BALANS OPRUIMING SEIZOEN-OPRUIMING STEENKAMER'8 prima kwaliteit en onberispelijke pasvorm Tegen een ongeloofelij ke lage jrjjs Wat heeft U liever een effect dat U 3°|0 geeft of soliede belegging in huizen welke U 12°|0 rente geeft. NEEM EVEN DE MOEITE KLAVER 4 DE LELIE Voor Oudejaarsavond BANKETBAKKERIJ GEBR. DE JONG REÜNIE GOUDA Een dag op de renbaan De Goudsche Fruithandel Maandag 3 JANUARI naar KLEEDINGMAGAZIJN GOUDSCHE COURANT VRIJDAG 31 DEC. 1937 TWEEDE BLAD HET JAAR 1937 Inlichtingen T. DE BRUYN Burgvlletkade 55 - Telefoon 2632 Gouda SS hooitistuug Door het enorme succes tesamen voor 52 cent J. W. rfOEBEEK, Reclame Boterkoekjes 0.37y2 per half pond F. PHILIPPUS - Wtjdstraat 7 - Telef. 2736. OM MAANDAG ONZE PRIJZEN TE ZIEN. Beoordeelt kwaliteit en U vraagt niet meer WAAR IS ER SEIZOENOPRUIMING? Burg. Martenssingel 131. Mej. v. d. HEUVEL. Hoogstraat 1. Aanvang dar nieuwe VfOOHJAAHSCURSUö Wij geven IO0|0 korting H. ROZA, v.v. Wed. Belt, THALIA Gouda DE 3 MARX BROTHERS IN Firma Wed. A. RIETVELD, bij ons beteekent: Doet Uw voordeel en ga Turfmarkt 108 O t 1 t c f ROTTEKDAM ook deze week: 1 Literblik SNIJBOONEN 1 Literblik SPECIEBOONEN 1 Literblik DOPERWTEN (winkelwaarde 60 cent) NIEUWJAARSDAG GEOPEND EERSTE GOUDSCHE AARDAPPELHAL NAAIERSTRAAT 12, Tel. 3018 APPELBOLLEN APPELFLAPPEN 8 ct SAUCIJZENBROODJES APPELBEIGNETS6 ct SNEEUWBALLEN met slagroom l ,n BERLINER BOLLEN V ct. CROQUETTEN IU Cl ZALM- en HUZARENSALADE BALLETJES GEHAKT NIERBROODJES 12'/, ct. ZOUTJES20 ct. p. ons KAASKOEKJES 22 ct. pons Dansinstituut H. J- MUL BOVENZAAL „HOLLANDIA" MARKT ZONDAG 2 JAN. 6 uur nam. IS leasen. Lesgeld Dames j 0.40, Heeren 0.50 per lea. Inlichtingen en inschrijving vanaf 3 uur aan de Zaal. APPELBOLLEN 10 cent, APPELBEIGNETS 8 cent, AMANDEL- en SAUCIJZENBROODJES 10 cent, GEBAKJES 8, 7 en 5 cent SLAGROOMGEBAKJES 9 cent, SIROOPWAFELEN 4/t cent ZOUTE STENGELS, ZOUTE KRAKELINGEN, ZOUTE PALMIERS, ZOUTE PITMOPPEN, KAASSNITS per ons 22 cent, ook gesorteerd verkrijgbaar. Verdei een groote sorteering KOEKJES en BANKET. PEPERSTRAAT 34 TELEFOON Winkel 2871, Kantoor 2707 op al onze WIJNEN, LIKEUREN, JENEVER, BRANDEWIJN en CITROEN tot en met 31 DEC L. TIENDEWEG 104 TELEF. 2336 GOUDA. BLAUWE DRUIVEN tafelpehIen tafelapp'els sinaasappelen citroenen mandarijnen GRAPE FRUIT BANANEN TOMATEN NIEUWE VIJGEN DOOSJES DADELS STUDENTEN HAVER VRUCHTEN IN GLAS EN BLIK DIVERSE SOORTEN NOTEN Vanaf Vrijdag (Oudejaarsavond) tot en met Dinsdag 4 Januari WARNER OLAND als CHARLIE CHAN üu PANIEK OP BROADWAY LACHEN 1 Als 2e Hoofdfilm: De beroemde Deensche komieken LACHEN Wall an half Watt «la moat maar Boften j Orkanen van den lach! Als extra! OTTO VAN NEYENHOFF'a Als extra; Sport 1 Nederlandsche Film-Revues der Cinetone. Jeugd! „Op Holland* arator" Toegang boven (14 jaar. Aanvang Vrijdag, Maandag en Dinsdag 8.15, NIEUWJAARSDAG en ZONDAG vanaf half 4 doorl. 3 Voorstellingen. LET WEL! Yrijdag Oudejaarsavond dank zij onze non-stop inatallatio het geheele Programma doch is de voorstelling vroeger als gewoonlijk afgeloopen. Dus eerst naar RELNIE en dan OUDEJAAR vieren. Entrée vanaf 25 cent. Gratis Fietsenstalling. Zondagochtend 2 Jan. 10.30 brengen wij U PAUL MUNI ia: Tusschan twoo Woroldon Een der grootste creaties van PAUL MUNI. Entrée 25, 30 en 40 cent. Woensdag 2 uur GROOT MATINEE voor iederen leeftijd met ©en daverend lachprogramma WATT EN HALF WATT in „JE MOET MAAR BOFFEN", Entrée 15 en 25 cent. Wy aettei? het nieuwe jaar vroolijk voor geheel Gouds in met de 3 Koningen ▼an de leek s werelds meeat populaire komieken in een film die lach-orkanem van het publiek cal afdwingen ATTENTIEIII ATTENTIE 111 OUDEJAARSAVOND GEEN VOORSTELLINO. NIEUWJAARSDAG en ZONDAG 2 JANUARI ZIJN ONZE VOORSTELLINGEN VANAF S UUR 30 DOORLOOPEND. Woensdagmiddag 5 Jan. 2 uur onze laatste groote KINDER- en FAMILIE VOORSTELLING met de 3 MARX BROTHERS. OUDSTE ADRES VOOR OPGEMAAKTE FRUITMANDEN. BLIKGROENTEN van prima kwaliteit tegen scherp concurreerende prijzen LANGE TIENDEWEG 27 TBLBF. 