ig
RADIO REDE VAN MINISTER Dr. H. COLIJN
EN
ikan
in
NG
in
WAAROM NEDERLAND DEN
GOUDEN STANDAARD PRIJS GEEFT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLE,
fllEUWERKEKK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
IT 13 I
DRES! I
I
DE BETEEKENIS VAN DE
WAARDEDALING VAN DEN GULDEN
No 19328
Maandag 28 September 1836
75e Jaargang
reenigingen
1
in bij
9 adres
i 3207
ERNSTIGE WAARSCHUWING TEGEN
PRIJSOPDRIJVING
De Minister-President Dr. H. Colijn heeft heden
morgen voor de radio aan het Nederlandsche Volk en
de bevolking van Nederlandseh Oost- en West-Indië en
Curacao de volgende uiteenzetting gegeven van den
heden ingetreden toestand:
10 CENT
I
JE
tionale Bank was banktechnisch ster- 1 verantwoordelijke wijze verzwakten
een
geheel zijn te ontgaan. Wat
al te rooskleurige
Na Zwitserland moet Neder
land zijn standpunt wijzigen.
Indië
men mocht hopen, dat het eind
een zeer
was.
middag ontving de Regeering even- j
wol Hnn»- hnrAn <rp7.ant tp Bern de j n
T"-. - langer aanwezig worden geacht.
Het verbod van goud-uitvoer
noodzakelijk.
Maar hoe werd dan het beeld van
den toestand?
Z o o dat men dan enkele weken, of,
op zijn best, een paar maanden zou
nu eigenlijk?
Hij beteekent, dat we den z.g. gou
den standaard tijdelijk hebben prijs
gegeven, zooals dat ook het geval is
geweest van al Augustus 1914 tot
eind April 1925.
In zooverre is het dus ook voor ons
niet iets nieuws.
Beteekent het nu ook waardever
mindering van den gulden, zooais
door devaluisten gewenscht wordt.
Met volkomen zekerheid valt dit
niet te zeggen.
In de periode 19141925 zijn ei
tnden geweest, dat de waarde van den
gulden, met betrekking tot pond en
dollar, 1 a g e r dan normaal kwam te
liggen, doch er waren ook perioden
waarbn het omgekeerde her gevai
was.
N u is dit laa>tste thans niet te
verwachten en moet er met het eer
ste, d.i. eemge waardevermindering
van oen gulden tegenover buitemana-
ocne valuta, gerekend worden.
i w e e factoren oefenen daarop
voornamelijk invloed un.
De eerste is de kapitaalbeweging
en de tweede de aanpassing, voor
zooveel nog noodig, aan het buiten-
landsche prijspeil.
in net oog moet worden gehouden
uat het wenschelyk is, dat de weg
ge vloeide kapitalen weer naai- Neder
land terugkeeren, waardoor kapitaai-
v 1 u ch t vanzelf wordt tegengegaan,
en ook dat de concurrentiemogelijk
heden voor onzen export ten zeerste
de aandacht verdienen.
Dit brengt mee, dat de regeering
den nieuw geschapen toestand niet
geheel aan zijn eigen ontwikkeling
kan oVerlaten.
Het betalingsverkeer blijft volko
men vrij. 4
Ook het knopend publiek waar
schuw ik met ernst tegen het ’.r
..hamsteren” van goederen. Daarvoor l
idenierszaak ter overn.
b., tegen elk aann. bod.
verlangd.
no. 7067, Bur. v. d. blad.
koop: een Brandkast (kl.
en een schrijfbureau.
enendaal 41.
coop wegens plaatsgebrek
vulkachel, Junker en
Te bevr.: liegentesse-
oen 1B.
koop: 1 sp. matras ƒ3.—,
pendule, trap v. naaim.
molamp.
lekade 15a.
r horren* on kippe®fa»«.
inoum, teer, enx.
Pootmuo, Raam 101.
Niet hangen aan het verleden
Vooruitzien naar de toekomst
Thans gelde als wachtwoordNiet
meer blijven hangen aan het verleden,
dat is voorbijgegaan, vooruitzien naai
de toekomst. De handen nu allen in
eengeslagen en allen saam, met bid
dend hart en eenparig willen, den
nieuwen toestand tegemoet.
9 Jonge Hamen
(4% maand)
«P-
ioele, Stationsweg,
Niéuwerkerk.
coop of te huur
Huis
Ie Kanaaldijk te Moor-
(voorheen bewoond door
van Vliet).
bevragen bü C. T. Post,
erkerlc a. d. iJesel.
nds Naaimachines vanaf
alle reparaitaën billijk
laar, B.Cstr. 159, Boskoop
ren Knippen, alleen °p
tdag, alle andere
15 cent.
