NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
1
VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
flo 19341
Dinsdag 13 October 1938
75e Jaargang
BOSKOOP,
IjffiUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
K)
ida
Devaluatie en Duitsche
clearing.
ERKOOP
BRIKAAT
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN
EERSTE BLAD.
Helga’s Weddenschap.
GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
‘T, enz.
INTERNATIONALE SAMENWERKING.
Ver. Staten stellen goud beschikbaar.
Controle op wisselkoersen vergemakkelijkt.
eur
UV171UW1VZ1 v UJ.1, v0HvVI (jUv ULItzilkj Dn nöl IUjUII 1, 1T1Wlvl71viuV'll x luxjuiivrii
venhage.
gekondigde
EVEN
IZEN
derlandsche exporteur een uitvoer gecon-
FEUILLETON.
(Wordt vervolgd
LAAN 72-78
<3
N
Het water holt een harden steen
En dat maer door den tijt alleen.
in het kader, door bedoelde verklaring
bepaald, nader de technische voorwaar
den hunner samenwerking vast te stel-
Begrafenis-
renhage, waar-
dt gelegenheid
i brengt.
TRA
der-
che
we geacclimatiseerd en begonnen ons
een weg te banen naar de tafels. Lau-
rense, in haar glimmende, bruinstoffen
mantel met een stevige, zwarte hand-
tasch, die scheen uit te pullen van ver
langen de steenen schotels te vullen van
hen, die zaten en „schreven”, werkte
zich naar voren, dapper en vertrouwd
met het bazargedoe. Aan een touw,
dwqrs over een der hoeken van de zaal
gespannen, hingen de glansnummers der
bazar, een sprei en de gordijnen met
gehaakte kant. Feitelijk was er aan de
bazar qua bazar niets opmerkelijks; alles
was aanwezig, jamlepels, aluminlumpan-
nen, cakevormen, het kleed met de ge
borduurde roode rozen en het kussen
met den kleurigen vogel, het stuk ge
braden vleesch van Pedersen, en de ber-
keblokken van Stubberud; èn zooals het
behoort ging een der jongste en kwiek
ste meiskes rond met tien-kronen biljet
ten, dat niet mag ontbreken en het sum-*
mum van heerlijkheid is contanten.
Een sterke geur van koffie maakte
reclame voor het café in de zitzaal. Lau-
rense, die altijd trek heeft Iid eten en
drinken, wat ze niet zelf heeft klaar
gemaakt, al is het ook nog zoo mise
rabel, wilde liefst regelrecht daarheen:
maar terwille van het fatsoen besloten
we toch eerst even rond te kijken en een
paar loten te nemen. Een bleeke man
met doorzichtig haar, knieën in z’n broek
Uit i^ummer bestaat uit twee bladen.
leerzaam verhaal voor, waarvan ze alle
maal het noodige konden opsteken. De
heer Opstad las met veel gevoel en als
er bijv, in de vertelling sprake was van
iemand, die op de deur klopte, dan tim
merde Opstad met z’n knokkel op den
lessenaar. Je zuiverste aanschouwelijk
onderwijs. O ja, ze verstaan hier hun
werk. Vervolgens kregen we eenige num
mers van het gemengde koor van den
jeugdbond. Hier, gelijk immer bij het
zingen van koren, was het genoegen aan
de zijde der optrederö; maar flat is nu
eenmaal niet anders. Daarna werd men
opnieuw aangespoord tot het nemen van
loten. En toen kwam de trekking.
De stemming, de atmosfeer, het ge
praat en het lawaai, bereikten nu het
hoogtepunt. Zelfs de lichtschuwe jonge
lingen buiten op de stoep schoven naar
binnen op de achterste banken. Alle aan
wezige jongelui verdrongen zich om den
katheder in de hoop, een nummer te
kunnen trekken uit den trommel.
Met luide stem zeide de onderwijzer
Opstad: Nu gaat de sprei, en draalde
de trommel onder ademlooze stilte.
Daar klonk een opmerking van de
achterste bank: Ik meen anders, dat
ie er nog hangt.
Gelach zelfs Opstad verwaardigde
zich, welwillend te glimlachen.
