Persi
I
ie
I
VIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
iergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
IIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
No. 19794
Donderdag 4 Augustus 1938
lit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
zal
icum Nou//
oed doen!
-
FRANKKIJK’S binnenlandsche .politiek.
Achter de schermen vinden tal van besprekingen plaats
over de eventueele opvolging van Daladier.
i
yfyuiger?
>n
.BCÜJen!
Lord Runciman te Praag
aangekomen.
Partfe, SF6 de lnstemming van
«itsmak9 y z|in b'iWr|jk»te
dat Rnnn- Men ^an dueruit concludeeren,
partij Xnh' e™ jegCling’ d‘e e<‘nige
«hl mï 1 “PS^Mgen, onbevredigend
werking ï“Z“ht voorts de pers om mede-
llehtm «S''in<le de weraW iuiat 46
ten *den gang der onderhandelin-
Mi’FXr,nt w w°owe ™n tot
mededeehngen te zullen doen.
iCTK’1 dr' Milan Hodza hwft
Ernst uur da afgevaardigden
Ken I). an dr’ Alfred Rosche ontvan-
Japanners slaan wederom
aanval der Russen af.
77e Jaargang
s zaken
even-
BINNENLAND.
van
antwoord op vragen
btj flapte, oververmoeidheid,
lusteloosheid. Ein l heeltpellfi
r flacon. Dubbele flacon f2.25.
outypharma. Deventer
tegen 11 r—
-t en dr. Alfred Rosche ontvan-
jniniBter-president beantwoordde
althans de bewakingsambte-
3 douanekantoren langs de
plaatsing
ver-
in
en
ling bij het meermalen hooren van een
plaat er toe dwingt hooge eischen te
stellen aan den inhoud van het gespro
kene. De kunstwaarde van den tekst en
ook- de artisticiteit van de zegging zijn
voorwaarden, voor de genietbaarheid van
een plaat althans voor zoover deze niet
een werkelijk gesprek weergeeft.
Voor zoover dit mogelijk was, werden
de platen eerst in een voorloopigen vorm
opgenomen. Deze proefplaten werden ter
beoordeeling rondgestuurd aan eenlge
honderden tot oordeelen bevoegde per
sonen, die op- en aanmerkingen inzon
den. Deze werden tot een totaal oordeel
samengevat. Hiermee werd bij de defini
tieve opname rekening gehouden. De de
finitieve platen geven dus een, althans
door eenige honderden Nederlanders
aanvaarde uitspraak van het standaard-
Nederlandsch.
De platen zijn in den handel gebracht.
Zij zijn wel in de eerste plaats bedoeld
als leidraad bij het onderwijs op scholen.
Aan H. M. de Koningin, aan Koning
Leopold III van België en aan den mi
nister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker
de Bruine, is een reeks platen, gebonden
in een album, aangeboden.
papier- en woifabrieken werken veel vrfQ-"- doende, dat de volkomen gelijke herha-
wen, evenals op de jam- en inmaakfabrie-
ken in Midden-Duitschland.
Het gevolg hiervan is, dat er in andere
beroepen een tekort aan vrouwen is ont
staan. Uit de drukkerijen en boekbinderijen
bijvoorbeeld zyn tal van vrouwen overge
gaan naar de metaalindustrie, en in de win
kels en op de kantoren werken thans veel
meisjes, die vroeger dienstbode waren.
Stempels in paspoorten.
Het vreemdelingenverkeer naar
Nederland bedreigd.
Krachtens een nieuw voorschrift moet
iedere vreemdeling bij de overschrijding
van de Nederlandsche grens een stempel
in zijn paspoort ontvangen, op straffe
van anders naar de grens te worden
teruggezonden.
In de practijk blijkt dit voorschrift tot
moeilijkheden aanleiding te geven;
vreemdelingen, die als toerist ons land
willen bezoeken, zijn, ver het land in,
door de militaire polltieaangehouden en
teruggezonden, omdat hun aan de grens
geen stempel was verstrekt. Aan de grens
was echter niemand aanwezig geweest
om hun dit stempel te verstrekken.
