JRLIJK!
Wi4
el
'am/hm!
Dr. Colijn over de Kabinetsformatie
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BgtëAMBACHT, BRgKENWQUDK, BODKGRAVEN, BOSKOOP, GOUDE&AK. HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
gflEUWERKERK, OUDtSfKERK, OUDKWATKR, REEÜWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ena.
T
E ZAKEN
eekbank
4. V.
atenfabriek I
1. - Gouda. I
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Alleen de formateur verantwoordelijk.
Belastingverhooging voor de Defensie-uitgaven.
Geen afschaffing van de Omzetbelasting.
Woensdag 3 November 1937 76e Jaargang
Kameraad Moeder.
Roman van
V
D Minister-President Dr.*H. COLIJN.
0
Beteekent dit nu, dat het tweede deside-
HOORWEG.
mij het beste, dat juffrouw Camilla hier
I
thuis
We krijgen sneeuw, zei hij. Als we
LAND
1/2 pandbrieven
Wi pandbrieven
4 werkloozengezin-
len njeuw dekentje
de kinderen
aar schoenen voor
en Moeder’s
I wordt dun
U mee? Natuur-
Gireert dat is
emakkelijkst I Het
141400. Kleeding-
ekkingsfonds, Den
sprak dus van zelf, dat de formateur
prys stellend op dien steun eeaier meerder
heid in de Kamer allereerst! aan dez->
zijde der zaak zijn aandacht schonk.
Beteekent dit nu, dat het tweede deside-
noch de formateur, noch een zijner ambt- ratum: de vereeniging van allen, die zulk
veel stemmen heeft verkregen, en indi/n
de zejrel-
iet
het zetelverlies der Liberalen toesclfryft
>lyn
de was. En hoewel daarbij niet over het
hoofd mocht worden gezien, dat gelijk
woordgebruik op dit gebied niet altijd gelijk
beteekenis had, zoo achtte de formateur in
dezen tyd van algemeene verwarring de
wenschelykheid van .„gelyk-optrekken” van
partijen, die vroeger elkaar fel plachten te
bestrijden, zóó groot, dat hjj zeer ernstige
pogingen in het werk heeft «gesteld om aan
zyn kabinet een breedere politieke basis t
geven dan hem ten slotte mogelyk bleek.
Er bestaat, volgens Dr. Oolijn, geen coali
tie van partij n waarop ,he( kabinet zou
stem en. Dr. Colijn heeft geheel zelfstandig
zijn regeeringsprogram ontworpen en dat
program is de basis geweest voor de bespre
king met zijn tegenwoordige ambtgenooten
Uit dat overleg is het regeeringsprogram
voortgekomen. Met geen enkele partij-is
overleg gepleegd. Geen der partijen draagt
ook n ahr de geringste verantwoordelijkheid
voor vat hy tydems de formatie heeft ver
richt eni dus ook nieit voor het optreden1 van
het kabinet of voor de keuze der personen,
waaruit hej is samengesteld.
De versterking der weermacht.
Met voldoening constateert de regeering,
dat de Kamer vry algemeen haar inzicht
deelt, dat het bij den bestaanden internatio
nalen toestand onvermijdelijk is, dat de
weerkracht van ons land wordt versterkt.
De regeering heeft met den meesten ernst
overwogen, we|ke versterking van de weer
kracht noodig zou zijn om een redelijken
waarborg te scheppen voor de veiligheid
des lands, daarbij rekening houdende met
den financieelen toestand Zij heeft zich
daarbjj niet op het standpunt gesteld, dat
een absolute veiligheid zou kunnen worden
verzekerd, maar wel, dat onze weermacht
in stpat zal zijn de verdediging dec lands
te voeren, daarbij althans na eenigen tijd
maar er was zelfs geen echo, die ant
woordde. Een enkele maal trachtte Georg
op Alk’s gezicht te lezen, wat er in hem
omging, maar dit bleef glad en onbewo-
niet langer te beheerschen.
