HtèefrenSchcenm,
Z
Wat heeft die
FRANS VAN CAMP
;een sorteering
Steenkamer's
Kooptbij onze Adverteerders
AKKER'sKIOOSWRBALM
UITST€K€ND€ MWALIT€IT€N
6N0RM LAG€ PRIJZ6N
Kleiweg 23, Gouda
GOUDSCHE courant
DE GROOTSTE EN RIJKSTE VERSCHEIDENHEID
VAN 1859
Juist voor U
Kleedingmagazijn
ALS DE DAMES DAT ZIEN!!
KLAVER 4
DE LELIE
De van ouds beroemde en beproefde
Akkers Kloosterbalsem
Vrijdag 1 April 1938
Tweede blad
BRIGADE
Prachtvolle snitten, grootste variatie leersoorten
Crematie
T ransporten
W.HJ.v d. Toorn N.V.
die prijs stelt op een beter
Costuum met een prima
bewerking en pasvorm naar
Turfmarkt 108 Telefoon 2828
Gouda
N.V. Utrechtsche Hypotheekbank
blijft ongeëvenaard:
a Is wond-middel.
als wrijf -middel,
als huid -middel.
het beproefde huismiddel t
GOUDA's lste FIRMA
L. N. POLDERVAART*
R^BIOSCOOf
Mooi Oostenrijk.
PTiT
jHoe ontstonden de 1 Apijlgrappeijj.
'Uit de geschiedenis
van de aardappel.
m
Z«er chique molièrx
voornaam en'ele
gant. van prachtig
Ifilederin xwart
bruin
Prachtvolle lakmo
lière in schitterende
Uiterst solide, met
leder of onver
woestbaar rubber
onderwerk. Royaal
mod. Bruinen zwart
stijl en van primo
lak
Buitengewoon mooi
model m. prachtige
snit en pasvorm. Al
léén bij Van Haren,
in oxblood, bruin
zwart
Zeer chic
Keurige moliere
uitstekende pas
vorm. Zeer correct
In zwart en bruin
Zeer mooi ftodil. royale
toch prachtig* elegante
snit. Fijn ealfsleder In schitt.
oxbloodkleur en rürort
SCHOENFABRIEKEN WAALWIJK
E«n„dandy"onder
Heerenschoenen
Biiz. mooie sport
Moderne leest.
Prachtig ealfsleder.
Oxblood en zwart
oen van grainle
der. Uiterst solide,
uitst. pasvorm
bruin 4.90. In zwart
Het neusie van den zalm
Schitterende snit, van zeer
fijn ealfsleder. Handwerk
systeem. In zwart, bruin en
oxblood
De toekomst van UW zaak
hangt voor een groot deel
van Uw werkkracht af
Hebt U die waardevolle
werkkracht verzekerd I
Vraagt de gratis brochure
„hoe levensverzekering aan
de toekomst van een bedrijf
ten goede kan komen" Wh
NV. LEVENSVERZEKERING-MUI
inspecteur P.W.PIÊTERSB
Krugerlaan IÖW GOüDA
Telefoon 2280
Door geheel Nederland en daar
buiten onmiddellijk te ontbieden
BOEZEMSINGEL 164
Gevestigd 1867
Tel. 52578 ROTTERDAM
Tel. 716788 DEN HAAG.
ONZE COCONZIJDE (zeer mooi) voor damesjumpers, dan zijn ze
zoo aan het breien.
32 CENT PER KNOT, 50 gram.
Ook in KOUSEN slaagt U bij ons zoowel in de goedkoopste ais in de
betere soorten.
ZIJDEN KOUSEN 39, 49, 59. NATUUR ZIJDE in moderne tinten
89—105, HEMBERG ZIJDE 98 cent.
Probeer de dubbel geweven ZIJDEN KOUS 1.35, zeer solide.
Hoe vindt U onze prijs voor VISSCHERSGAREN 21 cent (100 gram).
B. MARTENSSINGEL 131.
Mej. VAN DEN HEUVEL.
HOOGSTRAAT 2.
