HILLED
KWALITEIT
t
an twen..
Rinso
REDE
De aanhouding van Prinses"Wilhelmina
bü de Goejanverwellesluis.
van üw remmen af!
Op voor Veilig Verkeer!
RUILBUREAU
Met de Air de France in Parijs.
Hervette
V erdelgingsmiddelen
voor Motten, Mug-gen en
Vliegen enz.
souda Telef, 2632
Tevredenheidsbetuiging.
het in de laatste tientallen jaren moeten af
leggen en dat wel in de voornaamste plaats
tegen 't jachtige verkeer, dat ruimte eischt,
ook in de gebouwen waar zoogenaamd de
hartaderen van de moderne maatschappij
kloppen. Dat geklop openbaart zich het
meest in het getik der schrijfmachines!
Wij moeten van- het knusse oude afscheid
nemen en ons kinderen van dezen tijd ge
voelen. Gelukkig wordt het ons niet ge
vraagd of wij het al dan niet prettig vin
den. Het oude verdwijnt geleidelijk en wij
zyn gemoderniseerd eer wij het weten.
HAGENAAR.
Een bewogen deel uit de vaderlandsche historie.
1787 28 Juni 1937.
28 Juni is het 160 jaar geleden, dat Prin-
ses Wilhelmina van Oranje Nassau, van
Nymegen op weg naar Den Haag, te Goe
janverwellesluis werd aangehouden. Schyy-
béar een onbelangrijke gebeurtenis, is deze
arrestatie toch van zeer groote beteekenis
geweest voor onze vaderlandsche geschiede
nis, want ware zy niet voorgevallen, wel-
l'cht zou de historie hier te lande een an
dere wending hebben genomen. Wij zullen
trachten in het kort de aanleiding, het
luop en de gevolgen van deze- gebeurtenis
uiteen te zetten, waarby wy tevns in de
gelegenheid zullen zyn de beteekenis te
schetsen van deze bijzondere vrouw uit dien
zeer bewogen tijd. En inderdaad de negen
tiger jaren uit de achttiende eeuw zyn voor
ons vaderland uiterst bewogen en rumoerig
geweest. Het is de periode van den stryd
der Patriotten tegen de Prinsgezinden, in
welken stryd de Stadhouder, Prins Willem
V, een weifelende houding toonde*. En hoe
wel diens echtgenoote, genoemde Prinses
Wilhelmina van Pruisen en van Oranje Nas
sau, zich aanvankelyk in hoofdzaak bekom
merde om het welzyn harer drie kinderen,
t.w. twee zonen en één dochter, en zich niet
met politiek inliet, zag zy niettemin de bin-
nenlandsche moeilijkheden zich opstapelen.
De Prinses was een vrouw van rijzige ge
stalte en bezat een opvallende bekoorlyic-
heid. Men kan^eze bewonderen in de vele
schilderingen, wftke van haar portret te vin
den zyn in de groote musea, o.a. een twee
tal resp. van G. Spinny (1769) en J. G. Zie-
senis alsmede een marmeren buste door M.
A. Falconet (1782), allen in het Mauritehuis
te Den Haag, voorts een olieverfstuk van
J. Fr. A. Tischbein (1788) en een van T. Ph.
<qhr. Haag, beide in het Koninklyk Paleis
te Den Haag, verder een portfetstuk van
Fr. von Reclam en een pastel van J. Fr. A.
Tischbein in het Rijksmuseum te Amster
dam, van J .Fr. A. Darbes in het Hohenzol-
lernmuseum te Berlyn, van A. R. von Gase-
Liscowska in het Neue -Palais te Potsdam
enz. Maar behalve haar charme en onge
dwongen bevalligheid toonde de Prinses ook
een scherp verstand en een tintelenden geest
te bezitten. Viel het in die omstandigheden
dan te verwonderen, dat zy niet alleen een
grooten invloed uitoefende op hare omge
ving, doch tevens haar echtgenoot aanzette
tot een meer doortastend optreden? Deze
kordate houding bezorgde haar echter den
spot der Patriotten, die in pamfletten de
Prinses beurtelings betitelden met Jezabel
of Messalina. De Prins verdroot dat alles
en ten slotte verliet het vorstelijk gezin de
Hofstad om zich te Nymegen te vestigen.
Maar de Prinses hield vo} en spoorde haar
oom Frederik II van Pruisen, by wien zy
steeds in hooge gunst had gestaan, aan haar
echtgenoot in den stryd tegen de Patriotten
te steunen. Zyn hulp bepaalde zich echter
tot papieren dreigementen, welke géén en
kel effect sorteerden. Ook de Prins wilde
geen geweld tegen Holland gebruiken. Toen
nam de Prinses, op dat oogenblik byna 36
jaar oud, het kloeke besluit, dat thans
150 jaar geleden gevallen is en voor onze
his^rie van zoo veel belang zou blijken.
Zij besloot naar Den Haag terug te keeren
ten einde te wachten een verdere toespit
sing in defi uiterst bewogen en roerige si
tuatie te voorkomen. „Eene n 't zelvde be
lang hebbende met den Prins myn Gemaal",
die om bekende reedenen niet in den Haag
kan verschijnen, heb ik geoordeelt dat myne
réfentiealdaar1", zoo schreef ze zelf in een
kennisgeving van haar vertrek naar 's-Gra-
venhage aan den president der Gedeputeer
de Staten,„misschien iets konde by bren
gen tot redding van 't Vaderland, en» beves
tiging der Constitutie; dit heilzaam oog
merk aUeen doet my devreize onderneemen*
God geeve dat zy niet geheel zonder vrugt
mag zyn!"
