Steenkamer's
NU JUICHT
EEN VOLK
GELD
goudsche courant
ENORME KOOPJES
grm,s
Vrijdag 21 Januari 1938
Tweede blad
Kleedingmagaz ijn
FIRMA N. VERKERK
De Gruyter's
eSe°n^rtr°mnl
SvS^-®0'60
DE KRANT
die ieder leest
GOUDSCHE COURANT
Vraag terstond
Halfj. Opruiming van:
Neus én Hoofd
verstopt.
Wij zetten het Nieuwe jaar
in, met een NIEUW merk
SIGAREN.
1
fa. D. G. v. VREUMINGEN,
Ongekend
rijcomfort
Juist voor U
die prijs stelt op betere kleeding
is 't meest aangewezen adres
Turfmarkt 108 Telefoon 2828 Gouda
nud-Hottw^T
De bakermat der Oranjes.
GEBR. KAMPHUISEN N.V.
HET VOORDEELIGST
Het is
HET GEMAKKELIJKST
Het is
HET EENVOUDIGST
ADVERTENTIE-BUREAU
GOUDSCHE COURANT
Markt 31 - Gouda - TeL 2745
„Velo" Waschmachine Mij. N. V.
Muziek:
HANS
Woorden:
ANNIE DE RO
Nationale Feësthymne
Prijs slechts 35 cent.
„De politieke toestand
op heden."
Een speelbank
voor vrouwen.
NaaimaoKlnM
SINGER, EIKEN SALONMEUBEL inzink-
baar 55.als nieuw. Nieuwe inzakmach
57.50. Handmachines alle merken. Koopjes.
VAILLANTLAAN 459 DEN HAAG.
Ambtenaren tot Maandinkomen zonder
borg. Wettelijk tarief.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK,
GELDSCHIETBANK, Mauritsweg 3, Rot
terdam, Tel. 61332. Dagel. 96, Za. 91.80,
bovendien Di. en Vr. avond 68
RESTANTEN
Wij hebben geen apart daarvoor aange
kochte goederen, maar
WERKELIJK WINKELRESTANTEN,
die tegen 1/3 van de waarde weggaan.
ZIE DE ETALAGES bij:
C. J. ü- Loave
GOUWE 14", Tel. 2621, t/o de Turfmarkt.
Dan Dampo inademen door
middel van deze practlsche in-
halator welke U gratis ontvangt
U!: doo> 30 cl. of pot 50 c».
Zeer gerenommeerd fabricaat!
D. H. Baron Chassé, Heros 6 ct.
D. H.* Baron Chassé, Imposant 8 ct.
D. H. Baron Chassé, Tumento 10 ct.
IETS APARTS.' j
Alleen bij
WIJDSTRAAT 20 - TELEF. 3217.
In onze BALANS-OPRUIMING van verschillende soorten
DAMESTASSCHEN, KOFFERS en andere LEDERWAREN.
REPARATIE-INRICHTING ZADELMAKERIJ
KLEIWEGSTRAAT 6—8 GOUDA TELEF 2166.
OM T ALGEMEEN NIEUWS
HET LOKAAL NIEUWS
HET NIEUWS UIT DE
ADVERTENTIERUBRIEK
DIE KRANT HEEFT VOOB DE ADVERTEERDERS
DE GROOTSTE WAARDE*
DIE KRANT IS HIER DE
ALTIJD ACTUEEL. KOMT IN ELK HUIS.
jfêr* de KRANT VOOR IEDER ZAKENMAN EN PARTICULIER!
Ongekend rijcomfort biedt de nieuwe FORD V-8. Alle in
zittenden rijden in centerbalans tusschen de soepele veeren.
In alle richtingen zijn de 100% stalen carrosserieën buiten
gewoon ruim. En de afwerking der interieurs is zoo smaak
vol als men zich maar kan wenschen.
