op j[®
Schitterende
GARAGE
A. VAN IPERE4
f
Touringcars
B. W. v. d. PAV00R0T
Adri van Maaren mjMI3
DE I
RUBRIEK
Weel U hel grote nieuws al
Prodent, Pastol, Odol, Colgate,
Pepsodent of Kolynos
rvoROL
met
nOUDSCHE COURANT Zaterdag 2 Juii 1938
Tweede blad
is
heden
mm
Voor de OMGEVING van GOUDA zij n onze 5 weekbladen De KHmpMierwaard, J)e Z uldplas, Weekblad voor Reeuwijk Weekblad _w*|
-ca veMuJiketijk!
BETERE WAGENS
ERVAREN CHAUFFEURS
GOEDE LEIDING
en toch.
VOORDEELIQ
bl|
Lange Tiendeweg 10-16
TELEFOON 38.
SALZBURG, STAD DER FEESTSPELEN.
Wij moeten
ruimte maken
Daar kan U van profiteeren
Partöen Linoleums - Karpetten - Loopers
Gordijnen - Tafel- en Divankleeden - Cocos- en
Chinamatten - Dekens - Matrassen - Spreien
Ledikanten - Wollen- en gestikte Dekens
Slaapkamer-, Woonkamer- en Salonmeubelen
Club- en Fantasiefauteuils - Spiegels enz. enz.
worden tegen ongekend LAGE prijzen geruimd.
KOMT ONZE OPRUIMINGS-ETALAGES BEZICHTIGEN.
m 1
M <U
'ÉU&U
-fe:
■V Voor Parelwitte tanden gebruikt U
Voor Kunstgebitten en Platen Steradent speciaal aanbevolen
ELKEN ZATERDAG
KWARTJES-RUBRIEK 4
Fa. G. L.
GARAGE CITAX
TELEF. 3000
LAGE GOUWE 64
Nachtwacht
PASFOTO'S
_v.h. Garage Luxe.
engels!
Brieven uit de Hofstad.
BEWOGEN GEBEURTENISSEN ACHTER STILLE
RUST VAN DE GOUDSCHE GLAZEN.
Bijdrage over de nauw met de stadshistorie verbonden
levensgeschiedenis van de schenkers van het
voormalige twintigste glas.
feuilleton
Welkom thuis
Tallooze
tevredenheids-
betuigingen
DEZEN ZOMER: FALLSTAFF - FIDEUO ROSENKAVALIER.
en een goede Tandenborstel van
plaatsen wy' in de
kleine advertenties tegen een tarief van 18 smalle Wket-
regels 0.26, elke regel meer 10 cent by vooruitbetaling. Voor
advertenties onder nummer aan het Bureau 10 ct. verhooging.
Inzending dezer advertenties 'ot Vrijdagmiddag 12 uur.
Brieven kunnen ALLEEN worden afgehaald eiken
dag van 96 uur, Zaterdags van 91 uur.
Voorziet Uw planten die U
met ide vacant.ie ons te bewaren
geeft vai^Uw naamkaart.
B.?.a. gedipl. Costumière v.
het maken van Japonnen en
mantels, v. d. ramstraat 61.
Gevr. nette dienstbode voor
dag en nacht.
Emeis, Bleekerssïïlfcei 71.
Heropend „Het Vishuis"
Groenendaai 60.
Gov. Meisje voor halve da
gen, beneden 17 jaar.
Adres: Joubertstraat 203.
Aanm. 46 uur Zaterdag.
Terston gevraagd voor Rot
terdam een
flink Meisje, v.g.g.v.
Aanm. Krugerlaau 109.
Net Meisje gevr. voor halve
dagen, Vrydag dén geheelen
dag niet oudqy dan 16 jaar.
Kleiweg 16.
Gevraagd net Meisje voor
halve dagen, 16 k 17 jaar.
Br. mot opgaaf loon no. 3283
bur. v. d. blad.
Terstond gevr. fl. zelfst.
Hulp i. d. Huishouding,
Chr. heg., goed met kinderen
kunnende omgaan. Adres:
Boelekade 205, Gouda.
B. z. a. R.K. Meisje v. d. en
n., 19 j., eenv. koken en werken
v.g.g.v. Adres: Visserstr. 23
Alpthen a. d. JByn.
Gevraagd:
WINKELMEISJES,
ter opleiding in 't vak, leeftyd
1420 j. Aanm. na 6 uur.
A. L. J. v. d. Veer, Tiendeweg.
B. 2. a. net Meisje, P.G. 17 j.
v. 85 u. m. middagkost, v.g.
g.v. Adres: Henegouwerweg
100, Waddinxveen.
Jongen
gevraagd (schoenmakerij).
Karnemelksloot 95.
B z. a. net Chauffeur, 212 j.,
liefst wasscherybedryf, reeds
als zood. werkz. geweest v.g.
g.v. biiyien als buiten de stad
goed bekend. Br. no. 3259 bur.
v. d. blad.
Gevraagd nette R.K. Dag-
dienstbode, geheel zelfstandig
knnende werken.
Br. no. 3261 bur. v. d. blad
B. z. a. Dagmeisje van bul
ten, 15 jaar.
Br. no. 3262 'bur. v. d. blad
Meisje en Jongen gevraagd
14 k 15 j. voor aardewerkfabr.
Aanmelden Zaterdag na 6 u.
Parkstraat 2.
Dagelijks vers gebakken
en gestoomde vis
B. z. a. aiet Meisje voor halve
dagen tot 's middags half 4.
Br. no. 3266 bur. v. d. blad.
B. z. a. nette Dagdienstbode,
26 j'. v. g. g. v.
Br. no. 3263 bur. v. d. blad.
Gevraagd voor direct R.K
Dagmeisje, leeftijd circa 18 j.,
zelfst. werken.
