V
23
VERLOVING VAN
H.K.H. PRINSES JULIANA
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
75e Jaargang
Dinsdag 8..September 1838
bergambacht, berkenwoude, bodegraven.
BOSKOOP,
ISffiUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, ene.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
n
l
Mo 18311
kleintje I
KWARTJE I
De Regeeringspersdienst meldt ons heden in opdracht
van H. M. de Koningin de verloving van H. K. H. Prinses
Juliana met» Prins Bernhard Leopold Friedrich
Eberhard Julius Kurt Karl Gottfried Peter von Lippe-
Biesterfeld, geboren te Jena op 19 Juni 1911.
De a.s. Prins-Gemaal is de neef van den laatsten Vorst
van Lippe, die tot aan de revolutie in Duitschland in 1918
regeerde.
GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPE1XB,
**«^i*^ "~*****'UA uvuuunn m, DUOlxWx vvvMuivziiij iinnoiivuvii i, w
ke{
ooooooooooo
laad
4
gevens
itrecht,
soliede Boek-
>r de plaatsing
0.75.
igenverkeer
JKÜEN VOOR I
s
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
5 regels ƒ1.55, elke regel meer ƒ0.30. Advertentiën in het Zaterdagnmmer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MBUEDEELINGEN: 1-4 regels ƒ2.26, elke regel meer ƒ0.60. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeren daags vóói
aa het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd'te zijn.
in het bezit van Detmold, in 1322 van
Schwalenbe-g Biesterfeld en Weissenfeld.
In 1368 werd het eerstgeboorterecht inge-
sjteld en daarmee eigenlijk de dynastie erfe-
ij'k gegrondvest.
Nadat in 1405 de toenmaals zoo schoon e
en rijke 'bezitting Sternberg tot de goederen
diejr Lippe’s was toegevoegd, kreeg het ge
slacht in 1523 officieel den ititel van graaf.
De eerste Lippische heer.
De eerste Lippische heer, die dien titel
voe-iidie, was Bernhard de Achtste. Hij ver
bleef meestal in het slof van Detmold, even
als zijn zoon Graaf Simon dé Zesde zur
Lippe, die van 15631614 regeerde en niet
slechts onder de Lippische heeren de eerste
plaats inneemt, doel) ook een rol heeft ge
speeld in de Duitsche geschiedenis, De ge
schiedschrijvers, die zich met IdJeze figuur
hebben bazig gehouden, schetsen hem al
len als een bijzondere persoonlijkheid, die
eten der merkwaardigste verschijningen van
zijn tijd is geweest.
Zyn aan afwisselingen en avonturen zoo
rijk leven voerde hem ook naar de Neder
landen, waar hy in 1591 en 1592 vertoefde.
Hij maakte toen deel uit van de in opdracht
van Keizer Rudolf den Tweeden onderno
men bijzondere missie naar België en naar
ons lands, om te trachten den vrede te stich
ten tusschen Koning Philips den Tweeden
van Spanje en. de in opstand gekomen Ne-
derlanden. De eigenhandige aanteekeningen
van den Graaf over deze reis worden in het
Vorstelijke Huisarchief van Detmold be
waard
Merkwaardig is wel, dat waar Munster
en Paderborn oude bisschopssteden zijn met
een overwegend katholieke bevolking, in
Lippe het protestantisme, reeds van den
eersten tijd dier reformatie af, grooten in
vloed heeft gehad'. Ook de graven, van
Lippe hadden helt protestamtsche geloof aan
vaard.
Simon dfe Zesde, over wien wij hierboven
het een en ander mededeelden, heeft reeds
in zyn jeugti' den godsdienststrijd meege
maakt. Na den dood' van zijn vader zond
zijn moeder hem met het oog op zyn ont
wikkeling naar Parys. Hij was daar juist in
den tijd van den Bartholomeusnacht.
