BALANS
OPRUIMING
SEIZOEN-OPRUIMING
STEENKAMER'8
prima kwaliteit en onberispelijke
pasvorm
Tegen een ongeloofelij ke
lage jrjjs
Wat heeft U liever
een effect dat U 3°|0 geeft of soliede belegging
in huizen welke U 12°|0 rente geeft.
NEEM EVEN DE MOEITE
KLAVER 4
DE LELIE
Voor Oudejaarsavond
BANKETBAKKERIJ GEBR. DE JONG
REÜNIE
GOUDA
Een dag op de renbaan
De Goudsche Fruithandel
Maandag 3 JANUARI naar
KLEEDINGMAGAZIJN
GOUDSCHE COURANT VRIJDAG 31 DEC. 1937
TWEEDE BLAD
HET JAAR 1937
Inlichtingen T. DE BRUYN Burgvlletkade 55 - Telefoon 2632 Gouda SS
hooitistuug
Door het enorme succes
tesamen voor 52 cent
J. W. rfOEBEEK,
Reclame Boterkoekjes 0.37y2 per half pond
F. PHILIPPUS - Wtjdstraat 7 - Telef. 2736.
OM MAANDAG ONZE PRIJZEN TE ZIEN.
Beoordeelt kwaliteit en U vraagt niet meer
WAAR IS ER SEIZOENOPRUIMING?
Burg. Martenssingel 131.
Mej. v. d. HEUVEL.
Hoogstraat 1.
Aanvang dar nieuwe VfOOHJAAHSCURSUö
Wij geven IO0|0 korting
H. ROZA, v.v. Wed. Belt,
THALIA
Gouda
DE 3 MARX BROTHERS IN
Firma Wed. A. RIETVELD,
bij ons beteekent:
Doet Uw voordeel en ga
Turfmarkt 108
O t
1 t
c f
ROTTEKDAM
ook deze week:
1 Literblik SNIJBOONEN
1 Literblik SPECIEBOONEN
1 Literblik DOPERWTEN
(winkelwaarde 60 cent)
NIEUWJAARSDAG GEOPEND
EERSTE GOUDSCHE
AARDAPPELHAL
NAAIERSTRAAT 12, Tel. 3018
APPELBOLLEN APPELFLAPPEN 8 ct
SAUCIJZENBROODJES APPELBEIGNETS6 ct
SNEEUWBALLEN met slagroom l ,n BERLINER BOLLEN V ct.
CROQUETTEN IU Cl
ZALM- en HUZARENSALADE
BALLETJES GEHAKT
NIERBROODJES 12'/, ct.
ZOUTJES20 ct. p. ons
KAASKOEKJES 22 ct. pons
Dansinstituut H. J- MUL
BOVENZAAL „HOLLANDIA" MARKT
ZONDAG 2 JAN. 6 uur nam.
IS leasen.
Lesgeld Dames j 0.40, Heeren 0.50 per lea.
Inlichtingen en inschrijving vanaf 3 uur aan de Zaal.
APPELBOLLEN 10 cent, APPELBEIGNETS 8 cent, AMANDEL- en
SAUCIJZENBROODJES 10 cent, GEBAKJES 8, 7 en 5 cent
SLAGROOMGEBAKJES 9 cent, SIROOPWAFELEN 4/t cent
ZOUTE STENGELS, ZOUTE KRAKELINGEN, ZOUTE PALMIERS,
ZOUTE PITMOPPEN, KAASSNITS per ons 22 cent, ook gesorteerd
verkrijgbaar.
Verdei een groote sorteering KOEKJES en BANKET.
PEPERSTRAAT 34
TELEFOON Winkel 2871, Kantoor 2707
op al onze
WIJNEN, LIKEUREN, JENEVER, BRANDEWIJN en CITROEN
tot en met 31 DEC
L. TIENDEWEG 104 TELEF. 2336 GOUDA.
BLAUWE DRUIVEN
tafelpehIen
tafelapp'els
sinaasappelen
citroenen
mandarijnen
GRAPE FRUIT
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES DADELS
STUDENTEN HAVER
VRUCHTEN IN GLAS EN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
Vanaf Vrijdag (Oudejaarsavond) tot en met Dinsdag 4 Januari
WARNER OLAND als CHARLIE CHAN üu
PANIEK OP BROADWAY
LACHEN 1 Als 2e Hoofdfilm: De beroemde Deensche komieken LACHEN
Wall an half Watt
«la moat maar Boften
j Orkanen van den lach!
Als extra! OTTO VAN NEYENHOFF'a Als extra;
Sport 1 Nederlandsche Film-Revues der Cinetone. Jeugd!