881». essBssnsBSBaBBasBsanaBsasaHaMessBesBaBnaaBSSBBBHSBBSBBSBmnBSMBBBMa* QOUDA Telefoon 2828 voor 1 stuiver: 3 Arosa Melkreepen 2 Advocaatreepen 2 Crêmereepen 2 Pindagondels 1 Pindablok of 1 Melktablet voor Jm stuivers: 7 Arosa Reepen (puur) 5 Bittertje Reepen 5 A.B.C. Reepen 1| ons Damesflikken 1| ons Pindabollen of 1| ons Rotsjes voor D stuivers: 2| ons Melkdadels 2 ons Nougatbatons 1| ons Nois. Kattetongen 1| ons Arosa Bonbons 1| ons Sinaasschijljes 1j ons Napolitains ol 1| ons Taragona's voor stuivers: 1' ons Kersenbonbons Zoo goed oo goedkoop is 't alleen bij Ieder nieuw Jaar schijnt het baétn van een nieuwen tijd. Het is, of met Wet oude jaar ook een verleden wordt afgesloten. Nieuwe ver wachtingen staan op, nieuwe beloften Kondigen zich aan, nieuwe plannen rij pen en een nieuwe moed grijpt naar het werk, waaruit het leven der toekomst aal worden opgebouwd. Maar het nieuwe jaar wordt het oude. En wanneer we dan op den laatsten dag van hel nieuwe jaar, dat het oude geworden is, staande in de schemering van het wegstervende jaax en luisterend naar de klokken, die dit oude Jaar uitluiden, nog in onze herin nering de vele dagen en weken en maan den terugroepen en trachten uit te zien over de velden van het verleden, dan is hqt of met de weemoed en wat voor altijd heenging ook zoo vaak een bange twijfel ons hart binnensluipt. Wat is er gegroeid uit den rijken bloei onder nieu we verwachtingen? Waar is de vrucht van het werk, dat we met zoo blijde handen aanvatten tot opbouw van het nieuwe leven der toekomst? En de bange twijfel wordt maar al te dikwijls tot een moedeloos ongeloof aan het resultaat van ons streven en aan de toekomst. Zoo staan we ook nu aan den avond van 1937. En een moedeloosheid, verlam- jBéBZtar dan ooit, overvalt ons wanneer we uitaten over dit Jaar en de vooraf gaande Jaren en over wat die jaren voor hetlgrfen der menschheid hebben ge- Jlfacht. Het is niet langer de druk der wereld-crisis, oie ons benauwt. Hoe zeer die ook ons maatschappelijk «leven ont redderd heeft en hoeveel ellende ze ook aan velen heeft gebracht, we wisten, dat de oorzaken daarvan in het verleden lagen, al werkten dan die oorzaken ten deele ook nu nog door, en we konden blijven gelooven, dat het der mensch heid gelukken zou zich boven die crisis uit te worstelen. Maar een benauwender angst heeft ons al vaster omklemd en groeit aan tot een verlammende obsessie. We zien met ontstellende duidelijkheid ons cultuurleven doorbroken door krach ten, die we reeds lang ten. En het is of wij zien afglijden naai' een onvermijdelijke catastrophe, die de laatste worsteling zal zijn tusschen de krachten, die dit leven ordenden en ophieven uit den chaos en het brute geweld, dat ons tot dien chaos terug moet voeren. De geringe hoop, die ons aan het eind van 1956 nog kon doen gelooven aan de mogelij klield van een vreedzame oplossing der zich verscher pende tegenstellingen, is vrijwel geheel weggeslonken. Het zijn niet deze aizonderlijke tegen stellingen, die ons bedreigen. Het aige- loopen jaar heelt ons getoond hoe die tegenstellingen zich hebben verdicht tot een massale tegenstelling. En wanneer We dan ook de be teekenis van de ge beurtenissen van 1957 ln een aigemeene tjitdrukking willen samenvatten, dan gunnen we dat niet beter doen dan door in deze gebeurtenissen de duidelijke manifestatie van de groote aige meene tegenstelling, t(ie den laatsten tijd het internationale leven overheerschte, te zien de zichtbare voltrekking over de geheelebeschaafde wereld van de verdeeling aer Staten in twee vijandelijke kampen. De Engelsche regeering, en op haar voorbeeld de Fransche, maar minder be slist, die tezamen de leicling hebben van wat men het democratisch kamp zou kunnen noemen, trachten