Aanmelden v. Swietenstr. 4.
Meisje gevraagd v. d. mor
genuren, Vrydag goh. dag.
Westhaven 19.
Net Meisje zoekt een
Vriendin, leeftijd 2i5 jaar, P.G.
Br. no. 3226 bur. v. d. blad
Te koop gevr. Eleetr. motor
met pickup en platen. Br. m
prijsopg. no. 3227 bur. v. d. bl.
Te koop gevr. 4 pers. Auto.
Br. met merk jaar prija enz.
onder no. 3229 bur. v. d. blad.
te koop.
Bogen 57.
Tandem
Te koop Electromotor met
pickup HL— Moering, Pr.
Hendrikstraat 79.
Zeilboot te koop, B.M. 12 M2.
Te bevr. W. v. Wijngaarden,
Karnemelksloot 71,
Te koop
Fox-Terrier, 6 mnd oud.
Turfmarkt 96.
Te koop inzinkbare trapnani-
machine, voor en achteruitwer
kend, en pathéfoon m. 50 pla
ten. Vest 67.
Te koop gevraagd een
Poppenwagen.
Br. no. 3267 bur. v. d.
De echte Holl. Rolmaatjes
haring 7 cent per stuk
Te koop gevraagd een z. g.
als nieuwe Koffer-Gramofoon
met platen.
Br. met opgaaf prijs onder
no. 3264 bur. v. d. olad.
Te koop een 14 voetg blank
eiken platbodem Jol, z. g. a. n.
P. P. Hagendijk, 's-Graven-
broekscheweg F 2 Reeuwijk
Een Krullenjongen gevraagd.
Fa. J. Slegt,
Boelekade 113.
Gevr. nette Kostganger in kl
gezin, geen beroeps.
Br. no. 3258 bur. v. d. blad.
Gevraagd een flinke
Dagdienstbode,
zelfst. en netjes kunn. werken.
Adres: Markt 22.
Te koop tweepersoons Kano,
z.g.a.n. Bill, pry's.
Adres: Voorwillens 81.
Te koop: paar Sporen met
riemen voor ruiter.
Boelekade 206.
Te koop een goed onderhou
den Invalide Wandelwagen.
Te betr. Nieuwehaven 302.
Te'koop
eiken Salontafel.
Gr. Jacobastraat 40.
Gevraagd net Meisje voor
halve dagen.
Br. no. 3265 bur. v. d. blad
Te koop aangeboden
gebruikt Damesrijwiel.
St. Jo^ephstraat 9.
Te koop 2e hands Dames- en
Heerenrijwielen z. g .a .n.
Tevens een schuur met glas,
uitneemibaar 4% x 3 M.
L. Vink, Tentweg, Stolwijk.
Te huur
eenlgte goed onderhouden
Moderne Woningen
op het voormalige O.N.A.-tor-
rein. Huurprijs 5.26 en 5.50
per week.
Te bevragen bij- G. J. van
Wingerden, R. v. Cataweg 3 en
G. v. d. Horst, Turfmarkt 42.
Te huur gevr. ld. Auto 4 pers
voor 1 mnd. m. wegenbeLkaart
Br. no. 3228 bur. v. d. blad.
Te huur Burgerwoonhuis,
Zoutmanstr. 23. Huurprys/ 5.75
Te bevr. Westhaven 60.
Flink Bovenhuis te huur,
Groenendaal 34, 4.75.
Te bevr. L. Groenendaal 81.
Te huur Houtmazisplantsoen 7
iHuurprys 2.90 per week.
(Gas, waterl., electr.)
Wineklhuis te huur.
Lage huurprijs.
Dubbelebuurt 2.
Te huur fcentrum:
Een Woning met poort 5.
p. w. Een Woning met poort
4.p. w. Bovenwoning/ 8.
p. w. Te bevragen: Gouwe 55.
Slaapgelegenheid gevr. in kl.
gez. of by alleenw., d. man op
leeft, benedenh. Br. no. 3268
bur. v. d. blad.
F^jne gerookte paling
60 cent per half pond
Radio. Doet thans Uw voor
deel: Philips, Telef unken-toe-
'sfceHen geheel gereviseerd van
af 15.'Philips Service.
B. v. d. Valk, Tuifmankt 98.
Een in goeden staat zijnde
Tandem te koop. Te bevragen:
Jan 'Luykenstraat 30.
2evhands Kampeert ent
te koop gevraagd.
Groene weg 71.
De beste Vioolsnaar
PIRASSTRO
Jager, Westhaven 20, Gouda.
Vanaf heden weer Croquetten
verkrijgbaar per stuk 10 cent,
3 k 1 kwartje.
A. B., Nieuwsteeg 2.
Costumière voor het vervaar
digen van Dames- en Kinder
kleding beveelt zich beleefd
aan J. Peek, Peperstraat 2.
Ook patronen naar maat.
Een gat in Uw ja« gebrand?
Dan naar le Goudsche Kunst-
stoppage, IJssellaan 84.
Van 1 tot 15 Juli GRATIS
controle en advies van Uw ver
lichting en battery.
H. Weurman, Bogen 30, Tel.
3264. „K-A.W." Accumulatoren.
Vuren-, Beuken- Eikenhout,
Berken- en Eiken Triplex by
Hoogendoorn,
Wilhelminastraat *18, Tel. 3664.
NACHTWACHT gevraag*
leeftijd 4550 jaar.
Aanb. alleen schriftelijl
Kuathmz „Huize Juiiana'
BADEN IS f^EZOND
ADHUIS
Op leder uur van den dag uf
de nacht Cigarette» uit mijn
nieuwe automaat. Antoon
Katwijk, Walestr. 8, lel. 2320,
Het Residentieplein met ds Domkerk in Salzburg.
