over twaalf,
toen de Koninklijke auto op de brug ar
riveerde. Hier werd H. M. opgewacht
door den minister van waterstaat jhr. Ir.
O. C. A. van Lldth de Jeude, met een
gedeelte van zijn staf.
H. M. inspecteerde de brug en bewon
derde het uitzicht, dat geboden wordt
vanaf de middelste overspanning, welke
een lengte van 244 meter overspant en
waarschijnlijk de grootste brugboog van
Europa is.
Halverwege de brug, waar het grond
gebied der gemeente Nijmegen aanvangt,
werd H. M. begroet door den burgemees
ter van Nijmegen, den heer J. A. H.
Steinweg. Hier werden bloemen, aange
boden aan de Koningin door een. dochter
vai\ burgemeester Steinweg, terwijl een.
dochter van den voorzitter van de „Com -
missie Waalbrug-1936" mr. K. Weve, aan
de prinses een ruiker overhandigde. Een
oogenblik later weerklonken de plech
tige tonen van het Wilhelmus.
Na bezichtiging van de brug namen
de Vorstinnen plaats op een podium, dat
aan de Nijmeegsche zijde van de brug
was opgericht.
Tevoren hadden zich daar tal van ge-
noodlgden verzameld.
De geschiedenis van de totstand
koming van de brug.
De minister van waterstaat, jhr. Ir.
Van Lldth de Jeude, sprak nadat H. M
de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
hadden plaats genomen, een rede uit,
waarin hij er op wees dat op de rijks-
begrooting voor 1913 reeds een bijdrage
voor den brugbouw te Nijmegen Is uit
getrokken. maar dat eerst op 25 Decem
ber 1925 door Ged. Staten, een commissie
is ingesteld onder voorzitterschap van
de commissaris jn Gelderland, Jhr. Van
Citters, welke commissie tot taak had:
„een onderzoek in te stellen naar de
plaats der overbruggingen over de Ne-
derrijn te Arnhem, over den Waal te
Nijmegen en over den IJssel te Does
burg, alsmede voorstellen ln te dienen
tot aansluiting dier overbruggingen aan
hboidverkeerswegen en plaatselijke we
gen en tot verdeeling van de kosten der
aansluitende wegen over de betrokken
openbare lichamen".
Blijkens voorafgegaan overleg werd de
Minister van Waterstaat bereid gevon
den met het oog op het doorgaand ver
keer medewerking van rijkswege te be
vorderen. waarbij als voorloopig uit*
gangspunt werd aangenomen, dat de
kosten der brug voor rekening gouden
worden genomen van het Rijk, ^terwijl
de plaatselijke en gewestelijke lichamen
in ruime mate zouden bijdragen in de
kosten der toegangswegen.
De commissie koos in haar rapport van
26 April i927, evenals de commissie voor
de Waaloverbrugging in 1912, als plaats
voor de brug de oostzijde van de stad
nabij de Bejvedè^e, waarmede de toen-
milige Minister van Waterstaat zich op
24 Februari 1928 vereenigde.
Intusschen werd met de gemeente
overeenstemming verkregen omtrent de
vergoeding wegens derving van de op
brengst van het veerrecht, welke op
425.000 werd vastgesteld.
Tenslotte werd na moeizame onder
handelingen ook omtrent de verdeeling
van de kosten der toegangswegen, de
wijze van uwoering van het werk en
de technische onderdeelen, overeenstem
ming bereikt en in 1930 >esloot de ge
meenteraad lnbeginsel de voorstellen
van het Rijk te aanvaarden.
Wederom was men zijn doel zeer dicht
genaderd, doch andermaal dreigde een
kink in den kabel, toen in 1931, nadat
de eerste voorbereidingen voor den bouw
waren getroffen en de ter visielegging
voor de onteigening reeds had plaats
gehad, meeningsverschillen ontstonden
over de voorwaarden van samenwerking
tusschen Rijk en gemeente, inzonder
heid op hqt gebied der arbeidsvoorwaar
den. r
Toen de Raad aanvankelijk op 12 Aug.
1931 toepassing van het collectieve ar
beidscontract eischte, hoewel deze eisch
door den Minister was afgewezen, scheen^
het plan voor de zooveelste maal op
losse schroeven te staan, doch op 9 Sep
tember 1931 besloot de Raad tot finan-
cieele medewerkitfg zonder meer, op
krachtigen aandratig Van velerlei aijden,
inzonderheid van den burgemeester van
Nijmegen, den heer Steinweg.
Op 23 October 1931 wordt de eerste
proefpaal door de Hollandsche Beton
Maatschappij geheid, op 11 Maart 1935
wordt de montage van den bovenbouw
aangevangen, op 16 Juni 1936 behaagt
het Uwer Majesteit de brug voor het
openbare verkeer open te stellen.
De geschiedschrijver heeft hiermede
zijn taak volbracht, want het machtige
bouwwerk, dat wij aanschouwen, is <ie
welsprekende getuige van den arbeid, die
ln de laatste 5 jaren werd verricht.
De Minister» deelde vervolgens mede,
dat de brug een nuttige breedte van 20
meter heeft en 5 overspanningen, waar
van de middelste, de hoofdoverspanning,
Cen wijdte heeft van 244.10 M., ter weers
zijden waarvan twee overspanning van
95 M. en 72 M.
De constructievorm van deze brug ls
hier te lande een unicum.
De opening der brug.
H M. de Koningin, begeleid door den
Minister van Waterstaat, begaf zich
daarna weer op pe brug. Een dochtertje
van den hoofdingenieur-directeur van
den Rijkswaterstaat ir. W. J. M. Harm-
sen bood de Vorstin de zilveren schaar
aan om het koord, dat de overgang over
het nieuwe bouwwerk afsloot, door te
knippen.
H. M. de Koningin keerde daarna terug
naar de genoodigden, waar eerste de
Commissaris van de Koningin in de pro
vincie Gelderland, mr. 8 baron van
Heemstra een rede hield, waarin hij met
groote waardeering herdacht den steun
van minister Bongaerts voor de mede
werking bij het samenstellen der brug*
gencommissie, alsmede het groote aan
deel van minister Reymer bij dezen
bouw. Warme hulde ook voor de gemeen
tebesturen, die door het brengen van zeer
groote offers doorslaande bewijzen ge
geven hebben dat zij begrepen, niet al
leen het lokale, maar ook het algemeen
belang te moeten dienen.