Het trekken ging vlug in z’n werk, en
de hoop, iets te winnen, werd geringer.
we enkele geheel op hun plaats zijnde
opmerkingen hadden gewisseld over de
warmte in de zaal en het zachte winter
weer, vroeg hij, waar we vandaan waren
en nam ik de honneurs waar. Ik wist
Laurense’s kookkunst hoogelijk te roe-
Uit het Noorsch door
SIGRID BOO.
importeur-schuldenaar ter voldoening van n Itedaan met hun
monetaire verklaringen.
die schuld storten bij de Deutsche Ver- I
v De reeellnv imnMnee
rechnungskasse, dan moet hy pen schuld,
die in marken luidt, voldoen door het be
paalde bedrag aan marken by de Verrech
nungskasse te storten; luidt de schuld in
guldens, dan kan hy voor iedere 75.50
(aannemende, dat dit de koers is) 100 mark
storten,, terwy’l hy voor de devaluatie voor
iedere 59.50 dezelfde 100 mark had moe-
(iOlIkSCHE WANT.
nadeel doet kennen.
In dit artikel hebben wij slechts alge-
meene lijnen kunnen uiteenzetten. Vanzelf
sprekend gaat het niet aan, een volledige
opstelling van alle mogelijkheden te geven,
waaruit iedere exporteur zou kunnen af
lezen, wat nu zijn juiste positie is. Dit ware
ook volkomen overbodig. Immers iedereen
kan zijn positie nauwkeurig bepalen, wan
neer hij maar onthoudt dat hy voor een
vordering, luidende in guldens, inderdaad
het aantal guldens krijgt uitbetaald, dat de
vordering bedraagt, terwijl een vordering
in marken hem zal worden voldaan naai
de koers, geldende aan den Berlynschen
beurs op de dag, voorafgaande aan dien,
waarop zijn afnemer bij de Deutsche Ver-
rechnungskasse stortte. De juiste datum
van storting kan het Nederlandsche Clea
ring Instituut opgeven.
Een communiqué van het ministerie
van financiën te Londen meldt, dat rege
lingen tot stand zijn gekomen voor tech
nische samenwerking met de monetaire
autoriteiten in de Ver. Staten.
De minister van financiën der V. 8.
publiceert een nieuw reglement, dat het
voor elk land, dat wederkeerige facili
teiten aan de V, S. verleent, mogelijk
zal maken, in de?V. 8. vqor dollars goud
te verkrijgen
De Brltsche regeering, aldus het com
muniqué, heeft regelingen getroffen, op
dat dq Amerikaansche autoriteiten te
Londen dergelijke faciliteiten genieten.
Deze regeling, die van dag tot dag
wordt toegepast, zou aanzienlijk moeten
bijdragen tot vergemakkelijking van de
technische operaties tot controle op de
wisselkoersen.
Soortgelijke regelingen, aldus besluit
het communiqué, zijn getroffen met de
Bank van Frankrijk teneinde tusschen
de drie centra een doeltreffende samen- I wordt gelegd.
Andere landen zullen, Indien zij tot
het accoord wilien toetreden, welkom
zijn.
Deze overeenkomst kan door elk der
partijen worden opgezegd na een prae-
advles van 2A uur.
Het accoord, dat morgen van kracht
wordt, stelt geen vaste verhoudingen
voor de drie deviezen vast, en goua-
transacties door particuliere personen
zullen niet toegestaap zijn.
Direct na de FranschBritschAme
rikaansche verklaring van 25 September
zijn volgens den minister besprekingen
begonnen tusschen de monetaire auto-
De regeling impliceert geen enkele
verandering van politiek, noch verandert
zij natuurlijk iets aan het fe,it, dat het
sterling een vrij devies is. De saldi te
New-York, voortvloeiende uit interventie
werking in het leven te roepen.
Een nadere uiteenzetting.
De bovenvermelde regeling schijnt met
len. Deze besprekingen hebben thans ge
leid tot regelingen, waarbij de verhou
dingen tusschen de wisselkoersen tus
schen de drie plaatsen worden verzekerd.
Het bëricht is gisteravond officieel
geworden door een verklaring van Mor-
genthau, den Amerikaanschen minister
van financiën, die gelijktijdig te Was-
hihgton, Londen en Parijs gepubliceerd
is, en die te Londen en Parijs vergezeld
ging van de publicatie van een gelijk
luidend commentaar.
De minister van financiën van de Ver.
Staten zeide, dat voortaan voorzoover
na een prae-advies van 24 uur deze aan-
diging niet geannuleerd of gewijzigd zal
worden de Ver. staten voor onmid-
dellijken uitvoer (of consignatie van
„earmarked” goud) goud zullen verkoo-
pen aan de fondsen tot egalisatie of sta
bilisatie der wisselkoersen, die op dezelf
de wijze bereid zijn, goud aan de Ver.