Ik maak me nu toch werkelijk ern
stig ongerust, zei hij. Zullen we naar
het café teruggaan en papa opbellen?
Onzin, antwoordde Alk geërgerd,
wat zouden we daar nu mee opschieten?
Ik weet wat beters. Jij gaat terug en
zorgt, dat je een paar mannen vindt. Die
kerels hier zullen toch wel. kunnen ski-
loopen. Jullie zoeken dan nog eens de
omgeving van het café af. Maar denk er
om, dat je in geen geval je zuster mee
neemt en evenmin trek Je er op je eigen
houtje op uit, begrepen? Als ik niet in
1 het café terugkeer, komen jullie me na,
want dan bestaat de mogelijkheid, dat
ik je moeder heb gevonden, maar dat ik
haar niet kan vervoeren.
Georg knikte met opeengeklemde tan
den, wendde zijn ski’s en suisde terug.
Heinz Alk staarde hem een oogenblik
gesteund door bondgenootschappelijke
strijdkrachten. En dat niet alleen, dé regee
ring is ervan1 overtuigd, dat het bestaan, van
een zoodanige weermacht voor het handha
ven van den vrede in West-Europa bevor
derlijk zal z(jm
Voor de weermacht ter zee gaan de plan
nen tot uitbreiding van het bestaande appa
raat niet veel verder dan reeds In hoofdzaak
in 1930 door de regeering noodzakelyk werd
geacht 1
Sedertdien zyn de internationaal-politie-
ke spanningen in ernstige mate toegenomen,
daaiby komt, dat de jongste geschiedenis
r
jBONireMENTSPRUS: per kwartaal f2.26, pet week 17 cent, overal waar de
tMOiriW V*1 looper «eschie<lt Fran“ per post por kwartaal 3.15.
Aboimemealen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ome bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interne. 2745. Postrekening 48400.
een staatkunde wikten steunen, werd los
gelaten? In geenendeele! De formateur
heeft van meet aan er naar gestreefd ook
andere personen dan die, welke tot de voor
malige! coalitiepartijen behoorden,, in zijn
kabinet op. te nemen. Hy werd daarbij
allereerst gedreven door de begeerte oude
tegenstellingen zooveel mogelijk te verzoe
nen, nu naar het hem voorkwam, de oude
antithese op staatkundig gebied niet meer
zóó scherp tot uiting kwam als voorheen
wel geschiedde. Met name meende hij, dat
tér linkerzijde om nu dien term voor^
het gemak nog maar eens te bezigen het
inzicht in de beteekenis van het christelijk
geloof voor het staatkundig leven groeien-
ik maar op zoek gaan. Ik wil weten waar
ze is!
Alk stond onmiddellijk op.
Natuurlijk denken we niet alleen
Niet onweersproken mag blijven, zegt de
minister-president in» het! antwoord op de
algemeene beschouwingen der Tweede Ka
mer over de Rykabegrooting, de meening,
dat een deel der leden uit den Raad van
Ministers gezegevierd zou hebben over een
onder deel.
Dat de regeering daarbtfl den werkeltfken
toestand tot uitgangspunt neemt, en zich
niet laat verleiden de huid van een nog
niet geschoten beer te verkoopen, rekent zij
zichzelf tot verdienste aan.
Daar aan een werkelijk In evenwicht
zy’nd budget nog ettelijke tientallen mil-
lioeneni ontbreken, zou verhooging van den
steun der werkloozen, uitvoering van open
bare werken, kunstmatige verhooging der
binnenlandsche koopkracht, op de wijze zoo-
als verscheidene ledenl aanbevelen, ons land
binnen korten tijd in een. toestand brengen
als elders tot zoo ernstige teleurstellingen
heeft geleid.
Wat gedaan kèn worden zonder ont
wrichting van den finaneielen toestand, die
op haar beurt het geheele volksleven tot
ondergang (brengt, zal worden gedaan.
Maar daar ligt de onverbiddelijke grens.
