De Zeevaartdag te Scheveningen.
ilEUWS/ EN ADVERTENTIEBLAD VOOR. GOUÖA EN OMSTREKEN
ERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
[EUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
1
Maandag 5 September 1938
19821
Nationale Feestdag
lit blad verschijnt dagelijkft, behalve Zon- en Feestdagen
HET VEERTIGJARIG REGEERINGSJUBILEUM
VAN H. M. DE KONINGIN.
NIET VERSCHIJNEN.
Wat de Marine beteekent voor Nederland.
Overweldigende belangstelling.
De feestelijke (Intocht in1 de hoofdstad.
Anfsterdam in feesttooi bejubelt de Landsvrouwe
tijdens triomftocht door de stad.
77e Jaargang
’’i
Het
fesfhen marii
Het percentage schepen, ouder dan twin
tig jaar, is kleiner dan het overeenkomstige
percentage van welk ander land ook. Slechts
vier andere iJhden beroemen zich op een
d(*
het
traat -tot
ordt inge-
verder in
lock van de
schaard ons ryk in vier werelddeelen onge-
'd va!N
It den
aar
bg
|hit
Un
wegens den Nationale» feestdag
Óre
af standvannen Haag
sterdam. Tleraamd wordt - da,t
personen op -
dezen dag.
MORGEN, 6 September zal
de Goudsche Courant
station in de hoofdstad is aangekomen,
stond het publiek achter de afzettingen
dicht opeen gedrongen, hoewel pas tegen
vier uur de Koninklijke stoet op den
Dam kon worden verwacht.
jit dter Kon. Ned-
Amsterdam, die
>id, de leerlingen
Vlissingen, die
Artschool, die
van het .opleidingsschip voor de binnenvaart
Koningin Wilhelmina in Amsterdam, die
van de marconistenopjeiding van Radio
Holland ook in Amsterdam en het défilé
werd gesloten door de deelnemers
'vozeekaini
nn ^Ör*loot e
1 ter
>d/r-
nqmifter twee met
dank zij de prachtige versleririg van pro-
fessor Hulb Luns, zware wapenschilden
met kleurige Itibarlims en zware koorden,
welke op negen plaatsen als prachtige
eerepoorten de straat overwelven.
Naarmate men dichter bij den Dam
kw^jn. langs Koningsplein, Singel en
Hieuwe Zijds Voorburgwal, werd het
drukker.
Reeds larfg voor twee uur, als de Vor
stin nog niet aan het Haarlejnmermeer-
Vandaag houdt Koningin Wilhelmina
Haar feestelijke intocht in de hnofdstad
des Rijks, om hier den dag te herdenken
waarop Zij, veertig jaar geleden, in die
zelfde hoofdstad gekroond werd tot Ko
ningin der Nederlanden.
Vreugdevol en in feeststemming heeft*
Amsterdam vanmiddag de Koningin in
gehaald, nadat het zich in verbluffend
kortèn tijd getooid had en opgAierd en
een boventyerwachting feestelijken aan-’
blik bood.
lleèds vroeg in den ochtend was het
merkbaar, dat deze dag als een bijzon
dere gebeurtenis gekenmerkt zou worden.
Het was alsof alles wat in de stad ge
beurde slechts als bijkomstige noodzake
lijkheid werd verricht omdat een groote
gébeurtenis, ^waarop zich alles richtte,
vandaag slechts van Eeteekenis was.
Vooral in de binnenstad was het reeds
vroeg op den dag ongewoon drpk. Vele
uren voordat H. M. de Koningin in de
stad zou aankomen schaarden zich reeds
duizenden langs den feestelijk versierden
intoentsweg om zich van een goede plaats
te verzekeren. Vooral 'de plaats van aan
komst, het Haarlemmermeerstation,^ge
legen in het Zuldélijk deel der,j&ad.
stond in tiet centrum der belangstelling.
Hier en langs de Lairessestraat had de
politie dan ook tijdig voor een afzetting
gezorgd.
