EN EP B I HDE NIEU^; n™.NwJ?nY^BTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, bbrkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, yiEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz, No. 198W 77e Jaargang Donderdag 18 Augustus 1938 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen J van FFEN ZEEPI Hoopgevend antwoord van Franco DE ONDERHANDELINGEN TE PRAAG. De voorstellen van de Regeering door de Sudeten- duitschers afgewezen. I Voorbereiding van het congres van Neurenberg. ZEEP VAN STINUWHUI^ Smirnoff in ongenade Duitschland wil handel nfet de Ver. Staten uitbreiden. Het veelbewogen leven mgr. Hlinka. Donderdag i» Augustus a rus V iken* Hlinka Tterf. Toch een belangi'ük resultaat. Kundt doet beroep op Praag. soliede Boek- de plaatsing tenl was een echte Slow aak, en een beetje zorgelo >s en. daardoor een markante tegen- t mgr. Sramek, den leider der heid en daardoc Het zou voorstellen bevatten t.a.v. de toepassing van het Engelsche plaifr Gisteravoniifwerd te Londen vernomen, dat het niet waarschijnlijk is, dat de door Hodgson opgestelde samenvatting van het antwoord van Franco in Londen ontvangen zal worden voor morgen. De volledige tekst zal waarschijnlijk Zaterdag aankomen Lord Halifax heeft in een onderhoud met Chamberlain, dat twee uur duurde, den al- gemeenen internationalen toestand bespro ken, waarschijnlijk met inbegrip van het Spaanse he vraagstuk. Reuter verneemt, dat de aïgemeene toon van Franco’s antwoord op het Britsche vry- v.illigersplan hoopgevend mag worden ge acht. Het document bevat zekere voorstel en of voorwaarden voor de toepassing van het plan. De Engelsche minister van buitenland- sche zaken, Lord Halifax, zal waarschijnlijk in Londen blijven tot het antwoord aan Franco ontvangen is. In den loop van van daag verwacht het Foreign Office telefo nisch een samenvatting van dit antwoord. 367 639 876 1074 1394 1714 1983 1337 3463 3837 8058 8393 8648 3919 1083 1436 1635 5039 5361 5606 5??r B12( 347t 5680 6710 Z023 7077 7292 7309 7651 7682 7983 8010 3224 8233 3468 8473 3757 88 1 9 3055 9113 3324 9370 3646 9650 387 8 9 8 98 3194 10200 3413 10423 3615 10623 >761 10766 3920 10940 1138 11163 1360 11368 1616 11674 c 1017 12033 1387 12396 3373 13458 1595 13611 1205 14341 1471 14497 >799 14804 >051 15056 1331 16450 >680 15688 >931 15936 1203 16250 1504 16551 1729 16733 '003 17026 '278 17288 622 17553 899 17913 1066 18063 209 18211 465 18486 754 18771 242 19347 632 19768 929 19982 194 30260 C 397 20447 799 20836 276 579 881 1143 1427 1726 2017 2249 2670 2859 3096 8299 3566 3929 4098 4444 4663 6421 -- 5608 >772 6777 3126 6178 3476 6482 ging van vroegere bepalingen. De regee- ung heeft geen administratieve hervorming Besprekingen te Berlijn, ook over financieele en economische quaestics. Havas meldt uit Berlijn dat het alge- meeme thema van het congres te Neuren berg dat van 5 tot 12 September btfeen zal komen, zal zijn: „Groot-Duitschland”. Het nationaal-socialistische bewind zal daarmede tegelijkertijd kunnen verheer lijken, wat het tot dusverre heeft gedaan voor de vereeniging der in Europa levende Duitschers, vooral dank zij de Anschluss en levens aangeven, wat nog te doen blijft. Naar alle waarschijnlijkheid zal de ko loniale kwestie eveneens dit jaar op het program staan en zal in verband daarmede een beroep gedaan worden op de rechtsge lijkheid voor Duitschland. De materieele voorbereidingen voor het congres worden met koortsachtige haast voortgezet. Men verwacht 800.000 congres gangers. Uiteraard zal de deelneming uit Oostenrijk zeer groot zijn. Zoo verwacht men 6500 Oostenrijksche S.A.