DRY 'EES! £OUDA IOL Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500 ex 7- No. 19754 BERKENWOUDE, BODEGRAVEN. EERSTE BLAD. HAASTRECHT, MOORDRECHT,MOERCAPELLE, enz. goud JOH. DE MOL v.h. J. de Mol Zn. MAATKLEERMAKERIJ TURMARKT 75 - TELEF. 2900 Costuunis naai' maat vanaf 60.—w Welkom thuis branding wJbr echtgen. 8n latiej. dragers en !t-leden ƒ165.—-. eraekeringsfonds ngg-secretaresse, Blijde zjjn. iet éxamen iNoury. i, sterkt den geest. Zaterdag 18,Juni 1938 77e Jaargang yEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, stolw^^^ddTnxveen.^zeVe^ gitbladverschüntdagelij'ks, behalve Zon- ten Feestdagen bewogen gebeurtenissen achter stille RUST VAN DE GOUDSCHE GLAZEN. Bijdrage over de nauw met de stadshistorie verbonden levensgeschiedenis van de schenkers van het voormalige twintigste glas. Brieven uit de Hofstad. F omstreken (behoorende tot den bezorgkring) I I. doende FEUILLETON. honderd en Dit nummer ^bestaat uit twee bladen. ialtijd is een wel- fi rust, geeft het frisch. Tonicum i het van nu af ikter en kalmer 1.50 per flacon, ar ma. Deventer. holen in Nederlant D« wpnderlijke belevenissen vay dr. Kalserlien. door WILL AMBERG. Of moeder mooi was of knap. Of ze zwemmen kon of chauffeeren. Of ze predles alles altijd keurig in orde .had. Dat alles xuHen ‘4e kinderen later niet meer weten. Woördelijk het- geen nut denQ jfLrnheTmer, advécaat en procureur mlrpn.dat. hier liin ken file fietsrijders van den kant van Roi^ ..'-1 was natuurlijk iet zal stellig-niet b^was vooral een et u dat? jtaat, dat de s persoonlijk geven, die verwarmt en koestert? Zeker het leven is niet voor allen vreugde, voor de meesten zelfs niet in hoofdzaak vreugde. En het is dan ook voor de meesten niet ajtyd mogelijk blijde te zijn. Maar wanneer We er allen n^r trachten en ernstig en vol hardend naar trachten, ook wanneer in ons hart het licht verdonkert toch naar buiten den glimlach te doen uitschijnen, die an- derer hart verwarmt, zou er dan in ons aller leven niet ook wat /neer van die blijdschap komen, die in den glimlach besloten ligt? De moeder, die'Tnet een blij gezicht haar kinderen opwacht en verwelkomt, heeft waarschijnlijk ook haar zorgen, misschien is het wel donker in haar hart. Maar haar liefde voor haar kinderen geeft haar de kracht de zoggen weg te dringen en blijde te zijn, op het straks misschien nog en straks misschien weer bezorgde gezicht den- glimlach op te roepen, die als zonneschijn de harten der kinderen verwarmt. Konden wij da&maar ook niet trachten? Straks wanneer we alléén zijn, kunnen we het leed gedenken, dat ook aan ons leven niet vreemd zal zijn. Maar het is toch niet ngodig, dat we daarmee, ook anderer léyen nog>verdoïF- keren. En we willen dat ook gewoonlijk niet. Maar we zijn ons te weinig bewust welke waarde het voor anderer leven hebben kan, wanneer wy blijde zijn en blijdschap uit stralen. Waren we dat wel, dan zoudm we ons ookt allicht meer moeite geven den glimlach te bewaren, die arideseh troost en opbeurt, en waarvan het heet» „Een glimlach kan smarten verzachten.” Bly'de zijn en blijdschap geven, dat is niet enk«l de taak der moeders. Het is ons aller taak. Latenwe ons dan van nu aan voor nemen die taak plichtsgetrouw Jbe vervul len. Ook ons eigen leven zal er de glans