deze aigemee ne tegenstelling te loochenen. Zij, en met haar de regeeringen van andere 8taten, willen niet weten van ideologi sche fronten en verkondigen, dat de vorm van binnenlanclsch bestuur er niet toe doet en ook tusschen Staten, die van geheel tegengestelde beginselen uitgaan, Samenwerking mogelijk is. Zoo gesteid, is tegen deze bewering niet veel in te brengen. Maar de tegenstelling, waarop het hier aankomt, is niet die tusschen de zooge naamde totalitaire Staten en de demo cratische. Reeds de medewerking van de Bowjet-repubiiek, die toch ook de totali taire Staten behoort, met de democra tische en de aanwezigheid van verschil lende autoritaire Staten, die in beginsel zeer dlclit bij de totalitaire Staten staan, als Polen en Zuid-Siavië in het cratische kamp bewijzen, dat stelling een andere is. Zij is die de Staten, algemeener deel der menschheid, dat de ordening van het leven door recht en moraal, zoo als de menschheid die in eeuwen van worsteling heeft gewonnen, wil hand haven en dat deel, dat alleen de macht gn het geweld erkent, zoowel in het na tionale als in het internationale leven, eh ieder beroep op recht of moraal min achtend afwijst en daarnaar ook haar internationaal beleid richt. Deze tegenstelling is niet in 1937 ont staan, maar was reeds lang zichbaar. Maar in het afgeloopen jaar heeft ze zich als het ware geconsolideerd en zich in de samentrekking der krachten, die op het geweld steunen en in haar hou ding tegenover de rest der wereld zoo duidelijk gemanifesteerd, dat zij niet meer te loochenen valt. Deze samentrek- die ook ondanks de loochening der tegenstelling een samentrekking der tegengestelde krachten tengevolge moest hebben, teekende zich wel zeer duidelijk af in het toetreden van Italië tot het Duitsch Japansch verdrag dat van de nauwere aaneensluiting van fcuitschland en Italië het onmiddellijk svolg was. De naam van dit verdrag, it zich als anti-communistisch aan was in hooge mate misleidend. Noch Duitschland hoch Japan heelt bin nen eigen grenzen last van het commu nisme. De strijd tegen het communisme, waarvoor het verdrag moest dienen, zou djjs de strijd buiten de eigen grenzen zijn en hield als zoodanig reeds een po ging tot inmenging in andere aange legenheden in. Maar het had ook in zijn oorspronkelijken vorm alleen een anti- Russische strekking e«fmoest dienen om bij de volvoering van de agressieve im perialistische planpen van Japan in Azië en die van Duitschland in Europa, die mede ten koste van Rusland zou geschie den, van eikaars steun zeker te zijn.'De toetreding van Italië heeft niet alleen de basis van het verdrag verbreed maar ook zijn strekking algemeener gemaakt. Men. kan zeggen, dat de drang tot aan eensluiting de drie Staten net middel van het reeds bestaande verdrag heeft doen aangrijpen. Het heeft daarbij zijn anti-communistischen naam behouden. Maar Mussolini heeft er voor gezorgd, dat de ware beteekenis van dit anti- communisme de wereldwat duidelijker werd. Te Palermo en te Rome, waar hij den tegenstander de vrede aanbood, daarbij nog. eens duidelijk het bestaan der tegenstelling onaerstreepende, heeft hij in zijn vooruit aangekondigde rede voeringen als voorwaarden gesteld te Pa lermo: geen bolsjewisme aan de Middel- landsche Zqe, maar later ie Rome: geen bolsjewisme in Europa. Wanneer men nu bedenkt, dat Mussolini onder bolsjewis me verstaat met alleen ook socialisme, maar mede alle eenigszins links georiën teerde democratische richtingen, feite lijk ook het liberalisme, dan is daarmee het verdrag als een bondgenootscnap der totalitaire Staten de democratische, maar daarmee ook ais een uitdaging aan de bestaande levens-ordelnng, een be dreiging tevenü van anderer vrijheid en ais een streven naar oplegging van eigen wil aan de rest der wereid gedemon streerd. Het t den Vol- sluit zich hierbij als logisch gevolg aan. Onverwacht