3
JOURNALISTEN MET DE V.V.V.
IN GOUDA EN REEUWIJK
n
neta
NIEL."!i' ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
QOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
WUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
n
andei
'Jaifc
No. 19551
I
BOSKOOP,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
EN
JT
EIWEG 77.
>E
WSTE
VINST
DE TENTOONSTELLING
DE GOUDSCHE GLAZEN 1938
door Mr. A. A. J. Rijksen toegelicht.
ONTVANGST TEN STADHUIZE.
Burgemeester Gaarlandt licht de pers in omtrent het
verkeer naar en door Gouda.
TUNNELBOUW IN 1938 VERWACHT.
r.
NAAR REEUWIJK’s PLASSENGEBIED.
De heer H. J. Lafeber bepleit aansluiting
aan het open water.
Reeuwjjk’s Uitbreidingsplan.
Ontvangst door de Roei- en Zeilvereeniging „Gouda”.
bergambacht, bkrkenwoudk, bodegraven.
IflEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATTO,
I
Woensdag 23 Juni 1937 76e Jaargang
1
I
oor.
TELEF. 3316.
ZENZAKKEN.
WILLEM DE ZWIJGER.
•R EN DOOR
LMETA)^
uit-
erde
N OLAS
ITEN
eide collectie
ils en vorken.
ANDSCH
I K A A T
'era
DA.
met
ike-
'EN
ANDEN.
Fragment uit Gias 16 van
Dirk Pietersz Crabeth, in 1555
gegeven door George van Eg-
mond .bisschop van Utrecht.
Het Glas stelt voor de Jor-
daan met de velen die naar Jo
hannes den Dooper komen luis
teren, met in het midden de
doop van Christus door Johan
nes.
Dit centrale gedeelte, waarin
men de Geest als een duif op
Christus’ hoofd ziet neerdalen,
wordt hier weergegeven.
Baron Krayenhoff dankt voor
de ontvangst.
Baron Krayenhoff heeft mede uit naam
van) de pers den burgemeester dank ge
bracht voor zijn hartelijke ontvangst en I
hem gelukgewenscht met de verkeersver-
beteringen, die er konten, met de interes
sante tentoonstelling, die in 1938 de Goud-
sche Glazen, in het centrum der belangstel
ling zal plaatsen en met de ontplooiing van
Reeuwyk’s Plassengebied, dat ook voor
Gouda van groote waarde is.
Het gezelschap begaf zich daarop naai
de St. Janskerk, waar het door den Voor
zitter van het Tentoonstellingscomité, Mr.
A. A. J. Rijksen en andere leden van hel
bestuur werd ontvangen.
DE DOOP VAN CHRISTUS DOOR JOHANNES.
welke gedeelten der ramen nog oorspronke
lijk zijn en welke zijn vernieuwd.
Aan het levenswerk van Ir. Schouten de
Goudsche Glazen in hun oude glorie te her
stellen,, zal bijzondere aandacht worden ge
schonken.
Zoowel van de ramen als van de cartons
zijn er oók lichtbeelden gemaakt, we’ke op
het doek zeer scherpe reproducties weer
geven.
Voor de techniek der glasschilderkunst
worden er de gereedschappen getoond met
het glas in, de verschillende bewerklngs-
btadia.
een veilige plaats hebben, zijn nog enkele
fragmenten duidelijk; uit kunst-historisch
oogpunt zijn deze van groot belang. Dan
komen er verschillende archiefstukken,
waaruit blijkt hoe burgemeesters en kerk
meesters van Gouda aanstonds na den brand
van 1552 aan bisschoppen en vorsten, rid
ders van het Gulden Vlies en rijke burgers
hebben gevraagd een gebrandschilderd glas
in hun parochiekerk te geven. Ook zullen
er curiosa zijn omtrent de glasschilders
zelven. Zoo is er ontdekt de overeenkomst
tusschen de Goudsche kerkmeesters en Wou
ter Crabeth, die in 1563 opdracht ontving
voor het maken van het glas, voorstellende
de geboorte van Christus, welk glas ge
schonken werd door de geestelijke heeren
van Oude Munster. In de Museumkamer
van de St. Jan, worden sinds eeuwen de
mooie oude cartons, dé origineele teekenm-
gen van de kerkglazen in zinken buss: n
bewaard, waarvan een aantal wordt ten
toongesteld. Door deze cartons is het mo-
gelijk geworden de door weersinvloeden en
l andere oorzaken gedeeltelijk vernielde gla
zen weer in hun oude vormen te herstellen,
waarbij gebruik is gemaakt van oude glas
scherven ,die door alle tijden heen van de
gebroken glazen zorgvuldig zijn bewaard.
