ANT
00
ng
K
d
een
wijk
J
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 19547
Woensdag 13 October 1937
^BUWERffiKK, OUDRKKKRK, OUDKWAm, REBUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADD4NXVEEN, ZEVENHUI
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
ERNSTIG VLIEGONGELUK IN INDIE.
MOER-
XVEEN,
L
MARINE-VLIEGTUIG BIJ SOERABAJA
IN ZEE GESTORT.
BELGIE’s NEUTRALITEIT DOOR DUITSCHLAND
ERKEND.
Uitwisseling van nota’s tusschen beide landen.
76e Jaargang
BKRfiAiffiACHT, BKRKKEWOUDK, BODEGRAVEN, BOSKOOP, QOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT.MOERCAPELLE,
---- - m| - N, en*.
De chef van de Marine-luchtvaartdienst in Ned.-Indië
en zijn technische staf om het leven gekomen.
Kameraad Moeder.
Roman van
1
1
i
i
Kapitein luitenant
kliniek liet me niet los, al is dan nie-
weid vrij maakte om m’n zenuwen wat
maken, zal
ofoon; 12.50 Omroep-
amofoon; 5.20 en 6.
Kamermuziek; 3.—
i ofoon; 8.20 Maurice
na; 10.50—11.20 Om-
1571 M.:
orkest; 8.20 Hoorbe-
ann’s orkest; 9.20 Be
ll piano; 10.05 Weer-
E. Bauschke’s dans-
nieuwen levensmoed!
Zij kwamen er echter niet toe dit voor
nemen ten uitvoer te brengen. Toen zij
op den derden dag na hun aankomst
gewisseld tusschen den minister van buiten-
landsche zaken, von Neurath, en den Bel-
bijzondere belangstelling kennis genomen
van de openbare verklaringen, die de Belgi
sche regeering afgelegd heeft om de inter-
reeds thans na-
ddt doel legt zij
De bemanning.
ter Zee H. G. de
ramofoon; 12.20 Gras-
I ramofoon; 2.35 Zang;
Zang; 3.60 Gramo-
0 Gevarieerd coi
Raugekoor ep<
W;
80118-
verklaring van 24 April 1937, waarbij Bel
gië van i*‘
voortvloeiende verplichtingen bevrijd werd.
Brujne^Ms chef van den marine lucht
vaartdienst te Soerabaja. Hij heeft vele
dienstjaren achter den rug zoowel by de
marine luchtvaart hier te lande als in Ned.
Inuië. Hy gold als buitengewoon bekwaam,
een van de meest vooraanstaande figuren
in de marine. Voordat hij tot chef van den
marine luchtvaartdienst in Ned. Indië be
noemd werd werkte hij eenigen tyd by den
neutraliteit van laatstgenoemd land, schrijft
Pertinax in de ^Echo de Paris”:
„De vraag is nu, of de eenzijdige verkla
ring, die van Duitschland verkregen is, tot
gevolg zal hebben dat België georiënteerd
wordt naar een nadrukkelyker neutraliteit,
welke minder vatbaar zou zijn voor ontwik
kelingen' volgens den loop der gebeurtenis
sen. Men geeft ons de verzekering, dat Van
Zeeland en ^y’n collega’s het Duitschland
van Hitler geen enkele tegenwaarde zullen
bieden en wy gelooven dit gaarne. Maar
hebben de ministers mondeling geen verkla
ringen moeten geven ten opzichte van arti
kel 16 van het VolkenbondShandvest en de
contacten tusschen de generale staven?
Deze vraag moeten wy wel stellen.”
De populaire” schrijft: „Niets veroor
looft te veronderstellen, dat het tot stand
gekomen accoord als tegenwaarde insluit
een afzien door België van de verplichtin
gen,, voortvloeiende uit zijn lidmaatschap
van den Volkenbond. Het feit, dat België
na rijp beraad aanvaard heeft een zetel In
den Volkenbondsraad te bezetten, bewijst,
dat zijn politiek op dit punt niet de chan
tage der fascstische staten zal ondergaan.”
