I
De Tentoonstelling
SM SSSM»
„De Goudsche Glazen 1938
In plechtige bijeenkomst door
Minister Slotemaker de Bruine
geopend.
Ia
1
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 19759
Dit blad verschijnt da gelijks, behalve Zon- en Feestdagen
i de Jeugd
pr.jTTu.rroN
ten
ematie
Welkom thuis 1
i!
ansporten
jrland en daar-
jk te ontbieden
Toorn N.V
VGEL 164
d 1867
ROTTERDAM
DEN HAAG.
I Bioscoop
l!E - GOUDA
it exemplaar
ion man
k van wijk
iven
Vrijdag 24 Juni 1938 77e Jaargang
BERGAMBACHT. BERKENWOUDE, 1" -
IMUIZEN
2,
A. V. te
J- V. te Waddinxveen
et: A. v. d. 0. te den
x 6
van
iegl.: G. S te Streef-
J. G. C. Kamphuisen.
Burgemeester E. G. Gaariandt.
(Wordt vervolgd).
verblijfplaats en de antecedenten van
iwet: C. S. te Ouder-
subs. 2 d., verbeurd-
Kaiserlien op om daarna een uitvoerig
verslag te geven van zijn bezoek aan de
woning in de Kantstraat. Ina Heldt valt
De wonderlijke belevenissen
van dr. Kaiserlien.
door WILL AMBERG.
argatabwht: C. v. d.
3 subs. 2 d.
«1.: A. C. v. d. G. te
ETTA, GEORGE
NNE OSBORNE.
Neumann.
N STEM!!
art leeftijd.
tot 80 ets.
installing.
richt
ENHUISJE
degen te Maarn voO!
ugustus.
«vr. SOETERS-VAN
3rabethstraat 8.
f 24, Juni tot
andag
3REEN
opraan, het zang-
ollywuod, in
pr(js.
gel meer ƒ0.50. Op
Vervolgens sprak de burgemeester van
Gouda, de heer E. G, Gaariandt
Toespraak van den heer E. G
Gaariandt, burgemeester van
Gouda.
A. van R. te Gouda
verbeurdverkl. voor-
n 2 uur MATINEE
?ftjjd met ERROL
3AN BLONDELL.
i middelerwijl
jnWaï
a, aaar klopte
iets niet en Heinz Kaiserlien begon dan
14
Hij zwijgt plotseling, beseffend, dat hij
zich daar danig versproken heeft, inaar
spoedig is hij weer meester van de situ
atie. U moet weten, mijn neef heeft
herhalen. Bovendien kreeg hij de harte-
lijke groeten mee voor zijn vertrokken
neef. Maar naar dien opdracht luisterde
hu siecius mee een uuh uur, uiuum juj
zeer nieuwsgierig was naar het resultaat
van Ina Heldt’s nasporingen naar de
daan.
En toen? Ja, nou, van dien dag af
kwamen zij bijna dagelijks bij elkaar,
zooals trouwens vroeger ook steeds het
geval was geweest. Zij waren onafschei
delijk mijn man zaliger zou gezegd duidelijk on getuigen van de gewone ac-
hebben: als Castor en Pollux.
Dr. Heinz Kaiserlien kreeg een zeld
zaam vermoeden. De onbekende naam
genoot, die door Stolzenberg werd aan-
te kunnen laten zien hoe het gebrandschil
derd glas gemaakt wordt.
Wij danken het comité voor het initiatief
Eduard Stolzenberg.
Het blijkt ook ditmaal, dat hij zich
volkomen op Ina Heldt kan verlaten.
Klokslag elf uur is zij op de afgesproken
plaats; haar mededeelingen zijn kort en
I curatesse, waarmee zij voor hem pleegt
te werken. Zij schijnt trouwens haar be-
J moeienissen in deze zaak niet anders als
haar plicht te beschouwen en het is wel
kpnmprkend. dat zii bil de uitoefening
tot deze tentoonstelling. De voorzitter,
Mr. Rü’ksen heeft bijzonder veel t(jd en
moeite besteed aan de voorbereiding, het
houden van lezingen enz., zijn Goudsche me
dewerkers hebben een zeer uitvoerig ar-
chief-onderzoek ingesteld, terwijl ook de
Pers- en Reclame- en de Technische com
missie veel en goed werk hebben verricht.