FORD/19311
N.V. NEDERLANDSCHE FORD AUTOMOBIEL FABRIEK AMSTERDAM
HET SLOT DILLENBURG
thans Oranje-Museum en Jeugdherberg, ivaar de Vader des Vaderlands"
het levenslicht aanschouwde 1
ORANJEGEBAKJES
(gevuld met onze overbekende room)
8 cent per stuk
ORANJEZONNETJES
een heerlflk boterkoekje
20 cent per ons
Het is
wanneer U in meerdere bladen
advertentiën hebt te plaateen, hetzij
hier, of welk blad ook in binnen-*, of
buitenland, dat U de opgaaf daarvan
toezendt aan het
VAN DB
HET STAMSLOT DER ORANJE'S DE DILLENBURG.
Het slot Dillenburg, waarin Prins Willem van Oranje, de Vader des Vader
lands, in 1633 het levenslicht laanschouwde. Dit stamslot der Oranje's is thans
tot Oranje-Museum en Jeugdherberg ingericht.
De overgebleven gebouwen van het
in den zevenjarigen oorlog verwoeste
slot te Dillenburg, waar Willem van
Oranje, de Groote Zwijger, ruim 400 6berg trekt het oude slot Dillenburg
zu waschT MIET/AEER
DAT DOET DE VELO VASCH/AACHINÊ
Vraagt gratis proef demonstratie bij U thuis
Hoofdkantoor Barendrecht
MEER DAN 100 FILIALEN IN NEDERLAND
cour nro mu .»r mui
AM SI lit ll AM SINGKL 01. I
aan ons Bureau MARKT 31 de ter gelegen
heid van de te verwachten blyde gebeurt®
nis in het Prinselijk Gezin gecomponeerd!
jaar geleden het levenslicht aan
schouwde, dient* tegenwoordig als
Oranjemuseum en tevens als jeugd
herberg.
De plaats, waar Willem van Oranje
m 1567 zijn intrek nam, en van waar
hij op dq hulpbede van het Neder-
landsch Gezantschap jarenlang zijn
broeder Jan en het Graafschap Nas
sau Dillenburg hielp, werd na kost
bare verbouwingen en vernieuwingen
door de „Historische Vereeniging"
ingericht als een plaats van vermaak
en ontspanning voor de „groote stads
jeugd".
25 jaar geleden was Dillenburg een
der eerste vijf plaatsen in het Wester
woud, in welke een jeugd- en studen-
tenherberg werd opgericht. Vanaf
dien tijd is het jeugdherbergwezen
onder leiding van Schirrmann en
Muenker voor de geheele Duitsche
I jeugd ,als een dicht net over het land
bntwikkeld.
Op de historische plek Dillenburg
[met een prachtig uitzicht op de ber
gen van het Westerwoud en 't Sauer-
land is een jeugdherberg gezet, welke
een waardige plaats inneemt in de rjj
der jeugdherbergen. Slaapgelegen
heid vinden de kinderen er in over
vloed, zoowel op de eerste als de twee
de verdieping. Een uitkijk, welke als
een zwaluwnest aan den stotmuur is
aangebracht, biedt door bonte glas
ruiten een heerlijk panorama over
stad en omgeving, en het ruime hof
biedt talryke zitjes.
Vanuit het omliggende park met
zijn ruime grotten heeft men ook een
mooi uitzicht op de omgeving. Dit
[heerlijk oord op deze historische
Tekst van ANNIE DE HOOG—N001
Muziek van HANS KRIEG.
De K.R.O. en de PHOHI namen „N
juicht een Volk!" reeds in hun program®
op! Reeds beierden de klokken van h
carillon van het Koninklijk Paleis op
Daan in de hoofdstad de klanken van «H
juicht een Volk!", bespeeld door den beiatf
dier, den heer Vincent.
De bekende Nederlandsche zangeres 1
Vincent zong het voor de camera en mier»
foon van het filmjournaal!
ïSgP Tal van musici hebben het gu
beoordeeld als een toepasselijk geboorti
lied, een eenvoudige en gemakkelijk te zin
gen melodie, een goed lied om in korte»
tijd populair te worden.
BESTEL TERSTOND!