Op 28 Juni 1787, op een Donderdag, des
morgens om half zes, vertrok uit Nymegen
een kleine stoet -van drie rijtuigen. „In een
sjees vooruit reden V. R. Baron Bentinck,
een adjudant-generaal van den prins/fen lui
tenant-kolonel H. G. Stamfood, gouverneur
van de jonge prinseh. 'Danv olgde de koets
met de prinses in gezelschap tan freule J»
J. E. van Wassenaer Starrenberg, hofdame
vhn de prinses, en 'George graaf van Rand-
wyck, kamerheer van de vorstin. In een
tweede koets zaten Jacob Arnold Keuche-
nius, klerk ter stadhouderlijke secretarie,
een kamerdienaar en twee kameniers. Het
waren gewone hofrytuigen met een normale
bezetting van koetsiers én lijfknechten in
gebruikelijke livrei.
De tocht was in het diepste geheim voor
bereid en geschiedde feitelijk tegen den zin
van den stadhouder, die de expeditie had
-Tie "prinses heeft den Haag niet bereikt. De
stoet moest onderweg lenige malen van
paarden wisselen en het was uitgelekt, dat
te Haastrecht nieuwe paarden besteld wi\
ren.
Aanvankelyk verliep de reis rustig. Te
Tièl en te Nieuwpoort aan de Lek werden
versche paarden aangespannen. Na het
overvaren bereilcte het gezelschap Schoon
hoven, waar de wacht aangetreden stond en
aan de .prinses de gebruikelijke honneurs
bracht. j
Op den Weg van Schoophoveh naar Haas
trecht door de Vlist, een uur ryden buiten
Schoonhoven, kwam aan de reis een onver
wacht einde. Daar had zich, op de ty'ding
dat de prinses op weg naar Den Haag w*a,
een vry korps uit Gouda onder kapitein Van
Leeuwen opgesteld met de bedoeling de i
te verijdelen.
In de „Echte bescheiden aangaande het
gebeurde aan Haare Koninglyke Hoogheid,
reeds in dat jaar der aanhouding door mr.
H. Tollius uitgegeven, zyn opgenomen ver
klaringen van de leden van den hofstoet,
die een uitvoerig en precies relaas van de
schokkende gebeurtenis geven.
Nadat men Schoonhoven verlaten en ruim
een uur gereden had, zag men by de brug
gen aan weerskanten van den weg steeds
twee of meer gewapende mannen staan, die
voor het meerendeel het geweer voor de
prinses presenteerden, maar die zich daarop
voor, naast en achter de. ry tuigen opstelden
en den stoet aldus insloten en „Ons met de
bajonetten op het geweer bevalen en nood-
zaakten stapvoets te ryden. Het getal dezer
gewapende manscahppen groeide ondertus-
schen gedurig aan, en wy zagen onder an
deren tegen den muur van zeker huis een
manspersoon twee groote pistolen met een
rooden neusdoek om zyn lyf vastbinden,
welke daarna den train volgende en zyn ge
weer gedurig op en neer gooiende, voorby
de Koetzen heen en weer liep."
Een eindweegs verder zag men een deta
chement cavallerie in den uniform van het
regiment van Hessen-Philipsthal, dat den
stoet aanhield. Een officier begaf zich naar
de koets van de prinses en deelde haar mede
van generaal-majoor Van Ryssel bevel fè
hebben ontvangen niemand door te laten.
De prinses sprak er haar verwondering
over uit, dat deze order haar betreffen kon
en verzocht den officier haar komst ter
kennis van den .generaal te brengen onder
mededeeling, dat zy er zich van verzekerd
hield, dat het niet de bedoeling was haas
reis moeily kheden*in den weg te leggen.
Na lang aarzelen stond de officier toe een
bode naar Woerden, waar de zetel was van
de Commissie van defensie van de provin
cie Zuid-Holland en de stad Utredit, te zan
den, dpch graaf Bentinck mocht niet mede.
Alles wat hem toegestaan werd was een
open brief aan generaal Van Ryssel te
schryven, waarmede een der ruiters van het
vrykorps naar Woerden werd gebonden.
Tydens het onderhoud op den weg m ochten
alleen graaf Bentinck en luitenant-kolonel
Stamford hun rytuig verlaten, de overigen
werden met de bajonet op het geweer door
de soldaten int de koetsen gehouden.
Daar Woerden op drie uur afstand van
de plaats, waar men zich bevond, was ge
legen, wees luitenant-kolonel Stamford er
op, dat de prinses moeilyk in haar koets
midden'op den weg op antjwoord kon blyven
De officier weigerde toe te staan naar
Haastrecht, waar de bestelde paarden wacht-
door te'ryden, maar hy vond goed de
prinses naar een plaats in de buurt te bren-
n. 4
„Een gedeelte der Cavallery en Vry-Cor-
poristeri bleef daar op voor de rytuigen, een
ander gedeelte voegde zig agter en ter zyde
dezelve, en onder dit geleide wierden Wy
wederom stapvoets voortgeleid, zonder te
weeten wérwaarts ft>t dat Wy eenigen tyd
daar na vernamen, dat men ons brengen wil
de aan eene plaats, genaamd, zoo wy nader
hand gehoord hebben, de; Goejan Verwelle
Sluys, alwaar wy des avonds omtrent ze^-
Men deed ons daar afstappen, en voerde
H.*K. H. met ons in eene pont naar de over-
aantal gewapende
manschappen, die zig meede in die pont
begeven hadden. Aan de overzyde bragt
ons in 't Quartier van den Comman
dant, zoo men ons zeide, van het Goudsche
Vry-Corps, de Lange, by wiens ofwezighei'l
alle de gewapende manschap, ook de Lieu-
tenant der Cavallery, aan de orders gehoor
zaamden van den tweeden Burger-Officier,
welks naam Wy, naar best onthoud, mee-
nen geihoord te hebben, van Helden of Hels-
dingen te zyrt. Men wees ondertusschen
hier het Boeren^Voorhuis of de Kamer, in
welke men door de Voordeur inkomt, aan
H. K. H. en ons tot veAlyf nan; deed Se
verdere Lieden, die by ons behoorden, in, een
ander vertrek gaan, eau stelde Schildwagten,
aan alle de uitgangen van het Huis".