IAISON GLORIA
Burg. MartenseinRel U
ormIücces
deze kwartjes-
rubriek.
TOCH VOORAL VOO»
)AG 12 UUR ELK»
I UW KLEINE ADVÖ-
IE IN, HTT SUCCM M
)ERBAARUJK.
QGEN GEVRAAGD
voor den tuin. T
fa. G. L.
k en Weekblad voor
)DEL.
2745.
1 uor.
Een hard besluit voor de Ned.
Regeering.
Het was hard van die eerepositie
afstand te moeten doen en het besluit
j Er ontstaat geen gebrek aan goede
ren, dus is de vlucht in de goederen
niet noodig. Wel is zulk een 'vlucht in
de goederen, een buitengewone vraag
naar goederen, oorzaak van prijsstij
ging die anders geheel of ten deels
zou zijn ui-tgebleven.
Laat ons volk niet vervallen in de
fouten die elders, onder gelijke om
standigheden, wel eens gemaakt zijn,
laat ons onze koele bezinning behou
den.
De moeilijkheden waarvoor we zul
len komen te staan zijn ongetwijfeld
vele en groot. Ze zijn te overwinnen
maar niet als het volk een anderen
kant uit trekt dan de regeering. De
regeering kent haar koers, ze volgt
een doelbewuste lijn nu zij den nieu
wen toestand onder de oogen heeft tf
zien. Ze acht zichzelf in staat om de
voornaamste schokken op te vangen
en den koers naar de haven te vinden.
Maar voorwaarde daarbij is, dat me i
in het land met den raad en de aan
wijzingen van de regeering rekenin g
houdt en die niet, bewust of onbe
wust. wederstreeft.
Allereerste raad: Rustig blijven!
Voor de eerstvolgende dagen is die
raad allereerst: Rustig blijven. Niet
zenuwachtig worden en nog minde i
zenuwaehtig handelen. Doe zoo
veel mogelijk precies wat ge ook de
vonge week en een maand geleden
gedaan hebt. Doe alsof er niets vei-
aiïderd was, dan zult ge dra bemei-
ken, dat er inderdaad maar heel wei
nig veranderingen behoeven in te
heden.
Als ons volk *rich op die wijze ge
draagt dan zullen we, met Gods hulp,
ook dezen nieuwen schok wel te bo
ven komen.
Ik ben niet getreden in allerlei
technische beschouwingen, zooals b.v.
over de werking van het in te srellen
egalisatiefonds. Het volk als geheel
heeft daaraan geen behoefte en de
personen die dat moeten weten kun
nen zich vervoegen bij de directie der
Nederlandsche Bank.
De Regeering bereid tot mede
werking aan de opheffing vaa
handelsbelemraeringen en sta
bilisatie internationale geld
verkeer.
Wel moet ik nog iets zeggen over
de verklaringen te Parijs, te Londen
en te Washington af gegeven, waarbij
ook België zich heeft aangesloten.
Do Nederlandsche Regeering heeft
de handelsbeltemmeringen en de insta
biliteit van het internationale geld
verkeer altijd gezien als de voornaam
ste hinderpalen op den weg naar her
stel. Het spreekt dus vanzelf, dat zij
van harte bereid is mede te werken
aan allé pogingen, die ondernomen
zullen worden tot opheffing van die
handelsbelemmeringen en tot stabili
satie van het internationale geldver
keer, zonder zich daarbij intusschen
over te geven aan al te rooskleurige
verwachtingen.
Ik «meen te mogen aannemen, dat
de overgroote meerderheid van ons
volk gehoopt heeft, dat wij in staat
zouden zijn onze beproefde, rustige,
stabiele monetaire politiek te blijven
voortzetten. Dat was ook de wensch
der Regeering en Nederland is daar
van dan ook niet afgeweken vóór dat
alle andereti den strijd hadden opge
geven, en toen voor ons alle kanse
op een gunstig resultaat hadden op
gehouden te bestaan.
is der Regeering dan ook onnoemelijk
zwaar gevallen, maar persoonlijke
gevoelens moesten wijken voor het
belang van het land. Zij heeft toch
de handhaving van hare aan den gou
den standaard gebonden muntpolitiek
niet alleen beoordeeld van economisch
standpunt, maar haar steeds ook ge
zien als een zaak van financiëele
waardigheid, die nimmer vrijwillig
mocht worden prijsgegeven, doch al
leen als gevolg,van overmacht, alleen
als er volstrekte noodzaak toe be
stond.
