i It
J 1 j
Plantenleven onder den grond.
De vrouw en de mode.
Het conserveeren
van vruchten.
De statistiek van de toepassing der Kinderwetten
over 1934.
Krakende laarzen in een filmstudio.
k
De behandeling van versche wonden.
drukwerk
A. BRINKMAK ZOON
Roomijs.
Recepten.
Menukalender.
De wonderen van het wortelgestel.
Wat teere vezels vermogen,
door KUURT BORSBOOM.
Gewend als wy zijn aan het boven-
{gt'ondsché deel der planten, vergeten
wy sohis geheel, dat er onder den
.grond een zeker niet minder belang
rijk deel van de planten leeft. Wie
zelf, hetzij voor nut of genoegen,
planten kweekt, hee/t ook steeds ge
legenheid zich met het wondere plan
tenleven onder den grond op te hou
den ep toch wijdt men hier slechts zel
den zóóveel aandacht aan, als noódig
zou zijn, om een eenigszins ruimer in
zicht in het leven dezer plantenorga-
nen te verkrijgen. Door waarneming
van de natuur is dit ook niet zoo ge
makkelijk te doen, want met onze
graafwerktuigen brengen wij slechts
de grofste en taaiste wortels aan het
dhglicht en deze vormen meestal maar
een klein deel van het fijne, ingewik
kelde netwerk van het wortelgestel.
Alleen bij potplanten kunnen wij ge
makkelijk alle wortels en worteltjes
overzien, als we alle aarde uit de kluit
wegspoelen. Dan zien we een dicht
weefsel van fijne draadjes voor ons,
welker totale lengte zelfs niet bij be
nadering is vast te stellen. Natuurlijk
heeft de wetenschap niet geschroomd,
ook deze vraag op te lossen en zoo
kwam men tot een reeks van getallen
voor de verschillende planten, die ons
weinig minder dan fantasti9ch voor
komen. By éénjarige graangewassen
b.vvv heeft men 500 tot 600 meter to
tale wortellengte gemeten en bij een
kalebasplant zelfs 25 k.m. Aan een
normaal ontwikkelde graanplant tel
de een onderzoeker 16 wortels van de
eerste ord,e, 2982 wortels van de twee
de orde, 2215 wortels van de derde
orde en 573 wortels van de vierde
orde.
Hoe diep gaan de wortels?
Terwijl er bij onze voedingsgewas-
sop een groot verschil bestaat in
„diepgang" der wortels, is dit verschil
bij onze groente niet zóó opvallend.
Bij, goede bodemgesteldheid dringen
de wortels van de moestgroenten zee*
diep den grond in, veel dieper in elk
geval dan wy bij het uitspitten kun
nen komen. Zoo heeft men bij prei
een worteldiepte van 70 tot 80 c.m.
gemeten, bij wortels, kropsla en sel
derij zelfs een diepte van 120 Cot 150
c.m. en daartusschen lagen dan met
verschillende diepten: erwten, tuin-
boonen, witte kool, savoyekool, kom
kommers, kalebassen en tomaten.
De groei in de breedte.
Veel ongelijkmatiger groeien de
wortels van onze groenten in de
breedte. In lossen' grond nemen de
wortels van koolge^asóen en van sel
derij een cylindervormige ruimte van
80 tot 125 c.m. doorsnede in beslag.
Daarentegen stellen de wortels van
peen en kropsla zich'met een cylinder
van 30 tot 40 c.m. wijdte' tevreden,
uitgesproken pen wortel,, doch zenden
buitendien nog zij wortels vanuit den
wortelhals, die zich bijna even krach
tig ontwikkelen en zich ook zijwaarts
tamelijk ver uitbreiden.
De toestand van den bodem kan
ook nog van grooten invloed zijn op
de vorming van het wortelgestel en
wel door het vochtgehalte of het ge
halte aan voedingszouten. De planten
hebben het vermogen zich met hun
organen voor voedselopneming de
wortels dus aan de plaatselijke om
standigheden aan te passen. Daarbij
ziet elke plantensoort zich echter voor
bepaalde grenzen gesteld, die voor
ons in den Vorm van karige oogsten
tot uiting komen.
Verbazingwekkende prestaties.
Als wij er ons eens rekenschap van
geven, hoeveel kracht de plant voor
de'vorming van haar wortelgestel ver
bruikt, dan zal het ons duidelijk wor
den, dat de plant deze organen in den
grond ook niet ontberen kan. En als
wij dan de werkzaamheid der wortels
nagaan, dan komen we weer tot ver
bluffende cijfers. By de overblijvende
planten vormen de sterkste en krach
tigste wortels de voorrafadschuren van
voedingsstoffen, waarop de jonge
wortels van de in het voorjaar op
nieuw uitloqpende planten, teren.
