Waïe ptonkétukken Wrt
TONICUM NOURY
Albert He
I
/A
moeheid
en slapte
verdwijnen
MEJ. VERKERK
Kleiweg 23|
■Gouda
DEGELIJK PENSION
BIJ EEN POND KOFFIE
EEN BUS ECHTE
ZAANSCHE KOEKEN
voor 10 et.
GOUDSCHE COURANT
Vrijdag II Februari 1938
Tweede blad
ook in de nieuwste stijlvolle Amerikaansche snitten
Uitstekende kwaliteiten - enorme lage prijzen
SCHOENFABRIEKEN WAALWIJK
Buikgordels Corsetten
Breukbanden
Elastieken Kousen enz.
kalmer en
sterker - door
40 50 - 65 75 of 90 ct.
Het wonder der celwol.
F1LMNIEUWS.
De moderne Japansche vrouw.
Schitt. pompje,
hoogst elegant en chic.
Zeer apart, in zwart-
juède of bruin-leder
Biizonder fraaie
Dames molière, pracht
olie bewerking, ge
heel van prima leder
Ook lederen hak.
Zeerorigineele
echt sportieve wan
delschoen van prachtig
Elk-leder. Schitt. bew
Prachtig model,
met zeer mooie gar
neering. Pr. pasvorm
In zwart en bruin.
Buitengewoon sierlijke, eleg.
pump met prachtig voorblad
Heel fijn en apart. In bruin-
of zwart-suède.
allernieuwste
Amerikaansche snit
Buitengewoon mooi en
origineel bewerkt. Schit
lerende tinten Elk-leder
Derby moliere
origineele Amerik
stijl. Buitengew. mooi
Prachtig Elk-leder, met
calfsleder gegarneerd
Het ollermooiste model
Zeer leuk en apart Kin
derschoentje met uitste
kende pasvorm. In bruin
en zwart-lak. Vanaf Maat 24
Een pracht molière in zeer
mooie royale snit, m. le
der- of geh. rubber on
derwerk. Bruin en zwart.
Bijzonder mooie keuze
in kinder schoentjes. Zee
fraaie modeHeties en tin
Heerenschoen. Buiteng
f
woon chic. Van zeer tijn
calfsleder.
Maat 18
Ambtenaren tot Maandinkomen zonder
borg. Wettelijk tarief.
N.V. NATIONALE \JOLKSBANK,
GELDSCHIETBANK, Mauritsweg 3, Rot
terdam, Tel. 61882. Dagel. 96, Za. 91.3
bovendien DL en Vr. avond 68.
OPROEPING
GEVRAAGD welbespraakt ne^ persoon,
Heer of Dame als
ADJ. INSPECTEUR(TRICE)
Aanvang; 50.pier maand. Vereisciite
waarborg 12.Br. no. 463 Bur. Goudschc
Courant, Markt 31, Gouda^
OFFICIEELE CRISIS-PUBLICATIE,
inwisselen van identiteitsbewijzen
kalveren.
De Landbouw-Crisis-Organisaties voov
Noord- en Zuid-Holland deelen aan de hü
haar georganiseerde veehouders mede, dat
op de identiteitsbewijzen, af te geven' voor
kalveren, die bij het schetsen 175 k.g. of
meer wogen, een dtddielijik zichtbaar stem
pel Z. zal worden geplaatst.
Deze identiteitsbewijzen zullen alleen ter
inwisseling woerden geaccepteerd Indien zij
worden aangeboden door dengene, te wieu*
name het identiteitsbewijs staat, terwijl te
vens een verklaring van Keuringsdienst of
Veearts moet worden ingediend, waarmede
deugdelijk wordt aangetoond, dat het be
treffende kalf niet mieer in leven is.
Veehouders worden derhalve aangeraden
geen identiteitsèewy zenj voorzien van eer
stempel Z. te koppen.
Identiteitsbewijzen, welke niet van
teehen zijn voorzien, zullen daarentegen
voortaan zonder eenige verklaring voor in
wisseling in aanmerking komen.
Deze regeling heeft uiteraard betrekking
op identiteitsbewijzen 1938.
Leveling aan de Ziekenfondsen.
Desgewenscht bezoek aan huis.
