Woninginrichting Fa. B. de Jong
Gouwe. 89 Telefoon 2875 bouua
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 80U0
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDR, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
----- - - ‘I, enz.
Zaterdag 7 November I83B
fflEUWERKERK, OUDERKERK, OUD EWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
ex
Halga’s Weddenschap.
EERSTE BLAD.
Bewustzijnsverenging.
ft TADS- ffcAFE-3%
afe U.PA»^-
JOUWE 2 - höek Wijdstr. - GOUDA
Afhaling aan huia van Spaar -
m Beiaatingfetfen
Brieven uit de Hofstad.
Telefoon 2875
P. G. SCHARLEMAN Jr.
y 19383Zaterdag 7 Wovmber 1886 75 JaarganH
Grote
goederen en bosschen zien, die allen een
HAGENAAR.
K.
FEUILLETON.
Gaet wat voorsictig aen,
Die U te seer verheugt!
De rouw sit veeltijds op
de slippen van de vreugt.
C. Huygens.
Uit het Noorsch door
SIÖRID BOO.
Dit nuihmer bestaat uit twee bladen.
art vanaf die schele,
an den Heuvel voor
cerbrug H. de Graaf
boven en ondervliet:
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring-
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnmmer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: l-r-4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aa het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
20 et.
lacon 30 ct.
40 ct.
90 ct.
20 ct.
30 ct.
45 ct.
110 ct.
los
erkiezing.
d. Herv. Gemeente
i bekend gemaakt,
n êen notabel zal
mdag 16 November
hen 7 en 8 uur In
.’evens heeft zij be
te begrooting voor
is opgemaakt en
eld en tot en met
luize van den pen-
A J van Spengen
egd.
efonds.
t bij de Ned. Herv.
zas Ingesteld, heeft
50.35; de aanschaf-
klok heeft bedra-
een saldo was van
een nieuw gesticht
het tijdvak 1 April
het s^ldo van het
n 95.42. De stand
■t 1 November ge-
van rond 100.—.
bij het orgelfonds
amen ten geschen-
ligde goederen en
erpen, op een na-
verkoopen ten bate
Mijn prlvé-leven kan mevrouw Bech
onmogelijk interesseeren, zei ik, het
enkel mijn werk, wat hier in huis van
Lorische bosch. M
Het merkwaardige landgoed, waarop wy
zooeven de aandacht vestigden, ligt vlak by
Wassenaar. Het draagt den naam van Duin-
rel. Sedert eenigen tyd is het tegen beta
ling van entree voor het publiek openge
steld. Voor zeer velen is de kennismaking
met dit goed een verrassing geweest. Er
slaat o.n heel fraai kasteel op, dat temid
den van weiden en vyvers ligt, die op hun
beurt weer omzoomd zyn door boschgroe-
pen. Dit gedeelte verkeert in een vry onge-
noemen, ais iemand werkte voor zijn
brood, zelis al was nu daar niet toe ge
dwongen? Nee, dat ïfti nTet direct, maar
ae rest, die weddenschap, en dat ge
heimzinnige gedoe. Die onschuldige wed
denschap Ik kan er met anders in alen
dan een ongevaarlijke grap. En ik kan
ook gelukkig worden zonder den dia
manten ring, als iemand daar aanstoot
aan neemt.
Astrid kende als gewoonlijk geen me
delijden en begon over Jörgen Krogh.
Hans zat naar bulten te kijken oi hj
niets zag of hoorde. Maar natuurlijk
hoorde hij alles, en dit was de eerste
keer, dat hij den naam van JOrgen
KTogh vernam. Niet dat Astrid oi Lotten
me op eenigerlei wijze onaangenaam
wilden zijn. Integendeel. Maar onze om-
gangstoon is langzamerhand zoo vrij en
dan met een bizondere deftigheid de „lon
gen” van de stad. Maar in den regel zyn
het toch afgryselyke nabootsingen van de
natuur, kinderlijk gefatsoenneeïde perkjes,
nette struiken, boomen in het gelid als een
troep soldaten; bankjes op een knus plekje
en afschuwelyk wit geschelpte paden met
ijzeren banden afgezet. Het kan misschien
niet anders, maar het zyn niet anders dan
prentjes, gekleurde prentjes die worden uit
gedacht op een kantoor, met liniaal en pas
ser uitgemeten en met waterverf gekleurd.
Er zou een boek over ,te schrijven zyn
om de netheid van onze plantsoenen te de-
monstreeren. En dan vooral veel prikkel
draad, om goed te laten uitkomen, dat de
mensch niet voldoende is opgevoed om het
moois te waardeeren. Wy hebben in Den
Haag heel veel plantsoenen; je mag er naar
kyken maar in komen niet! En dat alles
alleen omdat de jeugd niet opgevoed is.
