p I s 1 77e Jaargang neten lunde Welkom thuis s fi TENTOONSTELLING GOUDSCHE GLAZEN 1938. 24 Juni31 Augustus. De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bruine heeft zich bereid verklaard de Tentoonstelling te openen. pfcj?750------Dinsdag 14J>uniJ938 Uitblad verschijnt da.gelijks, behalve Zon- en Feestdagen Jïï? 6172 6482 6752 7058 7396 7677 7945 8350 8750 8945 SIS 9705 9914 10118 10509 s bestuurt J waar de ING NI 19M 17804 i 17218 na worden. haar bezig gehouden als in deze eerste vrienden; daarvoor is hij te zeer in zlch- dat zij zich vermoeid voelde. Zij was een dien had zij manieren. En dat voor hem, i van de hand: Gaat u maar mee! Van vreemden, ouderloozen vrijgezel, van niet ■I hij zich eens een nieuwe das aanschafte hij zes, links zeven grijze haren. Grappig, Hij haalt goedmoedig de schouders op. r, zegt zij. herkent mij dan toch aanvrwtf van 50 ct. op (Wondt vervolgd). een -4 uur. 148 196 '54 op en wij pas met het werk. Zij volgt hem naar de eetzaal. Daar en en Sedert hij met zijn laboratorium be gonnen was, was zij bij hem in betrek- vaderland mij anders niet berei<J. Haar oogen vragen zwijgend om 705 1*21 2574 JJUS U lueeuu, uai vv*. r- -p de zak van de Sulfid A? G. had kunnen teren? Als alle menschen hun plichten DE MUSEUMKAMER IN DE ST. JANSKERK. In zinken kokers staan hier de cartons (teekeningen) der glazen geborgen. Aan den wand de glas-teekeningen in kleuren. be- het WOUTER CRABETH (naar het olieverfschilderij in de Kerkeraadskamer) De wonderlijke belevenissen van dr. Kaiser lien. door WILL AMBERG SM loss 18g assistente. Een van zijn vrienden had zij was eischeres gescheiden en moest in haar vervolgens op een lichtbak gelegd. Deze lichtbak is de werkbank van den schilder. Deze staat in een volkomen donker vertrek; de bak stelt men zich het best voor als een groote badkuip, die aan den bovenkant met een glasplaat is bedekt en aan een van de zijkanten een raam naar buiten heeft, waardoor het licht van binnen in de bak valt. De schilder legt nu de gekleurde glas schijf, die beschilderd moet worden, op de bovenzijde. Terwijl hij het glas beschildert, heeft hij dus tevens doorvallend licht. In en opstaande spiegel kan hij zien,, wat het effect is als het beschilderde glas verticaal staat. Als het glas beschilderd is, gaat het in een oven, waarin het zoo wordt verhit, dat de verf in het glas smelt. Als dat bereikt is, laat men de oven weer langzaam koud l FEUILLETON. en de teere teint op haar gelaat zou men waarlijk niet zeggen, dat zij al zes- en-dertig is. Wederom moet hij aan Nora Tilden denken. Sinds hij met haar kennis heeft gemaakt, is hij zich gaan interesseeren voor vrouwelijk schoon. Gedurende de vier jaren, welke Ina Heldt bij hem werk zaam is, heeft hij zich buiten het dage- lijksche werk nog nooit zoo lang met haar bezig gehouden als in deze eerste w - - - minuten van hun hernieuwd samenzijn, i eens naar mijn raad, doctor". Of „Ik Qnrlnrt Ia,, mn* rjiin w ÏArA I 1.