Staten te verkoopen, mits dergelijke aan
biedingen worden gedaan tegen de koer
sen en op de voorwaarden, die de minis
ter van financiën uit een oogpunt van
openbaar belang het voordeeligst kan
achten.
De minister van financiën zal van nu
ai een lijst publlceeren van landen, die
voldoen aan de boven aangegeven voor
waarden, en deze lijst zal eiken dag wor
den aangevuld.
Alle verkoopen van baar goud zullen
geschieden door bemiddeling van de
Federal Reserve Bank te New-York, die
optreedt als financieel agent der Ver-
cenigde Staten, op de hierna gemelde
voorwaarden, die de minister van finan
ciën van het standpunt van het open
baar belang de voordeellgste acht.
Het goud zal verkocht worden tegen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDa,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
last met de leiding der loopende zaken.
Algemeen wordt hij als Gömbös’ opvolger
beschouwd.
ten) storten. Hebben wij dus zooeven gezien,
dat een Nederlandsche exporteur te wiens
name vóór die devaluatie een storting ge
schiedde in Duitschland ter voldoening van
een vordering in guldens, daarvoor méér
marken ontving (of liever, dat hem voor
minder omgerekende marken hetzelfde aan
tal guldens werd uitbetaald), zoodat hy
daarvan voordeel ondervond, zoo zien wij
hier, dat de exporteur, te wiens name ter
voldoening van een schuld luidende in gul
dens na de devaluatie in Duitschland is ge
stort, hiervan schade ondervindt, dat wil
zeggen, dat hy een zelfde aantal gedeva I
lueerde guldens ontvangt, als hij anders
volwaardige zou hebben gekregen, zoodat de
Duitsche debiteur zich door betaling van
een geringer aantal marken van zijn schuld
kan kwijten. Zooals steeds bij een veran
dering wordt hier op één punt een voordeel
gehaald, dat zi<?h op een ander punt als
'ste
in
id.
bekwaamheden zoo te
zeggen de basis moesten vormen van den
veldtocht. Het was -anders niet zoo ge
makkelijk ze „op gang” te krijgen: hij
was van de trage, langzame soort, en
Laurense was zoo bleu, dat ze nauwe
lijks haar oogen opsloeg. Maar het be
gin was gemaakt en het ijs gebroken; en
toen meneer Opstad ons daarna op kof
fie tracteerde, begreep ik, dat we de
goeie richting uit gingen.
In het café, waar rood vloeipapier rond
de lampen een sprookjesachtige verlich
ting tooverde, brachten we een recht
feestelijk uurtje door. Zoo gauw Lau
rense uit haar keukenömgeving weg is,
zit haar echter een ongelooflijke ver
legenheid dwars.
Zoo te kunnen praten als Jij, Helga,
zuchtte ze naderhand.
Ik troostte haar met te zeggen dat
niets zoo vrouwelijk stond als blozende
zwijgzaamheid. Op den langen duur
zei jk, is net de bescheldene en in-
getogene, die wint. Er zijn geen woor
den, die zoo weldadig werken op brave
en sollede menschen als deze: „op den
langen duur”.
Later besteeg de onderwijzer Opstad
het spreekgestoelte en las een mooi en
I Bank van Frankrijk, teneinde tusschen
koers, van den dag, voorafgaande aan dien I
van storting in Duitschland, beslissend is.
Dit principe doet tevens zien, wat er ge- j
beurt, wanneer een storting plaats vindt nA meer te zijn dan een wederzijdsche af
de devaluatie ter voldoening aan een schuld, t spraak om de technische operaties te
die daarvoor is ontstaan. Heeft dus een Ne>- i vergemakkelijken, en de drie monetaire j
L__. o- 1 autoriteiten handelen in gemeenschap- j
tracteerd of verricht en moet die Duitsche overleg, zooals de drib regeerlngen
importeur-schuldenaar ter voldoening van iee s eerdel hebben gedaan met hun i
monetaire verklarinapn i
DARANYI OPVOLGER VAN GÖMBÖS.
Daranyi, in het kabinet-Gömbös plaats
vervangend minister-president, is tot de be-
in verband met de controle op de wis- 1 rtteiten der drie mogendheden, teneinde noeming van een nieuwen kabinetschef be-
selkoersen, zullen, naar vernomen wordt, J J* J““ 1
tegen een vastgestelde prijs worden in
gewisseld tegen goud, zooals uit het Ame
rikaansche communiqué zal blijken. Pa
rallel daarmede zullen de saldi te Lon
den en Parijs legen goua worden inge-
wisseld op voorwaarden, overeen te ko
men in net licm der uagenjKsehe om-
biandigheden.