-mannen en 50.000 politieke leiders der Oostenrijksche partij. De plaquette van het congres zal dit jaar, worden uitgevoerd in electron en een sym bolische voorstelling geven van Duitsch land: een Germaansch krijgsman, staande, met in de rechterhand een hakenkruisvlag en met de linkerhand uitgestrekt naar een Oostenrijker, ten einde dien behulpzaam te zijn met naar boven klimmen. De synagoge, die op het Hans-Sachtsplein stond, wordt, zooals men weet, thans afge broken H.et gebouw zal verdwenen zijn wan neer het congres begint. Havas meldt uit Berlijn: Hitler confe reerde gisteren lang met de voornaamste ministers en belangrijke personen uit de partij om den partijdag technisch en ideo logisch voor te bereiden Gisteren confereerde Hitler lang met Goering en de betrokken ministers over den financieelen en economischen toestand. Men tracht de financieele crisis voor te stellen als een gebeurtenis van gering belang. Het groote probleem schijnt op het oogenblik dat van het evenwicht tusschen de prijzen en de salarissen en de kosten van het le vensonderhoud, daar deze de neiging hebben op te loopen door de verminderde hoeveel heid der waren en het gebrek aan arbeids krachten ,dat nog grooter wordt door de werken aan de grens en het opkomen der reservisten. Men toont zich hier overigens zeer te vreden over den oogst, die de meest opti mistische verwachtingen zou hebben over troffen. men in bijzonderheden kunnen treden over I de onderwerpen van wet”. Na de uiteenzetting critiseerde Kundt de Donderdag j.l. door Hodza ingediende voor- I stellen. Hij herinnerde er aan, dat de mi nisterraad er in toestemde dat het memo randum der Sudeten-Duitschers zou dienen tot basis der politieke beraadslaging op den- zelfden voet als de regeeringsontwerpen. J Volgens Kundt nu blijkt dit niet uit de re- geeringsontwerpen, noch uit de jongste uit- Het nieuwe plan van dr. Schacht kwam er volgens spr. op neer, dat Duitschland slechts zooveel goederen van het buitenland betrekt, als het kan betalen, in verband waarmede men ook het beginsel van weder- keerigheid in den handel met het buiten land is gaan toepassen. De elasticiteit in de Amerikaansche han delspolitiek was voor spr. aanleiding te ver onderstellen, dat Duitschland op een modus yivendi zou kunnen hopen, waarbij de moei lijkheden met betrekikng tot de deviezen contingenten zi.. wel zouden kunnen wor den overwonnen. Overigens meende de heer Brinkmann, dat de nat. socialistische wereldbeschouwing geen belemmering voor de handelsbetrek- kingen met de Ver. Staten behoeft te vor men .De politieke stabiliteit van Duitsch land waarborgt, aldus spr., een geregelde grondstoffenbehoefte. Willen de Ver. Sta ten een beteren schuldendienst, dan is Duitschland daartoe bereid, mits het daar toe ook de gelegenheid krijgt DUITSCHLAND. Een Enffelsch meisje reist met Hitler’s vliegtuig. In gezelschap van een gewi nden motorrenner. Een groot Duitsch vliegtuig, dat op bevel van Hitler naar Engeland was gegaan, ver trok gistermorgen van Cardiff naar Berlijn met twee passagiers: Paul Preiss en Dinah Frayne. Paul Preiss is een Duitsch motorrenner Twee maanden geleden werd hij ernstig ge wond, bij de wedstrijden in Llandrindod Hij kan nog niet zitten of staan. Op een brancard werd hij in het vliegtuig gedra- Hlinka krijgt geen opvolger. Volgens berichten uit Praag zal de lei ding van de Slowaaksche volkspartij toe vertrouwd worden aan een directorium, be staande uit vier afgevaardigden en twee senatoren. De voorzittersplaats zou worden opengelaten. Deze oplossing is, naar het schynt in gemeenschappelijk overleg aan genomen om een scheuring te voorkomen tusschen de oudere gematigden en de radi cale jongeren. Het directorium zal heden in een constitueerende vergadering byeenko men, waar het politieke testament van Hlin ka zal worden voorgelezen. Zondag heeft de begrafenis plaats. Het stoffelijk overschot van Hlinka zal Zondagmiddag ten grave gedragen worden. De stad Rozenbreg belast zich met de plech tigheid. Vijftigduizend menschen worden bij de uitvaart verwacht. Ook minister-presi dent Hodzja, alle Slowaaksche ministers en vertegenwoordigers uit Polen en Roemenië zullen, naar men verwacht, aanwezig zijn, alsmede vertegenwoordigers van de ver schillende autonomistische partijen, ook van de Sudentenduitsche partij. Volgens geruchten te Moskou zou de Russische volkscommissaris van ma rine van zijn post zijn verwijderd. Geruchten doen te Moskou de ronde, vol gens welke de nog slechts kort geleden tot volkscommissaris van marine benoemde Peter Alexandrewitsj Smirnoff in ongenade zou zijn gevallen. Men miste hem bij de uezer dagen gehouden zitting van den op persten raad der Sovjets, terwijl bovendien zijn portret is verwijderd uit de te Moskou gehouden tentoonstelling ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van het Roo- de leger en de Roode vloot. Reeds eenigen tijd verluidde, dat d>' volkscommissaris zyn functie niet me»r daadwerkelijk uitoefende. Deze geruchten hebben in de jongste gebeurtenissen een bevestiging gevonden. Men moet thans wel nannemen, dat Smirnoff van zyn post is verwijderd. Nog slechts acht maanden ge leden, op 31 December 1937, werd hij in de nieuw geschapen functie van volkscommis saris van marine benoemd. Smirnoff was geen bolsjewist uit den voor-oorlogschen tijd. Hij trad in Mei 1917 tot de partij toe. Hoewel hij gee^ bijzondere kennis van militaire zaken bezat, werd hij na de eerste groote „zuiveringsactie” belast met de leidng van het gouvernement Le ningrad. Na do Toechatsjefsky-affaire in Juni 1937 verkreeg hij de post van chef van de politieke leiding van het Roode leger, welke functie tevoren door Gamarnik was be kleed. In Februari j.l. verkreeg de thans ongeveer 40-jarige Smimoff de hoogste Sovjet-Russische onderscheiding, de Lenin- orde. Over de redenen voor de verwijdering van Smirnoff uit de door hem bekleede post, wanneer tenminste deze geruchten waar heid bevatten, tast men in het duister. Niet onmogelijk is dat moeilijkheden zyn ont staan in verband met Smirnoff’s reis naar het Verre Oosten, korten tyd geleden. Smir noff heeft bij die gelegenheid een r?de ge houden te Wladiwostok, waarin hij zich cp scherpe wijze tegen Japan keerde, hetgeen een protest der Japansche regeering U Moskou tengevolge had. Bereidheid tot gunstige schulden dienst, mits de export daartoe in staat stelt Staatssecretaris Brinkmann van het de partement van economische zaken heeft volgens het D.N.B. voor do Amerikaansche K. v. K. in Duitschland een rede gehouden, waarin hy deed uitkomen, dat de Duitsche regeering er zeer op gesteld is, den handel met de Ver. Staten belangrijk uit te brei den. Dat de wederzydsche goederenruil tus schen Duitschland en de Ver. Staten sedert jaren steeds meer achteruit is gegaan, is voornamelijk, aldus spr., aan misverstanden te wijten D.uitschland heeft immers, aldus vervolgde hjj, het grootste belang er by, zyn buitenlandschen schuldendienst in elk opzicht na te komen. Duitschland heeft dienovereenkomstig ook herhaaldelyk ge tracht, de Ver. Staten te bewegen zijn mark ten open te stellen voor de Duitsche pro ducten. Voorts bestreed spr. de bewering, dat Duitschland op de wereldmarkten een dum- ping-politiek voert. De Duitsche afzetmoge lijkheden zijn ook door de dollardevaluatie veel geringer geworden. Te Praag is gisteren in een bijeenkomst met Runciman en de vertegenwoordi- K gers der coalitie volgens Havas door Ernst Kundt namens de door Konrad Henlein met I de onderhandelingen met de regeering be- I laste delegatie het standpunt der party uit- eengezet nopens de op 11 Augustus door Milan Hodza voorgelegde ontwerpen. Kundt herinnerde allereerst aan de ge schiedenis der besprekingen tusschen Praag cn de Sudeten-Duitsche partij sedert 12 Fe bruari. Deze historische uiteenzetting be sloot ten aanzien van het standpunt <jpr SudeteirDuitschers aldus: „De Sudeten-Duitsche party stemt ten slotte in met de these der regeering, zoo- I als die op 11 Augustus bekend werd, vol- t geus welke de besprekingen niet meer een informatorisch karakter dragen, doch wer kelijke onderhandelingen beteekenen. Het Gij blijft den staat beschouwen als uw staqt en staat den anderen, volken slechts een ondergeschikte positie toe. Wij daaren tegen willen, dat het Duitsche volk uitdruk kelijk erkend zal worden als gelijke van het Tsjechische volk. Gij verwerpt' ook ons voorstel inzake het toekennen van rechtspersoonlijkheid aan de verschillende nationaliteiten De regeerings- voorstellen behouden het centralistische systeem. Wy echter willen een staat in ge meenschap door samenwerking van alle volken, welke in de republiek leven. Volgens de Tsjechen moet het- Tsjechisch de overheerschende taal blijven. Wy willen de gelijkheid van alle talen der nationali teiten in den staat. Er gaapt een afgrond tusschen onze op vattingen en die van de regeering, maar wy willen blijven onderhandelen over de mid delen om tot een wijziging te komen van het staatsbestel. Wy, zullen