UTRECHT
Verkrijgbaar
3'A PANDBRIEVEN k 101
De Directie
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG
want dit is het bijzondere voordeel van
Akker's Kloosterbalsem i een verrassend snelle
wond-zuiverende en wond-heelende werking
zonder litteekens en tegelijkertijd een won
dere uitwerking op spieren, weefsels en ge
wrichten. Daardoor bijzonder doelmatig bij
kneuzingen en dergelijke verwondingen.
Als wond-middel onmiddellijk verzachtend,
zuiverend en genezend bij oude en nieuwe
wonden, zweren, brandblaren, ontvellingen,
insecten-beten, uitslag, dauwworm, zonne
brand, wintervoeten, winterhanden, schrale
huid, springende handen, doorrijden en won
de- of doorgeloopen plekken, aambeien, enz.
Als wrijfmiddel ongeëvenaard tegen pijn in
spieren en gewrichten, rheumatische aan
doeningen, spit in den rug, stijve nek, spier-
verrekkingen, stramheid in de ledematen,
zadelpijn, verstuikingen, heupjicht, enz enz.
Overal verkrijgbaar f Doosje van 10 Oram f
35 cent, Potten vans 85 Oram 68'/, cent,
50 Gram f. 1.04 en 100 Gram f 1.88,
De groot* potten aijn voordeellgef I
Snij wonden
301 ia deal*
Spierpijn
VERHUIST U GOED, VERTROUWD EN ZEER BILLIJK.
Verstrekt vrijblijvend prijsopgaaf - Volle garantie. - Talrijke referw»
Ruime Brandvrije Meubelbergplaatsen.
Aanbevelend,
TURFMARKT I TELEF. 2534. VOORWILLENS
jMet|dezé» film, cjfebaseerd op
llvel^l nieuweJilmfBche effectin,
Lwtreft de bakende kunfflt-
i Tiaar George Pal ,pl zijn vorige,
bewoijjderdii films. Man
L'jwefet niet vtitt m e na méér Mil
frjprijAen: de splijt jvah hef sae-
de fr^aieJ klaren,|||e
«JflyftffliichfcjWerkiHg Ph
|®f ®e meeslepende
yhuzjek. Hd|jderd«jfi
.^mechanische menschéh fljÊi
In het schilderachtige tand Tirol en Salzkammergut.
Weenen, aan den blauwen Domui
Het Oostenrjjksche land is rjjk aan
natuurschoon en de bergnn van Tirol
sluiten- zich waardig aan bü de
jrootschheid van de Zwitsersche
bergwereld.
Eenzame dalen brengen den wan
delaar naar kleine plaatjes, waarvan
de rust en de afgelegenheid bflna een
pjechtigen indruk maken.
Een eigenaardige soort menschen
woont hier, weinig spraakzaam, be
dachtzaam, in al hun daden en han
delingen. Het duurt lang, alvorens fcij
tot een besluit komen. Maar wanneer
de bergbewoner eenmaal zoover is,
dat hü een kwestie goed en juist acht,
dan blijft hij ook met een onveran
derlijke vastheid bü zün eigen mefe-
ning! De consequenties van zün han
delingen weet hü als een vanzelfspre
kend feit te dragen, zooals het voor
beeld van den Tiroolschen volfeheid,
Andreas Hofer, ons laat zien, wiens
roem in de geschiedenis ver over de
grenzen van zün eigtn vaderland
heen is doorgedrongen, de wereld in.
Bü Innsbruck, de hoofdstad van
Tirol, op den berg Isll, heeft men een
standbeeld van Hofer geplaatst en
rok in Kufstein vinden we den per-
soon Van den „Sandwirt" vereeuwigd,
üg kunstenaar heeft zün gestalte
i(ergegeven op het bogenbljk, waar-
sp hü de Tiroolsche boeren oproept
1st verzet tegen den Franschen
ind. Forsch en zwaar staat hü
dar, in de eene hand een sabel, ter-
Pill de andere de vlag omhoog houdt
wilde hü daarmee zün volgelingen
vooruitstormen.
Hcjt Gosau-meer
een,mjldei|levendli
het begin voj-mde
stad een hooge art:
loofde.
won grond, dij
een tü'il, die dl
feke cultuur be|
Salzkammergut met zijn vele schil
derachtig gelegen bergmeren, ver
toont weer een anderen aanblik. De
stad Salzburg, de hoofdstad van het
land, was al een bloeiende nederzet
ting, toen nog geen spoor te bekennen
was van het rtfk zelf. De Romeinen
bouwden hier een stad en een vesting
en gaven de plaats den naam Ju va via.