Het gezelschap was gebracht naar het
Adriaan Leeuwenhoek, een
waar men heden
teiidage het vèrtrek toont, waar de prinses
heeft gewadht, „met g» blootezabels be-
H. K. H. en ons tot verblyf aan; deed de
vertrek van H. t. H., bood van tyd tot tyd
wyn, bier, zelfs pyp en tabak aèn, en hield
wel in 't begjp zyn zyd-geweer altyd ont-
blood, gelyk Hyt ook onder weg en in de
pont gedaan hadde, maar stak het zelve
egfcer weder op, zoo dra Hy door een der
Heeren van 't gevolg onderrigt wierd, dat
zulks met den yereisdhten eerbied en met
de welvoegtykheid zelve onbestaanbaar
was". 1 1
Na twee uuö kwamen vier leden van de
ten Kamerling), Blok, de Wit en Toulon met
Zy deelden de prin
ses mede, dat «acht niet in Gouda
er in die
be
speurd wierden" en drongen er sterk op
aan, dat zy naar Woerden zou rijden om,
na een weigerend antwoord, Schoonhoven
voor te stellen. Ten slotte viel het besluit
de prinses om naar Leerdam terug
Aldus gebeurde, i Op weg naar Leerdam
bleken te Schoonhoven geen paarden te
krygen. In de stad aan de Lek is de prinsef
den geheelen Vry dag gebleven om des Za
terdags om vier uur in den ochtend via
Leerdam naar Nymegen terug te keeren,
waar zy des avonds onverrichter zake
kwam. De reis naar de Oranje-zaal
mislukt.
Het had tenminste den schyn, dat
haar koene excursie geheel zonder vrucht
was gebleven. Toch was dit qiet het geval.
Wy hebben gezien, hoe de Prinses voor haar
echtgenoot had geïntervineerd bij den Ko
ning van Pruisen. Frederik II echter was
daar juist het jaar tevoren opgevolgd door
den broer der Prinses. Deze nu was aan
vankelyk de politiek der afzydigheid bltf
ven volgen, welke zyn voorganger had voor
gestaan. Nu echter voelde de Koning
door de gevangenneming van zyn zuster in
zijn geslacht beleedigd en zon dientenge
volge op wraak. Zoo kon het gebeuren, dat
een Pruisisch leger onze landsgrenzen over
schreed, dat de tegen den Prins opstan
dige elementen bedwong en het Prinselyk
pagr in al zy-n rechten volkomen herstelde.
Een zeventiental der voornaamste patriot
tische leiders werden door de Staten van
Holland vanwege de aanhouding verbannen,
waarmede den Pruisische Koning satisfac
tie was verleend voor den smaad, zyn fami
lie aangedaan. Deze verbannen en andere
uitgeweken patriotten zouden straks met
behulp der. Franschen onder leiding van
Pichegru naar Holland terugkeeren. Maar
zoover was het nog niet. Het stadhouder
schap toonde weer zyn oude heerschappij,
Er werd door vooraanstaande Oranjegezin-
den en meergenoejnden Engelschen gezant
overlegd over een mogelyke reorganisatie
van het staatsbestuur en het is weer de
Prinses, die aan deze besprekingen een
werkzaam aandeel nam. Ook was het aan
haar toedoen te danken, dat de bekwame
Zeeuwsche raadspensionaris van de Spiegel
in gelijke functie naar Holland werd ge
roepen. De Prins echter verdroot steeds die
bemoeizucht zyner gemalin met Staatszaken
en zij was er de vrouw niet naar zich blij
vend tegen haar echtgenoot te verzetten,
want op de eerste plaats voelde zy zich ge
malin en moeder. Hoewel zy belangstelling
bleef toonen voor den gang van zaken in
de binnen- en buitenlandsche politiek, wyd-
„de de Prinses zich toch in hoofdzaak aan
haar gezin en de toekomst harer kinderen,
welke vrywel verzekerd scheen. Toen kwam
de groote crisis. De uitgeweken en verban
nen patriotten kwamen weer opdagen en
met steun der Franschen wisten zy de zege
te behalen. Vergeefs had de Prinses nog
gehoopt op daadwerkelyken steun van haar
broer, den Koning van Pruisen» of
litaire hulp van Engeland. Haar pogingen
daartoe mochten jniet baten. Zoo was de
droeve dag aangebroken, waarop de Oran
jes ons land moeiten verlaten en zich in
scheepten naar Engeland. Dit geschiedde
18 Januari 1795. Gns vefhaal' zou niet vol
ledig zyn, indien wy niet nog met een enkel
woord het happy end dezer zwarte bladzyden
onzer geschiedenis memoreerden. Teleur
stellingen en slagen bleven het vorstelijke
gezin ook in zyn ballingschap niet bespaard,
waarop wij echter kortheidshalve niet ver
der zullen ingaan. De jongste zoon overleed
in 1799. -
Eind 1801 vertrok Prins Willem Sr. uit
Engeland naar Oranienstein in zijn Nassau-
sche landen, waarheen een half jaar later
ook zyn echtgenoote hem volgde. In 1806
overleed de Prins en kort daarop zyn
schoonzoon, den erfprins van Brunswyk. De
twee achterblijvende vrouwen, moeder en
dochter, zochten toen by elkander troost en
steun en haar verhouding werd zoo moge
lijk nog innigér, dan zy reeds was. Nimmer
hebben de beide vrouwen elkaar meer ver
laten.
