r;>°?
Ith.en llkw. ^Falcon in Clïtis
CNORM LAG€ PRIJZ€N
göudsche courant
GRANDIOOZE SCHOENCOLLECTIE
Vrijdag 8 April 1938
Tweede blad
Ij'WAT de mode
BRENGT
wMéMÊM,
MET NIEUWSTE, GLOEDVOLLE SNITTEN,
IN SCHITTERENDE MODERNE LEERVARIATIES
Met Vlammende
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
N.V. IJZERHANDEL P. ROND Pz. - Gouda.
'ROTTERDAM
1o 7522.5024.50 - 27.50 - 32.50 - 37.50 - 45
Het Silezische Doornroosje.
I
Bijgeloof en oude
Paaschgebiuiken.
De man die kunstmatig
slaap verwekt.
andT* ilerinnerin»en bü mü op aan
ere ffroote onderzoekers, aan een
U's Pasteer, een Robert Koch en
dl !ee andere artsen en geleerden,
!an»Un *€Ven werkten in het be-
van ladende menschheid. En
Bijzonder fraai bewerk
te pump, zeef elegante
snit. Sierlijk. In bruin
en zwort.
SCHOENFABRIEKEN WAALWIJK
Het allermooiste in pla
teaustijl. Buitengewoon
chique bewerking. Zeer
apart. In nieuwste tint
„London Tan"
Derby molière in prach
tige Amerikaansche
stijl. Schitt. bewerkt. In
fijne kleur. Eikleder
ROTTERDA
OOTST 5PECI
5chitterend wandel
schoentje in zeer fraaie
bewerking. Amerik.
stijl. In bruin en blauw
met beige garneering
Prachtig sportief model,
zeer fraai bewerkt, uit
stekende pasvorm. In
bruin.
Pumpie in prachtvolle
snit en uitvoering. Zeer
móóie garneering en
uitstekende pasvorm.
In bruin en zwart
ZIET ONZE EXTRA
VERLAAGDE PRIJ:
HAARVELOURS
OO 90
200x280 ZAï
OO SO
225x315 A7.
AXMINSTER
IE 90
200x280 19*
OA 90
225x315 A~T.
Profiteer van het voorjaarsweer.
Hebt U die mooie nieuwe modekleuren al gezien, die
Falcon dit voorjaar brengt? Nu koopen beteekent het
heele jaar van Uw Falcon profiteeren.
Haar denk erom, een jas, die op een Falcon lijkt, is
namaak, wanneer het zijden Falcon-etiket in den kraag
en het certificaat ontbreken. En voor
hetzelfde geld hebt U een echte Falcon I
WILTON
07 SO
200x280 AM
17 50
125x315 O/
HOOGSTRAAT 208
«EIJERIANDSCHEIAAN 72-7»
Jade, bet kostbaarste gesteente der
Chineezen.
Heeds Confucius hield het in hooge
eer el
Het Silezische „Doornroosje" de
Duitsche edelsteen „Nephriet" is
tot nieuw leven ontwaakt. Reeds lang
was deze prachtige edelsteen in
Duitschland vergetenniemand kwam
op de gedachte hem hier te zoeken,
ofschoon reeds in voorhistorische tij
den deze zeldzame steen aan de Ger
manen bekend was en lang niet zeld
zaam bij het slijpen van steenen in
strumenten door hen werd gebruikt.
Immers, men vond in West>Duitsch-
vooral in de paalhutten, gesle
pen steenen werktuigen, vooral bij
len, waarom het hiervoor gebruikte
materiaal, n.l. nephriet, ook wel bijl
steen werd genoemd.
De onderzoekers uit vroegere
eeuwen kwamen echter in 't geheel
niet op de gedachte, dat deze steen in
Duitschland voorkwam, want alle
kroniekschrijvers waren van meening
dat deze steenen bijlen en andere uit
dit materiaal geslepen voorwerpen,
door ruilhandel uit vreemde landen in
bezit der Germaansche paalwo-
k1ningmenschen waren gekomen.
Nog in 1876 schreef Fischer in zijn
Mcend werk over „Nephriet und
We" letterlijk: „In Europa komt
Ëphriet klaarblijkelijk niet voor!"