KLEIWEGSTRAAT 6—8
TELEF, 2166 GOUDA.
In pang Sport- en Lederwarenzaak.
dOOr ToniCUm Noury. Wanneer moeheiden „zenuwen" Uw weerstand
dreigen te overwinnen, gebruik dan eens Tonicum Noury. Kom Uw
gestel te hulp. Versterk en kalmeer die verslapte zenuwen. Schenk Uw
lichaam nieuwe kracht. Reeds binnen korten tijd zuft U de heerlijke
werking van Tonicum Noury ondervinden. U zult zi^
kalmer en ook rustiger voelen. Sterker en opgewekter,
vreugde zult U bemerken, welk een rijk en machtig bezit"
het leven is, wanneer men zich kerngezond voelt
Dal t
den maaltijd heefteen wel
dadige uitwerking op uw
geheele gestel. Niet alleen
„ook veerkracht, het maakt
u opgewekt en energiek. Uw
werk gaat u gemakkelijker
uw 'dagtaak tuit u"xtch Tonicum Noury! Eiken dag één theelepeltje vóór den maaltijd.
met meer zoo moe en
lusteloos voelen. Bij alle apothekers en drogisten 1.50 per flacon. Dubbele flacon 2.25.
-n
GEHUWD PAAR vraagt flinke gestoffeerde ZIT- en SLAAPKAMER met
op netten stand, liefst waar bad en telefoon aanwezig is.
Steller dezes is van eigen meubelen en bedden voorzien.
Brieven onder letters S L aan het Bur. Goudische Crt., Markt 81, Gouda.
inhoudende 20 stuks
Voor de bus 10 Ct. statiegeld.
Alleen van VRIJDAG 11 t.m. DONDERDAG 17 FEBRUARI a.s.
Ti, ct-
16
13
12
9
62
37
35
7
10
20
32
25
29
19
9
winkel
22 ct.
21
BESTE RIJSTp. P<m412-W-9-
PRACHT JAVARIJST .1p. pondspak
GRIESMEEL P- pond 15-14-
PRACHT CAPUCIJNERS18-16-14
GROVE SPLITERWTEN15-12-
ECHTF. GELDERSCHE WORST65-
ZUIVER RUND VETP. pondspak
FIJNSTE VOLV. GOUDSCHE KAAS p. pond 42,38-
ZAANSCÏlE BESCHUITp. groot* rol
CHOC BESCHUITJES p. pak
RETJZEN ONTBIJTKOEKp. stuk 27-
PRACHT ABRIKOZEN p. pond 53-43-
SCH1JFJEB APPELEN30-
STUKJES APPELEN 38-
GF.MENGD FRUITp. pond 82-25-
HUISHOUDZEEP4 zware stukken vooi
ONZE BF:KENDE 2-DAAGSCHE,
Alleen Vrijdag en Zaterdag Afgehaald uit de
DELICATA TOFFEE'S p. i»ndsz»k van 25 voor
PRACHT PRUIMEDANTEN p. pak 25
in cellophane
SAKSISCHE WORST 2 ons
23
MAAKT U HET LEVEN GOEDKOOPER
GOUDA MARKT 51 TEL. 1855.
r. 48. I
Hoe plant, dier en mensch celetof produceeren.
Het is bekend, dat cellulose, tegen
woordig ook veel celstof genoemd, het
uitgangspunt van celwol is, het pro
duct dat als wolsurrogaat in sommige
landen, vooral bij onze Oosterburen,
een rol van beteekenis begint te spe
len. Toen men de kunstmatige celwol
nog niet kende, moest men zich aan
de natuurlijke houden: de katoen.
Hoe nu echter de plant het klaarspeelt
het grondmateriaal cellulose te pro
duceeren, moge onderstaande uiteen
zetting duidelijk maken.
Met haar wortels grijpt de plant in
de aarde en voert water en minerale
zouten door het wortelgestel. deze
sapstroom stijgt van de wortels op
door de capillaire of haarvaten, de
,aderen" van de plant en wordt zoo
aan stam, stengel en blad toegevoerd.
Door het ademhalingsproces van de
planten, dat door de bladeren plaats
vindt, worden de bladeren dicht ge
vuld met bladgroen (chlorophyl).