UITSLUITEND VERKRIJGBAAR AJ"
HET BUREAU VAN ONS BLAD:
MARKT 31 - GOUDA.
plaats biedt aan de Duitsche en de
Nederlandsche jeugd een gastvrij on
derdak. Maar behalve als jeugdher-
ook als Oranjemuseum.
Sinds 1875 siert een gedenksteen
voor Willem den Zwijger derj veertig
meter hooge* z.g. Willemstoren, den
Slotberg. Op 29 Juni 1872, den jaar
dag van de laatste reis van den Oran
jevorst aan het slot van zijn vader,
legde een Hollandsch en Duitsch co
mité den grondslag voor dit gedenk-
teeken. Drie jaar later was het bouw
werk, dat 87.366 mark kostte, gereed.
Aanvankelijk zou de toj*en, die drie
verdiepingen bevat, het eigenlijk
Oranjemuseum bevatten. In den loop
der jaren is de bestemming van den
toren uitgebreid, daar hij ook ruimte
moest bieden voor voorwerpen, welke
eigenlijk in een vaderlandsch of plaat
selijk museum thuis hoorden.
In het voorwoord van de in 1912
verschenen „Katalog der historischen
Sammlungen im Wilhelmturm zu Dil
lenburg" heeft de schrijver van dit
ai'tikel gezegd„Zooals de Prinsenhof
te Delft een museum is voor den „Va
der des Vaderlands" in Holland, zoo
is het gedenkteeken op zijn geboorte
plaats, de Wilhelmtoren, te Dillen
burg, een museum voor hem, den
grootsten zoon van ons land."
In ruimer beteekenis vormen de
verzamelingen van den Wilhelmsto
ren een Oranjemuseum. In den loop
der jaren is het ook een oudheidkun
dig museum geworden, hetgeen het
toch eigenlijk niet moest zijn. De
ruimten van den toren zijn thans voor
beide doeleinden niet meer voldoende.
Het doel moet zijn ruimte voor een
plaatselijk museum te maken en den
Willemstoren in zijn oorspronkelijke
beteekenis te lateneen museum, ge
wijd aan de nagedachtenis van Willem
den Zwijger, een Oranjemuseum!.
In de laatste jaren van den wereld
oorlog heeft dr. Dönges deze gedachte
verder uitgewerkt en gepoogd in Ne
derlandsche kringen interesse te wek
ken voor den koop van de restanten
van het oorspronkelijke slot en van
ongeveer 12.500 vierkante meters
- grond, met het gevolg, dat zich een
Nederlandsch comité vormde, onder
leiding van den burgemeester van der
Hoop van Slochteren te Slochteren,
den archivaris Lasonder te den Haag
'en den bankier Jan Mees te Rotter
dam. Dit comité kocht de omvang
rijke bezittingen tegen inflatieprijzen
van den Staat en schonk haar aan de
„Historische Vereeniging" te Dillen
burg.
De gebouwen te Dillenburg zijn ge
restaureerd en omgebouwd tot een
„Vaderlandsch Museum" en een
Jeugdherberg en maken een waar-
digen indruk. De kosten van de
verbouwing bedroegen R.M. 19.000.
Pl.m. d^ helft van dit bedrag is door
het Staats- en Stadsbestuur gedekt
en het restant der schuld werd in den
loop der jaren op gelijke wijze afge
daan.
De verzamelingen in den Wilhelms-
toren zijn velerlei. Zij 'bestaan uit vier
aparte deelen, t.w. prenten, acten en
oorkonden, boeken en voorwerpen.
De prentencatalogus is in 20 groe
pen verdeeld: Willem I, zijn ouders,
broers en zusters, grootouders, zijn
vrouwen, kinderen en nakomelingen,
zijn tijdgenooten, de Nederlandsche
Vrijheidsoorlog in beeld, Jan de
Oude en de Dillenburger linie, de
Siegener, Diezer en de Haramaner
linie, Oranje-Nassau en Nederland, de
Walmarische linie, het Pruisische
vorstenhuis, beroemde persoonlijkhe
den uit Nassau, inwoners uit Dillen
burg, volkskunde, het militarisme,
steden en gebouwen, gedenkteekens,
wapens en zegels, kaarten, plannen,
diploma's, stadsbrieven en fassimile's.