Maar reeds negen jaar later, n.l. in
15, ontdekte de mineraloog, dr.
kbe, uit Breslau, voor het eerst
aphriet in Silezië en wel in een reeds
I verlaten serpetiegroeve aan den
roet van het Zobtengebergte nabij
/ordansmühl een massa nephriet,
welke door de in de nabijheid wonen
de dorpelingen tot dan toe was ge
bruikt voor straatsteenen en bij den
bouw van stalle nen muren! Vooral
voor kerkhofmuren waren groote
stukken nephriet gebruikt en vele
huisjes in het dorp hadden muren en
stoepsteenen uit brokken nephriet.
voor de mineralogen buiten
gewone ontdekking baarde onder het
publiek al zeer weinig opziende ver
bazingwekkende hardheid van het ge
steente, die speciale ervaring bij de
bewerking eischt, maakte het gebruik
enan zeer moeilijk. En toen men
poogde een door een onderzoeker aan
gekocht blok nephriet in de ijzerfa
briek van Krupp te Essen met de
zwaarste ijzeren stoomhamer in stuk
slaan, sprong wel het aambeeld
uit elkaar, maar het gesteente bleef
intact!
Het was een Amerikaan, die in
1$9 een blok nephriet van meer dan
K.G. kocht ver den grooten
iharingvijver" meenam om het aan
n museum ten geschenke te geven,
w*ar het door de directie dankbaar
werd aanvaard.
In 1887 ontdekte dr. Frank in het
Heichensteiner gebergte ook nephriet
en Gnnch vond tot zjjn eigen verba-
«ng in het straatplaveisel van Bres
lau een 9 K.G. zwaar blok van dit ge
steente, waaruit men kon opmaken,
tat de Bileziërs reeds lang nephriet-
blokken voor plaveisel gebruikten,
zonder er de waarde van te beseffen,
terwijl de tweelingbroer van dit ge
steente, de in China zoo algemeen
vereerde jade en d« daaruit vervaar
digde sieraden en figuren zooveel
sympathie en bewondering heeft, dat
men het zelfs met den eerenaam „Ju
weel des Hemels" betitelt.
Niemand minder dan de groote
Confucius hield de jade hoog in eere.
Toen een zijner leerlingen hem vroeg
waarom hij nu juist dit gesteente zoo
zeer bewonderde, antwoordde hij:
„Deze steen openbaart den wijze de
ware deugden. Zijn glanzende glad
heid is het zinnebeeld van de reinheid
der karakters.- Zijn duurzaamheid en
hardheid gelijken op de bestendigheid
en de kracht des verstands. Zijn
schoonheid, als een regenboog in al
haar kleurenpracht, weerspiegelt den
hemel. Zijn afkomst laat ons de vei
lige aarde onder onze voeten gevoe
len. Evenals de waarheid wordt de
waarde, die het belichaamt, door de
menschen erkend."
Een Duitsch kroniekschrij ver uit
den jare 1735 schrijft, dat wegens de
buitengewqne hardheid van jade (ne
phriet) er slechts diamantstof kan
worden gebruikt om het gesteente te
sl\jpen. Hjj vertelt verder, dat de Tur
ken en de Polen de greep van hun wa
pens b\j voorkeur uit jade laten ver
vaardigen en, omdat dit geluk zal
brengen, evenals de in alle vormen
uit nephriet gemaakte amuletten.
De betoovering van den merkwaar-
digen, sprookjesachtigen steen werd
vroeger ook dienstbaar gemaakt aan
hiedische doeleinden. Men droeg het
gesteente op de huid, wijl men het de
kracht toeschreef ziekten en speciaal
nierziekten, te genezen.
Maar eigenaardig genoeg schijnt in
de 18e eeuw het gebruik van jade
voor sieraden in Europa minder be
kend. Eerst door de plundering van
het zomerpaleis te Peiping vielen de
daar opgestapelde schatten aan jade J
in handen der Engelsche en Fransche
troepen, die aan dezen krijgstocht me
deden. Op die manier kwam het jade
ook naar Londen.
Koningin Victoria zag het „Juweel j
des Hemels" en was er zoozeer over
verrukt, dat zij het invoerde als mode- j
sieraad voor de hoogere kringen. Sie
raden hiervan werden daarom vooral
ïn Engeland vervaardigd. Deze sie
raden vertoonen alle kleurschakeerin-
g^n in groen, van zeer licht tot sma
ragd en soms gaat de kleur in diep
zwart over, maar vaak is ook het jade
in zacht roze tinten te bewonderen.
De jadesteenen zijn veelal gevlamd of
geaderd, maar soms vertoonen zij
slechts lichte of donkere vlekken.
ELEGANT NAUWSLUITEND TOILET.
Uit jade-nephriet kan men de be-
tooverendste sieraden vervaardigen;
het is voor ieder kunsthandwerk een
prachtig materiaal, waarvan dank
baar gebruik wordt gemaakt.
