til
PHILIPS
HilLMUT
iSfiei/Mortden
ARTI-LUX, voor Puibedekking
Joh. C. van Vingerden - GrOUdft j
van1859
De Goudsche Fruithandel
GOUDSCHE COURANT MAANDAG 1 FEBRUARI 1937 TWEEDE BLAD
ABDIJSIROOP
Waarom zo uitdrukkelijk
MAGGI BOUILLON-BLOKJES
Permanent-Wave
Geheel compleet (Oliebehandeling) 4.
H. P. van Wijngaarden
KLEIWEG 77 - TEL. 3315
GOUDA.
N.V. UTRECHTSCHE
HYPOTHEEKBANK
Majorca-Betonemaille voor Wandbekleeding
leven
Firma Wed. A. RIETVELD,
COURANTENRECLAME IS NIET TE VERVANGEN.
PLAATST DIPS UW ADVERTENTIE
IN DE GOUDSCHE COURANT.
UW Schoenreparatie
H. VAN DER POOL,
WISKUNDE
P. S. DAUVILLIER.
Het is
HET VOORDE E LI GST
Het is
HET GEMAKKELIJKST
Het is
HET EENVOUDIGST
ADVERTENTIE-BUREAU
GOUDSCHE COURANT
Markt 31 - Gouda - Tèl. 2745
Plechtige herdenking van Jan Pieterszoon Coen.
Rede van Minister Dr. H. Colijn
Hebt Gij het telkens
op de luchtpijpen?
AKKER's verstèrkte
'flnaol-coofrofc.
Is de weergave-kwaliteit in Uw toestel zoodanig, dot'
U inderdaad van kristalheldere ontvangst kunt spreken
Is Uw luidspreker voorzien van een permanent-dy na-
mischen magneet
Bezit Uw toestel een dubbele onti-fodmg ichokeling
Bezit Uw toestel een rnuziel-spraalt-sclialcelaor
'Ls^ZMbare eind»^
Heden overleed na een langdurig
geduldig gedragen lyde», onze lieve
Zoon, Broeder, Behuwd broeder en
Oom
ADRIAN IJS DE BRUIN,
Ui le>en gediplomeerd erplegj*r
van het v. Iterson Ziekenhuis,
n den ouderdom van 42 jaar.
Alléén HYGIËNISCHE en VAKKUNDIGE
BEHANDELING is het behoud vun Uw haar-
UTRECHT.
pandbrieven ƒ60.000.000.—
RESERVES 2.220.429.76
De Bank stelt beschikbaar:
4, loPANDBRIEVEN
A 100'/J
3'/i 'I. PANDBRIEVEN
a 99
Alle 4pandbrieven, kunnen tot
nader bericht, omgewisseld worden
in 4 c/< a 100 r/< of 3% 9r 99
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER
Mr. P. R. HOORWEG.
P. DE BRUIN.
G. DE BRUIN—S1JNK.
P. DOGGENAAR—
DE BRUIN.
M. DOGGENAAR.
N. Jersey U.S. Amerika:
Mr. JAC. DE BRUIN.
Gouda*.
G. M. DE BRUIN.
D. DE BRUIN—ARET.
A. SANDERS—DE BRUIN.
C. SANDERS.
hiedam:
F. STEENBERGEN
DE BRUIN.
G. STEENBERGEN.
Neven en Nichten.
Gouda, 30 Januari 1937.
Verl. IJssellaan 205.
Teraardebestelling op de Algem. Be
graafplaats op Woensdag 3 Februari
a.s., des nam. te 2.15 uur vanaf het
Van Iterson^Ziekenhuis.
G e trouwd
M. A. GONDA
en
Gr. W. G. RAS,
die mede namens wederzijdsche
Ouders hartelijk danken voor de vele
blijken v&n belangstelling- bij hun
huwelijk ondervonden.
STEENWUK, 28 Jan. 1937.
Toekomstig- adres: Oude Wal 120 b,
Hoogvliet.
DANKBETUIGING.
Hiermede betuigen wij onzen har-
telijken dank aan den Edelachtbaren
Heer Burgemeester Gaarlandt den
WeJed. Heer H. A. M. Eijkman, de
Doktoren, Directrice, Verplegend en
overig personeel van -het van Iterson
Ziekenhuis voor de uitstekende behar-
deling by de ziekte en het overlijden
Van onzen Zoon en Broeder
ADRIANUS DE BRUIN.
