Koninklijke Stearine
Kaarsenfabriek Gouda
Opgericht 1858
DE ZALM"
KOSTENBIGIOITINE NIMF
GAS
GEM.-LICHTFABRIEKEN
Fa. RENEMAN v. d. HEIJDEN
FABRI KANTE VAN:
.Gouda-Kaarsen
„Gouda-Theelichften
.Gouda-Nachtlichten
.Gouda-Stearine
.Gouda-Stearinepek
J. DE JONG S AUTOHANDEL
Tf
HOTEL - RESTAURANT
VOOR KEUKEN
EN INDUSTRIE
.Gouda-Glycerine
.Gouda-Oleine
.Gouda-Sproeiteer
.Goudalite (Asfaltemulsie)
.Goudafalt (Wegenolie)
CHEVROLET VERVOERTGOEDKOOPER
KIOLONIALE-
EN GRUTTERSWAREN
GOUDSCHE COURANT DONDERDAG 1 APRIL 1937 DERDE BLAD
d;
H'
GEVESTIGD SEDERT 1670
VOOR UW
BRUILOFTSPARTIJEN
DINERS EN SOUPERS
TE GOUDA
CHEVROLET
PONTIAC SEDAN DE LUXE
Iets aparts 2550
Prijs: 1735.-
nnflP M'NDER kosten bij aankoop minder kosten aan verbruik
Vraagt inlichtingen en DEMONSTRATIE bij de
DEALER
OFFICIAL
voor Gouda en Omstreken
GOUDA
FLUWEELENSINGEL 59
TELEFOON 2824
GROOTHANDEL IN
GOUDA
TELEFOON 3171
BOELEKADE 17-19
LAND- EN WATERWEGEN
IN EN OM GOUDA.
DE PLAATS DER GEMEENTE-REINIGING
IN DE MODERNE SAMENLEVING.
VOOROEILia EN
GEMAKKELIJK IN HET
QEIRUIKmi^hb
Afd GAS
UUUIl MINDER KOSTEN VOOR ONDERHOUD MINDER KOSTEN IN AFSCHRIJVING
üoudsche courant
is jarig; heeft den
eerbledwekkenden leef
tijd van Jaar bereiüt
Z is een gelukwensen
rnard. Dat dj er nog
zoo ïrisch en monter
uitziet en den last ha-
rer Jaren nog aller
minst vertoont, maakt
dat we haar niet een
voudig de hand druk
ken. maar die onder
het uitspreken van on
zen gelukwensch her
haaldelijk schudden.
De Jubilaresse houdt
ons met veel op de
hoogte wat we als Gou
wenaren zoo graag we
ten en tot dit veje be-
hooren zeker ook de
mededeelingen omtrent de wegen in- om
en naar Gouda; de wegen zoowel te
water als te land Deze objecten toch
staan in het brandpunt van de belang
stelling van ieder die voor Gouda voelt.
De stad onzer Inwoning ligt immers op
een belangrijk kruispunt en is omringd
door de grootste steden van ons land.
üien verslag van een eenigszins uitge-
oreide trip in en om Gouda zou het ge-
heele jubileerende blad vullen; we zul
len het daarom op dezen verjaardag bij
een kleine wandeling door en rond de
stad laten en de 75-jarige op haar feest
dag met te veel vermoeien.
Ten Noorden van Gouda, iets verder
dan de gemeentegrens, ronken de ma
chines, zwaaien de monsterkranen hare
gretige grijpers van vroeg tot laat rond
en storten dagelijks duizend kubieke
meters en meer zand in lange treinen-
reeksen die het verder in het lichaam
van den weg in de richting van Utrecht
voeren. Aan de andere zijde van de
Gouwe toert dag in en dag uit de gigan
tische elevator en stort enorme hoeveel
heden zand over een luchtbrug ih trei
nen die het uren gaans brengen in het
lichaam van den weg naar den Haag.
Daarna trekken de pijlers van de In
aanbouw zijnde Kyks-basculebrug over
de Gouwe met de aansluitende opritten
onze aandacht, diep In den bodem wor
telende en hóóg boven de omgeving zich
verhei lende betonconstructies. Reeds dit
jaar zal deze mooie brug worden vol
tooid en de schakel vormen tusschen den
weg naar Oost en1 West. Langs geleide
lijke bochten zal de Rijksweg van den
provincialen weg langs de Gouwe kun
nen worden bereikt.
