de Hoofdstad ten! NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, ^RKENWOUDE, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, RJEEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz, in i. s. is )EN Woensdag 7 September 1938 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen H i.m. >g 9, zal cum Noury ed doen! wde. de nationale gedachtenisviering IN DE NIEUWE KERK TE AMSTERDAM. Aangrijpende plechtigheid op den veertigsten verjaardag van de kroning van Koningin Wilhelmina. De Koningin spfeekt tot de Staten-Generaal. 77e Jaargang yo. 19822 I dacht met een nationale gedachjtenisvie- drangia’s en afhangende asparages. Aan genomen door den Reeds vóór tien I teerd heeft waar het betreft het bevor deren van kunst en wetenschap, werken de gewesten des land, ffm. alles te doen wat In hun vermogen lag om ook in de toekomst de belangen, die hun door de Koningin waren toevertrouwd, te bevei ligen en te bevorderen, als goede en ge trouwe lasthebbers van Hare Majesteit. De drie adressen van hulde worden na voorlezing aan de Koningin overhandigd. tlapit. oververmoeidheid uUlootheid. Ein theelepeltje flacon Dubbele flacon 2.25. tr Mtharma Deventee «oliede Boek- w>ór de plaatsing zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn. o zoo zorgvólle tijdperk vap haar regee- ring verschillende kerkgenoot schappen, vertegenwoordigers van tal van organisaties op velschillend gebied, leden der verschillende comité’s, burge meesters van verscheidene andere ge meenten; tezamen ongeveer achttlen,- wijl de minister-president tenslotte uit voerig en afzonderlijk uiteengette wat ondèr het bewind van Koningin Wilhel mina in Oost- en West-lridië tot stand is gebracht. Onder de zegeningen dezer veertig jaar. dien In een rede als deze niet alle zelfs maar voor vermelding in aanmerking kuimen komen, wil spr. nochtans wijzen op één, waarover hij kan noch mag zwijgen, n.l. het heugelijk verschijnsel van de groeiende gehechtheid van ons volk aan het OrainJehuls. Dat oók de persoon van de Vorstin hierbij niet zon- Op den dag. dat heel Nederland feest vierde bij het veertigjarige regeeringsju- blleum van Koningin Wilhelmina, is dit ring ICUICU van tn - Dan volgt de voorzitter der Tweede doch daarnaast wat Nederland gepres- stand behandeld wordt en zijn rechten i Kamer, mr. J. R. H. van Schalk, die het «--*■ adres van deze Kamer der Volksvertegen woordiging voorleest, herinnerend aan de liefde van Oranje voor Nederland en v^n Nederland voor Oranje. Het derde adres van hulde is van de gezamenlijke commissarissen der Konin- I gin en wordt voorgelezen door den oud- -ste hunn», de Commissaris der Koningin in de provincie Friesland, mr. P. A. V. Baron van Harinxma thoe Slooten, die herinnerde aan het,devies, dat Oranje voor Nederland nooit genoeg kon doen, welk devies door de Koningin op zoo uit nemende wijze is verstaan en toegepast. Hij sprak het vaste voornemen uit van de vertegenwoordigers der Koningin in gezondhed, op het gebied van den land de** o-r voor handel het aan zegeningen rijke, maar dikwerf en verkeer, verbetering van wegen, wat -Kit» von baar rn«»an_ me «tand is gebracht op de nieuwe ter- dig tegen willekeurig krachtsvertoon, in “radioverkeer en luchtvaart, 1 maar het is meegaand als het met ver boor Queen Mary-rozen. De trekstangen onder het gewelf en tusschen de zuilen waren omwonden met buxusgroen. ter- uuvu.*. wijl op regelmatige afstanden corbellles heugelijke" feit op plechtige wijze her- omlaag hingen met roomkleurige hy- uaciu mvt nationale godachjenis’.’