kwam die uittreding zeker niet. Sinds de Volkenbond' vergeeis ge tracht heeft door toepassing van sanc ties Italië's aanval op Abessynië tot staan te brengen, heelt Italië zich feitelijk aan alle Voixenbondswerkzaamheden ontrok ken en Mussoiuii. voor den Bond geen goed woord meer over gehad, zoodat het duidelijk was, dat Italië te eeniger tijd den Bond zou verlaten. Door dit uittre den is ongetwijfeld de toestand zuiver der geworden. De beginseien, waarvan Mussoiim, even goed ais Duitschland en Japan uitgaan, zijn diametraal tegen overgesteld aan die van den Volkenbond. En een uittreden van ltaiie is na de uit treding van- Duitschland en Japan, schoon dan tot dit uittreden geen con crete gebeurtenissen aanleiding gayen, niet anoers dan een onvermijdelijke con sequentie van deze tegenstelling, waarin de tegenstelling tusschen de agressieve gewelos-staten en de andere staten zich aiteekent. Maar deze uittreding van Italië en zijn toetreden tot het Duitsch—Japansch verdrag is niet alleen openbaring Van de bestaande tegenstelling, zij bewijst ook, hoe in het aigeioopen Jaar de onvermij delijke concentratie van de agressieve en gewelddadige krachten, die ons cultuur leven bedreigen, zich heeft voltrokken. Duitschland en Italië en Japan hebben steeds de onderlinge verwantschap en de bestaande tegenstelling gevoeld en zijn dientengevolge eikaar steeds dichter genaderd. Maar thans eerst wordt deze tegenstelling openlijk en officieel aan vaard en ais ieiadiaad van de politiek der drie verbonden staten erkend. Deze I aanvaarding toont een bewustzijn van kracht, dat de concentratie tot een be dreiging maakt. De drie Staten voelen zich met alleen sterk genoeg om tegen de machtige democratien van het Wes ten stelling te nemen, maar haar ook de voorwaarden te stellen voor het behoud van den vrede De redevoeringen van 1 Mussolini klinken ais ultimata, die door de daden der verbonden Staten een lugu- bere beteekenis krijgen. De opzettelijke. verscherping van de Engelsch—Italiaan- sche tegenstelling, in Mussolini's rede van Februari ?oo duidelijk tot uiting ge komen, de anti-Fransqhe campagne der Italiaansche pers, de door Duitschland tegen Tsjecho-Slowakije ontketende Het ze, het openlijk uitkomen voor het ver- leenen van Italiaansche hulp aan de Spaansche opstandelingen, de niet-in- mengingcommissie ten spijt, en niet het minst zeker de uitdagende houding van Japan, die in den jongsten aanval van Japansche vliegers en kustbatterijen op Engelsche en Amerikaansche oorlogs schepen wel haar. brutaaiste uitdrukking schijnt te vinden, wekken den indruk, dat de drie verbonden Staten door recht- streeksche uitdagingen een breuk trach ten te forceeren. En men kan den indruk niet van zich afzetten, dat zij willen ge bruik maken van de kans, die de met voltooiing van de Engelsche en Ameri kaansche bewapening h,un op het oogen- blik nog biedt. De internationale span ning schijnt hierdoor wel tot haar hoog ste graad opgevoerd, als vooral de Jong ste gebeurtenissen in Öhina ons hebben kunnen leeren. Al schijnt ook het jong ste incident gesloten. Het is dan ook vanzelfsprekend, dat niet alleen de politiek der Staten vak het DuitschItaliaanschJapansch ver bond, maar geheel de internationale politiek door de algemeen tegenstelling beheerscht werd We zien dan ook iii 1937 als on- middellijk gevolg van de concentratie van agressieve krachten in de spil Ber lijn—Rome—Tokio een wederzij dsche concentratie, oie doet denken aan een aigemeene troepenschouw voor de te leveren slag. Zoowel de agressieve Sta ten als hun groote tegenstanders trach ten zooveel mogelijk hun onderlinge ver bondenheid te versterken en kleinere Staten tot zich te trekken ter verster king van hun kamp. Dit streven naar versterking" kwam wat de spil Rome— Berlijn—Tokio betreft door talrijke be zoeken en o.a. door de erkenning van Mantsjoekwo