Die volstrekte noodzaak was, naar
het oordeel der Regeering, ingetreden
nu Nederland f i t e 1 jj k, d.w.z. in
het licht van de geboorte’van het
I goudbloc, het eenige overgebleven lid
- - - - van dat bloc was gebleven en het eeni-
daarover in den nacht van Vrijdag op ge land> dat de oude muntpariteit had
r/,'+i.gehandhaafd.
Immers sprak het vanzelf, dat elke
deining op het terrein der internatio-
mate zou openbaren tegen den Neder-
landschen gulden.
Een voortdurende en toenemende
druk op den gulden en daardoor op
den goudvoorraad der Nederlandsche
Bank moest met zekerheid worden
aangenomen.
In elk geval kon de mogelijkheid
om onze itot nu toe gevolgde monetai
re politiek blijvend te handhaven niet
(■ÜUIkSLIlE COURANT.
Instelling van een egalisatie
fonds van 300 imiiioen.
Maar wel stelt de regeering zica
voor onverwijld aan de btaten-Gene-
raal te doen toekomen een ontwerp
van wet tot instelling van een egali
satiefonds van omtrent 300 millioen
guldeh, ten einde.daardoor harerzijds
I prijsopdrijving op zijn plaats. Wie
zich daaraan schuldig maakt verricht
een onsociale, een onvaderlandslieven
de daad en de regeering zal niet aar
zelen daartegen op te treden met all*
bevoegdheden waarover zij 'beschikt
en die haar verder bij de wet zullen
rp”den verleend.
Een ontwerp van wet tot het tegen -
I g’ian van onredelifke prijsopdrijving
1 zal dezer dagen aan de Staten-Gerc-
raal worden aangeboden.
Geen reden tot „hamsteren’’
Geen gebrek aan goederen
reeds gehavende goudbloc bezwijken
zou. Men mocht zich niet verhelen,
dat de positie van Zwitserland en
Nederland heel veel moeiljjker zou
worden, indien Frankrijk zich ge
noodzaakt zou zien het Belgische
voorbeeld van 1935 te volgen en eeni-
gen tijd den gouden standaard prijs
te geven.
Toch meende de regeering, toen be-
kend werd, dat Frankrijk den gouden j
standaard ging verlaten, en zij zich
Zaterdag te beraden had, hare be
proefde politiek nog niet te mogen
prijsgeven.. Vandaar dat in de och-
tendbladen van Zaterdag de mededee- nale wisselmarkt zich in bijzondere
ling verscheen, dat de Regeering
hare tot nu toe gevolgde monetaire
politiek onveranderd zou handhaven.
Op die houding was mede van invloed
de op dat tijdstip volstrekt gegronde
verwachting, dat Zwitserland den
gouden standaard zou blijven hand
haven. v
Zaterdag in den loop van den na
wel door haren gezant te Bern de
mededeeling van den Zwitsepjchen
Bondsraad, dat men integendeel in
Bern besloten had tot aanpassing van
den Zwitserschen frank aan de lei-
blijven doorworstelen, met doorloo-
1 pende sterke schommelingen in den
rentevoet, met al de daaraan voor het
I bedrijfsleven verbonden bezwaren,
om dan ten slotte toch te eindigen
_rmet het prijsgeven van den gouden
De positie van de Zwitsersche Na- standaard, doch dan met een op on-
ker dan die van de Nederlandsche
zusterinstelling. Toen dus de sterkere
van de beide banken den strijd meen
de te moeten opgeven, moest in de
nationale èn interi^tionale geldwe-
reld wel de vraag opkomen: nu het
eene goudland na het andere den gou
den standaard heeft moeten prijs
geven, nu van de twee laatst overge
blevenen de sterkste van de twee de
vlag strijkt, waarom zou nu de laatst
overgeblevene het'wèl kunnen hou
den?
Dit alles noopte er toe om opnieuw
de positie van Nederland in beschou
wing te nemen.
Nederland zou nu, met Amerika,
dat al 40 gedevalueerd had en waai
de mogelijkheid van verdere devalua
tie nog aanwezig was èn met België,
dat ook reeds gedevalueerd had, deel
blijven uitmaken van een trio, waar
in het ’t eenige lid was het eenige
land zelfspn de geheele wereld dat
zijn oude muntpariteit ongerept had
weten te bewaren.
dende value’s en men dus tot prijs-
geving van den gouden standaard zou
overgaan.