Terecht is opgemerkt, dat de regeering
inzake de samenwerking in het bedrijfsle
ven, vaak als bevordering van wat in
de vrye maatschappij zijn grondslag vindt,
dellijk bemerkte ze, dat dit niet ging
Doet het erg pijn, mevrouw? vroeg
hij deelnemend.
Zij staarde hém aan, alsof zijn woor
den nog niet tot haar doordrongen.
U bent waarschijnlijk boven over
dien steen heengevlogenIk heb er ook
mijn ski op gebroken, maar ik ben er
zonder verstuikten voet afgekomen, hielp
hij haar op weg. Langzaam keerde de
herinnering terug.
Lieve hemel, zei ze verbaasd, hoe
kon dat nu gebeuren? Ach ja, m’n reen
ter voet. Ze trachtte het gekwetste
lichaamsdeel te bewegen, maar met een
zachten kreet van pijn staakte ze deze
poging. ’t Is fftiai. Hoe hebt u me ge
vonden?
De heele omgeving wordt naar u af
gezocht, mevrouwtje, maar ik had het
geluk'u te vinden
Ze keek hem opmerkelijk ernstig aan.
en huiverde plotseling.
Hu, de sneeuw is koud, trachtte ze
te schertsen, maar het ontging den man
niet, dat haar huivering een andere oor
zaak had.
Zijn blik gleed even over zijn kleeding.
Behalve zijn dik Noorsch sklpak, waar
van hij zich bezwaarlijk kon ontdoen,
droeg hij geen enkel warm kleedingstuk.
U hebt het koud, zei hij zakelijk.
Helaas bezit ik geen. Jas of iets derge
lijks, die ik u kan aanbieden, maar u
kunt in ieder geval niet in de sneeuw
blijven liggen. Zullen we eens probeeren
een paar passen te loopen?
(Wordt vervolgd).
uitgewischt. Georg werd een beetje bleek
om zL—-- - - -- - -
woord. Zwijgend bonden zij hun ski's on-
der en in eén vlot tempo suisden zij den
eersten weg terug Rómana moest opzij
afgeslagen zijn, want voor het café was
I geen spoor te zien. Van tijd tot tijd
bracht het tweetal zijn handen aan den
mond en riepen zij Romana’s naam,
pnouten ,zich in het minst te onttrekken,
maar wat vóór den dag van het optreden is
geschied, valt buiten het controle-recht van
ie Kamer, al kan niemand verhinderen, dat
ie leden der Staten-Generaal ook daarover
eèn oordeel te vormen op gevaar af dat
ooriee] te vormen Ap niet geheel volledige
gegevens.
Be formateur verklaart zich buiten staat
«m de bedoelingen, die de kiezers bij het
uitbrengen van hun stem hebben gekoesterd
te gaan naspeuren. Hem. ontbreken daar
voor «lle gegevens. Slechts moge het vol-
hierover worden opgemerkt. De anti-
fwlutionnairen wonnen drie zetels, de
N^S,h, verkreeg er vier, de liberale kamer-
Wie van vermaak zijn bezigheid maakt
Ml nimmer in bezigheid zijn vermaak
vinden.
- XNttLUUlUjn. wv AMIUV auvvu. winging, maai uiv micci c** uuucwu-
aan onszelf Georg, zei hij. Het lijkt gen. Tenslotte echter vermocht hij zich
mij het beste, dat juffrouw Camilla hier
zoolang blijft, dan zullen wij beiden eens i
gaan zien of we mevrouw kunnen vinden.
i M’n hemel, moeten jullie dan direct
allebei weg? protesteerde Camilla Het
Is toch voorloopig voldoende als Georg
alleen gaat.
Maar m’n lieve, beste juffrouw Ca
milla, Alk maakte lachend een buiging
voor het meisje, ik kan er Georg tegen
den avond toch niet alleen op uitsturen.