Elzen Triplex 150 bij 120,
per plaat bo cent, gaai by
Hoogendoorn,
Vv uiieinunustraat 18.
Inplaats van Triplex voor
plafondbekloeduig
Curton - veel goedkooper,
Uit voorraad leverbaar,
ltetzema Stootgteeg.
Eysink Jub. Motor, Bel.vry
vanaf 248. Rijwiel- en
huis Gouwe, 'leief. 363i
Ter overn. gevr. Old finish
Theemeubeltje en lamp.
Br. no. 3238 bur. v. d. blad.
Te ihuur modern Huis met
tuin, nieuw gedeelte Const.
Huygensatraat, billijke huur.
Te bevr. Martensstraat 4.
Rustig Pension aangeboden
door weduwe-alleen voor één
of twee heeren. Nette stand,
centrum stad.
Br. no. 8224 bur. v. d. blad.
Dierenbeschermig afd. Gouda.
Logies voor honden erf katten.
Tevens honden) wasschen,
trimmen en scheren.
Dierenasyl, Moordr. Tiende
weg 1, Gouda.
Zoutevis één kwaliteit, de
beste, 40 cent per pond
Een1 Racefiets te koop, zoo
goed als nieuw. D, Slooter,
Vrouwevestestraat 16.
Verhuisd:
L. C. Suyk, Zuiveraar-
Metselaar, van Boelekade 119,
naar Bleekerssingel 49.
Billijk te huur Huis, Heeren
straat 100.
Te bevr. Raam 161.
Te huur Woonhuis, H. v. AI-
phenstr. 68, verlaagde huurpr.
IJssellaan 14.
Te huur gevr. Werkplaats met
Woning. Br. met prijsopg. no.
3260 bur. v. d. blad.
Te huur gevr. kl. Benedenhui*
door 'bej. alleenw. weduwe.
Br. no. 3225 bur. v. d. blad.
Weggevlogen een bonte Ka
narie. Terug te bezoigen:
Crabethstraah 25.
Binnengevlogen, blauwe dof
fer, postduif.
Emeis, Bleekerssingel 71.
Gom. Zit- en Slaapkamer
of Zit-Slaapkamer en klein
slaapkamertje met gebruik van
keuken te huur gevraagd voor
enkele weken in de maand Aug.
Brieven met prijsopgave: K.
Bergweg 3, Huis ter Heide
(U.).
Auto-toeren met de luxe 7-
pers. V. 8. 3 gulden p. p. per
dag. Thalia Garage, Kleiweg
101, Telef. 2150.
Het allerbeste adres, voor
boeken en muziek te laten in
binden is J. A. Broer, Nieuwe
haven 326.
Ccjrotraal Garage Tel. 2986
Nieuwe strooml. 7 pers. Taxi's
T. P. v. Loon N. Markt 27
k 4
Ter overname gevr.
persoons Kampeertent.
Adres; Pr. Hendrikstraat 27*.
Te koop een IJswagen-carrier
met toebehooren en kookketel|
Te bevragen bij G. Komijn
Lange v. Wijngaardenstr. 8
Aangeb. Zit- en Slaapk. of
Zit-Slaapk. m. en z. pension.
Nooth. v. Goostraat 15.
Broer's Taxibedrijf, het oud
ste en goedkoopste adres. Tel.
2150, naast Thalia-fiioscoop.
Huisorgel 1% spel Amerik.
wegen? plaatsgebrek, f 30.
Bodegr. straatweg 110.
Voor een goed stukje schil
der- of behangwerk naar
G. Hei kent a, Vlumingstr. 24.
Verkoop van Verf, Behang,
Kwasten en a&nverw. artikelen.
HiH. Huiseigen. 10 korting.
PIRASSTRO SNAREN
JAGER,
WESTHAVEN 20.
Gratis Rijwielinspectie voor
de aanstaande vacantietochten
in Broer's Rijwielherstelplaats,
Kleiweg 101.
J. P. BOOT,
Electr. Houtdraaierij,
Groenendaal 67.
HoutenLandbouwartikelen en
alle mogelijke reparaties.
Heeft U Iaat van pijnlijke
veeten, eketeroogen. eelt of
kalknagels Hot wordt pijnloos
verwijderd door Zr. van Aa,
Gouwe 188, Tel. 8281.
V E EM A RKT-R EST A U RANT
bhlyk te huur voor bruiloften
en party en, v. Midtiellantstraat
U>. N. Markt bS-M, lei. ZbZo.
Wilt gij schoenen laten repa-
'i liaat Geukea het pro-
oeeren. Vlamingstraat 14.
Muziekschool-De Beun,
Vvesthaven öif.
Alle vakken.
U, K. D. Stofzuigers m .gar.
vanai j+z.—. ivy wici- en Mo mm-
mus uouwe, iciei. 3t>oü.
Lu re haring en roiiuops
inverse soorten sardines
iransporirywiei met eiectr.
iamp en gr. uagageuruger j il.
rutuweg lui.
l iauuies, jtegeiyk onderwys,
zeer oiliyxe conditie.
Mej. Verzyl, UoslLaven 88.
OTO DAEMS, Zeugestraat 64,
A. J. WEMPE, Leraar M.
Joubertstraat 142.
Een r\jke kleurschakeering
Gabardine Damesmantels,
waaronder prachtige pasteltin
ten wachten U. Alle mantel
met prima bijkleurende zijd
gevoerd 12.75, 14.50, 15.-, 16.75
leta bijzonder voor deze pry zen
H. BLOM,
Groenendaal 6.