door ikrygen, die we aan anderer leven gteven. g’ K- o^ve, Stei”; hoven. J. H. phor^t 4 waard, herder Mey’s ch tot selaan Onlangs las ik in een tijdschrift een ge dicht, bestemd voor moeders, waarvan de inhoud me trof. Het is te lang om "het hier Mr te nemén. Maar ik wil toch de eerste regels voor U af schrijven. Dit was het be gin: Hebt u dat; vonnis bij de hand? Ja zeker! Staat u toe, «dat ik het even door lees? Op het voorhoofd van deh notaris ver- «chijnen rimpels, als hij weer zeggen wil: Uw belangstelling voor dat vonnis komt vrij la^t. Hij blijkt echter <jen ge heel ander bezwaar te hebbeji. Tja, overhandigen mag ik u her vonnis niet. Ik zou het u hoogstens kun- zen 1938” ophieuw veler - Achter de stille rust van deze unieke kunst schatten staat de bewogen geschiedenis uit lang vervlogen roerige jaren. Wel zeer heftig 'is deze geweest ten opzichte van twee £k>udsche figuren, op wier last in 1567 het voormalige twintigste glas is vervaar digd: Dirck Cornelisz. Reynegom en Joan Hey Gerritsz., wier levensgeschiedenis nauw met de stadshistorie is verbonden. Iik de hierna volgende bydrage zal over de levensgeschiedenis van deze scMfeikers een en ander vrrteld worden. Het voormalige twintigste glas in de Sint Janskerk was evenals het voormalige een en twintigste glas, dat l'Jicolaas van Nieuw- land en Nicolaas Ruijsch in 1559 schonken, afkomstig uit het Regulierenklooster, daar voor Bregittenklooster aan de Raam te Gouda. In het Regulierenklooster hebben oor spronkelijk acht glasvenstw-s gestaan, Vyf van deze vensters waren i\het jaar 1567 geschonken door Dirck Cornehss^van Rey- z^tetom en den toenmaligen burgemeester, Joan Hen Gerritsz. In ihet jaar 1580 is de kerk Aan de Re gulieren 'afgebroken. Register ^erkoop Ste- degoederen E 8 III fol. 6, verse; art. 2 luidt: „En de wye dat aenneept te doen, sal hebben en de genieten alle de materialen, t zij hout, ijzer steen ende an ders daer van comende en de daer aen Dat is de mooiste taak van ons vrouwen: Blyde -zijn! In al onze dagen, in rustig vertrouwen Blyde zijn. Of we de dingen soms anders wenschen, Of we j^eurgesteld zijn in de menschen, Aan onze kinderen blijdschap te geven Dat is de taak van de moeders in ’t leven. wete» hoeveel menschen op een zomerschen Zondig naar den HaagKomen om dag dtor te brengen èn hoevelen op .dien ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prjjs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op de. voorpagina 50 hoe Gewone advertentiën ei pry's. Advei handela aan het „Gedaagde Kalserlien heeft als schei kundige in December 192J te Starnberg een villa ,met laboratorium? laten bou wen. Daar, tengevolge van de deflatie, zijn geldmiddelen niet toereikendwa ren, verzocht hij den met hem bevrien- den eischer'hem 100.000, rijksmark telee- nen. Als tegenprestatie*zegde dr.