„Op Holland* arator"
Toegang boven (14 jaar. Aanvang Vrijdag, Maandag en Dinsdag 8.15,
NIEUWJAARSDAG en ZONDAG vanaf half 4 doorl. 3 Voorstellingen.
LET WEL! Yrijdag Oudejaarsavond dank zij onze non-stop inatallatio het
geheele Programma doch is de voorstelling vroeger als gewoonlijk afgeloopen.
Dus eerst naar RELNIE en dan OUDEJAAR vieren.
Entrée vanaf 25 cent. Gratis Fietsenstalling.
Zondagochtend 2 Jan. 10.30 brengen wij U PAUL MUNI ia:
Tusschan twoo Woroldon
Een der grootste creaties van PAUL MUNI. Entrée 25, 30 en 40 cent.
Woensdag 2 uur GROOT MATINEE voor iederen leeftijd met ©en daverend
lachprogramma WATT EN HALF WATT in „JE MOET MAAR BOFFEN",
Entrée 15 en 25 cent.
Wy aettei? het nieuwe jaar vroolijk voor geheel Gouds in met de 3 Koningen
▼an de leek
s werelds meeat populaire komieken
in een film die lach-orkanem van het publiek cal afdwingen
ATTENTIEIII ATTENTIE 111
OUDEJAARSAVOND GEEN VOORSTELLINO.
NIEUWJAARSDAG en ZONDAG 2 JANUARI ZIJN ONZE
VOORSTELLINGEN VANAF S UUR 30 DOORLOOPEND.
Woensdagmiddag 5 Jan. 2 uur onze laatste groote KINDER- en FAMILIE
VOORSTELLING met de 3 MARX BROTHERS.
OUDSTE ADRES VOOR OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
BLIKGROENTEN van prima kwaliteit tegen scherp concurreerende prijzen
LANGE TIENDEWEG 27 TBLBF. 881».
essBssnsBSBaBBasBsanaBsasaHaMessBesBaBnaaBSSBBBHSBBSBBSBmnBSMBBBMa*
QOUDA Telefoon 2828
voor 1 stuiver:
3 Arosa Melkreepen
2 Advocaatreepen
2 Crêmereepen
2 Pindagondels
1 Pindablok of
1 Melktablet
voor Jm stuivers:
7 Arosa Reepen (puur)
5 Bittertje Reepen
5 A.B.C. Reepen
1| ons Damesflikken
1| ons Pindabollen
of 1| ons Rotsjes
voor D stuivers:
2| ons Melkdadels
2 ons Nougatbatons
1| ons Nois. Kattetongen
1| ons Arosa Bonbons
1| ons Sinaasschijljes
1j ons Napolitains ol
1| ons Taragona's
voor stuivers:
1' ons Kersenbonbons
Zoo goed
oo goedkoop
is 't alleen bij
Ieder nieuw Jaar schijnt het baétn van
een nieuwen tijd.
Het is, of met Wet oude jaar ook een
verleden wordt afgesloten. Nieuwe ver
wachtingen staan op, nieuwe beloften
Kondigen zich aan, nieuwe plannen rij
pen en een nieuwe moed grijpt naar het
werk, waaruit het leven der toekomst
aal worden opgebouwd. Maar het nieuwe
jaar wordt het oude. En wanneer we dan
op den laatsten dag van hel nieuwe jaar,
dat het oude geworden is, staande in de
schemering van het wegstervende jaax
en luisterend naar de klokken, die dit
oude Jaar uitluiden, nog in onze herin
nering de vele dagen en weken en maan
den terugroepen en trachten uit te zien
over de velden van het verleden, dan is
hqt of met de weemoed en wat voor
altijd heenging ook zoo vaak een bange
twijfel ons hart binnensluipt. Wat is er
gegroeid uit den rijken bloei onder nieu
we verwachtingen? Waar is de vrucht
van het werk, dat we met zoo blijde
handen aanvatten tot opbouw van het
nieuwe leven der toekomst? En de bange
twijfel wordt maar al te dikwijls tot een
moedeloos ongeloof aan het resultaat
van ons streven en aan de toekomst.
Zoo staan we ook nu aan den avond
van 1937. En een moedeloosheid, verlam-
jBéBZtar dan ooit, overvalt ons wanneer
we uitaten over dit Jaar en de vooraf
gaande Jaren en over wat die jaren voor
hetlgrfen der menschheid hebben ge-
Jlfacht. Het is niet langer de druk der
wereld-crisis, oie ons benauwt. Hoe zeer
die ook ons maatschappelijk «leven ont
redderd heeft en hoeveel ellende ze ook
aan velen heeft gebracht, we wisten, dat
de oorzaken daarvan in het verleden
lagen, al werkten dan die oorzaken ten
deele ook nu nog door, en we konden
blijven gelooven, dat het der mensch
heid gelukken zou zich boven die crisis
uit te worstelen. Maar een benauwender
angst heeft ons al vaster omklemd en
groeit aan tot een verlammende obsessie.