En last not least kunnen wij Jhr. P. Bee-
laerts van Blokland en Mej. Ie Grom als de
motoren van het uitvoerend comité naar
voren brengen. De ontzaglijke arbeid door
hen verricht is niet onder woorden te bren
gen. Wij kunnen hen daar nooit genoeg
voor danken.
Ik wil eindigen met de hoop uit te spre
ken, dat deze tentoonstelling aan haar doel
zal beantwoorden door veel bezoek te trek
ken en de belangstelling voor de Goudsche
glazen in hooge mate op te wekken en dat
Gods zegen op al dezen arbeid moge rusten.
niet alleen het bezit zijn van de kerk, noch
hem niet in de rede en ook als hij aan
het eind is van zijn verhaal, zwijgt zij
nog eenigen tijd. Eindelijk vraagt zij
en het klinkt, alsof zij dat doet om maar
iets te zeggen: Bent u tevreden over
het resultaat van uw onderzoek?
Bent u tevreden? is Kaiserlien’s we
dervraag.
Eenigszins, antwoordt zij aarzelend.
Dat die beide heeren terzelfder tijd hier
in Berlijn opdoken en ook tegelijkertijd
weer spoorloos verdwenen, kan gevoege
lijk als het overtuigend bewijs van de
juistheid van mijn vermoeden, worden
opgevat.
Van welk vermoeden?
Van mijn vermoeden, dat het hcele
proces Stolzenberg-Kalserlien niets meer
of minder was dan een comedie. Slechts
geleden heeft hij de geënsceneerd met het doel uw villa te
kunnen verkoopen. Ik kan mij nu ge
makkelijk indenken hoe die twee te werk
zijn gegaan: Uit een of andere, ons tot
dusver onbekende bron ontvingen zij de
mededeeling, dat u voor langen tijd op
reis was gegaan en dat niemand in
Starnberg wist of weten mocht wat het
doel was van die reis. Van deze onbe
kendheid met uw verblijfplaats maakten
de beide heeren een dankbaar gebruik
om beslag te leggen op uw villa. Het is
eenvoudig geniaal, zooals zij zich daarbij
van de medewerking der autoriteiten
hebben weten te verzekeren. De geheele
comedie heeft zich om zoo tc zeggen
met de volle medewerking van de recht
bank en van den notaris afgespeeld.
Wie langzaam gaa
wie verstandig gaat,
4 tot en met Dinsdag
Let wel! Ook steeds
torstelling
JOAN BLONDELL
in
dfilm:
en de lieftallige
BIL JASON
gambacht: P, v. d. H
lubs. 2d.
4: M. S. te Waddinx-
(jüllMHE (lil HAM’.
Excellenties, Dames en Heeren,
Na het woord van den Kerkvoogd, den
heer Kamphuisen, die ons welkom heeft ge-
heeten binnen dit kerkgebouw, richt ik nijj
tot U allen, om U te begroeten in Gouda,
dat zich verheugt in het bezit der Sint Jan
en haar glazen en dat zich het tot een eer
rekent een uitgelezen gezelschap kunstmin
naars
zien.
Het is met by zonder genoegen, dat ik
welkom heet den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, Prof. Dr. J. R.
„u Slotemaker de Bruïne. Uwe belangstelling
zij ook hier tegenwoordig is en hare mede- 1 in kunstzaken moge tot de bezigheden van
werking heeft verleend aan deze tentoon
stelling door het afstaan van de gereed-
boven U jaar
rlTEND 10.30
L ATWILL
„De man met de
den”) thans in:
boven 18 jaar.
-30 en 40 ct.