Namens de familie:
P. DE BRUIN.
G. DE BRUINSIJNE.
Zusters en Broeders.
Gouda, 1 Februari 1937.
IJssellaan 205.
OFFICJEELE CRISIS-PIJBLICATIE.
Steunvergoeding Erwten en Veldboonen.
De Nederlandsche Akkarbouwcentrale
maakt bekend, dat de steunvergoeding voor
groene erwten van de kwaliteitsklasse C,
gedenatureerd in het tijdvak van 18 Januari
1937 tot en met 23 Januari 1937 1.20 per
100 kg.g. zal bedragen.
Voor in datzelfde tijdvak gedenatureerde
groene erwten van de laagste klasse en
andere erwten is de steunvergoeding be
paald op f 0.70 per' 100 k.g.
De steunvergoeding voor veldboonen wel
ke volgens de dateering van het dorsch-
briefje zijn gedo'rscht in het tgdtak IS
Januari 1937 tot en met 28 Januari 1937
is vastgesteld op 1.75 per 100 K.G.
PER STUK f" Mn prima liNNEN OVERTREK pe* OOZUN
13-14 CENTS v-«150 léO
Gouda: A. A. Bisschop, Hoogstr. 19; Haastrecht: W
Faay, Mag. „de Ster"; Oudewater: O. E. de Reytero,
Schoonhoven: M. J. Stekelenburg. Woerden: J. H.
Way boer. Alphen a. d. Rijn: D. Raaphorst Cr. Wad-
dinxveen*. Mej. v. d. Zwaard. Zoetermeer: J. van
der Goes.
Verder in alle plaatsen in winkels, die aan Mey'"
reclame herkenbaar zyn Waar niet verkrijgbaar
wende men zich tot den Gen. Vért. J. W. Raey-
makers, Claes de V'rieselaan 12a, Rotterdam. Prijs
lijst met afbeeldingen veler modellen gratis.
TWEE PRACHTMATEIUALEN van
Vraagt inlichtingen en ons deskundig advies.
OOK INZAGE VLOERBEDEKKINGEN.
li geen teruggang
mogelijk.... zorg NU
dat U LATER steun
hébt aan een vroeg
tijdig gesloten
levensverzekering
bij de
NV LEVENSVERZEKERINGMU
ÏMpecteur *P. W. PI&TER5E
KJugerlaan IÖ7. GOUDA
Telefoon 2200
OE WITTE BOORD IS HET KENTEEKEM
VAN OEN GOEO-GEKLEEOEN HEER
Draagt derhalve een witte boord, want hi| staat
alti|d keurig Mey's Boorden zijn helderwit en
in 't gebruik zeer voordeehg, daar ze veel langer
schoon blijven dan alle andere boorden
Is de boord smoezelig geworden, dan wordt hij
eenvoudig door een andere vervangen
U draagt dus steeds een nieuwe boord; geen
last meer van scherpe kanten' Vraagt echter
steeds de echte Mey's Boorden, want deze
zijn niet te evenareh.
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
MANDARIJNEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
GRAPE FRUIT
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES TUNISDADELS
DOFFE KASTANJES
DIVERSE SOORTEN NOTEN
VRUCHTEN IN BLIK EN GLAS
BLIKGROENTEN VAN PRIMA QUALITEIT.
OUDSTE ADRES VOOR OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
LANGE TIENDEWEG 27 TEI.EF. 3316
LAAT NOOIT PROBEEREN
U door een andere firma te laten VERHUIZEN met de gedachte HETER of
GOEDKOPER klaar te zijn. Wend U direct tot Gouda's oudste firma
L. N. POLDERVAART
TURFMARKT 1 TELEF. 2534.
LAGE PRIJZEN. VOLLE GARANTIE.
Talrijke Referenties, Ruime Opslagplaatsen.
brengt U toch zeker ook bij
SCHOENMAKERIJ
van
RAAM 107—109.
lessen aangeboden, op zeer billijke voor
waarden voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER enz. door
Burg. Martenssingel 12.
wanneer U in meerdere bladen
advertentiën hebt te plaatsen, hetzij
hier, of welk blad ook in binnen- of
buitenland, dat U de opgaaf daarvan
toezendt aan het
VAN DE
Neemt Uw potlood. Vult curiositcitshalve eens de kolommen
in met „ja" of „neen"Moeten veel vragen met „neen"
NIEUWE RADIO beantwoord wordenDan is het hoog tijd, dat U een nieuwen
i Philips hoort. Gaat naar Uw handelaar, en iaat U een
S Pbilijps demonstreeren. U zult dan ontdekken, welk een
sJetie I veelomvattende hervorming op radio-gebied heeft plaats
in prijzen vanaf f 89.~ 4 8cW* K>nderdat U iets van deze totale omwenteling besefte!