We zien met ontstellende duidelijkheid
ons cultuurleven doorbroken door krach
ten, die we reeds lang
ten. En het is of wij
zien afglijden naai' een onvermijdelijke
catastrophe, die de laatste worsteling zal
zijn tusschen de krachten, die dit leven
ordenden en ophieven uit den chaos en
het brute geweld, dat ons tot dien chaos
terug moet voeren. De geringe hoop, die
ons aan het eind van 1956 nog kon doen
gelooven aan de mogelij klield van een
vreedzame oplossing der zich verscher
pende tegenstellingen, is vrijwel geheel
weggeslonken.
Het zijn niet deze aizonderlijke tegen
stellingen, die ons bedreigen. Het aige-
loopen jaar heelt ons getoond hoe die
tegenstellingen zich hebben verdicht tot
een massale tegenstelling. En wanneer
We dan ook de be teekenis van de ge
beurtenissen van 1957 ln een aigemeene
tjitdrukking willen samenvatten, dan
gunnen we dat niet beter doen dan door
in deze gebeurtenissen de duidelijke
manifestatie van de groote aige
meene tegenstelling,
t(ie den laatsten tijd het internationale
leven overheerschte, te zien de zichtbare
voltrekking over de geheelebeschaafde
wereld van de verdeeling aer Staten in
twee vijandelijke kampen.
De Engelsche regeering, en op haar
voorbeeld de Fransche, maar minder be
slist, die tezamen de leicling hebben van
wat men het democratisch kamp zou
kunnen noemen, trachten deze aigemee
ne tegenstelling te loochenen. Zij, en
met haar de regeeringen van andere
8taten, willen niet weten van ideologi
sche fronten en verkondigen, dat de
vorm van binnenlanclsch bestuur er niet
toe doet en ook tusschen Staten, die van
geheel tegengestelde beginselen uitgaan,
Samenwerking mogelijk is. Zoo gesteid,
is tegen deze bewering niet veel in te
brengen.
Maar de tegenstelling, waarop het hier
aankomt, is niet die tusschen de zooge
naamde totalitaire Staten en de demo
cratische. Reeds de medewerking van de
Bowjet-repubiiek, die toch ook de totali
taire Staten behoort, met de democra
tische en de aanwezigheid van verschil
lende autoritaire Staten, die in beginsel
zeer dlclit bij de totalitaire Staten staan,
als Polen en Zuid-Siavië in het
cratische kamp bewijzen, dat
stelling een andere is. Zij is die
de Staten, algemeener
deel der menschheid, dat de ordening
van het leven door recht en moraal, zoo
als de menschheid die in eeuwen van
worsteling heeft gewonnen, wil hand
haven en dat deel, dat alleen de macht
gn het geweld erkent, zoowel in het na
tionale als in het internationale leven,
eh ieder beroep op recht of moraal min
achtend afwijst en daarnaar ook haar
internationaal beleid richt.
Deze tegenstelling is niet in 1937 ont
staan, maar was reeds lang zichbaar.
Maar in het afgeloopen jaar heeft ze
zich als het ware geconsolideerd en zich
in de samentrekking der krachten, die
op het geweld steunen en in haar hou
ding tegenover de rest der wereld zoo
duidelijk gemanifesteerd, dat zij niet
meer te loochenen valt. Deze samentrek-
die ook ondanks de loochening der
tegenstelling een samentrekking der
tegengestelde krachten tengevolge moest
hebben, teekende zich wel zeer duidelijk
af in het
toetreden van Italië tot het Duitsch
Japansch verdrag
dat van de nauwere aaneensluiting van
fcuitschland en Italië het onmiddellijk
svolg was. De naam van dit verdrag,
it zich als anti-communistisch aan
was in hooge mate misleidend.
Noch Duitschland hoch Japan heelt bin
nen eigen grenzen last van het commu
nisme. De strijd tegen het communisme,
waarvoor het verdrag moest dienen, zou
djjs de strijd buiten de eigen grenzen
zijn en hield als zoodanig reeds een po
ging tot inmenging in andere aange
legenheden in. Maar het had ook in zijn
oorspronkelijken vorm alleen een anti-
Russische strekking e«fmoest dienen om
bij de volvoering van de agressieve im
perialistische planpen van Japan in Azië
en die van Duitschland in Europa, die
mede ten koste van Rusland zou geschie
den, van eikaars steun zeker te zijn.'De
toetreding van Italië heeft niet alleen
de basis van het verdrag verbreed maar
ook zijn strekking algemeener gemaakt.
Men. kan zeggen, dat de drang tot aan
eensluiting de drie Staten net middel
van het reeds bestaande verdrag heeft
doen aangrijpen. Het heeft daarbij zijn
anti-communistischen naam behouden.