Tenslotte hield de burgemeester van
Nijmegen, de heer J. A. H. Steinweg, een
korte toespraak.
Nadat de burgemeester aan H. M de
Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
de door J. C. Wlenecke ontworpen pla
quette haa overhandigd, werden de hee-
ren C. A P. Ivens, H. H de Haan. kapt.
luit. ter zee b.d. W. Bunge en ir. W. Cool,
leden van de „Burgerijcommissie voor
Waaloverbrugging 1906". welke commissie
in de voorgeschiedenis der brug zulk een
belangrijke rol heeft gespeeld, aan H. M.
de Koningin voorgesteld De heer Ivens
werd tevens ln de gelegenheid gesteld
een album aan te bieden met een groot
aantal foto's, betrekking hebbende op
den bouw van de Waalbrug
Na afloop der openingsplechtigheid
vertrokken H. M. de Koningin en H. K.
H. Prinses Juliana met gevolg per auto,
terwijl de aanwezigen spontaan het Wil
helmus zongen, langs de nieuw aange
legde parken aan den NIjmeegschen
brugoprlt, langs het Keizer Lodewijk-
pleln en den Oranjesingel. Overal, waar
de Vorstelijke personen passeerden, wer
den zij lulde door het publiek toege
juicht.
Op het station stond he^^Coninklijk
rijtuig gereed, waarin de Koningin en
de Prinses de lunch gebruikten.
De brug in gebruik.
Nadat de hooge gasten de brug had
den verlaten, het was ruim half twee
geworden legde „het verkeer" beslag
op de brug. Van de Lentsche zijde ver-
scheen een stroom verkeersmiddelen,
I optrekkende ln vier colonnes, gevormd
door de deelnemers aan den sterrlt van
den A.N.W.B De honderden auto's en
motorrijwielen, gevolgd door de wielrij
ders. wandelaars en ruiters, trokken ln
triomf over de nieuwe oeververbinding
de stad binnen en verspreidden zich
daar naar de controleposten om hun
herlnnerln^sdiploma te ontvangen.
De voertuigen waren feestelijk opge
sierd. en de veroveraars van dit nieuw
terrein toonden zich de plechtigheid van
lie? moment wel bewust.
De Algemeene Beschouwingen.
De verhoudingen in B.' en W. en den Raad.
De late begrooting en de voorbehandeling by (Jed. Staten.
De eischen van Rijk en Provincie en de lastenverzwaring der Gemeeni*e.
Extra Rijksbijdrage noodzakelijk.
Blijvende versobering. Vermindering van schuldenlast.
MIDDAGZITTING.
(Vervolg.)
Mevr. VAN DANT&IG—MELLES houdt
algemeene beschouwingen namens de S.-D.
raadsfractie.
Allereerst wijst spr. op het feit dat deze
begrooting zoo laat is. Spr. kan zich niet
vereenigen met de vooraf-inzending van het
ontwerp aan Gedeputeerden, daar nu de
Raad maar ja en amen heeft te zeggen.
Spr. bespreekt de samenstelling van het
College van B. en iW. op grond van de uit
komst der verkiezingen. Die samenstelling
wordt niet overeenkomstig de beteekenis der
S.D.A.P. geacht.
De indruk bestaat by spr. dat de vertegen
woordigers van haar politieke groep ook in
andere gelegenheden niet op de plaats ka
men waarop zij behooren te worden gekozen.
Het onderwijs heeft nimmer last gehad
van soc.-dem. propaganda.
Tot verbetering van den toestand van de
werkloosheid zou spr. wenschen aanleg va?
kinderspeeltuinen en een tweede zwembad,
waaraan groote behoefte bestaat.
Er moet geprobeerd worden arbeid te ver
schaffen waar zqlks mogelijk is, zooals dat
in het Plan van den Arbeid is aangegeven.
Geschiedt dat niet, dan zal Gouda met zyn
2000 werkloozen langzamerhand te gronde
gaan. Inschakeling by de vakorganisaties
voor de regelingen by arbeidsverschaffing
i«i daarbij gewenscht.
De verhooging der Personeele belasting is
ons opgelegd;4 als de Regeering uit dezen
hoofde 162.000.— vordert, kan daartegen
over dèn niet wat worden geëischt?
Spr. noemt het geen groot gebaar van
den burgemeester dat deze toestemming ge
weigerd heeft voor een l(4ery vo^b het In
stituut voor Arbeidersontwikkeling, welke
later door*den Minister wql is verleend.
Het technische deel der begrootir.g zal
spr. aan andere leden der fractif overlaten.
De heer MIDDELWEERD (r.k.) zegt dat
de ontwerpbegrooting zooals die thans is,
na de voorbehandeling in Ged. Staten, te
leurstelling wekt. Spr. meent dat er op be
paalde beslissingen van thans wel invloed
ware te^ oefenen geweest. Het doet spr.
vreenuj aan dat men nu nog kans moet zien
om te kunnen bezuinigen. Spr. zou daar
omtrent nu concrete gegevens willen ver
nemen. Deze begrooting is naar spr.'s oor
deel uitgebeend.
Spr. zal de lasten moeten aanvaarden,
hoewel deze ondragelijk en naar zyn op
vatting niet te torsen zyn.
Spr. uit de verwachting dat B. *en W. se
rieus aandacht zullen schenken aan de cir
culaire van den Minister ten aanwen der
loonen en salarissen. Spr. verheugt zich in
het standpunt van „Het Volk" ten aanzien
der kindertoeslagen.
Spr. verzoekt rekening te houden by de
schoolgeldregeling ook met de kinderen der
gezinnen, die nog niet op school gaan.
Spr. meent dat het zich afkeeren van den
Schepper er toe moet leiden dat de wereld
een gekkenhuis wordt. Spr. wil met ver
trouwen op den Schepper datgene doen wat
tot heil der menschheid kan strekken.
De heer A. VAN WIJK (a.r.) is eveneens
van meening dat de gevolgde methode van
behandeling van de ontwerp-begrooting al
lerminst bevrediging schenkt. Doordat B. en
W. ook thans weer, en nu geheel onverplicht
(op welk laatste woord hij de nadruk legt)
de ontwerp-begrooting eerst ter inzage heb
ben gezonden aan Ged. Staten, hebben zy
een concessie gedaan aan een praktijk, die
noch aan den geest van de Gemeentewet,
noch aan het beginsel van de gemeentelijke
zelfstandigheid beantwoordt.