D. v. B. te Gouda,
ssing van straf; T. B.
had ontvangen, kwam meneer Stolzen-
i berg hem al weer opzoeken, alsof er niets 1
gebeurd was. Zijn houding tegenover
meneer Kaiserlien was toen precies zoo
als vroeger. Ik hoorde zelfs hoe zij samen
genoeglijk zaten te lachen o, ’t was
zoo’n opgewekt mensch, uw neef! en
toen zij later samen weggingen, bood
meneer Stolzenburg uw neef een sigaar
aan. Daaruit meende ik gevoegelijk te
mogen concludeeren, dat de strijdbijl be
graven was en daar was ik, eerlijk ge
zegd, blij om, want ik ben nu eenmaal
geen mensch voor ruzie...
En toen? Kaiserlien is nog niet vol
haar te nemen, waarbij zij hem de ver- een lang niet vlotte en niet altijd aan-
zekering gaf, dat hij tc allen tijde wel- J‘ J u
kom zou zijn, wanneer hij behoefte
mocht gevoelen zijn bezoek nog eens te
een episode.
Een zekere Eduard Stolzenberg
woonde de laatste anderhalf jaar ten
huize van den hoofdonderwijzer Calvarï
aan den Kurfürstendamm”, deelt zij
huur opgezegd en is hij vertrokken zon
der adres achter te laten. Stolzenberg
was een man van middelbaren, leeftijd,
tegen de 40 ongeveer, clean shaven, mld-
4 van postuur. Hij gaf zich uit
als auteur.
Kan men in drie zinnen meer zeggen?
op om kort, maar hartelijk afscheid, van Kan men nog beknopter meedeelen, wat
i...„.-.„ku ™tt Ua»v> -4a. uat aav> Inrire niet vlrittA pn nipt nltiifi aan
gename discussie met den hoofdonder
wijzer Calvari slechts druppelsgewijs aan
het licht heeft gebracht?
Wat mij over mijn naamgenoot bij
mevrouw Reinhardt ter oore is gekomen,
gelijkt als twee druppels water op uw
hij slechts met een half oor, omdat hij inlichtingen omtrent Stolzenberg, merkt
de vrouw kan nu eenmaal bezwaarlijk
opbiechten, dat zij wel eensin de schrijf
tafel van meneer Kaiserlien snuffelde
en bij die gelegenheid kennis nam van
den inhoud van het betreffende docu
ment.
Heeft mijn neef met u wel eens
over dat proces-Stolzenberg gesproken?
vraagt Kaiserlien,
Neen dat nooit Maar ik geloof scnappenjK ontving, meneer auutuu van me pnuui wc« ecuvvi
rawi™. um ü.l ite la gekleed gaat; het aardige tolletje van
tenslotte niets terecht Is gekomen, want een proces kind In huls was en hem sl- eergisteren en gisteren was dus slechts
de heeren hebben zich al gauw weer ver- 1 garen aanbood, maar dan middelerwijl ->■>"
zoena. j toch de villa van zijn tegen^ander pu-
1CU> 11XUM Vil J1VUWI ixuwvilivu Mv6wr. uuU
ook zoo langzamerhand tot de ontdek- j
i soliede Boek-
>ór de plaatsing
te zijn.
Ledden; burgemeester en mevr. Gaariandt,
de burgemeesters var» Haastrecht, Moor
drecht, Reeuwijk en Gouderak; mevr.
Schouten; de neer en mevr.’ Bijlsma, den
Haag; mej. I. _yan Dugteren, secr. Volks-
univers., Rotterdam; ds. en mevr, van Dij
ken; ds. en mevr. Elzenga; dr. F. H. Fente-
ner van Vlissingen-, Utrecht; mej. J. M.
Fentener van Vlissingen, Utrecht; dr. H. E.
van Gelder, den Haag; B. 0. Halbers, secr.