door Italië, een gebaar, waarbij Duitschland zich wegens zijn groote belangen in China niet kon aan sluiten, en door de officieele instemming van Duitse Inland met het uittreden van Italië uit den Volkenbond tot uiting. In April bezocht generaal Göring Ro me. Dit bezoek werd gevolgd door een bezoek van Von Neurath in Mei en van Von Blomberg in Juli, terwijl van hun kant de Italianen bezoeken aan Berlijn brachten. Het hoogtepunt in deze reeks tevens een der duidelijke openbaringen van de versterking van de spil Berlijn Rome, was wel het bezoek van Mussolini aan Duitschland. Dit bezoek was een antwoord op het bezoek, dat in 1934 Hit- Ier te Venetië aan den Duce bracht. Maai- de beteekenis ervan ging ver uit boven die van het Veneüaanscn bezoek. Want deze reis van Mussolini naar Duitschland hield als het ware de be slissende bevestiging in van Italië's keuze en werd dan ook reeds spoedig üoor Ita lië's toetreden tot het Duitscfi—Japan sche verdrag en zijn uittreden uit den Volkenbond gevolgd. Langen Lijd scheen het twij ieiacnug of Mussolini zich zelfs na den Abessijnschen veldtocht geheel van de Wesuerscne mogendheden zou ai- keeren dan wei zou trachten het front van Stresa te herstellen. Omtrent zijn keuze is thans geen twijfel meer moge lijk. En het had den schijn aisoi de Westersche mogendheden nog eerder via Berlijn dan via Rome een wederzijdsche toenadering kunnen bewerken, getui ge het jongste bezoek van lord Halifax aan Berujn. Maar veel hoop schijnt dit bezoex met gelaten te hebben. En wat er nog aan hoop over was, moet de uitdruKkeiijke Duitsche verklaring na Italië's uittreden uit den Volkenbond wel vermetigd hebben. De reis van Deioos naar de hoofdsteden van Midden- en Zuid-Europa zoo onmiddellijk na Lonaensche besprekingen, waarin een versterking van den Engelsch-Franschen band zich openbaarde, heeft daard nog een uitdrukkelijke^ beteekenis ge kregen als poging om het kamp der Wes- Italië Spenlijker aan den dag zijn getre den, maar toch in het Italiaansche stre ven naar een hegemonie in de Middel- 1 an dsche Zee haar eigenlijke verklaring vindt. Het is ook dit Italiaansche streven, dat in Italië's inmenging in den strijd in Spanje tot uiting kwam en aan dien strijd zijn voor de Europeëschen vrede zoo gevaar lijk karakter gaf. De strijd zeit verliep dit Jaar meèstal ten gunste van de na tionalisten, al behaalden dan ook de regeerings-troepen telkens nog voordee- len en namen zij herhaaldelijk het ini tiatief. In begin van dit Jaar viel Malaga den troepen in handen en kort daarop behaalden deze in Aragon belangrijke in antwoord op het Duitech-Italiaansche streven. Want dit streven naar versterking der eigen positie door het winnen van nieu we bondgenoot-scnappeiijke krachten Strekt zien voor beiae partijen sa rond om Midden- en Zuid-Oost-Europti en Het zijn Polen en ae Staten der Kleine Entente, die de spil Rome—Berlijn naar zich toe tracht te trekken, waar tegen over de Westersche mogendheden d< aaneensluiting dezer Staten aan Frank rijk trachten te verstemen, terwijl door de verovering van een overheerschpnde positie in Spanje, Itaiië een overwicht in de Middellandsche Zee traent te verkrij gen, waarbij -het door Duitschland ge steund wordt. Ter bereiking van dit doel rej^de graag Ciano naar Albanië en Zuid Sla,vië en Von Neurath naar den Balkan, terwijl ook het bezoek van het Italiaan sche Koningspaar aan Boedapest, de con ferentie van Mussolini met Schuschnigg en het bezoek van Von Neurath aan Weenen door dezen strijd om Midden en Zuid-Europa geïnspireerd waren. Het resultaat schijnt voorloopig voor DuitSch land en Italië niet groot. Wel werd tij dens Clano's bezoek aan Belgrado t?en Italiaansch—Zuid-Slavische overeen komst gesloten en kwam de Zuid-Sla visch premier naar Rome, welke reis door een reis naar Bferlijn staat gevolgd te worden. Maar de reis van Delbos heeft