Sober maar smaakvol is het Haarlem
mermeers tation versierd. De gevel is af-
«gézet met slingers groen, terwijl de dak
lijst een versiering draagt van groen 'en
oranjekleurige bloemen. Terzijdevan
den ingang is een groot baldakijn opge
richt waaronder Hare Majesteit nd aan
komst zal plaatsnemen om de zanghulde
van het Toonkunstkoor in ontvangst te
nemen. Masten» met verticaal neerhan
gend vlaggedoek voltooien het feestelijk
beeld van het kleine plein,voor het sta
tion, waar.de Koningin haar intocht in
de. hoofdstad zal beginnen.
Het eerste gedeelte \an den intochts-
weg. van ihet^ Haarlemmermeerstafion
langs de "Cornells Crusemansti
voorbij net Valeriusplein word
nfcmep door infanterie, terwijl
de Lairessestraat tot aan de no
Dufaystraat een eerefront van reserve-
officieren staat opgesteld. 1
Verder langs den Intochteweg staat de
Amstérdamsche Vrijwillige Burgerwacht
opfeesteld. gevolgd op tien metór afstand
van elkaar de deputaties van zeshonderd-
vijftig Amsterdamsche vereenigingen
met vaandels. Dez^ rij loopt tot in de
nabijheid van deri Dam. waar opnieuw
imanterietroepen aan beide zijden
den weg zijn opgestyM.
Eiyflaar achter langs den geheelen weg
*1 het
«even.
(iIHDSHIE COURANT
°ven/]
werd gesloten door de deelnemers aan het
zeekamp van het N.J.V. De Marinemuziek
sloot den troep.
Het eskader stoomt op
Waarschijnlijk wareh de marinetroepen
alweer naar hun standplaats veftrdkken,
toen de vloot begon te demonstreeren. On
der bevel van kapitein ter zee L. A. C. M
Doorman, den commandant van Hr. Ms.
’.Tromp, stoomde ze in één lange rij, de z.g.
kiellinie, van Zuid naar Noord langs de kust
modemagazijn van Hirsch op het Laid-
scheplein maken. De smallere Leidsche-
straat biedt een zeer fraaie doorkijk. 1 zorgvt
*ï#^n\8ter Wees er ver^er n®
n age van 11/5 procent de Neder
^2Lv,Oflt op de 8ste p1aats in de
jJ”***de naties staat.»
’n onze koopvaardij dan ook
ver8^aan- Slechts drie
6en firrooter gedeelte van
«Woriseerd dan Nederland. w
in «Tootere veiligheid te?
1»M ?Ioopen iaar waH Ned/r-
Zweden) nipnmer twee met
i an 1/5 procent verliezen, wat
- 8te compliment is. dat men
Scheepsbouwers en ree-
percentage schepen jonger dan vyf jaar.
dat.grooter is dan het Nederlandsche. j
Vice-adntiraal Furstner wees er op dat
onze positie in de wereld wordt bepaald
door onzen status als zeevarende en kolo
niale mogendheid. Die positie staat of valt
met de instandhouding van den band met
het schoone eilandenrijk, dat yzich slingert
rond den evenaar alg een gordel van sma
ragd”.
Het is de Koninklijke Marine, die de aller.
belangryksste taak heeft te vervullen hij
de verdediging en instandhouding van de*
band tusschen die eilandenwereld en
Nederlandsche volk.
Wie het belang, dat op het spel staat,
realiseert, begrijpt, da{ een sterke zee
macht ter bescherming van onze wereld-
positie als het ware de sluitsteen moet zijn
van het geheele cultureeïe, social^ en econo
mische bouwsel van ons volksbestaan.