In een adres aan den Minister van
Justitie heeft de Kon. Nederl. Toeristen
bond A.N.W.B. de aandacht gevestigd op
deze feiten, welke aanleiding hebben ge
geven tot klachten uit het buitenland
van vereeniglngen op toeristisch gebied
en de vrees uitgesproken, dat in het bui
tenland de neiging ontstaat om wegens
deze moeilijkheden een bezoek aan Ne
derland te ontraden.
Bij onderzoek is den A.N.W.B. geble
ken, dat de bctreurenswaardige moeilijk
heden hun oorzaak hierin vinden, dat
slechts enkele Nederlandsche douane
kantoren het geheele jaar dag en nacht
voor het reizigersverkeer geopend zijn;
de meeste zijn ’s nachts gesloten’ en vele
ook tijdens de z.g. middagpauze.
Voor het toeristenverkeer per motor
rijtuig was dat tot dusver geen bezwaar
en was ruimere openstelling niet noo-
dig, omdat men met een Nederlandsch
triptiek, dat alleen bij eersten invoer be
hoeft te worden afgestempeld, ook bui-
ren de officieele openstellingsuren de
grens vrij kan passeeren; het was daar
om algemeen gewoonte geworden in het
verkeer per motorrijtuig naar Nederland
te reizen met zulk een triptiek, waardoor
men geen last heeft van den beperkten
duur der officieele openstelling van de
meeste grenskantoren.
De ambtenaren, belast met de grens
bewaking en met de verstrekking der
stempels op de passen van vreemdelin
gen, richten zich min of meer naar de
officieele openingsuren voor douan^f-'
aangelegenheden en zijn dus dikwijl^
niet aanwezig in de middagpauze of dif
avonds en ’s nachts en de vreemdeling,
die uit ervaring weet, dat hij met zijn^
éénmaal afgestempeld triptiek vrij kan 4
passeeren, misLaldus het toelatingsstem-
pel en ondervindt daarvan bij een daar- l
opvolgende controle de moeilijkheden
De A.N.W.B. heeft daarom den Minis
ter met aandrang verzocht, in het belang
van het vreemdelingenverkeer naar ons
land, dat door overdreven berichten in
de buitenlandsche pers zeer ernstig be
nadeeld dreigt te worden, Indien het per
soneel ontbreekt om alle kantoren dag
en nacht van een permanente bezetting
te voorzidh, a?
naren bij 1de
meer belangrijke wegen naar ons land
onafgebroken dag en nacht te laten
dienst doen.
Daar de geschetste moeilijkheden zich
tha'ns d a g e 1 ij s voordoen, vraagt de
A.N.W.B. den Minister ten slotte met
aandrang in deze wel zeer spoedig de
noodige voorzieningen te willen treffen.
DUITSCHLAND.
Het monument voor Stresemann
afgebroken.
Het eenige monument in Duitschland
voor Gustav Stresemann, den oud-kanselier
en minister van buitenlandsche zaken, dat
zich te Mainz bevond, is, naar Reuter
meldt, op last van het gemeentebestuur af
gebroken. Het monument had den vorm van
een eeretempel en stond aan den Rijn. Het
was de laatste jaren al voor bezoekers ge
sloten. Thans is het geheel afgebroken, wat
althans dit voordeel heeft, dat het fraaie
gezicht van den Rijn op de kathedraal weer
in eere is hersteld.
WAT EEN DUITSCH TESTAMENT
NIET BEVATTEN MAG.
Bepalingen tegen Joden en kerke-
lijke instellingen gericht.
