f
77e Jaargang
Ditbladverschüntdageltfks, behalve Zon- en Feestdagen
ir
STABILISATIE VAN DEN FRANC.
n
E
De strijd om Weenen.
I
VERBRANDING
vens voor echtgei. tu
Crematie, dragers®
or niet-lederr 165.-.
het verzekeringsfonds
fdeelings-secretarease.
No.13718 Donderdag 5 Mei 1938
Besluit der Fransche regeering officieel aangekondigd.
Overeenstemming met Amerikaansche en
Engelsche regeering.
fELD, - -
Hitler bjj Mussolini.
TBLKF. Ul
regf
efda<
4
BUITENLANDSCH NIEUWS
FEUILLETON.
Zij voelde zich door vreemde, ruwe
In den val.
(Wordt vervolgd).
fe..
De commissaris wierp haar een mede
lij denden blik toe, maar zei streng:
U Is nu wel weer zoo ver, dat u kunt
spreken, «peelt u nu geen comedie meer,
medewerkte. Een tweede spreekbuis voor
zijn overtuigingen vond hij in het veel ver
spreide én links georiënteerde weekblad
De Weltbühne, dat in 192<5 onder zijn leiding
Roman van
HUGO BETTAUER
I
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda
15 regels ƒ1.30, elke
15 regels 1.55,
MHBSLHE UHlltVl
Hilde was ten prooi aan een zwaar,
drukkend gevoel van beklemming. Wat
had dat alles In hemelsnaam te beteeke-
nen? Waarom liet Ralph haar zoo lang
met dien vreemden man alleen? Onwil-
lekeurig opende zij haar taschje om nog- heer In polltle-uniform en baron Morolt.
maals zijn brief te lezen. De brief was -J“
er niet. En ze wist toch heel zeker, dat
ze hem in haar taschje had gedaan.
Een, twee, drie lange minuten verlie-
’t Lijkt me het best, dat ik maar eens
telefoneer.
En zonder haar antwoord af te wach
ten, maakte hij een lichte buiging en
verwijderde zich met hoed en jas
ontsteltenis hebben ontvangen, verklaren
welingelichte Italiaansche kringen, dat de
strategische positie van den Brenner er niet
door verzwakt is, vooral als Hitler zich
houdt aan zijn belofte, niet de Oostenrijk- ais hoofdredacteur kwam staan
a- pacifjpHie leidde er toe, dat hij een
krachtige actie voerde tegen de herbewape
ning, hetgeen oorzaak werd, dat hij in 1929
van hoogverraad werd beschuldigd, oriidat
hy in die Weltbühne een artikel had gepu
bliceerd, waarin hij licht wierp op de zoo
streng geheim gehouden miltaire Duitsche
activiteit op luchtvaartgebied. He* procea
duurde geruimen tijd en in 1931 eerst werd
hij schuldig bevonden en veroordeeld. In
December 1982 echter reeds herkreeg hij
zijn vrijheid op grond van de toen afgekon-
digde amnestie.
Toen de nationaal socialisten he>. bewind
in Duitschland in handen namen, weigerde
von Ossietzki uit te wijken. In den nacht
van den Rijksdagbrand werd hij dan ook
gearresteerd en naar een concentratiekamp
overgebracht, waar hij drie jaren zou blij
ven, om eerst ontslagen te worden in ver
band met zijn uiterst zwakke gezondheids
toestand, die opneming in een ziekenhuis
te Berljjn noodzakelijk maakte. In hetzelf
de jaar kende het Noorsche Comité hem den
Nobelprijs voor den Vrede toe, welke prijs
hem door een oneerlijk vertrouwensman
nog afhandig gemaakt is.
Metiden vollen inzet van zjjn hartstochfe-
lijke persoonlijkheid heeft Ossietzki zijn
leven lang gestreden voor zijn idealen, te
gen den oorlog.
de binnenkomende menschen.
De agent trad op haar toe.
Gaat u maar kalm mee naar het
bureau! Nou, hoe zit ’t?