Slechts met moeite gelukte het den jon
gen graaf zich verborgen te houden en op
d^ manier aan de vervolging dier protestan
ten te ontkomen. Op lateren leeftijd! was
htet aan zijn 'bezonnenheid te danken, dat de
opstand van de Lemgo’ers, nadat de gere
formeerde leer officieel ingevoerd was, zon
der bloeiligen strijd verliep.
De stamvader van het Huis Lippe.
Zijn zoon, graaf Simon de Zevende, wordt
beschouwd als de stamvader van, het ge
slacht Lippe-Dettmold, dat bijna drie eeuwen
de regeerende tak in Lippe is geweest.
In 1789 werden de leden van het regee
rende huis tot Vorsten verheven met den
titel Fuerst zur Lippe. Daarnaast ontston
den twee grafelijke zijtakken; Lippe-Bies-
terfeld en Lippe-Weissenfeld. Als een be
wijs van de vele betrekkingen, welke van
de vroegste tijden af tusschen, Lippe en Ne
derland bestaan hebben, kunnen wy nog
vermelden, dat een der Lippische graven,
Simon Heinrich, gehuwd was met burg
gravin Amalie zu Dohna, Souyereine Vrou
we van Vianen en Ameiden, erfiburggravin
van Utrecht, waardoor de heerlijkheid Via-
nen in het bezit kwam van het Lippische
Huis. Hun zoon, Friedrich Adolf, weikl, naai'
uit bescheiden in de Lippische Landesibiblio-
theek bleek, naar Leiden gezonden om daar
met „Dein Prirszen von Oranien und andem
leute von kondition bekannt gemachl zu
werden”. Graaf Friedrich Adolf werd ech
ter in Leiden ziek en zijn moeder haalde
hem na verblyf van een jaar in ons land
Weer naar Detmold terug.
Ook later zou Friedrich Adolf nog met
dte Nederlanden in contact komen zij het
dan ook op een andlere wijze.
De Prins van Oranje deed, toen de Fran-
schen het Rijnland waretn binnengevallen,
een beroep op den keurvorskvan Branden
burg. Deze had een verbond met verschil
lende Duitsche vorsten gesloten en zond den
Prins hulptroepen. Graaf Simon Heinrich
van Lippe, de vader van Friedrich Adolf,
besloot een regiment ruiters te zenden om
de Vereenigde Nederlanden te hulp te ko
men.
Zyn zoon werd tot overste aangesteld eif
nam aan tal van veldslagen tegen de Fran-
schen deel. Zoo wordt zyn naam genoemd
Prachtige, bosschen, van loofboomen, hier
en daar onderiwoken met naialdbosschen, be
dekken voor het grootste deel dezen berg
keten. Het land is van een zee(r bijzondere
schoonheid’. De heide gaat over in befooschte
heuvels, die weer door weiden van elka*.-
zyn gescheidfen. Hier en daar ziet men
dorpjes en steden liggen,, waarvan de
meeste als badplaats een groote bekendheid
hebben gekregen. Het geheele gebied is bij
zonder rijk aan genoes'krachtifee bronnen en
nergens liggen in het Noordelijk d'eel van
het Duitsche rijk dé kurplaatsefn zoo dicht
by elkaar als in het Lippische land.
Ook voor dien Netter! ander, die zijn va-
(lOUIMHE COURANT.
Vele betrekkingen met de Neder
landen.
De geschiedenis van Lippe, zijn volk en
zyn Vorstengeslacht, gaat terug tot in het
duister der vroege middeleeuwen.
Voor de 12de eeuw is geen enkel feit mwt
zekerheid en 'historische nauwkeurigheid
vast te stellen. In oude kronieken wonot bs-
en die van het Lippische regiment by den
slag van Fleuris en by dien van Neerwin
den.
Naast de vorstelijke linie en de beide gra-
felyke linies is er nog een vierde tak, wel
ke met Lippe hervonden is. Het is de linie
Lippe-Alferdissen, welke in de 18e eeuw
door huwelyk het graafschap Schaumburg
verkreeg en sinds dien tyd Schaumburg-
Lippe genoemd wordt. Sinds 1807 is ook
deze tak vorstelijk.