Dit deel wordt in 123 bladzijden
met alle geschiedkundige opgaven en
geslachtelijke data behandeld. De ca
talogus is een der voornaamste wer
ken voor het naslaan der Oranjege
schiedenis.
De voornaamste afbeeldingen zijn:
8 olieschilderijen van den Hof
schilder Kleyn van Brandes; n.l. de
Afstand van Karei V, de Vergadering
van de Geuzen te Hoogstraten, de
Ontvangst van de Nederlandsche Ge
zanten onder de Willemslinie, Over
tocht over de Maas nabij Stockum,
Overval nabij Hermigny, Aflegging
van den eed als Stadhouder, de moord
door Jeaurequi en Grafsteen te Delft
Verder vindt men er schilderstuk
ken van Farmar Testas: Willem in
gezelschap Van Hendrik II, 1559 in
het bosch van Vincennes en een oud
schilderij van het Slot Dillenburg,
door een onbèkend kunstenaar ge
schilderd.
Van deze voor de Nederlanders
kostbare verzameling kan met recht
worden gezegd, dat zij geen enkele
leemte bezit!
De afdeeling van oorkonden en ac
ten is niet zoo bmvangrijk; de cata
logus telt <560 nummers betreffende
de boekwerken en 650 nummer# be
treffende voorwerpen, die op de oude
Oranjes betrekking hebben.
In het jubeljaar 1933, het jaar,
waarin het 400 jaar geleden was, dat
Willem van Oranje werd geboren,
kwam men met de inrichting van den
Wilhelmstoren als museum gereed.
Het Oranjemuseum trekt veler aan
dacht.
HET SLOT „ORANIëNSTEIN".
Een trait d'union tusschen Diez en
de Nederlanden.
De geniale schepping van een
Nederlander.
Behalve Dillenburg is ook het Slot
„Oraniënstein" een stamslot van ons
regeerend vorstenhuis.
Het nonnenklooster Dierstein, dat
eens op de plaats van het historisch
slot „Oraniënstein" stond, werd in
den Dertigjarigen Oorlog een prooi
der vlammen. Veertig jaar later, in
1672, liet Albertina van Oranje, Vor-
stin-Regentes van Nassau-Diez', op de
ruines een nieuw slot bouwen, dat
den naam kreeg van „Oraniënstein".
„Oraniënstein" is een geniale schep
ping van den Nederlandschen bouw
meester Daniel Marot 16501712)
Italiaansche kunstenaars schiepen
naar zijn ontwerpen de heerlijke
kunstwerken in zalen, kamers en in
de kapel.
In de schitterende vertrekken in
het midden van het paleis heeft de
stad Diez haar waardevolle histori
sche verzamelingen opgesteld. Toen
de Prinses van Oranje door haar hu
welijk met haar Diez'schen neef Fre-
derik de vereeniging der beide Nas-
sau-huizen Oranje en Diez bewerk
stelligde, vormde „Oraniënstein" tot
het jaar 1806 de trait d'union tus
schen Diez en de Nederlanden.
Kwam de Stadhouder der Neder
landsche Republiek naar zijn Duitsche
erflanden, dan nam hij ,als Duitsch
Rijksvorst, als Vorst van Nassau en
Prins van Oranje, zijn intrek in het
prachtige slot „Oraniënstein" aan de
Lahn.
Voor Willem V en de zijnen was het
slot „Oraniënstein" na de omwente-
ling van 1795 het toevluchtsoord. Na
het Congres van Weenen in 1815
i werd ^Tassau toegewezen aan de Weil-
burgsche linie van het Huis Nassau.
In 1866 werd Nassau door Pruisen
geannexeerd. „Oraniënstein" werd
tot kadettènschool omgeschapen.' In
1918 kwamen de Franschen er. Deze
gebeurtenissen van de jaren 1806
1866 en 1918 vermochten echter niet
de herinnering aan het Huis Oranje
b
uit te wisden.