De rijksregeering heeft eèn wet op het
opstellen van testamenten en erfcontrac-
ten uitgevaardigd. Bij deze nieuwe wet
wordt de opstelling van testamenten
vergemakkelijkt. Tevens wordt er zorg
voor gedragen, dat deze vergemakkelij
king niet door een kwaadwilligen erflater
wordt misbruikt. Volgens.de wet is een
testamentaire bepaling nietig, wanneer
zij in groven tegenspraak is met een ge
zond volksgevoel en inbreuk maakt op
de overwegingen, die een van zijn; 1
antwoordelijkheid bewuste erflater
acht moet nemen jegens familie
volksgemeenschap. Hieronder vallen de
volgende gevallen: toewijzing van een
erfenis op een wijze waardoor de familie
benadeeld wordt, aan een persoon, waar
mede de erflater in onzedelijke betrek
kingen heeft gestaan, zakelijk niet ge
rechtvaardigde toewijziging van familie
herinneringen, familiesieraden aan
vreemden, toewijzing van stukken van
waarde aan een staatsvijandige organi
satie, aanstelling van een jood tot erf
genaam van een erflater van Duitschen
bloede met passeeren van naaste arische
verwanten. Nietig is voorts een testa
ment, voor zoover een ander den erf
later door gebruikmaking van zijn doods
nood daarop invloed heeft uitgeoefend.
In de motiveering van de wet wordt in
verband met dit laatste gezegd: het is
voorgekomen, dat godsdienstbedienaars,
met miskenning van hun ware plichten,
invloed hebben uitgeoefend op een erf
later aan het sterfbed, met gebruikma
king van den angst van den stervende,
om een legaat ten gunste van hun na
staande inrichtingen te verkrijgen. Een
zoodanig optreden kan niet goedgekeurd
worden. Een bepaling in een testament
die op deze wijze tot stand is gekomen
zal volgens de nieuwe wet nietig zijn.
de wet op de 40-urige arbeidsweek. Dit nu
zou by de arbeiders op sterk verzet stuiten
en om deze reden weigert minister Fros-
sard zich in dit opzicht aan Daladiers zyde
te scharen.
In politieke kringen acht men deze te
genstelling binnen het kabinet zelf een ern
stig gevaar voor 't voortbestaan der re-
geering, want juist de kwestie van verlen
ging van den arbeidstijd vormt het voor
naamste beletsel voor het saneeringswerk
van den minister-president, en de dreige
menten van de zjjde der vakvereenigings-
en partijleiders van uiterst links laten in
dit verband aan duidelijkheid niets te wen-
schen over. -
Men spreekt er over, dat reeds van twee
kanten aan Daladier’s „opvolging" wordt
De juiste uitspraak van het
Nederlandsch.
Zes gramofoonplaten laten het hooren.
Bedoeld als leidraad bij het onderwijs.
De commissie voor de uitspraak van
het Nederlandsch, bestaande uit prof. dr.
J. van Glnneken, G. van Bolkestein, mej.
dr. L. Kaiser, P J. Meertens, H. D. Bou
rn an en K. Veldkamp, heeft ter beant
woording van de vraag hoe het Neder
landsch moet worden uitgesproken, een
reeks van zes gramofoonplaten laten
vervaardigen. Elk van deze platen doet
een bijzonder aspect van de uitspraak
uitkomen, hoewel zij ook alle noodzake
lijkerwijze een voorbeeld zijn van de vol
ledige uitspraak van het Nederlandsch.
Bij de keuze van de teksten en van de
I sprekers werd zoo veel mogelijk rekening
gehouden met dat onderdeed van de ult-
spraak, waarvoor een bepaalde plaat
moest dienen (heldere klinkers, doffe
klinkers, tweeklanken, scherpe mede
klinkers, zachte medeklinkers enz.). Wat
de sprekers betreft, werden behalve be
kende voordrachtkunstenaars ook eenige
leeraren on tenslotte eenige leerlingen
van middelbare scholen ultgenoodlgd.
Wat de teksten aangaat zoo wordt
In de toelichting opgemerkt bleek al
De eed der predikanten.