Monumentenzorg, Overschie; de heer en
mevr. Kamphuisen; C. R.T. baron Krayen-
hoff, Alg. Ned. Ver. v. Vreemdelingenver
keer, den Haag; de heer en mevr, van
Krimpen; dr. G. C. Labouchere, Utrecht;
jhr. en mevr. Loudon, Wassenaar; de heer
W. Martin, Dir. Kon. kabinet v. Schilde
rijen, den Haag; mr. en-mevr. Mees, Was
senaar; Ulbo J. Müs, oud-burgemeester van
Gouda, Rijswijk; de heer G. J. J. Pot, Ge-
meente-Secretaris; mej. Posthumus Meijes,
Haarlem; prof. N. C, Hudig, Aerdenhout;
prof. J. Q. van Regteren Altena, den Haag;
jkvr. M. van Riemsdijk, Amsterdam; jhr. B.
W. F. van Riemsdijk, Amsterdam; burge
meester en mevr, van de Sande Bakhuyzen
van Leidten; dr. Noordijk, den Haag,
prof. ir. J. ,A. G. vari der Steur,
Oosterbeek; dr.- E. Wiersma, Rotter-
daip; de heer en mevr. Wil hel my van
Hasselt-v. Lidth de Jeude, den Haag; dr. K
Zimmermann; Commissaris Hess; ds. F. W.
G. Verheul; de heeren Visse’’ (en Knol
van het Atelier Schouten, Delft; de
heer en mevr. Duymaer van Twist-
Dortland, den Haag; de hoofd-directeui
van het Rijks-Museum te Amsterdam; mr.
en mevr. Rijksen; mej. A. C. Verwaal; mej.
W. S. G. de Grom, en Haag; de heer D
Bijlsma; dr. A. Montagne; mr. T. de Jong
Tz., kantonrechter, Rotterdam; dr. G, H
Hioogewerff, Rome, Jhr. W. C. Roëll, oud-
commandant Veldleger en vele andere voor
aanstaanden.
Nadat alle genoodigden hadden plaats
Uw departement pehooren, het is verheu-
„>e>ogend, uit Uw aanjvezigiheid en uit Uw be-
schappen en andere ingrediënten om hier reidheid de openingsrede uit te spreken, een
i-- Uaa Ua*. »AhooT>AoAii!i. daadwerkelijk blijk te zien van de omstan-
digheid, dat in feite de Goudsche Glazen
JJeden, St. Jansdag, is de Tentoonstelling
„De Goudsche Glazen” geopend. Hier
mede is de kroon gezet op het werk van
het Comité, dat, terstond na de voltooiing
der restauratie van de kerkglazen door den
Delftsohen glazenier, nu wijlen Ir. J. L.
Schouten, die daarvan zijn levenswerk
heeft gemaakt en wiens naam daaraan on
afscheidelijk verbonden is, het plan heeft
opgevat om dese kunstwerken van de
Crabeth’s en hunne leerlingen,t die thans
tot nieuwen luister zijn gebracht onder dc
algemeene aandacht te brengen binnen en
buiten onze grenzen.
Dat plan is thans tot uitvoering ge
bracht. De tentoonstelling is gereed. In’ de
wijde ruimten der monumentale St. Jans-
kerk zijh, omringd door de glazen der 16e
en 17e eeuwsche meesters der glasschilder
kunst, de oorspronkelijke teekemngen ge
ëxposeerd, die na eeuwenlang verborgen te
zijn geweest, ontdekt zijn en thans worden
.getoond, met de kleurenteekeiiingen, die
het mogelijk hebben gemaakt dat de restau
ratie der glazen volkomen in de oorspron
kelijke kleuren mogelijk is geworden.
In het koor der kerk is een schat van
materiaal bijeengebracht uit de oude ar
chieven: teekeningen, portretten, hand
schriften, oude en nieuwe werken, die be
trekking hebben op de geschiedenis en de
totstandkoming der glazen, alles keurig ge
ordend en verzorgd. Heb is de vrucht van
een minitieus onderzoek dat door den voor
zitter van het comité Mr. A. A. J. Rijksen,
de voorzitter der Technische Commissie Jhr.