Op den slotbei-g lag het centrum en
Romeinsche tempels en zuilen verhie
ven zich op de heuvelen. Reeds toen
leunde de plaats terrasvormig tegen
de helling van de bergen aan en rijke
Romeinen gaven pracht en praal aan
hun woonplaatsen en sierden aldus de
stad.
Maar al die heerlijkheid is sinds
lang vergaan en alleen de brokstuk
ken, die de aarde ons in den loop der
eeuwen teruggaf, leggen er hun ge-
tójenis van af. De volksverhuizing
hf«m en met haar kwamen Franki
sche kolonisten. Deze vestigden zich
in het land, dat na de teistering door
Atilla en zijn horden een woestenij
was.
Onder Pepijn's leiding kwamen er
veer recht en zeden in het land en
•|i
Ook Weeiiqrt, de groote en fdichttó
volkte stad, lie eft het hoogeber'gte iU
een bereikbare nabijheid. fttjsn kan
VQorfl <?en we«epd eeh bergtcjer ma
ken 'ap den R^x qf den Sneeuwberg
en etfn wandeljhjf over hotjRajxplateau
is v^ral in den nazomer een genot^
waarvan vele vreemdelingen en Wee-
nersjiprofiteeren. j
Bflven op den Rax, kap iedere ste
delijk, die niet in staat is tot een
bergtocht of die daar niets voor voelt,
met een kabelbaan komen en ook de
Sneeuwberg is niet alleen bereikbaar
voor hoogland-toeristen. De volmaak
te schoonheid van den berg openbaart
zich echter alleen aan den voetgan
ger!
Men verlaat het dal van'Payer-
bach-Reichenau en komt op wegen,
welke steeds door nieuwe schilder
achtige uitzichten verrassend werken,
in een bergwereld, welke zulk 'n ver
heven en grootschen indruk maakt,
dat de gedachte zoo dicht bij het ge-
De Traunsee, een van de
schoonste bergmeren van
het Salzkammergut. Aan
het zuidelijk gedeelte ligt
Obertraun met de beroemde
Dachstein ijsgrotten.
woel van een groote stad te zün, büna
ongelooflük schünt.
Eén nadeel is er voor den werlte-
lüken bergbeklimmer wel aan verbon
den door die gemakkelüke toeganke-
lükheid. Ook het groote stadspubliek,
dat niet alleen door de natuur wordt
aangetrokken, komt er samen en
brengt zün eigen stadssf^er mee!
Maar maakt U zich niet bezojgd.
De dames met hun hooge hakjes en
i de heeren met hun wandelstokjes wa
gen zich slechts een paar meter wan
het re8tai)rant af, dat aan het eind
punt van de kabelbaan ligt en de ge-
heele bergwereld blüft over voor hem
die haar li$f heeft en die weet, dat al
leen, wat door eigen teracht is ver
kregen, ons werkelük schünt te kun-
nen toebehooren.
Ook de Senfcmjïring brengt oné in
een.streek, welke vanuit de stad ge
makkelijk te bereiken ia Reusachtige
j viaducten overbijuggen jdiepe kloven.
De berg htbeft zich otp|verschillende
plaatsep 1 geopend Met) rookende
Üzeren monster, l|de trei|,k een weg'te
lianen.
;iger;
nge
lie;
zaten stille inonnijce^ijv
ven en in het land bloeide!
nijverheid Op. t>é geschat,
niet stil staande 30-jarige oorlog
maakte eeh einde aan het vfcedestijd-
pefk en ook van de oorlogen, welke
in de vorige eeuwen 'plaats vonden,
had Salzburg veel te jijden.
Wanneer wij thans de stad bezien,
valt ons niet alleen de schoonheid van
het landschap ophet is in de eerste
plaats het karakter "der bevolking,
hun luchtige vrije aard en haast Zui
delijk aandoende levendigheid, die
voor den vreemdeling het verblijf ver
aangenaamt.
Ook Karinthië en het groene Stier
marken sluiten zich waardig aan. De
schoonheden van deze landen zijn als
kleinoodiën, die het land ten deel val
len, als tribuut uit dankbaarheid.