In de verte teekenen zich reeds de
ragfijne constructies van de heftorens
der bruggen te Waddinxveen en Boskoop
tegen den hemel af. Deze moderne
kunstwerken te bezoeken en de schoon
heid van het omliggende landschap van
de 32 m. hoog geheven brug af te savou-
reeren zou ons te ver voeren, we keeren
terug en zien in den geest reeds de pro
vinciale weg de noordzijde van den
spoorweg volgen, richting station Gouda.
Lang zal het toch wel niet meer duren
dat dit plan werkelijkheid zal zijn. We
volgen nu vooreerst nog den bestaanden
weg langs de Gouwe voorbij de effen-
giadde sportvelden, die door vaardige
en nijvere handen uit drassige landen
en poelen zijn te voorschijn getooverd;
ze wachten op een sappig groene gras
mat en daarna op de vele liefhebbers
van den worstelwedstrijd om hiet leeren
monster.
Den hoek bij de Wasserij „de Drie
Noteboomen" gaan we onder een babbel
tje over het natte weer voorbij; alles
sal rech koom; ook daar
Oostwaarts zullen We ons uitstapje
niet verder uitstrekken dan tot den tol
boom. Wat deert ons dat kwartiertje
wachten voor de spoorboomen; we staan
in het beste humeur te wachten op een
trein; immers IS dit nog slechts een
kwestie van enkele maanden misschien
en het leed zal geleden zijn. We gaan
toch concurreeren met onze zusterge-
De nieuwe Provinciale Weg langs de Gouwe.
mcente aan de Rotte. We krijgen een
tunnel, zij dezo dan ook wat kleiner en
droger. Over eenigeri tijd gaan we séparé
gladjes de stad aan die zijde verlaten
en hebben gewoonweg maling aan de
vroegere plaaggeest daar ver boven ons.
Dan volgt de boulevard Graaf-Floris, die
langs nieuwe Jiuizenreeksen voert naar
een mooie nieuwe stadswijk en verder
naar het nabije schilderachtige Piassen-
gebied, wat ook nl. door aanleg en ver
betering van Wegen daarheen en er
door, beter voor het verkeer toegankelijk
zal worden gemaakt. Wegen und kein
Ende!
We hebben geen sympathie voor tollen
en keeren terug om ons uitstapje in an
dere richting te vervolgen. Hebben even
wat moeite bij Restaurant „Ter Gouw"
maar ook dit Irriteert ons ook maar
matigjes meer nu we weten dat de
Gemeente-operateur spoedig het mes
zal zetten in den protuberans gevormd
door de overbrugging van het sluisje
van den polder Bloemendaal. We vinden
wegen door geaccidenteerd terrein allen
heel mooi, maar de straten in den kom
orfeer gemeente vindt niemand daarvoor
de aangewezen plaats.
Daar ontrolt zich voor ons ook de door
de Bleekers- en Fluweelensingelgrachten
bespoelde avenue; flink trottoir, breede
verkeersweg, mooie boomenrijen en for-
sche grondstrook langs het mooie water;
het gaat ons hier als den schoolmeester
die zijn kindertal ook reeds ziet, n.l. In
het verschiet. Dit zij niet verre! Dan
wacht ons reeds de groote verkeersweg
via Oudewater naar Utrecht, die In den
loop van dit jaar gereed zal zijn. De weg
van Btolwijkersluis-ligt te wachten; ook
hier moet de verbeelding ons nog even
te hulp komen en met een beetje goe
den wil zie ik reeds de goedgeveerde
moderne autobussen zuidwaarts suizen.
Het „autokerkhof" heeft afgedaan; de
kraanwagens treffen het dat oud ijzer
zoo veel meer wa'ard is dan kort geleden
ze zullen dan toch nog wót opbrengen!
We nemen nu de richting Veerstal en
bemerken dat het vondertje over de uit
watering van het oude gemaal van Rijn
land plaats heeft gemaakt voor een
Hinken weg Tot onzen spijt echter mis
sen we het mooie gezicht op het wel
ouderwetsche maar toch steeds iraale
gemaal van Rijnland met zijn grootsche
serie schepraderen.
Daar hebben we dan de Punt en de
Veerstal; en is dat daar nog wel de
Mallegatsluis met haar smalle, in een
bochtig wegdeel gelegen brug? We zou
den er haast voorbij zijn zonder het te
weten; de vaartuigen schouwen we nog
slechts in vogelvlucht En waar zijn de
tallooze op schutting wachtende schepen
met hun steeds mopperende gezagvoer
ders? Ze behooren tot het verleden. Het
is nu altijd schoon schip voor de sluis.