Dergelijke voedsel bewaarplaatsen zijn
bijv. ook de overblijvende wortels van
aspergeplantén en de dikke hoofdwor
tels van bieten, wortelen en vele kool
gewassen. De voornaamste taak van
de wortels bestaat echter in het op
nemen van water en de daarin opgè-
loste voedingszouten. De hoeveelheden
water, die dp planten aan den grond
onttrekken, vinden wij ten deele weer
in hun weefsels terug, zoodat eer-
oogst van 100 quintalen boerenkool
80 q. water bevat, een zelfde oogst I ge^jn^ 'toiletje te zien wandelen. Het
spinazie 94 q., water. In 150 h. kool- 1 moge voor deze dames ihisschien niet
rapen vindt men 123 q. water; in 500 1 a^ngnaam klinken, maar laat de op-
q. savoyekool 435 q. en in 450 q. witte 1 vauende en licht gekleurde stoffen,
kool 405 q. Water. j ijever over aan het slanké figuurtje.
Wat de planten verdampen. j^et dragen van zi^art-wit blyft te
Dit is echter nog lang niet al het apen tyde zyn bekoring behouden en
water ,dat de wortels tijdens het leven j ook nu ^ger Wordt het in groote ver-
De mode is voor het aanstaande
seizoen weer zoo veelzijdig, dat uit
het vele tentoongestelde, het uitzoe
ken niet moeilijk valt, mits het maar,
overeenkomt n^et ons uiterlijk en zeer
zeker ook met de omstandigheden en
aspiraties, aldus de Manufacturier,
waaraan wij het volgende ontleenen.
Een der groote factoren bij het sa
menstellen van een chique garderobe
is de kleur en er zyn veel dames, die
juist voor kleur een zekere angst heb
ben, omdat deze of gene altijd be
weert, dat de tint van haar gelaat ol
van het haar niet harmonieert met de
gekochte stof. Nu zit hier veel waars
in, het is allerminst flatteus een zeer
corpulente dame in een uiterst licht
scheidenheid gebracht.
Wy kunnen aannemen, dat deze
faatste combinatie zich hetf best aan-
van de plant uit den grond opnemen.
Groote hoeveelheden worden ook weer
ln den vorm van waterdamp aan de
lucht afgestaan en moeten dit doen, sluit by de moderne malte-up, hoe-
omdat ze de voedingsstoffen in den wej j^et overdadig gebruik van rouge
grond in zeer verdunde oplossing hou- J gterk valt af te keuren. Heeft de mo-
den. Ook omtrent de Vvatercirculatie I derne vrouw het opmaken van het ge
in de planten heeft de wetenschap ons 1 laat goed geleerdj dall zaj zjj
cijfers verstrekt, die soms aan het on- steeds moeten zorgen voor een goede
geloofelyke grenzen. Zoo heeft zij ge- kleurencombinatie in haar kleeding
üonstateerd, dat een maisplant van
en dat laat by velen nog zeer te wen-
schen over.^
Het gebruik van rose of witte poe
der bij een donker getint gezicht,
oogst, dus in 173 dagen, 14 k.g. water
verdampt, Sen hennepplant in 140
dagen 27 k.g. en naar de oppervlakte j geeft Wauw€ kkur gn
berekend schat men de waterverdata- d(ae harmonieert niet bij iedere voor
hing van een hectare grasland pp komende model[leur_
31.000 tot 73,000 k.g., die van een .a. j men zyn oog£n goe<i den kost
tanye op 27 a 28000 k.g. en van een geeft> kan j^en zjen hoeveel vrouwen
h.a. aardappelen op 7000 tot 1 zoo graag mede willen doen, zonder
k.g. Deze hoeveelheden water moet de
grond leveren en als hy in dat opzicht
in gebreke blijft, komt het groeipro
ces van de planten tot stilstand.
Met interesse lezen wij vaak in de
Amerikaanscihe Statistieken, dat de
leeftijdsgrens van het tegenwoordige
geslacht veel hooger ligt dan bij de
vorige generaties. De geleerden bepa
len de gemiddelde leeftijd van nu op
61 jaar, wat en verlenging met 12
jaar beteekent. De verhooging van de
leeftijdsgrens en de hiermede gelijken
tred houdende verbetering van den
algemeenen gezondheidstoestand is op
nieuwe wetenschappelijke onderzoe
kingen op het gebied der hygiëne
terug te voeren en vóór alles op nieu
we inzichten omtrent de algemeene
voedingswijze.
Het is nog piet zoo heel lang ge
leden, dat alleen vleesch als een krach
tige voeding werd beschouwd. Thans
tieeft zich echter de overtuiging baan
gebroken, dat er een grooter waarde
aan plantaardige voedingsstoffen, en
in de eerste plaats aan fruit, gehecht
moet \yorden. Fruit bevat in hooge
mate de bij'zondere stoffen (vitami
nen), die voor opbouw en instandhou
ding van het lichaam dringend noodig
zyn. Heden ten dage weet iedere jon
ge moeder, dat naast de natuurlijke
voeding, vruchtensappen de meest ge
schikte voeding voor de kleine wereld
burgers zijn.