-Kaiser- llen elschef de .helft der hem «por een (jhemische Uitvinding toekomende licen ties toe. Op deze toezegging leende eischer dan dr. Kalserlien het verlangde bedrag van 100.000 fijksmark, dat echter, naar is ko men vast te staan, in den loop yan ite.t .daarop volgende jaar is terugbetaald, rot dusver weigerde gedaagde evenwel aan eischer diens aandeel'in de licentlfes uit te betalen, omdat d«ze overeenkomst niet schriftel^k zou zijn vastgelegd en. hiep bovendienvan een ongeoorloofde woekerwinst sptake zou' zijn, daar door eischer profijt zou zijn getrokken^an den - ongunstigen financieelen toestand, waarin gedaagde tijdelijk verkeerde. Dat de helft van hetr de licenties omvatten- »oger. ïn ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. ■ertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek- laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn. dag de residentie verlaten voor» een tochtje gedeelte naar elders. In den ochtend van den laat- sten Zondag zagen wij reed» een onafgebro- „Maar wat ze nooit iflfchun leven vergeten is, dat hun moeder zoo vriendeljjk lachw Als ze hen thujsJjLje theetafel wachtte. WMJEfflE (OLRAXT. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de bworging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15. Abonnementen worden dageljjks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31 GOUDA K onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zjjn dageljjks gapend van 9-6 uur. Administratie en Redactie Telef. latere. 2745. Postrekening 48400. SI van eigen Weeding. 4. Joupeuse en Leerares JBAAR. urne verstrekt. MJJTTAUJ^rares. Zeker, er is nog veel andêfes, dat men als moeder voor zjjn kinderen kan /toen en‘dat voor hun verder leven waarde zal hebben. Maar d^ vreugde*, die men hun* in hïin jeugd geelt, Se zonnigheid, die men over hun eer- 8je levensjaren doet .uitstralen, bljjven aan hefel hun verdere leven een byzonderen glans* geven. De indrukken van den kinderleeftijd hebben voor héT leM»n van den mensch ten blijvende en overheerschende beteekenV. En’de lichte bljj’heid, die in het ouderliX huis straalde en die van -het gezicht van\ moeder den kinderen tegenlachte, geqft aan hun later leven een kleur en glaps, die la tere jaren- niet gemakkeljjk meer kunnen verduisteren. Het is da kleur, waarin ze het leven het eerst hebben gezien* waarin ze het hebben leeren kennen. En, het oljjft, xoolang niet ernstige ervaringen hierin ver andering brengen, de kleur, die voor hen bjj het leven behoort,’en did opk, wanneer ze’ wellicht door de levenservaringe^ ver donkert en haar gl^ns inboet, altydlin hup herinnering een lichte plek toov^rt, die over het latere leven glans bljjft uitstralen. Maar is dit blijdschap geven wel de taak van de moeders alleen? Hebben we niet 1 alTen de taak bljjde te ^jjn en blijdschap' uft té stralen in het-devAi? Moeten we niet allen aap onze medemenschen tien glimlach 1 Men zegt dikwijls, dat iemand zich in djn vpordeel heeft veranderd, .terwijl toch'«iets is gebeurd; dan .dat wij aan djn onhebbelijkheden gewoon zijn ge-* raakt. niet. Ik zou het u hoogstSn^ kun- voorlezen, als u er prijsop ^lt den °«PUd nog eens tè hooren. \Tot dusver, is mij de inhoud .nog tótaai onbekend, 'antwoordt Kalserlien, dw het laatste uur geleerd heeft zijn ziel, in leidzaamhéid te bezitten 1 Zoo...? vraagt de notarjs, in de ac- ten bladerend.’ t>atiis .dan toch* uw eigen schuld, als u het' nog niet leent. Want; aha. hier heb ik het, blijkens mijp acten is het op den elfden Maart van <ht jaar reeds in uw bezit gekomen. merkwaardig verschil met het zeer geringe getal, dat zich van den Haag af in tegen overgestelde richting bewoog. Dat fietspad op den nieuwen weg den HaagRotterdam was vrjjwel leeg. Anders zal dit wel geweest zjjn van den Haag uit in noordeljjke richting. Daar hef fen de cy'fers in beide richtingen wel op. In oosteljjke richting, den kant van Utrecht op, is het wat fietsrijders aangaat nooit zoo druk. De afstano is te ver eer men aan ge zellige punten komt, genoegeljjk landelijke piekjes, waar men geen stadsgewoel heeft. Met het autoverkeer is het anders;de auto breekt het lange gedeelte gem'akkelyk, vooral nu de wegen zoo voortreffelijk zjjn. 'Het verkeej naar Utrecht zkl stellig toe nemen nu de weg niet meer over Leiden be hoeft te leiden en deze lijdensweg met zjjn eihdelooze hoeveelheid bruggetjes voor dit deel van het toerisme'heeft afgedaan. Het moet toch wel in die plaatsjes, waXr tot voor kort duizenden auto’s doorsnordenSfifilV zonderlinge gewaarwording zjjn dat dit ver keer plotselingjmet één dag zoo goed als verdienen is. Wjj weten' d<| toevallig eens van ,|én zoo’n Xgemeepte, n.1. Oegstgeest. VtoriWWhet groote viaduct-in den Haarlem- aoien weg gereed was, moest aj het ver keer door/dit plaatsje en nog wel over een brug w|ar geen ruimte was voor passeeren. D'an irtTaren er diverse bochten waaronder dir bn het beruchte groene kerkje, waa/ honderden aut^ngelukken zjjn voorgeko men. Qj#'een gWlen dag werd het viaduct geopend ei^ plotseling verdween 99 van het verkeer mewfü^tgeest. Het Was uit gestorven en JMflHnt voor de bewoners werkelijk eenigKr’tyd geduurd eer men er aan7 gewend was. De overgang was heel fcroot. Ditzelfde moet nu wel het geval zyn in Delft. In dep grooten verkeersweg van de residentie naar Rotterdam ontbrak pog één schakel, ml. het stuk om Delft heeh. Men moest lanjjs een nauw grachtje een paar bruggen over, langs een sloot en ein delijk kwanq men weer op den grooten weg. Op'tw^e plaatsen moesten verkeersagenten vooral Zondags op post staan om leiding te geven. Dit alles is plotseling uit nu de Wie de schenkers waren. Van Rejjnegom, Heer van St. Hubrechts geregt en Snydeldjjk, was rentmeester der domeinen/van den koning van Spanje over het kwartier van der Goude en kolonel der Schutterjj. Jan Hejj gerritsz. stamde uit een oud re gentengeslacht. Hij was getrouwd met Aekke Jans, well^een dochter was van Pieter Adriaensz. vollardt en 'J (le Wees- boek fol. 336 en 7e Weesb.,fol. 181). In'het jaar 1443 was reeds een v<n zjjn voorouders, Gyrit Heyé, Schepen te dezer stede. Zjjm vaoer Gerrit Hey daemsz., de schenker \|én hel achttiende glas, was bur gemeester, in de jaren 1536, 1537, 1540, 1541 en 1542. Een ander familielid Gerrit gerritsz. Heye, was in d^ jaren 1495, 1497, 1499 en 1500 Schepen, in 1502 burgemees ter, in 1508 Schout, en in 1510, 1013, 1515, 1519, 1520, nogmaals burgemeester. Hij zelf was in 1548-7-1552 Schout en Baljuw en in 1553, 1554, 1566 en ^568 burgemeester. Te vens was hjj vele jaren kerkmeester. Hy was getrouwd met Lucia Peauw. Oore zij behoorende utgesondert „de glépsen” en- 1 stamde uit een aanzienlijke familie. Uit hun ♦de „die vloer” van de voors. kerk die aen ■de stadt wrt gehouden”)^ Hoogstwaarschijnlijk zyn kort daarna de glasvenst^^s van het kloosti. men in dé Sint Janskerk, de nummers 20 en 21, samengesteld. Deze beide ranwi zjjn op initiatief van wjjlen ir. J. Schouten, weer uit elkaar ge-^ nomen en in een afzonderlijke faervoor ge bouwde kapel gepla&st. De op de vrijge komen plaats ingebrachte ongenummerde glazen <yn samengesteld uit diVterse oude glasscherven. Volgens Kramm, Beschrijving der glazen, bestond het twintigste glas uit twee deelen. In het bovengedeelte van dit glas werd .haalt de ■edrag nieuw voor u? w voor mij is zoo ongeveer alles nieuw nn deze mePkwaardige aangelegenheid^ antwoordt WKaiserlien. En nu zou ik nog wel graag willen weten, waarom meneer Eduard Stolzenberg vijfentachtigduizend mark van mij moet hebbenf De motiveering van het vonnis is •Mer ik zal het u fborlezen. ttÊprorif begint hij met zijn monotone terdam komen. Hun aantal niet te |chatten, maar Ui gering geweesf zyn. He! In mijn bezit? Hoe w I Omdat in de acten brievenbesteller het vo». aan uw woning 'heeft ageleverd. Dit argument kende Kalserlien repds. Mtischmann had» bijpa Noordelijk het- zêifdé gezegd. Het Wd gee notaris nu duidelijk ttamaken,. dat hier van een persoonsverwisseling sprake was. Van meer belang was het er achter to komen, wat de oorzaak kbn zijn van de gmprwiaselin^.' In ieder geval zou ik p vriendelijk willen verzoeken mij het vonnis.vopr te lezen, als u zifch niet verantwoord acht het mu' vijf minuten ter hand te stellen. Wecljerle doet een poging beleefd te zijn: Van waii^wewen jegens u is na- tuurlijkf>geeh sp(akp; maar zonder toe stemming van defTpresident van tie 'Ar rondissementsrechtbank mag ik docu menten als deze niét uit handen geven. Wanneer u ’niet belanghebbende was, dan zou ik u niet eens van den Inhoud /ad het Tonnis op de hoogte mogen stel len. Zoo, Ja.... zefct Kalserlien kwasl- ernstig, terwijl* hij Ina .Heldt een knip oogje geeft, dan is het toch nog vooi; iets goeds, dat ik in” deze kwestie belangheb- ben’dè ben. Doet u mij dus- een genoegen' $n léést mQ het yonnis even voor! Weckerle zucht an begint te lezen. Voofrrecitator heeft hij geen aanleg. Monotoom'en gespeend van elke'varia tie, dreunt hij de zlinnen.' op. ;,De civiel» Kamer van de Arrondis- leend en zeker wel alleri zekeren meneer Stolzenben eenenmale i onbekend is; 1 nodit ieman| zijner licént klaffa. K.tachti( was ti TN de komende weken kullen de. glazen in voorgesteld: Het verraad van Judas; Mal- de Sint Janskerk te Gouda l><i gelegen- I c,hus WOT<i* ?etras he* Mr heid van de tentoonstelling „Goudsehe Gla'- Jez“ ^ornen tooni zen IMS” opnieuw veler fandaeht trekken. I ned™g^eelte: Jezus verrpzems mt het graf; Jezus Hemelvaart. f Kramm zegt verder: „Onder de eerste drie tafereelen zyn de afbeeldsels der schen kers van dit kerkglas geknield geplaatst, met hun twee vrouwen over hen, voor een tafel. Deze zijn Dirck Cornelisz. van Rey- negom en de andere de toenmalige burge meester Joan Hey gerritsz." huwelyk werden meerdere kanderen gebo- gehouden”). I ren: Dirck, de oudste zoon die priester werd, =yn kórt daarna de Neeltje, die huwde met^-dnaen pietersz. van het klooster tot twee ra- (efci uit het complot deïVverraders, waar over later meer),! Maria Aekke, Gerrit, i Sophia, Aert, Huych en Rietge. In zyn ambt van Schout en Baljuw werd Jan' Hey vele malen Ihet zeer belangrijke opdrachten afgevaardigd naar de Staten van Holland, inzonderheid processen over .