„'AAAirio' rlfAolon rlnofnl* I 875 692 557 683 403 Bil 479 334 805 245 931 275 104<_ 389 11413 060 12157 022 13036 >80 18640 178 14312 J79 15009 >58 15966 >16 16889 >25 172“ >06 19687 189- legkaart ontstaat in rood, blauw, bruin, geel, groen enz. De glasschijven worden ouder is dan een heer kan zij zich wel veroorloven eens op moederlijken toon tegen hem te zeggen: „Luistert u nu 8740 4638 5644 6510 7519 8696 9491 10465 11440 12886 13097 18665 118 14378 15175 16185 - 16876 17288 17556 18718 19617 19565 20882 20509 sciiucg een nuio- bijeengebracht. De voorbereidingen voor deze tentoon- steling z(jn thans in het laatste stadium ge- koinen. Een bijzonder fraai affiche, ontwor pen door den Goudschen leeraar teekenen M.O. en N.O., den heer W. Hogervorst, ver kondigt wijd en zijd dat de tentoonstelling Alle menschen, die de moeite waard djn, hebben goede gedachten, goede ideeën en goede voornemens maar zeer enkelen van hen zetten die ooit om in een daad 0e gedachte, welke in 1936 terstond ket gereedkomen van het geweldige werk der restauratie van de glazen van de Zioskerk, is ontstaan, zal thans weldra werkelijkheid worden. Toen de oude glaze nier, Ir. J. Schouten te Delft, na een arbeid ran dertig jaren, de Goudsche Glazen in rollen luister aan de St. Janskerk heeft te ruggegeven, is er een Coihité gevormd van belangstellenden, dat zich tot taak heeft gesteld deze kunstwerken van eeuwen her, door den genialen Deliftschen glazenier in baar stralende pracht herschapen, zooals de meesters der glasschilderkunst in de 17e eeuw deze oorspronkelijk hebben gedacht, tatworpen en uitgevoerd, in volle glorie tot het geslacht van deze dagen te doen spreken, opdat dit ze als een kostbaren schat aan het nageslacht zal overdragen. Daarom wordt van 24 Juni tot 31 Augus tus in de St. Janskerk zelve een tentoon stelling gehouden, waarop datgene wordt saamgebracht wat betrekking heeft op de totstandkoming dezer glazen in het midden der 16e en in het begin der 17e eeuw vanaf hun conceptie, de oorspronkelijke teekenin gen, hun wordingsgeschiedenis, hun groei en hun eind vormen en tenslotte hun restau ratie na eeuwen, die door vorstelijke bijdra gen van kunstzinnige Nederlanders in het begin dezer eeuw is mogtlijk gemaakt. Na genoeg een half millioen gulden is daarvoor aan haar toevertrouwd geweest en Kal- kon handelen. -1._‘. Toch geen heimwee gekregen, doc- kortste eind getrokken. Misschien zou f tor? vraagt zij schelms, een en ander wel eens tot moeilijkheden '.’.Tc ö--" - ftfMiNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2,25, per week 17 cent, overal gorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, kjjonie agenten en loopers, den boekhahdel en de postkantoren. ff ^«^strekenm^&S01”114 “Ur Administratie en Redactie Telef. zoo plotseling af te breken? Ik was klaar, antwoordt hij zake lijk. U had toch niet zoo’n haast behoe ven te maken! Dus u meent, dat ik nog wel een n onder den bak terecht. >ij ernstige verwondingen' rbeen op. dat een dertienjarig mels-i ■uurd en de aanrijding ver- Het ongeval is te wijten i lat zij bij het inhalen niet vader was naast haar ge-l hterop rijdende automobl- tijdig remmen een aanrij-5 t voorkomen. 419 1667 2614 8732 4497 5612 6483 7390 8697 2324 L0444 In de mede aanwezige prachtige koper gravures uit het eind der 18e eeuw en de gekleurde weergaven van het begin der 19e eeuw .vindt men ook telkens de kunstopvat ting van dien tijd terug. Dat deze glazen hun aanrakingspunten hebben met den kring van Erasmus, met Prins Willem van Oran je, met Coornhert en Vondel zal uit tal van stukken blijken die in de archieven zijn ontdekt. De archiefstukken toonen ook aan hoe de burgemeesteren van Gouda en kerk- meesteren in de 16e eeuw de relaties der stad hebben aangezocht