Maar Mussolini heeft er voor gezorgd,
dat de ware beteekenis van dit anti-
communisme de wereldwat duidelijker
werd. Te Palermo en te Rome, waar hij
den tegenstander de vrede aanbood,
daarbij nog. eens duidelijk het bestaan
der tegenstelling onaerstreepende, heeft
hij in zijn vooruit aangekondigde rede
voeringen als voorwaarden gesteld te Pa
lermo: geen bolsjewisme aan de Middel-
landsche Zqe, maar later ie Rome: geen
bolsjewisme in Europa. Wanneer men nu
bedenkt, dat Mussolini onder bolsjewis
me verstaat met alleen ook socialisme,
maar mede alle eenigszins links georiën
teerde democratische richtingen, feite
lijk ook het liberalisme, dan is daarmee
het verdrag als een bondgenootscnap der
totalitaire Staten de democratische,
maar daarmee ook ais een uitdaging aan
de bestaande levens-ordelnng, een be
dreiging tevenü van anderer vrijheid en
ais een streven naar oplegging van eigen
wil aan de rest der wereid gedemon
streerd.
Het
t den Vol-
sluit zich hierbij als logisch gevolg aan.
Onverwacht kwam die uittreding zeker
niet. Sinds de Volkenbond' vergeeis ge
tracht heeft door toepassing van sanc
ties Italië's aanval op Abessynië tot staan
te brengen, heelt Italië zich feitelijk aan
alle Voixenbondswerkzaamheden ontrok
ken en Mussoiuii. voor den Bond geen
goed woord meer over gehad, zoodat het
duidelijk was, dat Italië te eeniger tijd
den Bond zou verlaten. Door dit uittre
den is ongetwijfeld de toestand zuiver
der geworden. De beginseien, waarvan
Mussoiim, even goed ais Duitschland en
Japan uitgaan, zijn diametraal tegen
overgesteld aan die van den Volkenbond.
En een uittreden van ltaiie is na de uit
treding van- Duitschland en Japan,
schoon dan tot dit uittreden geen con
crete gebeurtenissen aanleiding gayen,
niet anoers dan een onvermijdelijke con
sequentie van deze tegenstelling, waarin
de tegenstelling tusschen de agressieve
gewelos-staten en de andere staten zich
aiteekent.
Maar deze uittreding van Italië en
zijn toetreden tot het Duitsch—Japansch
verdrag is niet alleen openbaring Van de
bestaande tegenstelling, zij bewijst ook,
hoe in het aigeioopen Jaar de onvermij
delijke concentratie van de agressieve en
gewelddadige krachten, die ons cultuur
leven bedreigen, zich heeft voltrokken.
Duitschland en Italië en Japan hebben
steeds de onderlinge verwantschap en
de bestaande tegenstelling gevoeld en
zijn dientengevolge eikaar steeds dichter
genaderd. Maar thans eerst wordt deze
tegenstelling openlijk en officieel aan
vaard en ais ieiadiaad van de politiek
der drie verbonden staten erkend. Deze
I aanvaarding toont een bewustzijn van
kracht, dat de concentratie tot een be
dreiging maakt. De drie Staten voelen
zich met alleen sterk genoeg om tegen
de machtige democratien van het Wes
ten stelling te nemen, maar haar ook de
voorwaarden te stellen voor het behoud
van den vrede De redevoeringen van
1 Mussolini klinken ais ultimata, die door
de daden der verbonden Staten een lugu-
bere beteekenis krijgen. De opzettelijke.
verscherping van de Engelsch—Italiaan-
sche tegenstelling, in Mussolini's rede
van Februari ?oo duidelijk tot uiting ge
komen, de anti-Fransqhe campagne der
Italiaansche pers, de door Duitschland
tegen Tsjecho-Slowakije ontketende Het
ze, het openlijk uitkomen voor het ver-
leenen van Italiaansche hulp aan de
Spaansche opstandelingen, de niet-in-
mengingcommissie ten spijt, en niet het
minst zeker de uitdagende houding van
Japan, die in den jongsten aanval van
Japansche vliegers en kustbatterijen op
Engelsche en Amerikaansche oorlogs
schepen wel haar. brutaaiste uitdrukking
schijnt te vinden, wekken den indruk,
dat de drie verbonden Staten door recht-
streeksche uitdagingen een breuk trach
ten te forceeren. En men kan den indruk
niet van zich afzetten, dat zij willen ge
bruik maken van de kans, die de met
voltooiing van de Engelsche en Ameri
kaansche bewapening h,un op het oogen-
blik nog biedt. De internationale span
ning schijnt hierdoor wel tot haar hoog
ste graad opgevoerd, als vooral de Jong
ste gebeurtenissen in Öhina ons hebben
kunnen leeren. Al schijnt ook het jong
ste incident gesloten.