Varenden die Gouda moeten aandoet,
vinden nu praktisch altijd een gereede
sluis.
Hola! daar was ik weer een wijle voor
uitgelopen.
Dus nog even voorzichtig aan doen,
voor we den weg westwaarts te pakken
ngs de uit de asch herrezen
hypermoderne Kaarsenfabriek via het
voormalig station Moordrecht richting
Rotterdam en den Haag. Het bereiken
van de Rottestad is voor het snelverkeer
thans nog maar een peulschilletje; de
weg naar den Haag in vergelijking daar
mede nog een flinke baneneschil, maar
welhaast is er voor in de plaats gekomen
een auto-strade waarop onze wagen
't straks tegen d«n electrischen trein zal
kunnen opnemen, het althans zonder al
te groot risico kan probeeren. Hoog over
andere wegen en de spoorwegen voert
de weg ons blnmen niet te langen tijd
naar de stad van het Gelukkig Paar
Obstakels zijn er niet. Immers vindt het
verkeer als het de richting van het ver-
keerspijl bij de Julianasluis althans
volgt, steeds een gereede brug ovër dit
object, we zouden dan ook haast de nieu
we aanwinst voor de scheepvaart niet
hebben opgemerkt.
Dat ware jammer geweest; immers is
de Julianasluis, schoon bescheiden van
afmetingen, een bezienswaardige slokop
van schepen. Werd er in het jaar 1936
niet gemiddeld een mlllioen kubieke
meters per maand ^oorgeschut en dat
alleé zonder opschepperij.^want de be
diening geschiedt met nauw zichtbare
hand.
Zoo zijn we nu in de waterwerken be
land. Zien buiten de wijde voorhaven
en over eenigen tijd zullen ongetwijfeld^
baggerwerktuigen den Hollandschen IJs -*
sel tot een gladden waterweg tusschen
Rotterdam en Gouda maken
Binnenwaarts zijn reeds voltoóld de
25 meter doorvaartwijdte biedende ftef-
bruggen over de Gouwe te Waddinxveen
en Boskooponderhanden die in den om
te leggen Rijksweg Leiden—utrecht te
Gouwsluis. In voorbereiding zoodanige
bruggen te Alphen aan den Rijn, 's Mo-
lenaarsbrug en Woubrugge.
We lieten ons bii de Wasscherij „de
Drie Noteboomen" even afleiden. Vóór
De Julianasluis in het Verbindingskanaal tusschen den Hollandschen IJssel
en de Gouwe.
ons ligt daar een drietal bruggen, alle
voerende naar het Bofwerk met zijn
fraaie uitzicht op de Gouwe, maar ook
met zijn lastige eigenschappen voor het
verkeer. Ook hier nog eenig geduld!
Straks glijden we haast ongemerkt langs
dat punt henen en bereiken langs bree
de wegen door de Vorstenbuurt, langs de
jeugdige Juliana—Bernhardboom en het
grootsche Tehuis voor Ouden van Dagen
wat daar welhaast zal verrijzen, den weg
over de sluis naar Rotterdam en 's-Gra-
venhage.
Gouda ligt wol in het brandpunt van
den arbeid! In-nabije en verre omgeving
zwaaien de stoomkranen, grijpen de
grijpers, rammen de heimachines en
knarsen de walsen en klopt het werk-
hart!
Een wandeling in en om Gouda toont
den nu niet meer mopperenden wegen
belasting-betaler dat de gestorte pen
ningen in zijn belang worden besteed en
aan leder ander dat er arbeid wordt ver
schaft; arbeid voor velen, helaas niet
voor allen!
Jubilaresse, eischt dit schrijven te veel
ruimte in Uw Feestnummer, zoo laat het
eenvoudig weg, ook zonder dit schriftuur
weet ieder Gouwenaar die af en toe zijn
neus eens bulten de stadspoorten steeks,
toch wel wat er al in en om Gouda ge
beurt en staat te gebeuren.
Strekke alles wat er wordt gewrocht
mede tot heil van de goede gemeente
waarin Jubilaresse nu reeds gedurende
75 jaren, haar licht spreidt!
Gouda, Maart 1937.