Wisseling van nota’s.
Vanmiddag zijn in het ministerie van
niet gewend, dat ik”er niet bij ben, wan
neer er eens een keertje iqts buiten den
gewonen gang van zaken valt. In ieder
geval zal ze ons met haar overdreven
angst niet onze huwelijksreis bederven.
(Wordt vervolgd.)
gingen.
Waarschijnlijk zal Met wel zoo erg
niet zijn, zei hij tot Romana. Camilla
is nogal eens geneigd alles door een
BATAVIA, 13 October. (Aneta-A.N.P.).
Gisteravond om half tien maakten de T. 16 en de T. 13, twee nieuwe
marine-vliegtuigen die .een tocht hadden gemaakt van Priok naar Soerabaja
een noodlanding bij Tandjoeng Awarawar aan de noordkust van Java,
aangezien het ónmogelijk was. tengevolge van slecht zicht, om het westgat
van Soerabaja binnen te loopen.
De T. 13, welke zich in de nabijheid van den T. 16 bevond is door onbe
kende oorzaak loodrecht neergestort.
Het moet als zeker worden aangenomen, dat alle inzittenden zijn gedood.
Het toestel is nog drijvende, de cabine is verbogen. Een onderzoek binnen
boord onder water is nog niet mogelijk geweest. Visschersprauwen, welke
in de buurt waren, verleenden assistentie. Zes vliegtuigen zoeken de om
geving af naar drenkelingen. Een lichter en het gouvernementsvaartuig
„Pollux” zijn op weg naar de plaats van de ramp.
De inzittenden van de T. 13 waren: kapitein luitenant ter Zee, H. G. de
Bruyne, H. Uurbanus, officier van den Marine Stoomvaartdienst, M.
Vethake, eerste officier-vlieger, P. Spronk, sergeant-vlieger, F. H. Plevier,
korporaal-telegrafist, P. J. S. de Groot en G. J. Zuyderhoudt, militie-
matrozen, (beiden in opleiding voor zeewaamemer) en G. J. Rutte en A.
A. Goedhart, korporaal-vliegtuigmakers.
fiOIilWHF (ÏIIÏRAiVT
Gehoorzaamheid is een plicht, die nooit
Wrouwt.
orkest; 7.50 Plietzsch
iA-orkesJ; 12.85 Stutt-
x solisten; 1.85 Geva-
Gramofoon; 6.30 W.
asorkest e-n solisten;
coor en soliste^: 9.50
en solist.
M.:
nofoon; 12.50 Salon-
■amofoon; 6.20 Salon-
on; 8.20 Kleinorkest;
programma; 10.50—
zyn van het Fransch-Britsch-Belgische sta,
tuut, dat de betrekkingen tusschen België
en zijn buren op een! nieuwen grondslag
plaatst.
die in 1897 werd géboren, ving zijn loop
baan by de Koninklijke Marino in Novem
ber 1922 aan als adelborst by de marine
reserve. Hy werd in 1923 benoemd totl of
ficier-''! ieger 3e klassey in October 1924 be
vorderd' tot officier-vlieger 2fe klasse en in
Mei 1934 tot offeier-vlieger le klasse.
De heer Vethake heeft in 1929 deelgeno
men can de vlucht van eenige Dorniers
naar Ned. Indië. Na deze vlucht werd hy
benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau. i
De h< er ethake was chef van den radio
dienst van het vliegkamp Morokrembangan.
Door dit ongeluk heeft de Marine Lucht
vaartdienst met één slag zyn commandant
en zyn technische staf verloren.
11.50 Gramofoon;
est en solist; 1.05 Het
Iver orkest en solist;
irthur kwintet; 3.60
iserie „Children from
a governess”; 4.20
foon; 5.20 Big Bill
Billy Band; 5.50 Gra
ten; 6.40 Landbouw-
xneel; 7.20 BBC-Mid-
en solisten; 7.50 Ka-
Joe Daniels and his
operette; 9.20 Be-
■ie over Shakespeare;
kkwartet; 11J20 Billy
11.5012.20 Jazzmu-
I r.