bewezen, dat zoowel de Staten der Kleine Entente als Polen nog trouw blijvep aan de Fransche vriendschap. Ongetwijfeld is bij de Zuid-Slavische regeering een toeneiging tot de spü Rome—Berlijn merkbaar. Maar de heftige betoogingen tijdens Delbos'«bezoek hebben getoond, dat het Zuid-Slavische volk, al waren dan die betoogingen vooral om binnen- landsche redenen tegen de regeering ge richt, sterk tegen de toenadering tot Rome en Berlijn gekant is En al staan Oostenrijk en Hongarije aan den kant van Duitschland en Italië, de reis van Von Neurath naar Weenen heeft duidelijk gemaakt, dat men te Weenen nog altijd een al te nauwe aan sluiting aan Duitschland als een gevaar ziet en dat men zoowel daar als te Boe dapest de oogen ook weieens naar het Westen richt. Hier te Weenen bevindt zich trouwens de zwakste plek van de spü Rome—Berlijn. De vrees van Italië voor een doordringen van Duitschland naar den Brenner is nog niet geweken. En het is nog zeer onwaarschijnlijk, dat Italië in een Duitsch overwicht in Mid- den-Euröpa zou willen berusten zelfs al zou het daarvoor een zekere compensatie krijgen door versterking van zijn positLe Maar ook die versterking, in de mate als Italië die wenscht. is nog twijfelach tig. Het vindt hier zoowel Frankrijk als Engeland tegenover zich, die geen van beide een besliste overheersching van deze Zee' door Italië kunnen erken nen, willen ze eigen veiligheid en eigen levens-belangen niet In gevaar brengen. Het is de oorzaak van de scherpe Ita liaansch— Engelsche tegenstelling, die door de toepassing der sancties tegen Maar het jioogtepunt van hun was wel de verovering van net land, die met de verovering van Bilbao werd ingezet en het verdwijnen van het laatste steunpunt der regeering in Noord-Oostelij :k Spanje tengevolge had, zoodat van nu af het door ae regeering nog beheersebte gebied geheel tot Wes telijk Spanje beperkt was. Thans schijnt Franco, wier regeering ook door Japan erkend werd, zich op een nieuw offen sief in Aragon of tegen Madrid voor te bereiden. En het teekent wel het toe nemend geloof in zijn uit-eindelijk suc ces, dat ook Engeland tot het aanstellen vatf agenten in het door hem beheersch- te* gebied overging. Waarschijnlijk is het dit vooruitzicht, dat de inmenging van Duitschland en Italië ten gunste van Franco-In. 't laatst van 1957 eenigszins getemperd heeft. Want ondanks dq ln het vorig Jaar ge sloten overeenkomst van niet-inmenging gingen deze beide Staten ook imhet af geloopen Jaar door met het zenden van oorlogstuig en troepen, een inmenging, die vooral van de kant van Italië be langrijke afmetingen aannam en ten slotte door Italië ook offencieel werd er kend. Teneinde hieraan een einde te maken werd het controle-stelsel door de niet-inmengingscommissie ingevoerd, waarbij de controle te land werd uitge oefend door Frankrijk en Portugal en die ter zee door Frankrijk, Engeland, Duitschland en Italië. Naar aanleiding van het bombardement door Spaansche vliegtuigen van de Duitsche kruiser Deutschland, waarvoor Duitschland wraak nam door het bombardement van Almeria, trokken Duitschland en Italië zich uit de controle terug. De pogingen van Engeland om ze daarin weer terug te brengen scheen aanvankelijk succes te hebben, maar een nieuwe aanval door Spaansche vliegers, ditmaal op de Duit sche kruiser Leipzig maakte aan de con trole voor goed een einde. De voortduren de aanvallen op handelsschepen van alle nationaliteiten tot zelfs in de zee van Marmora in de Turksche zee-engten, die het handelsverkeer in de geheele Mid dellandsche Zee* dreigden stop te zetten, uitgevoerd door onbekende duikbooten, brachten nieuwe gevaren. Engeland nam het initiatief voor een bemeenschappe- lijke actie tot beteugeling van deze mo derne zee-rooverij. Maar aan de uitge schreven conferentie weigerde Italië deel te nemen. Toen zij niettemin te Noyon plaats had en