Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8300
W.-GWM
Antoon Üessing
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
- --BOSKOOP, gouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLE,
76e Jaargang
ex
EERSTE BLAD.
Rechtstaat en Machtstaat.
I
Zaterdag 19 Februari 1938
jmann
Voordelige Brandstof
en toch GOED.
Brieven uit de Hofstad.
MCDXIV.
f 300.000.-
bergambacht, berkenwoude, bodegraven,
yiEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, f
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
ciïcuveautè s
Anthraciet afin. 12-20
prijs 1.95 per H.L.
Kantoor: OOSTHAVEN 24.
Telef. 2404.
Hebt Gij het telkens
op de luchtpijpen?
AKKER', verstèrkte
ABDIJSIROOP
No. 19656
REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
feuilleton.
Het geluk ligt in de sneeuw.
V
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
K.
Bleyle japonnen
HAGENAAR.
vordert men snel.
soonlijkheld totaal te verliezen. Het is
(Wordt vervolgd).
agelukte door
4
jersey, zijde
imprime en
het taxi-
voor onze
GOUDA
heeft tegenover het individu geen enkele
verplichting en is in zyn handelingen tegen
over het individu aan geen beperking ge
bonden. Maar bovendien kan de staat geen
onrechtmatige handelingen .verrichten. Wat
de staat als zoodanig doet, is welgedaan.
Natuurlijk kunnen dieriaren of organen van
den staat wel vergissingen begaan. Maar
ook daaruit kan voor het individu nooit een
recht ontstaan. In een geval, als dat, wat
te Londen berecht werd, zou dan ook hij,
die een vordering tot schadevergoeding in
stelde, zich zijn vordering ontzegd zien.
Maar hij zou bovendien kans loopen een ge
voelige straf toegediend te krijgen. Het is
een onvermijdelijk uitvloeisel van de leer,
die de staat als uiteindelijk doel ziet en de
menschen als middelen ter bereiking van dit
doel. Het staatsbelang is daardoor het hoog
ste recht, maar ook de hoogste moraal. In
den rechtstaat daarentegen is de mensch
doel en de staat middel. De staat kan daar
om zijn macht alleen uitoefenen binnen de
grenzen van het recht, dat ook de verhou
ding tusschen staat en individu regelt. Zoo
dra de staat die grenzen overschrijdt, han
delt hy niet alleen onrechtmatig, maar
treedt hij feitelijk ook niet langer als staat
op. En het individu, dat daardoor schade
mocht lijden, krijgt het recht hem daarvoor
ter verantwoording te roepen en de toe
gebrachte schade op hem te verhalen. Van
dit beginsel is het Engelsche vonnis een uit
vloeisel en een logisch uitvloeisel. Als zoo
danig zou het dan ook geen bijzondere op
merkzaamheid verdienen, wanneer niet de
tegenstèling tusschen recht- en machtstaat,
zooals zich die in de praktijk openbaart,
hierin zoo duidelijk aan het licht trad, maar
ook wanneer niet ook in rechtstaten onder
■invloed van de nationaal-socialistische en
fascistische stroomingen de neiging aan het
licht kwam deze verhouding tusschen staat
eri individu ten koste van de vrijheid van
het individu te wijzigen en aan den staat
een macht toe te kennen, althans in de prak
tijk te geven, die met het beginsel van den
rechtstaat niet te vereenigen is. Juist 'in
verwoest, hebben ook
veldige ijsblokken zijn,
cunnen niet verwijderd
recht was benoemd, nam zijn in trek bij
een ongehuwde zuster, die haar iets jon
geren broer volkomen onder den duim
had en hem zóó kort hield, dat geen
bazige echtgenoote met een vijfentwin
tigjarige huwelijksspractijk haar dat zou
hebben kunnen verbeteren. Deze pantof-
feltactiek van de wat al te bijdehande
zuster was het dan ook geweest, welke
er in niet geringe mate toe had bijge
dragen, dat dr. Muschle het, zoo men dat
noemt, mln of meer met zijn zenuwen
te kwaad had gekregen, weshalve zijn
huisarts hem een maand verlof en een
kuur in een wintersportplaats voor
schreef. Tegenover dit medisch advies
lm ik u'„
moet u zelf
kind gedragenden man van 50 jaar, eeni-
gen tijd zijn wil op te leggen. Als de on
vrijwillige patiënt zijn geestelijk even
wicht weer eenieszins heeft terueerevon- I
te beschouwen, dat de griffier bij
een tijd als de tegenwoordige dient men
daarvoor angstvallig te waken en zich ten
opzichte van de verhouding tusschen staat
en individu de waarschuwing voor oogen te
houden: „Principiis obsta". Het Engelsche
vonnis kan onze die beginselen nog eens
duidelijk voor oogen stellen.