!e- 1 drangla’s en afhangende asparages. Aan ring in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, 1 den anderen kant van het schip der der beteekenis is, behoeft niet nadruk kelijk te worden gezegd. Ons regeerend Vorstenhuis is in zijn oorsprong zuiver nationaal en wortelt in denz^lfden bodem, waaruit ook onze nationale’ zelf standigheid opkwam. Het Huis van Oranje leverde in den eersten Willem den gr» tdlegger van die rzelfstandigheid en de latere loten van in het internationaal verband, gaat over den stem hebben haar onder de grootste Leden van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal Ik wensch u Mijne erkentelijkheid te betuigen voor de gevoelvolle woorden, die gij in uwe adressen, als vertegenwoordi gers van het Nederlandsche volk, in deze plechtige uren tot Mij gericht hebt. Deze historische plaats van samen komst, alwaar Mijne Vaderen en Ik den eed aflegden op de Grondwet en door de Staten-Generaal werden ingehuldigd, verhoogt nog hiervan de beteekenis. Met voldoening en waardeering zie Ik terug op de thans achter ons liggende veertig jaren als een tijdperk van on- onderbröKèn goede en vruchtbare samen werking tusschen volksvertegenwoordi ging en Kroon, die een niet te overschat ten beteekenis heeft gehad voor ons volksbestaan en allen die ’s Rijks gebie den bewonen. In alles één met Mijn volk, in denken en voelen, in liefde voor zijne vrijheid en rechten en voor zijne onafhankelijk heid, behoud Ik van de afgeloopen veer tig jaren een blijde herinnering. In zorgvolle en benarde omstandighe den, in beproeving, maar ook in dagen van vreugde zijn wij nog nauwer saam- gegroeid en heb Ik Mij gedragen geweten door de liefde en het vertrouwen van Mijn volk. Dank zij zijn vlijt, taaiheid en uithou dingsvermogen en zijn vasten wil zijn bestaan en onafhankelijkheid ten allen tijde met Gods hulp te handhaven, kun nen wij, den druk der tijden ten spijt, op vooruitgang en ontwikkeling bogen, het geen ons aanzien bij de andere volken ten goede is gekomen en hun vertrou wen in ons nog heeft versterkt. U, mijnheer de voorzitter van den Ministerraad en minister van Staar, breng Ik Mijn dank voor uwe rede en voor de beteekenisvolle woorden tot Mijn volk en Mij gericht. Zij zullen, van u komende, ongetwijfeld een diepen in druk achterlaten. Dien dank betuig Ik ook voor uw uit het hart komend adres, mijne heeren commissaitesen, waarin Ik moge zien de vertegenw^|igers der elf provinciën, die samen dit ondeelbaar land vormen. Moge uw arbeid en streven steeds 'tot heil- van de u toe vertrouwde gewesten blijven strekken. De zon schijnt niet zonder schaduwen te werpen, die ook over ons heen gaan. Als wij arbeiden is het onze plicht de werkelijkheid niet te verbloemen, maar haar Je zien, zooals zij is, en wat zij mee brengt onvervaard en kloek aan te dur- i ven en met een groot en sterk vertrou- j wen en opgeheven^ hoofd de komende tijden tegemoet te gaan. ARE MAJESTEIT .JE KONINGIN heeft bij de plechtigheid in de Nieuwe Kerk op de tót Haar gerichte woorden geantwoord met de volgende toespraak de plaats, waar veertig Jaar geleden de jeugdige vorstin tot Koningin werd ge kroond. Reeds vroeg in den morgen verzamelde een dichte menigte achter de aftet- lingen op den Dam om den kerkgang der se bougainvilla’s. De ingangen der kerk jtnninklijkp. familie te kunnen gadeslaan. 1 t Tegen negen uur reeds begon een con cert van koraalmuzlek, door verschillen de muzlekvereeniglngen uitgevoerd, van de peristyle van de Nieuwe Kerk. De wacht voor het paleis, die om den dag beurtelings door de marine en de landmacht wordt waargenomen, was be trokken door infanteristen van het vijfde ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEBEELINGEN: 1—4 rgels 2.25, elke regel meer 0.50 Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden prijs Groote letters en randeh worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kuimen worden ingezonden door tusschenkomst van handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags yó( aan het Bureau Gedachtenisrede van Dr. Colijn. O AN is het moment gekomen voor de groote herdenkingsrede, uit te spreken door