Het Frederik Hendrikplein is een pracht
planthoen, met een grasvlakte waarop ieder
grasje even hoog is als zyn buurman, met
onberispelijke perken. Maar alleen daarbui
ten op de trottoirs staan bankjes waar je
op mag zitten om te kyken naar het moois.
Die banken staan langs den rijweg waar het
verkeer langs je snort.
Wie nog eens een echt boek wil zien, door
geen menschenhand bedorven,*ga het bui
tengoed Duinrel bezichtigen en dan heb je
ineens van de plantsoenen weer je bekomst.
Maar netjes zijn-die plantsoenen, dat is
wel, keurig-netjes, wat we plegen te noe
men deftig.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ohm bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
zielig, om te zien hoe er aan mooie plekken
misdaad is gepleegd door schendende han
den, zoowel van ouderen als van jongeren.
Laat ons hopen, dat door de padvinderij op
denduur daarin eenige verbetering komt.
Men moet den toegang wel weigeren of een
vry hoog entree heffen ten einde het ruwe
publiek te weren. Dat is nu eenmaal niet
anders en het lijkt wel of daarin geen ver
betering is te brengen.
Heel veel van dat ééne groote duinbosch
longs onze kust is ongetwijfeld al verdwe
nen. En van de overgebleven gedeelten zyn
„nette” bosschen gemaakt. Het Haagsche
Bosch is bijvoorbeeld een heel net bosch,
met keurig-afgerande paden, waar niemand
buiten mag gaan, met straatwegen waar
auto’s langs gieren, met een snoezigen vij
ver en allerlei lieftallige zitjes. Van bosch
is het meer een plantsoen geworden. Nu
hebben wij niets tegen plantsoenen; ze zyn
heel aardig midden in de stad en zy heeten
Iderkamp A. Ruis
i Ruigekade J.
van Buren 45
20.Wykdyk; S
11.50, j. Koster
r: T. Verheul 100,
Vis 92.50, ge’
Sroole polderkamp:
.rootte 4 H.A. geen
en. j
van goedgeloovig, jij die altijd overal wat
achter zoekt.
I Komisch, komisch, ging hij voort.
Hamen met je heb Ik geglimlacht over
Andreas en ODStad: ik vond ze tamelijk
onnoozel en llchtgeloovig, en nu bega ik
dezelfde domheid. JIJ, die het spel in
handen had, hebt zeker menig keer har
telijk gelachen in stilte. En je vrienden
en vriendinnen zullen zich ziek lachen. I
Het is een woord, dat ten tyde van den
wereldoorlog ten onzent gemeengoed is ge
worden, maar waarvan velen de beteekenis
wellicht niet hebben begrepen. Het voort
durend gebruik van het woord gedurende
den oorlog heeft tengevolge gehad, dat men
het'verschijnsel als een nieuw verschijnsel
rag, gevolg van dfen wereldoorlog, dat men
het althans met den oorlog of een oorlog in
verband bracht. Maar het hield alleen in
zooverre verband met den oorlog, dat het
tijdens dien oorlog als algemeen verschijnsel
optrad en zoo sterk zich in de psychische
gesteldheid van de volken afteekende. Het
is echter een verschijnsel, dat zich in het
individueele leven telkens weer met meer
of minder duidelijkheid vertoont en dat met
den oorlog als zoodanig niets te maken
heeft.
Het woord zelf geeft de beteekenis reeds
duidelijk aan. Bewustzijnsverenging is een
- psychische toestand, waarin ons bewustzijn
zich verengt, als het ware schynt in te
schrompelen binnen enger grenzen dan
waarin het gewoonlijk verkeert. Het is dan
of we van wat buiten die grenzen ligt geen
bewustzijn meer hebben, waarin dus de we^
reld van onze waarneming en onze kennis
zich binnen engere grenzen samentrekt.
Onze aandacht en onze belangstelling trekt
zich zoo geheel op een bepaald punt samen,
dat de rest niet meer schynt te bestaan.