Volgens ingewikkelde chemische pro
cessen ontstaan in het blad verbin
dingen van koolstof met de bestand-
deelen van het water (waterstof «jn
zuurstof) de koolwaterstoffen, on
der welke de aldehyden een bizonder
gewichtige rol spelen. Deze aldehyden
die de planten geur en smaak verlee-
nen, hebben de eigenschap, zich met
elkander te kunnen vereenigen. Dit
proces heet polymerisatie. Uit een
voudige chemische verbindingen, die
als bouwsteenen beschouwd kunnen
worden, kunnen bouwsels ontstaan
van de meest gecompliceerde samen
stelling. Zulke „opeenhoopingen" zijn
zetmeel en cellulosede celstof. By de
katoenplant treft men heel zuivere
cellulose aan in de vezels, waarmee
deze plant haar zaden toerust, opdat
zjj zoo ver mogelijk verspreid zullen
worden.
Celluloseproductie in de dieren
wereld.
Dat de zijderups bladeren afknaagt
en daarvoor een zijden draad levert,
weet ieder. Doch hoe doet de rups
dit? In haar lichaam heeft de rups
een kleine chemische fabriek. In de
spijsverteringsorganen yan de rups
komt het afgeknaagde moerbeiblad in
aanraking met bepaalde chemische
itoffen. De suikersoorten, welke vrij
in de hierdoor gevormde voedingsbrij
voorkomen, worden rechtstreeks door
de spijsverteringsorganen opgenomen
«n in de dierlijke circulatie gebracht.*
tie stoffen zetmeel en cellulose wor
den door de spijsverteringssappen
Ontbonden. Daarbij gaat de vryko-
n*nde suiker eveneens in de dier
lijke circulatie over. De eveneens in
de voedingsbrij voorkomende plant
aardige eiwitstoffen worden weer
ontleed tot de eenvoudige chemische
verbindingen (aminozuren), waaruit
ze in de plant ontstonden. Ook zij
worden in de dierlijke circulatie op
genomen en zijn de bouwsteenen voor
het dierlijk eiwit. Een deel van dit
eiwit komt nu bij de zijderups in op-
gelosten, vloeibaren vorm, ongeveer
als het wit in een kippenei, in de
spinklier. Uit de spinklier treedt dan
te gelegener tijd de spin vloeistof naar
buiten en verhardt in de lucht tot een
„zijden draad".
Kan de mensch het oak zoo
De mensch heeft nu een procédé
uitgedacht, dat een nabootsing op
groote schaal is van het proces, dat
zich in het lichaam van dier en plant
afspeelt. Bij de productie van cellu
lose gaat de nfensch als volgt te werk
1. In het bosch ontwikkelt het
zaad tot boom. Onder de inwerking
van het bladgroen in het zonlicht ade
men de bladeren koolzuur in. Aldehy
den ontstaan en verspreiden denne-
geur en vormen de bouwstoffen 'voor
het hout van den boom, de cellulose.
2. De boom wordt geveld en naai
de cellulosefabriek gebracht.
3. Het hout wordt tot stukken
van een vingerlengte opgezaagd.
4. Op transportbanden gaan deze
stukken naar de „spaandersilo's", die
zy als spaanders verlaten om naar de
„cellulosekookketels" te gaart. Hier
worden ze met loog overgoten, waar
bij de werking van het loog door
stoom onder druk wordt versterkt.
5. Het loog wordt in kolossale
„loogtorens" toebereid.
6. Na verscheiden uren koken zijn
de houtspaanders grootendeels opge
lost.
7. De inhoud der kookketels wordt
over een soort zeef gevoerd, die de
onopgeloste houtdeelen achterhoudt.
8. De cellulosebrjj, waaruit de
grove bestanddeelen zijn verwijderd,
wordt van minerale bi/mengsels ge
zuiverd.
9. De ceilulosepap komt nu in de
„Hollanders", waarin zij tot vezels
wordt vermalen, tot een brij van zoo
zuiver mogelijke cellulose ontstaat.
10. Deze brij wordt in ontwate-
ringfèmachines, die het water afzeven
en dpor persen en verhitten de brij-
baan steviger maken, tot bladen half-
stof gevormd.