..a^.uet „nieuwe wpe
tfuuu.CH .TMUUHiU'U VAC-14 VujvC
vczuuiulniKcU uu-cncu uoiiur, sster-
uu xucUw tjpe guuuen stanuaard is
ae omsciuyvmg, uie iviorgentnau neen
gegeven van fut nieuwe accoord, aai,
lusschen hngeiana, rraDKiijK en Ame
rika tot stand is gekomen voor oe vrije
uitwisseling van goua lusscnen ae sca-
bliisatleiondsen aer arie lanaen.
De voornaamste uitwerking van het
accoord zal, naar ae minister verder
verklaarde, zijn, aat uan onverantwoor
delijke speculanten ae macht wordt ont
nomen om handel te drijven in. goua, en
deze macht in handen der regeerlngen
Exporteurs, die naar Duitschland haboen
oitgevoerd en alsnog b&taling over de clea
ring van hunne vordering wachten, zullen
jich in vele gevallen afvragen, in hoeverre
de devaluatie van den Nederlandse^ n gul
den hun vorderingen beïnvloedt, immers
uüoi’ ue devaluatie worden de marken te
genover de guldens duurdier, zoodat her van,
velerlei omstandigheden kan afhangen, wat
er van de vorderingen terecht komt.
By het ibeoordeelen van deze vraag dient
allereerst in het oog te worden genouden
ae omstandigheid, dat het Nederlandscn-
Duitsche betalingsverkeer nog immer
wordt beheerscht door het clearingverdrag
dat tusschen beide landen is gesloten, en
dat dus ook door dat artikel van dit ver
drag, bepaalt dat betaling door den
Duitschen schuldenaar zal plaats hebben
door storting by de Deutsche Verrechnungs-
kasse in Marken. Luidt de verplichting
van den Duitschen schuldenaar in een an
dere muntsoort dan Rijksmarkem, dan moet
de tegenwaarde van het verschuldigde be
drag in Ry'ksmark worden betaald na om
rekening tegen den gemiddelden koers
■welke deze muntsoort aan de Berlynsche
beurs noteerde op demi dag voorafgaande
a*n dien van storting.
Om nu de zaak eens principieel te stel
len: of de uitvoer van goederen al heeft
plaats gehad of nog niet, doet niet ter zake,
wanneer een gesloten overeenkomst leve
ring van die goederen medebrengt, daar
devaluatie niet is een daad van de Regee-
ring, welke uitvoer van die overeenkomst
onmogelyk magkt zooals bijvoorbeeld een
uitvoerverbod die onmogelyk zou maken.
Uitvoer moet dus geschieden, en wij kun
nen dus het vraagstuk bekijken, in het mid
den) latende of de uitvoer al heeft plaats
gehad, dan wel nog moet gebeuren, want
uitgevoerd worden moet er toch. Het eenige
waarom wy ons hebben, te bekommeren, is
dus de tweeledige vraag: in welke munt
soort luidt de vordering en wanneer is ge
stort Jjij de Deutsche Verrechrungskasse
Om aan zyn verplichting te voldoen moet,
zooals wy hebben gezien, de Duitsche
schuldenaar bij de Deutsche Verrechnungs-
kasse storten in marken. Laten wij nu eens
zien, wat er kan gebeuren met een vorde
ring van 10)0* mark. Stortte de Duitsche
debiteur vóór de Nederlandsche devaluatie
100 markt by de Verrechnungskasse en
moet het Nederlandsche Clearing Instituut
die vordering nu uitbetalen, dan mag dit
Instituut het uitbetalen sléchts doen in gul-
en een gelige hangsnor, knikte ons toe
met een dankbaren en tegelijk bescher
menden glimlach.
Laurense fluisterde me toe, dat het
de onderwijzer van het dorp was, de
voorzitter van den jeugdbond. Ik fluls- ---
terde terug, dat hij me een goeie jongen m^n, want dit begreep ik, dat Laurense’s
toe leek. Laurense was dit met me eens j huishoudelijke
en vertelde, dat hij weduwnaar was met
twee kleine kinderen. Ik meende, dat hij
nu best een man voor haar kon wezen
en dat ze daar eens over denken moest;
maar Laurense zei, dat ik m’n mohd
moest houden en noemde me een idioot
en keek, alsof ik haar een moordaanslag
had voorgesteld. Maar dat het idee haar
toch goed deed aan haar hart, was dui
delijk te merken, want ze nam twee loten
van de taart „Helga en Laurense win
nen”. En eensklaps kwam de lust in me
op voorzienigheid je te spelen. Het moest
dan toch al wel heel vreemd loopen, als
ik niet twee smachtende harten zou
kunnen samenbrengen; want dat beiden
verlangden, zij het dan ook voorloopig
ook nog zoo vaag, was hun best aan te
zien.