De zorgzame huisvrouw houdt daar
rekening mee is er op bedacht fruit
dat
te begrijpen, dat zij tot spot loopen
van vele andeten.
Soigneeren is goed en het gebruik
van crème, pöeder, lippenstift geeft
zeer zeker vaak charme, mits niet
overdreven toegepast, maar „miskleu
ren" wekt dttn lachlust qn spot op.
Weest'gewaarschuwd dames!
Er is weer eens groote vraag naar
bedrukte stoffen, terwijl in het goed-
koopere genre de tricot japonstoffen,
'in allerlei kleurige streepdessins de
aandacht vragen. De japonnen voor
de wandeli'ng zyn uiterst eenvoudig,
nauw aangesloten, met open zynaad-
split j es en een houten kn'oop-garnee-
ring, in den meesten eqnvoud toege
past. De tailormode is in den loop der
laatste tijden in zwang gebleven, al
gaat zij sterk van vorm veranderen;
Een viertal zomeravondjaponnen.
No. 9 is een toilet van pastelblauwe satijn, met jasje van bedrukte satijn
blauw met geel. No. 8. Dit is van bedrujtte taffetas, een klein effen taffetas'
jasje is dernier cri. No. 7 is een toilet van effen 'zwart zijden mdusehne
geheel geplisseerd. No. 6 is eveneens geheel geplisseerd en van effen
zijden mouseline.
de moderne heerenkleeding is hier
niet vreemd aan. De schouders wor
den carré opgewerkt, revers forscher
gesneden, de kraag is smal, terwijl
als contrast met de wijde heerenpan
talon, een nauwe rok wordt gedragen.
De rok van vandaag Is de moeite
van het bekijken waard. Evenals het
strerig getailleerde manteltje wordt
de rok nauw aansluitend gesneden,
inloopend naar de knie; Om het loo
pen of het stappen in tram of auto
gemakkelijk te maken, brengt men
open splitjes aan in de zijnaden.
Plooien zijn nu eens niet modern, de
garneering kan gezocht worden in
zakjes, die in tegengestelde lijn wor
den ongestikt. De meest moderne va
riatie is wel het garneeren met het
dessin van de stofdoor deze manier
toe te passen is men op een terrein,
dat byna onbegrensd is. Men kan bij
voorbeeld de voorbaan op de helft
schuin snijden en eventueel een dwars
of recht heupstuk aanbrengen. De
rok kan men maken als twee baans en
als wikkelrok. De sluiting is dan
eenigszins voor het heupgedeelte,
terwijl voor den onderslag voldoende
ruimte moet worden toegepast.
De groote Parijscbe modeshows
hebben ook nu weer veelkleurige mo
dellen naar voren gebracht, vooral in
het avondtoilet. Hier speelt de per
soonlijke smaak de grootste rol; het
toepassen van veel ruimte i op het
voorpand en in de mouwen, het
overdadig gebruik van goud-broeast
en pailletten, geeft een decadehti^idee
en valt niet in de lijn van de Holtynd-
sche vrouw, die meer oog zal hebben
voor de zwart-witte combinatiejwel-
ke zoo gedistingeerd en jeugdig ^aat.
Een dergelijke combinatie, gqflra*
gen door een vrouw met een brutale
make-up en een coquette manier van
dragen geeft haar het brevet voor een
goed gekleede vrouw door te kunnen
gaan.
Een der meest in stijl zijnde avond
japonnen zyn die van velours-chiffon,
streng getailleerd en sluitend om het
heupgedeelte, wijd uitloopend tot op
den grond met als eenige garneering
een ceintuur van zilveren soutache,
terwijl het laag rugdecolleté het on
beperkte vertrouwen blijft genieten.
Voor slanke figuren zijn deze mo
dellen als het ware de omlijsting voor
een eenvoudige persoonlijkheid.
Uit de aanwijzingen, die bovenge
noemde door het Centraal Bureau
voor de Statistiek gepubliceerde sta
tistiek geeft omtrent de beweging der
jeugdcriminaliteit, valt op te maken,
dat de misdadigheid onder de jeugd
blijkbaar niet aanstonds met het on
gunstiger worden van de economische
omstandigheden toenam. In 1931 en
1932 daalden de totaalcijfers. Eerst in
1933 vermeerderde het aantal schul-
digverklaarden, doch bleef nog bene
den het cijfer van 1930. Voor 1934 is
het totaal aantal gestegen (van 1.817
in 1932) tot 2.183. Vergelijking met
dé cijfers van vorige jaren doet zien,
..0r dat alleen in 1917 tot en met 1920 en
zomers in overvloed aanwezig 1920 het totaal aantal hooger was. De
en heel goedkoop en 's winters schaars
en duur is, op die manier te conser
veeren, dat de fyne natuurlijke smaak
bewaard blijft. Zy maakt er jam van
en gaat volgens de moderqe Opekta-
methode te werk, waarbij de vruchten
ten hoogste 10 minuten behoeven te
koken. Door slechts zoo kort te koken,
heeft er geen verdamping plaats en
blijven alle natuurlijke geur, kleur,
stijging deed zich in gelijke mate voor
ten aanzien van jongens en meisjeS,
de percêntages bleven gelijk aan die
van 19339.8 en 8.2.
