c
7
s
S'
l!
r-
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8000 ex.
\i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
gouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLÉ,
k
No 19488
l3 IW»ort 1987
75e Jaargang.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDK» BODEGRAVEN, BOSKOOP,
TT egenmantels
-tv en Capes
4*
EERSTE BLAD.
fci.
ri
Biï/i/mann
Vlammende Schoonheid.
De prijsstijging
in Frankrijk.
Brieven uit de Hofstad.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATBR, RERUWTIK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, era.
N---
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Het Nederlandsch
Bedrijfsleven.
■”1
i
Dit nummer bentaat mt twae Haden.
Enorme keuze
La'g[e pr|ij|zlen
A.
ich in Havanna
L s
GOUDA
□SENO”.
rdamsche Lloyd,
e slagschip „Ma-
'eyenoord” opge-
voorzien.
FEUILLETON.
Naar het Engelsch van
TEMPLE BAILY.
léentebegrooting 1937
rooting die met ver-
igen van Ged. staten
1 werd nader vastge-
In de ruim 8 maanden ty’ds, dat thans in
Frankrijk de regeering van Léon Blum aan
het bewind is, is een groot aantal sociale
wetten tot stand gekomen én hebben de
loonen belangrijke verhoogingen ondergaan.
Het is nu natuurlijk van groot belang eens
te zien, welke gevolgen deze ingrijpende
veranderingen hebben gehad. Zou men mo
gen constateeren, dat dc welvaart er alge
meen mede gediend is geweest, dat de werk
loosheid door tot een minimum werd te
ruggebracht, en dat het bedrijfsleven een
nieuwe periode van bloei zou zijn ingegaan,
zeker zou dan van zegenrijke regeerings-
periode mogen worden gesproken. Zooals
men weet, betroffen de voornaamste sociale
wetten de instelling van de 40-urige werk
week, welke wet geleidelijk wordt inge
voerd, de toekenning van een betaalde va-
cantie gedurende 14 dagen per jaar, de be
vordering van het afsluiten van collectieve
arbeidsovereenkomsten en een regeling op
de verplichte arbitrage bij arbeidsconflicten.
Ook werd begin Juni 1936 door toedoen van
den minister-president een accoord tusschen
de centrale werkgevers- en arbeidersorgani
saties aangegaan, waarbij de loonen ver--'
hoogd werden met '715 Ondanks deze
overeenkomst is nog het heele verder jaar
1936 een ware stakingsgolf door geheel
Frankrijk gegaan, die veelal tot verdere
loonsverhoogingen aanleiding heeft gege
ven.
Al aanstonds was van de zijde der onder
nemers gewaarschuwd, dat men met «ie
nieuwe maatregelen veel te ver ging en dat
werkgevers en arbeiders beide ervan den
terugslag zouden moeten ondervinden. Ware
volkswelvaart laat zich nu eenmaal diet door
radicale wetten en afgedwongen loonsver
hoogingen in het leven roepen. Reeds in
Juni 1936 becijferde men, dat de loonsver-
beteren en de protectie afzweren, als do
anderen bereid zijn, ons voorbeeld te volgen.
Zoo is het wachten dus op de groote rei-
nigingskuur, op een. knieval van de wereld
(een overigens vaag begrip) voor het al
taar van den vrijhandel, waaraan men nu
weliswaar met veel eerbetoon, maar zonder
werkelijken eerbied voorbijgaat.
Wat bedoelde onze Minister met „het
dienstbaar maken van de koopkracht van
het Nederlandsche volk aan het behoud en
de uitbreiding van export naar die landen,
die niet voldoende eerbied hebben voor de
invoermogeltfkheid van Nederland”? Moe
ten wij daarin de stem van de wraak be
luisteren, dan staat het inderdaad te vree-
zen, dat wij met de herziening van de cri-
sisinvoerwet nog verder van huis raken.
Voor het overige zou men echter zoo zeg
gen, dat het met de depreciatie van den gul
den, wat toch eigenlijk ook niets anders was
dan het dienstbaar maken van de koop
kracht van het Nederlandsche volk aan de
belangen van den export, thans welletjes is
geweest en dat het nu eindelijk eens tjjd
wordt, om ons economisch leven voor ver
dere experimenten te behoeden.