de Middellandsche Zee in zones verdeelde, waarin door Engeland en Frankrijk en de kust-Staten het toe zicht zou worden uitgeoefend, meldde Italië zich tot deelname aan en nam na eenige besprekingen aan het toezicht deel. Deze diplomatieke nederlaag maak te Italië's houding echter nog stroever, En het is eerst na moeilijke en langdu rige onderhandelingen in de,.niet-inmen- gingscommissie geweest, dat men het over een terugtrekken van alle vrijwil ligers uit Spanje kon eens worden op voorwaarde, dat na die terugtrekking aan Franco de rechten van oorlog-voe rende zou worden toegekend. Ongetwij feld is hiermee een belangrijke stap ge daan naar het terzijde stellen van het gevaar, dat Uit den Spaanschen strijd voor den Europeeschen vrede dfeigde, al is dan het gevaar zeker nog bij lange niet opgeheven. De bedreiging van den wereldvrede. Intusschen is een ander en ernstiger gevaar-» vanuit Oost-Azië den wereldvrede komen bedreigen. De aanval van Japan op China naar aanleiding van een onbe- teekenend incident in Noord-China is, al is dan een oorlogsverklaring uitgebleven, tot een sschen Japan en China uitgedeid, waarin ook de belangen aer Europeesche mogendheden en van de Vereenigde Staten ernstig bedreigd wor den, vooral nu Japan blijk geeft met die belangen al heel weinig rekening te wil len houden. De tegenstand der Chinee- zen zoowel in Noord-China als te Sjang hai, waar de Chineesche troepen weken lang tegen de overmacht van de zooveel beter uitgeruste Japansche troepen stand hielden, heeft Japan verrast en voorspelt een langdurigen oorlog, waarin Japan's financieele middelen, die uiterst zwak staan, het weieens konden begeven. Met de verovering van de Chineesche hooid- stad Nanking blijkt tenminste het Chi neesche verzet hog lahg niet gebroken. De Chineesche regeering heeft zich naar het binnenland teruggetrokken en de strijd wordt vandaar uit voortgezet. En het is dit voortduren van den strijd, dat Japan's krachten moet uitputten, waarin het groote gevaar voor den wereldvrede schuilt. De Japanners, die reeds een nieuwe regeering te Peking hebben ge vormd. hebben den strijd tot nu toe ge voerd zonder eenigo consideratie voor de rechten en belangen van derden en daar door tal van incidenten uitgelokt. Het ernstigst incident is wel dat van voor een paar weken, toen Engelsche en Ame rikaansche oorlogeschepen op de Jang- tse bij Nanking door Japansche vliegtui gen en Japansche schepen werden aan gevallen, waardoor een Amerikaansche kanonneerboot tot zinken werd gebracht. De Japansche regcering heeft zich ge haast verontschuldigingen aan te bieden en genoegdoening te beloven. Maar het is nog niet zeker of Engeland en Ame rika daarmee genoegen zullen nemen, lat we feitelijk als op de rand van een wereldoorlog staan, waar de brief van president Roosevelt aan den Keizer van Japan wel duidelijk toont hoe hoog de Amerikaansche rëgeering dezen aan- v&I opneemt. En wanneer niet het Ame rikaansche volk zoo wars was van ieaere actie, die het gevaar van een oorlog met zich zou brengen en Engeland ae han den niet te vol had in Europa dan oat het zonder Amerika een actie in het Verre Oosten zou willen ondernemen, dan zou wellicht een oorlog reeds onver mijdelijk zijn geworden. Maar de voort zetting van den strijd houdt dit gevaar wanneer het laatste incident vreed- m wordt opgelost, bij voortduring levendig. Japan streelt naar de voiko- i overheersching van China en de tomen uitschakeling van anderen uit Oost-Azië. Zijn weigering om aan de conferentie te Brussel deel te nemen, die naar aanleiding van China's beroep op den Volkenbond plaats had, maar op een volslagen mislukking uitliep en de mach teloosheid dat Westersche mogendheden wel in een zeer schril licht zette, heeft voldoende duidelijk gemaakt, dat het de Oost-Aziatische zaken alleen wenscht te redderen en zich ook van het negen