1
van
RY
Joh. de MOL
v/h J. de Mol Zn.
tfS!
a 1
wit
>r
SPAAS
IIIIICI HEEIIIItlIlll
I
No. 197!
ex
m geest.
4
f. 60.00
t examen
Noury.
sterkt
Bah/mann
MAATKLEERMAKER IJ
Turfmarkt 75
Telefoon 2900
Z,
E®
tJfiei-
eJlanSiaóingen
Grondstoffen en Koloniën.
Neem dadelijk 'n
"AKKERTJE"
bespaar U die nare dagen
Binnen een kwartier verdwijnen Uw
pijnen, Uw lusteloosheid, Uw mi
graine en gevoelt ge U vroolijk en
opgewekt. Let op hei AKKER-merk.
Per koker van 12 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
GARANTIE
Bitbladverschüntdagelijks,behalveZon- en Feestdagen
Zaterdag 28 Mei 1938 77e Jaargang
Brieven uit de Hofstad.
MCDXXVIH.
De strijd om Weenen.
Roman van
HUGO BETTAUER.
Costuums naar
handel, voornamelijk voor de omlig- mrj«+ VQIl 51 f*
0 gemeenten. Handel in vee en pluim- lllddl Vclll <11
I
Dan wil een ieder iets nieuw».
DAMES- en KINDER-
KLEEDING
Coituumi
FEUILLETON.
eveneens in het geheim was genomen.
burg de volgende advertentie plaatsen:
Rph!
daar omvangrijke inkoopen gedaan had.
De echte en de pseudo O’Flanagan.
(Wordt ywvoltfd).
De oude heer Holub kon zijn oogen
I
I
Nog één u)eek
ie Pinksteren I
Wü boonen U een schitterende
collectie
tegen
ZEER LAGE PRIJZEN!
Inderdaad las Ralph deze advertentie
in een hotel in Kitzhubel, waar hij voor
een paar dagen zijn intrek had geno
men. Hij begreep er weliswaar niets van,
maar zag toch in, dat het gewenscht
was naar Weenen terug te keeren.
ld Is een wel-
ist, geeft het
>ch. Tonicum
it van nu af
r en kalmer
I per flacon,
na. Deventer.
een
loor,
t Uw
we nette menschen.
De kleine knikte.
Da’s nog zoo’n slecht idee niet,
NDE,
e in-
i de
i Uw
ins
[AAS
m.
GOUDA
lieerden hebben een geheele serie van argu
menten om Duitschland’s eisch te ontze
nuwen is de bewering dat over het al
gemeen koloniën finantieele en economische
lastposten mogen genoemd, worden. Indien
zulks juist zou zyn, waarom willen de an
dere landen niets van deze lastposten
schenken? Maar, toegegeven dat de kolo
niën onder het huidige systeem finan
tieele offers eischen, omdat het winstbejag
daar overheerscht en de geldgedachte allen
vervult, waarom zou zulks het geval zyn,
indien men den arbeid neemt als basis van
het welvaartststreven der menschen? In
nauwelgks ontgonnen koloniën is verbazend
veel arbeid te verrichten, arbeid, die de
energie van een geheel volk opeischt! Waar
Duitschland arbeid beschouwt als basis van
het volksbestaan, moeten koloniën heel wat
meer beteekenen voor haar dan voor de an
dere groote landen. Voor Engeland is het
Britsch Imperium een kwestie van prestige,
want groote gebieden zijn nauwelijks gecul
tiveerd, terwijl de situatie in Britsch-Indië
met zyn circa 350 millioen groote bevolking
zeer treurig moet worden genoemd.
Frankrijk heeft een bezit zuiver en alleen
uit machtsbesef, uit een ongezond verlangen
wenscht onder geen beding den
verstoren. Niet dat Duitschland
voor den oorlog. Integendeel:
aardig machtig te worden,
j om-
den mensch doep. elke
en hel
Broer John Is plotseling In Weenen
verschenen. Indien zwendel, kont dan
direct hier. Holub.