Sinds 3 jaar is de door dr. Traube
ontdekte Silezische nephriet door de
Silezische Nephriet Mij. in Duitsch
land bekend, waar het materiaal met
recht naar waarde wordt geschat.
Geen ander jaargetijde spreekt
meer.tot den menschwdan de lente, de
tijd, waarin tevens het Paaschfeest
valt.
De groote tooverkracht, die van de
natuur uitgaat, wanneer zich telken
male opnieuw het wonder der herle
ving voltrekt, heeft niet nagelaten om
in vroegere tijden, het gemoed der
menschen ontvankelijk te maken voor
allerlei bijgeloof en oude gebruiken
omstreeks Paschen.
Thans nog kan de moderne mensch
zich niet onttrekken aan de kracht,
die van de tot nieuw leven gekomen
natuur uitgaat en met diepe ontroe
ring aanschouwen wij deze nieuwe
geboorte. De knoppen ontwikkelen
zich tot kleine, teere blaadjes, die
boomen en heesters in een feestkleed
hullen en die tot ons spreken van
nieuwe kracht. Voorbij is de herfst,
die door zijn stervende natuur het
harte «verkilt, voorbij is de winter met
zijn sombere dagen, die menigmaal
zwaar vallen om door te komen. De
GERUIT SPORTJASJE
IN VROOLIJKE TINTEN.
MAnrifW irinaDi
Dit moderne elegante toilet, gvdragen op
een zwaar zyden onderkleed, omsluit het
lichaam als een foudraal en doet de vormen
op flatteuze wijze uitkomen.
Een chique sportjasje voor jongfe meisjes,
gebreid van katoengaren van verschillende
vrooljjke met elkander harraonieerende
lichte kleuren.
Het kapsel heeft in de laatste jaren héél
wat"veranderingen ondergaan, het engel
kopje en de page-coiffure zijn elkander op
gevolgd en het nieuwe kapsel van thans
houdt de lokken in sierlijken vorm boven op
het hoofd bijeen.
lente wekt echter in ons gemoed een
gevoel van vreugde en wij voelen be
hoefte hieraan uiting te geven, voe
len ons lichter gestemd en hopen weer
op de toekomst, die licht en zon moet
brengen, ondanks de donkerte der
tijden.
Onder den invloed van het nieuwe
leven heeft men om Paschen en de
hieraan voorafgaande week, in vroe
ger tijden veel bijgeloovige gebruiken
gespannen.
Zoo heette het dan, dat men zich
op Paaschmorgen moest wasschvin
met water, dat men voor Zondagmor
gen uit een beek of rivier geschept
had, die in de richting der zon
stroomde, hetgeen onder het groot
ste stilzwijgen moest gebeuren. Deze
handeling zou de betrokkene veel ge
luk brengen in het komehde jaar,
waardoor vele jonge meisjes niet na
lieten het oude gebruik te volgen.
Om te voorkomen, dat men door
hoofdpijn geplaagd zou worden, in 't
komende jaar, moest men vóór
zonsondergang het haar langdurig
kammen en borstelen, daarna vlech
ten. Iets wat bij de moderne kapsels
met den besten wil niet mogelijk zoü
zijn!
Het eerste ei dat op Witten Don
derdag door een jonge hen gelegd
werd, bracht gezondheid en voorspoed
terwijl voorts alle eieren op dien dag
door kippen gelegd, bijzonder vrucht
baar waren. Bij voorkeur liet men
kippen op eieren van Witten Donder
dag broeden.
Deze en nog vele andere gebruiken
werden met Paschen gevolgd en de
tijd, dat men aan dergelijk bijgeloof
waarde hechtte, ligt nog niet zoo bij
zonder lang achter ons.
ECONOMISCH.
Ik heb een typiste voor twee machines.
En ik heb mijn twee schrijfmachines opgeruimd en mijn typis
tes behouden.
Professor dr. W. R. Hess, leider
'in het Physiologisch Instituut van
universiteit te Ziirich heeft in den
toten tyd de aandacht op zich ge-
door zijn onderzoekingen be
ffende het circulatieproces in het
®6ösohelijk en dierlijk organisme,
naihe door zijn proeven tot het
«unstmatig verwekken van slaap.
to ik in het kleine spreekkamertje
/fnover den vriendelijken ouden
r met het grijze puntbaardje zit
'ïn heldere oogen mij door de bril-
Jwen doordringend aanzien, dan
Indruk
ie opme
Afhoud opent:
siikt U vooral niet, dat mijn on-
wordt nog bevestigd door
waarmee htf ons on
derzoekingen reeds voltooid zijn. Ik
sta nog midden in het werk en als mij
er voldoende tijd toe wordt gelaten,
hoop ik nog veel belangrijke resulta
ten te bereiken. Ik heb nu bijvoorbeeld
nog 3000 meter film liggeff, die ik
nog moet doorwerken", zegt hij niet
zonder een zweem vair trots en ik her
inner mij, dat ik hier met den man
spreek ,die kunstmatig slaap wist te
verwekken.