Nadere bijzonderheden.
Het marinevliegtuig genummerd T 13,
dat gisteravond om half 10 nabij Soerabaja
door onbekende oorzaak is neergestort met
het gevolg, dat de negen inzittenden om het
leven kwamen, was een Fokker, type T IV,
een drjjvertoestel, zoowel bommerwerper
&la zeeverkenner.
Het Departement van Defensie heeft in-
dertyd 24 vliegtuigen by Fokker besteld.
Alle vliegtuigen waren bestemd ter ver-
rterking van d© marine luchtmacht in Ned.
Indië. Het meerendeel van deze toestellen,
welke in 4 series van 6 gebouwd werden,
1» al sfgelcverd. De modernste en snelste
toesWlen van deze serie zijn van 1 tot en
met 24 genummerd, zoodat hej neergestorte
’liegtuig T IV daartoe behoort.
Wichten over deze toestellen waren
t3er gunstig. Nog onlangs waren drie van
dfze machines naar Singapore gevlogen om
‘anwerig te zyn by de opening van het
nieuwe vliegveld.
- Kniples; 2.80 Voor
b kinderen; 5.80 Gra-
xcky Birds en solist;
Causerie „Vondel en
- ang; 7.30 Causerie
Herhaling SOS-
ahten ANP, VARA-
ix; 8.30 Radiotooneel;
Berichten ANP;
soliste; 1L- Caused
it”; 11.2D—12 Orgel.
luitenant ter Zee.
Overste de Bruyne was ridder In de
Oranje-Nassau-Orde en ridder in de Orde
van Cambodja (Frankrijk).
De officier van den Marine Stoomvaart
dienst le klasse H. Üurbanus werd even
eens in 1894 geboren. Hij werd in Augus
tus 1917 tot officier-machinist 3e klasse
benoemd, in December 1920 tot officier-ma
chinist 2e klasse en in Februari 1932 tot of
ficier M.S.D. le klasse bevorderd. Ook de
heer Uurbanus telde vele dienstjaren bij
den vliegdienst in Nederland en in Ned.
Indië. Hy was laatstelijk chef van den
technischen dienst van het vliegk.imp in
Ned. Indië.
De officier-vlieger le klasse M. Vethake,
I nationale positie van België uiteen te zet
ten. Zij heeft van haar kant herhaaldeljjk,
in het bijzonder door de verklaring van den
Duitschen Rijkskanselier in zyn rede van
groote bekwaamheden en zeldzame be
gaafdheid had gehad.
Ze zullen je erg missen, je collega’s
en... je patiënten!
Denk je? Het was hem aan te zien,
dat haar tegenspraak hem bijzonder ge
noegen deed. Nu ja, laten ze me dan
maar missen: jij zou me toch ook mis
sen, als ik niet bij je was?
Maar Gerold, welke vrouw zou haar
huwelijksreis alleen willen maken?
Zij lachten beiden als kinderen en
daarna keken zij weer naar het voorbij
vliegende landschap tot zij er vermoeid
van werden.
De avond bracht de Alpen. Om midder
nacht reden zij door den St. Gothard en
de prille ochtend, welke over de be
sneeuwde bergen lachte, toonde hun. het
naderende deel van de reis. Tlebruck
boog zich uit het coupéraam en liet zijn
blik vol geestdrift over de majestueuze
bergtoppen dwalen.
Daar boven op zullen, we klimmen,
Romana! Uit de laagte omhoog stijgen
De Duitsche nota luidt als volgt:
In> naam der Duitsche regiering heb ik
de eer Uwe Excellentie het volgende mede
De briefwisseling zal dus een aanvulling te deel en: De Duitsche regeering heeft met
De neutraliteit van België.
Ten aanzien van de overeenstemming tus
schen Duitschland en België betreffende de
ster cn het landschap trok aan hen voor-
prop bij. Het werd ruimer, grootscher en over
weldigender Tlebruck genoot ervan met
het enthousiasme van een schooljongen.