11. De eindelooze celluloseband
wordt in bladen van bepaalde lengte
en breedte gesneden. In balen verpakt
gaat de cellulose na^r de spinnerij,
waar men uit de celstof de celwol
spint, die dan tot alle, mogelijke stof
fen kan worden verweven.
Martha Eggerth in „He( Lied varf den leeuwerik", naar de bekende operette van
Léhar met Lucie English en Hans Söhnker. Een film, waarin liefde, muziek en
zang het voornaamste thema zijn. Ook de komische noot is niet vergeten.
SARATOGA.
Jean Harlow's laatste Clark Gable's
grootste film.
Thalia-Theater.
Met deze film, die voorbestemd was om
een der spannendste en uitbundigste
sportfilms te worden, definitief de
carrière afgesloten van een der beste
jonge actrices die Hollywood ooit gekend
j heeft. Het is immers in de eerste plaats
wel door de herinnering aan Jeani Har-
I low, tijdens de laaVste opnamen voor deze
film plotseling gestorven.
Toon Jean Harlow in Juni 1937 stierf,
was MGM's eerste gedachte om deze film
te laten liggen, desnoods het scenario
veel later door anderen te doen overma
ken. Toen kwamen duizenden brieven,
waarvan de grijze Lewis Stone in de
voorfilm van Saratoga op bewogen toon
spreekt: „Toon ons de film zooals zij is",
schreven deze brieven. En de MOM ex
perts gingen aan het werk. Verreweg de
meeste scènes, onder rpeer het geheele
i slot (want scènes worden in het film
bedrijf zelden in chronologische volgorde
opgenomen), waren reeds gereed. Het
scenario werd In zooverre veranderd, dat
in de nog ontbrekende scènes grooten-
deels over Jean, die hier de rol van de
levenslustige dochter van een renstalbe-
zitter vertolkt, gesproken wordt, zonder
dat haar tegenwoordigheid daarbij noo-
dig is. In een heel enkele scène, zelfs
I
voor vakmenschen nauwelijks zichtbaar,
heeft men op piëteitsvolle wijze gebruik
I gemaakt van een „doublé". En zoo blijft
1 Saratoga In de eerste plaats de „unvol-
i lendete Symphonic", een groote, kern-
1 achtige cn met bravour en levenslust ge-
speelde rol van Jean: een afscheid van
haar en een waardige herinnering aan
haar talent, aan haar bruisende per
soonlijkheid, die juist ln deze rol tot
haar volle recht komt.
Maar Saratoga is meer dan dat. Het
was opgezet als een film van het leven,
het ruwe, toch zoo hartelijke leven van
de renbanen, de machinaties der „book
makers", van sport en liefde.
Clark Gable stond tegenover Jean, even
als zes jaar geleden, toen zij beiden be
gonnen in een film van Wallace Beery
„The secret six' Clark Gable speelt in
deze film de rol van den recht door zee
gaanden, ruw-goföhartlgen „boofcna-
ker", eerst om zijn slechte manieren, zijn
opvliegendheid, zijn va banque spel ge
haat door Jean, daarna haar groote, eer
lijke, jonge liefde. Clark Gable is als
sportsman in deze film in zijn element,
zijn rol herinnert aan zijn groote creaties
in „China Seas" eveneens met Harlow)
en „San Francisco".
Saratoga Is de offlcieele naam van
Amerika's grootste en beroemdste ren
baan, een magisch woord, dat in Europa
met Derby, Epson, Auteuil en Long-
champs te vergelijken is. De film speelt
afwisselend op deze en op andere be
roemde renbanen van Amerika, en tus-
schendoor op de paardenfokkerij, waar
Lionel Barrymore iif ben praóht van een
karakterrol den scepter zwaait. Una Mer-
jel, de geestige comedienne die tot dus
verre meestal in kleinere rollen optrad,
ziet men In deze film voor het eerst als
mooie elegante vrouw.
„DE KLEINE MADONNA"
(naar Anthonv Adverse)
van Harvey Allen.
Réunie Bioscoop.