Als eeni standbeeld met uitgestrekte
armen weerde Hilde hem af. Zij hoorde
hoe de kellner een vloed van scheldwoor
den over haar uitstortte en hoe de vriend
van Ralph steeds weer opnieuw
schreeuwde: Zoo’n dievegge, om m’n
blijft meneer Ralph dan toch? 1 portefeuille te stelen!
Ja, dat heb Ik me ook al afgevraagd.
Hij had een afspraak In hotel Bristol, handen aangepakt, bemerkte als in een
Juffrouw Wehnlngen, staat u toe,
ik mijn glas leeg op uw gelukkige
“«komst,
vriend
Hilde schoot het bloed naar de wan-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
beiorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15
g Abonnementen werden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
u onze a£ent'en en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
e Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
TOterc. 2745. Postrekening 48400.
droom, dat die handen haar mantel be
tastten, welke aan de kaptok hing, tot
ergens iemand riep:
Hier Is de portefeuille al; ze heeft
het ding nog al zorgvuldig verborgen
ook!
Toen kwam er een nevel voor haar
oogen en zij zou gevallen zijn, als de po
litieman haar niet in zijn armen had
i opgevangen. Toen zlj^weer tot zich zelf
kwam, zat zij in een naar tabaksrook,
1 ellende en kommer ruikend vertrek en
voor haar stoel stond de agent, nog een
IJGEN
si W WMMUL
DUITSCHLAND.
Carl von Ossietzki overleden.
De schrijver Carl von, Ossietzki, winnaar
van den Nobelprijs, is gistermiddag in een
sanatorium te Berljjn aan hersenvliesont
steking overleden.
De dood van Ossietzki.
De overledene heeff. ongeveer twee jaar
in het ziekenhuis doorgebracht. Naar de
geneesheeren mededeelden, was hij lijdende
aa„ een algemeen geworden, tuberculose, die,
nadat reeds een verbetering was ingetreden,
onder den ongunstigen invloed va„ het voor
jaar, weer acuut is geworden en op de her
senen is overgeslagen.
De militante Duitsche pacifist, Carl von
Ossietzki was op 2 October 1887 te Ham
burg geboren. Reeds betrekkeljjk vroeg
kwam hy in contact met de vredesbeweging.
De toentertijd zeer geruchtmakende Zabern-
zaak bracht hem er n.l. toe lid te worden
van een vredesvereeniging in zjjn geboorte
stad .De spoedig daarna uitgebroken we
reldoorlog, waarin hij als korporaal mee
streed, versterkte hem nog in zijn pacifisti
sche overtuigingen. Als assistent-hoofdre-
dacteur werkte hij na den oorlog aan de
Deutsche Volkszeitung, terwijl hij tezamen
met Berthold Jacob trachtte zijn politieke
overtuigingen te belichamen in een partij,
de Republikeinsche Partij, die echter een
mislukking werd. Ais pacifistisch publicist
bleef hij echter actief. Zelfs zag hij zich ge
dwongen zijn functie aan de Deutsche Volks
zeitung neer te leggen, aangezien hij daar
in niet voldoede ruimte vond voor het pro-
pageeren van zijn pacifisme, da^ steeds
meer zijn levenstaak werd, en waarvoor hij
een geschikt orgaan vond in het blad ,,N.e
wieder Krieg”, waarvan hy een der stichters
was en waaraan hij sinds 1924 regelmatig
maar beken alles liever eerlijk.
Wat moet ik bekennen? Wat is er
gebeurd? Om 's hemels wil, laat u
S1!de sloeg de oogen op en keek ver-
Geen nieuwe verdragen tusschen
Italië en Duitschland.
Het onderhoud, dat Hitler met Mussolini
in diens werkkamer in het Palazzo Venezia
heeft gehad, duurde van twaalf uur tot half
twee. In een ander vertrek bespraken tege
lijkertijd de Duitsche ministers met hun
Italiaansche collega’s verschillende vraag
stukken, waarbij de beide landen belang
hebben.