Onze groote schilder van Konijnenburg.
De geregelde briefschrijver vindt iedere
week altjjd een voorraad nieuws, dat van
zeer gemengde samenstelling is. Er is altijd
iets bij dat aangenaam stemt, maar zelden
of nooit ontbreekt ook het een en ander,
dat weemoedig aandoet. Besloten wij ver
leden week met een woord ter nagedachte
nis Van een hoogst verdienstelijk figuur in
leven zoo eenvoudig te nemen, als het
zich voor een helderen, sterken wil ook
openbaart.
Dieter schijnt het als vanzelfsprekend
«-- J-A het
Kantongerecht, dr. Muschle zich rustig
aan het verhoor van een jongen skl-
leeraar onderwerpt...
Over eenlge details is hij trouwens
.w. «XX Zyn leven. V Uil 11V111 lllttg IlUg UOT1 TOT*
onze residentie, den directeur van den ge- i verwacht worden. Binnenkort zal een jubi-
leum-tentoonstelling worden gehouden en
men mag wel zeer begeerig zijn om eens
het puikje van zijn werk daar bijeen te zien.
10 jaar Taxi-ondememing.
Een jubileum van geheel anderen aard
vierde de grootste taxi-onderneming in onze
stad. Zij herdacht haar tienjarig bestaan,
een feit dat op zichzelf niet van zoo groote
beteekenis is, maar dat toch misschien meer
werd door de M.VJZ. aan haar te
Gouda wonende Verzekerden uitge
keerd.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
der kunstenaarsavonden van hem getuigd, I
dat hij „eenig in zijn soort” was. Dat is hij'
gebleven en als zoodanig zal hij in de his
torie dpr schilderkunst een eenige plaats
blijven innemen.
De eenige met wien hij wel eens op één
lijn gesteld wordt is Toorop. Er is ontegen
zeggelijk overeenkomst tusschen hen, maar
er is ook een diepgaand verschil. Toorop is
een mysticus, van Konijnenburg een denker;
de eerste een fantast in zijn uitbeeldingen,
de laatste een weloverwogen realist, die zich
niet door fantastische bevliegingen uit het
gareel laat rukken. De bewering dat kunst
bijna geheel op inspiratie berust is zonder
grond. De bekende uitspraak dat de kunst
5 inspiratie en 95 transpiratie is, is
ongetwijfeld juister. De kunstenaar, die
meent er zonder verstand, zonder hersen-
overweging te kunnen komen, vergist zich.
De 70-jarige is nog in de volste kracht
vaji zij'n leven. Van hem mag nog heel veel
ft, en dat. tot zoolsmf
daarvan op vedan#?»
de huidige tarieven 2
handhaafd.
oeg de heer Stam
ntrent een werkeloos
zou zijn gedwongj;
n van werk, voor een k
eek, daar hij, in geV81,
worden uitgesloten
Voorzitter wenschte™
nheld echter niet in
handelen, en sloot de*
het ambtsgebed, waai
iheime zitting eenigmi
Jongeren Actie.
Jongeren Actie alhier J
i a.s. in de chr. school]
3 in ledenvergadering m
ior den heer E van 2
t. 5 van het Anti-Rev.d
i worden ingeleid.
tig landschapschool
weg alhier worden voor,
;n landbouwer H. Verdu
gen gerooid, waardoor]*
on van deze weg zeer
Voor het asphaltweea
een verbetering bete?,
i storm de weg door i
'ordt gescheurd.
v.h. Joh. Dessing Co.
mensch kan tegenwoordig i
krankzinnig worden en zich dat lijdelijk
aanzien. Uit een splitsing van het be
wustzijn groeit langzamerhand een split-
sing van de persoonlijkheid met het ge-
volg, dat de mensch dubbel en drievou
dig door het leven gaat, terwijl eens
toch heusch meer dan voldoende is, me
neer Muschle. Nog een paar stapjes ver
der en u wordt het dankbare slachtoffer
van een inhaligen psycho-analyticus. En
nu vertelt u mij maar eens rustig en
overzichtelijk wat eigenlijk de reden is
van uw verblijf in St. Valentin...