In een dezer dagen in Den Haag gehouden
bijeenkomst van handelaren en industrieelen
waar op indrukwekkende wijze gedemon
streerd werd tegen de knellende crisiswet
geving, werd terecht naar voren gebracht,
dat men by het nemen van maatregelen
veelal slechts oog heeft voor een bepaalde
groep, welker belangen men wenscht te be
schermen. Worden toevallig door die maat
regelen andere deelen van de bevolking be
nadeeld, dan vindt men dat jammer, maar
daaraan is nu éénmaal volgens de vobrstan
ders van protectie niets te dóén. Wy vra
gen ons echter af, waar het heen moet, als
in dit stadium van de opleving en interna
tionale toenadering, waarover thans zooveel
’gesproken wordt, men opnieuw overweegt,
de koopkracht van ’t geheele Nederlandsche
volk te gebruiken, om ons van geen ander
woord te bedienen, voor het bevorderen van
de belangen van bepaalde groepen. Daarop
immers komt het geheele stelsel van het
manoeuvreeren met z.g. onderhandelings-
objecten neer.
Wenscht een bepaald land ons geen con
cessies te verleenen by den invoer van Ne
derlandsche producten, welnu, dan heeft dc
betrokken minister de bevoegdheid om dat
land tot rede te brengen door zoo mogelyk
een verbod van invoer in te stellen. Het ge
heele Nederlandsche volk zal van een der-
gelyke politiek evenwel de dupe kunnen
worden, want het spreekt vanzelf, dat met
dergelyke middelen onze invoer wel duur
der, maar niet goedkooper kan worden.
MOCLXVI.
Het monopolistisch karakter der
overheidsbedry ven.
We spraken onlangs eens over de nadee-
len van het monopolistisch karakter der
overheidsbedrijven, over de methode om die
bedryven als een soort belastingobject te
gebruiken en over de moeilijkheid om na te
gaan hoeveel minder kosten er aan de pro
ducten dier bedryven verbonden zouden zyn
als er concurrentie bestond.
Een typisch voorbeeld moge dit alles nog
eens duidelyk maken. Een paar maanden
geleden werd zonder eenige reden een ver-
hooging aangenomen van de hondenbelas
ting. Die werd van negen op twaalf gulden
gebracht, een verhooging dus met een derde.
Het heette toen, dat deze verhooging feite
lijk niet veel te beduiden had. Wie er negen
gulden voor een hond over heeft, och, die
kan er wel twaalf ook geven. Die drie gul
den werden als onbeduidend aangemerkt.
Om er nog een schijn van nuttigheid aan
te geven werd er op gewezen, dat wellicht
het aantal honden wel zou afnemen en dus
de opbrengst der belasting niet veel zou
stijgen.
Gelyk bekend, heeft de telefoondienst in
dertijd een radio-distributiebedryf inge
voerd. Men is er wat te laat mee geweest
en heeft de kans van monopoliseering voor
bij laten gaan. Er bestaan allerlei particu
liere distributies en dus moet de telefoon
daartegen concurreeren. Gelukkig, want
anders zou het tarief wel aanzienlijk hoo-
ger zyn geworden. Er zyn een vijfduizend
abonné’s gekomen op de. dertig duizend te
lefoonaansluitingen, een percentage dat niet
bijster hoog is. Het aantal loopt echter eer
achter- dan vooruit en nu kregen de aange
slotenen dezer dagen bericht, dat zoo’n
radio-aansluiting van achttien op vijftien
gulden was teruggebracht. Een zesde deel
dus. Niu heette het dat dit een „belangrijke”
prijsverlaging is. Nu hoort men niet, als
by de hondenbelasting, dat zy die al de
„weelde” van een telefoon-aansluiting heb
ben die drie gulden best kunnen blijven be
talen. Neen, nu is dat een „belangrijke” ver
laging. Van negen op twaalf was een onbe
duidende verhooging; van achttien op vijf
tien een belangrijke vermindering.
Zie daar een typisch gevolg van de con
currentie, die wel een merkwaardig effect
heeft.
Dezer dagen vonden wij in één der plaat-
selyke bladen een ingezonden stuk van
iemand, die twintig jaar in Londen had ge
woond en nu in Den Haag terug gekomen
is. Met verbazing had hy kennis gemaakt
met onze tram en hy staat er paf van, dat
het Haagsche publiek niet meer opponeert
tegen den erbarmelijken dienst daarvan. De
autobussen noemt hy maar liefst beesten
wagens! Alsof wij dat ook niet wisten. Wy
weten er nog veel meer van, maar wy we een
ook, dat alles hier aan doovemansoor ge-
toega^n en haar vragen hem te ver
geven.