Het is duidelijk, dat een dergelijke toestand
steeds zal intreden, wanneer we door een
of andere aandoening zeer sterk innerlijk
bewogen worden. Bij een dergeljjk bewogen
worden bestaat voor het oogenblik niets
meer voor ons dan dat eene, dat ons be
weegt. Liefde, haat, vrees hebben, wanneer
ze in hevige mate ons beroeren, een bewust-'
zjjnsverenging tengevolge. Er is hier eert
nauw verband met ontoerekenbaarheid, dat
wil zeggen met de tydelyke, oogenblikke-
Ijjke ontoerekenbaarheid. Ontoerekenbaar
heid toch, zooals ze in een strafproces tel
kens ter sprake komt, is die psychische ge
steldheid, die een mensch tengevolge van
intellectueele of moreele defecten feitelijk
'an de volle verantwoordelijkheid voor zyn
daden ontheft. Maar een dergelyke ontoe
rekenbaarheid kan ook tydelyk optreden,
wanneer sterke hartstochten een mensch de
macht over zich zelven do?n verliezen, of
tot Spokersbrug: T.
:houten 3.—
iryvers zyn de per-
repten staat. Er zijn zoo goed als geen we
gen aangelegd, alleen de gewone platge
treden boschpaden zyn er en dan vele rui
terpaden, die door het zeer heuvelachtigu
duingedeelte voor de liefhebbers van de
edele rykunst, van heel veel genot zullen
zijn.
We hebben nog zelden" een landgoed ge
zien, dat zoo in zyn natuurlijken staat ver
keerde. Hier is geen tuinarchitect aan het
knutselen geweest; hier zijn geen leelijke
witte voetpaden aangelegd geen scherpe
randen aan de paden gestoken, hier staan
geen fraaie hekken of liggen rustieke brug
getjes.
Inderdaad is een bezoek aan deze buiten
plaats aan te bevelen. Wy kunnen alleen
hopen, dat men dit landgoed op deze wy'ze
zal behouden. Het zal wel moeilijk wezen,
want het ruwe en origineele karakter ver
leidt nu eenmaal spoedig tot allerlei wan
daden door ouderen en jongeren. In dit op
zicht ontbreekt nu eenmaal aan de opvoe
ding van de jeugd en dus aan het karakter
van de ouderen vrywel alles. Het is dikwyls
:on
per fla
RÖLMOPS
stuk.
eigen Hygiënische
ginmakerij. -
jonge dames, een. betrekking te zoeken
als kamermeisje; maar het is niet ge-
ze altijd een zoo belachelijk
ag individu zullen ontmoeten
als ondergeteekende.
Hou op, zei ik. Praat me niet
Gemarineerde Haring
Middelsoort 4 stuks per flacon 15 ct.
Middelsoort 6 stuks per flac<
stuks
Hoofdpijn, Kiespijn. Aiwatunoodi?
1 1 heeft om doze
pynen te verdrijven is een Mjjnhatrdt's Poe.
der. Per stuk 8 ct.; doos 45 ct. Bij Uw
Drogist.
Ie vaart en Tolbrug:
>.25; Vieressenbrug,
5rug: J. van Wens’
elbrug en Kerkweg.
m voor 2.50; G. v.
bruggen te samen
nationaal socialisme als reactie tengevolge
van vrees voor het communisme en wanhoop
tengevolge van den reddeloos lykenden
oeconomischen toestand zjjn openbaringen
van
het gevaar, dat uit een dergelyke bewust-
zynsvereniging kan ontstaan en dat in we
zen een zelfde gevaar is als dat wat ge-
DEKENS
PLAIDS
voetzakken
een hatelijk spottenden glimlach.
ik hield een redenatie, zoo lang als
van hier tot den Zuidpool. Ze was zoo
wel nadrukkelijk als overtuigend, kwam
vanuit m’n hart; ik praatte zoo goed
ik kon, maar te oordeelen naai’ de uit
werking, was het niet veel. Ik voel de
behoefte, je ons gesprek gedeeltelijk te
vertellen.
O bent zeker van plan, een boek te
schrijven over dit kleine avontuur, zei
hu sarcastisch, toen Ik uitgesproken
was. Welken titel had u gedacht?
„Een jaar temidden fier volksklasse”, ol
„De dienende geesten” oi „Het meide-
kamertje” of „Helga’s Weddenschap?”
Misschien doet u mij de eer aan, me
een hoofdstuk te welden? Op schrift:
Chauffeurs en dat soort menschen zijn
zeer goedgeloovig. Het lijkt me toe, dat
plagerig geworden, dat hl] bijna onge- Het een epidemie zal worden onder de
schaamd is Ik zat danig In de rats. J-
Zwijgend aten we. Daarna ham ik ze
allen afzonderlijk onderhanden. Ze moes zegd, dat
ten alsjeblieft even aardig tegen me llchtgeloovig individu zullen ontmoeten
blijven als ze tot nog toe geweest waren.
Laurense draaide gauw genoeg bij.
’k Heb wel altijd gedacht, dat er iets
was, zei ze, de handen In de zijde, je
bent altijd zoo heel erg apart geweest.