Ook de generale staven hebben bespre
kingen met elkaar gevoerd. Volgens een spe-
cialen verslaggever van Havas is men niet
voornemens een militair accoord te sluiten.
Men zal echter voortgaan alle belangrijke
defensie-vraagstukken te bespreken.
Havas meldt voorts, dat de Duitsche de
legatie te Rome zeer bevredigend is en vol
vertrouwen na het eerste onderhoud tus
schen den Führer en den Duce. In Duitsche
kringen wordt met nadruk verklaard, dat
geen nieuwe verdragen tusschen beide lan
den zullen worden gesloten.
De erkenning van de solidariteit tus
schen Londen en Parys door Duitschland
en Italië moet worden vervolmaakt door de
erkenning van de as Rome-Berlijn door
Frankrijk en Engeland. Het eenige vraag
stuk ,dat tusschen deze beide groepen moet
worden geregeld is de koloniale kwestie en
men hoopt, dat dit geen groote moeilijk
heden zal opleveren. Het schijnt, dat Hitler
de koloniale kwestie op den voorgrond wil
plaatsen bij de besprekingen met Mussolini.
Het Tsjechische vraagstuk komt blijkbaar
op de tweede plaats. Ook is men in Duit
sche kringen yan meening, dat een over
eenkomst tusschen Berlijn en Parys zeer
wel mogelijk is, niettegenstaande
Fransch-Russische verdrag, doch
sche zijde van de grens te zullen verster
ken.
In Duitsche kringen erkent men niet, dat
het vraagstuk der Sudeten-Duitschers be
sproken is, anders dan in zuiver consulta-
tieven zin. Men verklaart dat het behalve
Tsjecho-Slowakye en Duitschland geen land
aangaat.
Sommigen gelooven echter, dat Mussolini,
hoewel ten slotte wel bereid, tegenover
een gematigden Duitschen eisch, een poli
tiek van neutraliteit in acht te nemen, aan
Frankryk en Engeland diplomatieken steun
zal verleenen by hun streven om tot een
modus vivendi te geraken, waardoor de
kwestie zooal niet geregeld, dan toch uit
gesteld zou worden. De gebeurtenissen se
dert de laatste ontmoeting der beide dic
tators hebben de positie van Italië ver
sterkt.
ITALIË.
Ontsluiting van Abessynië.
Vooruitzichten voor landbouw en industrie
blijken in het Zuiden het meest belovend.
Groote stuwdam in de Webbe-Schcbcli.
Het U. D. verneemt uit Rome dat Italië
groote plannen voor „de economische exploi
tatie van Abessynië koestert. De regeering
heeft haar plannen onlangs grondig herzien,
nadat wetenschappelijke commissies in het
afgeloopen jaar het land met groote nauw
keurigheid hebben onderzocht. Terwyl men
aanvankelijk het noordelijk deel van Abes
synië wilde industrialiseeren, en het zwaar
tepunt van den landbouw in Midden-Abes
synië wilde leggen, is men thans tot het
inzicht gekomen, dat zoowel voor landbouw
als industrie de vooruitzichten in het Zui
den beter zijn.
Men heeft bemerkt dat de inheemsche
bevolking ten Zuiden van Addis Abeba den
Italianen vriendschappelijk gezind is, om
dat zjj door het Italiaansch ingrijpen uit de
Amhaarsche salvernij is bevrijd. Volgens de
nieuwe plannen, die met spoed ten uitvoer
zullen worden gelegd, gaat men in den bo
venloop der Webbe-Schibeli in Zuid-Oost-
Abessynië een groote stuwdam bouwen,
waardoor men ook in den drogen tyd de
rivier met water zal kunnen voorzien. De
stuwdam zal 21 meter hoog worden en het
hekken 400 M3, water kunnen verzamelen,
neer de commissaris, mijn naam is Hilde
Wehnlngen, IX woon M) mijn moeder,
mij j een geboren gravin Boos, in. de Kreuz-
toch naar huis, naar m’n moeder gaan! gasse en ben steno-typlste op het kan-
De commissaris haalde de schouders op
Baron, wilt u zoo goed zijn uw ver
klaringen nog eens te herhalen.