Hoe lang is 't al niet geleden, dat
-• - auco uuvi velt
1 marschbereld voor het hotel stonden, na- I zwarten bril te zien en ze Is nu eenmaal
derde een telegrambesteller op de flets,
De Tlebruck’s hadden er geen idee van,
dat de man voor hen kwam; ze keken
zelfs niet naar hem om. Maar ’n oogen-
blik later kwam de portier van het hotel
hen achterop, zwaaiend met het gele for-
diep in het
I^Fmaar haar Naand omklemde de
stevig, dat Nj het moest voe-
zij staat naast me, m’n goede‘kame
raad, kameraad en vrouw: ze zal het ook
met de kinderen klaar spelen
En ziedaar, Romana, nu-4aat het
in de kliniek ook zonder mij, nietwaar?
Ik kan gerust op reis gaan
Zij keek hem ^an met dien grenzsn-
loos bewonderenden en tegen hem op-
zlenden blik, dien zij steeds voor mijn
hernieuwde verzet, dat haar van deze ging met Magdalena naar een of andere
-“J- -j —i—j— i.--- um. rusuge badplaats voor hartlijders, waar
i ik me op de Kurpromenaden en tusschen
zieke of rustbehoevende menschen nooit
behaaglijk voelde In achttien jaar heb
ik de Alpen niet meer gezien. En nu zul
len we ze zelfs gaan beklimmen. Wij bei
den, jij en ik, als twee kameraden! Wat
is dat heerlijk, Romi, wat onwaarschijn
lijk mooi!
zweeg en staarde even peinzend
uit. Daarna besloot hijIk
kunnen gelooven, dat ik nog
gelukkig zou zijn.
^■^Bhjdschap en ontroering grepen
d hart. Zij sprak geen heerschen. Dat geeft nieuwe kracht en toch die bijna onbewuste, duistere nei-
Vianri nmltlpmrtp dn ninnwnn Invpnsmnpd! rrlno-pn 9
Volgens de Soir zal de Duitsche regee
ring vandaag te Brussel en te Berlyn
een eenzijdig everklaring publiceeren, waar
in zy haar houding ten opzichte van België
kenbaar maakt, alsmede de wil, de on
schendbaarheid van het Belgische grondge
bied te eerbiedigen. De terzake met Ber
lijn gevoerde besprekingen zijn zoo goed als
geëindigd.
De Duitsche verklaring zal geen enkele
tegenprestatie van de ztfde van België im-
pliceeren. Het gaat derhalve niet, zooals
men heeft gezegd, om een niet-aanvalsver-
drag, doch om een eenzijdige verklaring.
De inhoud der verklaring.
In Belgische kringenverklaart men, dat
het Belgdsch-DuitSche accoord niet, zooals
in mededeelingen uit Duitsche bron gezegd
is, den vorm van een „pact” maar dien van
een briefwisseling tusschen de beide regee-
ringen zal hebben. De tekst van die brieven
bevat:
1. een verklaring, waarby de Duitsche
regeering zich verbindt België niet aan te
vallen en de onschendbaarheid van het Bel
gische grondgebied te eerbiedigen;
2. een antwoord der Belgische regee
ring, waarby plechtig kennis wordt geno
men van de Duitsche verklaring;
3. een Belgisch en een Duitsch com- buitend. zaken te Berlyn de volgende nota’s
mentaar van verscheidene bladzyden.
De Duitsche verklaring zal naar den
vorm analoog zyn aan de Frarisch-Britsche gischen gezant, Vicomtie Jacques d’Avignon.
zyn uit het verdrag van Locarno
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
beioiging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bü onxe agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ome bureaux a(jn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interne. 2745. Postrekening 48400.
ENGELAND.
Lord Nuffield schenkt weer
een millioen.
Lord Nuffield heeft een millioen pond
sterling geschonken aan de Universiteit van
Oxford voor den bouw van een nieuw college
voor sociale studiën. Het totaal van de gif
ten van Lord Nuffield bedraagt thans
geveer tien millioen pond sterling,
muller.