Bovendien twijfel ik er niet aan, of we
zullen uw mama spoedig genoeg vinden
en in den kortst mogelijken tijd terug
zijn.
i Camilla bestelde geërgerd nog een kop
koffie en wat gebak, zocht ’n paar oude
tijdschriften bij elkaar en besloot haar
verveling zoo goed mogelijk te verdrijven
i Toen Alk en Georg naar bulten traden
bleek de voor kort nog zoo stralende
hemel met loodkleurige wolken bedekt te
zijn. Alk keek bedenkelijk naar de lucht
i We krijgen sneeuw, zei hij. Als we
niet voortmaken, zal elk spoor worden terug, omdat hij alleen wilde zijn. Wie
weet, hoe goed hem dat nog te pas kon
zijn neus, maar hij gaf geen ant- komen.
- Kaarsrecht liep het spoor, over een on-
afzlenbaren afstand. Verdraaid, waar
was die vrouw in 's hemelsnaam heen-
gezeild? Stop, hier was de sneeuw opge
rakeld. Alk wilde stoppen, maar het was
al te laat. Met luid gekraak ging een van j Toen zij Alk’s gezicht boven zich zag,
zijn ski’s in splinters. Hij was in volle
beweging. Zijn scherf oog had in de verte looze heen en keek haar in ’t gelaat. Hil
de tegenstrijdigste gevoelens, maar hoe
langer hij naar de teere, reine trekken
op het vredige, bijna levenlooze getocht
keek, des te beter wist hij zich te beheer
schen. Rustig en zeker begon hij de
levensgeesten op te wekken.
Vermoeid, als na een langen slaap ont
wakend, sloeg Romana haar oogen op.
Toen zij Alk’s gezicht hoven zich zag,
wilde zij overeind springen, maar onmid-
heeft geleerd, dat rekening moet worden
gehouden met het op korten termyn iwtre-
den van toestanden, waafby aanstonds een
beroep wordt gedaan op de overheid1 tot be
scherming van de rechtmatige belangen
van in het buitenland wonende Nederlanders
en van bedrijfstakken als de koopvaardij.
Belangrijke offers gevraagd.
Ongetwijfeld wordt van ons edn zeer be
langrijk offer gevraagd, men besefte echter
wel, dat het uitgeven van millioenen voor
voorzieningen, waarvan by voorbaat al kan
worden vastgesteld, dat zy ontoereikend
zyn, inderdaad onverantwoordelijk zou zijn.
De regeering is met haar voorstellen niet
verder gegaan dan het noodzakelyke.
Belastingverhooging.
De regeering is voornemens de uitgaven
voor de Defensie, althans ten deele, te dek
ken in de Millioenennota werd op dez“
mogelijkheid reeds met een enkel woord
gedoeld door belastingverhoogingeir.
Het besluit daartoe heeft zij niet dan na
lang en ernstig beraad genomen, aangezierj
ook zy zich zeer wel bewust, is van denl
zwaren druk, dié door de bestaande belas
tingen' reeds op de geheele Nederlandsche
bevolking wordt gelegd. Waar het hier
evenwel uitgaven betreft, welke voor het
voortbestaan der Nederlandsche volksge
meenschap noodzakelyk zijn, en. het
verantwoord is te achten deze uitgaven te
doen zondér maatregelen te treffen om in
de financiering daarvan1 te voorzien, heeft/
de regeering gemeend tot dit dekkingsmid-
del, zy het dan ook noode, te moeten
besluiten.
Bij de regeering zijn o.m. de volgende
maatregelen in overweging:
t le. maatregelen tegen het ontgaan van
de belastingen naar het inkomen door mid
del van Naamlooze Vennootschappen,
2e. Technische herziening der omzetbe
lasting, waardoor de levering van objecten,
welke naar den geest der betrokken wol
belast zou moeten worden, doch in de pra' -
tjjk tengevolge van een beaalde handel
wijze vrijvalt, «thans onder de werking de
wet wordt gebracht.