Het is dan ook vanzelfsprekend, dat
niet alleen de politiek der Staten vak
het DuitschItaliaanschJapansch ver
bond, maar geheel
de internationale politiek door de
algemeen tegenstelling beheerscht
werd We zien dan ook iii 1937 als on-
middellijk gevolg van de concentratie
van agressieve krachten in de spil Ber
lijn—Rome—Tokio een wederzij dsche
concentratie, oie doet denken aan een
aigemeene troepenschouw voor de te
leveren slag. Zoowel de agressieve Sta
ten als hun groote tegenstanders trach
ten zooveel mogelijk hun onderlinge ver
bondenheid te versterken en kleinere
Staten tot zich te trekken ter verster
king van hun kamp. Dit streven naar
versterking" kwam wat de spil Rome—
Berlijn—Tokio betreft door talrijke be
zoeken en o.a. door de erkenning van
Mantsjoekwo door Italië, een gebaar,
waarbij Duitschland zich wegens zijn
groote belangen in China niet kon aan
sluiten, en door de officieele instemming
van Duitse Inland met het uittreden van
Italië uit den Volkenbond tot uiting.
In April bezocht generaal Göring Ro
me. Dit bezoek werd gevolgd door een
bezoek van Von Neurath in Mei en van
Von Blomberg in Juli, terwijl van hun
kant de Italianen bezoeken aan Berlijn
brachten. Het hoogtepunt in deze reeks
tevens een der duidelijke openbaringen
van de versterking van de spil Berlijn
Rome, was wel het bezoek van Mussolini
aan Duitschland. Dit bezoek was een
antwoord op het bezoek, dat in 1934 Hit-
Ier te Venetië aan den Duce bracht.
Maai- de beteekenis ervan ging ver uit
boven die van het Veneüaanscn bezoek.
Want deze reis van Mussolini naar
Duitschland hield als het ware de be
slissende bevestiging in van Italië's keuze
en werd dan ook reeds spoedig üoor Ita
lië's toetreden tot het Duitscfi—Japan
sche verdrag en zijn uittreden uit den
Volkenbond gevolgd. Langen Lijd scheen
het twij ieiacnug of Mussolini zich zelfs
na den Abessijnschen veldtocht geheel
van de Wesuerscne mogendheden zou ai-
keeren dan wei zou trachten het front
van Stresa te herstellen. Omtrent zijn
keuze is thans geen twijfel meer moge
lijk. En het had den schijn aisoi de
Westersche mogendheden nog eerder via
Berlijn dan via Rome een wederzijdsche
toenadering kunnen bewerken, getui
ge het jongste bezoek van lord Halifax
aan Berujn. Maar veel hoop schijnt dit
bezoex met gelaten te hebben. En wat
er nog aan hoop over was, moet de
uitdruKkeiijke Duitsche verklaring na
Italië's uittreden uit den Volkenbond wel
vermetigd hebben. De reis van Deioos
naar de hoofdsteden van Midden- en
Zuid-Europa zoo onmiddellijk na
Lonaensche besprekingen, waarin een
versterking van den Engelsch-Franschen
band zich openbaarde, heeft daard
nog een uitdrukkelijke^ beteekenis ge
kregen als poging om het kamp der Wes-
Italië Spenlijker aan den dag zijn getre
den, maar toch in het Italiaansche stre
ven naar een hegemonie in de Middel-
1 an dsche Zee haar eigenlijke verklaring
vindt.
Het is ook dit Italiaansche streven, dat
in Italië's inmenging
in den strijd in Spanje
tot uiting kwam en aan dien strijd zijn
voor de Europeëschen vrede zoo gevaar
lijk karakter gaf. De strijd zeit verliep
dit Jaar meèstal ten gunste van de na
tionalisten, al behaalden dan ook de
regeerings-troepen telkens nog voordee-
len en namen zij herhaaldelijk het ini
tiatief. In begin van dit Jaar viel Malaga
den troepen in handen en kort daarop
behaalden deze in Aragon belangrijke
in antwoord op het Duitech-Italiaansche
streven.