om voor de St. Janskerk een glas -te schenken. Zoo is er een merkwaardige brief gericht aan Philip- püs de Ligne, burggraaf van Leiden, een contract tusschen de kerkmeesters en den schilder Wouter Crabeth welke teekenend zijn voor de zorg, die de stads- en kerkbe stuurders hadden voor het verkrijgen de»- glazen en het onderhoud daarvan. De techniek der Glasschilderkunst. Deze tentoonstelling zal ook de techniek 1555, in den katholieken tijd, waren begon nen. Deze latere ramen weerspiegelen voor al het nationaal vryheidspathos; in enkele is in het by zonder de portretkunst te be wonderen, b.v. het portret van Prins Wil lem 1 in glas 25, voorstellende het „Ontzet van Leiden”. Een merkwaardige Ir -.onderheid, waarvan men zich op de Tentoonstelling zal kunnen overtuigen, is, dat dit portret van den Prins op het glas in belangrijke mate afwijkt van dat op de oorspronkelijke werkteekening ^eze werkteekening staat op naam van den Leldschen burgemeester I. N. Swanenburg en herinnert aan geen enkele andere af beelding van den Prins, terwijl het portret in het raam groote overeenkomst vertoont met eenigs bekende geschilderde portretten. De werkteekening, die evenmin als die der andere ramen ooit voor het publiek te bezichtigen was, zal thans op de op 24 Juni a.s. te openen Tentoonstelling worden ge ëxposeerd. Zoo wisselen hier bijbelsche tafereelen af met gedenkwaardige feiten uit de landshis- torie. In 1555 schenkt George van Egmond, bisschop van Utrecht, een raam; in 1557 Philips II, koning van Spanje; in 1567, vlak voor zijn vlucht naar Duitschland, Prins Willem van Oranje. Wat deze Tentoonstelling te zien geeft. Op deze tentoonstelling zullen allereerst te zien zijn de cartons van Lucas van Ley den van de vroegere St. Janskerk, die in 1552 is afgebrand. Nog slechts enkele frag menten zijn hiervan duidelijk, maar kunst historisch zijn ze van groot belang. Zij zijn alle in de Museumkamer van de St. Jans kerk in zinken bussen bewaard, teekenin gen van 4 tot 10 en 15 Meter lengte. Zoo kunnen de werkteekeningen met het glas worden vergeleken. Van meerdere goede fragmenten zijn goede reproducties ge maakt. Daarmede gaat in vervulling wat Busken Huet in zijn „Land van Rembrandt” zeide „Indien... in onze dagen de voornaam ste cartons vermenigvuldigd werden, did tusschen de jaren 1550-rl580 de broe ders Dirk en Wouter Crabeth by het sa menstellen hunner „Goudsche Glazen” hebben gediend, dan zou in de schatting van het buitenland de Noord -Nederland- sché Kunstgeschiedenis geacht worden, eene provincie veroverd te hebben.” a Omstreeks 11670 zijn de door den dichter en schilder Gnr. Pierson, voorvader van de bekende drie gebroeders N. G., Allard en H. I Pierson nauwkeurige gekleurde afbeeldin- I gen van de glazen gemaakt, welke in onge- I schonden staat dooj. de eeuwen bewaard zijn I gebleven. Ook deze worden geëxposeerd. Door de werkteekeningen en de kleurentee- keningen is het mogelyk geworden uit de steeds bewaarde scherven van de in den I luiere. 