mo- gendheden-verdrag, krachtens hetwelk de Brusselsche conferentie bijeen kwam, niets meer aan trekt In dit negen mogendheden-verdrag is ook NEDERLAND. partij. En het zijn dan ook onze belan gen, die bij den strijd in Oost-Azië ten nauwste betrokken zijn en door de Ja pansche expansie-zucht ernstig in het gedrang dreigen te raken. Het besef, dat ook wij door de heerschende internatio nale spanningen gevaar loopen, is daar door belangrijk versterkt. Maar ook reeds voor dit Oost-Aziatisch conflict was dit bewustzijn levendig geworden. De wijziging van de dienstplichtwet waarbij het jaarlijksch contingent tot 32.000 man vërhoogd wordt en de eerste oefentijd aanmerkelijk wordt verlengd, was daarvan een duidelijk bewijs. En het is zeker mede dit bewustzijn, dat ons nationaal bewustzijn heeft ver levendigd en onzen nationalen zin ver sterkt. Maar ook verschillende gebeurte nissen, als het huwelijk van Prinses Ju liana, de nationale Vondel-herdenking en de verkieeingen voor de Tweede Ka mer met den daaraan voorafgaanden verkiezingsstrijd verhoogden naai leven. Het huwelijk van on Het huwelijk van Prinses Juliana met Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld bracht een enthousiasme, als ons volk maar zelden toont. Geheel ons volk bleek te deelen in de vreugde van het Prinse lijk Paar. En de latere mededeeling, dat de Prinses in blijde verwachting was, die de aankondiging Inhield van hefe voort leven van ons Oranjehuis veroorzaakte aigemeene blijdschap. Hoezeer ook de Prins in de aigemeene sympathie deelde, bewees de belangstelling bij het auto ongeluk, dat hem trof. De verkiezingen, noodig geworden dooi de Grondwets-wijziging, die geen essen- tieele veranderingen bracht, bleken bij haar voorbereiding een bijzondere be langstelling gaande te maken, wat zeker voor een groot deel het gevolg was van het optreden der nationaal socialistische partij bij de verkiezingen. Deze brachten echter aan de nationaal socialisten niet de verwachte overwin ning, maar slechts 4 zetels in de Tweede Kamer. Daartegenover wonnen de anti revolutionairen 3 zetels, en de katholie ken en sociaal democraten ieder één zetel, terwijl de vrijzinnig democraten zich handhaafden, de christen democra ten ook een kleine winst boekten en de christelijk historischen en vrijheidsbon- ders het gelag betaalden. De werkzaam heden van de nieuwe Kamer werden weer, evenals de vorige jaren hoofdza kelijk bepaald door de oeconomische cri sis, al toonde die crisis eenige verande ring ten goede. Zoo werd de crlsis-invoer- wet gewijzigd, werd opnieuw de Crisis- raad ingesteld, een vestigings-wet aan genomen, kwam een regeling tot stand voor extra hulp aan werkloozen en werd de crisisheffing op rundvleesch afge schaft. Maar ook andere wetten kwamen tol stand, als tlie tot vaststelling van de Nederlandsche vlag, die tot wijziging van bepalingen betreffende het kinderrecht en tot wijziging van enkele bepalingen in het Wetboek van Strafrechtverorde ning. Het kabinet, dat uit de verkiezin gen te voorschijn kwam was met net nationale kabinet op breede basis, dat vrij algemeen verwacht was, maar een zuiver rechts kabinet met Dr. Colijn als voorzitter van den ministerraad. Deze voorzitter werd minister van aigemeene zaken, een nieuw Ingesteld departement. Het ministerie van Landbouw werd op geheven en een ministerie van Handel. Nijverheid en Scheepvaart lngestela. De Wereld-Jamboree, te Vogelenzang gehouden, trok een buitengewone be langstelling en een stroom van vreem delingen naar ons land. Het naburig BELGIë doorleefde ook een spaimenden verkie zingsstrijd voor een Brusselsche Kamer zetel tusschen Degrelle, den aanvoerder der Belgische nationaal socialisten, de Rex-partij, en den minister-president Van Zeeland, die als candldaat van alle andere partijen, behalve de Vlaamsche

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1937 | | pagina 3