Ir. Schouten heeft er bij het herstel cok
voor gezorgd van verschillende fraaie de
tails der glazen afdrukken op lichtgevoelig
papier te maken, zoodat deze van nabij
kunnen worden bewonderd. Ook zijn er tee-
keningen gemaakt, waarop is aangegeven
rechte lijn tusschen twee punten, gebonden-
is.
En zoo zal men hel zien gebeuren, dat
van het dichte verkeer, tusschen de groot
ste vier steden van ons land: Amsterdam
Rotterdam—-Haag en Utrecht, genoegzaam
zal worden afgestooten, om Gouda nog tot
een nog drukkere, levendiger stad te uk
ken.
De door het Rijk aan te leggen verbin
dingsweg tusschen de Gouwe en den tunnel
zal zich voor deze afsplitsing van het ver
keer uitermate leenen,
De voorbereidende besprekingen daar
over zijn tot een einde. De bijdrage van de
Provincie is in, uitzicht gesteld, over die
van het Rijk wordt nog een beslissing in
gewacht. Het tracé is bepaald, de admi
nistratieve en wetteljjke vodrbereidingen
hebben haar beslag gekregen.
In 1938kan paardeverwach-
t i n g is m e t d e n aanleg va n den
tunnel worden begonnen.
Een fraaie verbinding van de stad mei
het stadsgedeelte benoorden, de spoorbaan,
met de wegen RotterdamAmsterdam en
Den HaagUtrecht zal hiermede tot stand
zijn gebracht.
Daarnaast vraagt het singelplan de
verbetering van de Bleekers- en Fluweelén-
singel om een, oplossing. De aanvragen om
bijdragen in een bereids uitgewerkt plan
tot verbetering, zijn ingezonden.
Een verbetering tusschen Mallegatsluis
en den, tol Haastrechtsche brug is evenzeer,
zoo niet noodzakelijk, dan toch wenschelijk.
We staan aan het begin van een nieuwe
opleving. Gouda wil er haar deel van heb
ben. En onze stad kan er haar deel van
krijgen, als men beseft, ook door de voor
lichting van de pers, dat deze stad op het
gebied van land- en waterwegen, om van
de zeer versnelde electrische verbindingen
per rail maar te zwijgen,^ de meest gunstige
verbindingen kan aanbieden. Daarbij ligt
Gouda eerlang op een kwartier afstand per
trein van Den iHaag en Rotterdam en zal
binnen twintig minuten van Utrecht, bin
nen veertig minuten van Amsterdam af te
bereiken zijn.
Het nieuwe stroomkanaal, in het weste
lijk deel der gemeente, door de Provincie
aangelegd, kan schepen tot 2000 ton van
Rotterdam naar Amsterdam voeren. Het is
een machtig bouwwerk geweest, een kranig
werkstuk van den Provincialen Waterstaat.
Een uitermate goed gelegen industrie
terrein aan den IJssel en aan den Rotter-
damschen dijk op 200 M. van dit kanaal
verwijderd, biedt gunstige kansen voor nieu
we industrieën, die in het midden van ons
land naar vestiging of uitbreiding uitzien.
TENEINDE in den lande belangstelling te
wekken voor de in den zomer van 1938
hier ter plaatse te houden tentoonstelling
/„De Goudsche Glazen” en om de ont
wikkeling te toonen van het gebied der
Reeuwyksche en Sluipwijksche Plassen,
linds het oogenblik dat de plannen voor de
droogmaking dezer Plassen voor goed zyn
afgewezen, hebben de Vereenigingen voor
Vreemdelingenverkeer in Gouda en Reeu-
wy’k in gezamenlijk overleg een aantal
journalisten uitgenoodigd naar Gouda en
Reeuwijk te komen, om hen daarover van
voorlichting te dienen. Ook de Voorzitter
van de Alg. Ned. Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer was hiervoor geïnviteerd.