Mef MAGGIS Bouillonblokjes ben! U verzekerd hef
beste te hebben, dat op dit gebied verkrijgbaar is.
Let op c!e aoel-rode etiketten en de fabrieks-
merken? de naam MAGGI en de Kruisster jf
In tegenwoordigheid van vele autoriteiten
is heden op plechtige wyze de 350e geboor
tedag van Jan Pieterszoon Coen in zijn ge
boortestad Hoorn herdacht.
Voor deze herdenking had zich een eere
comité gevormd, waarin zitting hebben de
heeren dr. H. Colyn, Minister van Staat, Mi
nister-President, jhr. imr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, Gouverneur-
Generaal van Ned.-Indië, mr. J. P. Graaf
van Limburg Stirum, büitengew. gezant en
gevolm. Minister, mr. D. Fock, Minister van
Staat, jhr. mr. A. C. D. de Graaf, Minister
van Buitenlandsche Zaken en jhr. mn B. C.
de Jonge, oud-Goudvierneur-Generaal van
Ned.-Indië, mr. W. "L. Baron de Vos van
Steenwjjk, voorzitter van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, mr. P. J. Aalbefse, Mi
nister van Staat, voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, jhr. mr. F.
Beelaerts van Blokland, Minister van Staat,
vice-president van den Raad van State, jhr.
mr. dr. A. Roel, commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Holland, ir. E. A.
Voorneman, burgemeester van Batavia, mr.
G, J. Bisschop, oud-burgemeester van Ba
tavia en van Hoorn ,en anderem
Vele leden van het eere-comité met hun
dames waren reeds des morgens vroeg in
Hoorn aangekomen en waren om half twaalf
aanwezig bij de ontvangst ten stadhuize.
Om kwart voor twaalf ving in de Groote
Kerk de plechtige herdenking aaiy
Ter inleiding speelde de organist van de
Groote kerk ,de heer G. J. Haalebos, de
Marche Sonemnelle van A. Mailly.
Hierna hield de burgemeester van Hoorn,
de heer mr. H. C. Leemhorst, een korte
openingsrede.
Herdenkingsrede Dr. H. Colyn.
Verbolgens betrad de Minister-President,
Dr. H. Colyn het spreekgestoelte voor het
houden van een herdenkingsrede, getiteld:
„Dispereert niet...".
Spr. begon met op te merken, dat de vyf-
tig tot zestig jaren, die jn ongeveer gelijke
deelen, gegroepeerd liggen ter weerszijden
van den overgang van de 16e naar de 17e
eeuw, in onze ryke volkshistorie de belang
rijkste zijn te achten.
In het laatste kwart der 16de eeuw vol
trekt zich weliswaar een nog altijd betreur
de scheiding tusschen Noordelijke en Zuide
lijke Nederlanden op zoodanige wijze, dat de
gedeeldheid de eeuwen verduurd heeft, maar
tegelijk zien we in dien tijd het architecto
nisch ietwat zonderling uitziende doch in den
grond vrij hecht gebleken gebouw van de
republiek der Noordelijke zeven provinciën
tot stand komen, een bouwwerk, dat twee
eeuwen later bovengrondsch wel ineenstort
te, maar op welks fundamenten weldra de
moderne Nederlandsche staat verrees. Die
i onafhankelijk volks
zijn gelegd in het laatste vierde
deel van de 16de eeuw.
En daaraan paart zich dan dit byna on
gelooflijk verschijnsel, dat deze pasgeboren,
weinig volkrijke staat door den inbegrens-
den ondernemingsgeest van een. deel zijner'
bewoners in den loop van het eerste vierde
der 17e eeuw ,dus een goede kwarteeuw na
eigen geboorte ,er in slaagt den grondslag
te leggen voor de stichting van een groot
koloniaal rijk, dat, na ruim drie eeuwen,
naar de grootte gerekend nog de derde en
naar economische beteekenis geoordeeld,
zelfs de tweede plaats onder de koloniale
wereldgebieden inneemt.