De absolute cijfers van de schuldig-
dampt, niets gaat verloren, zoodat
door Opekta een, belangrijke bezuini
ging aan grondstoffen wordt bereikt.
oBovendien brengt de korte kooktijd
oedingsstoffen en de zoo belangrijke en groote besparing aan tijd, arbeid.
vitaminen der vruchten behouden.
„Inkoken" was vroeger de methode.
Zóó lang koken, soms uren achtereen,
tot er vanzelf een jam ontstond. Nu
worden vruchtey en vruchtensappen
met Opekta gebonden. Niets ver
brandstof en daarmede aan geld met
zich mede, zoodat de moderne huis
vrouw, die op heerlijk frissche jams
prys stelt, deze uitsluitend volgens de
moderne en betrouwbare Opèkta-me-
trode gaat bérêiden.
verklaarde, strafrechtelijk minder
jarige jongens waren in 1934 vbor el
ke leeftijdsgroep hooger met uitzon
dering vap, die der 16-jarigen. Toch
gaf, ook in verhouding tot alle jon
gens van gelijken leeftijd de catego
rie der 16-jarigen" nog de hoogste
cijfers. By nadere beschouwing der
relatieve cijfers van de jongens merkt
men echter op, dat de toeneming van
het aantal schuldigverklaarden zich
in sterkere mate voordoet bij de la
gere leeftijdsgroepen dan bij de hoo-
gere, vooral bij de categorie van 13
en 14 jaar.
Een belangrijke vermeerdering ver-
toonen voor 1934 de aantallen schul-
digverklaarde strafrechtelijke min
derjarigen ter zake van gequalificeer-
den diefstal (in hoofdzaak diefstal in
vereeniging gepleegd), heling en he
ling door schuld, vernielingen vernie
ling in vereeniging. Het is éten be
treurenswaardig verschijnsel, dat we
gens gequalificeerden diefstal vooral
zooveel meer kinderen van zeer jeug
digen leeftijd (van 10 t.m. 14 jaar)
werden schuldig verklaard. Het to
taalcijfer der schuldigverklaarden we
gens zedenmisdrijven daalde. De cij
fers van eenvoudige en gequalificeer-
de mishandeling bleven betrekkelijk
laag.
Ten aanzien van strafrechtelijk
minderjarigen werd in de jaren 1930
t.m. 1934 resp. 362, 387, 386, 441 en
5680 maal strafrechtelijke ondertoe
zichtstelling uitgesproken. Per 100
schuldigverklaringen van jeugdige
delinquenten bedroeg het aantal in
193321,72, in 193425,80. Na een
daling van het aantal burgerrechte
lijk onder toezicht gestelde kinderen
ijl f.93? ep f933, nam het aantal in
1934 belangrijk toe, p.l. van 1.196 fot
I.507,
'Ontzetting uit en ontheffing ypp de
ouderlijke macht en voogdij werd in
een grooter aantal gevallen uitgespro
ken.
De statistiek bevat verder allerlei
gegevens betreffende het rykstucht-
en opvoedingswezen. O.a. blijkt, dat
de bevolking der tuchtscholen en
rijksopvoedingsgestichten toenam.
Ten slotte is in deze statistiek,
welke 44 bladzijden beslaat en in één
band wordt gepubliceerd tezamen met
de crimineele- en gevangenisstatis
tiek, belicht de verpleging van voog
dij- en regeeringskinderen in gestich
ten en gezinnen door instellingen van
weldadigheid. Door 292 door het rijk
gesubsidieerde instellingen werden
II.035 voogdijkinderen verzorgd en
door 29 instellingen 798 regeerings
kinderen. In totaal werd een bedrag
van resp. ƒ2.312.666.- en ƒ196.677.-
aan rijkssubsidie aan deze instellin
gen uitgekeerd.
Van de Warner Bros.
Het geschiedde in een der studio's
van Warner Bros. First National.
Michael Curtiz was dien morgen
met een goed humeur naar zyn werk
getogen.