In het Museum der Crabeth’s.
De plannen voor de tentoon
stelling.
Toen in het laatst van het vorig jaar de
restauratie van de Goudsche Kerkglazen,
door Ir. Jan Schouten te Delft en zijn mede
werkers na vijf-en-dertig jaren arbeid tot
stand is gebracht, is er te Gouda een co
mité in ihet leven geroepen, hetwelk zich
tot taak heeft gesteld, in breeden kring be
kendheid te geven aan de schatten in de
Goudsche St. Janskerk, welke door de ta
lentvolle Delftsche glasschilders thans in
vollen luister zijn hersteld en door wier
zorgen de gansche geschiedenis dier kerk
ramen en de meesters, die ze in de tweede
helft der 16e eeuw hebben gemaakt, is na
gespeurd en aan de vergetelheid ontrukt.
Deze restauratie heeft duidelijk gemaakt
dat de Goudsche glazen niet alleen moeten
worden beschouwd als een monument van
glasschilderkunst maar dat ze zijn een stuk
historie uit het midden van de wordings
geschiedenis van het Nederlandsche Volk en
den Nederlandschen Staat, waarin weer
spiegeld worden de godsdienstige stroomin-
gen van gansch We st-Europa. Nasporingen
in de kerkelijke en stadsarchieven ~n
Gouda en elders, ook buiten de landsgren
zen, hebben tot merkwaardige ontdekkin
gen geleid,, die zoowel voor de glasschilder-
kunst als voor de historie van dien roerigen
1 tijd, waarin de 8’0-jarige oorlog een aan
vang nam eni voor det verhoudingen en de
geestelijke stroomingen van beteekenis zijn
Dit comité gaat daarvoor in de St. Jans
kerk, die een museum van glasschilderkunst
kan worden genoemd, een tentoonstelling
organiseeren van al datgene wat op de gla
zen in die kerk en op de meesters der glas
schilderkunst der 16e eeuw betrekking heeft.
In een omlijsting der kunstwerken zelve,
welker gloed en verve het machtig kerk
gebouw doorstraalt, wordt daar bijeenge
bracht wat uit die historische tijden is be
waard. gebleven: allereerst de oorspronke
lijke teekeningen van Lucas van Leyden van
de vroegere Janskerk, welke in 1552
door brand is verwoest. Van deze cartons,
welke in het Rijks Prentenkabinet thans
Ontvangst ten Stadhuize.
Burgemeester Gaarlandt heeft allereerst
de gasten ten stadhuize ontvangen. Met een
vriendelijk woord heeft de burgemeester,
nadat de koffie was geserveerd, den Voor
zitter van de A.N.V.V., de heer C. R. T.
Baron Krayenhoff en de persvertegenwoor
digers welkom geheeten in de stad van de
Crab ths waar in 1938 de tentoonstelling
zal plaats hebben van datgene wat de
glorie is van de Goudsche St. Jan»
De burgemeester heeft tot de pers gezegd
hoe het Gouda van heden naast de stad van
de industrie van kaarsen en het plateel de
kaasstad is bij uitnemendheid, de grootste
marktplaats van de boerenkaas in ons land.
Het verkeer in de stad is levendig, ge
zellig, rusteloos. Als overal zijn onze stra
ten en grachten voor het verkeer niet be
rekend. Daarvoor zijn maatregelen noodig
geworden.
Waar vroeger de diligence, de kaasbrik,
de vrachtwagen zijn weg zocht en vond,
daveren nu de trailers op 16 wielen van
2530 ton door onze kronkelende straten
en zetten de aartsvaderlijke gemoedelijk
heid buiten de deur.
Het verkeer in de stad is geregeld moeten
worden. Het Rijk heeft het inter-stad ver
keer ter hand genomen.
Stuk voor stuk hebben de gemeenten
moeten zwichten, die het doorgaand verkeer
dóór de kommen van de steden wilden ge
leid hebben.
Overal is de beslissing gevallen. Hoog
stens zyn er nog ringbanen toeg°laten voor
het omgaand verkeer.
Het eigenlijke centrum, het hart van de
steden, is voor de traffic van Rotterdam
naar Groningen, van Amsterdam naar
Maastricht, van Den Haag naar Amster
dam, enz. enz. losgelaten.