3e. Verhooging van de hoofdsom der d:-
vidend- en tantième-belasting, waarbij de
vaart op een rots gegleden. Een verra
derlijke plek. Ook Romana scheen hier
niet heelhuids voorbij te zijn gekomen;
de opgerakelde sneepwwees daar althans
op. Alk bond zijn latten af en vloekte.
Verdraaid, nu kwam hij slechts langzaam
vooruit. Hij liep om de rots heen, ver
wachtend daar het spoor opnieuw te zul
len vinden, maar tot zijn schrik bemerk
te hij, dat het hier plotseling ophield.
Romana Tiebruck kon tenslotte niet in
den grond zijn verdwenen; de veronder
stelling lag dus voor de hand, dat ze van.
de helling omlaag was gevallen.
Alk ging op zoek. Ongeveer honderd
meter dieper lag een gestalte. Hij liet
zich erheen glijden; het was inderdaad
de gezochte. De medicus in hem stelde
binnen enkele minuten vast, dat zij niets
had gebroken Ze scheen slechts haar
voet te hebben verstuikt en tengevolge
van den val en de daarmee gepaard
gaande pijn het bewustzijn te hebben
verloren. Er was verder niet veel anders
voor hem te doen dan te trachten haar
zoo spoedig mogelljk hier vandaan te
peinzend na en zette zich daarna zelf in J krijgen. Alk boog zich over de bewuste-
beweging. Zijn scherf oog had in de verte j looze heen en keek haar in ’t gelaat. Hil
een spoor ontdekt en hij stuurde Georg voelde zich ten prooi aan een storm van
fnrutr rvmrtai ViH allöorl urilHo alin Wip aovnalonc maar hno
weet, hoe goed hem dat nog te pas kon
heffingsvoet dei4 opcenten zoodanig zal
worden verlaagd, dat het rendement dier
opcenten gelijk blijft aan wat zij nu op
leveren.
4e. Verhooging van de opcenlten (boven
de bestaande) op de hoofdsom der inkom
stenbelasting.
Wat betreft de sub 1 en 2 genoemde hef
fingen, ook zonder dat de defensievoorzie-
ningen extra dekking 'behoefden, zouden
deze heffingen naar de meening van de
regeering uit hoofde van de redelijkheid
behooren te worden ingetvoerd.
De regeering beoogt uit de In overweging
zijnde maatregelen een bate van rond 20
millioen te verkrijgen.
Hiermede zal dus slechts voor eenige ja-
ren <n de toegenomen behoefte aan dekking
voor de nieuwe defensie-uitgaven zijn voor
zien. In hoeverre deze dekking in de toe
komst zal moeten bestaan uit verdere be
lastingverhooging, dan wel gevonden zal
kunnen worden uit een eventueeel accres
der middelen, zal naar bevind der dan heer-
schende omstandigheden moeten worden
uitgemaakt. Uiteraard koestert de regee
ring niet het voornemen de verhoogde de
fensie-uitgaven te financieren ten koste van
een aanmerkelijke verhooging van het be-
grootingstekort.
Wat tenslotte het denkbeeld van een
weerbelasting betreft, ook deze ge
dachte is nog in overweging.
Gezamenlijk overleg.
ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bexorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den beaorgkring:
1—5 regels f 1.55, elke regel meer ƒ0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bjjslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. O>
de voorpagina 50 hooger
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer geieduceerdeD
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te sjjn.
vernemen van deze vrij onver-
taeh~w^°w?er,tlng be8°n Camilla er
vpai aan te twijfelen, of Alk
ei aan haar moeder gelegen, liet
'l^ti^h°nken hun koffle. maar Romana
hield og steeds niet zien. Tenslotte
- AlT«rginhet nlet meer uit
MlfdpnJ» e dan alleen maar aan je-
«en, voer hij plotseling uit, zal
Regeering niet voornemens „voort te
hollen” op den verderfelijken weg der
protectie.
Verschenen jp de Memorie van Antwoord
op de Algemeene. Beschouwingen der Twee
de Kamer va# de Rjjksbegrooting voor 1938
/hoofdstak I).