den voorzitter van den Minister raad, dr. H. Colijn, die den katheder heeft beklommen en zijn rede aanvangt met een herinnering aan het woord van den psalmist, waarin wordt gewaagd van gedachten, die zich binnen in ons ver menigvuldigen, welk woord wellicht beter dan iets anders uitdrukking geeft aan de gevoelens, die ons in deze dagen vervul len. Veertig jaar is het geleden, dat in dit zelfde kerkgebouw een achttienjarige Vorstin onder inroeping van de hulpe van den almachtigen God, het verbond tusschen Oranje en Nederland, dat in wezen kan bogen op een bestaan van niet veel minder dan vier eeuwen, plech- tiglijk kwam vernieuwen. Als we de regeeringsjaren sinds 1898 trachten te overzien, aldus dr. Colijn, worden we wel het meest getroffen door de tegenstelling op bijna elk terrein van het leven, maar wellicht het meest op zienbarend op internationaal terrein, tusschen het begin en het eind dezer veertigjarige periode. Ongetwijfeld waren er ook tegen het einde der negentiende eeuw allerlei moeilijkheden in de wereld, maar bij vergelijking tusschen den algemeenen wereldtoestand in 1898 en in 1938, kan men de kleuren op zijn palet voor 1898 bijna niet licht genoeg en op dat van 1938 nauwelijks donker genoeg nemen om de tegenstellingen naar waarde te doen uit komen. Spr. trekt deze vergelijking door voor wat betreft het oorlogsrumoer, de vrijheid van goederenverkeer, de vermin dering der welvaart in onze dagen en de vorming van nieuwe staatkundige een heden. waarbij vorstenhuizen met na men, welke de eeuwen doorklonken werr dén terzijde gesteld. - Het parlementaire stelsel was in 1898 nog onaangevochten, doch heeft in 1938 in onderscheiden landen plaats moeten maken voor een meer autoritalren re- geerlngsvorm. Alleen de werkelijk const!-* tutloneele monarchie heeft den storm loop op het parlementaire systeem ten volle kunnen weerstaan. Ook Nederland is niet vrij gebleven van de schokkende gevolgen, van den wereldoorlog Daarnaast is er echter reden tot vreugde als men let op de plaats, die Nederland temidden der vol keren inneemt. Daartoe hebben o.a. bij gedragen de herinnering aan het door een Nederlandsch oorlogsschip overbren gen van den bejaarden president Kruger uit Zuid-Afrika naar ons land, de cor- rècte houding van Nederland tijdens den wereldoorlog, de taaie vasthoudendheid, van ons volk in tijden van tegenspoed, terwijl bij de moeilijkheden, waarmee wij te kampen hadden, steeds het „Je Malni tiendrai” in vervulling is gegaan. Hier mede houdt ook verband de bijzondere belangstelling, die H. M. steeds voor de weermacht aan den dag heeft gelegd. De voldoening, die we mogen koesteren als men let op de plaats van Nederland In neb iixucxxxav»v*xatu vciuaiw, in stille bewondering, Indien men dén blik laat gaan over den vooruitgang, die i in deze veertig jaren binnen het Konink- I rijk viel waar te nemen. Spr. somt op het regeerinrabt wat is geschied op het gebied der volks- sche volk nra< ABONNEMENTSPRIJS a per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de nflr looner geschiedt. Franco per post per kwataal f 3.15. lyrk, recht’ tegenover het Koninklijke podium, dus voor het groot eorgel, was een muziekpodium opgeslagen voor koor en orkest en ook hier was wederom een fraaie bloemversiering aangebracht, be staande uit lugustrum en wederom paar- Koninklijke familie te kupnen gadeslaan. waren versierd met palmen en laurieren. 