Handig wist ik het zoo in te pikken,
dat we naast hem kwamen te staan en
ik knoopte een gesprek aan met de vlotte
opmerking: ’n Mirakel, zooveel men
schen als hier vanavond zijn.
Ja, dat is een merakel, antwoordde
hij zeer tegemoetkomend.
Hij sprak dialect met Iets zalvend be
verigs, wat hijzich blijkbaar op het
spreekgestoelte had aangewend. Nadat
f den®. Hierby zal het Nederlandsche Clea-
ring Instituut de vordering hebben om te
rekenen naar den koers van den dag, voor
afgaande aan dien van storting, dus moe
ten uitbetalen 100 x 0.59%, aannemende
dat I59V2 de koers van den mark op dien
dag is.
Luidde nu de vordering in guldens, en
stortte de Duitsche debiteur vóór de deva
luatie by de Verrechnungskasse, dan mocht
deze Kasse die storting slechts accepteeren
in marken, waadbij voor een vordering van
59.50 dus 100 mark moest worden ge
stort. Deze 100. mark moeten door het Ne-
derlandsche Clearing Instituut worden uit-
Ibetaald in guldens, waarbij wederom de
koers vhn den dag vóór die van storting
wordt toegepast. De exporteur ontvangt
dus inderdaad de 59.50, welke het bedrag
van de schuld vormden. Hier, bij de uitbe
taling, ontvangt dus de schuldeischer in een
tyd, dat de koers van de mark, Iaat ors
zeggen 75% is, voor een storting in marken
uitbetaling in guldens tegen een voor hem
gunstiger koers van) 59%, maar dit behoeft
geen verbazing te wekken, omdat de schul
denaar eigenlyk betaald op het mo
ment, dat hy bij de Deutsche Ver-
rechnungskasse stortte. De daarvoor gel
dende koers is dus de koers, die voor de
afdoening in; aanmerking komt. De schuld
ei scherexporteur immers kan er niets aan
doen; dat door het clearingsysteem een
wachttermyn is ontstaan, waardoor de fei-
telijke uitbetaling aan hem eenigen tyd na
de storting door den schuldenaar aankomt.
Dit is slechts een technische bijzonderheid
van het clearingsysteem, zooals zich dat
heeft ontwikkeld in het Nederlandsch-
Duitsch betalingsverkeer. Maar het prin
cipe blijft bestaan, dat de Duitsche kooper
zich door storting bij de Deutsche Verrech
nungskasse kwyt, en dat de koers van die
kwijting vanzelfsprekend ook de koers is,
waartegen later die kwijting uit de clea-
ringpot komt.
Wy zien dus duidelijk, dat zoowel voor
vorderingen in guldens als in marken de
M’n volgende weddenschap zal naar
alle waarschijnlijkheid een reis om de
wereld gelden.
Gisteravond het was Woensdag en
dus de vrije avond voor de dienstmeis
jes, bezocht ik met Laurense de bazar
In „het lokaal”
„Het lokaal” ligt verderop aan den
hoofdweg, klein en verveloos en onaan
zienlijk, ondanks de drakenkoppen op
het dak. Het vervult echter de taak, de
Plaats van bijeenkomst te zijn voor de
jeugd, en dat is het belangrijkste Bij
den ingang stootten we op de vaste lijf
wacht van alle bazars, een troep opge
schoten jongens, die, moedig in het don
ker, ons een aantal meer of minder,
maar bij voorkeur meer, dubbelzinnige
opmerkingen naschreeuwden. Na bij de
deur vijf en twintig ore te hebben ge
offerd, waar volgens bazar-tradltle een
wankele tafel stond met twee steenen
schalen, werden we toegelaten tot het
slecht verlichte, overvolle, rookerlge
lokaal.
De zware atmosfeer en een veelheid
van penetrante luchtjes maakten ons de
J eerste oogenblikken wat duizelig, maar
na verloop van enkele minuten waren
voorraad
eeds vast
prijzen
van deze
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnmmer 20
byslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.26, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden betekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tussche-nkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aa het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