Maria (Anita Louise) de mooie dochter fan
John Bonnyfeather, een Schotach koopman,
die in Leghorn in Italië zyn zakenkwartier
had, is getrouwd met Don Luis, markies Da
Vincitata, een man van middelbaren lcèf-
tyd. Don Luis wordt door jicht gekweld en
vertrekt met zijn jonge vrouw naar Auverg-
ne in Frankrijk, teneinde daar door de war
me baden genezing te vinden. Maria, die tot
het huwelijk met den/ouderen man werd ge
dwongen door haar vader, was reeds ge-
rüinjen tyd verliefd op Denis Moore, een
knappen jongen Ierschen officier, die by
het Fransche leger diende. Zy zou er nooit
aangedacht hebben Don Luis te trouwen,
wanneer niet haar vader zoo op een titel
voor zyn dochter was gesteld en ook
zakelijk met den markies veel uitstaande
had. Kapitein Moore volgt Maria naar
Auvergne, en terwyl Don Luis kuurde by
de bronnen, komen de jonge geliefden bij
elkaar en zyn gelukkig in hun geheime ont-
mm i
„De kleine Madonna".
Don Luis en de jonge Iersche officier
Denis Moore.
Clark Gable en
Jean Harlow
in „Saratoga".
Thalia-Theater.
moetingen. Ze maken een plan om naar
Canada te vluchten, doch Don Luis, die van
hun ontvluchtingsplan op de hoogte komt,
en tenslotte ontdekt, dat Maria eau kind
verwacht, duelleert met Dermis Jiloore,
met het gevolg dat de jonge man wordt ge
dood.
Maanden later wordt Maria's kind geboren,
de moeder sterft en Don Luis legt het kind
gewikkeld in een mantel van Maria in een
koffer en deponeert de koffer met een Ma
donnabeeldje van de moeder en wat goud
stukken in een nis van een kloosterschool
en oud weeshuis naby Leghorn.
Het was St. Anthony's dag, 17 Januari
1776, toen de nonnen de vondeling aantrof
fen en vader Xavier, de priester, verzocht
wsrd het kind den doopnaam Anthony te
geven.
Dit is het begin van het leven van An-,
thony Adversie, dat v,ol romantiek zou wor
den en in de film aan het oog vooirby trekt.
De kleine jongen groeit op in de klooster
school tot een ferme knaap, die, het toeval
wil het, in aanraking komt met John Bon
nyfeather, de grootvader. De oude man, die
geheel onkundig is van alles wat zich heeft
afgespeeld, voelt zich tot den jongen aan
getrokken. Hy neemt hem onder zyn be-
Breken met oude tradities noodzakelijk.
Ongetwijfeld stellen zich ook thans
nog vele Japansche vrouwen tevreden
met de haar toegewezen, onderge
schikte plaats in het familieleven.
Hiar eerste plicht is: gehoorzamen.
Gevoelt de Japansche echtgenoot
1>É met zyn vrouw uit te gaan, iets
jat in vroeger jaren niet voorkwam,
«to loopt zy niet naast hem, doch
vo,gt °P behoorlyken afstand.
In den trein maakt de man het zich
gemakkelijk, doch zyn vrouw
IBOe^ z'ch tevreden stellen met een
uiterst bescheiden plaatsje.
Emancipatie.
He oude tradities ten-spy t vragen
e moderne vrouwen in Japan thans
n waardiger plaats in het familie-I
jen. Nadat in Europa en in Ame-
8 de emancipatie der vrouwen om-
reeks het einde der 19e eeuw meer
meer plaats vond, ontkwam men
ln ^aPan niet aan» dezen invloed,
rouwenvereenigingen werden ook
er opgericht en de vrouw was niet
,als tot dusverre het geval was,
ondergeschikte van den man, doch
ien^ onderhoud te voor-
Welk een groot verschil tusschen
het verleden en het hedentusschen
eeuwenoude tradities en de moderne
begrippen.
Samenwerking met de mannen.
Evenals elders in de wereld hebben
de boerenvrouwen haar mannen ook
in Japan steeds geholpen by hun veld
arbeid. Onvermoeid werken zy uren
lang op de rijstvelden, blootgesteld
aan de felle zon en met de naakte voe
ten staande in het water. Ook helpen
zy by het rijstmalen, dat op het land
nog op uiterst primitieve en zware
wijze met molensteenen geschiedt.
De visschersvrouwen nemen even-,
eens deel aan het werk harer man
nen, zy het dan ook, dat zij niet met
hen uitvaren. Zij maken de booten
reisvaardig en knoopen de nieuwe en
repareeren de oude netten.