I
naar grootheid! Want het eigen land is
scherp in verval en hoe kan een achteruit
hollend land iets aan de koloniën doen!
Wij geven hieronder een overzicht van de
verdeeling der koloniën onder de verschil
lende landen:
Engeland bezit aan land, buiten het eigen
koninkryk,- 150 maal zooveel als de eigen
oppervlakte; het beheetscht circa 27 van
de geheele aardoppervlakte. Frankrijk heeft
een koloniaal gebied, dat 22 maal zoo groot
is als het Fransche territoir in Europa en
beheerscht ongeveer 9 der wereld. Sov-
jet-Rusland beslaat 16 der wereld, de
Vereenigde Staten 7 Nederland 2
Nederland in Europa beslaat 34.000 vier
kante kilometer en bezit aan Overzeesche
gewesten opgeveer 2.046.000 vierkante K.M.
Vermoedelijk zal men niet weten, dat het
koloniaal gebied van België grooter is dan
het onze, al is de Congo heel wat minder
dicht bevolkt. België’s eigen oppervlakte is
30.400 vierkante K.M. en bezit 2.4 millioen
vierkante K.M. koloniaal bezit! Portugal’s
koloniaal bezit is van ongeveer gely'ke
grootte als het onze, terwijl Italië heerscht,
Abessynië inbegrepen, over 3.225.000 vier
kante kilometers.
•est
juw.
)ven,
wijk.
keurig onderzoek om daarna den inhoud
van de gerolde portefeuille na te tellen.
Den. volgenden morgen begaf de secre
taris zich per auto naar de bank en ont
ving tegen quitantle en overhandiging
van een waardelooze chèque, groot veer-
tienduizend en ettelijke dollars, betaal
baar den zeventienden Maart van hét
loopende jaar, een milliard in fonkel
nieuwe biljetten van een half millioen
kronen.
De tailleur bracht de colberts, d^
schoenmaker de bestelde schoenen, de
niet gelooven, toen de dagbladen de aan
komst van John O’Flanagan berichtten.
Wat moest dat nu beteekenen? Ralph
had hem toch verteld, dat het heele ver
haal van dien stiefbroer slechts een
leugentje was om hem in staat te stellen
zich wat vrijer te bewegen?
Holub nam weer zijn toevlucht tot het
beproefde systeem elk gecompliceerd
probleem tot dé formule tweemaal twee
1 is vier te reduceeren en zei tot zlêhzelf
Franz! We moeten voorat niet te over-
"”'j het onderste uit de
kan wil hebben en de rest, hè!
Bij deze woorden onderwierp hij de
om inkoopen te doen. Het is begrijpelijk
dat men dan ,ailes by elkaar bracht wat
van de gading kon zijn. Vele winkels en
magazijnen hadden dien dag hun speciale
uitstalling op of nabij het marktplein.
Vooral de afdeeling tweedehands-artike-
len had een groote plaats onder deze ver-
koopgelegenheid en juist hieryani was het
gevolg, dat ook de bevolking van de stad
zelf marktwaarts toog om te zien of het
daar niet voor weinig gelds nog iets goeds
op den kop kon tikken.
Voor wat Den Haag betreft is de vee
handel allang verdwenen. Of onze stad daar
geen centrum voor was, kunnen wij niet
ibeoordeelen. Rotterdam, Delft en Leiden
handhaafden die markt wel. Men ziet op de
Haagsiche markt geen boeren en buitenlui;
hef. zijn altegader stadgenopten van allerlei
slag, die hier ronddwalen. Zoolang het hier
een handel van tweedehands-artikelen gold
had de markt reden van bestaan. Nog altyd
is een deel, maar slechts een klein deel voor
dit genre bestemd. Het nieuwe goed, le
vensmiddelen en verbruiksvoorwerpen die
even goed en even dUur in tal van winkels
zijn te verkrijgen), is ook een plaats ge
geven.
Daardoor heeft de markt het oude ka
rakter verloren. De omvang breidde zich
steeds meer uit en dit is wel de voornaam
ste oorzaak geweest voor de overplaatsing.