Na drie weken buitenopnamen ge
maakt te hebben voor de film „The
Charge of the Light Brigade", waar
bij hy een aantal lastige gevechts
scènes had opgenomen, was hy met
de opnamestaf en spelers tot de vre
dige sfeer van een geluidsfilmstudio
teruggekeerd Hy was van plan het
eerst een (romantische balzaal-scène
te filmen, yaarin de meeste hoofdrol
spelers, bénevens een paar honderd'
figuranten zouden verschypen, om
een paar laaiste vroolyke uren door
te brengen voor de troepen den, slag,
zouden leveren, welke Lord Tennyson
in zijn gedicht zoo beroemd zou ma
ken.
Curtiz had zich alles mooi vodrge-
steld: groote vergulde kaarsenkronen
met honderden brandende kaarsen,
meesleependqffnuziek, mooie vrouwen
ijl sjchitterenae gewaden, knappe of
ficieren, in bifnte uniformen met ram
mende sporpn, huj| pabels op correc-
Silitaire «jvijze
i jchitterend inl
"filhi, die ovpi
mÉt spanning, rcI
hoffelijkheid.
iMichael Curtiz,
q$imveel van fit
fudt als van fHmj
jagend. Het kou
ImezZo vonbep in
|en| j?e!aden was
heldenmoed en
en rtegis§eun die
ché rómajtiek
Rechten (.]wa|^'
lp een prftna humeir. Hij zou iiw»ee
dagen alle bftl-scènea fllpien en t
rta terugkeeren najü- de heuvels'jvan
Calabassas, om nolHeenige gevqi
opjtamen te maken.
J)e set \ya^ geheel zoo hij zich bad
voorgesteld., ïHtj stelde de camera in
op een klein balcon, ongeveer 2.50 M.'
boven den grond pn kon zoodoende
den geheelen dansvloer oyerzien.'Van-
daar uit zou hij een dialoogscène fil
men tusschen Donald Crisp, Spring
Byington en Nigel Rruce, terwijl ter-»
aelfdertUd de heeren hun dames ten
dans voerden, onder welke zich ook
dé twee hoofdrolvertolkers Errol
Flynn en Olivia de Havilland bevon
den,
Curtiz had allea precies uitgewerkt.
'tot den
kwam
De muziek voor de quadrille, werd ten
gehoore gebracht op een piano, die
stoppen zou, zoodra de dansers het
rhythme van den dans te pakken had
den, zoodat de dialoog goed opgeno
men kon worden. Later zou de mu
ziek dooi; een vol orkest nog eens herj
haald worden.
Curtiz gaf het sein tot beginnen.
De pianist begon te spe|en en de
paren begaven zich! naar de danszaal.
Zy dansten, terwyl de pian|fzweeg
en Donald Crisp zijp dialoqj
Plotseling klonk een gez<
soundmixer tlktè tegeniiet
zyn cabine, van waaruit
heele set kon overzien.,
„Stop!" beval .Curtiz
soundmixer, die op hem
„Wat beteekent dpt?"
„Er is gekraak", deelde^
mede, een duidelijk gekrp
dialoog stoort." -
„We zullen het nog
zei Curtiz, nog steei
meurd. De muziek en dan»
nen opnieuw^eveneens Mrif
zijn dialoog weer begon
Totdat dezelfde zoemer Wel
maaJtljjBjaan de opname. 1-
og steeds ^gekraak,
de sou ïdmixer.Er moet i|
ij kende' harzen dra'geii of
Curtiz blikte4 mé
den ,daHiB vloert
raakt da|r zoq\
jk, met qen ,gdl
ng. alle WKjugdfeï
nq» bad! Ik heb
n i|u tweq dagenfjjf
óénSn-aifehilie krai
nojgj eeffl, doett, 11
e begoo wee-*
Was doellnfis. Cl
nu zelf het gekraak. Hij commandeer
de te stoppen.
Vind den vent, die kraakt! be
val hy, en smijt hem eruit!
Hy nam een stoel en wachtte ge
laten den loop der gebeurtenissen af.
Limey, de requisiteur, ging naar hem
toe,
Ik geloof, dat het mr. Flynn's
laarzen zyn, die kraken, mr. Curtiz.
vee t
moetj
zóiider
maar
^"ïooTdienTen
tiz verstrooid.
Eh... hy is grooter dan ik, pro
testeerde Limey zachtjes, bovendien
geloof ik, dat u hem nog noodig hebt
in de film.
Zeg 'em dan mattf, dat-ie nog
eens moet dansen. ïk zal wel luiste-
en. j
De piano begon weer, terwyl Cur
tiz tusschen de dansende ppren la-
veerde.Hy stond stil voor Erroi
Flynn en zeide
Mjr. Flynn, uw laarzen knaken!