En al geeft spr. gaarne toe, dat men in
deze buitengewone tijdsomstandigheden aan
het algemeen finantieel en economisch be
lang den voorrang moet toekennen en dit
belang nu eenmaal eischt dat meer dan in
normale tijden zeggenschap wordt toegekend
aan de hoogere besturen, zoo kan spr. toch
niet nalaten erop te wyzen. dat d# gevolg
de methode uit het oogpunt van de gemeen
telijke zelfstandigheid groote bezwaren
heeft. Immers de Raad wordt nu by de be
handeling voor een fait accompli geplaatst.
1936 is byna reeds halverwege verstreken
voor de begrooting in den Raad komt. Elk
verzet tegen een onderdeel zal nieuwe stag
natie veroorzaken en nog tot verdere on
regelmatigheid leiden. Daarenboven is het
niet aannemelijk, dat door verwerping van
de begrooting of van een deel ervan of door
amendeering veel zal kunnen worden be-
reikt, wijl het immers vaststaat, dat de hoo
gere bêsturen zich ten aanzien van de be
langrijkste aan de orde zijnde vraagstukken
reeds hebben vastgelegd en de gemeente,
gelet op de financieele omstandigheden zich
aan het inzicht van deze besturen, zelfs wat
betreft de détails, zal moeten conformeeren.
Het behandelen van de begrooting door
den Raad krijgt daardoor meer of min het
karakter van een formaliteit.
Alleen uit practische overwegingen is voor
de door B. en W. gevolgde methode wel iets
te zeggen, daar meerdere raadsvergaderin
gen daardoor worden voorkomen, wat kos
ten en tyd bespaart.
Het zal, zegt spr. na deze uiteenzetting
wel duidelijk zijn dat zijn fractie geen uit
voerige begrootings-beschouwingen wenscht
te houden, aangezien zulks in (ie gegeven
omstandigheden weinig zin heeft.
Spr. zal zich dan pok bepalen tot slechts
enkele punten.
Wat het meest teleurstelt, is dat nog ver
dere belastingverhooging onvermijdelijk
schijnt. Wanneer evenwel juist is, wat de
minderheid van B. en W. by het voorstel
tot verhooging van de opcenten op de Per
soneele belasting opmerkt, dat n.l. mogelijk
door Gedep. Statey genoegen genomen zat
worden ïfiet een lagere schaal, dan wordt
gevraagd, wanneer voor het verschil in op
brengst een verhoogde inkomstenpost of
verlaagde uitgavenpost kan worden gesteld,
dan kunnen we ook nog wel een stap ver
der gaan. Laten we dan trachten de bur
gerij deze geheele verzwaring van lasten
te besparen door de schaal van opcenten on-#
gewijzigd té» laten en voor het daardoor te
derven bedrag verlaging van uitgaven zoe
ken, wat, hoewel de begrooting al aardig is
uitgebeend, misschien nog wel mogelijk zal
blyken; mogelijk gaan Gedeputeerden dan
ook daarmede accoord.
De stepds stijgende kosten van armenver
zorging en werkloozensteun zijn wel de
voornaamste oorzaken v^gde minder roos
kleurige toestand van de ~g5Wte#nte-finan-
ciën. Waar evenwel op deze beiden weinig
kan en mag worden bezuinigd, zal het zéak
zyn aan de wel voor bezuiniging in aan
merking kamende objecten volle aandacht
te schenkfen,%vil men in de toekomst tot een
sluitende begrooting geraken.
Moge worden verstaan wat die moeilijke
tyden ohs te zeggen hebben, opdat mogelijk
uit materieel verlies nog geestelijk gewin
voortkome.
De heer VAN DER ENDT (a.r.) herib-
nert aan den uitslag der verkiezingen, waar
bij nog 11 groepen aan de stemming deel
namen. Spr. hoopt dat de roep dei protes'
christeljjken om zich. aaneen te scharen, zal
worden verstaan. Moge het Goddelijk geboa
den grondslag van recht en wet blyvt
Het moge waar zijn dat de
Gouda niet als noodlijdend wordt aange
merkt, de toestand toch moet zeer zorgelijk
worden genoemd.
Het is betreurenswaardig dat de samen
stelling der begrooting zoolang heeft gevor
derd, niet alleen bij Ged. Staten, doch ook by
B. en W.
Spr. is zeer teleurgesteld dat ook Gouda
is opgenomen in de lyst der gemeenten die
gedwongen worden 200 opcenten op te bren
gen op de Personeele belasting. Spr. acht
het wellicht noodig dat het er in onze ge
meente moet komen een verzekering tegen
belastingverhooging.
Het verheugt spr. dat er instemming be
staat over de wijze waarop de werkverschaf
fing hier wordt geregeld, voorts over de
wijze waarop door de politie het verkeer
hier wordt geregeld.
Ook uit spr. zyn vreugde over de activi
teit der politjë bij het onderzoek by den
jongsten brand.
Spr. beveelt ook aan voor de werkver
schaffing het schilderen van bordjes voor
de planten in de plantsoenen.
Spr. beveelt de fusie der bedrijven aan;
bij gemeentewerken hééft spr. den indruk
dat er geen gebrek aan toezicht is.
De heer SFRUIJT (lib.) is teleurgesteld
over de wijze waarop zyn vragen in de af-
deelingen zyn beantwoord. Spr. heeft den
indruk dat er in B. en W. niet snel en posi
tief wqrdt gewerkt. Spr. kan zich niet voor
stellen dat met de fusie der bedrijven moet
worden gewacht tot het pensioen van den
havenmeester ingaat. Willen B. en W. dez"
fusie niét, laten zy het dan duidelijk zeg-
gen.
Spr. meent dat het zeur goed mogelijk is
dat alle schoonmaakwerk van markten en
schoolgebouwen aan particulieren wordt op
gedragen. Men moet de knoop durven door
hakken. Een deel van h$t personeel Plant
soendienst, Gemeentewerken en Reinigings
dienst der gemeente moet tot behoorlijke
arbeidspraestatie worden gebracht. Als ei
bij de Lichtfabrieken geen verlaging van
kosten komt, zal ook geen tariefsverlaging
mogelijk zyn. B. en W. moeten daarvoor
met een vastomlijnd plan komen. vooral voor het verkeer, beveelt spr. ten
Spr. zou gaarne wenschen dat er spoedig zeerBte aan .In de eerste plaats zal hierbij
voorstellen zouden komen tot toepassing der aan vernieuwing van het wegdek van de
korting van oud.wethouderspensioenen. Kleiweg gedacht moeten worden. Jammer
Het doet spr. genoegen dat «le gené«s- fdat door de verschillende leidingen en rio-
kundige armenverzorging onder de oogen
wordt gezien.