In de oude stad kon men een dergelijk
terrein niet vinden. Thans ligt de
markt langs lijn II van de tram. Dit is de
tram die van het station Hollandsche Spoor
naar Scheveningen rijdt. Het is een lang en
breed veld, ruim maar zonder eenig cachet.
Er is geen achtergrond, er is geen afwisse
ling, het is een veld, open en ,vry. Natuur,
lijk is alles gemoderniseerd en... geordend.
Dat zijn altyd twee leelyke aanslagen on
een oude, antieke instelling, want daardoor
wordf het gegroeide historische karakter
n effectieve dollars. Ik meen reden te
hebben c~ u 8C;WVW, Gul 11 2.-
.laPg voor nlets leef.
huidige stabiliteit van
geval niet veel riskeerde en aar-
in *e t0en geen moment op het voorstel w
te gaan. O’Flanagan wenkte zijn se- i zich voor elke
cretarls I -
Freddy, jij gaat morgen naar dezen
Ul&naa* I
r kan
van
zijn afwezigheid gebruik maakt om alch
voor zijn broer uit te geven. Laten we
maar kalm afwachten, hoe dat zaakje
afloopt. Misschien zit er wel een goeie
weggenomen. Een kraampje op de markt
is eeni paar planken op twee schragen, even
tueel met een zeil er boven; alles een
beetje grauw en vergrijsd, smoezelig en
„clair-obscure”.
Op de nieuwe markt zyn het geen kra
men meer doch... stands!
Het geheel maakt meer den indruk van
een tentoonstelling dan van een markt. Het
eenvoudige is op de nieuwe markt totaal
knusse, gemoedelijke, het aartsvaderlijk
verdwenen. Er is geen intimiteit meer, ’t is
alles nieuwe zakelijkheid.
Hoevelen zyn altyd naar de boekenstal
letjes gegaan om daar onder het zeildoek
te duiken en rustig te snffelen, te onder
handelen te praten met den ouden be
kenden handelaar. Heel wat bekende figuren
op allerlei gebied hebben wij, die er zelf
ook altijd! kwamen, daar gezien. Zij zullen
nu óf niet óf zelden meer komen en nieuwe
klanten zullen er zeker niet bij komen. In
het koffie-uurtje zwierven ook ambtenaren
van de departementen tusschen de boeken
stalletjes; zij zullen het niet meer kunnen
doen omdat het terrein te ver af ligt. Er
zal, zegt men, straks op een hoek van het
oude marktterrein toch weer gelegenheid
zyn voor boekenstalletjes; echter op dagen
dat er geen algemeend markt is. Dat zal de
verkoopers weinig baten want zij gingen op
geval, maar intusschen meende hij toch
als goed staatsburger en oud-oom van
Ralph verplicht te zijn, zijn maatregelen
tegen deze grove zwendelarij te nemen.
Maar hoe? Eenvoudig aangifte doen bij
de politie? Dat was vrij gevaarlijk. De
I mogelijkheid was Immers lang niet uit
gesloten, dat Ralph hem niet de volle
waarheid verteld had. Wie weet of deze
beide oplichters niet geheel met zijn
medeweten handelden, of dat hiermede
een nieuwe comedle werd voorbereid!
Er was maar één weg: Ralph moest
onmiddellijk van een en ander op de
hoogte worden gesteld. Maar ook nu was
de moeilijkheid: hoe? Het weer bleef
gunstig voor wintersport, Ralph zou nog
wekenlang wegblijven en bovendien had
i Holub er geen Idee van waar zijn neef
zich ophield.
Tenslotte meende de oude heer een
heeft sorteéring en
Lage Prijzen
waar een vorstelijk souper werd aange- j moedig worden. Wie
-----I
1 Raad de heer C. p 1
die bewoner Is van de 1
enburg, zag tn het ver- 1
bovenlaag niet veel heil I
en vooral palmboomen’ I
blijven, het water be- I
eerde de hoog opgesta- I
planten te doen wegne I
ot demping in de sloot I
en dienaangaande een I
instellen en naar be- I
landelen.