Zij moet ons in staat stellen te bewa
ren, wat we hebben en het onze Regee-
ring mogelijk makeh te handelen naar
het Koninklijk woord, dat wij ons-zelf
willen blijven, dat wij ons willen hand
haven in een wereld, waar landsgrenzen
op de kaart eenvoudig worden welfge-
veegd, en flaar dageltfks duizenden wor
den weggemaaid, zonder dat er officieel
„oorlog” is.
zijn, een vrij volk, welk.'
bestaan niet alleen onger pt bleef,
dat ver buigen onze grenzen aan acd
en beteekenis won. Doch daartoe st|
5 vooral, dat wij ons mogen verheugei
1 het bezit van Uwe Majesteit, die, na
1 veertig uiterst moeilijke en zorgvolle
regeeripgsjaren, nog onverzwakt derx
t scepter voort, telkens opnieuw het «k
lang van land- en volk dienende en lm
onbezweken trouw de woorden van üfoen.’
Koninklijken Vader, voor veertig jarert
ook tol de Hare gemaakt, toepassendot
„Oranje Ifihi nóóit, ja nooit genoeg doen
voor Nederland”.
Nederland*efi Oranje. Symbool vaneen
groote nïeesleepende kracht. Daarom zijn
de dagen 'van Uwer Majefetelts veqrtig-
jarig regeeringsjubileum feestdagén van
.Nederland, feestdagen opk Van'Amster
dam.
Obf het' voorbeeld van Uwè Majesteit
gaan wij onder de bariier vfcft Oranje
met moed en volharding voorwaarts, we
tende, dut Hij, die het al bestiert, ook de,
zdffè tijden ten goede kan keeren.
Het-is deze wetenschap, die óns oot-H
-moedig het hoofd doet buigen en ons
samenvoegt in de bede, dat de Almach-*
tige Uwe Majesteit lang èn voor Haar
Huis èn voor -ons Vaderland sparen
moge, ’fijkelijk omringd met zijn gunst
en geven, dat Nederland hier als over
zee onder Haar regeéring wede? Jaren
belevert moge, waarin welvaart en bloei
Sdch aan breede geestelijke ontwikkeling
zuilen paren.”
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
gorging por loopet geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau* MARKT 31, GOUDA,
,AU agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
bureaux zün dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Tele’f.
iterc 27*5- Postrekening 48400.
Fraaie effecten in den avond.
Nederlandsche thuisvloot heeft zich
Zaterdag voor Scheveningen op indruk
wekkende wijze aan de bevolking getoond.
[a de groote Wapenschouw, waarin de
landmacht domineerde, heeft thans de Zee-
iiacht haar opwachting gemaakt in een
kmonstratie, welke ontstond uit het initia- r
ief van het Nationaal Jongeren Verbond.
De groeiende belangstelling voor de Na-
lionale Weermacht is wel heel duidelijk ge
keken, eerst in de enorme opkomst tot het
pootc défilé op de van Alkemadelaan en
ju weer in de massale aandacht op Scheve.
Hingen.
De opening van de tentoonste’ling
ran ■cheepsmodellen.
De Zeevaartdag werd ingezet omstreeks
hurt voor elf met de opening door gene-
zd-majoor b.d. J. C. Wagner, voorzitter
n het comité voor de luisterrijke viering
ii de tentoonstelling van scheepsmodeUe:'
den foyer van het Kurhaus.
Te 2 uur des middags is ter inleiding van,
ie vlootschouw het woord gevoerd door. Mi
nister Mr. M. P. L. Steenberghe, den heer
Wesselink en vice-admiraal J. Th. Furstner.
De eerste behandelde in het allereerst da
unknoopingspunten tusschen Marine en
bopvaardij.
Er was zelfs een tijd, dat nauwelijks on
derscheid zou te maken geweest zijn. In dè
lijden van Michiel de Ruyter, den grooten
Admiraal, en daarvóór, waren, handen ®n
nachtvaart zonder strijd van wapenen niet
lenkbaar, en onze handelsschepen zouden
nch niet op de zeeën wagen zónder behoor
lijke bewapening, waarvan dikwijls een ge
lucht gebruik wend gemaakt. En waar de
koopvaardij het a 11 e e n niet .klaarspeelde,
éar sprong de marine bij.