Spr. zou het lossen met de giek op de
Kattensingel willen zien beëindigen; de op
brengst is miniem en de last is groot. De
Kattensingel is niet de aangev^sei! plaats
yoor lossen en laden.
Naar spr.'s oordeel kan de bouw van
goedkoope woningen agn particulieren wor
den overgelaten.
Spr. meent dat het noodig is meer toe-
ïicht op het verkeer, vooral op de Singela;
ook een góede parkeerregeling is nood-
zakelyk.
Als de ingrypende versobering niet ver
der fi»at, zal verlaging der lasten niet mo-
c zijn. Laat ons toch ons zelf redden.
<ïet eenige lichtpunt is dat het bedrag der
schuld met,J 360.000.om-
'laag is gegaan, waardoor *net rentebedrag
is verminderd.
De heer H. ZANEN (e.g.) onderschreef
de woorden van waardeering tot het College
gericht over deze begrooting. Spr. is ér van
overtuigd dat het in deztfn moeilijken tyd,
vooral voor een stad als Gouda, geen sine
cure is om de gemeente goed te besturen.
TVryke zeer moeilyke problemen voort
spruitende uit de enornle crisistijd welke wy
beleven, dwingen tot het doen van voorstel
len en het nemen van maatregelen, welke
men liever achterwege gelaten had.
Overtuigd zynde dat het besturen nu meer
dan ooit groote zorgen baart, is naar spr..
meening welwillendheid tegenover het ge
heele college, gelet op de groote zorgen en
het vele werk zeer zeker geboden.
Dit wil niet zeggen dat spr. de meening
is toegedaan dat wy om die reden steeds
op alles en ook nu by de behandeling van
deze begrooting, ja en amen moeten zeggen.
Het uitspreken van een afwijkende opvat
ting en goed bedoelde criViek mag z.i. niet
achterwege blijven.
De wijze waarop deze begrooting is voor
bereid kan spr. niet bewonderen. Het is naar
zyn meaning niet de juiste methode om on-
verplicht vooraf contact te zoeken met het
Collége van Ged. Staten.
Behalve de bezwaren van te late behan
deling welke niét te onderschatten zyn, zijn
er aan deze wijze van behandeling nog veel
meer bezwaren verbonden.
Principieel acht spr. het volkomen onjuist
dat wij op deze wyze een deel van de weinig
overgebleven zelfstandigheid prijs geven,
maar bovendien kan het de verdere behan
deling bemoeilijken. Uitgesproken wensdhen
door een raadsmeerderheid, tot wijziging
van enkele punten 'zullen nu bij Ged. Staten
zeer zeker groote bezwaren ondervinden. Ik
zie.het nu zoo, aldus spr., „de soep is op
gediend door een paar hoofdambtenaren van
Gemeente en Provincie, ep wij hebben het
maar te slikken."
Wat de begrootihg zelve betreft wil spr.
zich bepalen tot enkele korte opmerkingen.
Spr. erkent dat by de verschillende gemeen
tediensten versobering en bezuiniging zoo
ver mogelijk doorgevoerd zyn en het thans
tot de onmogelijkheden gerekend moet wor
den om er nog meer af te haleil.
Spr. betreurt het dat de burgerij weer
nieuwe lasten moeten worden opgelegd. De
lasten zyn bijna of feitelijk niet meer te
dragen. Spr. betreurt dit te meer daar het
College toch bronnen vanjdirecte inkomsten
voor onze stad en voor indrecte inkom#ten
voor een deel van onze burgerij voorbij laat
gaan, zonder daar gebruik van te maken.
Hoe gemakkelijk hadden wy ons Marktwe-
a ƒ15.000.—
n, indien wij
den moed toonden om het m.i. ongelukkige
en ontijdig genomen besluit van afschaffing
der kermis weer te herroepen.
Spr. betreurt dit te meer daar hij Gouda
langzamerhand ziet worden een dooie, dorre
stad, zonder beweging, zonder leven, zonder
vertier, tofl groot nadeel van onze midden
stand, van tal. van bedrijven en zaken. Spr.
dringt er by B. en W. op aan met ernst
rekening te houden met deze opmerking.
Voor het tewerk stellen van werkloozen
is in het afgeloopen jaar heel veel gedaan.
Aan te bevelen is dat steeds voldoende ob
jecten in voorbereiding en behandeling blij
ven om het mogelijk te maken dat zooveel
mogelijk menschen tewerk gesteld kunnen
zen niet op 10.000.—
dere onfWH&sten kunnen i
Voor werkverruimingswerken, welke vol
komen verantwoord zyn en in het belang
van onze gemeente zijn, beveelt spr. ten
zeerste aan de uitvoerii/g van het z.g.n. Sin
gelplan. Een verbreed/ng van Bleekerssin-
gel en Fluweelensiniel. Verbetering van
Kattensingel eïT nqrbrfeeding van' Wachtei-
straat, met verbefelung van de daartus-
schen liggende bruggen en het doortrekken
van de nieuwe weg naar de sluis, zou vooral
voor Gouda een prachtige oplossing ayn.
Het verkeersvraagstuk in Gouda baart zorg.
In de stad zyn de staten te smal. Het om
leiden ver buiten de stad leidt tot groot na
deel voor Gouda. Voor onze stad is het daar
om het mqoiste een goede breede weg direct
in de stfdT en om de stad en vanuit het cen
trum gemakkelijk te bereiken. Met mede
werking van Rijk en Provincie moet dit
niet onbereikbaar zyn en het is een prach
tig object voor werkverruiming.
Ook op aanhoudend aandringen op spoe
dige uitvoering van hét tunnelplan en de
verbindingsweg naar de groote Rijkrweg wil
spr. de aandacht vestigen.
Men betrekking tot de werkverschaffing
Wijst spr. op het gevaar dat schuilt in het
belasten van het Grondbedrijf ten gunste
van de werkloozenvoorziening.
Hei grondbedrijf dat zeker toch alle aan
dacht verdient en in de toekomst zorgen ge
noeg ill geven, mag niet beïnvloed worden
door de werkverschaffing en moet op zui
vere basis blijven staan.