Er zijn, naar men weet, onderhandelingen
gaande tusschen den Evangelischen Ober-
kirehenrat en de vertegenwoordigers van
de Belydeniskerk over de eedsaflegging der
predikanten. Men schijnt thans een vorm
te zullen vinden om het den weigerachtigen
predikanten mogelijk te maken den eed van
trouw aan den Führer af te leggen. Vol
gens den Berlynschen corr. van het Han-
delsblad zou een accoord getroffen zyn op
deze basis:
le. De eed van trouw moet uitdrukkelijk
van staatswege worden geëisoht (tot nu
toe bestond er geen zekerheid over de vraag
of het werkelijk de staat was, die dezen
eed eischte, dan wel de kerkelyke instan
ties op eigen verantwoording).
2e. De instantie, welke den eed afneemt,
moet van de predikanten, die den eed af
leggen, de interpretatie van den eed van
trouw, zooals deze door de kerk wordt ge
geven, aanvaarden.
3e. De verplichting van den predikant te
genover zyn bevestigingsgelofte moet offi
cieel worden erkend.
4e. De indertijd door den Evangelischen
„Oberkirchenrat” in het blad, waarin de
kerkelyke verordeningen worden bekend
gemaakt, gepubliceerde interpretatie
den eed moet openlyk worden ingetrokken.
In de nieuwe interpretatie wordt uitdruk
kelijk gewezen op het christelijk karakter
van de aanroeping Gods; daarnaast echter
blyft de verklaring van trouw aan Hitler
als hoofd van den staat gehandhaafd.
gewerkt. Eenerzyds zyn de vrienden van
Herriot bezig, den bodem voor te bereiden
voor een breed gefundeerd concentratieka-
binet onder den huidigen Kamervoorzitter.
De sociaal-democratiöche partijleider Léon
Blum moet reeds aangezocht zijn, om aan
een hernieuwd Volksfrontkabinet op bree
der basis deel te nemen. Verder wordt be
weerd, dat de minister voor Openbare
Werken, Frossard, eveneens doende is te
gen het najaar een levensvatbaar kabinet
op de been te brengen, niet voor zich zelf,
doch voor den president van den Senaat
Jeanneney. Ofschoon Jeanneney nu reeds
twee jaar lang bij herhaling heeft verze
kerd, dat hij noch eerzuchtig genoeg is om
minister-president te worden, noch de post
van president der Republiek als opvolger
van Lebrun ambieert waarop, z&als men
weet, Herriot een oogje heeft latW vallen
meent men, dat Jeanneney sedert kort in
beide kwesties van standpunt veranderd is.
Al met al staat het vraagstuk van een
regeeringscrisis voor aanstaand najaar toch
in ieder geval weer op de agenda van
Frankryks binnenlandsche politiek. Men zal
hebben af te wachten, hoe de verschillende
stroomingen, die op het «ogenblik nog ach
ter de schermen om den voorrang stryden,
zich een weg naar buiten zullen banen.
Eén ding staat in elk geval vast: zonder de
medewerking van het parlementaire mid
den is, gezien de tegenstrijdige tendenzen
in de rijen van het Volksfront, de formatie,
van een duurzame Fransche regeering, in
welke samenstelling en onder welk etiket
dan ook, nauwelijks denkbaar.
den minister-president op de vyf vragen
luiden als volgt:
le. 'De tot dusverre aan de Sudeten-Duit
sche party overhandigde lijst (nationalitei
tenstatuut en ontwerp talenwet) blyft gel
dig met het voorbehoud, dat zy, evenals de
schetsen van de Sudeten-Duitsche partij
van 7 Juni onderwerp ^blijft van een meri-
toire behandeling. t
2e. De tot dusverre overhandigde elabora-
ten betreffende het probleem van zelfbe
stuur in de laatste redactie zyn met het-
zelfdie voorbehoud definitieve discussievoor-
stel'len der regeering (opmerking van de
Sudeten-Duitsche party by 1 en 2: niets
is afgesloten, aangezien de elaboraten als
grondslag voor de medewerking der Suii®-
ten-Duitsche party voor het desbetreffende
wetgevende werk gedacht zyn).