De tijden veranderden, en daarmede d-
omstandigheden. Maar nu evenals toen, za’
de marine, als de nood aan den man komt
-zooaUinden groot n oorlog ook geble
ken ig haar taak ten opzichte van de
hopvaanllj vervullen. Van de vlottefcwijze.
Wop de Koninklijke marine op het
'Wblik convooi-diensten in de straat van
Gftraltar verricht, moet met grooten* lof
gewaagd worden. Ajs de nood aan den man
lm, zullen de koopvaardijschepen als
hulpkruisers en hospitaalschepen
voor de kustbewaking en het vegen van
nijnen <ie marinevloot kudnen aanvullen
a versterken, en mannen uit de koopvaar
dij zullen, als reserve-officieren. de marine
konen helpen bemannen.
Het meest frappante aanrakingspunt
en marine en koopvaardij uit het ver-
koh IS#W^’ de R’Jyter zelf zyn illuster
hh afw’8se^n(* als koopvaardij- en als
nne man heeft gediend. Fn in ieder go-
hooren, jgu evenals vroeger, de opva-
V8n Nederlandsche koopvaardij.
tan i\en v^BBC^erM- óaar het getuigenis
tmitenlandsche kenners, tot de beste
van de wereld.
Krenkt de minister het werk
“r «ddlngmaatsctappijen.
ta 0Verz*cl1't van d-j Nederlandsche zee-
’?re onvolledig zonder een woord
Aankomst van H. M. de Koningin.
Tegen twee uur waren op het versierde
perron van het Haarlemmermeerstgtion
tal van autoriteiten ter begroeting van
IJ. M de Koningin aanwezig. Hier waren
o.a. de burgemeester van Amsterdam, dr.
W. de Vlugt, getooid met^ zijn ambts
keten, de wethouders en gèfi)een.tesecre-
taris, de meeste raadsleden, verscheidene
militaire autoriteiten, onder wie de be
velhebber van de vierde militaire afdee-
ling, generaal-majoor A. R. van4» den
Bent, de cqpmjandant van de marine te
Willemsoord.i schout-by-nacht H. Jolles,
de commandant der maritieme middelen
te Amsterdam, kapitein ter zee N. A.
Rost vah Tonningen, de garnizoenscom
mandant van Amsterdam, lultenant-ko-
lonal W. A. Boswijk, de commissaris der
Koningin in de provincie Noord-Holland,
mr. dr. A. Baron Roëll, en de Amster
damsche kamerheeren van H. M. de Ko
ningin, jhr. mr W. F. Roëll en jhr. F. J.
E. van Lennep. Ook waren hier’tegen-
- woordig mr. L.’ J. A. pCtlp. president van
de Nederlandsche Bank^voorzitter van
de Huldigingscommlssle 1938, de secre
taris dezer commissie. C. G. Vattier
Kraane en de andere leden van deze
commissie.
Toen precies op tijd de Koninklijke
trein, binnenreed en H. M. de Koningin
was uitgestapt, werd Zr op het perron
begroet door den b gemeester der
hooCdstad, dr. W. de Vlu'gt, dié Hare Ma
jesteit begeleidde na$r de feestelijk ver
sierde wachtkamer, waar de officleele
begroeting zou plaats hebben.
Nadat de aanwezige autoriteiten door
den Burgemeester aan H. M. de Konin
gin waren voorgësteld, heette de burge
meester in de begroetingsrede de Konin
gin in zeer -hartelijke bewoordingen wel-
1 koftn, vooral aldus dr. De Vlugt om-
dat uw bezoek sameil^alt met net jfjd-
stip waarop Uwe Majesteit veertig jaar
geleden de regeering aanvaardde.^
„Uwe Majesteit 'veYgunne^. mij te vol
staan met te constateenen, dat in geheel
onze historie moeilijk een regeerlngspe-
riode van even langen duur is aan te
wijzen, waarin zoo belangrijke verande
ringen op schier elk gebied plaats von
den. En nog zijn deze niet tot staan ge
komen.