Als het klokgelui den overgang van de
16e naar de 17e eeuw aankondigt, dan staat
de jonge republiek gereed om de stormen
te weerstaan die haar in de nieuw geboren
eeuw omgiereft zullen, en bereidt zy zich
tevens voor de eerste schreden te zetten op
den weg, die naar die grootheid voeren
zal, welke haar, naar goddelijk bestel, on
der leiding van den derden Willem, een teeuw
later tot een beslissenden factor in de his
torie van Europa maken zal. De Oost-In
dische Compagnie zou naar het teeke
nend woord van Busken Huet daarbij
het reddend zwemvlies worden voor den vo
gel der zeven provinciën.
Reeds vier jaren voor het eeuweinde had
den een viertal schepen, namen dragend van
ank, onder leiding
goed-Nederlandsche na-
door stoere zeebonken uit
Holland en Zeeland, de reede van Texel Ver
laten om, op het voetspoor der Portugeezen,
den zeeweg naar Indië te volgen.
Het was een tocht om zuivere handels-
voordeelen begonnen ,maar er waren er on
der deze koene mannen toch óók, die ge
waagden van „een werk daar de eere van
ons gansche vaderland aan hangt en konin
gen, prinsen en potentaten van alle landen
op zien". Al was het „commercieeren" de
hoofdzaak, al werd nog niet gedacht aan
vestiging in het Oosten, aan verwerving van
bezit, aan oefening van staatkundigen in
vloed, er schemerde by dezen eersten tocht
toch reeds iets door van de bewustwording
eener tot meerderjarigheid gerakende Ne
derlandsche natie.
In 1597 keert deze eerste expeditie met
verlies van één schip en van meer dan de
helft der oorspronkelijke bemanning jn het
vaderland terug. Dan worden sp >edig nieu
we ondernemingen op touw gezet «n nieuwe
tochten ondernomen. Tot ten slotte 5 jaren
later, in 1602, de verscheidenheid dier on
dernemingen opgaat in de geoctroyeerde
Oost-Indische Compagnie.
Toen in 1597 de klokken beierden by den
terugkeer op de Tesselsche reede van Hout-
man's expeditie, zou toen de 10-jarige
Hoornsche knaap, Jan Pietersz., die in 1587
het levenslicht in deze stad aanschouwde,
hebben meegejuicht, over den gelukkigen
afloop van een stoutmoedigen tocht?
J. P. Coen naar Indië.
In 1607, op 20-jarigen leeftijd dus, ver
trekt hij als onderkoopman met de vloot van
Verhoeff, voor het eerst naar Indië. Naar
dat Indië, waar toen niet slechts een ver
warde toestand heerschte, door de mede-aan
wezigheid van Portugeezen en Engelschen,
maar waar ook elk richtsnoer ,elke leid
draad voor den te volgen weg ontbrak. Men
wist noch hier, noch in Indië waar men
eigenlijk heen wilde.
In 1610 naar het vaderland teruggekeerd,
gaat hij in 1612 ten tweede male het zeegat
uit, thans als opper-koopman en belast met
het bevel over 2 schepen.
De benoeming itot Gouverneur-Generaal.
In Februari 1613 in Indië gearriveerd,
wordt hy in October van dat jaar reeds di
recteur-generaal over alle handelskantoren
in het Oosten, <Li. van Arabië tot Japan,
om dan in 1617 door de bewindhebbers der
Oost-Indische Compagnie tot Gouverneur-
Generaal te worden benoemd. Dan komen de
5 jaren bewind als landvoogd welke de per
manente vestiging in Indië brachten, een
tweede terugkeer naar Nederland in 1623,
vervolgens een tweede uitzending als gou
verneur-generaal in 1627 en zijn dood te
Batavia in 1629.
Het was in tijden van ongewisheid en van
moeilijkheden, dat Coen de leiding ontvangt
in het Westelijk deel van den Archipel. Het
over hem uitgeoefend^gezag van den gou
verneur-generaal, die ver weg in de Moluk-
ken verblijf hield, kan niet veel meer dan
nominaal geweest zijn. Reeds in het alge
meen niet, doch stellig niet waar het een
man gold van de portuur van Coen. Hy was
reeds toen een man die leidde, meer dan hij
geleid werd.
Naast Both en Reynst was het Reael, die
op Coen's beteekenis de aandacht vestigde.
Reael's aanbeveling had tengevolge, dat
Coen metterdaad in Augustus 1617 tot gou
verneur-generaal werd benoemd. Hij ont
ving die benoeming eerst in Juni 1618.