3e. Voor zoover het gaat om voorstellen
uit de schets der S.D.P. van 7 Juni, waar
van de inhoud gaat boven den inhoud van
de uitgewerkte regeeringsteksten (nationa
liteitenstatuut, zelfbestuursvoorstellen en
ontwerp talenwet) zullen de voorstellen op
zyn laatst na de behandeling van de tot
dusverre gedane voorstellen aan de Sude
ten-Duitsche party worden medegedeeld.
4e. Hetzelfde geldt ten opzichte van het
definitieve standpunt der regeering ten
aanzien van den geheelen inhoud der schets
van de SjD.P.
5e. De tot dusverre gevoerde besprekin
gen tusschen de Sudeten-Duitsche party
en de regeering zullen voortgezet worden
en zich ontwikkelen tot officieele onderhan
delingen. De vorm komt slechts dan op
nieuw in discussie, wanneer daartoe buiten
de deelneming aan de behandeling, zooals
die tot dusverre is geweest, motieven ont
staan.
Tot zoover dit bericht van het Duitsche
Nieuwsbureau, dat door Havas bevestigd
wordt.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administi^tie en Redactie Telef.
Intere 2746. Postrekening 48400.
Sudeten-Duitsche afgevaardigden Kundt
en Sebelcowsky o.m. bij begroeting op
station aanwezig.
V erklaring voor de Pers.
Lord Runciman, de Engelsche bemidde
laar in de Sudeten-Duitsche kwestie, is te
Praag aangekomen.
Runciman werd verwelkomd door den
chef van het protocol, den chef van het
Kabinet van den premier, den chef van het
Kabinet van den minister van Buitenland
sche Zaken en door vertegenwoordigers van
den burgemeester, terwyl Kundt, de voor
zitter van de parlementaire club der Sude-
ten-Duitsche party en Sebekowsky een an
der vooraanstaand lid van deze party
eens by de begroeting aanwezig waren.
Reeds eenige uren na zijn aankomst
e bord Runciman de vertegenwoordi
gers van de pft-s in hotel Alcron ontvan
gen. Hjj vond voor zyn kleine rede een zeer
‘ryk gehoor, want het aantal buitenland-
W correspondenten te Praag is Op het
wgenbhk zeer groot. Runciman zeide, dat
i .nie n.aar de taaK, die hem thans wachtte
hadgesoihciteerd. Hy dankte allen, die hem
aag welkom hadden geheeten, en wees
vohï TVr®ertiKjarige ervaring op politiek
L den aard der zaak kon hy1 zoo
MggeJa aankomst nog slechts weinig
HS verklaarde, dat het volgens zyn mee-
dat de er V00rts Op wees’
door pa» Rechts kan worden verzekerd
Hodza geeft
van Kundt.
siten'n’ï PJaag: Het P«™l™«au der
mS sche parti> mede:
kii "‘"'"‘"-PresMent beantwoordde
«rnïtl ge"heid de ,l'”r afgevaardigde
Melde 5 “chriiwn ’an 29 Juli gun hem
lil vragen. De antwoorden van
Japansche troepenverplaatsing naar
Mandsjoekwo.
Het hoofdkwartier van het Kwantoengle-
ger te Sjinking^heeft een communiqué uit
gegeven, waarin wordt medegedeeld, dat
Sovjet-troepen opnieuw een aanval hebben
gedaan op de Japansche stellingen langs de
heuvels van Tsjangkoefeng en Sjatsauping.
De Japanners sloegen de Russen echter af.
Een divisie Japansche troepen uit Zuid-
Sjantoeng is naar Tsingtau overgeplaatst.
Deze troepen zijn bestemd voor Mandsjoe
kwo. Ook zijn troepen uit Peking terugge
trokken en per trein naar Mandsjoekwo
vervoerd.
De te Moskou versahl/nende dagbladen
publiceeren vandaag fotografische repro
ducties van de landkaart, die toegevoegd is
aan de Khoengtsjoen-overeenkomst van 26
Juni 1886.