Over de PASVORM van d
Schoenen van JAN VAN DAÏ
in de Keizerstraat, is
ieder tevreden
Boekbinderij D. v. Leeuwei
Turfsingel 23. Het betere adre
voor inbinden van alle soorte
boeken, jaargangen en muziel
W-asch tafels, Closetinrichtinge
Baden met geysers
JAN SPEE nog goedkoops
Beleefd aanbevelend,
JOS. klaassen
Te koop als nieuw mod«
Wandelwagentje, pry's 7i
en nieuw hondenhok 3.50.
Molenwerf 18.
Gillet, bel.vry, 2e hands.
.Rijwiel- en Moiorhuis Gouwe,
itci. óoou - uouwe öi.
Dames boeriuinen *choene
J 1.7a, 1.85, 1.95 en Heeren-
moilieres 2.50. Van Maaren
Schoenhandei, Vyverstraat.
Laat bij ons Uw Costuum
ontvlekken en modelperaen k
1— G. Roelofs, Walestraat 2.
Mej. E. C. de Weger,
Fijne Chocolaterie en Banket.
Kattensingel 96 hoek Spoorstr.
Fonkelnieuwe Rijwielen met
garantie vanaf 18.75, alleen
in Broer's Rijwielmagazijn,
Kleiweg 101, Gouda.
Voor behang alleen in de Be-
hangselbeurs, Zeugestr. 86, Tel
2025. Behangen 20 ct. per rol.
Kippenvoeders
gemengd graan, sper. gozuiveru
5 ct. per pond, 10 pond 48 ct.
100 pond 4.40
E. J. Wientjes, Keizerstraat
Bier 8 cent per flesch.
Het Wapen van Gouda,
L. Tiendeweg 10
Voor Uw loodgieterswerk en
Electriciteit Uw adres
Jan Spee Spieringstr. 149,
Tel. 282
Telef. 3761.
Hoekstra, Hij ka gedipl. Horlof
Gouwe 51.
Voor reparaties en verbouwil
gen, is het adres J. Hoek*
Timmerman, v. Heusdenstr. I
Scherp ooncurreerend.
Te koop een goede 2e h*11'
Damesfiets. M. v. Vliet, EtW
kade 43, Boskoop.
Naaimachine-, Klok-, Hortal
Reparatie. Nieuwe Naaiaad
nes 10 j. gar. 40 Gld. H«t
trouwdste adres: P. G. Wtart
Aan huis te ontbiedaa
Wachtelstraat 27 Om
Waddlnzveen en De Boskooper het BENIGE AFDOENDE en GOEDKOOPSTE PUBLICITEITSMID1®
Zend Uw opdrachten aan het Bureau: MARKT 31, GOUDA, Telef. 2745.
Werkelijk, Salzburg is zelf een „feestspel"
der natuur. Alles is hier opgewekt, feeste
lijk en grootsoh en verwonderlijk zyn hier
de opvallende tegenstellingen: bergsneeuw
en bloemenweelde grenzen aan eikaar, nau
we steegjes en ruime pleinen met kerkkoe-
pels en oude paleizen.
Deze schoonheid om hen heen heeft ook
in de Salzburgers zeiven al spoedig een
drang naar het veelomvattende gebied der
kunst wakker geroepen en dan vonden zy
in de tooneelkunst steeds de meeste bevre
diging. De aartsbisschoppen, de vorsten van
Salzburg, toonden veel begrip voor dezen
drang. Toen Max Sitticus in 1615 zijn lust
slot Hellbrunn bouwde, ontdekte hy in het
romantsche park een door het water uitge
slepen rots en zyn eerste gedachte wa>:
„Hier moet een theater komen." Zoo vindt
men dan ook nog steeds hier het eerste
Duitsche openluchttheater.
Dan krygt het prachtige renaissanceslot
Mirabell zijn schouwburg en korten tijd
later schiep aartsbisschop Thun uit een af
graving aan den Mönchberg een wel heel
elgenaardigen schouwburg: ,hy Het de loges
in den rotsWand uithakken, 96 loges in twee
verdiepingen boven ^lkaar, waar zijn gasten
zich verlustigden in ridderspelen, ruiter-
scènes en dergelijke. De patriciërs en bur
gers van Salzburg bezochten het Hofthea
ter en de universiteitsschouwburg, waar het
spel op hoog peil stond.
Een amusant voorval uit de jaren om
streeks 1770 doet zien, hoezeer de Salzbur
gers met hun schouwburg ophadden. Op een
avond klopte een vreemdeling aan een der
hulzen by de Salzach aan, maar er ver
scheen niemand aan de deur. Ten laatste
ging een raam in een buurhuis open en een
stem riep: „Die zyn niet thuis, U kunt ze
in den schouwburg vinden, waar ze eiken
avond zitten, 't Zyn van die echte Salzbur-
ger theatergekken!" De aldus betitelde fa
milie luistert naar den naam Mozart.
Met Wolfgang Amadeus Mozart is te
Salzburg de eigenlijke gedachte aan feest
spelen begonnen, nu bijna honderd jaar ge
leden. Want de onthulling van het stand
beeld, dat Salzburg voor zyn grootsten zoon
liet zetten, bracht in 1842 de stad het eerste
Mozartfeest, waarbij het Mozart-Requiein
in den Dom door Mozart's zoon persoonlijk
gedirigeerd werd. En toen in 1856 de hon
derdste geboortedag van Mozart herdacht
weed, gaf dit jubileum aanleiding tot het
tweede Mozartfeest der stad.
R*«d« toen was de blik van een geniaal
kuwtenaar op Salzburg gevallen. Hy voel
de dat deze prachtig gelegen stad een ideale
plaats was voor het houden van feestspelen,
immers een feestspel in een zoo mooie stad
en met een zoo prachtige omgeving moest
als een magneet op den vreemdeling werken.