P. Beelaerts van Blokland en de secretares
se Mej. Da. W, S. G. Le Grom en talrijke
medewerkers(sters) is ingesteld en waarbij
bijstand werd verkregen van verschilleiule
particulieren, en van het Alg. Rijksarchier
te ’s-G-ravenhage, de gemeentelijke archie
ven van Gouda, Amsterdam, Delit, Lsiden,
het archief der St. Janskerk’ de bibliothe
ken der Universiteiten van Amsterdam en
Leiden, van de gemeente-bibliotheek van
Rotterdam, het Centraal Museum van
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijii dagelijks geopend van 9—6 uur Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
Utrecht, de gemeentemusea van den Haag
en van Amsterdam, van het Hoogheemraad
schap van Rijnlhnd, van de kerkvoogdij der
Ned. Herv. Gemeente, van de Koninklijke
Bibliotheek, de Goudsche Libtye, het Licht-
beelden-instituut te Amsterdam, het Rijks-
prentenkabinet te Amsterdam en het Pren
tenkabinet van. de Leidsche Universiteit, de
Stedelijke Musea van Gouda en van Alk
maar en van Teylers Museum te Haarlem,
het Atelier „Heb Prinsenhof^’ te Delft en
nog meerdere instellingen.
Het Atelier ,,’t Prinsenhof” te Delft
heeft het door beschikbaarstelling van
diverse materialen en gereedschappen mo-
j’elijk gemaakt den bezoekers een inzicht te
geven in de techniek van het brandschilder-
werk.
Het is een zeer merkwaardige verzame
ling, die een aandachtige beschouwing
waard is en die er ongetwijfeld toe leiden
zal dat in rog wijderen kring studie za’
worden gemaakt van wat op de glasschil
derkunst en op de glazen der St. Janskerk
betrekking heeft.
Een uitnemend verzorgde catalogus dient
den bezoeker tot een goede gids voor de
expositie en voor de kerkglazen.
De Openingsplechtigheid.
In tegenwoordigheid van een g^oot aan
tal genoodigden is heden de tentoonstelling
geopend.
Onder de aanwezigen j m&rkten wü
met de Goudsche Comitél^den o.u. op'
jhr. mr. dr. L. A. van Karndbeck, Commis
saris der Koningin in Zuid-Hollan 1; jhr. er.
mevr. Bealaerts van Blokland-de Girard de
Milet van Coehoorn, Oosterbeek; Z.Exc.‘
jhr. mr. F. Beelaerts van, Blokland, Minister
van Staat enz., den Haag: Douairière jhr.
dr. W. A. Beelaerts van Blokland, Heelsun
.jhr. P. Beelaerts van Blokland, den Haag:
de heer en mevr. Beels, Hilversum; de heer
en mevr, van Beusekom-Plifstér, Ooster
beek; de heer en irievr. van Beuningen,
Rotterdam; de heer en mevr. dc Blécourt, genomen, zette het orgel, door den organist
Deze mededeeling is natuurlijk eenlgs-
iat, gaat verstandig; i zins bezijden de waarheid. Maar de goe-
m., AAVtrVTAAl IxATTI, O O t*l 1 V
gaat ver.
Reeuwjjk
-L 0. te Waddinx-
H. T te Gouda, |el|er
I. S. te Waddinxveen
nxveen, ieder 2 nubs.
A. te Gouda 2 x J
te Gouda 2 x '2,50
te Gouda en M.
f 3 subs, 2 d.
J- v. d. S. te Wad-
>nder toepassing van
binnen haar grenzen aanwezig te
den heer H. C. J. de Man bespeeld, de
plechtigeheid in met de Prelude en Fuga
van Bach. Nadat de klank dezer gewijde
muziek verstorven was, richtte de heer J.
G. C. Kamphuisen namens de kerkvoogden
het woord tot hen.
Toespraak van den heer J. G. C
Kamphuisen, vice-president van
het College van Kerkvoogden.
Excellenties, Dames e'h Heeren'
Het is mjj een
eer en een groot
genoegen U na
mens de kerk
voogdij der St.