De baron schraapte de keel en zei,
terwijl zijn oogen onder den starren blik
van Hilde onrustig flikkerden:
Toen ik vanavond om zes uur onge
veer door Karntnerstrasse liep, ontmoet
te ik deze vrouw, die mij tot op dat
oogenblik onbekend was Daar zij op het
eerste gezicht een zeer fatsoenlijken, ja,
zelfs respectabelen indruk op mij maak
te, sprak ik haar aan, waarna we ge
zamenlijk een eind over den Ring liepen.
Op haar wensch gingen we vervolgens
naar restaurant Hopfner. Hier moet zij
er in geslaagd zijn me van m’n porte-
feullle, meer dan een millloen kronen
inhoudende, te berooven. Ik bemerkte
den diefstal reeds spoedig, maar sprak
er aanvankelijk niet over om scènes te j
vermijden tot ik een geschikte- gelegen- j
heid vond me even te verwijderen onder
het voorwendsel, dat ik moest telefonee-
ren. Onmiddellijk heb ik me toen met t
een politie-agent. in verbinding gesteld,
die me direct volgde en haar arresteerde. I
Bij deze woorden werd Hilde plotse-
ling alles duidelijk. Zij was het slacht-
offer geworden van een- intens gemeen J
complot. Bijna waanzinnig van angst
vloog ze van haar stoel op en schreeuw- I
de gillend den baron in het gezicht:
Leugenaar, schurk, die je bent! Me- 1
'1U.VU1 DUUÖ, Hl UC 1X1CUÖ-
steno-typlste op het kan-
toor van de firma gebroeders Krause.
Een goede vriend van me stuurde me
een brief, waarin hij mij verzocht om
kwart over zes op den hoek van de
Karntnerstrasse te willen zijn, daar hij
mij wat belangrijks te vertellen had. Ik
deed dat en werd daar niet door hem,
maar door dien man daar opgewacht,
I die zich als vriend van den betrokken
persoon voorstelde en mij, namens dezen,
verzocht met hem mee naar Hopfner te
gaan, waar mijn vriend ook spoedig zou
komen. Wat daarna gebeurd is, weet ik
niet en ik weet ook niet hoe die porte
feuille in mijn bezit is gekomen. Maar
één ding weet ik wel, meneer dé com
missaris, hier is een om mij onbekende
redenen geraffineerd complot gesmeed,
dat ten doel heeft mij in een val te lok
ken
Allemaal praatjes, glimlachte de
baron. Als dat waar is, laat ze dan den
naam en het adres van haar vriend eens
opgeven!
De commissaris knikte. Hilde echter
schrok zichtbaar
Het drong tot haar door, dat ze het
adres In ’t geheel niet kende. Het eenige
wat zij wist, was, dat hij haar eens ver-
teld had in de Lotharingerstrasse te
wonen.
het
men
schy’nt wel eerst een overeenkomst met En
geland tot stand te willen brengen.
Reuter voegt hier aan toe, dat bij de van
daag tusschen Hitler en Mussolini gehouden
besprekingen volgens ambtenaren van bei
de zyden niets is gebleken van een ver
zwakking van de as Rome-Berlyn. In deze
hernieuwde verzekering kan men echter zoo-
iets als bezorgdheid zien.
Terwyl de Italianen in hun geheel ge
nomen het bericht van den „Anschluss” met
pen. Toen vloog de deur open en trad
baron Morolt binnen, gevolgd door een i
politie-agent en den kellner.
Ja, schreeuwde de baron, daar zit
de dievegge, die m’n portefeuille gerold
heeft.