De troonsopvolging in Lippe.
In 1895 is groot opzien gewekt in Duitsch
land door den stryd over de troonsopvolging
in Lippe. Deze kwestie heeft een tijdlang
in het middelpunt der Duitsche binnenland-
sche politiek gestaan, rnedWdoor het per
soonlijk ingrijpen van den Duitschen Kei
zer. De kwestie trok zelfs de aandacht ver
over de grenzen van het kleine land en werd
aan buitenlandsche hoven en kanselarijen
besproken.
De Lippische troonstyyd ,die in 1895 uit
brak, is oorspronkelijk een familiestrijd tus
schen de in Detmold regeerende hoofdlinie
en de beide grafelyke zijtakken Lippe-
Biesterfeld en Lippe-'Weissenfeld. Eerst
toen er zekerheid bestond, dat de hoofdlinie
zonder mannelijke erfgenamen zou uitster
ven, nam de familiekwestie een staatkundig
karakter aan.
Als laatste regeerende vorst stierf in
1895 vorst Woldemar. Zijn eenige broeder,
Prins Alexander, die sjnds vele jaren in .een
inrichting voor geesteszieken verpleegd
werd kwam voor de troonsopvolging niet in
aanmerking. Er waren toen drie preten
denten voor den Lippischen troon: het vor
stelijk huis Schaumburg-Lappe en de grafe
lyke takken Biesterfeld en Weissenfeld.
Het zou ons te ver voeren de aanspraken,
welke elk der pretendenten meende te kun
nen doen gelden, hier uiteen te zetten. In
de Lippische archieven kan men daarover
een schat van literatuur vinden. Het pro
bleem werd by een scheidsgerecht, onder
voorzitterschap van den Koning van Sak
sen, aanhangig gemaakt en na een lang
durige procedure werd de linie Lippe-Bies-
terfeld in het gelijk gesteld en besteeg
Ernst graaf en heer zur Lippe-Biesterfeld
graaf van Schwalenberg en van Sternberg
enz. den Lippischen troon. Hij heeft zich
een buitengewone populariteit weten te ver
werven en een standbeeld in het Detmolder
slotpark getuigt nog van de vereering, wel-
kehzijn onderdanen hem toedroegen.
Ernst had twee zoons: de oudste, Leopold
en de jongere, PTins Bernhard. Leopold
volgde hem in 1905 als vorst van Lippe op
en regeerde tot 1918. De revolutie-golf,
welke by het einde van den wereldoorlog
over Duitschland ging en het keizerrijk en
alle koninkrijken en vorstendommen weg
vaagde, maakte aan zijn bestuur een einde.
Thans woont hy teruggetrokken en eenvou
dig op het oude slot in Detmold.
Zyn broeder Bernhard is de vader van den
verloofde van onze Prinses.
Lippe-Biesterfeld in den laatsten
tijd.
Graaf Ernst, die in 1905 op den Lippi
schen troon kwam, woonde in het slot Ober-
cassel met het daarbij behoorende oude
klooster Heisterbach. In het park van Heis-
terbach bevindt zich ook het mausoleum van
de ,heeren zur Lippe-Biesterfeld.
De latere vorst Leopold en zijn broeder,
Prins Bemhard, werden beiden in Obercas-
sel geboren. Hun jeugd brachten de beide
prinsen voor een groot gedeelte door op het
kasteel Neudorf bij Bentschen in het tegen
woordige Polen, een bezitting der familie.
Leopold en Bernhard gingen zooals
gewoonte was bij de zoons van vorstelijken
huize in militairen dienst. Leopold werd
.officier bij de garde-uhlanen in Potsdam en
Bernhard by de huzaren.
De militaire loopbaan van Leopold nam
vry spoedig een einde, omdat hij in ver
band met de troonsopvolging in Lippe zijn
ontslag nam.