P. B. SIPS
De nieuwe hefbrug over de Gouwe die te Waddinxveen en te Boskoop
de oude draaibruggen heeft vervangen.
Nederland is een
z i n d e 1 ij k land.
Wanneer wij onze
steden en dorpen
vergelijken met
die van onze Zui
derburen b.v., dan
moet men direct
toegeven, dat ze
er daar nergens
zoo proper uitzien
als in ons landje.
Het reinigingswe-
J. F. ANEMAET. zen in N^derland
neemt dan ook een vooraanstaande plaats
in.
De oorzaak hiervan moet natuurlijk in
de eerste plaats gezocht worden in den
aard van ons volk. In de tweede plaats is
het feit. dat de stadsbesturen in den loop
der jaren vrijwel overal de zorg voor de
openbare reinheid rechtstreeks in handen
hebben genomen, van groote beteekenis
geweest voor de zindelijkheid van onze
steden
Aangezien het ondoenlijk is het g e h e e-
le bedrijf van een modern ingerichte ge
meente-reiniging in een kort krantenarti
keltje te beschrijven, moet ik mij beper
ken tot eenige belangrijke punten.
Ophalen van huisvuilnis.
Op de eerste plaats heeft de gemeente
reiniging tot taak bij de ingezetenen die
stofien weg te halen, waarvan men zich
wil ontdoen, n*l. da z.g. huisvuilnis en de
haardasch.
Vroeger kwam het nog voor. dat de in
woners zelf de huisvuilnis moesten storten
in bakken of kisteiï aan den openbaren
weg, welke dan van gemeentewege nu en
dan werden geledigd. Het vuil kwam in
die bakken tot rotting, wat oorzaak werd
van stankverspreiding, terwijl vliegen en
andere schadelijke insecten er een prach
tige broedplaats vonden.
Deze primitieve methode, die zoowel uit
aesthetisch als uit hygiënisch oogpunt te
veroordeelen is, komt gelukkig niet veel
meer voor.
De meest toegepaste methode van ver
wijdering van de afvalproducten uit de
huishouding is wel de geregelde ophaal
dienst. Dit systeem wordt tegenwoordig in
nagenoeg alle plaatsen van eenige betee
kenis toegepast, zij het dan ook, dat het
niet overal even volmaakt is.
Vaak komt het nog voor, dat de bewo
ners het huisvuil meegeven in bakken,
vaten en kistjes, welke meestal niet be
hoorlijk te sluiten zijn. Het gevolg is. dat
door de wind veel van den inhoud op de
straat terecht komt, waardoor deze ernstig
wordt^ verontreinigd. Bovendien bestaat
het gevaar, dat door het opgraven van
vuil in open bakken op binnenplaatsjes
enz. men ratten naar de woning lokt. Van
de zijde der reinigingsdiensten wordt
sinds jaren dan ook gestreefd naar betere
en goed te sluiten vuilnisemmers. Het pu
bliek moet er van doordrongen worden,
dat het aanschaffen van een doelmatigen
vuilnisemmer geen luxe is, doch een eer
ste eisch der hygiëne en dat veel onhfil
(rattenplaag met als gevolg ziekte van
Weil) hierdoor wordt voorkomen.
Wanneer alle inwoners van Gouda eens
een model-vuilnisemmer hadden, dan zou
niet alleen het werk van den vuilophaal
dienst vlugger kunnen geschieden, doch
de stad tijdens het ophalen van het vuil
een nog zindelijker aspect bieden, terwijl
de last van ratten sterk zou verminderen.
De moderne ophaaldienst.
In de groote steden Amsterdam en Den
Haag staat de ophaaldienst van vuil op
hoog peil. Hier zijn normaal-vuilnisemmers
in gebruik, die alle van dezelfde construc
tie zijn. De huisvuilophaalauto's zijn dan
voorzien van apparaten, waardoor deze
„normaalvaten" Stofvrij geledigd kunnen
worden. De mogelijkheid, dat bij het laden
eenig vuil op straat terecht komt is hierbij
uitgesloten. De emmers hebben bovendien
een langen levensduur, doordat ze tijdens
de belading niet beschadigd kunnen wor
den. Dit systeem voldoet aan hooge hy
giënische eischen en ook kleinere plaat
sen als Deventer en Haarlem gaan hiertoe
over. Voor Gouda wordt een dergelijke
huisvuilophaalmethode. waarbij de nor
maalvuilnisemmers gratis aan de ingeze
tenen worden verstrekt, in studie geno
men.
loopig niet te verwachten.