Met de beschouwingen, in het voorloopig
verslag gewyd aan den uitslag der laatst
gehouden verkiezingen, kan de Regeering
i’rh zeer wel vereeaiigen, aldus opent de
Memorie van Antwoord. Ook sluit zij zich
pame aan bij de waardeering van het
»oorrecht, vrije verkiezingen te bezitten.
Van de beschouwingen en opmerkingen
omtrent de kabinetsformatie heeft de for
mateur van het kabinet met belangstelling
kniMB genomen. Hij betreurt het dat zij
nerzijds geen even uitvoerige beschouwin
gen daar tegenover gesteld kunnen worden.
Met name de besprekingen,, die worden
gehouden tusschen den formateur en de
door hem aangezochte medewerkers, vallen
buiten het domein der openbaarheid. En
vooral als het betreft besprekingen, die tot
geen resultaat hebbent geleid, zal er wel
nimmer een formateur zijn geweest, die I
zulke niet geslaagde besprekingen aan de
publiciteit heeft overgegeven. In elk geval
is de formateur van dit kabinet daarvoor I
niet te vinden.
Hij acht zich jegens de Kampr verant-
worfelij-k voor het feit, dat hij het huidige vertaezmgen verkregen. Het
ianrak mis vn.n ■Mhif. dat d<* formateur
kabinet heeft gevormd én ieder lid van het
kabinet is verantwoordelijk voor het feit
van rijn verschijning voor de Kamer in het
kader van! het kabinet.
Aan die verantwoordelijkheid wenschen
üomsdiE aiuiiM.
aan stemmem, door liberalen op dr.
uitgebracht, dan wordt het) een onoplosbaar
raadsel waar de N.S.B. haar vier zetels Van
te danken heeft. Toch zeker wel niet aan
de Communisten en de S.D.A.P.!
De regeering meent dan ook, dat het ver
schijnsel van stemmenverschuiving ditmaal
vcfj ingewikkelder is dan hij vorige ver
kiezingen en dat de wel zeer eenvoudige
verklaring, dat de zetelwinstt der anti-revo-
lutionnairen is toe te schrijven aan liberale
stemmen, op dr. Coljjn uitgebracht, geen
oogenblik houdbaar is.
De uitslag der verkiezingen was althans
op één punt .volkomen duidelijk. Het door
dr Colyn vóór de verkiezingen en tijdens de
"erkiezingscampagne op den vooi^grord go
stelde óéne desideratum: een regeeringsbe-
leid, dat gedragen wordt door een „krach
tige christelijke levensovertuiging”, een be
leid, dat de zetdelykel krachten van het
christendom ook in het staatsbestuur to‘
gelding wilde brengen en „verstevigen”,
dat desideratum had door den uitslag der
FEUILLETON.
CHRISTEL BROEHI^-DELHAES
Toen in de verte aan den kant van den
klein café zlchtbaarwerd, ver-
(Un en Romana daar te zullen vln-
- maar bij hun binnentreden bleek al
"WWrdat. hun vermoeden niet bewaar-
dam Z°U worden De eigenaar had geen
hZ» en’ er was trouwens den ge-
no® niemand In zijn etablis-
sUj ongeru TSt Georg toonde zich ern-
eem Het Wordt toch tijd, dat we haar nu
ZOe^en, meende hij. We
Ov?rlaten? af t0Ch niet aan haar 10t
knffi?we eerst maar eens een kop
»hi?n u n^cn' ^Ide Alk voor. Mis
ken, *°mt Ze dan lntusschen wel op-
Jij het
’■«uilige
groep had er zeven. Indien men n.u? wat aanl
het aantal uitgebrachte stemmen te toetsen!
vak, aanneemt, dat de N.S.B. uit de R.K.f
C.H., A.R. en V.D. partijen niet zoo hej/1
men voorts, gelijk vaak geschiedt,
winst der A.R. partij overeenkoment