Het beeld dat hierdoor van Gouda ont
staat, zal niet worden dat van een doode
stad.
Gelukkig niet, natuurlijk niet. De stad
zelf trekt verkeer aan en stoot verkeer af.
daarnaast vormen de kilometerslange,
kaarsrechte, voorloopig nog geheel kale
hoofdverkeerswegen allerminst een aan
trekking vooi; het personenverkeer, voor
"®t toerisme, voor den automobilist, die
niet per se aan den. allenkortsten weg, Je
Mr. Rijksen licht de plannen
toe en verklaart de beteekenis
der glazen in het kader van
den tijd, waarin ze zijn ge
plaatst.
In de kerkekamer heeft Mr. A. A. J.
Rijksen voor de pers en andere genoodigden
ook Baron Krayenhoff en de burge
meesters van Gouda en Reeuwijk waren
daar tegenwoordig een interessante be
schouwing gehouden over de plannen voor
de tentoonstelling, welke dooi iraaie licht
beelden en door een expositie van enkele
merkwaardige archiefstukken en allerlei
over de Goudsche Glazen verschenen litera
tuur, werd toegelicht.
Op zeer onderhoudende wyz'' heeft Mr.
Rijksen de beteekenis der Goudsche Glazen
ui het kader van den tijd waanr. ze wer
den geplaatst, uiteengezet.
De 31 Ramen werden gemaakt tusschen
1555 en 1603. Hiervan werden er 22 ge
plaatst vóór Gouda in 1573 overging naar
den Prins en de Kerk hervormd werd.
Alle Glazen behooren tob de laat-renais-
sance kunst. De voor 1573 geplaatste ta
rnen dragen echter in het algemeen een
rijkeï en meer levendig karakter, dan de
andere 9. De onrust van het begin van den
80-jarigen oorlog teekent zich af in het feit
dat er van 1571 tot 1694 (23 van de 48 ja
ren) geen enkel glas geplaatst werd. De
9 tusschen 1594 en 1603 geplaatste ramen
zijn meestal minder vol; ze bevatten vooral
voorstellingen van beelhouwwerk en wapens
en dragen een meer nuchter karakter.
Teekenend voor de gematigde verhou
dingen in Gouda in die roerige dagen noem
de Mr. Rijksen het dat in de dagen van
den Beeldenstorm de Goudsche kerk en de
glazen zijn gespaard en dat ook na de her
vorming onder protestantsch 'beheer de
Maria-figuur, op meerdere glazen is be
waard gebleven. De ramen zijn in Eras-
miaansche sfeer gegroeid. Het zÖn Keen
heiligen, die er op zijn afgebeeld, doch fi-
guren uit de Evangeliën.
Mr. Rijksen vestigde er ook de aandacht
I op dat de reden waarom het werk der Cra-
- beth’s en andere meesters der glasschilder-
Fragment uit Glas 25, vol
gens teekening van Swanen-
burg gemaakt door de Delft
sche glasschrijvers Dirck Jansz
Verheyden en Dirck Beyniersz
van Douwe; geschenk in 1603
van de gemeente Delft.
Het geheele Glas stelt voor
het Ontzet van Leiden. Vanuit
Delft, met Prins Willem 1 en
admiraal Boisot op den voor
grond, ziet men in vogelvlucht
het ondergeloopen land en lei
den daarachter in de verte.
Dit fragment geeft de groep
met het prachtige portret van
Willem den Zwijger; men ziet
ook riog iets van den achter
grond met de platboomde vaar
tuigen die vanuit Delft haring
en wittebrood naar Leiden ver
voeren.
eenvoudig model
•art van lijn, een
Uw leven lang,
iet onovertroffen
)-metaal is door
daardoor blijvend
azijn, mosterd,
is nooit gepoetst
is onverslijtbaar.
in f 7.50 per dozijn,
>auslepel f2 - per
irdappellepel f 2.10
f3.-, Taartvorkjes
>r dozijn.
ei vanaf f 1 7 95.
>p dit gebied zal U
üreerd prijiboekje
>f U de volledige
jen.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interne. 2745. Postrekening 48400.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den pry’s. Laefdadigheids-advertentiën de helft van den pry’s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1^1 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
GOUDSCHE COlRAXT.