daarbij blijven uitgaan van de basis der acht punten van Karlsbad. Ten slotte aldus het Havas-communi- qcé besloot Kundt zyn uiteenzetting met een duidelijke bedreiging, waar hij zeide dat het Sudeten-Duitsche volk, dat nog niets heeft gemerkt van den goeden wil der regeering, niet even geduldig is als de Su deten-Duitsche onderhandelaars. Verder verweet Kundt de regeering nog het zoogenaamde manifest der officieren niet onmiddellijk gedesavoueerd te hebben. De onderhandelingen, zoo meende hy, kun nen slechts met vrucht worden voortgezQt, als de Tsjechische pers en de bestuursorga nen, mede door speciaal daartoe geëigende I ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de I bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. I Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. i Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. latere 2745. Postrekening 48400. Volgens een later Havastelegram «blijkt uit het officieel© communiqué over de be sprekingen, dat er tocht wel een be langrijk resultaat bereikt is. Mon is het nu in ieder geval eens geworde,, over de vraag, waarover de onderhandeling n eigenlijk gaan. Het communiqué zelf ver klaart/ volgens Havas, dat men het thans eerst eens moet worden over het beginsel. Beide partyen schijnen nu in te zien, dat men de zaak weer in haar geheel en van af de basis moet beschouwen. Havas verklaart, dat dit resultaat onge twijfeld te danken is aan de bemiddeling van Runciman, die gisteren zeer actief blijkt geweest te zyn. Reuter meent te weten, dat het onder houd, hetwelk Runciman gisteren met de Sudeten-Duitschers heeft gehad, niet zon der gelukkig resultaat is geweest. Het heeft de delegatie van de Sudeten-Duitschers er toe gebracht den toon en den vorm van hun betoog te wijzigen en daardoor het voórt- zetten van de besprekingen mogelijk ge maakt. sche en geestelijke idealen In de.n kerker van Szegadin vertaalde hy het Oude Tes tament in het SLowaaksch en in Mürau vol tooide hy „De apologie van het Christen dom”. Ten tijde van de vredesonderhandelingen xerbleei* Hlinka te Parijs om op grond van genoemde overeenkomst zelfbestuur voor Slowakye op te eischen Al zijn werk was daar echter vruchteloos Twee honderd duizend Slowaken, zoo zei de Hlinka /hebben sinds de stichting van de Tsjecho-Slowaaksche republiek het land verlaten entwee honderd duizend Tsje chen zyh er voor in de plaats gekomen. Tot de hoofdonderwijzers toe moeten Tsjechen zijn. En de eigen menschen zijn werkloos. Van de vijftien procent der belastingen die door Slowakije ten nutte van de repu bliek worden opgebracht, komen slechts vijf procent aan het land ten goede, meende Hlinkp. Hlinka’s grootste grief echter was, dat de Tsjechen in Slowakije met de daar ster ke Evangelische groepen samenwerkten, om aldus zijn party, de Hlinkova Slowenska Ludova Strana, of wel Slowaaksche volks partij van Hlinka, er onder te houden. Ondanks zyn groote bezwaren tegen de I he* oog. De regeering stelt» een admi- nistratieve hervorming voor op de basis I van <Je thans bestaande administratieve eenheden. Ik vrees, dat op dit punt ons on werp en het ontwerp der regeering niet e^ander in overeenstemming zyn te hengen, aldus Kundt. Een krachtig idealist. 1 Geen opvolger. gr. Hlinka, de strijder voor zelfbestuur bCt Slowaaksche volk, wiens overlijden Ij n ree<ïs hebben gemeld, was een zeer I Merkwaardige figuur, uis den laatscen tijd I isjtcho-Slowakye sterk de aandacht op I ■ïieh vestigde. I Anüerj Hlinka I jpontaan, vurig L hy vormde •telling met i sjechiscbe katholieken, die de voorzichtèg- de bedachtzaamheid zelve is, maar als ieider nooit den fascineeren- .lnv^°od heeft weten te krygen, dien. onder het Slowaaksche volk ver- Hlinka ontstak opnieuw het Slowaaksche rationale bewustzijn, aldus schrijft de Maas- 0 e. Jaren en jaren heeft hij vóór den we- c oorlog tegen de Hongaren geagiteerd, 6 hem herhaaldelyk tot kerkerstraf heb- n veroordeeld. Ook in de gevangenis ech- r bleef Hlinka werken voor zijn Slowaak- eenzetting van den minister-president. De E gelijkheid der volken is met verzekerd. Een radicale wijziging in den staatsvorm wordt met beoogd. Ongelukkigerwijze, aldus Kundt, moet ik B vaststellen, dat