„Oraniënstein" is het symbool der
Diez-Nederlandsche vriendschap!
In de hal van het paleis vindt men
de groote wapenverzameling met vele
prachtige stukken; trapopwaarts ver-^
sieren de tapijten der voormalige
jachtkamer de hooge wanden. Op de
eerste verdieping staan de mooie,
waardevolle oude meubelen en een
zeer oude .historische klok. Twee ver
trekken bevatten de belangrijke ge
schiedkundige verzameling. In andere
vertrekken op dezelfde verdieping
vindt men weer kostbare meubelen,
ware staaltjes van kunstnijverheid,
schilderwerken, beeldhouwwerken,
etc.
Eén vertrek in het Slot „Oraniën
stein" is geheel gewijd aan het Huis
Nassau, in een andere kamer vindt
men vele handschriften, muntenver
zamelingen, enz. Het geheele paleis is
de moeite van een bezichtiging ten
volle waard. Vele Nederlanders en
Duitschers hebben er reeds van ge
noten.
Een politieke rede van
dr. E. S. B. Bierema.
Dezer dagen, heeft dr. Bierema. de lei
der der liberalen Ln de Tweede Kamer
in besloten kring voor afgevaardigden
en genoodigden van de Centrale Dor
drecht, ln een te Rotterdam onder pre
sidium van dr A. J. Bossers gehouden
drukbezochte bijeenkomst, een rede ge
houden over „De politieke toestand op
heden".
Bij de behandeling der verschillend©
hooldstukken der Staatsbegrooting, aldus
dr. Bierema, is het zonder ongelukken
voor het Kabinet afgeloopen, al heeft
het wel eens gerommeld. Niet echter
heeft het bij Defensie, al verwachtte men
dat, het meest gerommeld. Ten slotte
immers is met groote meerderheid van
stemmen de Delensiebegrooting aange
nomen en daardoor ook door de S.D.A.P.
(voor het grootste gedeelte) en de V.D.
principieel de noodzakelijkheid van
landsverdediging erkend, al hebben de
R.D.A.P. en de V.D. toch nog tegen de
Dienstplichtwet gestemd. 't Meest
heeft het gerommeld bij Onderwijs. Sinds
1923 Zijn steeds, 1923, 1924, 1928, 1933, 1936
wijzigingen in de leerllngenschaal ge
bracht. Maar in 1936 is men naar het oor
deel van den spreker veel te ver gegaan.
Er zijn wel degelijk excessen, die behoo-
ren te worden weggenomen. Er is echter
niets gereikt, omdat het Kabinet geen
middelen ter beschikking kon stellen.
Hoe hoog de R.K. ln den aanvang dan
ook van den toren blies, dat er iets
moest gebeuren, er gebeurde niets, en
de R.K. deden niets. De politiek wel
ke de R.K. heeft gevoerd, om minister
Slotemaker de Bruine los te maken van
't Kabinet, lukte niet en kan de bewon
dering van den heer Bierema en zijn
politieke vrienden niet hebben, evenmin
het feit, dat de minister-president dr.
Colijn, hoewel het kabinetspolitiek was,
welke de minister van Onderwijs had te
verdedigen, zijn collega geheel in den
steek liet en geen enkele maal naast of
bij hom achter de Regeeringstafel ver
scheen. Dat de C.H. „Nederlander" hier
over ontstemd was, viel te begrijpen. Na
een korte verklaring afgelegd door dr.