Hilde sprong op en staarde ontzet naar
staarde Hilde hem aan. Zij had een ge- 1
voel, alsof haar een ijzeren band om het
hoofd was gelegd, haar slapen klopten
en een hevige neiging tot braken over-
meester de haar. Instinctief keek ze naar
haar zilveren armbandhorloge om daar-
Om ’s hemels wil! ’t Is bijna acht
plaatsruimte.
ran soliede Boek-
vóór de plaatsing
i zyn.
De devaluatie zou acht tot negen
procent bedragen.
QISTERAVOND heeft minister-president
Daladier voor de ladio een toespraak
jehouden, waarin hy o.m. medede-dde, dat
ile regeering besloteni heeft den franc te
jtabiliseeren op een basis, die de regeering
In staat zal stellen hem doeltreffend te
«rdedigen. Dit besluit, aldus Daladier, is
fenomen in volledige overeenstemming met
de Engelsche en Amerikaansche regeerin-
(M, wien spreker dank zegde voor haar
medewerking.
Daladier deelde njet mede op welken
koers de franc gestabiliseerd zal worden
HÜ beperkte er ■zich toe aan te duiden, dat
ten den koers, dien hjj voor morgen heeft
itetgesteld, niet zal te boven gaan.
Onze huishouding, zoo zeide de minister,
i diep getroffen. De wettige winst hee^t
de neiging te verdwynen, de gedeeltelijke
werkloosheid in de fabrieken neemt toe.
onze handelsbalans verarmt, onze productie.
rtatistieken blijven een onderwerp van vei-
oedering voor de Franschen vormen. De
waarheid is dat met deze bloedarme huis-
honding dg. staatsbegTooting onvermijdelijk
een tekort oplevert, dat de behoeften van
ie schatkist de spaarders uitputten, het
openbaar crediet schaden, het particulier
crediet droog leggen en het monetair cre-
iiet bedreigen.
De voor he^ lot van het land verantwoor
delijke regeering kan niet dulden, dat een
too ernstige toestand voortduurt. Er kan
Seen sprake zyn van leerstellingen of proef
nemingen. Orthodox of stoutmoedig, edel-
moedig of wreed, iedere maatregel, die
rechtstreeks moet medewerken tot het wel i op den moed der Franschen in plaats
t|)n van het land, is een noodzaak. nna +o
Iedere maatregel, die niet rechtstreeks
ran belang is voor het openbaar welzijn, is
werbodig. Zoo is de geest, die de actie,
welke wij hebben ondernomen, bezielt.
Aan deze actie ligt ten grondslag een
beroep op het vertrouwen des lands. Voor
wi politiek van duurzaam vertrouwen ech
ter moet eersf een monetair peil worden
vutgesteld, dat in overeenstemming is met
me lasten en dat moet telkens weer in
Mjfel worden getrokken, een peil, dat ein-
Wijk den franc beveiligt tegen de sinds
jaren tegen hem ontketende aanvallen.
Daarom heb ik, zonder my te bekommeren
•m critiek, maar er van overtuigd, mjjn
Plicht te doen jegens het land, besloten
wzen munt te stabiliseeren op grondslagen,
•aarop, hij doeltreffend zal worden verde- 1
De fransche regeering heeft dus, in
Ieder mensch behoeft soms stilte, tijd
foor inkeer, om nieuwe krachten op te
toen.
volkomen overeenstemming met de Ameri
kaansche en Engelsche regeeringen, wien ik
dank zeg voor haar loyale en hartelyke
medewerking, besloten over te gaan tot een
aanpassing van den franc aan ee„ koers,
die de gelegenheid zal bieden hem zegevie
rend te verdedigen. Dif besluit is genomen
binnen bet kader van de driemogendhedeii-
overeenkomst, waaraan de Fransche regee
ring krachtig gehecht blyft. Men zal den
koers, dien ik voor morgen heb vastgesteld,
niet te boven gaan. De spaarders zullen
dus in onzen nationalen munt kunnen be
leggen zonder te vreezen voor een nieuwe
vermindering en zelfs veeleer een vergroote
waarde van den franc kunnen verwachten.