„de Goe Jan Verwellen sluis, en <ïe door vaart’, waarvan men in de Vroed^y^^zei- de, „dat er deSjreheele welvaert vaA^Radt aen hanght”, alsmede in het buitengewoon omvangryke en langdurige proces over „den Leydschen dam”. notaris onbarmhartig. djt de bedrag 85000 rijksmark zou bedragen, - wordt dbor.dr. Kalserlien niet bestreden. I Kaiserlien’s mptieven tot niet>betaling zijn door de rechtbank nigj. steekhou dend bevonden. Een schriftelijke vorm voor de overeenkomst, zooals die door» partijen is aangegaan, sclirijft de wet niet voor. Voor woeker ontbreken vol doende vermoedens en andere aanwijzl- gingen; uit den omvang van het bedrag der toegezegde licenties kan bezwaarlijk worden afgeleid, dat hier van een lrrev eele zaak sprake is. Kalserlien is derhalve verplicht eischer 85000 rijksmark uit te betalen en moet in de- kosten van het proces worden ver oordeeld. (w.g.) Geisel, Wunder. Hirth”. Kalserlien heeft geruimen tijd noodig om te. verwerken, wat de notaris hem daar 1)0(41 voorgelezen. En dbk al be»- grijpt hij tenslotte dan wel den iniioua van het vonjiis, de overwegingen, welkp daartoe hebben geleid, vermag hiji toch niet onmiddellijk te doorgronden. Hij weet nu slechts, en Ina Heldt mèt hem, dat-lrijn^ naam op snoode en misdadige wijze is misbruikt. Hij heeft nog nooit in zijn leven honderdduizend ,mark ge*- leend en zeker wel allerminst' van e<n zekeren meneer Stolzenberg; die hem ten, hij heeft nog de helft van de opbrengst ^beloofd en evenmin ver- (it een -bedrag van vijferi- jlfzend mark zou omvatten. Dat twens tfe^achelijk: hij zou blij geweest zijn als zijn licenties hem jaar lijks een vierde deel van dit bedrag op- brachten! (Wordt ^jrvoïgd). leiding MCDXXXI. Een zomersche dag in Den Haag. Het zou wel eens interessant wezen te ----jnerschen ïl t»f*i11 O—- WW—*-- o - nieuwetschakel in den weg gereed is. Dit gedeelte van Delft zal voortaan even uit gestorven zijn als de rest van deze slaan de stad. Niet alleen dat het voor, de touristen in auto, op fietsen en, motoren veel prettiger Ms, zij' winnen er allen hefel wat tijd mee. iZiQ verder pag. kolom),. sementsrechtbank Berlijn III, doende 4 inzake i Stolzenberg Eduard, fabrikant, Berlijn- Haleiise,* Kuriürstendamm 140, eischër, in mchten vertegenwoordigd door dr. inetmer, advócaat én procureur, Ber lijn contra Kalserlien, dr. Heinz; doctor in de chemi, wis- en natuurkunde, Berlijn- Charlottenbur'g, *Kantstraat twee-en-dertlg, gedaagde, in rechten, vertegenwoordigd door dr. - Vogt, caat te Berlijn, recht doende terzdke van den higestel/- den eisch, spreekt uit het navolgende/ v vonnisl” De notaris maakt een korte pauze werpt Kalserlien‘van onder zijn borsten lige wenkbrauwen een onderzoekenden bllk-rtoe. Deze kijkt echter vrij onver schillig voor zich Zoo ongeveer had hij zich het begin van het vonnis voorge- st^ld. Het schijnt nu eenmaal zijn nood lot te zijn, dat de heer EduWd Stolzen berg en dj*. Kalserlien V voortdurend zijn weg kruisen. De notaris, vervolgt: „Hét volgende- vonnis: I. Gedaagde heeft aan.hteéher R M. 85000, zegge vijfentachtigduizend rijks- •mark te betalen. n. Gedaagde wordt veroordeeld In de kosten „van hetf geding”. Hoeveel? informeert Kaiserlieif- be langstellend. t VUfentachtigdulrend mark, .her-

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1