2745. Postrekening 48400. aau. cicil uvicic acuo nau xiij i- f lijk kunnen doen. Het werk kon men ge- heel aan haar overlaten; zij was volko- ren: Hebt u daar wel goed aan ge- ruim 20 jaren, waarin Gouda tot de Her- I vorming overgaat. Merkwaardigerwijze vol- tooit daarna het Protestantisme in een ne- genial jaren de glasschilderingen die in machine, welke zij bediende. i Mooi, dan zullen wij eerst eens flink ontbijten, decreteert hij in de beste stemming. Zij aarzelt bescheiden, maar meisje, dat auto I rzaakt aanrijding, te elf uur heeft zich g tusschen Soestdijk zaken hem nu eenmaal een gruwel wa- Misschien houdt hij haar opmerking voor een banaliteit. Misschien ook. wil hij met dit gebaar slechts te kennen -I3L ZLÏWie weet! geeft hij toe. Een aanleiding hebben gegeven, als Ina Heldt paald vriéndelijke^ ontvangst heeft niet zeven jaar ouder was geweest dan v Kalserllen. Als een dame zeven jaar erug. Uit het dossier bleek sje dit spelletje in vele ederland met succes heefU en tUd geteden Is zij even- oplichting veroordeeld tot waardelijke straf, waarvan og niet ten einde is. van justitie vorderde acht! ingenisstraf. jer, mr. Van Everdingen lentie, z.i. zou een voor-l ■raf, waarbij zij onder een geplaatst, het beste uni. rnstig ongeval voorgedaan. i eenl een eenl 5 De rokken weer tot over de enkels, •naar onregelmatig lang. Plooien, gai-- ^ring, ruches, capes, mantilles en daarbij een groote stroohoed met naar wren gebogen rand. Dat laatste mocht aan onpractisch zijn, het was in ieder ïeval interessant, vond Kalserllen, want oiJ bewekte gedeeltelijk het gezicht vair ae draagster en liet dan tenminste iets k raden. Enfin, in ieder geval bleek, dat “*a Heldt, als zij wilde, smaak bezat. De n*euwe Kalserllen kon dit toilet meer ’aardeêren dan dat eeuwige grijs op Wjs. Ida Heldt reikt haar chef de hand. In waar°P dat doet, ligt een iSu g mengsel van v r ouwel ij Jce harte- ‘‘JKneid en dienstwillige onderdanigheid. Naar uw uiterlijk te oordeelen, gaat etu goed, doctor, zegt zij. 7" Aha, dUS U hcinciib unj umi vwv*» constateert hij met iets van voldoe- Zlj werpt hem een vluchtlgen blik toe. een stenogram op te nemen. Het zou De Goudsche Glazen 1938 de aandacht de belangsteling vraagt van landgenoot vreemd ling. De groote rykdom van kleu ren der Goudsche glazen komt in dit affiche schitterend tot uiting „Het ontzet van Lei den” is er o]) afgebeeld met de sterk spre kende fraaie beeltenis van Prins Willem van Oranje. Inleiding van Mr. A. J. J. Rijksen en Jhr. P. Beelaerts van Blokland. In een bijeenkomst voor de pers hebben de voorzitter van het Tentoonstellingscomité Mr. A. J. J. Rijksen en de voorzitter der Technische Commissie Jhr. P. Beelaerts van Blokland interessante mededeelingen ge daan over de geschiedenis der Goudsche Kerkglazen, den tijd waarin ze tot stand zyn gekomen 1555<1603, de kunsthistori sche beteekenis daarvan en zy hebben er op gewezen hoe het karakter van de Glasschil derkunst te Gouda van heel anderen aard is dan van $e Glazen van de kathedraal van Chartres in Noord-Frankryk, die uit de vroege middeleeuwen dateeren. De Goudsche Glazen toonen renaissance schilderkunst in hoogsten bloei «n vormen daarom een ge heel, zooals men nergens anders vindt. Naast een groot aantal kleinere ramen zijn er niet minder dan 31 groote geschilderde glazen. Het grootste deel kwam tot stand voor 1573, toen de St. Jan nog'' katholiek was. Hiertoe behoort het machtige werk van de gebroeders Dirk en Wouter Crabeth: re naissancekunst in vollen bloei, gezet in de toon van de -Hollandsche atmosfeer. De troebelen van den 80-jarigen oorlog tegen Spanje brengen een stagnatie van nog interessanter en het lijkt, alsof zij met den ouderdom koketteert. Aan den ren. levendlgen blik van haar donkere oogen Het zakeijjke deel van de onderhande- llngen met het syndicaat was eveneens geven, dat hij hu eenmaal niet anders g.