Bierema in de Tweede Kamer, hebben
de liberalen vóór de onderwij sbegrooting
gestemd, al waren ze over den gang van
zaken allerminst bevredigd. Enkele
woorden wijdde de spreker aan de Kabi
netsformatie. Vóór de verkiezingen heeft
naar de meening van dr. Bierema, de
heer Colijn steeds in zijn redevoeringen
De Fransche wet is zijn vrouwe
lijke onderdanen niet in alle opzich
ten buitengewoon gunstig gezind en
verbiedt haar onder meer 't betreden
van speelzalen in Parijs en in een
kring van tien K.M. daaromheen. De
plaatselijke autoriteiten van de bad
plaats Enghien, hebben van deze ge
legenheid gebruik gemaakt en op elf
K.M. van de lichtstad verwijderd een
speelzaal ingericht. Het speelverbod
voor vrouwen, dat nog uit den tyd
van Napoleon dateert, is op deze bad
plaats niet meer van toepassing, in
tegendeel ,de speelzalen van Enghien
zÜn alléén voor vrouwen toegankelijk.
In zeer korten tijd is het „Casino de
dames" een trefpunt geworden voor
de elegante dameswereld.
De vrouw van den groot-industrieel
zit hier met hoogroode wangen naast
een danseres, een zangeres of wie ook
en allen zien de bankbiljetten in haar
handtasschen vermeerderen of... ver
minderen.
Wanneer des avonds om 9 uur de
speelzalen verlicht worden, dan ziet
men een lange file auto's, voor het
gebouw en is hét weldra een parade
van uiterst elegant gekleede vrouwen.
Men ziet ze in avondjaponnen en
bontcapes gehuld de breede trappen
opsnellen en het nachtleven neemt
weldra een aanvang in deze, overigens
zoo rustige omgeving.
Geen wonder, dat zich vele toonee-
len te dezer plaatse afspelen, waar de
vrouwen haar hartstochten botvieren
en gegrepen worden door den speel-
duivel.
Is het te verwonderen, dat hier te
vens de oorzaak gezocht kan worden
van vele huwelijkstragediën?
Vrouwen, die op deze plaats des
onheils haar eigen vermogen en dat
van haar man verloren, die de fabel
achtigste sommen door haar vingers
zien gaanInderdaad laaien de harts
tochten op deze plaats des onheils tot
een ongekende hoogte op en ontaar
den in een hysterische speeldrang.
De directie van het Casino is om
zeer begrijpelijke redenen zeer tege
moetkomend tegenover de speelsters.
Een zeer mooie, jonge vrouw, die zich
uitgaf voor de echtgenoote van een
bekenden groot-industrieel, offerde
enorme bedragen aan den roulette-
duivel, met het gevolg, dat de inhoud
van haar portefeuille geheel ver
speeld raakte.
Een lachend gebaar, dat woorden
vrijwei overbodig maakte, was vol
doende om Madame Ldie zóóveel
pech had, met 10.000 fr. uit de ver
legenheid te helpen en haar het geld
voor te schieten.
Madame liet zich na dien avond
niet meer zien en bij nader onderzoek
kwam aan het licht, dat de v?ouw, die
men zóózeer om haar schoonheid en
elegance bewonderd had, geenszins de
schatrijke echtgenoote was van een
groot fabrikant, doch een arme caba
retzangeres.
Het uitstapje naar de speelzaal
heeft voor haar vanzelfsprekend zeer
slechte gevolgen gehad, want de di-
TWEE LOCOMOTIEVEN BLIJVEN STEKEN IN DE SNEEUW.
In Zuid-Bulgarije waaide de sneeuw zóo hoog op dat het treinverkeer erdoor belem
merd werd. Een personen-trein op het traject Sofia—Boergas bleef steken.
recti? van het Casino diende een aan
klacht tot oplichting tegen haar in.
De praktijk heeft bewezen, dat dit
vrouwencasino de oorzaak is geweest
van vele echtscheidingsgevallen. Som
mige vrouwen zijn in hun speelwoede
de macht over hun denken ên hande
len volkomen kwijt en geven onge
dekte chèques uit. De bedragen hier
van overtreffen meermalen verre het
maandeiijksche inkomen van den man
en kostbare byoux, paarlen en dia
manten worden als onderpand gege
ven.
Op vele vreemdelingen die Parijs
bezoeken, oefent deze „speelbank vooj"
vrouwen" een bepaalde aantrekkings
kracht uit.