Laat mij je toonen wat ik je te
geven heb, zou hij haar zeggen.
En hij zou haar op de boerderij van
tante Molly brengen en zij zou begrij
pen, wat hij bedoelde. Dat hij haar geen
wereldsche goederen aanbood, maar een
schat voor de ziel en het hart. Derekdale
had zijn schuren en zijn akkers en rijn
veestapel, maar hier op tante Molly’s
boerderij was een gemeenzaamheid met
de natuur, die ginds ontbrak. Op Derek
dale verzorgden gehuurde» knechts het
geheele landgoed, maar hier drong je
zelf door tot het hart der dingen, hier
kende leder dier zijn meesteres en had
haar Hef.
Jij en ik, zou hij tegen Virginia zeg
gen, wij zullen het leven beleven, zooals
tante Molly het heeft beleefd. Zooal niet
hier op de boerderij, dan in een ander
plekje op deze aarde, waar wij zullen
leven en het leven liefhebben en een
geluk zaaien, dat tot aan het einde on
zer dagen bloem en vrucht zal dragen.
Een week later ging 'hij naar het oude
huls in Washington Square. Hij trad de
hal binnen en zag den bronzen ridder
met zijn toorts. Zijn hart bonsde heftig
toen hij aan de deur van Virgini's ka
mer klopte.
Een vreemde dame deed hem open.
Miss Farquhar heeft mij verzocht
haar adres niet bekend te maken, ant
woordde zij op zijn vraag
Waarom was Virginia zoo verdwenen?
En waarheen?
3. en W. in stemming
60 te verkoopen, werd
>r en 5 tegen aange.
iden de hoeren Van
>on, Vis, Groenendijk
Zij komt niet.
Waarom niet?
Hij vertelde haar van den Kerstavond
op Derekdale; van haar briefje en haar
plotselinge verdwijning en van wat Ri
ckey hem had gezegd over haar huwelijk
met Tony Bleecker.
Tante Molly zat heel stil, haar kalme
oogen staarden naar de voorbij vlietende
wolken.
En heb je haar zoo laten gaan?
Ja.
Waarom?
Omdat ik begreep, dat zij net was
als alle anderen, zeide hij. Waarom zou
ik nog geloof hebben in een vrouw?
Wees niet zoo kortzichtig, Michael.
Haar toon lokte zijn verzet uit.
- Ik ben niet kortzichtig.
Dat ben je wel! verzekerde zij met
een 'heftigheid, die hij niet van haar
kende. Om een vrouw als Virginia te be-
oordeelen naar den maatstaf, waarmee
je Helen oordeelde.
Hij staarde haar aan, maar zag haar
niet. Wat hij zag was zijn vrouw, Helen
en haar koude schoonheid en daarnaast
Virginia’s lieflijkheid, haai’ warmen, hel
deren, kinderlijken blik. En plotseling
bekende hij:
Ik ben een dwaas geweest, tante*
Molly.
Een lieve dwaas, zei ze en reikte
hem glimlachend haar hand, maar toch
een dwaas.
Toen hij zijn tante verlaten had wan
delde Michael met een licht hart onder
de blauwe lucht. Hij zou naar Virginia
xiuwgrond naasthjt
de Raadhuisweg te
>iedt SO per strek-
tad bepaalde destijds
de strekkende meter,
deed thans een. be
un voor 60 te ver-
el door B. en W werd
GIIUMHE (JOUUM.
praat is omdat de gemeente dit bedrijf in
stand houdt als werkverschaffing voor het
personeel, dat anders werkloos zou worden.
Men sjokt by dit bedryf maar steeds op
den ouden voet voort en het eenige wat men
probeert is de concurrenten het leven zuur
te maken. Dat kan op den duur toch niet
zoo blyven, maar voorshands durft men niet
een krachtige beslissing te nemen.
Trouwens dat is het zonderlinge in zoo
vele zaken, dat men het oude, verouderde
niet kan loslaten en liever doorgaat al is het
nieuwe ontegenzeggelyk beter. Hier is al
weer een nadeel van het monopolistisch be
dryf» dat het een goede evolutie maar al te
vaak in den weg staat. Als wy bijvoorbeeld
lezen welk een toepassing de elektriciteit in
andere landen al in het gewone dAgelijksche
leven heeft gevonden en wij verglQijken dat
met het gebruik ervan in onze stad, dal» zijn J
wij een ontzettend eind ten achter. Veel
meer instrumenten dan een stofzuiger en
een strijkijzer zyn de electrische instrumen
ten niet, die hier gebezigd worden. En dat
is uitsluitend het gevolg van de veel te
hoöge kosten van de electrische stroom, die
als belastingobject wordt geëxploiteerd en
dus op zyn zuinigst door de gebruikers be
nut wordt. Zelfs in andere steden van ons
land is men al veel verder dan in onze stad.