Door prikkeling met electrischen
stroom, dien hij door bepaalde deelen
var* de hersenen voerde, wist hij bij
katten een natuurlijken slaap op te
wekken. De dieren werden slaperig,
rolden zich in elkaar en sliepen ge
durende eenige uren een volkomen
natuurlijken slaap.
Slaap een actieve toestand4
Zoo heeft prof. Hess kunnen akn-
todhen, dat slaap een toestand van
prikkeling, een actieve toestand is en
niet, zooals de leek gewoonlijk aan
neemt, een passieve toestand. Welis
waar zijn de fijne processen, die zich j
tijdens den slaap in het inwendige der
cellen afspelen, voor ons niet zicht
baar of op andere wijze uiterlijk
waarneembaar ,doch het feit alleen
al, dat men 's avonds vermoeid naar
bed gaat en den volgenden morgen
verkwikt opstaat, wijst reeds op her
stelwerkzaamheden, die tijdens den
slaap worden verricht. De roerloos
heid van den slaper is het antwoord
op een prikkel die alles wat bij dit
proces storend zou kunnen werken,
uitschakelt, zoo de spierbewegingen,
die evenals bij een verlamming zijn
stilgelegd. Ook de afscheiding van
speeksel, het hongergevoel, wordt
buiten werking gesteld, de werkzaam
heid van de blaas wordt gestaakt, ter-
'wijl andere organen een opwindings
toestand geven. Zoo kan bij het sla
pen menig gebied ingeschakeld blij
ven; bijvoorbeeld het gehoor van de
moeder voor het schreien van den zui
geling, terwijl het voor het geraas
van een voorbij rij dnde tram ongevoe
lig is.
Het spijsverteringsproces vindt
nog wel voortgang, doch in zoo ge-
naar bed gaan, om „over den honger
heen te slapen".
„Het is er mee als met een auto",
verklaart professor Hess, „hij kan
wel onder het rijden brandstof inne
men, doordat bijvoorbeeld een andere
auto in zijn plaats rijdt, maar als er
een reparatie noodig is, moet hij blij
ven staan".
Spieren, zenuwen en hart.
„Precies zoo gaat het met het or
ganisme. Vele cellen, bijv. de spier
cellen, kunnen onder het werk door
versterkt worden, de zenuwcellen ech
ter niet. Zij hebben volslagen rust
noodig om hun volle prestatievermo
gen weer terug te krijgen. Dit her
stel vindt des nachts in ons lichaam
plaats zonder bizondere medewerking
ringe mate, dat gedurende geruimen
tijd geen gevoel van honger optreedt.
Daaruit is te verklaren, dat menschen
die niets te eten hebben, soms maar
van zuurstof, want de stofwisseling
blijft op verlaagd niveau.
Door deze Qverwegingen geleeid,
ben ik tot mijn circulatie-onderzoe-
kigen gekomen; ook het hart heeft
een tijd noodig om te kunnen uitrus
ten. Dit wordt bewerkt door een spe-
cialen zenuw, de „depressor", die de
werkzaamheid van het hart vermin
dert. Hij bewerkt, dat na eiken hart
slag, na elke samentrekking een pauze
intreedt, gedurende welke geen en
kele prikkel, al was hij ook nog zoo
sterk, een reactie vermag uit te lok
ken. In deze „refractaire" pauze
„slaapt het hart". Zijn vezelen her
stellen zich van den inspannenden ar
beid.
Doch, zoo besloot hij glimlachend
ons onderhoud, de uitwerking van
deze gegevens zal mij nog geruimen
tijd vermoedelijk wel een ander
half jaar bezighouden. Ik heb alle
processen bij de proefnemingen op de
film vastgelegd, zoodat ik later in
staat zal zijn, nauwkeurig het ver
band op te maken tusschen de reac
tie van het dier en de electriseering
van de verschillende hersendeelen.
Zooals gezegd, 3000 meter film
liggen op rnjj te wachten en ik zet mij
aan het werk, een optimist, die hoopt
de wetenschap nog belangrijke resul
taten te kunnen verschaffen."