Want dit streven naar versterking der
eigen positie door het winnen van nieu
we bondgenoot-scnappeiijke krachten
Strekt zien voor beiae partijen sa
rond om
Midden- en Zuid-Oost-Europti en
Het zijn Polen en ae Staten der Kleine
Entente, die de spil Rome—Berlijn naar
zich toe tracht te trekken, waar tegen
over de Westersche mogendheden d<
aaneensluiting dezer Staten aan Frank
rijk trachten te verstemen, terwijl door
de verovering van een overheerschpnde
positie in Spanje, Itaiië een overwicht in
de Middellandsche Zee traent te verkrij
gen, waarbij -het door Duitschland ge
steund wordt. Ter bereiking van dit doel
rej^de graag Ciano naar Albanië en Zuid
Sla,vië en Von Neurath naar den Balkan,
terwijl ook het bezoek van het Italiaan
sche Koningspaar aan Boedapest, de con
ferentie van Mussolini met Schuschnigg
en het bezoek van Von Neurath aan
Weenen door dezen strijd om Midden
en Zuid-Europa geïnspireerd waren. Het
resultaat schijnt voorloopig voor DuitSch
land en Italië niet groot. Wel werd tij
dens Clano's bezoek aan Belgrado t?en
Italiaansch—Zuid-Slavische overeen
komst gesloten en kwam de Zuid-Sla
visch premier naar Rome, welke reis door
een reis naar Bferlijn staat gevolgd te
worden. Maar de reis van Delbos heeft
bewezen, dat zoowel de Staten der Kleine
Entente als Polen nog trouw blijvep aan
de Fransche vriendschap. Ongetwijfeld
is bij de Zuid-Slavische regeering een
toeneiging tot de spü Rome—Berlijn
merkbaar. Maar de heftige betoogingen
tijdens Delbos'«bezoek hebben getoond,
dat het Zuid-Slavische volk, al waren
dan die betoogingen vooral om binnen-
landsche redenen tegen de regeering ge
richt, sterk tegen de toenadering tot
Rome en Berlijn gekant is
En al staan Oostenrijk en Hongarije
aan den kant van Duitschland en Italië,
de reis van Von Neurath naar Weenen
heeft duidelijk gemaakt, dat men te
Weenen nog altijd een al te nauwe aan
sluiting aan Duitschland als een gevaar
ziet en dat men zoowel daar als te Boe
dapest de oogen ook weieens naar het
Westen richt. Hier te Weenen bevindt
zich trouwens de zwakste plek van de
spü Rome—Berlijn. De vrees van Italië
voor een doordringen van Duitschland
naar den Brenner is nog niet geweken.
En het is nog zeer onwaarschijnlijk, dat
Italië in een Duitsch overwicht in Mid-
den-Euröpa zou willen berusten zelfs al
zou het daarvoor een zekere compensatie
krijgen door versterking van zijn positLe
Maar ook die versterking, in de mate
als Italië die wenscht. is nog twijfelach
tig. Het vindt hier zoowel Frankrijk
als Engeland tegenover zich, die geen
van beide een besliste overheersching
van deze Zee' door Italië kunnen erken
nen, willen ze eigen veiligheid en eigen
levens-belangen niet In gevaar brengen.
Het is de oorzaak van de scherpe Ita
liaansch— Engelsche tegenstelling, die
door de toepassing der sancties tegen
Maar het jioogtepunt van hun
was wel de verovering van net
land, die met de verovering van Bilbao
werd ingezet en het verdwijnen van het
laatste steunpunt der regeering in
Noord-Oostelij :k Spanje tengevolge had,
zoodat van nu af het door ae regeering
nog beheersebte gebied geheel tot Wes
telijk Spanje beperkt was. Thans schijnt
Franco, wier regeering ook door Japan
erkend werd, zich op een nieuw offen
sief in Aragon of tegen Madrid voor te
bereiden. En het teekent wel het toe
nemend geloof in zijn uit-eindelijk suc
ces, dat ook Engeland tot het aanstellen
vatf agenten in het door hem beheersch-
te* gebied overging.
Waarschijnlijk is het dit vooruitzicht,
dat de inmenging van Duitschland en
Italië ten gunste van Franco-In. 't laatst
van 1957 eenigszins getemperd heeft.