Dr. Muschle is bijna tweemaal zou oud
als Dieter. Doch deze laatste behoort tot
een, misschien niet volstrekt nieuwe,
maar in ieder geval geheel andere gene
ratie. die niet belast Is met de nalaten
schap van een afgeleefde civilisatie, doch
integendeel er energiek naai' streeft de
ware grondslagen van een ernstig men
schel ijk bestaan terug te vinden en het
omvat dan op het oog lijkt. Het zijn moei
lijke jaren voor dezen dienst geweest. In de
eerste plaats was het noodig het publiek te
leeren van een taxi gebruik te maken en
dit niet als een weelde te beschouwen. Niet
gemakkelijk was deze taak, die bovendien
ernstig bezwaard werd door de vele moei
lijkheden, welke de overheid aan het auto
bedrijf in het algemeen in den weg legde.
De concurrentie i,S mede niet gering geweest
en het voortdurend optreden door of voor
de noodlijdende tram is ook een factor van
belang geweest. Ondanks al die verzwaren
de omstandigheden heeft de taxi overwon
nen, heeft zij zich een plaats veroverd en
zal zij een plaats blijven innemen. Zij heeft
bewezen een betrouwbaar vervoermiddel te
zijn en dat was in de eerste plaats noodig
om het vertrouwen te winnen van het pu
bliek. De concurrentie heeft bij al haar
kwaad dit goede gehad, dat zy de prijzen
en tarieven op een b'Msis bracht en dat zij
leidde tot de afschaffing van het verderfe
lijke fooienstelsel.
Een gezonde ontwikkeling van
verkeer is een zeer groot belang
stad. Op den duur zal het verre in de over
hand komen, als eenmaal de oude sleur is
losgelaten en men zal inzien, dat ondanks
de tijdeijke hooge kosten het oude moet
plaats maken voor het jonge, betere tn snel
lere. Latere geslachten zullen stelig oor-
deelen, dat wij niet al te overhaast zijn ge
weest in onze evolutie.
meenteljjken gezondheidsdienst, dr. Boland,
ditmaal zouden wij kunnen aanvangen met
öön woord in majeur omdat het geldt één
der grootste zoo niet den grootsten kunst
schilder van dezen tijd. Het is onze W. A.
van Konijnenburg, die verleden week op zijn
zeventigsten verjaardag gehuldigd is.
Een merkwaardige receptie werd gehou
den, merkwaardig omdat hier een schare
kunstenaars bijeen was zooals men maar
zelden zal aantreffen. Er waren nu eens
geen officieele personen, die den boventoon
voerden. Nadat de vertegenwoordiger van
H. M. de Koningin zijn opdracht had ver
vuld en den jarige het Grootkruis van de
Oranje-Nassau-orde had overgedragen, was
het al afgeloopen met het officieele ge
deelte. Enkel wat vrienden en collega’s uit
ten kort hun wenschen en ook de burge
meester die aanwezig was, zeide niet in
functie het woord te voeren, maar alleen als
een deel van het publiek aanwezig te zijn.
Het zal wel niet noodig zijn op de groote
verdiensten van den jarigen schilder te wij
zen. Het gebeurt niet gauw, dat iemand’s
collega’s unaniem en openhartig bekennen
dat één van hen als de eerste dient te wor
den erkend. Als dat het geval is, dan moet
hij wel met hoofd en schouders boven allen
uitsteken. En dat is ongetwijfeld met van
Konijnenburg het geval. Reeds op jeugdigen
leeftijd werd in een spot-gedichtje op één
neem dan bij het eerste verschijnsel, hoe
gering ook, dadelijk de nieuwe verstèrkte
Akker’s Abdijsiroop en Ge zult ondervinden,
dat dit voor U hét aangewezen middel is.
Abdijsiroop is een natuurlijk kruiden-middel.
onschadeltjk voor maag en hart en deze oude
beproefde ..geneea-cruyden" heelen, verzachten
en versterken de ontstoken en gevoelige slijm
vliezen van Uw ademhaiings-organen goed en
grondig. Bovehdien bevat de nieuwe verstèrkte
Abdijsiroop de krachtig hoest-bedwingende stof:
„codeine" welke snel Uw verkoudheid ii*t
„rijpen de slijm doet verdwijnen, de hoestpi/M-
kel verdrijft en die prikkelende hoest stopt en
bedwingt. Daarom noemt men Akker’s Abdijsiroop
voor oud en jong ..'s Werelds béste Hoest-siroop’
tegen Hoest, Griep, Bronchitis, Asthma.