PRE SE NT6 BRT
PAL-F
geven, jn daverend rythmè,
een uiterst levendig beeld van
hpt nut en het gemak, dat de
telefoon ons dogelijks ver
schaft. Sterk in haar propa
gandistische werking is Pal's
•iqvfepping, daarbij fcoo gees-
7 jig en zoo boeiend, dat zij,
óók uit eert oogpunt
vanjf antasement; veel
lof Verdient. Een kos-
tewke film!
Ës ZIEN IN
„De dag der dwaasheden"
Hoe de ruwe Tsaar Peter Aprilgrappen bedacht.
Scheert men de gek met wie men wil!"*
yd'Eersten dag van de groene April
(Jan de Regt.)
Reeds van ouds is de le April de
dag der dwaasheden geweest. Kinde
ren worden uitgezonden voor de
meest zonderlinge boodschappen, b.v,
muggenvet, gesponnen zand, gedroog
de sneeuw, terwijl ook de volwassenen
allerlei trucjes verzinnen om elkaar
in het ootje te nemen.
Niet alleen in ons land, doch bijna
over de geheele wereld zijn de April
grappen bekend. Over den oorsprong
van deze gewoonte worden verschil
lende meeningen gegeven. Veelal ziet
men in dit oude, dwaze gebruik het
nabootsen van het zenden van Chris
tus van Annas naar Caïphas en van
Pilatus naar Herodes, daar in de Mid
deleeuwen op Paschen, welk feest
meestal in April valt, ook deze scène
bij de Passiespelen werd opgevoerd.
Anderen zien er een aanduiding op de
veranderlijkheid van het Aprilweer
in, dat ook wel als vergelijking in het 1
dagelyksch leven wordt gebruikt, als
mede de uitdrukking van Aprilluimen
voor een veranderlijk humeur.
In Frankrijk geeft men voor het j
ontstaan der moppen de volgende ver
klaringen. Een vorst van Lotharingen
wilde den kalender .hervormen en
stelde het begin van hèt jaar op den
len April. Zijn onderdanen waren 't
evenwel met deze hervorming niet
eens en staken den draak met den
nieuwen Nieuwjaarsdag. Zij verkleed
den zich op dien dag als narren en
gaven elkaar zotte geschenken. De
vorst zelf werd op dien dag meestal
in 't ootje genomen door z'n vrienden
en schafte het daaropvolgend jaar z'n
Nieuwjaarsdag maar af. Echter ver
telt men in Frankrijk ook nog een
ander verhaal, hetwelk dan meteen
de verklaring van de uitdrukking
„poisson d'Avril" zou geven. Lode-
wijk XIII zou eens de Prins uit Lo
tharingen in het kasteel van Nancy
hebben gevangen gezet. De gevangene
deed alle pogingen om te ontsnappen
en op 1 April gelukte hem dit werke
lijk. Hij zwom de rivier over en be
reikte zoo zijn eigen land. De Lotha-
ringers hadden in het geval bijzonder
veel schik en noemden de prins „pois
son d'Avril".
Dit feit wordt evenwel ook nog wel
op andere manier verteldOp 1 April
lelden paste een uitheemsche plant
tich zoo goed aan.
Omstreeks 1555 in Europa ingevoerd.
Toen ongeveer 35 jaar geleden de
^rdappel nog een plant voor den
siertuin was, wier bloemen bij de
voornaamste bruiloften werden ge-
ra8tfn .waarmee de dames uit de
oogste kringen zich bij feesten aan
®t Pransche hof tooiden en waarvan
®|*ten elkaar de knol als kostelijk en
opgewaardeerd geschenk toezonden
n kon wel geen mensch vermoeden,
t dezelfde plant eenmaal tot de
voornaamste vruchten zou gaan be
ren en algemeen volksvoedsel zou
borden.
Vooroordeel en verzet.
8 men in gedachten de vele voor-
®een van deze cultuurplant de re-
oe laat passeeren, dan moet het ons
e ongelooflijk voorkomen, dat de
aardappel in haar eigenlijke geboorte
land, het kustgebied van de Cordille
ras de los Andes in Chili en Peru, en
verder ook de rest van Zuid-Amerika
en heel Noord-Amerika geen rol van
beteekenis meer speelt en dat het in
haar njeuwe vaderland Europa drie
eeuwen heeft geduurd, eer zij er voor
!goed was ingeburgerd en het wan
trouwen van den boer had weten te
overwinnen, hetgeen overigens nog
lang niet altijd zonder dwang van
overheidswege is gegaan.