Prins Bernhard was en bleef officier. Na
de troonsbestijging van zyn vader werd hij
overgeplaatst naar het huzarenregiment
„Keizer Nikolaas van Rusland” in Pader
born, waardoor hij in de nabijheid van het
ouderlijk huis en van het Lippische volk
bleef.
Aan het leven van dit volk aan de lande
lijke genoegens van de bewoners zoowel als
aan de cultureele zijde van het landsbestuur
nam hij steeds met groote opgewektheid
deel. Ook hij mocht zich in een groote po-
I pulariteit verheugen. Zijn natuurlijke ge-
I moedelijkheid, zijn uitgesproken sympathie
voor het Lippische, volk kwamen wel bij-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
anmorgen is de vreugdevolle
tyding gekomen dat onze
Prinses verloofd is met een
jeugdigen Prins uit het oude
geslacht der vorsten van Lippe, het
voormalig vorstendom in het dool’ de
natuur zoo begenadigde Westfalen-
land gelegen.
Met groote blijdschap is het bericht
der vorstelijke verloving
vernomen, welke reeds eer
der was verwacht. Thans
is het heugelijk feit daar,
dat een Prins-Gemaal zijn
intrede zal doen in ons
land, waardoor naar wij
hopen nieuwe glorie zal
worden geschonken aan
het Vorstenhuis, dat dooi
de eeuwen heen op zoo
hoog gewaardeerde wijze
ons land heeft bestierd.
cantie buiten de grenzen doorbrengt, 13
Lippe en het 'I'eutoburgorwoud niet ono<-
kend. Geen van hen, die in het Teutobur-
gerwoud verteerd hebben, zal verzuimd heb
ben den Grotenburg met het 'geweldige Her-
mannsdjenkmal, het symbool der Germaan-
sene overwinning op de Romeinsche leger-
scnaireru, te bezoeken. Hier heeft hut woud
ook zyn grootste breedte en oefent op allen
een bijzondere aantrekkingskracht uit door
zyn lieilyikheid en wonderlijke schoonheid,
waardoor een ieder, die eenmaal de beko
ring van dit dichtbegroeid© bergland heeft
gekend, er steeds gaarne terugkeert.
Nauw met den Grotenburg en daardoor
met het geneele 'leutobuigerwoud verbon
den is betmord, de residentie van de Lip-
piscjie vorsten.
Weinig zullen de Nederlanders, die J*
Detmold en in andere badplaatsen in Dippe
bekend zijn, vermoed hebben, dait de naam
Lippe nog eens in de geschiedenis zoo nauw
met Nederland verbonden zal worden als
nu door de verloving en het a.s. huwelyk
van H. K. H. Prinses Juliana met Prins
Bernhard zur Lippe-Biesterfeld staat te
gebeuren.
De Vorstelijke verloving.
redacteur van het A.N.P., die eenige
vnorm r* Detmold, de hoofdtetaldl vai het
toefd ’ffLVoreïlentIom LiPPe heeft ver-
van pïZ* in verband met de verloving
zur t JU1*aïla met Prins Pemhard
het volgde:
,wr Ie Nederlen<fech-DuJteche
het W "“k w«*7alen aan, /gt
bedekt H 7” ^^ppe’ voör pen groot/4eel
hallen ran het Teujtbur-
Lr v1”1ch v“ hct Noonl/esten
HlMTekt 0,n,bkek en T>*tart>om
i schreven hoe de heeren van Lippe reeds in
I de oudste tyden onder de Germaansche vol
ken in groot aanzien dtionden en als zooga-
i naamde „edele heeren” groote bezittingen
I erfelyk bezaten. Historisch staat Vast, dat
I de heeren van Lippe reeds Karei 'dien Groo-
ten met de wapenen gediend hebben.