Deze kunstenaar was Richard Wagner en
zyn idee werd in 1887 door zijn leerling en
vriend, den beroemden Meistersinger-diri-
gent Hans Richter, opnieuw overwogen.
Toen hij de jubiloumuitvoering ter gelegen
heid van het eeuwfeest van Mozart's „Don
Giovanni" leidde, was hij dermate verrukt
van Salzburg, dat hij opwekte tot het hou
den van j aarlij ksche feestspelen en als
plaats van uitvoering had hij zich den
Mönchsberg gedacht, hoog boven de daken
en koepels der stad.
Van nu af aan werd de gedachte aan een
dergelijk plan aldoor levendig gehouden. In
1890 verscheen een brochure „Das Mozart-
festspielhous in Salzburg" met nauwkeurig
uitgewerkte plannen. Al meer en meer wint
de idee dan veld. In 1910 wordt de eerste
steen gelegd voor het Mozarteum, gepaard
met een groot muziekfeest. En bijna zeker
zou het plan in 1914 veWezenlyVt zyn naar
aanleiding van het georganiseerde Mozart
feest, indien de oorlog niet tusscKenbeiden
gekomen ware. In 1918 steken enkele pro
minente figuren de hoofden bijeen, die zich
„Salzburger Festspielhausgemeinde" noe
men en Richter's plan willen verwezenlij
ken. Hun oproep vond alom in Europa weer
klank. Dan wordt in 1920 op den Domplatz
„Jedermann" opgevoerd. Nu wordt overal
over Salzburg gesproken, de bijdragen
vloeien ruim toe, de geheele beschaafde we
reld wenscht een Festspielhaus te Salzburg.
Een prachtig plan wordt gemaakt: het
Festspielhaus zal komen in het park van
Hellbrun, het barok-lustslot, maar daar
komt de inflatie en slaat alle plannen den
bodem in. Eerst in 1925 duikt dan de ge
dachte op, dat men de oude „Winterreit-
schule" aan den voet van den Mönchsberg
kon verbouwen. En zoo grooten spoed zette
men achter dit nieuwe plan, dat het Fest
spielhaus reeds in den zomer van 1925 met
een opvoering van Vollmoelleris „Mirakel"'
kon worden geopend. Dan wordt in 1927 in
dit gebouw een proef genomen met het op
voeren van een opera, den „Fidelio" en men
bemerkt, dat het complex uitermate ge
schikt is tot het ten gehoore brengen van
opera's. Reeds het volgend jaar betrekt Mo
zart het gtbouw en van nu af staan jaar
lijks ettelijke Mozart-opera's op het pro
gramma der Festspiele. Dezen zomer wor
den gegeven „Don Giovanni" en „Figaro's
Hochzeit" in de origineele partituur met
den Italiaanschen tekst.
In 1938 werd de „Felsenreitschulen" ach
ter het gebouwencomplex van het Festspiel
haus in een heerlijk openluchttheater omge-
tooverd, welks romantische sfeer met de
met geboomte omgeven rotswanden
achter het tooneel en de uit de rots gehou
wen loges door geen ander openluchtthea
ter kun worden overtroffen.
Behalve Mozart worden in het Festspiel
haus twee Wagner-werken opgevoerd, want
ook Wagner's naam is onafscheidenlyk aan
Salzburg verbonden. Het Festspielhaus, dat
inwendig geheel gerestaureerd is, woijit nu
heropend met een feestelijke opvoering der
„Meistersinger". Geheel nieuw op het Salz
burger tooneel is verder de „Tannhauser".
De drie opera's, die verder dezen zomer ge
geven worden, zijn „Fallstaff" van Verdi,
„Fidelio" "en de „Rosenkavulier" van Ri
chard Strauss.
MGDXXXIII.
Onze stad is wederom een belangrijke in
stelling rijker geworden. Eigenlijk bestond
die al, maar zóó zeer verborgen en zóó wei
nig toegankelijk, dat alleen de ingewijden
en belanghebbenden ze kenden en wisten te
vinden. We bedoelen het penningkabinet, dat
thans een vorstelijk onderdak heeft gevon
den in het gemeentelijk museum. Het is
I eigenlijk een rijksinstelling, die in de Ko-
I ninklijke bibliotheek was opgeborgen en
daar schuil ging. Door een toevallige om-
I standigheid is hierin verandering gekomen
i en is het Ittjk bereid gevonden haar collec
tie in beheer aan de gemeente den Haag
over te dragen. Door allerlei omstandig
heden is de opstelling ervan vertraagd maar
thaij<8 is de expositie ervan gereed.
Penningen en munten-verzamelen is wel
één der mooiste en interessantste liefhebbe
rijen. Of er velen zich hieraan overgeven is
ons niet bekend; waarschijnlijk niet zoo heel
veel, omdat het nogal een kostbare lief
hebberij is. Zooals by de populaire verza
melwoede van postzegels waaraan naar
yien ons eens verzekerd heeft honderd vijf
tig duizend personen in ons land lijdende
zijn, zal het bij de penningen en munten
zeker niet gaan. Den Haag heeft nu èn voor
de postzegels èn voor de munten het mu
seum van ons land.
Eén der belangrijkste stooten tot de sa
menstelling van een rijksverzameling heeft
indertijd gegeven een... dominee. Op het
laatst van zijn leven is deze zelfs een zestal
jaren directeur van het kabinet gweest. Het
was de heer Looyen, predikant te Utrecht,
die een verwoed verzamelaar van pennin
gen en munten was. Hy had een vermaard
heid verworven en zyn verzameling over
trof verre de rijkscollectie. Men heeft toen
de goede gedachte gehad hem zy"n verzame
ling af te koopen door hem tot zijn dood
toe een flink inkomen als directeur van het
kabinet te geven. Hij heeft het lirecteur-
schap niet als een sinecure beschouwd maar
integendeel met grooten ijver zich gezet aan
de ordening en de beschrijving en catalogi
seering van de collectie. Door zijn verzame
ling en door «ijn arbeid feitelijk de grond
slag gelegd tot deze clolectie die nu eenige
zaaltjes van het gemeentemuseum inneemt.