Toen door de Napoleontische oorlogen
Nassau haar ontvallen was en spoedig daar
op Brunswyk verloren ging, vestigden de
Prinsessen zich achtereenvolgens te Schwe-
rin, Lubeck, Sleeswyk, Weimar en Berlyn,
tot zy eindelyk begin 1814 door haar resp.
zoon en broeder, die inmiddels den 30en No
vember 1813 op een Engelsche fregat in
Nederland was teruggekeerd,,naar het Va
derland werden teruggèroepen. 10 Januari
deden de Prinsessen haq| feestelyken in-
tdcht in Den Haag ,waar zy zich vestigden
op het Plein in het voormalig Hotel ,van
Amsterdam? terwijl zy 's zomers het Pavil
joen te Haarlem als wofooord verkozen.
Prinses Louise overleed 15 Dctober 1819 en
acht maanden later volgde Jïeur moeder op
69-jarigen. leeftyd haar in het graf. Rou
wend NedeVland voelde zich terneergeslagen
by den dold dezer Vorstelijke Vrouw, die
150 jaar géleden heeft getoond, op het kri
tieke moment doortastendheid te bezitten
en durf, /waar het er om ging de belangen
van haaiyHuig en het Vaderland te dienen.
Hun leven - en het uwe
evenzeer! - ken misschien
morgen al behouden blij
ven dank zij uw remmen!
Werkt allen mee aan de Veiligheid op den Weg!
Drie Verkeersdagen voor voetgangers, wielrijders en automobilisten.
De actie voor Veilig Verkeer heeft ook in
Gouda en omgeving grooten weerklank ge
vonden, zóó groot dat thans in deze streek
reeds 750 leden zyn toegetreden, waarvan
Gouda alleen ongeveer 450 en Waddinx-
veen ongeveer 250!
Het is niet te verwonderen. Ieder gevoelt
dat het noodig is dat voetgangers, wielry-
ders en automobilisten doordrongen moeten
worden dat ieder voor zich. er voor moet
waken voor zoover dit in eigen macht ligt,
dat op den weg ongelukken plaats hebben.
In 1934 vielen er talloozem als slachtoffers
van het verkeer op den weg: 750 dooden en
meer dan 14.000 gewonden! Dat is afgrijse
lijk en daarom moet het mogelyke worden
gedaan om de veiligheid op den weg te ver-
'hoogen, om deze te verzekeren.
Teneinde hiertoe te geraken worden in
tal van plaatsen van ons land Donderdag
1, Vrydag 2 en Zaterdag 3 Juli tot ver
keersdagen gestempeld. Op die dagen wordt
in het bijzonder de aandacht er op gevestigd
dat ieder zich 'houden moet aan de regels
'van den weg zoowel om zich te beveiligen,
Ms om anderen niet in gevaar te brengen.
Op den eersten dag Donderdag 1 Juli
worden de voetgangers er in 't bijzonder op
attent gemaakt dat zy rechts moeten hou
den en zich niet op den rijweg mogen be
geven, maar dat het trottoir hun domein
is, dat hun veiligheid waarborgt. By het
oversteken van de straat behoort dit steeds
haaks te geschieden en op de drukke punten
op de plaatsen, die van politiewege door
streepen worden aangeduid. Wie gedachte
loos van het trottoir afstapt en over den
De eigenaar van dit been vond
het „zonde van 't geld"
om tijdig de remmen van
zijn auto te laten nazien....
rijweg gaat moet bedenken dat die onbe-
dochtzaamheid een min of meer erratige
verwonding kan bezorgen of zelfs hS'
veri kosten kan.
De tweede dag zal speciaal toezicht en
controle worden geoefend op de wielrijders,
of zy ryden, zooals de veiligheidseischen
zulks voorschrijven, rechts van den weg, niet
onbesuisd en aan rijen van drie of meer en
of hun rywiel voorzien is van in goeden
staat verkeerende bel, reflector, remmen en
wit spatbord met rood achterlicht.
En op den derden dag zal aan de auto's
bijzondere aandacht worden geschonken. De
bestuurders zullen worden gewezen op de
stipte opvolging van de verkeersregels,
waarby zij ook hebben zorg te dragen dat
hun auto in goede conditie verkeert en geen
gevaar op dien weg biedt.
De afd. Gouda en Omstreken van den
Bond voor Veilig Verkeer organiseert dien
dag een propaganda-tocht voor auto's voor
de bevordering van het veilig Verkeer,
waaraan ieder autobestuurder, hetzij met
luxe, dan wel met daarvoor geschikte
vrachtwagen waarop in een of anderen
vorm een reclame voor Veilig Verkeer kan
worden aangebracht: speciale vlaggetjes,
affiches e.<L, tot deelname wordt uitgenoo-
digd. Kosten zyn daaraan niet verbonden.
Tot Vrydag 2 Juli 12 uur wordt gaarne op
gaaf vanj deelname ingewacht by den heer
J L. Hullemnn, Kleiweg, Goude en Gebr.
van Nielen, Waddinxveen.
De tocht vangt ie half drie aan en zal te
half vyf geëindigd zyn. De opstelling vindt
plaats te half drie op het Veemarktterrein,
ingang Varkenmarkt, vandaar wordt gere
den langs Varkenmarkt, Achter de Waag,
Markt rpnd, Kleiweg, Kattensingel, Nieuwe
Vaart naar Waddinxveen, waar auto's uit
die gemeente zich by den stoet aansluiten,
die dan via Nieuwe Vaart, Kattensingel,
Bleekerssingel, Tienldeweg, Markt, Achter
de Waag, Varkenmarkt naar het Veemarkt,
terrein terugkeert, waar ze ontbonden
wordt.
Voor het slagen van deze verkeersdagen
wordt de medewerking ingeroepen van ieder
voetganger, wielryder en bestuurder van
motorrytuigen en andere voertuigen, het is
in aller belang!