Tot vreugde en dank steunt een ver-
van I eelijktog met den toestand In zoovele
,g 211 n opgestem andere' landen v!m EurSpa Daartoe
--jngs den geheelen weg stedit ook de omstandigheid?^
reeds vroeg de duizenden opge- 1 d.ink Oods gocdheld
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertentiën in net Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-adverteiitiën de helft van den pro's.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 rgels 2.28, elke regel meer 0.50 Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters- en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Bpek-
handelaren, Advertentiebureaux eh onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
d.w.z. dus van deij 'kant der haven af. Ze
voer £ot een eindweegs voorbij de Pier,-
waarnq de 'steven, werd gewend. Voorop
voeren de tor,pedobooten Z 6 en Z 7, gevolgd
door de vier mijnenvegers Willem van
I^wijck, Pieter Florisz, Jan van Gelder en
Abraham van der Hulst. De kanonneerboot
Brinfo voer als overgang ifear de mijnen
leggers, de Douwe.Aukes en\de Hydra, die
weer voorafgingen aan de okderzeebooten
O 8, O 11, O 12, O 15 en (A 16 en to^p
kwamen als sluitstuk de groot» broers, de
Tromp en de kruiser Sumatr.y Zoo voer
onze heele vloot^welke in ïïederland gesta
tioneerd is op het oogenblik, langs de ScHe-
nmgsehe kust.
De beurt was vervolgens aan^Üe vlieg
tuigen. Ze kwamen- van <len Wassenaaft-
schen kant en eer het publiek ze nog in het
vizier had, blaften de luchtdoelmitrailleurs
op den boulevard al hun mborddadige ge
jank. waarbij zich als de vliegtuigen nader
komen, de stooten der 7.5 millimeters van
het luchtdoelgeschut Rijtend voegen. De
strijd is ontbrand; dreunend, vliegt de gan-
-.enformatie verder, wendt dan. twee vlieg
tuigen maken zich los uit het verband en,
trekken, schuins achter elkaar vliegend,
een rookgordijn achter de Tromp en de Su-
I matra dat-hoog oprijst als een gebergte aan
de kust en later geleidelijk grilliger vormen
aanneemt naarmate het verder verwijderd
komt.
Om zes uur werd de middag besloten me+
kanongebulder en ^mitrailleurgeknetter.
t De uittocht.
Toen begon de uittocht. Scheveningen liep
leeg, Den Haag ging zich weer vullen, de
opgestelde mdssa vormt colonnes ter be
storming van trams en andere voertuigen,
óni^ avonds weer en ihas®4terug te ke«- j
ren^
Merf kan zich er eenig beeld van vormen,
als men weet dat de politie des middagi eer
’lO.OOO-'tn des avtnds #een 12.000 auto’s op
Scheveningen heeft geteld. Talrijke waren
cr onder uit België en Dui-tschland, Auto
bussen uit alle deelen van ’t land hebben
belangstellenden, die deze bizondere ge
beurtenis wilden meemaken, aangevoeld.
Wat 12.000 aut^p beteej^nen? Als we
ze in»een file zetten met v^jwel geen tus-
schdiruimte een reeks van 50 k>m. lengte,
d.w.z. een af standvannen Haag naar Am-
J een 800.000
Scheveningen pijn geweest
stonêeri i
steld oAi Hare Majesteit bij het passee-
ren, dab stapvoets geschiedde, £oe te Jui
chen. Alle vensters vajj de feestelijk ver
sierde. gebouwen en huizen Ihngs den
weg waren dicht bezet en zélfs tot op de
daken had men zich opgesteld om. van
dichtbij net historische moment van dan
intocht -kunnen medemaken.