deze regeeringsontwerpen fc niet veel verschillen van de traditioneele K Tsjechische opvattingen en dat zij in niets beantwoorden aan de werkelijke noodzaak, B terwijl zy evenmin ons standpunt nader ko- E men. 7 Het is roigens Kundt slechts een wüli- gmg van vroegere bepalintren. Dr reo-pe- ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorendeJtot den bezorgkring): 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda* en den bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertentien in het Zaterdagnummer 2Q byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prifs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 rgels 2.25, elke regel meer 0.50 Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentien en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentien kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van s( handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. I doel der onderhandelingen, welke feitelijk op 11 Augustus zijn begonnen, móet zijn I zich te verstaan over de principes op grond I waarvan men de structuur van den staat I door-een overeenkomst tusschen de regee- I ring eenerzijds, als vertegenwoordigster I van de staatsmacht en van het Tsjechische I volk, en de Sudeten-Duitsche partij, als ver- tegenwoordigster der gemeenschap van I Sudeten-Duitschers/ anderzijds 'zal wyzi- I gen. Wanneer eenmaal in principe deze I overeenstemming zal zyn vastgesteld, zal politiek der Praagsche regeering, is Hlinka toch niet altyd in de oppositie geweest. In de jaren 1919 en 1920 steunde hij' de regee ring zt 3, evenals in het begin van 1927.^ Hlinka motiveerde dit optreden indertijd met de verklaring: „Wij treden toe tot de regeering, om het verdrag van Pittsburg in zijn geheel en in alle onderdeden te ver dedigen.” Na het Tuka-proces, dat, zooals men zich wellicht herinneren zal, tot de veroórdeeling van Hlinka’s intiemsteh medewerker, prof. Tuka, leidde, verliet zyn party evenwel reeds in October 1929 opnieuw de regee- ringscoalitie. Behalve de Katholieke Slowaaksche volks partij waren er nog andere Slowaaksche op positiepartijen In .Augustus 1933 speelde Hlinka het klaar, bij de Pribinafeesten in Neutra alle Slowaaksche partijen tot een eenheidsfont aaneen te sluiten, dat even wel geen langen levensduur had. Op een bijeenkomst van de Slowaaksche volkspartij begin Februari 1938 opende Hlinka opnieuw een buitengewoon felle cam pagne tegen de Praagsche regeering. Einde Maart 1938 kwam het bericht, dat Hlinka ernstig ziek was. Desniettemin ver scheen hij kort daarna weer op een byeen- komst van zijn party, waarin hij opnieuw wees op de beteekenis van het jaar 1938, dat voor de Slowaken even belangn, zou zijn als 1918". Tegenover een vertegenwoordiger van'de Slovensky Hlas herhaalde hy begin April 1£KJ8, dat zijn party alleeh dan nog aan de regeering zou deelnemen, indien de reeds zoo lang gevraagde autonomie verleaMtl werd. Nog op zijn sterfbed zou hij daarvoor werken en strijden M.gr. Hlinka heeft zy’n woord gehouden en hoewel zijn krachten den laatsten tyd zienderoógen afnamen, heeft hy toch juist in deze voor het Slowaaksche volk zoo bcteekenisvolle«stonde tot het ein de toe voor zijn idealen gestreden. Hy heeft intjisschen en dit is de tragiek van dit ..v.., - leven zelf de verwezenlijking ervan niet maatregelen, een betere psychologische at- 1 mogen aanschouwen. mosfeer zullen scheppen. fiOÜBSCHE COIRA Nt lik...- gen, dat hem naar zyn eigen land terug bracht voof verdere behandeling. De vrouwelijke passagier was een klein Engelsch meisje van 6 j^ar. Zy is eenigen tijd geleden door een auto aangereden en werd daarbij zwaar gewond. De eene arm ie nog altijd verlamd. De ouders van het kind, die van de rechtbank een schadever goeding van 4000 pond kregen toegewezen, hebben alles gedaan om het kind weer de beschikking terug te doen krygen over den arm. Tot nu was alle moeit© tevergeefs. Zy besloten nu naar een Duitsch chirurg fe gaan in de hoop bij hem genezing te vinden voor hun kind. Per auto ging het van Swan sea naar Cardiff en daar kreeg het meisje een plaats naast den gewonden motorrijder m Hitler’s vliegtuig.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1