Op deze wyze zullen wy kunpen voortgaan
met het wederopbouwwerk, dat den Fran
schen een krachtsinspanning in vryheid op
legt.
De eerstvolgende defensieleening zal alle
Franschen de gelegenheid geven in vol be
wustzijn een volksstemming voor hun va
derlandsliefde te houden.
en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar
Advertentiën kunnn worden ingezonden door tusschenkomst vi
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te
ring aangeknoopte besprekingen met de
schatkist, omtrent de nieuwe aanpassing
van den franc, overeenkomstig de bepalin
gen van de driemogepdhedenovereenkomst,
hebben tot volledige overeenstemming ge
leid.
Het Amerikaansche departement van fi
nanciën heeft officieel de Fransche regee-
ring doen weten, dat het instemt met de
nieuwe aanpassing, die noodig is geworden
door de toeneming van de uitgaven voor de
landsverdediging.
De houding der Amerikaansche regeering
doet dus haar wil blijken om de samenwer
king en overeenstemming te handhaven tus
schen de drie democratiën op financieel ge
bied.
terteld en de woorden van den baron
*®Men slechts beteekenen, dat Ralph
Plannen had, plannen, welke hij
«•set vandaag nog ter sprake wilde
*engen. Met bevende handen nam zij
“ar glas op, stootte aan en leegde het
«n teug.
baron begon opnieuw te vertellen,
L e r’ naar het HUde toescheen, met
m n^ne stem Een slaperig gevoel
«te zich van haar meester, haar
werden zwaar, het suisde In
PW i?°ren en haar Polsen hamerden.
xg was het haar> of het Ucht
heen l\erde IIet werd nacht om haar
n, zij verloor haar bezinning en zonk
•Hik bodemloozen afgrond, ter-
de adem als ware werd af“
I De overige wetsdecreten brengen niet al
leen een verhooging der belastingen, maar
vormen een geheel van maatregelen, die de
t ontwikkeling begunstigen van de productie,
I den wisselkoers, de circulatie, de uitvoering
van belangryke werken en de opening van
groote werkplaatsen, die van belang zyn
voor het geheele nationale leven, aange-
aien zij niet alleen ontworpen zijn voor de
groote steden, maar ook voor het verder
afgelegen land.
Wy stellen u dit plan voor, dat verhinde-
>ren zal, dat de munt bloot zal staan aan
onophoudelijke aanvallen en dat in staat zal
stellen de voor de landsverdediging noodige
goudvoorraad te behouden. Wij hebben er
de voorkeur aan gegeven een beroep te doen
3 van
ons te laten meevoeren door den stroom
naar de rotsen.
Ons hoogste doel is den Franschen arbeid
tot ontwikkeling te brengen. De wet der
democratie is de wet der krachtsinspanning.
1 Geen nieuwe schommelingen van den munt,
geen nieuwe uitgaven, geen nieuwe lasten,
vrede in het binnenland als voorwaarde voor
den vrede naar buiten, ziedaar wat wij' wil
len. Veel woorden zijn niet noodig om de
Franschen te doen begrijpen, dat het oogen
blik is gekomen tot aaneensluiting in orde
en arbeid.
zoowel als op die van mijn
na verschrikt op te springei
- x«x«x Om ’s hemels wil! ’t I
I®. Ralph had zijn vriend dus van haar uur. Heb Ik zoo lang geslapen? Waar
verbid -
Circa 5 cent per franc.
By de opening van de wisselmarkt te Lon
den werd de Fransche franc aldaar verhan
deld tegen 178.87, hetgeen correspondeert
met een prys vhn circa vjjf cents per franc.
De instemming der Amerikaansche
regeering.
De op initiatief van de Fransche regee-
ward om zich heen, als wist ze niet, waar
ze zich bevond, tot ze zich eindelijk alles
herinnerde. De baron boog zich bezorgd
over haar heen.
- U is plotseling in slaap gevallen,
juffrouw Wehnlngen. Misschien was de
wijn wat te zwaar voor u.
Angstig, met wijd opengesperde oogen,