Ter voorlichting worden op de verkeers
dagen op straat Verkeerscouranten en klei
ne geschriftjes ook voor de jeugd uitgege
ven, waarop de aandacht van ieder wordt
gevestigd.
Het 34e Nationaal Middenstands-
congres.
Op 6 en 7 Juli te Zwolle.
Het 34e Nationaal Middenstandscon
gres, dat op 6 en 7 Juli a.s. door den
Koninklijken Nederlandschen Midden
standsbond te Zwolle gehouden zal wor
den, belooft bijzonder interessant te wor
den. Het hoofdbestuur van den Bond is
erin geslaagd een drietal prae-adviseurs
bereid te vinden over bijzonder actueele
onderwerpen ban meening te geven en
er kunnen dan ook zeef belangwekkende
debatten verwacht worden.
De organisatie van het congres is door
het hoofdbestuur opgedragen aan de
Zwolsche Vereeniging voor Handel en
Industrie, welke ervoor heeft zorggedra
gen, dat aan dit congres een eenigszins
feestelijk karakter wordt gege\en. Im
mers, niet alleen dat de Zwolsche ver
eeniging tijdens het congres haar 25-
jarig bestaan viert, doch ook de Konink
lijke Nederlandsche Middenstandsbond
zelve vieft een Jubileum, dat van zijn
35-Jarig bestaan.
AanLden vooravond van het congres
heeft \en receptie plaats, gevolgd door
een conVert op de Groote Markt te Zwo^e
aangeboden door het gemeentebestuur.
Het congres zelve begint op Dinsdag
6 Juli met een réunie der congressisten.
In de ochtendvergadering wordt het wel
komstwoord uitgesproken door den voor
zitter der Zwolsche Vereeniging voor
Handel en Industrie, den heer J. C. Ele-
mans. Daarna zal de voorzitter van den
Koninklijken Nederlandóchen Midden
standsbond, den heer Ed. G. Schürmann,
een openingsrede houden en vervolgens
wordt in behandeling genomen het prae-
advles van mr. C. W. A. Schürmann, ad
vocaat te Rotterdam over „De rechts
vorm van. het middenstandsbédrijf".
Hierna zal het congres geschorst wor
den vopr een gemeenschappelijken maal
tijd, t/rwijl in de middagvergadering in
behandeling genomen zal worden het
prae-advies van den heer F. L. van der
Leeuw, directeur van het bureau van den
Koninklijken Nederlandschen Midden
standsbond over „Organisatie en pu-
liekrechtelijke vertegenwoordiging van
It bedrijfsleven". Zij, die zich zijn bl
ading over hetzelfde onderwerp op het
congres-1936 te Delft herinneren, zullen
ongetwijfeld met* belangstelling de na
dere uitwerking in dit prae-advies tege-
maet zien.
Te 5 uur n.m. zullen Burgehieester en
Wethouders van Zwolle de congresSBtem
ten stadhuize ontvangen. Toegesproken
zullen hierbij gehouden worden door den
burgemeester, dr. E. J. Baron de Vos van
Steenwij k en door den bondsvoorzitter,
den heer Ed. G. Schürmann
De eerste dag wordt 'besloten met een
feestelijke bijeenkomst in de Buiten-
Sociëteit, aangeboden door de Zwolsche
vereeniging ter gelegenheid van haar 25-
Jarlg Jubileum en het 35-jarig bestaan
'van den Koninklijken Nederlandschen 1
Middenstandsbond:
In den ochtend van den tweeden con- j
gresdag wordt het congres onderbroken
voor gen buitengewone Algemeene Bonds
vergadering, waar een voorstel van het
hoofdbestuur aan de orde komt tot her
ziening van het huishoudelijk reglement.
Het betreft hier hoofdzakelijk technische
veranderingen.
De middagzitting, welke wederom na
een gemeenschapelijke maaltijd zal wor
den gehouden, zal aanvangen met een
rede over heV onderwerp „Samenwer-
kink" van den heer J. van Eek, directeur
van de N.V. Nederlandsche Midden-
standsbank te Amsterdam.
Vervolgens komt een zeer actueel on
derwerp aan de orde en wel het prae-
advies van ir. K. H. Haga over „De èlec-
triciteitstarleven In Nederland en de
noodzakelijkhèid hunner grondige her
ziening ten behoeve van de welvaart van
het Nederlandsch bedrijf. De slotrede zal
worden uitgesproken door prof. R. Casi-
mlr.
Het congres zal worden besloten met
een autotocht naar Park 1813 op de Le-
melerberg, het Sterkamp te Ommen en
kastéél Eerbeek, waarbij de Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer een thee
aanbiedt.
VOOR BONS EN PLAATJES.
Zooals bekend heeft het bureau tijdelijk
zijn werkzaamheden onderbroken. Thans
beginnen wij weer met onze tusschen-
komst en rullen als volgt:
Beneti Pauli'bons
Bussink
Donzelmans
Droste
Hille
UI v. Hoi
Klaverbl
Koffie Hagzegels -
Leupen
v. Nelle
Rademakers
Sunlight
Viruly
Verkade „Waar wy wonen"
D E bons
Wij hebben nog beschikt
gende plaatjes: Dobbelmann, Haas, Bus-
sink, Coelingh, v. Delft, Verkade Boer
derij.
Wie helpt ons aan de volgende bon
nen: Hille, Sunlight, Viruly, Donzelmann,
nieuwe Verkade, Droste, Hag, Douwe Eg-
bert, van Nelle, Paula?
Sedert de vorige opgaaf nog ontvangen
van:
Tr. S. M. St., Oouija: 526 puntèh voor
66 Verkade. I
G. K., Goudn193^ punten voor 51 Van
Houten.
Onzen dank voo* de belde schenkin
gen, dj» wij zeer op prijs stelden en waar
mede wij weer eenlge deelnemers een ge
noegen kunnen doen.
Correspondentie.