Öij spreekt kirasse taal, edele
Curtiz, jgrinnikte Flynn, maar ik wist
het wet-kelijk niet
Wat moet ik doen? bracht Cur
tiz er gadeloos uit, alle zelftjeheer-
sching verliezend. Ik heb een schitte
rende set, mooie vrouwen en knappe
officieren en jouw laarzen kraken f
Mapr Mike, trachtte Errol FljJIm
hem Je kalmeerten, allé officierslaar:
zen kraken, daj is een regel, geloof ik 1
t Ik heb met jouw regels niks te
maken,. Ik maak m'nf éigen regjels en
die zeggen, dat jouw laarzen mfet mo
gen kraken! j
j^eg 't ze, plaagdéi Flynn, wat
kan ite er aan doen Er in de studio
gbqn nWeede paar van die laarzen.
ja- |J kon eqjjb profeeeren uw voe-'
teji'nat te matóén, m*. Flynn, advi-
aeerdj Limey schuchter.
Het zyn mijn laarzen, die krap
kfn, }riènd,I amtwoq^dje Flynn met
keridëjjjwaajdigheid, en niet
je wilt, dht ik
jprstel, laaj die
jjaken. Dat'geeft
Iet;' zie jéfjj
(«fgisseur in en
arrangeerert,
dat mr. Flj^jwedfiehde de',d|Aloog
stilstaat. Als hffl da® d,anstjl(|tqn wy
de muziek het arekraak van 'jij 11 laar
zen overstemmen. ,j
O.K,bevestigde Curtii.
Mr. Flynn ging „krak-krak" naar
zyn plaats terug, de pigno begon weer
te spelen, mr.4Crisp ^prak zijn dia
loog, terwyl de figuxgnten dansten,
en miss Byington 'antwoordde mr.
Crisp zonder interrupties van kra
kende laarzen. Maar Michael Curtiz'
dag en zyn humeur waren bedorven.
ARTILLERIEGEVECHTEN IN SPANJE.
Enkele veelgemaakte fouten.
Juiste Wondverzorging werkt genezing in de hand,
door Dr. med. G. Chevallier.
Bij de behandeling van versche,
groote wonden wordt dikwijls een
fout gemaakt, die weliswaar aan
groote zorgzaamheid is toe te schrij
ven, doch niettemin nadeelige gevol
gen kon hebben. Men acht zich ver
plicht voor de dokter komt, de wond
schoon te maken. Hetzy met koud
water, hetzy door uitwisschen met
watten, door uitzuigen met den mond
of door wasschen met sublimaat. Dit
alles moet men echter achterwege
laten, want de wond wordt er zelden
of nooit door gereinigd, integendeel
men brengt er ziektekiemen door in
4e wond. Om dit te begrijpen moet
men weten, dat elke wond onmiddel
lijk nadat zy ia toegebracht, begint te
helen. Alles wat men er dus aan doet,
verstoort dit proces; doordat de ge-
nezing onmiddellyk intreedt, wordt
aan de ziektekiemen die zich eventueel
°P de wond bevinden, belet, in het
bloed bihnen te dringen, terwyl de
bacteriën die by 't toebrengen van de
wond al in het bloed zijn gekomen, er
door latere reiniging toch niet meer
uitgehaald kunnen worden. Het eeni
ge wat men doen kan, is de gezonde
huid rondom de wond te desinfectee-
ren, teneinde te beletten, dat er nieu
we kiemen in de wond komen. Men
doet dit het best door penseelen met
jodium. Het wondvlak blyft in elk
geval onaangeroerd, ook als het ver
ontreinigd is; het wordt bedekt met
steriel gaas, dat men met vaseline of
boorzalf heeft bestreken, waarna de
wond met een zwachtel wordt ver
bonden. De verdere behandeling moet
men dan aan den dokter overlaten.
Hij zal, indien dit noodig is, de wond
reinigen of naaien, hy verwydert de
vernielde huid'en zal beoordeelen of
er een middel kan worden toegepast
om de genezing te bespoedigen.
Bovenal: reinheid op de handen.
Voor kleine wonden, zooals ze da
gelijks in huis en beroep voorkomen,
behoeft natuurlyk niet altijd de dok
ter gehaald te worden. Bij bloedige
verwondingen daarentegen moet men
nooit vergeten, dat ze gevaarlijk zijn.
hetzij door het groote bloedverlies, of
doordat infectie ontstekingen 01
bloedvergiftiging kan veroorzaken.
Bij zulke kwetsuren is de hulp van
den dokter onontbeerlijk. Voor diens
komst zal men het slaehtoffer echte-
reeds moeten helpen. Eerste verelseh-
te hierbij is: wie helpen wil, moet be
slist schoone handen hebben. Het is
niet voldoende, de handen met zeep te
wasschen, doch men moet de vingers
en speciaal de nagels grondig met
heet water reinigen, het liefst met
een desinfectiemiddel zooals subli
maat, lysol of iets dergelijks. Bevin
den zich splinters of draden in de
wond, dan mag men deze niet met de
vingers verwijderen, doch gebruikt
hiervoor een pincet, dat eveneens van
tevoren door uitkoken grondig gerei
nigd wordt. Heeft men geen pincet bij
de hand, dan kan men probeeren door
uitspoelen het grootste vuil te verwij
deren. Nooit mag de vinger met de
wond in aanraking komen. Evenmin
mag geronnen bloed, dat zich reeds
gevormd heeft, verwijderd worden.