Een telegram voor u, professor!
Tlebruck was te zeer in een vacantie-
stemming om te schrikken, maar toen
hij rustig van den inhoud kennis nam,
bewees het optrekken van zijn wenk
brauwen, dat de tijding hem verraste.
Romana was onmiddellijk aan zijn zijde
en wierp haastig een blik op het smalle
strookje papier.
Alf ernstig ziek. Paps onmiddellijk
komen, Camilla.
Alf? herhaalde Romana zacht en bij
de gedachte aan het aardige, blonde
ventje voelde ze zich zoo smartelijk ge
troffen, alsof het geen, haar toch nog
vrijwel vreemd kind betrof
Tlebruck staarde een oogenbllk met
gefronst voorhoofd in de verte. Zou dat
niet een streek van Camilla zijn om hem
zijn huwelijksreis te vergallen? Misschien
misgunde ze hem dit uitstapje en ge
bruikte ze een lichte ongesteldheid van
Alf als voorwendsel om hem terug te
roepen. Men zou zoo iets van haar kun-
en met onzen blik een geheel land be- nen verwachten. Van wien had dat kind
I 30 Januari 1937, haar opvatting terzake
J kenbaar gemaakt. Aan den anderen kant
heeft de Duitsche regeering kennis geno
men van de verklaring van dé Britsch© en
van de Fransche regeering van 24 April
1937.
I Aangezien het nog geruimen tijd kan du-
I ren alvorens een verdrag ter vervanging
van het Locamo-pact tot stand is gekomen',
en in het verlangen, de vreedzame samen
werking der beide landen te versterken,
acht de Duitsche regeering het gewenscht,
haar houding jegenfl België
der uiteen te zetten toJ
de volgende verklaring af A
1. De Duitsche regeering heeft kennis
genomen van de opvatting die de Belgische
regeering tot uiting heeft gebracht n.l.:
a. dat zy in volle souvereiniteit een po
litiek van onafhankelijkheid wil voeren.
b. dat zy vast besloten is d© grenzen
van België met al haar krachten tegen
iederen aanval en iedere invasie te verdedi
gen, te verhinderen, dat het Belgische
grondgebied voor ©en aanval tegen een an
der land gebruikt wordt als doorgangsge
bied, of als operatiebasis te land, ter zee of
in de lucht, en tot dit doel de dfefensie van
België op krachtige wyze te organiseeren.
2. De Duitsche regeering stelt vast dat
de onschendbaarheid en de integriteit van
België een gemeenschappelijk belang zijn
voor de West-Europeesche mogendheden.
Zy bevestigt haar besluit deze onschend
baarheid en integriteit onder geen omstan
digheden te beïnvloeden en te allen tijde
het Belgische grondgebied t© eerbiedigen,
uitgezonderd' natuurlijk het geval dat Bel-
gië in een gewapend conflict, waarbij
Duitschland betrokken is, deelneemt aan
een tegen Duitschland gerichte militaire
actie.
3. De Duitsche regeering is bereid, even
als de Britsche en de Fransche regeering,
België bijstand te verleenen ingeval hn1
voorwerp zou zijn van een aanval of invasie.
w.g. Freiherr von Neurath.
De Belgische nota.
De Belgische nota luidt:
De Koninklijke regeering heeft met groo
te voldoening kennis genomen van de ver
klaring, die vandaag door de Rijksregeerin"
te harer kennis is gébracht. Zy spre^11
daarvoor haar oprechten dank uit.
wg- Vicomte Jacques d’Avignon
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bazorgkrixxg
15 regels LBO, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den becorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag oip den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke, regel meer ƒ0.50. O>
de voorpagina 50 hooger
Gewonê advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer geieduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek-
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
FEUILLETON.
CI®ISTEL BROEHL—DELHAES.
Wh we£™ later wertl het huwelijk
ParhM»11 9erold Tlebruck en Romana
meen»voltrokken Een kleine kring ge-
IsÏÏ?a?DeliJk,! kennissen zétte het
Tot hL k? den noodi8ën luister bij.