Het grappige van het geval is dat hier ter
stede het gemeentelijk gasbedrijf zo° sti®~
kumweg concurreert met het electricit.’its-
bedryf, maar aangezien ze allebei te hooge
tarieven hebben, brengen zij het geen van
beide erg vèr. De tarieven zijn bovendien
van dat typische buraucratische prutssy-
steem, waar je niet uit wys wordt. Allerlei
bedragen voor leidinghuur, voor meterhuur
enz.; oppervlakte-tarief, vastrecht-tarief,
altegader gepruts. Men kan toch geen gas
of electriciteit hebben zonder aanvoer en
zonder meter, wat is het dan een dwaasheid
het gebruik te verdeelen in stukken en
brokken. Hoe gemakkelijker al dergelyke
tarieven in elkaar zitten, hoe meer gebruik
ervan gemaakt wordt. Eén grond tax en
een dalend tarief bij grooter gebruik.
Maar door dit alles speelt hoogere poli
tiek ook nog een rol, want behalve belas
tingobject is zoo’n bedrijf ook nog een soort
filantropisch instituut. De kleinere gebrui
kers, dus als regel de finpncieel-zwakkeren,
moeten geholpen worden en daarvoor moe
ten dan de sterkeren weer te veel betalen.
Fiscaal en sociaal, maar in de laatste plaats
commercieel, worden deze bedryven gevoerd.
Naast het goede, dat zy hebben, zyn zy
daarom minder aanbevelenswaardig, omdat
zjj geen zuiver beeld geven van de werke
lijke kosten, die ze zouden uitwijzen wan
neer door eenige concurrentie alles op de
spits werd gedreven en men zou trachten de
exploitatie zoo economisch mogelyk te ma
ken. Want het valt te betwijfelen of een
monopolitisch bedryf met groot batig saldo
nu wel altijd op alle kleintjes past.
HAGENAAR.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moetèn daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interne. 2745. Postrekening 48400.
XX.
De Pantomine.
Er kwamen een paar van die koude
vochtige dagen zooals men die zelfs in
Florida kent, en die het verblijf op het
water verre van aangenaam maken.
Het humeur van het gezelschap op het
Van Duyne-jacht leed er sterk onder.
De regen viel kil en miezerig en onop
houdelijk, zoodat er geen mogelijkheid
was om zich op het dek te amuseeren;
en den ganschen dag kaarten in de ka
juit was ook niet alles.
Marty was tot na de lunch blijven lig
gen, en toen zij, in haar bontjas gehuld
het dek opging, trof zij daar Jane even-
Aan het eind van de week ging hij
naar Annapolis. Het huis van de Farqu
hars was gesloten en droeg het bordje:
Te koop.
j De Maartwlnd deed de droge bladeren
j in den ouden tuin ritselen. Hij vroeg
1 aan de vrouw, die er naast woonde, oi
er iemand van de familie Farquhar in
de stad was. Zij zeide hem. van niet, en
toen hij vroeg of hij het huls mocht zien
gaf zij hem den sleutel. Zijn voetstappen
echoden dreunend door het leege, don
kere huls. Hij stiet in de woonkamer de
blinden open en het daglicht stroomde
naar binnen en verlichtte de kamer en
de hal die eraan grensde. Michael stond
doodstil. Hij zag Virginia weer, zooals hij
haar hier voor het eerst had gezien, in
het sjofele grqjjne jumpertje en met de
beide zilveren, kandelaars beschermend
in haar armen, geklemd.
47
Michael begreep in die dagen dat dit
de sleutel was tot het ware geluk: jezelf
niet afsluiten van de wereld, maar er
deel van worden en de wederwaardig
heden des leveins deelen met rijk en
arm> als gezamenlijke reizigers op weg
naar een gemeenschappelijk doel.
Er volgde een tijd van voorjaarsweer
en Michael voelde ook In zichzelf den
ihvloed van het komende jaargetijde, nu
nij zoo dikwijls buiten was. Overal zag
je het: de beekjes kabbelen, in beschutte
noekjes sproot al wat teer groen uit de
donkere aarde, er vlogen vogels uit het
Zuiden aan, er waren al kalveren en
lammetjes, biggetjes en jonge eendjes,
die hun eerste onderzoekingstochten
waagden in de onbekende, heerlijke we-
Wat zou Virginia van dat alles ge
noten hebben!