Flacon 90 ct.. f 1.50, f 2.40. f4 20. Overal verkrijgbaar.
Hoe grooter flacon, hoe voordeeliger het gebruik.
wicht weer eenlgszins heeft teruggevon-
den, zet hij zijn betoog voort.
Ziezoo, meneer Muschle, en nu zul
len we eens als mannen met elkaar pra
ten. U vindt uzelf te belangrijk, veel te
belangrijk. U bent heelemaal niet het I
unieke geval, waarvoor u zich houdt; u reeds van andere zijde ingelicht.
i _._x x -» Hoewel van huis uit behept met de
natuur van een kamergeleerde, nood-
i stond zelfs de zuster van den patiënt
I machteloos en zoo kon het gebeuren, dat
dr. Muschle voor het eerst sinds den
dood van zijn vrouw alleen naar St.
Valentin trok, waar het noodlot Brigitte
Clamor op zijn weg bracht, wier vlinder
achtige aanhankelijkheid tot alle heeren
der scjaepplng en sprankelende levens
vreugde wel een zeer scherp cantrast
vormden met de, van wantrouwen en
afgunst doortrokken levensbeschouwing
der zure Llesbeth Muschle.
De, door de vrouwen geenszins verwen
de griffier was te weinig man van de
wereld om in te zien, dat Brlgitte’s be
langstelling voor zijn weinig aantrëkke-
lijken persoon niet verder reikte dan die
voor een of ander amusementsartlkel en
Brigitte zelf scheen in haar overmoed
wel blind voor de gevolgen van haar
speelsche natuur, die ditmaal een slacht
offer maakte, dat tenslotte aan de ap
en dependenties van Zijn clownsrol te
Er is dezer dagen in Engeland een vonnis
geveld, dat een wel zeer helder licht werpt
op de verhouding tusschen staat en indi
vidu in den rechtstaat, den staat, zooals wy
die in de Westersche democratiën kennen in
tegenstelling tot die verhouding in den
machtstaat, zooals die in de landen, die
onder dictatuur leven, bestaat, en daarmee
het groote verschil tusschen recht- en
machtstaat, tusschen democratie en dicta
tuur merkwaardig belicht.
Een artist werd door de politie opge
bracht, omdat hy, gekleed in een overjas
en met een andere overjas over zijn arm,
verdacht werd van diefstal of heeling van
de jas, die hy over zijn arm droeg. Op
grond van willekeurige vryheidsberooving
stelde hy een rechtsvervolging tot schade
vergoeding in tegen de politie-agenten, die
hem opgebracht hadden en deze vordering
werd hem toegewezen tot een bedrag van
300 pond. De rechter erkende dus, dat de
politie niet het recht had de vryheid van
het individu aan te tasten, wanneer daar
voor geen degelijke wettelyke grond aan
wezig was, dat wil zeggen, dat de staat en
haar organen ook tegenover het individu ge
bonden waren aan rechtsnormen ten op
zichte van het individu en dat, wanneer de
staat zich niet dienovereenkomstig gedraagt
hy, evengoed als het individu, verplicht is
de uit de aantasting van de persoonlijke
vrijheid ontstane schade te vergoeden.
Die erkenning lijkt ons vanzelfsprekend.
Maar zy is dat in onzen tijd niet meer.
Want in deze erkenning komt het wezen van
den rechtstaat tot uitdrukking. En het is
.deze rechtsstaat, die in de dictatuurlanden
hhiet meer erkend wordt en die ook de na-
Üonaal-socialisten ten onzent ontkennen.
Naar nationaal-socialistisch beginsel toch i
•de staat niet gebonden aan rechtsnormen,
maar is recht wat in het belang van den
[Staat is. De staat is het doel van alle leven.