C. V., Gouda. Uw adreswijziging la
genoteerd- Aan uw verzoek zullen wij bij
gelegenheid voldoen.
8
c
8
10
18
S
20
6
10
s
16
tt
3
25
15
8
w
x de vol-
Naar een luchtverbinding Parijs—New-York.
„Moeilijkheden zijn er om overwonnen te worden."
Geeij pool tusschen Air France en Lufthansa op Atlantische route?
Fransche industrie heeft den voorrang.
Parys 2, Rue Mafheuf, he? hoofdkan
toor van, de Air France, waar d« algemeene
en commercieele directie de Et*t Major
haar werkvertrekken heeft, het brein
der Commercieele Fransche Luchtvaart, dat
onvermoeid werkzaam is om het bereikte
vast te houden en om nieuwe wegen te ba-
iten, wegen, die leiden moeten naar het
schoone doel: de Air France en daarmed1
Frankryk op het terrein der commercieele
luchtvaart een plaats te verzekeren in de
voorste ryen.
Een lift brengt ons naar een der hoogst
gelegen etages, waar, terwijl in de diepte
het immense verkeer dezer wereldstad
voortraast, de voorname rust heerscht,
eigen aan het domein, dat slechts voor wei
nigen toegankelijk is. Wy worden in een
vertrek geleid, waarvan een der muren ge
heel in' beslag is genomen door een fraai
geschilderde en gedécoreerde wereldkaart.
De Air France-lynen der binnenlandsche en
Europeesche routes liggen als een spinne-
iveb op dit deel van Europa.
Maar er zijn ook lynen, dip meer direct
tot de verbeelding spreken: de schier onme
telijke lyn van de luchtpost EuropaZuid-
Affierika, welke tusschen Dakar en Natal
het zuidelyk deel van den Atlantischen
Oceaan ovefspant: een rechte roode vore
over het blauw van het onmetelijke water
oppervlak, in haar strakheid sprekend van
durf en doorzettingsvermogen, van moedi
gen strijd tusschen mensch en elementen.
Brazilië, Uruguay, Argentinië, Chili, Boli
via, Peru en Paraguay staan open voor de
luchtpost uit Europa, de luchtpost, die van
Parijs en Stuttgart (de Deutsche Luft
hansa) tweemaal per week haar weg aan
vangt, een weg, die drie werelddeelen met
elkander verbindt...
De lün FrankrijkChina.
Er is ook de enorme, wekelyksche lucht
lijn frankrijkSyriëIndo ChinaChina
met kaar vertakkingen, de lijn, die bü het
aanschouwen onwillekeurig de gedachten
doet uitgaan naar de Indië-route van onze
onvolprezen K.L.M.
Onze K.L.M., die, naar wij tydens ons
verblijf in de lichtstad' als gast der Air
France, ervaren mochten, in hoog aanzien
staat by de kopstukken dezer Fransche
luchtvaartmaatschappij, die hun groote be
wondering voor het werk van den heer
Plesman en de zijnen aherminst verheelden
en, die trotsch zyn op de samenwerking,
waar deze tusschen beide groote luchtvaart
ondernemingen nuttig en noodig geoordeeld
werd.
Eén luchtlijn ontbreekt op de enorme
kaart in het onfcvangvertrek: de luchtlijn
ParijsNew-York over heb zoo zware tra-
jettr Yari 'dén Noordelijken Atlantischen
Oceaan. Het Kanaal, de Middellandsche Zee,
het zuidelijk deel vani den Atlantischen
Oceaan en de Pacific (Pan-American Air
ways) hebben, hetzy voor post- of passa
giersvervoer, hetzij v°or beide, zich moeten
onderwerpen aan een geregelde luchtver
binding over hun gebied.
Alleen de Noord-Atlantische route heeft,
aangezien ^op deze route de mbeilykheden
vin metereologischen en anderen aard veel
grooter zyn, zulk een Verbinding nog niet.
Nog niet, want er wordt doo,r dé „ge-
'fadigden" en' daarbij staat mede het
Fransche initiatief vooraan hard gewerkt
om ook hier den stryd voor de verovering
der lucht tot een goed einde te brengen,
vooral ook nu de Pan-American Airways
de Pacific-route i van San Francisco naar
Manilla bevliegt met haar groote vlieg-
b<riten, die op dit enorme traject vracht,
p<®en passagiers vervoeren.
De heer Louis Coühé, oud-directeur en
directeur honoraire van de l'Aeronautique
Civile, deed ons in dit verband in zyn kwa
liteit van directeur-generaal van de kort ge
leden opgerichte Compagnie Air France-
TVansatlantique welk lichaam, dat spe
ciaal tot taAk heeft, de mogelijkheden van
een'geregeld^ Fransche luchtverbinding via
de noordelijke route te onderzoeken, hy
d«i Franschen staat vertegenwoordigt,
e«iige mededeelijigen. t)e zegsman deed
^awby uitkomen, dat dit onderzoek voor-
richtagheid en wys beleid; vereischt. Of
schoon de tyd dringt, mag zeker niet over
haast worden gehandeld. Vooral vereischen
metereoiogische probleonen, welke zich
W de bestudeering van deze route voor-
<'oen> veel zorg, mede aant?ezien de slecht-
dagen op de zuidelijke route nog altyd
beter zyn dan de beste dagen op de noorde-
Hei materiaal.