Erwtn k ^“oorden ook de Westphals,
hü te,, geschikt weten af te zeggen:
"UX‘lnZ,Chi?0PIdlt tljdStiP °P een
gereis door Engeland
e,n Roman» hadden Zwlteer-
loeen nf°e vaC1 hun huwelijksreis ge-
^etenden brachten hen naar
hennu»?? L°°k de kinderen deden
Alf zlch reeds bij
ïea zXï ,heugde over de mee te bren-
tiiu. en geen hartzeer voelde
de beida" zien v--1
bi Vonr e1gr°0ten er eenlgszlns bedrukt
iV&s,
h®i vlnZ:.Qeorg en Camilla voelden
X...S 01nklemd door een warme, I
- Tot h Wenhond I
*.ta^MJtln<Jeren’ klonlt Romana's
slmenï. ,te” Ik verheuS me “U
eozijn met jullie na onzen j Zij leunden tegen het geoj
uueinu weru wernve xiy eeiwgcii vyu uy ucm
marinestaf op het Departement van. Defen
sie in den Haag. Hy maakte zyn derde reis
het zou ook de laatste zyn naar Indië
als eerste officier van H. Ms. „De Ruyter”,
toen deze krujser zyn eerste reis naar de
Oost, maakte.
De kapitein-luitenant ter Zee H. G. de
Bruyne werd in 1894 geboren. Hy kwam, na
het Kcninklijk Instituut voor de Marine te
hebben doorloopen, in Augustus 1914 als
adelborst je klasse by onze zeemacht. Reeds
een half jaar daarna volgde zijn bevorde
ring tot luitenant ter Zee 3e klasse, in 1916
tot luit, ter Zee 2e klasse en in 1924 tot
luit, ter Zee le klasse. Met Ingang van
1 Juni 1936 werd hy benoemd tot kapitein-
terugkeer
Georg voelde een onmannelijk!.
i in \eijn keel, welke hij vergeefs trachtte
j weg te slikken Maar de blik, waarmede
hij Romana aankeek, was hartelijk en I
oprecht. Camilla kneep haar lippen op- ik voor m’n genoegen op reis was.. De
een. Ze sloeg haar bogen neer „De
vreemde” ging met Paps op reis; nu was mand onmisbaar En als ik al eens va-
ze zijn vrouw, door hem omgeven en be- cantie had, wanneer ik me met alle ge-
geerd De tranen sprongen haar In de
I oogen. Romana bemerkte zeer wel het rust te gunnen, dan bleef ik thuis of ik
jiovnlnimrHa vawat riot haar van zIaw» crina mat Maariolana nnnr ppn nf anriarp
zijde werd geboden en haar blik rustte
verdrietig op het blonde meisjeshoofd.
Slechts liefde wil ik schenken, dacht
ze, niets dan liefde en begrijpen, daar
om wijzen ze mij terug? De jongen niet
zoo zeer, maar hij wordt beïnvloed door
het meisje en voelt zich daardoor be
klemd en onvrij. Maar keerden ze niet
spoedig terug en was ze dan niet dage
lijks met de kinderen same«? Er.zoü zich
wel een gelegenheid voordoen hun de
oprechtheid van haar bedoelingen te
wijzen
Toen de trein het station hac^Mfl
rfhm Tlebruck Romana’s ham^H
- - zijne en terwijl hij haar diep in^^^^H
vertrekken, stonden keek, zei hij
- cc-iïlgBZiiijs bedrukt Nu zullen een paar zoiigelooz^WliMP
ae trein zich in beweging zette ons geheel toebehooren, llrffste Als ik ze
w 3 hand ten af- voor jou onvergetelijk k:
mjjn taak volbracht zijn.
Ik weet, dat ze gelukkeg zullen zijn,
want schouder aan schouder met jou
door het leven te mogen gdan, Gereld,
is op zichzelf al een groot gdluk.
- - ijwnde ven-