Verbetering van enkele hoofdstraten,
*Ten welke in deze straat liggen, een geslo
ten wegdek moeilijk uitvoerbaar is.
Een nieuwe goede klinkerbestrating van
dubbele klinkefs^ou de toestand daar al
zeer verbeteren.
Met het oog op de verzwaring of verhoo
gd van de vermakelijkheidsbelastingen,
aaraanbhjjrbaar niet valt te ontkomen,
verzoekt"sT!pr. tegenover de verschillende
sportvereenigingen of ondernemingen een
zoo soepel mogelijke houding aan te nemen.
Door deze belasting worden vanzelfsprekend
'•k deze instellingen weer getroffen. Spr/
(twijfelt overigens wel dat dit vermeerde
ring van ontvangsten voor onze stad zal
brengen.
Tenslotte uit spr. er zyn bevreemding tn
verwondering over, dat Bk en W. in deze
begrooting geen rekening gehouden nebben
rnet verlaging van de pensioenen van de
oud-wethouders. Een'voorstel destijds door
Mevr. Riesz en Spr. ingediend om op deze
pensioenen korting toe te passen, is met een
groote meerderheid in den Raad aangeno
men. Nadat Ged. Staten aan dit voorstel
hun goedkeuring onthielden, is deze goed
keuring in hooger beroep toch verkregen.
Het had nu toch, dunkt spr., op den weg van
het College gelegen om dit raadsbesluit di
rect uit te voeren.
Met betrekking tot de tollen op de Haus-
trechtsche brug en '.iet Goudsche Rijpad
dringt spr. er nogmaals op aan dat B. en
W. opnieuw pogingen in het werk gaan stel
len om deze middeleeuwsche toestand ten
spoedigste te doen verdwijnen.
Spr. brengt het College dank voor de uit
voerige mededeeling betreffende, de dure
leening van de Rijksverzekeringsbank.
Met een herinnering aan hetgeen spr.
vorig jaar over 4e viering van de verjaar
dag van Prinses Juliainia heeft opgemerkt
en nogmaals een aansporing om van ge
meentewege deze dag, althans voorioopig
op de scihiolen feestelyik te vieren, besloot
spr.
De heer MAASKANT (s.d.) wijst er oP
dat er wel gediscussiqferd wordt, zonder dat
de juiste richtlijnen worden aangegeven.
Spr. bewondert niet de besproken fusie.
De reiniging dpor particulieren zooals die
vroeger geschiedde, heeft niet spr.'s bewon
dering.
De, woningbouwvereenigingen hebben den
stoot gegeven tot een bouw, die aan Neder-
lènd een goeden naam heeft gegeven. Wat
vroeger door particulieren is gebouwd, was
zeker niet geschikt; de bouw van woningen
voor de minst draagkrachtigen behoort aan
de vereenigingen en de gemeenschap te
blijven opgedragen.
Het is een bakerpraatje dat het gemeente-
personeel niet goed werkt.
Het lossen met de giek kan nergens beter
dan op de Kattensingel geschieden Kon al
he: laden en lossen naar de Kattensingel
wofrderi overgebracht,-spr. zou dat toejui
chen.otndat daar de ruimte daarvoor is.
De totstandkoming van een brug over de
Turf singel acht -spr. noodig, desnoods een
houten klapbrug; die brug is noodig voor
d«; tewoners der Korte Akkeren.
De heer MUIJLWIJK (a.r.) zou gaarne
weten welk land ter wereld meer doet voor
werkverschaffing dan Nederland. Spr.
vraagt hoe Mevr. v. Dantzig een afzetge
bied zou kunnen vinden om de thans stop-
staande fabrieken aan werk te helpen
Spr. zou gaarne weten op welke wijze de
S.D. zich hier wil uitspreken over de kinder
toeslagen.
Voorts vraagt spr. op welke wyze de door
den heer- Spruyt bepleitte fusie tot stand
zou moeten komen en welke financieele con
sequenties daaraan zijn verbondep.
De heer DONKER (r.k.) spreekt uit dat
de verhooging van belasting voor Gouda on
aanvaardbaar is. Gouda kin dar niet meer
dragen. Het verwondert daarom spr. dat nu
nog verder op ver^ibering wordt aan ge
drongen. Spr. staat verbaasd. Het loopt de
spuigaten uit. Sp. wyst er op dat voor Be
verwijk met 155 opcenten genoegen is ge
nomen. Dit is niet kapitaalkrachtiger dan
Gpuda. Spr. heeft den indruk dat het Col
lege van B. en W. hier de zaak in den Haag
op iets andeée wijze zou kunnen behandelen
dan het dit doet. De gemeente staat bhans
aan den rand van den afgrond, van de nood
lijdendheid. i
Spr. bestrijdt ook de voorgestelde verhoo
ging der Hondenbelasting, die meerdere
menschen die een bestaantje hebben, naar
Maatschappelijk Hulpbetoon drijft.
Naar spr.'s meening kan aan de Katten
singel niet met de giek worden gelost. Kar.
dit op de Houtmansgracht geschieden, waar
de groen ten veiling is en waar het zwem
water is? Waar een goede plaats zou rijn
is niet de gemeente, maar de provincie dc
baas. De eenige gelegenheid zou zyn de
stichting van een haven. Spr. wil deze aan
gelegenheid nog eens door B. en W. laten
bestudeeren.
De heer H. VAN SOEST (s.d.) bespreekt
de werkverschaffing. Stelt men voorop dat
de gemeente daaruit voordeel moet hebben,
dan staat het heel anders dan wanneer men
zoekt naar objecten die wel nuttig, maar
niet noodig zijn om werk te geven aan hen,
1 die arbeid behoeven.
Spr. wil er op aandringen, dat als object
voor werkverschaffing wordt gekozen e*»n
parkaanleg in de Korte Akkeren. Dit is
I niet strikt noodzakelijk, maar wel zeer nut
tig.
Voor de jeugdige werkloozen wordt heel
1 weinig gedaan. Spr. heeft een achttal maan-
I den de leiding gehad in een werkkamr voor
jeugdige werkloozen. Uit die ervaring weet
spr. hoe zeer of die arbeid door de jeugdige
werkloozen wordt gewaardeerd. Spr. bo-
veelt voor Gouda aan den bouw van een
tweede zwembad; op den bouw op het O.N.