--- 1-- -nv. TZ’.aI V, oTArlnlnYA serllen had daarbij zeker niet aan het zwarte haar draagt zij nog steeds in een opgeperst. Zij adviseerde hem Inzake *- i—Zjjn vacantieverblijven en zijn, geldelijke - aangelegenheden met de bank behandel- zoo’n strenge maatstaf zouden aanleg- DIRK CRABETH (naar het olieverfschilderij in de Kerkeraadskamer) Natuurlijk! U bent alleen flink bruin geworden. U bent met den nachttrein geko men, nietwaar? vraagt hij. Bent u erg vermoeid? Absoluut niet! verzekert zij. Dat klinkt, alsof zij bereid is onmiddellijk king als boekhoudster, secretaresse en een stenogi'am op te nemen. Het zou £mwmk»w»«w. trouwens de eerste maal zijn geweest, haar gerecommandeerd; dat zij zich vermoeid voelde. Zij was een eischeres gescheiden en uitstekende werkkracht, die even weinig eigen onderhoud voorzien. Hij nam haar last had van vermoeidheid, als de schriji- aan. Een betere keus had hij bezwaar- machine, welke zij bediende. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 by’slag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnn worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn. Verklaringen en toelichtingen. Het ligt in de bedoeling van het Ten- toonstellingscomité om de bezoekers door welingelichte geleiders deze tentoonstelling in haar volle beteekenis te doen zien. Bo vendien zullen er op enkele dagen inlei dende causeriën worden gehouden en licht beeld- n worden vertoond, terwijl ook orgel- l bespelingen zullen plaats hebben. Een Eere-Oomité. Voor deze tentoonstelling is een eere-co- mité gevormd, waarin tal van bekende Ne- -- - -- „wxmv*. oederlanders zitting hebben genomen. De loop der tijden gehavende glazen deze ge- vsrschillende kleuren gesneden, zoodat een Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten- heel naar den ouden oorspronkelijken toe stand te restaureeren. Vervolgens worden de glasschijven door loodverbindingen aaneengehecht en met dun ne stopverf waterdicht gemaakt. Daarna'kan dus de legkaart, die nu be schilderd en door lood en stopverf verbon den is, als een geheel in het venster ge- van de glasschilderkunst laten zien. Naast de teekeningen zullen ook de glasschilders- I gereedschappen en het glas in bewerking aanwezig zjjn, zoodat de totstandkoming van het gebrandschilderde glas in haar ge- plaatst worden, heel te volgen is. Hoe het gebrandschilderde glas wordt gemaakt. De gang van zaken is daarbij als volgt: Eerst maakt de schilder een teekening van opgeveer een halve meter hoog, waarop de voorstelling wordt weergegeven. Deze wordt aan den schenker voorgelegd en als deze er mee instemt, wordt de werkteeke ning gemaakt, die even groot is als het aan te brengen glas. Deze werkteekening is het z.g.n. „patroon” of „carton”. Naar deze werkteekening worden de stukken glas in schappen Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bruïne, de Commissaris der Koningin in nadere toelichting op deze mededeeling. en. dan vertelt hij haar van de opwach ting, welke de deurwaarder hem van morgen in alle vroegte reeds heeft ge maakt. Zij luistert, aanvankelijk geamuseerd, maar dan met Intense belangstelling. Als hij aan het eind is van zijn verhaal leest hij In haar oogen verbazing en