Het is bekend, dat Duitschland de vroe
gere. Duitsche koloniën terug wil hebben.
Meerdere malen heeft het land deze eisch
mm de mogendheden gesteld, die Duitsch
grondbezit als mandaatsgebied verkregen
nebben, maar tot dusver is men nog met
tot overeenstemming gekomen. In den be
ginne stond men hiertegenover volkomen
afwijzend; geleidelijk begint echter de
volksmeening het onbillijk te vinden, dat
Duitschland geen enkel koloniaal territoir
heeft en de groote landen een zeer ruim
gedeelte van de wereld beheerschen.
Het is natuurlijk nog niet te zeggen, hoe
men tenslotte het koloniaal gebied zal gaan
verdeelen. Momenteel vragen andere ge
wichtige problemen de aandacht en ook
Duitschland acht den tyd schijnbaar nog
niet gekomen om het koloniale probleem als i
een realiteit op den voorgrond te stellen.
Dit komt natuurlijk eens, maar gelijk Ber
lijn tot dusver steeds gedaan heeft, wacht
het de meest gunstige gelegenheid af om
inet hur verlangens voor den dag te ko
men.
Hitler
vrede te
bevreesd is v— •-
bet begin al f
maar de arbeidsideologie, de opvatting
hent de waarde van d’ 2
onnoodige oorlogsgedachte bannen. Trou-
ffena Duitschland verlangt niets an
ders dan teruggave van hetgeen Versailles
aan Duitschlahd heeft ontnomen. Tegen
standers van deze eisch, hetzy uit eigen
belang, hetzij uit foutieve overwegingen
brengen naar voren, dat Duitschland nu
eenmaal den oorlog verloren heeft en elke
verliezer moet betalen. Goedmaar
Duitschland heeft weliswaar den militairen
oorlog verloren, maar de werkelijke strijd
was met het beëindigen van den militairen
oorlog de wereld nog niet uit. Hij werd op
economisch terrein voortgezet en de econo
mische is Duitschland bezig te winnen.
Een andere argumentatie de ex-ge,al-
want ze bevatten een bijzondere combina
tie van uiterst geneeskrachtige stoffen,
volgens recept van Apotheker Dumont,
nen in baar en geeft daarvoor een dol-
larcheque, betaalbaar op 17 Maart.
Na deze opdracht wendde hij zich met
een dreunenden lach tot de inzittenden
dér belde loges:
Ha, ha, ik heb daar even een ban
kier af gezet! Dat moet gevierd worden!
Ik noodig alle dames en heeren uit tot
een fijn souper met champagne. Deze
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bewrging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
1$ onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
richt tot de eigenaar er om vier uur in
den morgen aan herinnerde, dat er een
tijd van komen en een tijd van gaan
was.
Met een breed gebaar verwees mister
John den ober naar den bankier.
Wilt u zoo goed zijn deze kleinig
heid op mijn conto te boeken!
De financier straalde. Daarmede was
de zakelijke verbinding van zijn instel
ling ipet den rijksteni man ter wereld of
ficieel tot stand gekomen.
Daarop deed zich nog een klein inci
dent voor.
Een der aanwezige heeren kwam, toen j
t de
onaangename ontdekking, dat hij
Twee oplichters, die goed op de
hoogte waren van deze geschiedenis, zijn
op de een of andere manier te weten
gekomen, dat Ralph uit Weenen ver-
fonkelende haarspang aan een nauw- trokken is. Natuurlijk weten ze niet, dat
“l
60IDSCHE (01RAVT.
GOUDA EN OMSTREKEN
HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN14 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
pry's. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8300
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
De markt die verdween.
Een stuk historie is uit onze stad weg
gevaagd: de markt, die bijna drie eeuwen
in het centrum js gehouden, is naar een
buitenwijk overgebracht. Lang heeft dit
plan gehangen, het is van alle zy'den be
keken en bestreden maar de eischen van
het verkeer hebben den doodenden slag aan
dit aloude instituut toegebracht.