A.-terrein komt spr. nader terug.
De heer PREVOO (s.d.) vraagt hoe de
heer Spruijt hier ten komen met aanvallen
op den Reinigingsdienst, die hier4 de goed
koopste is. De Voorzitter weet als voorzit
ter der Commissie voor den Reinigingsdienst
het best dat aan dien dienst har.l wordt
gewerkt en het mogelijke wordt gedaan om
het z"o goedkoop mogelijk :e maken.
De Wethouder van Finahcciën aan
De Wethouder van Financiën, Mr. Du
Wl'lï WIJNEN (lib..) komt thans ann net
woord frpr wyst er op dat het bij ae/.e be
grooting gaat^om de volgeqd.; vier hoofd-
td late behandeling;
de verzwaring der lasten;
erder gaande versobering^ en
4e. de stand van den schuldenlast, die
op de gemeenschap van Gouda rust.
De late indiening is een jijjnlyk geval, in
het voorstel is deze aangelegenheid echter
al uiteengezet. Aanvankelijk werd gerekend
op een verlating van 6 weken, die 6 maan
den zijn geworden. Op 8 April hadden B.
en W. het begrootingswerk beëindigd, op
28 April d.a.v. waren de wijzigingen in de
begrooting verwerkt, daarna is ze gedrukt
en verzonden. Het verwijt van den heer v.
Endt dat B. en W. de begrooting zouden
hebben opgehouden, is onjuist. Dat B. en W.
de begrooting aan hoogere organen hebben
aangeboden, is zeker niet uit gemis aan
eerbied voor den Raad. Maar op deze be
grooting komen twee groote bedragen voor,
resp. ƒ132.193.60 en ƒ145.825.—, samen
rond 278.000.als extra-bijdragen van
het Ryk. By de aanvankelijke begrooting
waren deze bedragen samen rond 24000.—
hooger geraamd; er was gerekend op een
bijdrage van 3 ton. Spr. beschouwt het dat
het in het welbegrepen eigenbelang der ge-
te is, dat er zekerheid moest bestaan
omtrent die bedragen. Het was ook ge
wenscht dat bekend was welke eischen ten
aanzien van de belasting er zouden worden
gesteld. Uit de aanvankelijke gegevens was
dat niet op te maken.
Wat de drieërlei belastingverzwaring aan
gaat, het is spr. zeer onaangenaam daar
mede te moeten komen. Spr. stelt zich prin
cipieel tegen belastingverzwaring in dezen
tyd, daarom kan spr. als liberaal die vei-
zwaring zeker niet con amore verdedigen.
Maar het is bekend dat de eischen van de
200 opcenten, de 20 vermakelijkheids
belasting en de verhoogde hondenbei
voor diverse gemeenten onafwijsbaar
gesteld. De verhoogde hondenbelasting za
eerst 1 Jan. 1937 ingaan, daar het nu te
laat is geworden. Aan bezwaren tegen de
Vermakelijkheidsbelasting zyn door enkele
concessies tegemoet gekomen. Uitdrukkelijk
hebben Ged. Staten verklaard dat het be
drag van 200 opcenten op dé Personeele be
lasting naar de 4e klasse moet worden ge
vonden. B. en W. zyn van oordeel dat B.
en W. niet anders kunnen aanvaarden dan
200 opcenten naar de 3e klasse of wel
U-000.— minder. Spr. vreest dat men van
Rijkswege met een dergelijke vermindering
niet zal accoord gaan, ook omdat andere ver
gelijkbare gemeenten die 2&Ó opcenten heli-
ben moeten aanvaarden. Spr., die evenzeer
als elk lid van den Raad deze hoogere hef
fing haat, heeft echter gemeend voor den
Raad open kaart te moeten spelen. Een
hooger bedrag adft inkomsten van ƒ11.000
kan worden gevonden, echter elk ander
reëel aanbod tot vermindering der uitgaven
met 11.000.wil spr. ook gaarne aanvaar
den. Spr. zou tekort schieten in zyn .taak
als hy hierop niet de aandacht had geves
tigd. Wanneer de heer v. d. Endt tR een
heid bepleit, dan had spr. niet verwacht dat
deze de knuppel in het hoenderhok zou
gooien door aan het Stedelijk Muziekkorps
een voorwaarde op te willen leggen om geen
Zondagavondconcert meer te geven. Deze
eisch is nog nooit gesteld. Het verwondert
spr. temeer, daar de Secretaris van de com
missie voor dat muziekkorps, die een geest
verwant is van den heer van der Endt, daar-
tegen geen bezwaar heeft.
Dan komt spr. tot de versobering. Er is
veel versoberd, het totaal der salarissen en
loonen is 80 verminderd, het gemeente-
personeel is ook heduidend in aantal terug
gegaan. Gedurende zyn 5 jaren heeft spr.
van de bedryfshoofden gehoord dat het niet
kon. Toch zijn die verminderingen er ge
komen en toch zyn deze mogelijk gebleken.
Verdere versobering is wel mogelyk als de
gemeente haar taak anders opvat. Zy moet
controleeren en het zelf bedrijf voeren be
perken. Het is niet mogelijk voort te gaan
met besparing op onderhoudswerken. Dat
zou zich wreken. Als de organisatie wordt
gewijzigd en de medewerking der bedryfs
hoofden wordt daarbij verkregen, is zeker
nog wel een en ander te bereiken. De ge
meente zal zich verder van alle nieuw*-
uitgaven hebben te onthouden. De Raad
moet ruggegraat hebben, om neen te zeg
gen. Nii zyn het niet meer de Goudsche ge
meentenaren die de belastingbedragen be
telen, maar de Staat der Nederlanden, dus
alle Nederlanders.
De wethouder bespreekt dan de schulden
last der gemeente. De kapitaaldienst, d.w.z.
de vaste schuld moet worden verminderd.
De meerderheid van het college van B. en
W. ziet dat niet .altijd in. Spr. denkt aan
de nieuwe subsidie van 825.— aan de Ver-
eeniging Zorg, aan den bouw der nieuwt
operatiekamer van het Van Iterson-Zieken-
huis, die gedurende 8 jaar een uitgave van
1375.zal vorderen, zonder dat er eenige
vergoeding van den chirurg tegenover staat.