Want ondanks dq ln het vorig Jaar ge
sloten overeenkomst van niet-inmenging
gingen deze beide Staten ook imhet af
geloopen Jaar door met het zenden van
oorlogstuig en troepen, een inmenging,
die vooral van de kant van Italië be
langrijke afmetingen aannam en ten
slotte door Italië ook offencieel werd er
kend. Teneinde hieraan een einde te
maken werd het controle-stelsel door de
niet-inmengingscommissie ingevoerd,
waarbij de controle te land werd uitge
oefend door Frankrijk en Portugal en die
ter zee door Frankrijk, Engeland,
Duitschland en Italië. Naar aanleiding
van het bombardement door Spaansche
vliegtuigen van de Duitsche kruiser
Deutschland, waarvoor Duitschland
wraak nam door het bombardement van
Almeria, trokken Duitschland en Italië
zich uit de controle terug. De pogingen
van Engeland om ze daarin weer terug
te brengen scheen aanvankelijk succes
te hebben, maar een nieuwe aanval door
Spaansche vliegers, ditmaal op de Duit
sche kruiser Leipzig maakte aan de con
trole voor goed een einde. De voortduren
de aanvallen op handelsschepen van alle
nationaliteiten tot zelfs in de zee van
Marmora in de Turksche zee-engten, die
het handelsverkeer in de geheele Mid
dellandsche Zee* dreigden stop te zetten,
uitgevoerd door onbekende duikbooten,
brachten nieuwe gevaren. Engeland nam
het initiatief voor een bemeenschappe-
lijke actie tot beteugeling van deze mo
derne zee-rooverij. Maar aan de uitge
schreven conferentie weigerde Italië deel
te nemen. Toen zij niettemin te Noyon
plaats had en de Middellandsche Zee in
zones verdeelde, waarin door Engeland
en Frankrijk en de kust-Staten het toe
zicht zou worden uitgeoefend, meldde
Italië zich tot deelname aan en nam na
eenige besprekingen aan het toezicht
deel. Deze diplomatieke nederlaag maak
te Italië's houding echter nog stroever,
En het is eerst na moeilijke en langdu
rige onderhandelingen in de,.niet-inmen-
gingscommissie geweest, dat men het
over een terugtrekken van alle vrijwil
ligers uit Spanje kon eens worden op
voorwaarde, dat na die terugtrekking
aan Franco de rechten van oorlog-voe
rende zou worden toegekend. Ongetwij
feld is hiermee een belangrijke stap ge
daan naar het terzijde stellen van het
gevaar, dat Uit den Spaanschen strijd
voor den Europeeschen vrede dfeigde, al
is dan het gevaar zeker nog bij lange
niet opgeheven.
De bedreiging van den wereldvrede.
Intusschen is een ander en ernstiger
gevaar-» vanuit Oost-Azië den wereldvrede
komen bedreigen. De aanval van Japan
op China naar aanleiding van een onbe-
teekenend incident in Noord-China is, al
is dan een oorlogsverklaring uitgebleven,
tot een
sschen Japan en China
uitgedeid, waarin ook de belangen aer
Europeesche mogendheden en van de
Vereenigde Staten ernstig bedreigd wor
den, vooral nu Japan blijk geeft met die
belangen al heel weinig rekening te wil
len houden. De tegenstand der Chinee-
zen zoowel in Noord-China als te Sjang
hai, waar de Chineesche troepen weken
lang tegen de overmacht van de zooveel
beter uitgeruste Japansche troepen stand
hielden, heeft Japan verrast en voorspelt
een langdurigen oorlog, waarin Japan's
financieele middelen, die uiterst zwak
staan, het weieens konden begeven. Met
de verovering van de Chineesche hooid-
stad Nanking blijkt tenminste het Chi
neesche verzet hog lahg niet gebroken.
De Chineesche regeering heeft zich naar
het binnenland teruggetrokken en de
strijd wordt vandaar uit voortgezet. En
het is dit voortduren van den strijd, dat
Japan's krachten moet uitputten, waarin
het groote gevaar voor den wereldvrede
schuilt. De Japanners, die reeds een
nieuwe regeering te Peking hebben ge
vormd. hebben den strijd tot nu toe ge
voerd zonder eenigo consideratie voor de
rechten en belangen van derden en daar
door tal van incidenten uitgelokt. Het
ernstigst incident is wel dat van voor
een paar weken, toen Engelsche en Ame
rikaansche oorlogeschepen op de Jang-
tse bij Nanking door Japansche vliegtui
gen en Japansche schepen werden aan
gevallen, waardoor een Amerikaansche
kanonneerboot tot zinken werd gebracht.
De Japansche regcering heeft zich ge
haast verontschuldigingen aan te bieden
en genoegdoening te beloven. Maar het
is nog niet zeker of Engeland en Ame
rika daarmee genoegen zullen nemen,
lat we feitelijk als op de rand van
een wereldoorlog staan, waar de brief
van president Roosevelt aan den Keizer
van Japan wel duidelijk toont hoe hoog
de Amerikaansche rëgeering dezen aan-
v&I opneemt. En wanneer niet het Ame
rikaansche volk zoo wars was van ieaere
actie, die het gevaar van een oorlog met
zich zou brengen en Engeland ae han
den niet te vol had in Europa dan oat
het zonder Amerika een actie in het
Verre Oosten zou willen ondernemen,
dan zou wellicht een oorlog reeds onver
mijdelijk zijn geworden. Maar de voort
zetting van den strijd houdt dit gevaar
wanneer het laatste incident vreed-
m wordt opgelost, bij voortduring
levendig. Japan streelt naar de voiko-
i overheersching van China en de
tomen uitschakeling van anderen uit
Oost-Azië. Zijn weigering om aan de
conferentie te Brussel deel te nemen, die
naar aanleiding van China's beroep op
den Volkenbond plaats had, maar op een
volslagen mislukking uitliep en de mach
teloosheid dat Westersche mogendheden
wel in een zeer schril licht zette, heeft
voldoende duidelijk gemaakt, dat het de
Oost-Aziatische zaken alleen wenscht te
redderen en zich ook van het negen mo-
gendheden-verdrag, krachtens hetwelk
de Brusselsche conferentie bijeen kwam,
niets meer aan trekt
In dit negen mogendheden-verdrag is
ook
NEDERLAND.