zelfs eenlge vrees. Dat begrijp Ik niet! zegt zij ernstig. Daar is niet veel aan te begrijpen! Een vermakelijke persoonsverwisseling, die gelukkig geen ernstige gevolgen had. Ik heb voor mijn naamgenoot immers geen eed oi iets dergelijks behoeven af te leggen... Zij schudt nadenkend het hoofd en herhaalt nog eens: Dat begrijp ik niet! Hoe is die verwisseling ontstaan? Weet u dan, dat u een familielid hebt van denzelfden naam? U zou deurwaarder kunnen worden, zegt hij schertsend. Die meneer Musch- mann heeft mij precies hetzelfde ge vraagd, maai* helaas moet ik er ontken nend op antwoorden. Zoover mij bekend is, heb ik geen familielid van denzelfden naam. Merkwaardig! Uw naam is toch zoo zeldzaam, dat hij bezwaarlijk tot een verwisseling aanleiding kan geven. Juist daarom! Er behoeft slechts één enkele mensch te zijn, die denzelf den naam draagt om de meehing te doen postvatten, dat hij met mij identiek is. I »7 8U 49 567 142 745 4» 1019 1880 1606 1971 2259 90 2461 2561 2774 2804 - 8049 8477 - 8944 42 41M 4164 10 4415 4429 90 4796 4846 5101 5482 5634 6005 6168 6474 6689 6990 7357 7616 7989 8845 8744 8941 9167 9481 9672 9906 10104 101 10489 105», 10968 10945 15 11070 11 n 11871 M 11746 11767 14 11916 11964 12 12176 12236 15 12457 12468 12689 12691 15 13017 18035 12 13188 13200 >4 13314 18321 )9 13755 13776 13 14005 14008 18 14435 14500 19 14637 14641 16 14912 14914 18 15109 16128 15 15550 15553 5 15747 15774 19 16154 16158 2 16405 16429 6 166Ö0 16680 5 16920 16921 O 17265 17267 9 17418 17448 5 17647 17649 2 17820 17822 2 18081 18106 8 18299 18305 6 18577 18650 6 18991 19006 9 19472 19512 2 19650 19651 3 19887 19896 5 20051 20080 B 20886 20394 l 20645 20648 7 20646 20868 tip naderde uit de rlchtli iuto, welke zonder nog wijken te doen, tegen notorbakflets, waarop t Huizen (N.-H.) waa ge-' d van zijn zitplaats ge&llu- I kan uw meening niet deelen, doctor!” I Hij praat met haar op een toon, welke- gebruikelijk is onder goede kennissen. Behalve Hammer, den directeur-gene- als raai van de Sulfid A. G., heeft hij geen vrienden; daarvoor is hij te zeer in zich zelf gekeerd. Ina Heldt toont ook nu weer onmid dellijk neigingen om hem te bemoede- 11089 1141* 8086 8464 8818 4158 90 67 45 29 42 81 87 59 09 58 29 57 B6 77 11 11 iieei aau num uveiiuvcn, z.ij w<w vviku- ren: xieui. u uaui wvx buuu e>^ beste men betrouwbaar en zelfstandig. Boven- daan. doctor, om uw werk in Palestina u -dien had zij manieren. En dat voor hem, - hij wijst elk voorwendsel met beslistheid den min of meer van de wereld ver- j van de hand: Gaat u maar mee! Van- vreemden, ouderloozen vrijgezel, van niet daag bent u mijn gast.Morgen beginnen geringe beteekenis. Zij wees er hem tactvol op, wanneer het noodig was, dat j ,WiC>u hij zich eens een nieuwe das aanschafte ontdoet zij zich van haar hoed. Het git- j of wanneer zijn pak eens moest worden paar maanden op -x» „H nno ctnaric in npn nnoanni'cf '711 arlvicPArrtp ham IriMkp A hor) klinTlPT Madonne-achtige scheiding Rechts telt hij zes, links zeven grijze haren. Grappig, dertien grijzen haren. Maar het staat de zij met de noodige discretie en zon- gen! haar werkelijk niet slecht; ’t maakt haar der ooit arrogant te worden, omdat geld- on hot 1HH. nlsnf zü walron hom mi fipnmail ppn cruwel wa ren. Het zakelijke deel van de onderhande-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1