In de steden werd het handwerk
vroeger alleen door mannen beoefend,
doch thans verrichten mannen en
vrouwen het tesamen.
Thans ziet men in de straten van
Tokio, Osaka en Yokohama eVenals
in andere, groote Europeesche steden
fruit- en groentenverkoopsters. Zij
hebben echter niet, zooals haar Euro
peesche collega's, de karatfristieke
wagens of kraampjes, deze kent men
hier zelfs niet. De kleinhandelaars in
het Verre Oosten, in Siam, China en
elders bedienen zich van een bamboe
stok, die over de schouders gedragen
wordt en waaraan een of meer ge
vlochten, rieten korven hangen. Hier
in bevinden zich de versche groenten,
in hoofdzaak een soort sla, die in Ja
pan veel gegeten wordt. Verder ver-
koopen zy blikjes met gerookt vleesch,
stangen geperst vischmeel, waarvan
men een stuk afbreekt en in warm
water oplost om een „ersatz" van
vischsoep te maken. Verder verkoo-
pen deze Japansche koopvrouwen ver
sche en gekookte sojaboonen en boo
nenkaas", een soort dik ingekookte
puree, die sedert eenige jaren in het
ryk der „opgaande zon" een groote
rol speelt.
Toch vergenoegt de moderne Ja
pansche vrouw zich niet meer met
het spelen van een ondergeschikte
rol en het werken onder toezicht van
den man. Men vindt haar thans in
grooten getale werkzaam in voorna
me winkels en warenhuizen, die in de
plaats zyn gekomen van de kleine,
donkere winkeltjes, waar men vroe
ger handel dreef in luxe artikelen.
Groote firma's zooals o.a. Mitsui heb
ben in alle groote en vele kleine ste
den in Japan warenhuizen opgericht,
waar duizenden vrouwen allerlei be
trekkingen vervullen.
Zij zyn werkzaam als verkoopster,
cassière, boekhoudster, steno-typiste
enz. Naar schatting zyn er op de ver
schillende kantoren één millioen vrou
wen, die in een of andere functie haar
brood verdienen.
De meesten harèr hebben de ratio
nale dracht gehandhaafd, doch velen
beginnen zich Europeesch te kleeden.
Toch valt er een tendenz waar te ne
men, (te volksdracht te vereenvoudi
gen en dit geldt vooral voor de breede
ceintuurs obi genaamd waarvan
het om het middel drapeeren en het
strikken veel tyd en vaardigheid ver-
eischt. Het laatste is eveneens het ge
val met de onberispelijke kapsels, die
de meeste werkende vrouwen er toe
gebracht hebben, de haren kort te
laten vknippen in navolging van de
Europeesche vrouwen.
In de groote industrie-centra als
Tokio, Osaka en Kobe arbeiden meer
dan één millioen vrouwen. Niet alleen
bij de luxe-industrie, waaronder men
het maken van kunstbloemen ver
staat, doch ook in de katoen- en zy de-
weveryen, waar één vrouw meerma
len acht a tien machines bedient.
Dank zy de onvermoeide pogingen,
hiertoe in het werk gesteld door de
vrouwenverenigingen, die zich meer
malen zelfs vrij opstandig toonen,
staan vele beroepen voor haar open.
Men vindt in dit land duizenden
vrouwelijke artsen, een zeer groot
aantal leeraressen, zelfs eenige inge
nieurs en mogelijk zullen binnen af-
zienbaren tijd in Tokio vrouwelijk^
advocatenaan het gerechtshof wor
den aangesteld.
Ook in groote ondernemingen heb
ben vrouwen thans de leiding. Me
vrouw Susziki, een der rijkste vrou
wen van de wereld, heeft bewezen een
genie op koopmansgebied te zijn.
„Is de moderne Japansche vrouw
thans gelukkiger dan voorheen?" De
vraag is voor den buitenstaander
moeilyk te beantwoorden. Zij heeft
er naar gestreefd een plaats in het
volle leven in te nemen, werkt als
zelfstandige vrouw en kan zich meer
en meer tot een persoonlijkheid ont
wikkelen. Zij is niet meer de slavin
van den man en... zijn familie.
M. _j