Toen tante Molly opzat, begon zij op
een dag weer over Virginia.
Wanneer komt zij nu eens?
Michael staarde uit het raam en ant
woordde met een heesche stem:
eens in bontjas en zich doodelijk ver
velend.
Ik word nog gek, ais dat weer zoo
blijft, zei Jane nerveus. Ik heb geen ge
luk bij het spel, en de mannen zijn in
een vreeselijk humeur. Zelfs Tony snauwt
me af.
Marty kende geen zenuwen en zei dat
ook
Als het hun verveelt laat ze dan
aan land gaan.
En ons hier achterlaten? Dank Je!
Wij zouden met hen kunnen mee
gaan.
Waarheen? Het regent overal.
Er zijn toch wel tea-dances in de
hotels.
Dat zou beter zijn dan niets. Maar
wil moeten toch terugkomen, en dan is
de storm misschien veel erger er
steekt wind op.
L’aten wij dan hier aan boord iets
organiseeren en menschen invlteeren.
Dan zullen zij het zijn, die de elementen
te trotseeren hebben.
Jane keek haar bewonderend aan.
Je bent onbetaalbaar, Marty. Je
weet altijd hoe je de onaangename din
gen op anderen kunt schuiven.
Waarom niet? zei Marty lui. Ik
houd er van de melk v^or mijzelf af te
roomen.
Marty droeg geen hoed, maar een
roodzijden zakdoek om het haar, hetgeen
in tegenstelling met haar gewone zilver
grijze tolletjes een brutaal effect aan
haar schoonheid gaf.
(Wordt r»rvoltd).
De wereld en de vrye handel zijn slechts
de '.wee helften van één groot geheel, onaf
scheidelijk met elkaar verbonden en daarom
hadden ze elkaar niet moeten verlaten. Nu
lat wel gebeurd is, is het heel moeilijk, ze
veer te vereenigen. Wel tracht mep elkaar
thans met woorden te overtuigen, maar
daden blijven uit, helaas ook in Nederland.
Er zal nu binnenkort een wetsontwerp tot
wijziging van de crisisinvoerwet het depar
tement van Minister Gelissen verlaten, zoo
werd ons dezer dagen aangekondigd. Of
onze verwachtingen dienaangaande hoog
gespannen mogen zyn, betwijfelen wij ech
ter in hoöge mate.
„Het zal ook in de naaste toekomst”, al
dus de minister in zyn Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer, ,»noodzakelyk
blijven, de koopkracht van de Nederland-
sebe volkshuishouding, welke nu een ver-
grooting ondergaat, als onderhandellngsob-
ject dienstbaar te maken aan het behoud en
de uitbreiding van exportmogelijkheden
naar die landen, welke zonder meer de te
gemoetkomende houding der Nederlandsche
regeering op het stuk van verruimde invoer-
mogelykheid onvoldoende bl'yken te waar-
deerén."
Ja, ja
Wien de juiste beteekenis van dezen lang-
ademigen ministerieelen volzin niet aan
stonds duidelyk voor den geest staat, dien
zal men stellig nog geen domheid kunnen
verwijten.
Minister Gelissen heeft dan ook niet na
gelaten, er nog eens op te wyzen, dat „een
verder en duurzaam herstel van het Neder
landsche bedrijfsleven in zijn geheel, gezien
zyn internationale oriëntatie, slechts denk
baar is by een vrijer ruilverkeer met het
buitenland. Dit is steeds de overtuiging der
regeering geweest en zy heeft niet ge
schroomd, op dit gebied het initiatief te ne
men bedoeld wordt de Osloconferentie
dat (naar men hoopt) een bydrage zal
kunnen vormen tot spoedige vermindering
der handelsbelemmeringen „op basis van
internationale overeenstemming”.
Men ziet, dat het aan den goeden wil niet
ontbreekt; de wereld in haar geheel is ech
ter nog niet ryp voor de verwerkelijking
van deze schoone denkbeelden, Zy verkeert
nog in het stadium, waarin de pot de ketel
verwijt, dat ze zwart ziet. Wy zullen, zoo
redeneert mep thahs in elk land, ons leven
Twee batten en één muls.
Twee vrouwen in één huls.
Twee honden en één been,
Komen zelden overeen!