Dit feit maakte een hernieuwde
overweging van het Nederlandsche
standpunt noodzakelijk.
vond k ^ezor^heid der Regeering
hier\A~aak d?n ook in hetgeen
om ons heen plaats greep
geducht moest worden,
■7.iste pilaar onder het
goudvoorraad van de Nederlandsche,
Bank.
Dit moest worden voorkomen, om
dat wij, temidden van deze grenzen-
looze verwarring op financieel ter
rein niet weten wat de toekomst ons
nog brengen kan.
Daarbij kwam dan nog, dat men
zienderoogen aan sommigen de gele
genheid bleef schenken om, door mid
del van het afvloeiende goud van de
Nederlandsche Bank, zich in een na
bije toekomst winsten te verzekeren,
waarop niet alleen geen enkele zede-
Iij.ke aanspraak bestond, doch die bo
vendien aan het land ernstige schade
berokkende.
Tn die overwegingen wortelt hel
besluit van de regeering om met in
gang van 27 September den uitvoer
van goud te verbieden.
Daardoor is verzekerd, dat de Ne
derlandsche goudschat ter beschik
king blijft van het eigen land en van
het algemeen belang.
De gouden standaard prils ge
geven.
Waarde^dflMMhvan den
bestaat geen enkele reden.
Wat
Hoe van de zes landen van het
goudbloc alleen Nederland
overbleef.
Alvorens een nadere motiveering
te geven -tan het in den nacht van
Zaterdag op Zondag genomen besluit
der Regeering inzake onze montetairp
politiek, roep ik eerst in de herinne
ring terug, dat een zeker aantal lan
den in 1933, tijdens de Londensche
wereldconferentie, als hun gemeen
schappelijk gevoelen tot uitdrukking
brachten, dat het wenschelijk was den
z.g. go u d e n standaard te hand
haven, d.w.z. door afgifte van goud
aan elkander de onderling bestaande
muntverhoudingen in het wissel ver
keer te verzekeren.
Deze landen waren 6 in getal, n I.
Frankrijk, Italië, Zwitserland, Bel
gië, Polen en Nederland.
Van deze 6 konden Italië en Polen
den laatsten tijd niet meer meeger»--
kend worden, terwijl België, na het
vorige jaar een devaluatie zijner
munt te hebben doorgemaakt, onlangs
wel weer tot het goud terugkeerde,
doch niet meer behoorde tot het oor
spronkeljjk goudbloc.
Zoo waren er van de 6 dan maar
3 meer overgebleven, n.l. Frankrijk,
Zwitserland en Nederland, en wel is
waar behoorde ook Amerika sinds
eenigen tyd tot de landen die het wis-
selverkeer door goudafgifte steun
den, doch de goudwaarde van den dol
lar was daar nog niet definitief, de
dollarwaarde kon nog door den presi-
den der Vereen igde Staten verder
verlaagd worden, nadat hij reeds 40
Pet- van zijn waarde had ingeboet,
iet zonder bezorgdheid heeft de
ederlandsche Regeering den laat-
rten tyd den gang van zaken op mo
netair terrein gevolgd. Niet omdat
zii twijfelde aan de juistheid harer
politiek. Het tegendeel is waar.
aanpassing aan de gewijzigde in
ternationale verhoudingen op econo-
®»8ch en financieel terrein was hier
t_ ,^nde 6011 heel eind en in Nederl.-
J nagenoeg geheel geslaagd en
„...J van
moeilijke weg in het zicht
De oorzaak ligt buiten onze
«Tenzen.
bezorgdheid
J'€r en daar om o:
I
invloed te kunnen oefenen op dea
loop der wisselkoersen met het bui
tenland, geljjik Engeland ook heeft
gedaan en in Frankrijik en Zwitser
land in overweging is.
Daardoor hebben we het in de
hand, in samenwerking met de Ne
derlandsche Bank, onnoodige daling
van de waarde van den gttlden tc
voorkomen. t
Dit is ook onvermijdelijk met het
oog op het binnenlandsche prijspeil.
Verhooging van dat prijspeil zal niet
geheel zijn te ontgaan. Wat we* uit
het buitenland moeten betrekken zaï
duurder worden indien de gulden be
langrijk in waarde dalen zou. Maai
voor het binnenland ligt de zaak te:i
deele anders.
Ernstige waarschuwing tegen
prijsopdrijving.
I Daarom is ook een woord van ern-
stige waarschuwing tegen onnoodige