Het zou na den dood van den heer Looyen
nog vyf en veertig jaar duren eer bereikt
was wat hy zich pngetwijfeld als ideaal
heeft gedroomd, n.l. een eigen museum voor
zijn geliefde penningen. Er zyn er vele die
niet aleen zeer zeldzaam zyh de groot
ste hobby van een verzamelaar maar die
ook buitengewoon fraai zijn in staaltjes van
snykunst, zoowel in ons eigen land als el
ders. By tal van gelegenheden zyn mooie
penningen geslagen en zy houden de herin
nering wel op zeer duurzame wijze vast.
Geen papier en geen plaat kan tegen het
metaal concurreeren. Heel wat mooier is
zoo n penning dan een oude verbleekte en
gestempelde postzegel.
Het ware nu wel gewehscht, dat het pu
bliek hier weer eens meewerkte. Het lydt
geen twijfel of in tal van huizen schuilen
nog allerlei gelegenheidspenningen die 'daar
diep-opgeborgen liggen, met de groote kans
op een kwaden dag van het tooneel te ver
dwijnen. Wie voor deze penningen een goed
onderdak wil vinden kan wellicht zich tot
het penningkabinet in den Haag wenden.
Heeft men het exemplaar daar niet dan zal
men met een schenking ongetwijfeld zeer
verheugd zyn. Het is van veel belang, dat
er althans één plaats is in ons land waar
alles op een gebied als dit te vinden is. Par
ticuliere verzamelingen hebben altijd de
groote kans, dat zy na den dood van den
verzamelaar uiteenvallen en door verkoop
over de wereld verspreid raken. Dat is In
derdaad een slecht ding en het ware ook
hier te wenschen, dat verzamelaars dit ge
vaar bijtijds bezwoeren door te bepalen,
dat hun met zorg en vlijt bijeengebracht
collectie naar het officieele museum ging.
Dezer dagen overleed juist de stichter van
het Postmuseum en zijn voorbeeld om bij
tijds zij*i verzameling behouden onderdak te
brengen moge door alle verzamelaars ge
volgd worden. Niet één land heeft een mu
seum als dit en aan den postdienst zit een
stuk cultuur vast, dat alleen door een goed
museum bewaard kan blijven.
Het groote internationale wegencongres
heeft in onze stad heel wat vreemdelingen
gebracht en dus heel wat beweging. Waar
schijnlijk hebben wy ook aan dit congres te
danken, dat de nieuwe verkeersweg naar
Amsterdam onverwacht veel eerder is ge
opend dan aanvankelijk de bedoeling Bcheen.
Als een soort sensatienummer Is die open
stelling thans tijdens dit congres geschied.
Ook de tweede belangrijke verkeersver-
betering, de directe verbinding van de
Goudsche weg met Scheveningen, ia In de
ufgeloopen week geopend. Men kan nu van
Voorburg komend buiten den Haag, althans
het centrum daarvan om, Scheveningen be
reiken. Wel zijn er nog eenige gedeelten in
uitbreiding, zoodat het geheel nog veel
fraaier wordt, maar de verbinding is er nu.
Zij leidt dwars door het Haagsche Bosch,
langs de nieuwe kazernes en langs de ge-
van genis naar een vrij nauw viaduct onder
de Electrische door tot achter het Kurhaus.
Er zullen mettertijd nog wel eenige verbe
teringen in aangebracht moeten worden,
maar dat komt wel als eerst de hoofdader
er maar is.
Thans is het uitkijken naar de nieuwe
Hoornbrug by Rijswijk. Op drukke dagen
heeft men er een tweede brug een schip
brug by gelegd, die althans heel wat
helpt. Waarom men met dien aanleg zoo
lang heeft getalmd, terwijl het duidelijk was
dat hier een afschuwelijke hinderpaal bleef
staan is niet duidelijk. Er zijn heusch wel
wegen en bruggen aangelegd, die heed wat
minder haast .hadden.
Maar men moest waarschijnlijk overal de
menschen wat ,ifceven" om te laten zien hoe
heel het land weAl bedacht met het geld,
dat de auto's via de belastingen opbrengen.
HAGENAAR.
(Slot.
Het pand in stadshanden,
Hoewel men nu zou denken, dat men over
het huis in de Regenboog niets meer zou
hooren, is dit niet het geval. Onder datum
van 16 Augustus 1676 leest men in het
Vroedschapsboek het volgende:
„Op huyden hebben den Burgemrn de
Vroetschap aengedient hoe dat capitain
Smit, de stadt schuldich es, van geleende
penningen die zomrae van t Sestich gulden,
daer off qpaalck restitutie zal1 wesen te
becoemen, naedien hij van hier zall ver-
trecken. Ende alsse de voorne. Smit wel-
gaerne vercoopen ende affhendigen zoude
voor een cleijne penningh t huys van Jan
Hey gerritsz. hem bij zijne Extie gegeven,
staende aen de Marct, d'welck voor dese
tydt die stadt wel zoude dienen omme daer
inne eenige capitains te accomoderen tot
ontlastinge van de burgerie. Is daeromme
ter Vroetschap omme gevraecht off myn
heeren geraden vinden t voorsz. huijs van
stadts weghen te coopen omme zoe d'voors.
achter wezen daeraen te consequeeren.