Men kan de vraag opperen of een derge-
lijke markt feitelijk niet uit den tijd -ia.
Tot op zekere hoogte ongetwijfeld. Aan
tydelyke koopgelegenheid bestaat geen be
hoefte. Trouwens als zoodanig is de markt
ook nooit in de eerste plaats bedoeld. Van
oudsher was de markt het centrale punt
van
gende gemeenten. Handel in vee en pluim
gedierte, artikelen voor land- <?n tuinbouw
w^.s de hoofdzaak. Eenmaal per week kwa
men de boeren uit den omtrek stadwaarts
Toen zij in hun wagen naar huls
reden, fluisterde John O’Flanagan zijn
secretaris in het oor:
Hallo, Fred, als we die milliarden
i hebben, dan zetten we die comedle stop,
hoor! Nog twee, drie dagen en we ver
dwijnen. Dan hebben we genoeg voor
een net cafétje in Ottokrlng en worden
1 wa riptto mpnsehpn
vriendelijke invitatie werd dankbaar ge-
accepteerd en gezamenlijk begaf men
zich op weg naar Restaurant Franqals,
E*n ultgizochta collectie
vindt U bij
Geen winkel
APPEL, Blauwstraat 15a, Telef. 3338.
Met een eerlyk doel voor oogen, toegerust
®pt voldoende zelfkennis en vastheid van
**KiDsel, kan men het ver brengen in de
wereld.
De bankier protesteerde. Als de kroon
werkelijk kon stijgen, zou ze al lang ge
stegen zijn, Jk voor mij ben er dan ook
van overtuigd, dat de dollar mede in ver
band met den huldigen toestand In
Europa, spoedig weer de hoogte In zal i
gaan.
Mister John kneep zijn nieuwen ken-
U“ zoo hard in den arm, dat deze een
*reet van pijn slaakte,
Wel, ik houd er nfcet van veel woor-
i vuil te Onmiddellijk hande-
eni u geeft my morgen duizend mil
joen in baar geld en Ik betaal u binnen
®en maand tegen den koers van morgen uen oer aanwezige neeren a.w«m, u
ln effectieve dollars. Ik meen reden te hij zijn garderobenummer zocht, tot
hebben om te gelooven dat Ik dan een 1 zeer onaangename ontdekking, dat
hiaaftd lang voor niets leef rzlJn Portefeuille, inhoudende eenige dul-
De bankier overlegde snel, dat hij bij zenden Tsjechische kronen, duizend Hol-
dA - de kroon in landache guldens en tien millioen kro
nen vermiste. Maar ook hem wist mister
John te troosten, daar hij verzekerde,
i schade, zijn gasten berok- I
kend, verantwoordelijk te stellen.
Ik zal u een chèque sturen en daar-
gedierte, artikelen voor land- <?n tuinbouw
mgaat morgen, xiaa» --
®««r, haalt me duizend millioen kro- mee Is de zaak allright
van het verhaal van dien stiefbroer geen
woord waar is en intusschen trachten
die heeren een Hinken slag te slaan.
Professor Holub wist, dat dr. Kriegel
eveneens in het geheim was genomen. -
Dies leek het hem het verstandigst de- uitweg te hebben gevonden Hij liet in
zen eens te gaan opzoeken om te over- de bladen in Graz, Innsbruck en Salz-
leggen, wat hen te doen stond.
Maar Kriegel bleek de zaak van den
humoristischen kant op te nemen.
Een prachtidee van die twee kerels!
En ons gaat het ten slotte al evenmin
«w aan als onzen vriend Ralph, dien men
fraaie auto stond gereed en de dagbla- er toch niet verantwoordelijk voor
den bevatten ’s avonds het bericht, dat stellen, dat een handigejjplichtef
onze gast, de welbekende Amerikaan- --1-*
sche mlllionair, John O’Flanagan, die en
die zaken met zijn bezoek vereerd en
-an00pt. Misschien zit er wel een goeie
i sketch in.
Holub was niet voor niets jarenlang
I leeraar op een gymnasium geweest. Ook
hij zag de humoristische zijde van het