En do staat beschikt vrijmachtig over de
individuen en bedient zich van de individuen
tot bereiking van zyn doel. De verhouding
tusschen staat en individu wordt dus als
die tusschen meester en slaaf, die volkomen
rechteloos aan de willekeur van den heer is
overgeleverd. In een dergelijken staat is het
ondenkbaar, dat de staat verplicht zou kun
nen worden aan een individu de schade te
vergoeden, die uit onrechtmatige handelin-
gen van den staat ontstaat. De staat toch
Klaag niet, dat met ïïüëds de zon uw
levenspad beschijnt; tranen werken als
““feche regen weldadig en verteede.
rena op het gemoed.
typt niets meer of minder dan een tijd
genoot, een typisch geval van dezen tijd,
zou ik haast zeggen en u staat op het zaakten de omstandigheden mr. Muschle
punt uw Individualiteit, uw eigen per- tot een juridische broodstudie. Reeds zijn
soonlijkheld totaal te verliezen. Het is i eerste schreden op het terrein van het
inderdaad, zooals u daareven zei: een recht kenmerkten zich evenwel door een
werkelijk zekere vrees voor zijn verantwoordelijke
taak en zooveei mogelijkheden bie
dende carrière.
Totaal ongeschikt voor den frontdienst
scheen het, of de gruwelen van den oor- i
log aan hem voorbij zouden gaan, maar
dr. Muschle was een pechvogel en alleen
hem kon het gebeuren, dat hij ver van
het strijdtooneel, in 'n klein Thürlngsch
garnizoen bij een of andere luchtafweer-
oefening gewond werd doordat een losse
patroon, in zijn onmiddellijke nabijheid
af gevuurd, hem het neusbeen verbrijzel-
i de. Het malheur was handig gerepareerd
en zijn onbeduidend physionomle kreeg
er zelfs een interessanten trek door...
Na den oorlog had dr Muschle, de
typische vrijgezel, zich plotseling hals
over kop in het huwelijk geworpen, waar
bij hij zich de weduwe van zijn chef tot
gade koos. Na tien jaren echter overleed
zijn echtgenoote en dr. Muschle, die in
middels tot griffier bij een Kantonge-
gronde dreigde te zullen gaan.
En toen dan bovendien nog baron
üirsholm op het tapijt verscheen, die op
zijn beurt een dankbaar object vormde
voor Brigitte’s wispelturigheid, verloor
de innerlijk reeds gebroken dr. Muschle
zijn laatste restje evenwicht, dat hem
tot dusver op den rand van den afgrond
had gehouden. Een blinde jalouzie be
roofde hem volkomen van zijn zelfbe-
heersching en belette hem zelfs althans
eenig leedvermaak te koesteren oyer het
feit, dat de keizerin van zijn ^dfifijnigde
ziel nu zelf naar de haak hapte...
Het kost Dieter heel wat moeite dit
heele verhaal er uit te krijgen en daar
bij interesseert het hem slechts matig.
Hij begrijpt echter zeer wel, dat het voor
den man op dit oogenblik een verlichting
moet zijn zich eens vertrouwelijk over
zijn mislukt leven te kunnen uiten; wel
licht dat de geringe beteekenis ervan
hem dan ook zelf opvalt. Inderdaad is
dit ook het geval, maar Muschle wil het
toch niet voor zichzelf erkennen en
maakt uit elke futiliteit een evenement,
waarvan het bestaan van de wereld
schijnt af te hangen.
Daar gaat Dieter dan echter telkens
dwars tegen in en met vlijmscherpe
ironie prikt hij in de zeepbellen, waar
door deze tot niets uiteen barsten. Noch
tans ontgaat het hem niet wat deze zeep
bellen weerspiegelen: bëelden van een
wankel zieleleven, dat op een wel zeer
broos en hier en daar gescheurd funda
ment gegrondvest schijnt te zijn.
(lOUISCHE COURANT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.3Q. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduefeferden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Een Wintersportroman
van
PETER KRAYENBÜHL
(Nadruk verboden)
Plotseling blijft hij vlak voor Dieter
grijpt hem bij zijn arm en vraagt
schorre stem: - Kan een mensch
worden en het zelf bemerken? Zegt
BUI eens, meneer, kan men krankzin-
“8 worden en het lijdelijk aanzien?
duistert u eens, meneer Muschle,
tm etor’ terw^1 hU den ander dwingt
nnm11 Stoel tegenover hem plaats te
*^uen. in de eerste plaats staat u
JÏÏLJ®11 dezen stoel op vóór ik u dat
eroorioof en ook voor het overige doet
Precies, wat ik u zeg. Zoo niet, dan
eenvoudig aan uw lot over en
~“*f maar zien hoe u over dien
heenkomt. Geeft
Jz”4®11 nu eens volkomen rust
■£iï?L*ebald’ legt u K maar met ge-
wd mVto8ers op uw knleën Zoo. ziet u
Enhbeet^e goeden wil gaat alles.
ad?m 1 U, nu maar 6605 flüIk dleP
VM1
een