Waerop geresolveert is met die voors. Smit
te treden in communicatie ende indien 't
voors. huys te becoemen mochte zyn voor
twintich ponden Vis, off dier omtrent, in
zulcke gevalle die coop 't accepteren, wel-
verstaende, dat die vrienden van Jan Hey
gerritsz. ter gelegender tydt, d'voorz. huijs
weder zullen moeghen aenvaerden, midts
die stadt haer gedebourseerde penningen
van de coope restituerende ende behoorlijcke
interest van dien, mitsgaeders d'oncosten
van de reparatie die aireede daer aen van
Stadts weghen gedaen es, ende noch gedaen
zullen werden."
Het besluit van de Vroedschap werd ten
uitvoer gebracht. Dit blijkt weer uit het
Eygenboek van 5 September 1576, waarin
staat:
„Adriaen Jansz. als speciale procuratie
hebbende van Jan Cunygham alias capitain
Smit, hier nae van woordfe te woorde ge-
incorporeert.
Up huyden den vyffden dach van Sep
tember A°. XVc Ses ende t Zeventich, com
pareerde voor my Salomon Lenaertsz. van
der Wuert Notaris publycq by den Hove
van Hollandt geadmitteert, ende voor den
ondergescreven getuygen d'edele erntfesten
ende vromen Jan Cunygham alias Smit ca
pitain van een vendel voetknechten onder
t gebiet van de Pr. Extie. Ende heeft mits
desen specialicken geconstitueert ende
machtich gemaect Adriaen Jansz. woenende
binnen der stede van der Goude, omme vuyt
zyn constituants naeme ende van zijnen t
wegen te mogen vercopen alsucke huys ende
erve als hy constituant binnen der voors.
stede van der Goude aen t marctvelt naest
t Artellerie huijs westwaerts staende heeft,
ende hem competerende es, den cdlper van
dien den eygen van de zelve huy singe ende
erve voor de gerechte des voors. stede van
der Goude over te geven, ende voorts op-
drachte ende traditie naer costume der zei
ver stede van der Goude daer van te doen,
die penningen daer van coemende te mogen
ontfangen, ende quytscheldinge daer van te
doen" ende voorts alles daerinne te mog^n
doen, handelen ende tracteren, dat hy con
stituant present zynde, zelffs zoude cön-
nen ende mogen doen, alwaert oick dat de
zaecke apeciaelder procuratie requireerde
dan voors. staet. Belovende te houden vast
ende vap waerden alle 't gundt bij de voors.
Adriaen Jansz. hier inne gedaen ende gehan-
teert zal worden, onder alle verbanden van
rechts wegen daertoe staende, ende behoo-
rende, waervan hy constituant versochte
acte.
Aldus gedaen binnen der stede van Ley-
den in 't loisgement van den voorne. con
stituant ten dage ende jaere als boven, ter
presentie van de eersamen Jan Pierson
schrijver van des voors. constituants vendel
ende Dirck pietersz. van Egmont schryVer
poorter der voors. stede van Leijden, als
getujjgen waerdich van gelove hiertoe ge-
requireert ende gebeden. Ita esse attestor
(aldus verklarende) Ende was ondertey-
ckent S. Lqjiaertsz. van der Weurt Notaris
(met een strick) heeft vuijt crachte van
dien vercocht ende overgegeven den Burge-
mrs der stede van der Goude ten behouve
van de zelve stede een luijs ende erve
staende aen 't marctvelt in den Regenbooch
eertyts toebehoort hebbende wylen Jan
Heij gerritsz. belent aen de noortzyde 't Ar-
TANDPASTA
Niets is groot, als het niet tevens goed is.
Du wonderlijke belevenissen
van dr. Kaiserllen.
door WILL AMBERG.
.Kaiserllen kreeg werkelijk eerbied voor
p® fijngevoeligheid en de tact van. zijn
»®Bii«tandcr$, want zes jaar, dat was
pw^ngevecr het leeftijdsverschil, dat hij
«■roten man en vrouw voor een la#g-
huwelijksgeluk wenschelijk achtte;
zUn ega zelf had gekozen, zou
jjjlwet zijn opvattingen dienaangaande
Weer Met beter rekening hebben kun-
houden.
Is^totusschen was het hem nog niet ge-
,j~el duidelijk hoe de bende ln het bezit
gekomen van het, ongetwijfeld echte
wouwbewijs De autoriteiten gaven een
aergelljk document toch maar niet aan
:r?.en alleman, tenzij in deze de be-
!™en ambtenaar zUn plicht had ver-
taakt, of..,
■«j* ^a' er bestond werkelijk nog een
ÏSS.,y1<*aU)kheld En h0« onwaar-
het ook mocht klinken, de er-
van do laatste dagen hadden
"^serlien zooveel geleerd, dat hij ook
hZ!, 2? schijnbaar absurde mogelljk-
serT JSr aandacht meende te *io-
schenken. Als men uit louter bedrle-
gelijke overwegingen voor den schijn
processen aanhangig maakte, deurwaar
ders op de been bracht, advocaten, rech
ters en bankdirecteuren overblufte
waarom zou men zich dan niet, even
eens voor den schijn, ln het huwelijk
laten verbinden en in zijn vuistje lachen
over de goedgelovigheid van den amb
tenaar, die trouwde, terwijl hij Juist had
moeten wantrouwen.
Alzoo, op naar het gemeentehuis om
zich zékerheid te verschaffen of deze
trouwplechtigheid inderdaad was ge-
ensceneerd!
„Na vier uur voor het publiek geslo
ten" waarschuwt een bord aan den In
gang. Maar Kaiserllen verneemt adhter
de deur het gebrom van mannenstem
men. De heeren daar binnen schijnen
hun dagtaak als volbracht tc beschou
wen en wenschen nu iniet te worden ge
stoord. Kaiserllen gu»t hun die rust van
harte op andere dagen. Nu gaat het om
zijn vermogen. Hij klopt, klopt luider,
bonst en hamert tegen de deur; ten
slotte geeft men daarbinnen toch toe*. En
den woedenden blile, waarmee hij ont
vangen wordt, kent hij nu ook reeds van
bulten; hij weet precies hoe hij dien
moet pareeren. Hier geldt Reen pardon;
vlug ter zake dus.