Het was door die benoeming, dat de lots
wisselingen van een groot eilandenrijk voor
de komende eeuwen in hare hoofdtrekken
bepaald zijn geworden. Immers van Coen's
landvoogdij dagteekent de blijvende vesti
ging van de Nederlandsche macht in den
Archipel. Het was toen, dat de grondslag
daarvoor werd gelegd en gelegd op een
wijze, die de toekomstige ontwikkeling er
van in beginsel bepaalde.
Het is voor ons, kinderen der 19e en 20e
eeuw, vervolgde spr., niet eenvoudig het
werk der mannen uit de eerste jaren der 17e
eeuw te waardeeren zooals dat zou behooren
te geschieden. Het is niet voldoende om te
wijzen op het zeer uiteenloopende der ma-
terieele omstandigheden toen en thans, al
zijn die verschillen ook zóó groot, dat we er
ons nauwelijks een goede voorstelling van
kunnen maken, gewend als wy zijn aan al
de technische hulpmiddelen van dezen tijd.
Ontzaglijk noemde spr. de taak, waarvoor
Coen in 1618 gesteld was. Niet het minst,
wijl hy by de volvoering van zyn plannen
voortdurend de Engelschen op zyn weg
vond en de beide naties in Europa met el
kander in vriendschap leefden.
Daarbij kwam dan, dat de inlandsche vor
sten ter plaatse waar de Javasche nederzet
tingen gevestigd waren de rijksbestuur
der van Batnam en de leenvorst van Jaca-
tra een dubbele rol speelden en in geenen
deele betrouwbaar genoemd kon worden en
dat de hoofdmacht van de strijdkrachten
der Compagnie zich niet by West-Java op
hield, waar weldra de beslissende gebeurte
nissen zouden plaats grijpen. Integendeel,
de krachtigste schepen der vloot bevonden
zich n^et den gouverneur-generaal Reael in
de Molukken.
De gebeurtenissen in 1618.
Spr. ging uitvoerig in op de gebeurtenis
sen aan het einde van het jaar 1618, toen
de open oorlog tusschen de Nederlanders en
de Engelschen in de wateren van West-Java
was uitgebroken ei\ toen Coen een beBluit
nam, dat hem voor altijd rangschikt onder
de grootste bevelhebbers van, vroeger én
later tijd. De verspreide vloot wordt ver-
eenigd, het dreigende gevaar afgewend,
Bantam's macht wordt gebroken en wij heb
ben, zoo béricht Coen naar het vaderland,
„voet en dominie in 't landt van Java be-
Spr. behandelde vervolgens. Coen's «beide
landvoogdelyke perioden, waarvan de eerste
een militair, de tweede een staatkundig ka
rakter droeg. Het militaire optreden droeg
in dit tweede tijdvak een duidelijken staat
kundigen achtergrond, waarbij Coen zekere
denkbeelden huldigde, die eerst in later
eeuwen, zg het in gewgzigden vorm, toepas
sing hebben gevonden.
Spr. wees in dit verband op Coen's plei
dooi voor een blijvende kolonisatie van Ne
derlanders in verschillende deeien van den
Archipel.
Wat Coen begon, is door een van Diemen,
een van Goens, een Speelman en om er
een van lateren tijd te noemen een van
Heutz voltooid geworden.
Het werk van de grooten uit onzen bloei
tijd dwingt het nageslacht tot dankbare er
kentelijkheid. Ze waren talrijk die bouwers
van „grooter Nederland".
Z(j allen dienden het vaderland met eere,
bouwden aan zijn roem en grootheid, maar
van die allen verdient Coen toch de eere
plaats wijl hij eens voor al de grondslagen
legde van ons Aziatisch rijk en daarmee
voor de welvaart en de plaats onder de vol
len van het huidig Nederland. Groot en
forsch is de figuur die voor ons oprijst, in
dien we op de daden letten van den man.
die op 42-jarigen leeftyd van de aarde schei
den moest en toen een taak had volbracrt
die, door haar oijnvang en haar beteekenis,
ons met verbazing vervult.
Maar niet daarop alleen rust zijn ffiam.
Een „ziener" mag men hem zelfs noemen
als hy pleit voor ruimere deelneming van
het Nederlandsche volk «tan den opbouw van
net Indische ryk. Kind van zijn tyd kan hy
zich wel niet ten volle bevrijden uit de om
klemming van den monopoliegeest zyner
dagen, maar hij uit toch gedachten, die men
ruim twee eeuwen later onder andere om
standigheden en in verbeterden vorm zal
gaan toepassen.