Sterk bloedende wonden.
Bij sterk en aanhoudend bloedende
wonden moet men trachten de bloe
ding te stelpen. Dit kan men doen
door gaas of watten natuurlijk al
tijd steriel op de wond te drukken.
Het bloedende lichaamsdeel wordt
gesteund en hoog gelegd en men
drukt zoolang, tot 't bloeden ophoudt.
Ook het uitoefenen van druk op de
betreffende slagader kan de bloeding
stel pea: op den bovenarm voor arm
en hand, op het dijbeen yoof het been.'
Bevindt de wond z-ich aan het gelaat
of hoofd, dan wqrdt de druk op den
halsslagader uitgeoefend. Als de druk
niet met den vinger kan Woeden uit
geoefend, wordt het lid afgebonden.
Hiervoor kan men elastiek gebruiken,
doch ook een gasslang, bretelles, ree
pen katoen kunnen hiervóór goede
diensten bewijzen. De afsnoering mag
in geen geval langer dan anderhalf
uur blijven zitten en ze moet steeds
boven de wond wordqn aangebracht.
By inwendige bloedingen kan men
weinig beginnen. Het eenige wat men
doen kan, is de patiënt gemakkelijk
neer te leggen, hem elke beweging te
beletten en door koude omslagen zijn
pijn te verzachten.
Gaan de verwondingen met been*
breuk gepaard, dan is nog grooter
voorzichtigheid geboden. Nadat df
wond verbonden is, moet het gebro
ken lichaamsdeel volkomen stil lig
gen. In geen geval moet men probee
ren, de gebroken beenderen zelf te
zetten. Dit is uitsluitend het werk
van den medicus.
VOOR GOBD RN GORRKOOP
IS HHT BBSTR ADRBS
HARST 31 - OOÜDA
TRLRFOOÜ 3TM
Hier ziet men een afdeeling artillerie der regeeringstroepen, welke door gewagende
burgers ondersteund worden tijdens een gevecht in de nabijheid van Samosierra.
i oe passing en voor de huishouding. -
Het Zuivelbureau te 's-Gravenhagt,
deelt medé
Niet lang geleden, gold het gebruik
van ijs nog als een1 versnapering zon
der meer, hoofdzakelijk geschikt voor
kinderen op'heel warme dagen. Veèi
waadeering had men ei niet voor, om-'
jiat het zuiver als lekkernij en niet als
:2en opwekkend voédjngsmiddel wera
geschouwd. 1 1 j
Dte, naar Aylerikkpnsch voorbeeiOj
ingerichte snelbuffepten, soda-foun
tains, sandwich corriqrs en hoe deze
lunchroom-afdeelingeïjl nog meer mo
gen heeten, hebben |het ylgebruik
:rk bevorderdmeyf, ging het men
gen dooi- dranken, waarbij zelfs goe
de» resultaten verkregen werden met*
■heel* eenvoudige en góedkoope meng
sels die haast in elk gezin gemaakt
kjinnen worden, chocolademelk, limo
nadesiroop, koffiemelk b.v. en presen
teerde het bij vruchten, noten, nougat
of gember (in een glas opgediend) of
at het als smakelijk, goedkoop en
Rijster oquetten.
Rijstcroquebten, welke bij hutspot gegeten
worden, behooren een beetje pikant te zijn.
daarom geven wij u hier een afwijking van
het gewone recept. Een paar kopjes rijst,
de hoeveelheid hangt af van het aantal per
sonen, worden in water met Wat zout gaar
gekookt. Vervolgens wordt er een flinke
eetlepel gehakte peterselie doorgeroerd, een
gehakt uitje ,een theelepeltje marmite of
knoflook, wat noot, peper, een opgehoopte
lepel geraspte rierikswortel, benevens een
eidooier. Men moet goed proeven of alles
zout genoeg i», daar de kruidensmaak niet
naar voren kqmt, als er geen zout bij is;
een weinig «out kan plotseling alle kruiden
smaakjes tot hun recht brengen. Nu laa:
men alles koud worden en vormt er cro-
quetten van, die in beschuitkruim en eiwi:
worden gepaneerd en in kokend vet bruin
gebakken.
Komkommerragout.
Eenige komkommers worden .geschild en
in de lengte in vieren gesneden, waarna men
heel gemakkelijk de pitten eruit kan^halen.