Aanvankelijk houdt men hem voor
niet geheel normaal; een querulant of
zoo iets. Maar ook daaraan Is hij reeds
gewend -*-• deurwaarder Muschmann,
meneer Rothaug, de notaris, de bank
directeur, de advocaten, dc ambtenaren
ter griffie vani do rechtbank, zij .allen
hebben achtereenvolgens aan zijn ver
stand getwijfeld. Hij weet zich nu vol
komen te beheerschen, en vertelt zóó
duidelijk en zoo gedecideerd, wat hij op
het hart heeft, dat de hem te woord
staande ambtenaar hem tenslotte wel
au serfeux moet nemen. Het ls een bui
tengewoon geval en daarom zal men
zich de moeite getroosten een en ander
onmiddellijk na te zien.
Het huwelijksregister wordt geraad
pleegd.
Inderdaad: Op den len Maart 1929 ls
een zekere Heinz üaiserllen in het hu
welijk getreden.
Ja, maar hoe dat dan mogelijk was?
Of dan bij den Burgerlijken Stand niet
nauwkeurig werd nagegaan of de pa
pieren van het trouwende paar ln orde
Natuurlijk! Alles werd minutieus on
derzocht; men verlangde een geboorte
bewijs, een uittreksel uit het bevolkings
register, een ambtelijke bevestiging van
de secretarie in de woonplaats der ech
telieden, dat tegen de huwelijksvoltrek
king geen bezwaar bestond, enz. enz.
Alsjeblieft, men had dus geheel aan de
voorschriften voldaan!
Achteraf beschouwd, is een dergelijke
zwendel al heel eenvoudig, denkt Kai
serllen. De pseudo Kaiserllen kan zich
zonder, eenige moeite ln het bezit hebben
gesteld van de vereischte papieren. Bij
voorbeeld door middel van een brief aan
het bureau van den Burgerlijken Stand
te Starnberg: „Door dezen verzoek ik u
mij aan mijn adres, Kantstraat 132, Ber
lijn onder rembours te willen toezenden,
een' uittreksel ui^ het geboorteregister,
een bewijs van goed gedrag, oen natio-
naliteitsbewijs enz., enz." Misschien had
hij zelfs wel geschreven: „U gelieve mij
aangeteekend te zenden", dat sloot dan
alle twijfel uit en geen enkele klerk op
de secretarie van Starnberg zou er be
zwaar tegen maken aan deze schrifte-,
lljke opdracht voldoen. En de brieven
besteller zou daarop het aangeteekende
stuk persoonlijk aan den meneer van de
Kantstraat, dien hij reeds sinds maan
den als dr Kaiserllen kende, hebben
overhandigd. Dat alles was zoo eenvou
dig en zoo gemakkelijk als iets; er was
den oplichters geen enkele moeilijkheid
ln den weg gelegd! En men kon den
ambtenaar van den Burgerlijken Stand
zelfs nog niet eens plichtsverzuim ver
wij ton,, want die had voldaan aan alles,
wat men billijkheidshalve van hem kon
verlangen.
Halt! Was dat werkelijk zoo? Er moest
toch nog één ding worden opgehelderd.
Schreef de wet niet voor, dat huwelijks
voltrekkingen slechts in tegenwoordig
heid van twee getuigen mochten plaats
hebben? Was aan dit voorschrift vol
daan? En zoo ja, wie waren die getuigen
dan geweest; wisten die misschien Iets
af van dit omineuze echtpaar?
De man achter de balustrade sleept
nogmaals het huwelijksregister naderbij.
Alstublieft, meneer, overtuigt u u zelf.
Wij hebben totaal niets verzuimd. Na
tuurlijk heeft de huwelijksvoltrekking
plaats gehad in tegenwoordigheid van
twee getuigen. Hier hebt u dc handte
keningen. Kijkt u zelf maar: Eerste ge
tuige, Eduard Stoizenberg, Kurfürsten-
damm 140.
Natuurlijk Eduard Stoizenberg! Dat
had niet anders gekund! Stel Je voor,
dat de naam van zijn procestegenstan
der eraan ontbrak!
Tweede getuige: Mevrouw Ina
Heldt
Wat zegt u?
Mevrouw Ina Heldt, secretaresse,
Schönhauser Allee 15.
Kaiserllen voelt zich plotseling duize
lig worden. De uitwerking van deze
mededeeling is nog erger dan die van
Rodmer's opmerkingen over het verlies
van zijn kapitaal Bah! Dus Ina Heldt
was ook van de partij... Zij, die er juist
zoo op had aangedrongen, dat hij de
politie in den arm zou nemen: dat was
dus alles maar comedle geweest... Ina
Heldt was dus een doodgewone oplicht-
ster!
En toch! Toch wilde hij het niet ge-
looven. Zóó kon hij zich niet ln zijn help
ster hebben vergist Er moest hier sprake
zijn van een abuis... of van een misver
stand
- Pardon, mag ik de handteekening
van Ina Heldt misschien even zien? ver
zoekt hij den ambtenaar.
Deze duwt hem het register onder de
neus.
Neen, gelukkig! Dit „Ina Heldt" was
niet door zijn secretaresse geschreven.
Zoo smerig schreef Ina Heldt nlèt. Een
ander moest van haar naam misbruik
I hebben gemaakt.
I Hoe hebt u destijds de identiteit
van de getuigen vastgesteld?
(Wordt vervolgd).