Tevens worden fotografische reproducties
gepubliceerd van de handteekeningen en
zegels der Russische en Chineesche verte
genwoordigers, die de kaart, waar de gren
zen staan aangeg«ven, hebben ondertee-
kend.
Volgens deze kaart loopt de Russische
grens niet ten oosten van het Khassan-
meer, zooals door de Japansche regeering
wordt beweerd, maar aanzienlijk verder
naar het Westen, langs de heuvels.
In een vandaag tijdens een by’eenkomst
in de werkplaatsen der autofabriek „Stalin’’
aangenomen resolutie wordt o.m. gezegd:
„Wy verzoeken onze regeering de provoca
tie van de Japansche militairistische kliek
niet onbeantwoord te laten. Wtf geven de
Sovjetregeering de verzekering, dat wy by
den eersten oproep gereed zyn om op elk
oogenblik de wapens ter hand te nemen en
meedoogenloos de vijanden te verslaan. De
vergadering werd bij gewoond door ruim
40.000 personen.
Reuter meldt uit Londen, dat de berich
ten, welke worden ontvangen over 'het
grensincident in het Verre Oosten met el
kander in" tegenspraak blyven. De tele
grammen uit Tokio melden alle, dat de
Russische troepen hebben- aangevallen en
met zware verliezen zyn teruggeslagen,
terwyl volgens de telegrammen uit Moskou
de Japanners getracht hebben Sovjetgebied
te betreden en de Russische troepen, die
defensief optraden, hen terugwierpen.
Meer vrouwen in de fabrieken.
Naar Reuter uit Berlijn meldt, heeft het
gebrek aan werkkrachten in Duitschland
ten gevolge dat er tal van vrouwen en
meisjes werken in beroepen, welke vroeger
uitsluitend door mannen werden beo-fend.
Zoo zyn er thans vrouwen als hulparbeiders
en voor lichte diensten werkzaam in auto-
fabrieken. In de fabrieken van electrische
toestellen, kabels en seintoestellen zijn zelfs
mannen door vrouwen vervangen. In de
ADVERTENTIEPRIJS: Udt Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertenties in het Zaterdagnummer 20
by slag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN: 1—4 rgels 2.25, elke regel meer 0.50 Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de
aan hef Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
(iOHIMHE(IHRANT.
Geen Joodsehe artsen meer na 1 Oct.
Het Reichsgesetzblatt publiceert de vier
de verordening op de wet op het rijksbur-
gerscKap. Op grond daarvan worden de ver
gunningen der Joodsehe artsen tot-het uit
oefenen van practijk op 30 September in
getrokken.
De ryksminister van binnenlandsche za
ken kan de uitoefening van het artsenbe
roep tot wederopzegging toestaan, doch de
artsen mogen dan slechts Joodsehe patiën
ten behandelen. Joden, die aan het front
hebben gestaan, zullen in geval zij in be
hoeftige omstandigheden verkeeren, steun-
uitkeering ontvangen, indien zij daartoe
waardig worden geacht.
ipijdenfl het Britsche koningsbezoek heeft
1 de strijd in en om het Volksfront en
het kabinet-Daladier een soort wapenstil
stand doorgemaakt. Al maanden was de
minister-president, gesteund door een deel
van het kabinet, op zoek naar middelen om
de productie op te voeren. Productieverhoo-
ging is de eerste voorwaarde voor het
economisch herstel van het land. Na den
lanvang der zittingsperiode van het Par
lement in het najaar zal echter op steun
voor ’t kabinet uit de kringen van het
rechtsche parlementaire midden nauwelijks
meer te rekenen vallen.
I De sterkste oppositie ontmoeten Dala-
I diers plannen in de regeering zelf. Vooral
Ide minister van Openbare Werken, Fros-
■^Jsard, is er sterk tegen gekant. De kern
van een productieverhooging is gelegen in
>k
nl
tl
'd
tt
ir
Is.
tr
e