Ook afvoer van het huisvuil door mid
del van de rioleering heeft slechts hier en
daar in het buitenland toepassing gevon
den.
In New-York wordt het systeem ge
volgd, dat iedex groot gebouw voorzien
is van een eigen vuilverbrandingsinstal
latie. Het vuil wordt door kokers auto
matisch vanuit de diverse kamers naar den
verbrandingsoven aangevoerd. De resten,
die nè verbranding van het huisvuil over
blijven, de z.g. „slak", moet echter weer
verwijderd worden.
De vuilverwijdering.;
Tot nu toe hebben we besproken de ver
schillende manieren, waarop de bewoners
zich van hun huisvuil enz. kunnen ontdoen.
Voor den Reinigingsdienst begint echter
dan pas het probleem, hoe het vuil te ver
wijderen uit de bewoonde centra en wat
er mede aan te vangen.
De vroegere vuilnisman met z»jn
Gemeentelijke Keinigi
In de gemeente Enschede bestaat het
wisselvatenstelsel. De bewoners worden
voorzien van groote vuilnisvaten 100 L.
inhoud), die eens per week vanwege den
Reinigingsdienst worden weggehaald en
direct vervangen door een' ander schoon
vat. Hier heeft dus op straat geen overstor-
ten van vuij plaats; de volle vuilnisvaten
worden naar het stortterrein vervoerd,
daar geledigd en gewasschen en de vol
gende week keeren ze weer frlsch en
schoon in de woning terug. Hoewel dit
stelsel aan de hoogste hygiënische eischen
voldoet, heeft het in ons land geen verde
ren ingang kunnen vinden, vooral omdat
het niet geschikt is bij étagewoningen.
Ook de aanschaffing van zooveel groote
model-vuilnisemmers en van de noodige
auto's voor de verwisseling, gaat de finan-
ciëele draagkracht van de meeste gemeen
ten te boven.
Behalve de hlervoren behandelde metho
des van
waarbij
in de emmers deponeeren, die door den
Reinigingsdienst geledigd worden, komen
een enkelen keer nog de volgende manie
ren voor:
In flatwoningen b.v. worden soms af-
voerkokers ingebouwd, waardoor allerlei
klein huishoudafval verwijderd kan wor
den. Dit komt dan terecht in een vuilnis
vat, dat zich bevindt in een kastje, dat van
den openbaren weg af te bereiken is. Door
den Reinigingsdienst worden de vaten
weer periodiek geledigd. Soms hebben
meerdere woningen een dergelijken ge-
meenschappelijken koker. Een algemeene
toepassing van dit systeem is echter voor-
n vuilverwijdering uit de woning,
j de fcewoners het vuil rechtstreeks
hondenkar, toen er nog geen
ngsdienst wae.
Vroeger gebruikte de Reinigingsdienst
de daarvoor in aanmerking komende stof
fen veelal voor bereiding van compost, die
bij de landbouwers gretig Tftrek vond.
Deze oplossing was ook uit financiëel oog
punt niet slecht.
Aangezien vooral door de invoering van
den kunstmest de vraag naar compost zoo
danig gedaald is, dat de bereiding ervan
de mo4|te niet meer loont, hebben de
meeste gemeenten met deze methode van
vuilverwijdering gebroken.
De voornaamste stelsel, die tegenwoor
dig in ons land nog "toepassing vindjen.
zijn:
a. het dempen van slooten, plassen, moe
rassen en het ophoogen van laaggelegen
terreinen;
b. het brengen van het vuil naar onvrucht-
bare gronden, met het doel deze voofr
bouwlënd geschikt te maken;
c. het storten van het vuil in zee,- en
d. het verbranden van het viftl in een ver
brandingsinrichting.
Verschillende methoden.
Het antwoord op de vraag, welk stelsel
van vuilverwijdering toegepast zal wor
den, hangt af vpn diverse plaatselijke om
standigheden.
a. De cfemeente Gouda b.v. beschikt over
laaggelegen moerassige terreinen aan de
Nieuwe Vaart en het ligt voor de hand
deze terreinen met het ingezamelde huls-
vuil op te hoogen. Dit stelsel voldoet heel
goed en is, uit financiëel *bogpunt bezien,
aanbevelenswaardig. Niet iedere gemeen
te beschikt echter over zulke voor*ophoo-
ging geschikte terreinen.