Janskerk wel
kom te heeten.
Het verheugt
ons bovenmate
dat zoovele da
mes en 'heeren
aan de uitnoo-
diging om door
hunne tegen
woordigheid
luister en be-
teekenis bij te
zetten aan de
opening van
deze tentoon«tefii-g gehoor hebben willen
In de eerste plaats z(jn wij Z. Exc. Prof.
Slotemaker de Bruïne dankbaar, dat hij,
ondanks zijne drukke besognes van allerlei
aard, tijd heeft kunnen vinden om deze ten
toonstelling te openen.
Wij stellen het op hoogen prijs, dat Z.
Exc. Jhr. van Karnebeek, die ons de eer
heeft aangedaan mede als eere-voorzitter
van 'het comité te willen fungeeren, tegen
woordig is.
Onzen Burgemeester, de EdelAchtb. Heer
Gaariandt vindt men overal, waar het nuttig
en noodig is voor zjjn stad Gouda en hare
belangen op de bres te staan, en wij zijn ook
hem erkentelijk voor zijn tegenwoordigheid
en medewerking.
Onze gedachten gaan in deze oogenblik-
ken uit naar hem, die zijn leven gewijd
heeft aan het herstel der glazen, Ir. J. L.
Schouten, die helaas deze tentoonstelling
niet meer heeft mogen beleven. Zoolang dit
kerkgebouw zal blijven bestaan, zal ook zijn
naam in gedachtenis blijVen als de her
schep per van de Goudsche glazen in hunne
oude glorie.
Wij zijn mevrouw Schouten dankbaar, dat
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoor^nde tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels f 1.55, elke regel meer ƒ0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke reg<-
de. voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnn worden ingezonden door tusschenkomst van
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vó<
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd tc
den
king te komen, dat hij het slachtoffer j mede. Drie dagen»
geworden was van een zeldzaam geraf- j
fineerde en gecompliceerde oplichterij,
waarin misschien alleen nog lets te red- j
den zou zijn, wanneer er snel, maar dan
ook zeer snel werd ingegrepen. delmatig
En daarom stond hij, tot groote te- Q’°
leurstelling van de oude dame, plotseling I
mij eenigen tijd geleden geschreven, dab
een van zijn vroegere kennissen, een
zekere Stolzenberg een proces tegen hem
begonnen was om een bedrag van
van, ik weet niet meer hoeveel.
Van vijfentachtigduizend mark,
weet mevrouw Reinhardt prompt.
O, weet u daar ook van? Heeft hij
met u daarover gesproken?
Nu is het aan haar te erkennen, dat
zij zich verraden heeft. Stotterend tracht
zij de situatie te redden: Gesproken?
Nee, direct er over gesproken heeft hij
niet. maar ik ben er door een toeval
achter gekomen. U moet weten, op een
dag, toen u neef'niet thuis was, bracht
de post een aangeteekend stuk van de
rechtbank, een door meneer Stolzenberg
tegen hem ingediende klacht. En toen
las ik toevallig, dat meneer Stolzenberg
een proces tegen hem was begonnen
Over licenties of zoo iets.
1 geklaagd, maar hem nochtans vriend- kenmerkend, dat zij bij de uitoefening
wschappelijk ontving, meneer Eduard van die plicht weer geheel srijs
trouwens, dat er van dat geheele proces Stolzenberg, die bij zijn tegenstander in
1-1... <A»-> 1 nnn rwi-inoe ivr huis UtoC pn hpm si-
garon aanbood, maar dan
toch de villa van zijn tegel
Kaiserlien Is perplex. Van een verzoe- bliek liet verkoopen neen,
I ning tusschen die beide heeren had hij TT~‘ Tr'”
tot dusver nog niets vernofrien.
Zoo, hoe weet u dat?
O, dat was gemakkelijk genoeg te
zien., antwoordt mevrouw Reinhardt,
want nog geen twee dagen nadat me-
neer Kaiserlien het aangeteekende stuk
uui
en