De geconsolideerde schuld is in 1936 met
360.000.— teruggeloopen. De totaal schul
denlast der gemeente is met inbegrip der
Woningbouwvoorschotten in 1935 met rond
220.000.— verminderd. Per inwoner is de
schuldenlast teruggeloopen sinds 1 Jan 1935
tot 1 Jan. 1936 van ƒ326.16 tot ƒ313.49
(met inbegrip der woningbouwvoorschotten)
en van 207.92 tot 198.45 (zonder woning
bouwvoorschotten). Volgens de statistiesche
gegevens is het gemiddeld schuldbedrag per
hoofd der bevolking ƒ302.31, zoodat Gouda
ten deze geen slecht figuur maakt.
De vermindering van den schuldenlast
heeft met de plaats gehad hehbepde conver
sies een rentebesparing opgeleverd van ruim
50.000.— per jaar, dus werkelijk een be
drag van belang voor de gemeente. De per
soneels- met de rentebesparing samen vor
men een bedrag van 284.000.—. Door zoo
danige besparingen kan de gemeente zelf
standig blijven. Komt er na deze kwade
tyden eenige opleving, dan kan de burgerij
eihdelyk eens worden ontlast. Maar de Raad
moet dan ook denmoed hebben om neen te
teggen voor uitgaven die niet strikt nood
zakelijk zyn en waarmede alleen een groeps
belang of het belang van enkelen wordt ge
diend.
Wethouder Koemane.
Wethouder KOEMANS (r.k.) houdt een
korte beschouwing, waarin spr. mededeelt
dat zyn dienst op den ingeslagen weg zal
voortgaan. Het is een moeilijke controle;
het Crisis-Comité A helpt waar zulks mo
gelijk is.
Spr. verheugt zich over den steun die hy
van den heer H. van Soest heeft ontvangen
door het noemen van werkverschaffings
objecten. De parkaanleg in de Korte Akke
ren zal spr.'s aandacht hebben. Het gaat
echter niet zoo gemakkeljjk om den bij
stand van hoogere besturen voor objecten
te krijgen. Dat geeft vaak teleurstelling.
Ook voor de jeugdige werkloozen zal spr.
gaarne trachten objecten te vinden.
(De zitting wordt verdaagd tot des avonds
8 L'Ul.
de Avondzitfting zie Tweede Blad.
de K.N.Z.B.
asting to<re,a<®> hebben voor den i
ir zijn "van IJiendoornp
ng zal worden zilveren bekers, m
innerimrsmedailles.
GOUDA, 17 Juni 1936.
Het 50-jarig bestaan van dè
I Goudsche Zwemclub.
Nationale 2 K.M. wedstrijd in de
Nieuwe Vaart.
De Goudsche Zwemclub organiseert ter
gelegenheid van haar bO-jarig bestaan een
l Nationale 2 K.M. wedstryd, te houden op
Zaterdag 4 Juli te 4 uun dea middags in dè
1 Nieuwe" Vaart
wedstryd) kunnen alle leden van
Het startschip zal
ingang van het
Uitgeloofd
medailles en her.
i nneringsmedailles.
Insebryvingen moeten ®erlyk Maandag
29 Juni bónnen zyn bij den secretaris, den
heer G. B. Gabry te Haastrecht.
Op Zaterdag 11 en Zondag 12 Juli wor.
den in de Sbed Zweminrichting de kam
pioenswedstrijden gehouden voor den Kon.
Nederl. Zwembond, terwyl Zaterdagavond
een feestavond in den Nieuwen Schouw-
burg mede tem de herdenking van het gou
den feest behoort. Aan deze feestavond zal
een receptie in de zaal Kunstmin vooraf
gaan.
Wed staat vast dat ook voor dit gouden
feest dé belangstelling tfroot zal ztfn.
Eerste Orgelbespeling in de St. Janskerk
door den heer H. C. de Man.
Hedenavond zal de heer H. C. de
in de St. Janskerk niet welwillende ntetk
werking van Mejuffr. Bertha Kalff, \*twj
I Wassenaar en Ton Blom, tenor, 's-GravIn-
i hage, het eerste orgelconcert geven.
De violiste Mej. Kalff zal ten gehootc
brengen werken van Bach, Fr. Bach-Kreis-
ler ert van Max Reger.
De tenor zingit) o.a. de Kirchen-aaa van
A. Stradella, liedleren van Schubert, 'en van
M endelssohn-iBartholdy.
De heer de Man opent het concert met
een Fuga van Bach, speelt Sonate 1 van
F. MendelssohawBarttholdy, Verset van A.
Guilmant en besluit heit concert met eei
Marche Triomphale van J. Lemmens.
De firma Koole en Vis
opent haair nieuwe fabrieksgebouw
aart de Wachtelstraat.
Gistermorgen is op eenigszins officieel'
wyze de reieuiwe meubelfabriek van de hee
ren Koole en Vis in het voormalig fabrieks.
gebouw vami die Nettenfabriek van de firma
J. Kortenoever, in gebruik genomen.
In het kanlboor van de firma waren en
kele genoodigden samengekomen om de In
gebruikneming van dit moderne fabrieks
gebouw by te wonen, een gebeurtenis die
de firmanten nóet onopgemerkt voorbij wil
den laten gaan. Dit is heel verklaarbaar,
want de heeren Koole en Vis zijn trotsch op
datgene wait zy na 17 jaren van noeste
vlijt eii arbeid hebben bereikt.
In 1919 hebbeni de beide firmanten de
grondslag vart dit bedrijf gelegd door teza
men op een zolder in de Nobelstraat een
meubelmakerij te beginnen. In de jaren, die
op deze grondvesting volgden, is steeds
voorurtlgang ite 'bespeuren geweest. Na ver
schillende malen een grooter gebouw te
hebben betrokken, vond men een fabrieks
gebouw op de Turf singel, waar de fa. toen
al met een beduidendl aantal arbeiders werk
te. Maar ook dit pand bleek te klein te zijn,
men kon in deze beperkte fabrieksruimtc
niet genoeg produceeren om aan al de aan
ren te voldoen, en toen dian ook het fa
de Wachtelstraat, waar
vele jaren de Nettenfabriek gevestigd was»
beschikbaar kwam, aarzelde men
dat ge/bouw aart te. koopen en in
den heer Koole, een beizoek aan het bedrijf
bracht, geruimen tyd verwijlen. Ken ieder,
en de vakmensöhen in het bijzonder, toon
den hun .bewondering voor de inrichting van
het bedryf, -waar thans een 60 menschen
niplooi'vindien. Een typeerend staaltje van
dé groote afname was het feit dat in de
opslagplaats zoo goed als geen meubels
aanwezig waren. Naar de heer Koole ons
mededeelde is dit echter ook een gevolg
van het verkoop-systeem dat deze firma
voert. Alle orders worden namelijk 05 tee-
ikeming verkocht en in één plaats kan slechts
één firma een zeker model ter vericoop in
voorraad krijgen.