„Dispereert niet"... zoo klinkt zyn woord
by een andere gelegenheid. Wanhoop niet
ook al stuwen de golven van moeiten en zor
gen tegen u op.
Die woorden zijn niet aan tijd of plaats
gebonden. Ze werden geuit in den aanvang
der 17e eeuw, ze gelden óók voor onzen tijd.
Ze hadden betrekking op den arbeid in in
dië, ze hebben gelijke beteekenis Voor het
moederland.
Deze man spreekt tot oub eeuwen nadat
hij gestorven is. Hjj eischt iets van mus-, hé
willen dat wé zén voorbeeld zullen volgen in
opofferingsgezindheid, in kloekheid, in zorg
vuldig beraad, als het er om gaat de zaak
van het vaderland en die van „grooter Ne
derland" te dienen. Zoo zou hé verlangd
hebben dat zyn nagedachtenis zou worden
geëerd.
En in die stemming herdenken wy zijn
SoOsten geboortedag. Daar .bij niet vergetend
dat het de almachtige God is die in het
leven van een volk mannen als Coen roept
om Zyn wil op aarde te volbrengen.
De plechtigheid in de Werk werd daarop
besloten met het gezamenlijk zingen van het
Wilhelmus met orgelbegeleiding
I Kranslegging
Onmiddellijk na afloop van de plechtig
heid in de kerk begaven autoriteiten en ge-
noodigden zich naar het standbeeld van Jan
Pieterszoon op de Roodesteen
De politie had hier voor een goede afzet
ting zorg gedragen, doch zoo, dat velen, die
met aanwezig konden zijn by de plechtig
heid in de kerk, getuige waren van de krans-
légging, welke hier geschiedde
Allereerst legde de Minister-President dr.
H. Colyn, een krans aan den voet van het
stadbeeld. Daarna volgden kransen van
gemeentebestuur van Hoorn en van een
aantal organisaties.
De stafmuziek der Koninklijke Marine
luisterde deze plechtigheid op.
HUiTAJMDAiNiJSCU MtiUWtte
DUITSGHLAND.
Geen DuHöche bankbiljetteai
meenemen naar Duitscnianu.
Er moge aan w omen aermneru, oat se-
ueri» i januari j.L reizigers, üie naai
uuiisunaxRi aornen. ©gm Duitacne ban&-
oiljeiten meer mogen invoeren. Liet beurag
aan zuver, nletweia zy in nun bezit mogen
neooen, bedraagt tiians nog 3U Mar*.
De Beriynsche Automobiel-
Tentoonstelling.
Voor de internationale Automobiel- en
iViotortiets-Tentoonstelhng, welke van 2u
februari tot 7 Maart te Berlyn wordt ge
houden, bestaat groote belangste.iing.
Reeds tnans hebben zich ontelbare tentoun-
stellers en bezoekers uit de meeste buiten
landsche Staten aangemeld. Het aantal
■tentooiistellers zal zoowat 500 bedragen ot
ruim 10% meer dan verleden jaar Um ai
deze tentoonstellers onder te kunnen bren
gen, heeft men nog een nieuwe hal moeten
oouwen, zoodat thans niet minder dan ne
gen groote hallen met een totale oppervlak
te van 45.0000 M2. voor deze tentoonstel
ling ter beschikking zullen staan.
FRANKRIJK.
Dei bos over den internationalen
Gen ouu-suijuer piert voor den vrede.
By ae mwyuing van net aoouenmonumeiu
GJiateauroun neeit üe, minister van ouiten-
lanustiie zaken, ueioos, een rede genouuea
over uen internationalen toestanu.