„Heel erg apart” is een mooi ding.
Hans was den heelen middag nergens
te bekennen.
Na het avondeten wachtte ik hem op.
Hij probeerde langs me heen te gaan,
maar dat lukte hem niet. Dus berustte
hij erin, naar me te luisteren, maar mét
loof, dat ze het een groot deel van den
ochtend over mij hadden Ik stond zelf
In den kelder, en vochtte een reuzen
wasen in, terwijl Ik probeerde een be
klemmende onrust weg te zingen. Toen
ik bovenkwam voor het middageten, zat
Lotten in de keuken en hield de ande
ren op aangename wijze bezig. Die
weddenscfiapsgeschiedenls was prachtig,
zei ze, toen ze me zag al dien tijd
hebt u ons allemaal voor den gek ge
houden.
Ik antwoordde Lotten, dat ik niemand
voor den gek gehouden had Als men ’n
betrekking zocht en deze tot tevreden
heid waarnam, deed het motief er toch
zeker niemandal toe, tenminste als het
niet van crimlneelen aard was. En dat
kon men in dit geval moeilijk beweren.
Dus had Jörgen zijn mond niet kun
nen houden, maar de heele Wedden-
schapshlstorle verteld en nog meer ook.
Ik ken Iemand, die vies op z’n baatje
zal hebben als ik thuis kom.
Laurense zei niets, en de anderen ook
niet. Hans’ gezicht leek wel uit hout ge
sneden. Zie Jij In, dat er eenige reden
voor hem was, om uit zijn humeur te
Wel, ik moet zeggen! Iets zün? Als Je het dan heelemaal wilt, kan
«He* x- Ik wel begrijpen dat Hans zich beleedlgd
voelde door mijn zwijgen tegenover hem
maar dat had z’n reden en behoefde
voor hem geen aanleiding te zijn, zoo
strak te doen.
Astrid en Ytter kwamen er ook bij.
Ytter noemde me overspannen. Ik werd
bijna driftig. Moest Je dat overspannen
MCCCXLVHi.
„De geleerde man”.
De geschiedkundigen hebben ons altyd
verteld, dat in de gryze oudheid zien achter
en in de duinen van het topje van Noord-
Holland tot aan den hoek van Zuid-Holland
één doorloopend bosch zich heeft bevonden.
Haagsche Bosch, Haarlemmer, Beilo’er bos
schen, het zyn al te gader restanten van
dat ééne bosch. 'lusschen Den Haag en
Leiden liggen tal van groote buitenplaatsen
met uitgestrekte landeryen en bosschen, die
waarschynlyk ook onderdeelen, van dit eéne
groote bosch zyn geweest. In den loop der
tydën zyn gedeelten van dit lange en smalle
bosch onder den byl gevallen, zyn er aller
lei wegen in aangelegd, zoodat het verband
thsschen de overgeblevene gedeelten niet dui
delijk flieer is te zien.
Het is wel eens interessant verschillende
van die overgebleven gedeelten te bezoeken.
Eén der merkwaardigste.is gelegen op den
weg van Wassenaar naar Katwijk. Behalve
den grooten Leidschen straatweg is er al-
tyd nog een weg die injpen^.aag by het
1*laduct ‘dp den LeidscWr ~ireg begint en
door de dorpen Wassenaar, Katwijk en
Noordwyk ten slotte weer uitkomt op den
grooten weg. De uitspanning „De geleerde
man”, een uitweegs buiten Haarlem, is het
punt waarde de splitsing ligt. Het is echter
niet noodig voor wie Noord-Holland langs
Die meneer Krogh zal zeker je verhalen
naar waarde weien te schatten. Vergeet
niet te vertellen van de twee kamers en
net keukentje, waarin wij zouden begin
nen, dat zal je bijval doen oogsten, even
als onze anoere toekomstplannen. Maar
probeer met, de grap te ver door te drij
ven. Laat net nu uit zijn. Zoo dom ben
ik niet, dat ik me nu langer in de luren
laat leggen...
Zoo ongeveer praatte hij. Daarop
raapte hij op eente man- en jongens
manier een steen van den grond en
smeet dien kwaadaardig weg. Dat hielp.
HU werd kalmer.
Ik begon opnieuw en vroeg of hij
meende dat een baantje als dienst
meisje in een groot huls een spelletje
was, gesclükt voor iemand die aan niets
anders dacht dan aan grappen en amu
sement. Nee', dat gelooide hij nu niet
direct. Maar hij vermoedde, dat mijn
eerzucht er ook een woordje in te zeg
gen had. Als ik gezegd had, dat ik een
jaar lang voor dienstmeisje zou spelen,
dan deed ik dat gedurende een jaar,
zelfs als ik flirten moest met den chauf
feur om den tijd te dooden.