Toen de Spanjaarden in de 16de
eeuw aan de Westkust van Zuid-Ame-
rika op verovering uittrokken en daar
het oude cultuurvolk van de Inca's
hun heerschappij oplegden, toen trof
fen zij daar een op hoogen trap staan-
den landbouw aan. De voornaamste
akkerbouwproducten van de Inca's
waren mais, katoen en aardappelen.
Aardappelen wel is waar niet in die
mate als de beide andere gewassen,
doch onmiskenbaar als cultuurgewas,
dat toen reeds zeer kenmerkende ver
schillen met de wilde aardappel ver
toonde, zoodat het zeker niet over
dreven is te zeggen, dat de aardappel
op het tijdstip, dat de Spanjaarden
voor het eerst kennis met haar maak
ten, reeds een duizendjarige cultuur
achter den rug had.
De eerste aardappelen in Europa
Hoe de aardappel naar Europa ge
komen is, dat zullen de meesten onzer
zich nog wel van hun schooljaren her
inneren, of, beter gezegd, wij meenén
het te weten. Jammer genoeg zijn de
meeste van de mooie verhalen, welke
er over de aardappel verteld worden,
louter sprookjes en verzinsels. Zoo
heet het, dat de groote Engelsche ad
miraal Drake de aardappel het eerst
naar Engeland heeft gebracht en als
aandenken aan deze daad heeft de
bevolking van... Baden in het jaar
1853 in het stadje Offenburg een ge-
denkteeken voor den admiraal opge
richt! Dit is wel een sprekend bewijs
v van hoeveel beteekenis de invoering
van de aardappel in Europa werd ge
acht. Intusschen hebben de Offenbur-
gers met hun monument den verkeer
de geëerd, want wat admiraal Drake
indertijd voor den feestdisch van zijn
koningin meebracht, was geen aard
appel, doch een batate, een typisch
knolgewas, dat voor Europa niet de
minste beteekenis heeft gekregen. En
tegen den tijd, dat Engeland werke
lijk de eerste aardappelen leerde ken
nen, was deze veldvrucht reeds een
jaar of dertig in Spanje bekend. Wij
herinneren ons allen nog de jammer
lijke geschiedenis van 't eerste aard
appeldiner, waarbij de kok de oneet
bare bessen in plaats van de knollen
met gebruinde boter serveerde en hoe
men eerst op den brandenden com-
posthoop merkte, dat niet de vruchten
van de plant, doch de ondergrondsche
knollen het nieuwe voedsel vormden.
Aanvankelijk meer uit zaad
gekweekt.
Wat er van deze dingen waar is,
dat zal wel altijd onopgelost blijven.
Voor zoover uit de oude bronnen be
kend is, moet omstreeks het jaar 1555
de eerste aardappelsoort in Spanje
zijn ingevoerd. Het was een roodbloe-
mige soort, waarvan ook de knollen
een roode schil hadden. Als dertig
jaar later uit Engeland berichten ko
men over een soort met gele knollen
en witte bloemen, dan kan dit even
goed een op zichzelf staande nieuwe
invoer zijn geweest als een nakome
ling van de eerste Spaansche varië
teit, want in dien tijd kweekte men de
aardappel nog meer uit zaad dan door
middel van de knollen en daar de cul
tuuraardappel een basterd uit ver
schillende wilde vormen is, vertoonen
de uit zaad geteelde aardappelen weer
al de oorspronkelijke verschillen. In
dien eersten tijd van zijn verschijnen
in Europa kreeg de aardappel de
meest uiteenloopende namen. Als
tuinplant vond hij in de eerstvolgende
honderd jaar zijn weg door alle lan
den van Europa. Van Spanje uit ver
scheen de aardappel het eerst in Ita
lië, Bourgondië en de Nederlanden.
Philipp van Sivry, gouverneur van
Bergen, zond ze in 1588 aan Clusius,
directeur van de keizerlijke tuinen te
Weenen, en vandaar kwamen ze weer