Maar er zyn méér vraagstukken, vraag
stukken van internationalen aard. zooals
het sluiten van overeenkomsten met landen,
die by een dergelijken dienst geïnteresseerd
zyn of die uit hoofde van hun geografi
sche gesteldheid een gezaghebbende stem
hebben. Er zyn problemen van commer-
cieelen en finanicieelenaard en dan is er'
vooral ook het vraagstuk van het mate
riaal. Niast veiligheid is snelheid) een
eisch van groot gewicht en zoo zal de ver
binding er een moeten zijn zonder tusschen.
landingen. Daar mailschepen als de „Queen
Mary" en „Normandië" in 90 uren den
noordelijken Atlantischen Oceaan overste
ken, zal de geregelde luchtverbinding
zoo zeide de heer Couhé minder dan der
tig uren im beslag moeten nemen, anders
heeft zy geeri reden van bestaan. Reeds
dezen zomer hoopt men theorie aan prac-
tyk te toetsen en wel met gebruikmaking
van de 6-motorige Latecoere, die oorspron
kelijk bestemd was voor de inmiddels
afgelaste luchtrace New-YorkParys
en' welke machine spoedig geheel gereed zal
zijn. v
De Lufthansa.
Aangaande den postdienst over den Zuid-
Atlantischen Oceaan hadden wy nog esn
kort onderhoud met den heer Louis Allégre
admindstrateur-directeur-generaal van de
Air France.
De zegsman maakte met voldoening ge
wag van de vriendschappelijke samenwer
king, welke er op deze route met de Luft
hansa bestaat, en ontkende in dit verband
zulks naar aanleiding van een hem ge
stelde vraag het 'bestaan van een over
eenkomst tusschen Air France en Luft
hansa tot vorming van een pool voor de
Noord- en Zuid-Atlantische route. Wy heb
ben op de laatste route zeide hy met
de Duitschers een klein comité gevormd,
teneinde de veiligheid van onze vliegdien-
sten te vergrooten en elkander in geval
van nood te kunmen bijstaan. Wy hopen er
toe te kdïnen, dat een permanent comité
wordt gestioht ter bestudeering en oplossing
van alle problemen, welke zicji op deze
route voordoen en ter behartiging van ge
meenschappelijke belaij^en, zoodat er met
|lat al geen reden is om elkander te be-
roncurreeren/
Ons doel is, de geheele ré^te, die via den
Zuid-Atlantischen Oceaan leidt, met één
toestel te bevliegen en ten slotte ook pds-
bagiers mede te nemen.
De luchtvloot*
De heer Allégre deed voorts uitkomettr
dat de Fransche commercieele luchtvaart er
pteeds op uit is, haar vliegmateriaal te ver
nieuwen en te verbeteren. Wy hebben ech
ter zeide hy niet de geheele wereld
afgezocht naar de beste typen machines,
omdat wy het onze plicht achten, de Fran
sche industrie geleg^pheid te geven, het
Uiterste in het werk te stellen om Aiede te
dingen in, 6en grooten stryd voor het beste
van het beste. Wel staan, wy, ook wat het
materiaal betreft, open voor accoorden met
de geheele wereld. Accoorden zyn nuttig
en goed, m|ls men elkanders rechten ten
volle respecteert, aldus dfij zegsman.
Iii de toekomstplannen van de Air France
is mede een luchtverbinding ijaar Buenos
Aires opgenomen, welke ïpet vliegbooten
zal worden onderhouden. De heer Allégre
kon echter tverhet tijdstip van de instel
ling van dezen dienst geen enkfele positieve
mededeeling doen.
„Als hy er oven drie jaaf niet is, dan
over vier", zei'hy lachend.
Daj, de Air France ernst maakt met de
vernieuwing en uitbreiding van haar lücht-
.vloot moge om hier te besluiten blij
ken uit het feit, dat het bouwprogram voor
1938 de constructie omvat van een-en-twin
tig Dewoitines 338 (®-motorige machines,
die voor continentale vluchten aan 22 pas
sagiers plaats bieder» en aan 12 tot 14 op
lange afstanden), veertien Blodh's 220
(groote 2-motorige landivliegtuigen), 16
snelle vliegbooten van het type Liore 47 en
zes viermotorige Farman's met 40 fitplaat
sèn en met een gemiddelde snelheid van 300
Kilometer per uur, welke dienst zullen gaan
doen op ParysLondeh-l^n.
Voorts zijn plannen in voorbereiding voor
een direcbe verbinding van de Air France
met de Scandinavische landen.
„L'Air France dans tous les ciels" wie
zat het ontkennen?
MKHUA3KBN.
Haagsche Kantongerecht.
Een Vlieger^laag.
In de Schoolstraat te- wassenaar is een
cnamplgnonkweekerij igevestlgd. waar
in de omwonenden \|*el last ondervin
den. Honderden vliegefla, dringen de om
liggende woningen binnen, waar ze zich
m alle hoeken en gatfen nestelen, tot
in kelders en hij kasten, waarin
J^aren zijn opgeborgen
°e bewoners van de Schoolstraat
wendden zich tot het gemeentebestuur
riet het verzoek aan. deize vliegenplaag
ea einde te maken. In liet betreffende
aares werd medegedeeld, dat de honder-
nu1 .vUegen afkomstig zij|n van een ter
waatse gevestigde champljgncmkweekerij.
w en W. stelden een onderzoek in,
^wbij bleek, dat de eignnaar van de
fwekerU, de heer J. W. J. iL., niet in het
«t was van de overe» »nkomstlg d£
Hinderwet vereischte vergunning van het
in working houdeii van een inrichting
töt het bewaren van mest ten dienste
vkn het door hem geëxploiteerd bedrijf.
De heer L. ging van hét standpunt uit,
dkt een,dergelijke vergunning voor den
mestfaalt, behoorende bij een landbouw
bedrijf niet noodzakelijk is. Daarentegen
meenden B. en W., dat de inrichting wel
degelijk onder de 'Hinderwet valt.
Proces-verbaal werd opgemaakt en
heden diende deze principieele kwestie
voor den Haagschen kantonrechter,, mr.
Van Haeften.
De ambtenaar van het O. Mmr. Lan-
gemeyer, vroeg wegens overtreding van
de Hinderwet f 5 boete subs. 5 dagen
hechtenis.