Hier had ik danig beleedigd moeten
wezen en verontwaardigd. Maar net is
niet gemakkelijk kwaad te worden op
Hans. Als hij opgewonden Is, doet hij
denken aan een, kleinen jongen, die pijn
i heeft. En Ik weet ook, door welke onge-
lukklge omstandigheden hij zoo ontzet
tend overgevoelig geworden Is.
(Wordf vervolgd).
6
8
20
Rolmops 4
6
9
24
GROTE HARING en
5 cent per
Alles uit onze
- Haringinmakerij. -
LANGE TIENDEWEG 75
Telef. 3202 GOUDA.
Het adres voor wederverkopers.
deze bewustzünsvereniging. Dit toekent i wie dezen z g „itetekend
is geplaveid en voldoende breedte heeft, af-
1 rijdt, zal telkens weer uitgestrekte land-
o-- e,v. goederen en bosschen zien, die allen een
Óoren wordt uit heftige gemoedsbewegin- 1 deel zyn' naar men zegt, van dat ééne his-
genf die tot onverantwoordelijke daden bren- 1
gen. De bewustzijnsverenging is oorzaak,
dat we ons daarvan niet bewust zyn, het
niet wetey. En het noodlottige van een der-
gelyken gemoedstoestand is, dat we in dien
toestand het leven.in een richting dringen
kunnen, die we later als een noodlottige
zullen erkennen.
wanneer b.v. dronkenschap den wil buiten
werking stelt. Door de felle werking dier
hartstochten toch ontstaat ook een oogen-
blikkelyke bewustzijnsverenging, waardoor
de mensch niets meer ziet en niets meer
weet dan dit eene, dat de hartstocht gewekt
heeft. In ’t Fransche strafproces komt het
dan ook herhaaldelyk voor, dat men ter ver
dediging aanvoert: „ik zag rood”. Van deze
bewustzijnsverenging zyn we ons niet be
wust. Eerst later wordt ze ons duidelijk.
Deze bewustzijnsverenging, waardoor één
gevoelen, één gedachte, één gewaarwording
ons zoo volkomen overheerscht, dat de w&
reld rondom dat eene voor ons afgesloten
schynt, kan van langer of korter duur zyn.
By lahgeren duur neemt de volkomenheid
dier verenging natuurlijk af, We leven dan
niet meer in den droomtoestand, die van
heftige aandoeningen het gevolg is en mer
ken daardoor nog minder het abnormale van
onzen toestand. Niettemin is dat abnormale
aanwezig. Een dergelyke bewustzijnsver
enging kan in het individueele leven vaak
optreden door voortdurende zorgen, die ma
ken, dat we onder een voortdurenden druk
leven, die onze aandacht en belangstelling
geheel opslorpt en ons ongevoelig maakt
voor wat er rondom ons gebeurt. Zoodanige
bewustzijnsverenging nu trad tijdens 'den
wereldoorlog algemeen op. Maar zij doet
zich ook thans nog gelden, nu de crisis en
haar gevolgen ons geheel in beslag nemen,
’t Is of we van de wereld buiten die crisis
geen weet meer hebbend Dat is natuurlijk
niet by ieder mensch het geval. Maar het is
wel een algemeen verschijnsel.
Een duidelijk bewys van die bewustzijns
verenging zien we ook in de politieke be
wegingen van hetoogenblik. Fascisme en --«-
1 de westzijde in wil en hier op den grooten
I weg te komen. Men kan den achterweg ver-
I volgen, langs Heemstede naar Zandvoort,
VelSen, iJmuiden en zoo verder Noord
waarts komen.
belang is.
Helga, viel mevrouw Myhre met ge
broken stem uit, hoe kom je toch zoo
obstinaat? Waarna ze me aanzag met
dien blik, waarmee alle bekrompen
kleine-stads-dames me bij tijden heb
ben aangezien en die zooveel zegt als:
Ja, dat Is waar ook, je hebt nog een
moeder!
Ik verdraag het niet. Het maakt
me wild, ik kan het niet uithouden.
Wel, lk moet zeggen! zei mevrouw
“ech. -
anders wist ze niet te zeggen.
Maar het zou nog fraaier worden.
Den volgenden dag kwam mevrouw
Bever-Hansen aanrijden met haar auto,
op het punt te springen van trots over
naar pasverworven rijbewijs en van al
de nieuwtjes, die ze te vertellen had. De i
familie zat in het lindenpriël, en ik ge>- t
fiOUBSCHE (IIIRAM.
ten.