partij. En het zijn dan ook onze belan
gen, die bij den strijd in Oost-Azië ten
nauwste betrokken zijn en door de Ja
pansche expansie-zucht ernstig in het
gedrang dreigen te raken. Het besef, dat
ook wij door de heerschende internatio
nale spanningen gevaar loopen, is daar
door belangrijk versterkt. Maar ook
reeds voor dit Oost-Aziatisch conflict
was dit bewustzijn levendig geworden.
De wijziging van de dienstplichtwet
waarbij het jaarlijksch contingent tot
32.000 man vërhoogd wordt en de eerste
oefentijd aanmerkelijk wordt verlengd,
was daarvan een duidelijk bewijs. En het
is zeker mede dit bewustzijn, dat ons
nationaal bewustzijn heeft ver
levendigd en onzen nationalen zin ver
sterkt. Maar ook verschillende gebeurte
nissen, als het huwelijk van Prinses Ju
liana, de nationale Vondel-herdenking
en de verkieeingen voor de Tweede Ka
mer met den daaraan voorafgaanden
verkiezingsstrijd verhoogden
naai leven.
Het huwelijk van on
Het huwelijk van Prinses Juliana met
Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld
bracht een enthousiasme, als ons volk
maar zelden toont. Geheel ons volk bleek
te deelen in de vreugde van het Prinse
lijk Paar. En de latere mededeeling, dat
de Prinses in blijde verwachting was, die
de aankondiging Inhield van hefe voort
leven van ons Oranjehuis veroorzaakte
aigemeene blijdschap. Hoezeer ook de
Prins in de aigemeene sympathie deelde,
bewees de belangstelling bij het auto
ongeluk, dat hem trof.
De verkiezingen, noodig geworden dooi
de Grondwets-wijziging, die geen essen-
tieele veranderingen bracht, bleken bij
haar voorbereiding een bijzondere be
langstelling gaande te maken, wat zeker
voor een groot deel het gevolg was van
het optreden der nationaal socialistische
partij bij de verkiezingen.
Deze brachten echter aan de nationaal
socialisten niet de verwachte overwin
ning, maar slechts 4 zetels in de Tweede
Kamer. Daartegenover wonnen de anti
revolutionairen 3 zetels, en de katholie
ken en sociaal democraten ieder één
zetel, terwijl de vrijzinnig democraten
zich handhaafden, de christen democra
ten ook een kleine winst boekten en de
christelijk historischen en vrijheidsbon-
ders het gelag betaalden. De werkzaam
heden van de nieuwe Kamer werden
weer, evenals de vorige jaren hoofdza
kelijk bepaald door de oeconomische cri
sis, al toonde die crisis eenige verande
ring ten goede. Zoo werd de crlsis-invoer-
wet gewijzigd, werd opnieuw de Crisis-
raad ingesteld, een vestigings-wet aan
genomen, kwam een regeling tot stand
voor extra hulp aan werkloozen en werd
de crisisheffing op rundvleesch afge
schaft. Maar ook andere wetten kwamen
tol stand, als tlie tot vaststelling van de
Nederlandsche vlag, die tot wijziging van
bepalingen betreffende het kinderrecht
en tot wijziging van enkele bepalingen
in het Wetboek van Strafrechtverorde
ning. Het kabinet, dat uit de verkiezin
gen te voorschijn kwam was met net
nationale kabinet op breede basis, dat
vrij algemeen verwacht was, maar een
zuiver rechts kabinet met Dr. Colijn als
voorzitter van den ministerraad. Deze
voorzitter werd minister van aigemeene
zaken, een nieuw Ingesteld departement.
Het ministerie van Landbouw werd op
geheven en een ministerie van Handel.
Nijverheid en Scheepvaart lngestela.
De Wereld-Jamboree, te Vogelenzang
gehouden, trok een buitengewone be
langstelling en een stroom van vreem
delingen naar ons land.
Het naburig
BELGIë
doorleefde ook een spaimenden verkie
zingsstrijd voor een Brusselsche Kamer
zetel tusschen Degrelle, den aanvoerder
der Belgische nationaal socialisten, de
Rex-partij, en den minister-president
Van Zeeland, die als candldaat van alle
andere partijen, behalve de Vlaamsche