De 'éérste heerschar over Lippe, van wien
met zekerheid ielte gezegd kan worden, Is
Bernhard, heer van Lippe, die met zyn broer
Hermann in het leger van Keizer Lotharius
diende, toen deze nog Saksisch Hertog was.
Beiden namen een groot aaridéel in het be
leg van Munster in 1121, De oudste oor
konde, waarin over Bernhard van Lippe iets
té vinden is, dateert van 1123.
De figuur van Bemhard de Tweede, die
waarschijnlijk omstreeks 114(0 geboren
werd, verschymt reeds in 'een duidelyk histo
risch licht. Hij was een géboren krijgsman
en wortilt) ook beschouwd als de .stichter van
Lippstadt en van Lemgo. Toein hij ouder
werd besloot hij in een klooster te gaan,
dbch zijn avontuurlijke geest hield het daar
niet lang uit.
In 1211 toen hy reeds een grijsaard
was trok hij met bisschop Albert van
Riga mede op 'een kruistocht tegen de Ger
maansche heidenen. Hij sloeg de stammen
der Eaten en Russen terug ert vlocht zich
bij die gelegenheid n'ieuwe lauwwen wegens
zyn groote dapperheid.
t>e overmacht der heidenen Was echter
groot en omdat men wel inzag, dat het ón
mogelijk was zonder hulp van buiten op den
duur tegen hun invallen stand te houden,
werd Bernharti' naar Denemarken gezonden
om Koning Waldemar hulp te vragen. Deze
werd gaarne verleend. Daarna trok Bern-
hard naar Rome om Paus Honorius den
Dorden eveneens om hulp te vragen en hem
mét aandiranig te verzoeken de bedreigde
christenen in het. verre noorden bij te
staan.
De Paus benoemde den grijsaard) als blijk
van waardeering voor zijn verdiensten tbt
bisschop van Selburg. Als een merkwaar
digheid vooral omdat ons land hierbij
betrokken is kam nog vermeld worden,
dat Bernhard op dé terugreis over Olden-
zaal 'kwam en Idlaar de bisschopswijding/ oh<-
vang van rijn soon Otto, die tk>cntert^d-h;--\
o schop van Utrecht was.
De bezittingen van het geslacht zur Lippe
hadden zich in dén loop der jaren door erfe
nis, door verovering on <Uoor samenvoeging
aanzienlijk uilttgebwid. In. 1150 kwamen zij
•d begonnen met ae
oet. die rijkeiykmet
was versierd‘en <ue
het iJsclubterrein
uit ae Noord-Hol-
m 8.D.A.P., moderne
instanties der mo
ling zooals A.J.c. en
Langs Honthorst-
t. Stadhouderskade
i.1 via Heerengracht,
li naar het Rokin'
zou geschieden.
overeenkomstig de
nog al wat com-
eelnemers, doch zij
kleine minderheid
en kwam het niet,
htiema&tregelen op
pecteur Ebbenhout,
ien waarnemenden
Leidsche Plein, den
/aart, democratie en
n de rede van den
>n eenige koren ver-
?n gehoore en werd
spel voor orde en
hheld roept” opge-
Priiw Bernard Leopold Fried
rich Ebenhard Julius Kurt Karl
Goddfried Peter von Lippe-
Biesterfeld werd geboren te
Jena op 29 Juni 1911; hy is de
oudste zoon van wijlen Prins
Bernard Lippe-Biesterfield, een
broeder van den tot 1918 regee
rende vorst van het Vorsten
dom Lippe-Biesterfeld en van
Gravin Cram-Grieven.
De vader van Prins Bernard
is in 1934 overleden. Zyn moe
der is 53 jaar oud, zij woont
de Poolsche grens op het
slot Woynowo.
be Prins heeft een jongere
broer, Prins Aschwin.
Pri’w Bernard von Lippe-
Biesterfeld studeerde rechten
■»n de Universiteit te Berlijn,
fn is verbonden geweest aan
h«t hoofdkantoor van de I. G.
l arben, het groote chemische
wereldconcern te Berlijn.