Hy zeide onder meer: „ïocn ue a-ranscu-
regeeiutg de ïeer uer iuet-uuaeiigJ..g a.
o-puiije aanvaaruue, wnue zy den wanu in
perken in plaats van hem >ce voeden, dk.
meen te mogen zeggen, dat onze pogmgeu,
tezamen met die van Engeland en ane >e»-
uedigers van den vrede, niet vergeelscn
zyn geweest. Er is een algemeene ontspau-
rong merk/baar en een toezicht op de met-
zal nu spoedig werkelykneiu
Spangè, zooais
het ook behoort, meester over eigen lot zal
Alle volken van Europa sohynen dan oo.,
te hebben begrepen, dat het hun. plicht is
het einde van den burgeroorlog zooveel mo
gelyk te verhaasten. Er zou echter nog een
groot gevaar blyven bestaan, indien men
Spanje een of anderen regeeringsvorm zou
willen opleggen. Wy zyn ook, aldus ver
volgde Delbos, voortgegaan met de organi
satie van den algemeenen vrede. Wy blij
ven voorstander van versterlgng der veilig
heidsprocedure van den Volkenbond. De
laatste zitting van den raad heeft voor
dan een netelig schijnende aangele-
>n bevredigende oplossing ge
bracht.
Onze nauwe vriendschap met Engelana,
de kracht van onze betrekkingen met de
kleine entente, Polen en Sovjet-Rusland be-
teekenen voor ons even zoovele waarborgen
in den stryd togen den oorlog, daarbij komt
dan nog de moreele band met vele andere
^staten, in de eerste plaats de groote Ame-
rikaansche democratie. Wy willen onze
vriendschapsbetrekkingen uitbreiden tot de
geheele wereld en de mogelijkheid daarvan
kan bewezen worden door samenwerking
voor het economische herstel, doör het slui
ten van handelsovereenkomsten en door het
deelnemen aan alle gedachtonwisselingen
over de internationale moeilijkheden dooi
middel van arbitrage. Wie heeft het recht
te aarzelen, indien hjj heeft te kiezen tus
schen de vernietiging der overwonnenen,
die uit een oorlog voortkomt, en de wel
daden van een vredelievende samenwer
king?
Daarom twijfel ik niet aan de oprecht
heid der jlechtige verklaringen, die wy ge
hoord hebben zoowel van den anderen kant
der Alpen als van de overzijde van den
Rijn. Gisteren nog heeft Rijkskanselier
Hitier zyn vredelievendheid betuigd. Er be
staat dus geen verschil van inzicht over het
doel, maar over de werkwijze. Ik spreek
hier geen antwoord uit op de rede van
Hitler, want ik heb nog geen gelegenheid
gehad die ernstig te bestudeeren en te
overdenken. Ik zal slechts vorm geven aan
eenige mijner indrukken. Ik neem gaarne
acte van Hitler's verklaring, dat er men-
schelykerwijs gesproken geen enkel twist
punt tusschen Frankrijk en Duitschlana
Kan bestaan. Dat is ook onze gedachte en
ons verlangen. Maar Duitschland en Frank
rijk zijn niet de eenigen op aarde en voor
de handhaving van den vrede zijn alge-
-meene regelen noodig, die ook anderen be
treffen. Hitier heeft door zyn rede het ver
trouwen in de handteekeningen onder ver
dragen niet versterkt. Wel heeft hij ver
klaard, dat Duitschland tot eeriyke samen
werking bereid is, maar internationale sa-
merwerking sluit zeer moeilijke onderhan
delingen in. Doch ik erken gaarne, dat zijn
rede meer posities inhoudt, zelfs ten aan
zien der ontwapening.
Daar wy weten, dat het niet noodzakelijk
is, dat men reeds in den aanvang van gelijk
inzicht moet zyn om tot een gunstig re
sultaat te komen, blyven wy bereid mede
te werken aan alle pogingen tot toenade
ring, slechts onder voorwaarde, dat zy te
gen niemand gericht zyn. Daarby denk ik
aan Sovjet-Rusland; hoe willekeurig zou
het zijn, een volk van bijna 200.000.006 zie
len, dat evenzeer den vrede noodig heeft en
wenscht, uit te sluiten.
wanneer wy zeggen, dat het economi
sche Herstel van Europa slechts in een at
mosfeer van vrede een plaats kan vinden,
dat openbaarheid omtrent en toezicht op
Oe bewapeningen noodig zyn, dat de bewa
pening moet worden beperkt, dan is men
in Duitschland geneigd te denken, dat wij
beleedigende toespelingen op Duitschland
maken. Niettemin hebben wy altijd ver
klaard, dat die opmerkingen gelden voor
alle landen, ook voor het onze. Wy vragen
van Duitschland niet meer dan van ande
ren en onszelf. Als wy ons bereid verkla
ren mede te werken aan een redelijkere ver
deeling der grondstoffen, moeten wij toe
zien, *aat du? oorlog niet gevoed wordt. Wil
men den vrede, dan moet de oorlogsny ver
heid veranderen in vredesnij verheid. Die
moeilykheid kan alleen opgelost worden,
indien de bewapeniitgslust verüwynt en in
dien in vertrouwen op veiligheid alle han
delsgebieden worden opengesteld voor de
nieuwe voortbrengselen. Tot het aanvaar
den van deze groote taak noodigen wy
Duitschland en alle andere lan4ett uit. Om
naar tot etn goed einde te brengen, moe
ten wy aan weerskanten overgevoeligheid
en wantrouwen van ons afzetten. De eenige
beperking op onze vredelievendheid is deze.