Dan snijdt men de komkommers in stukjes
en zet ze een paar uur weg, met zout ver
mengd, waardoor het'water er uittrekt. In
een koekenpan bakt men een kleine ui, ge
snipperd, in ruim boter en doet daarin de
komkommerstukjes, laat zp even lichtbruin
fruiten en maakt in dien tusschentijd een
-dikke witte saus van 50 gram boter, 3u
gram bloem en ongeveer» Vi L. water, een
Theelepel kerry, een snuifje nootmuskaat en
een mespunt marmite. Hierin stooft men 10
minuten de gefruite komkommer.
Hambroodjes.
Smeer dunne sneetjes oudbakken witte
brood zonder korst met boter in. Hak peter-
selie, ui en goed schoongemaakte versche
champignons zoo fijn mogelijk. Schik de
helft van de sneetjes brood in een met boter
ingesmeerden vuurvasten schotel. Doe op dt
broodjes een paar schijfjes heel dun ge
sneden ham. Vervolgens de met wat pepe»
goed door elkaar geroerde champignons, ui,
enz.' Hierop weer een paar plakjes 'ham,
daarop de rest van het brood. Zet het scho
teltje in een matigen oven en bedruip het
van tijd tot tijd.
Vischsoep.
Haal het "vleesch van de graten van tong,
tarbot of kabeljauw. Trek van de graten
bouillon .Smoor stukjes wortel, prei en nog
voedzaam nagerecht.
Bevat ijs dan voedingsstoffen? On-
getwyfeld, qn vooral roomjjs, bmdal
dit een zeer bijzondere pladts in
neemt; het cpnsumptie-ij sbesluit van»
Mei 1935 toch schrijft voor, dat room
ijs tenminste 12 melkvet moet be
vatten. Roomys kan dan ook zeer tyel
buiten de warmste periode van hei-
jaar genuttigd worden, ook door ten
deren, die dit aan melkvet zoo ryke
voedsel gaarne gebruiken, ook al zijn
het wat 'veel ouders noemen „slechte
eters". En tenslotte verdienen .de vol
gende nieuwe, maar eenvoudige com
binaties d'e bijzondere belangstelling
voor jong en oud:
Abrikofceqmoes over en dóór room
ijs met een paar biscuits.
Roomijs met noten en honing.
Roomijs met gekruimelde bitter
koekjes.
Roomijs met stukjes banaan.
Pudding met roomijs (en vruch
ten).
Roomijs met zéér stijfgeslagéti eiwit
en suiker.
andere groenten met wat kerriepoeder in
boter. Zeef den vischbouillon. Voeg de groen
ten, de 'stukjes visch, zout en peper naar
smaak tye. Laat alles gaar-worden. Doe op
het laatst wat garnalen in de soep. Maak
de soep met wat kookroom af. Geef er ge
bakken dobbelsteentjes brood by.
Pruimenmuts.
Gedroogde pruimen worden met een ka
neelstokje en een citroenschilletje met wei
nig water goed gaar gekookt. Als men het
water voorzichtig laat verkoken, zonder dat
de pruimen aanbranden, béhoeft-er geen
suiker by'. In tusschen kookt men wat gries
meel in melk en doet er vooral een klontje
boter doorfklopt dan de griesmeel schuimig.
Ze is dan veel blanker en veel smakelyker.
Hierop gaan de pruimen. Alles in een scho
tel, die even"in den oven kan. De pruimen
hoog opstapelen. Daar overheen het met
suiker stijfgeklopte wit van een of twee
eieren, zoodanig er op gelegd, dat het als
een wollen muts lykt, met een extra bol
letje in het midden. De rand hiervan-met
een vork bewerken met uitstaande puntjes
en even in den oven geel laten worden.
Bleekselderij.
Neem de gele stelen van selderij struiken,
snyd ze in stukken .van ongeveer vyf ceAti
meter en kook ze gedurende tien minuten I».
water met zout. Laat dfe selderij vervolgens
op een vergiet uitlekken en de stukken t
daarna gedurende vyf minuten in boter
smoren. Voeg nu kalfsbouillon, zou; en pe
per toe en laat de selderij gedurende eqn
uur koken. Maak het gerecht met een ei
dooier af Men kan voor dit gerecht over
gehouden kalfsbouillon van, den vorigen dag
nemen. 1
ZONDAG- Groentensoep, ommelette met
peterselie, kip, compote, gtembertaart.
MAANDAG: Tomatensoep, resten van kip,
gebakken uit, geb. aardappelen, bananen-
schotel.
DINSDAG: Haringslqatje, bloemkool, kalfs
oesters .aardappelen, venmicellischoteltj1
met rozynen.
WOENSDAG: Roerei met plakjes rook
worst, runderlapjes, bruine boonen, sla,
koffiepudding met vanillesaus.
DONDBÉDAG: Bruine boonensoep, geb.
varkensrib, snijboontjes, aardappelen,
fruit.
VRIJDAG: Groentensoep, kabeljauw met
botersaus, aardappelen, rijstebrij met
citroensaus.
ZATBBDAG: Rolpens, roode kool, appel
moes, meloen.
1