Voor den verdachte trad'op, mr. J. M.
Hempenieus te Warmohd, die betoogde,
dat het requisitoir van den ambtenaar
lijnrecht in strijd is met de opzet en de
wording van de Hinderwet. Zoomede
tegen twee arresten van den Hoogen
(29 Dec. 1875 en 11 Oct. 1886).
Pleiter zette uiteen, dat nog nimmer
een vergunning is aangevraagd voor een
mestvaalt, die behoort tot een landbouw
bedrijf.
Zou het standpunt van den ambte
naar juist zijn, dan valt het heele land
bouw- en tuindersbedrijf onder de Hin
derwet. Dat kan nooit de bedoeling zijn
geweest. Want er is geen landbouwbe
drijf denkbaar zonder een mestvaalt.
Pleiter concludeerde tot ontslag van
rechtsvervolging.
De ambtenaar wilde de kwestie na het
pleidooi van den verdediger wel princi
pieel beschouwen. Hij veranderde zijn
eisch om deze redenen in 0.50 boete
subs. 1 dag hechtenis.
De kantonrechter, onmiddellijk von
nis wijzend, was van oordeel, dat de be
wuste inrichting onder de Hinderwet
valt. Overeenkomstig den eisch veroor
deelde hij den verdachte tot 0.50 boete
subs. 1 dag hechtenis.
ADVERTENTIEN.
vanaf 30 ct. perbusje.
Mieren, ongedierte bij vogels, kippen
en duiven,
ongedierte bij katten en honden
vanaf 25 ct. per doosje.
GIFTVRIJ!
Drogisterij
„DE GOUDSCHE GAPER"
MARKT 6 TELEF. 2423.
F ThanskuntUmetUw wasmachine
betere resultaten op gemakkelij
kere wijze bereiken dan ooit te
voren. Want Rinso, h^t bekende
kwaliteitsmerk, is nu door de
moderne fabricagemethoden tot j
een geheel nieuw product gemaakt, bij
uitstek geschikt voor elke wasmachine Zelfs in lauw
water lost Rinso nu onmiddellijk op en het geeft zulk een „overvct"
sop, dat het herhaalde malen achtereen kan worden gebruikt. Tevens is met
iRinso vóórweken niet meer nodig, hetgeen dus eveneens veel moeite voor U bespaart.
€en bewijs te meer voor onze stelling, dat
„overvette" Rinso en de wasmachine één zijn.
GRATIS PRIMA
BADHANDDOEKEN
Teneinde het kopen van de nieuwe Rinso nog aan-
^rekkelijker te maken, hebben wij besloten tijdelijk
.gratis prima badhanddoeken ter beschikking te stellen.
iKnip daartoe het opgedrukte etiket, dat zich op de
Droorzijde van het Rinso pak bevindt en waarop staat:
Verbeterd product - nu 15"^ vetter sop", uit. Zend
p van deze uitknipsels, tezamen met 6 Rinsobons naar: Lever's Zeep Maatschappij N.V,;;1
Aid. Geschenken, Vlaardingen. Indien in Uw woonplaats
een Sunlight Geschenkendepot is gevestigd, kunt U de
bons en uitknipsels aldaar persoonlijk inwisselen. Eenmaal i
in het bezit van zulk een ijzersterke badhanddoek zult U
zeker direct gaan sparen voor een tweede I Bedenk echter, y
dat deze aanbieding geldig is tot uiterlijk 31 Juli 1937
EN SPECIAAL CEFABHICEERP VOOROE WASMACHI
van Burgemeester Gaarlandt bij het bezoek van den
voorzitter der A.N.V.V. Baron Krayenhoff en de
Ned. Dagbladpers toont duidelijk welk een goede toe
komst de wijk ten noorden van den Graaf Florisweg
heeft.
De nieuwe bouw van 14 panden aldaar aan de Burg-
vlietkade zal U een architectonische voltooiing doen
zien welke haar gelijkwaardige in Gouda niet heeft.
Alle voordeelen van een goede woonwijk en een prima
verzorgd modem huis kunt U bezitten door nu te
huren of te koopen aan de Burgvlietkade.
Vlug koopen is geld sparen.
Alle inlichtingen zonder verplichtingJUwerzijds by:
De ondergetekenden betuigen hun
tevredenheid aan de Directie van de
N.V. EERSTE NEDERLANDSCHE
MIJ. VOOR ZIEKENHUIS-
VERPLEGING (M.V.Z.)
Turfmarkt 120, alhier, vdor de'cou
lante uitkering van ziekenhuiskosten.
Z\j bevelen de M.V.Z. een ieder aan.
P. BAAS, Cronjéstraat 18.
C. A. BREM, Smidstraat 44.
W. A. PAAÏJ, Coornhettstraat 8.
J. P. HOFLAND, Snoystraat 3».
C. J. v. HOORN, Corn. Ketelstraat' 62.
J. y.'d. JAÖTi Hoogstraat 16.
W. DE KNIKKER, St. Josephsstraat 96.
C. JB, v. MAj$T»IGT, v. Heusdestrr. 20.
J.1 PLAK, Blauwatraat 16.
C. v. d. POST, Jan Philipaweg 29.
Maj. Wed. J. QUINT, Derde Kade 120.
H. C. RUNGE, Goejanverwelledük 35.
F. v. WEL2ENIS, Heerenstfaat 8.
J. v. d. WOLF, Kleiweg 50.
m
Waar kinderen zijn, is HILLE's Beschuit dubbel op
zijn plaatsI Hoe vlug gaat zoo'n smakelijke, gezonde
beschuit naar binnenI
Dank zij de lichtverteerbaarheid van HILLE's Beschuit
wordt de eetlust niet beïnvloed I
En voor de Moeders
ideale ontbijt I
is HILLE's Beschuit het