De geheele intochtsweg was door *liet
aanbrengen van schuin geplaatste me-
taleh draagstangen aan elke lantaarn
paal', waarvan in drie gescheiden banen
de kleuren van onze nationale V!Wg af
hangen? welke bhneni in eqn rufl^ boog
vallen en aan d^n achterkaft van de
draagstang worden opgehouden, op
kunstzinnige wij/e versierd. De tfftmen-
stad had een andere versiering.. Zoowel
op het Museumplein als op het Leldsche-
De vloot stralende van licht.
Kort na afloop van de middagdemonstra:
ties waren op de Tromp en de Sumatra d
verlichtingen ontstoken,, welke de lijnen van
het vlaggeschip’afteekenden en den krui
ser in een zachte straling plaatsten welke
een feeëriek aanzicht bood. Ook andere
schepen hadden illuminatie dnt*oken. Te
half negen begonnen d§ schepeiiOp ner Museumplein ats op net Leiascne-
zoeklichten te werken. Talryke s e 9 - pie|n stonden hooge palen, waarvan
dels doorkliefden den mooi strakken laat- kleurige wimpels en wapendoeken afhan-
ivo^lijken hemel, zetten de gevels van de <gen Feestelijk is de indruk, die de hooge j
hotels in een zacht strijklicht en flitste^ gebouwen, zakengebouwen, hotels en het
over den boulevard en het strand waar men --
telkens een kijkje kreeg op de op elkaar ge- t
pakte menigte. Daar de overige verbehting
gedoofd was, kwam het zoeklicht der sche
pen uitnemend tot zijn recht.
De vloot besloot haar aandeel aan de
schitterend geslaagde demonstratie met
oen kwartier vuurwerk.
Naar wij vernemen .heeft H. M. de Ko
ningin de demonstraties met groote belang
stelling gevolgd van een duintop af nabij
den Ruigenhoek.
Niar buiten eenheid.
Wil Nederland zich in zyn vrijheid var.
verscheidenheid handhaven, dan zal er, bij
al die verscheidenheid, naar buiten eenheid
moeten worden getoond, een eenheid van
wil om rond, den troon der Oranje’s ge-
nvtn wallr ïll l’ia». 1-ïll Hliüol Pli nH0*P-
schonden te ■èandhaven, een eenheif
opofferingsgezindheid niet alleen m|
mond, maar ook met de daad. Die daad, het
eenige trouwens, waaraan het buitenland
waarde hecht, iè de wederopbouw in een
zoo snfil mogelyk tempo van de weermacht
en van de weerkracht van het Nederland
sche volk. De stille maar daarom niet min
der ernstige belofte om daaraan, ieder per
soonlijk, met geheel ons hart en geheel onze
persoonlijkheid ,los gemaakt van alle eigen
belangen, mee te werken, is het meest
waardevolle jubileumsgeschenk, dat wy
kunnen geven aan onze eerbiedig beminde
Landsvrouwe. „Leve de Koningin” „Leve
de Rykseenheid”, „Leve het vaderlahd”.
Het défilé.
Terwyl minister Steenberghe door de
microfoon zijn rede hield, was het Kurhaur-
publiek al in beweging naar het terras. En
nog maar kort wlis dit gevuld af de schelle
tonen der dwarsfluiten^yan de pijpers kon
digden den kop van het défilé aan. Achter
de tamboers en pijpers volgde de stafmu-
ziek der Marine, welke uitzwenkte, vervol
geiis een compagnm adelborsten met vaan
del, twee compagrffeën maprters uit Rotter
dam ook met vaandel, daarop volgdp\en
compagnie matrozen uit Vlissingen, hchtêr
hejï kwamey onder commando van rès. e?r-
ste-luitenant mr. O. Verdoom de leerlingen
van het Matrozen-inStitmit dte
Roel- en Zeilvereniging Ami
op de Pollux worden‘opgeftid, d
van de De Ruyterschool m Vli
van de Scheveningsche ZeSjoai
van het .opleidingsschip
Wilknlminn
de marconistenopjeiding
b tee
ntje.