Ter gelegenheid van de opening mochten
de beide energieke firmanten van vele rela-
nes gelukwensohen ontvangen. Burgemees
ter Gaarlandit, die tod zijn spijt bericht van
erhindering had moeten zenden, deed mede
van zijn belangstelling blyken. Tal van
bloemstukken gaven het kantoor een feeste
lijke aanblik.
Goudsche Wasscherijfirma's
wenschen geen vernieuwing
collectieve arbeidsovereenkomsten.
Van bevoegde zjjde wordt «ns medege-
leeld, dat de zeven desbetreffende wasscne-
rypatroons hier ter siede geen vernieuwing
van de in hun bedrijvn bestaande, op 31'
Juni a.s. afloopende, arbeidsovereenkoinstur
echen. De voornaamste aanleiding is,
dak van de 2500 wasscherij en in Nederland
7 bedryven ongeveer de eenige z(jn
welke aan een, collectieve arbeidsovereen
komst gebonden zyn. Men kan dezen uit
zonderingstoestand niet lawr bestendigen,
daar de Goudsche wassch(wen niet langer
in staat zyn, hoogere I001A te betalen dan
de coneurreerende bedrijv^ in overig Ne
derland.
De directies hebben het voornemen, de
loonen van nieuw aan te nemen personeel
geleidelijk aan te passen aan die van de
wasscherijen dn de omgeving van Gouda.
Door de vrij grootte mutatie van het vrou
welijk personeel in deze bedrijven, wordt
daarvan geleidelijk verplichting van de op
de bedrijven drukkende lastem verwacht.
Voor hen, die op het oogenblik in de be
drijven werkzaam zyn, wenschen de pa
troons de loonen in het algqfoeen nog te
handhaven. De vacantietoeslag vervalt eoh-
vragen t
Herstel van den verkeersweg
Amsterdam—Rotterdam.
Aanbesteding.
Heden^w-aianbesteed door den Rijkswater
staat het aanlengen van een deklaag van
teersteenslag, al of niet met een bovenlaag
van koud asphalt, op den parallelweg van
weg no. 3 (Amsterdam-Bodegraven-Rotter
dam) onder de gemeenten Moordrecht en
Nieuwerkerk a. d. IJssel, benevens het op
vullen van eenige verzakte betonplaten op
genoemden weg onder de gemeente Hille-
Laagste inschrijvers waren: onder a P.
B. Huberts te Nijmegen 13.482,—; onder
b rt.V. Koud Asphalt te Utrecht 1*775.—
Burgerlijke Stand.
GEBOREN: 11'Juni: Marinus Jacobus, z.
van Houdijk en A. de Roos, Willens 129.
12 Juni: Jetske, d. van C. Velt en W. Jel-
gersma, Mosstraat 12. Christina Wilhel-
mina, d. van F. Polet en C. A. de Jong,
Turfmarkt 88. 13 Juni: Hendricus Johan
nes, z. v. P. N. Bennis en J. Duhr, J. Phi-
lipsweg 71. Anthonius, z. van L. Binnnen-
dijk en E. S. Verbruggen, Kanaalstraat 3.
Adriana Antonia, d. van A. A. Verweij
en N. J. Tuinenburg, C. Huygensstraat 105.
14 Juni: Marina Christina, d. van C. JBn-
geneel en C. van der Ham, Gouwe 190.
15 Juni: Gerard Johannes, z. van M. de
Langen en L. van der Weele, Boelekade 221.
OVERLEDEN: 12 Juni: Arie den Hollan
der, 50 j. 14 Juni: Maria Johanna Goed
hart, geh. met T. de Hoog, 73 j. 13_Juni:
Adrianus Hofland, 74 j. 14 Juni: Corrtelia
Magteld Baronesse van Hemert tot Dings-
hof, 23 j.
AGENDA.
Thalia-Theater: ,£>avid Copperfield".
16 Juni, 8% uur. St. Janskerk. Eerste Orgel
bespeling.
18 Juni 8 u. n.m. Geref. Kerk, Turfmarkt.
Herdenkingsavond Geref. Zondagschool-
vereeniging „Jozef'.
17 Juni 2 u
De oppervlakte is 4000 M3„ 3
groot als die van de vorige fabriek. De be
nedenruimte werd ingericht voor zagerii.
terwyl op de eerste verdieping de meubel*
in elkander worden gezet, gepolijst en voor
exped-itie gereed gemaakt. Vooral by de
fineer-inricWIing, bleef het gezelschao ge
noodigden, diat na het openingswoord van
UIT DEN OMTREK.
BOSKOOP.
Nederlandsche Slagershond.
Het Jaarlyksch Congres.
De Nederlandsche Slagershond houdt dit
jaar haar congres in Boskoop en wel op
16, 17 en 18 Juni. Hedenavond te 7 uur zul
len de congressisten in het Gebouw „Flora"
door de afdeeling Boskoop worden ontvan
gen, te 8 uur volgt ten gemeentehuize een
officieele ontvangst door het gemeentebe
stuur. Na afloop is er gezellig samenzyn
in het Gebouw „Flora".
Woensdagmorgen te 9 uur vangt de Jaar
vergadering aan, die na de lunch in de mid
daguren wordt voortgezet. De dag wordt
besloten met een bondsdiner, dat te 7 uur
aanvangt.
De dames van de leden zullen tydens de
vergadering een boottocht maken naar
Gouda en daar een bezoek brengen aan de
St. Janskerk. Gezamenlyk zal in Café-Res
taurant „Ter Gouw" een lunch worden ge
bruikt; na afloop daarvan gaat het gezel
schap naar Waddinxveen, waar een bezoek
wordt gebracht aan de meubelfbriek van de
firma Rempkes. Na in Hotel Kwaak de thee
te hebben gebruikt reistl het gezelschap
weer terug naar Boskoop.
Donderdag zullen de congressisten eenige
kweekeryen bezichtigen en in de middag
uren een bezoek brengen aan het recreatie
oord Elfhoven.