dat wy ons tegen iederen aanval zullen ver
dedigen en onze verplichtingen zullen na
komen.
Voor de nakomelingen van onze dooden,
aldus besloot Delbos, willen wij deze drie
hoogste goederen bewaren; vaderland,
vrede en vrijheid."
GJwi1
ENGELAND.
De Hertog van Gloucester
vice-luchtmaarschalk.
Het ministerie van Luchtvaart deelt
mede, dat de Koning den Hertog van Glou
cester heeft benoemd tot vice-lnchtmaar-
schalk by de Britsche luchtmacht en tot
zijn persoonlijken aide-de-camp,
ITALIë.
De toestand van den Paus.
In den gezondheidstoestand van den Paus
is nog geen wijziging gekomen, hoewel er
een neiging tot verbetering bestaat. Er
worden thans weer lijsten van audiënties
opgesteld. rl.Uktf.i
Drie en twintig soldaten door lawine
bedolven.
Het dagblad „Excelsior" publiceert een
bericht van een particulieren correspondent
m Cuneo, die meldt, dat een patrouille, be
staande uit 23 manschappen van het tweede
regiment Alpentroepen ,door een lawine be
dolven is by Dronero in de Macra-vallei.
Het ongeluk geschiedde toen de mannen
mmet militaire oefeningen bezig waren. Na
verscheidene uren zoeken heeft men ver
schillende lyken kunnen bergen. Men vreest,
dat met een der mannen er het leven zal
afbrengen,
SOVJET-RUSLAND.
Het politieke proces te Moskou.
Worosjilof in ongenade?
Het hooger beroep van al degenen, die in
het politieke proces ter dood zyn veroor
deeld, is verworpen.
De terechtstelling zou reeds gisteravond
hebben plaats gehad.
Volgens een Krakausch bald het D.N.
B. maakt hier melding van is een scher
pe woordenwisseling ontstaan tusschen
Stalin en den volkscommissaris van oorlog,
Worosjilof, wegens de arrestatie van ver
scheidene officieren van den generaJen staf.
Stalin zou tot Worosjilof gezegd hebben,
dat hy he mzal laten arresteeren, waarop
de volkscommissaris geantwoord zou heb
ben, dat op een dergelijk geval het leger
voorbereid is
neem dan bij het eerste verschijnsel, hoe
gering ook, dadelijk de nieuwe verstèrkte
Akker's Abdijsiroop en Ge zult ondervinden,
dat dit voor U hèt aangewezen middel is.
Abdijsiroop
vliezen van Uw ademhalings-organen goed en
grondig. Bovendie'h bevat de nieuwe verstèrkte
Abdijsiroop de krachtig hoest-bedwingende stof:
.codeïne" welke snel Uw verkoudheid doet
jpen", de slijm doet verdwijnen, de hoestprik-
verdrljft en die prikkelende hoest stopt en
k2^
bedw
voor o
tegen Hoest, Griep, Bronchitis, Asthma.
Verlaagde prijzenf 0.75, f 1.25, f 2.-, f 3.50 p. flacon'
VEREENIG DE STATEN.
De ovei stroomingen.
100.000 arbeiders werken aan de
dyken.
De rivier Mississippi heeft gisteren een
breuk van een halve mijl lengte geslagen in
de dyken nabij de spoorlijn Kentucky
Tennessee, waardoor het lager gelegen land
zeven voet diep onder water kwam te staan.
Het dorpje Bessie was het centrum van
angst en vernieling. Mannen, vrouwen en
kinderen wisten zich in veiligheid te bren
gen, maar niemand was bij machte den wa
terstroom te keeren, terwijl rondom Ridge-
HET HUWELIJK VAN DEN HERTOG VAN NORFOLK.
Met groote pracht werd te Londen het huwelijk van den
Hertog van Norfolk met Miss Lavinia Strutt voltrekken.