111,r reeds beeon een con- Llnks en yan den langen door. gang, die leidde van de Koninklijke zit plaats naar het muziekpodium. stonden in rechthoekige vakken de stoelen voor de genoodigden, allen met het gezicht naar den doorgang gewend, opgesteld. Dank zij een practische nummering regiment infanterie. Ter gelegenheid van der rijen konden de genoodigden gemak- j-- kelijk hun plaats innemen. Het was een bonte mengeling van dames in fleurige wandeltoiletten, doch vooral heeren in plechtstatig zwart en in kleurige unifor men, Want behalve de aanwezige hooge officieren van land- en zeemacht en de leden van het diplomatieke corps, had den ook de meeste burgerlijke autoritei ten, die daartoe door hun ambt gerech tigd zijn, zich in den staatsie-uniform, welke zij uit hoofde van hun functie mogen dragen, gestoken. Terwijl ‘t kerkgebouw zich vulde, werd het groote orgel van tien uur af bespeeld door den organist der Nieuwe Kerk, Henk Loohuys, die o.a. Toccata en Fuga van Bach ten gehoore bracht, tot onge veer kwart voor elf, toen hij werd af ge lost door den organist, Piet van Egmond, die op het orgel door hem zelf gecompo neerde variaties van het Wilhelmus liet hooren. en vrijheden worden gewaarborgd. 1 Herinnerend aan het meeleven in het van cultuur en van barmhartigheid, ter- geheele land met de slagen, welke het Koninklijk gezin tweemaal hebben ge troffen en met de groote vreugd, dat daarna Haar deel is geworden, eindigde dr. Colijn met het uitspreken van zijn l onwrikbaar geloof in de heilzame wer king van het uitspreken van aller vurige hoop, dat het volk van Nederland ook in de toekomst het Vorstenhuis zal blijven omringen met zijn warme liefde en zijn ongebroken trouw. Het slot vart den dienst. Het bleef eenlgen tijd stil na de in- Aajkwekkende rede van dr. Colijn. Toen zette koor en orkest cantate 51 van Bach moeilijkheden weten te bewaren. Uit deze eenheid van volk en. Vorstenhuis resul teert ook het grondige begrip van wat x i -^beleid voor het Nederland- :hu volk mfcert, dat als geen ander vow afkeerig is van dienstbaarheid. Eer-* biff wordt bij dit volk iilet ingeboezemd door vrees en men verzet zich stijf hoof- -- mei J «gesloten J blauw m Daïï? vdie ucn ingang aan de Hier zou de burgemeester j^an Amster- WrZnM rtleen verhooglng van circa dam, dr. W. de Vlugt, nadat hij het.Ko- ^eniunetcr opgesia<Tav' •uw.uim. taPyten en waarop drie «fte Satst waren voor de Konink- Iteeriifin f’ achter deze'zetels Mmr 8t0^lei1 voor de leden der hof- stonden Was omzoomd met een macht, rectoren en hooglee van bougalnvilla’s, welke versitelten, de léden van* ^a-kleuri enJverd door toeven, ter- damschen gemeeriteraad. vertegenwoor- 116 klankhoJ»ïe Mary-rozen. Op digers der verschillende kerkgenoet- thïn en boven de ronde banken, - x-’ AiS waren weggenomen, was '’acht vannZ?U een versiering aange- varens, waarvan eveneens onderbroken werd (■OHDSEIIE cwrint. Reeds voordat tegen elf uur de Ko ninklijke familie het paleis verliet, had den alle genoodigden hun zetels inge- I nomen. Op den eersten stoel van het I vak. rechts van de plaats der Koningin zat de minister-president, dr. H. Colijn en rechts van hem. allen op de voorste rij, de overige leden der regeering in ambtskleedij. Op de tweede rij, achter den minister-president, had plaats ge nomen de president van de Eerste Ka mer der Staten-Generaal, baron De Vos van Steenwijk, terwijl naast hem op de tweede rij, sommigen in uniform, som migen in landsdracht. de hier te lande aanwezige Indische vorsten en hun ver tegenwoordigers hadden plaats genomen. De eerste stoel van de derde rij werd in- genomen door den voorzitter der Tweede Kamer, ry. Van Scliaik, naast wien de ministers van Staat gezeten waren, ter wijl dit vak verder werd ingefiomen, be halve door de leden van den Raad van St-Rte. door hooge regeeringsambtenarer en andere hoogwaardlgheidsbeklefeders. Het eerste vak ter linkerzijde van den I doorgang van het Koninklijk podium af gezien, werd ingenomen dodr de leden van het diplomatieke cprps, die bijna allen hi unirorm waren, zoodat dit vak z?en schitterend beeld opleverde van fon kelende gouden, en zilveren tressen, orde- teekenen en kleurige ordelinten, waar- tusschen de soberder kleuren van het gewaad »van den Pauselijken nuntius zichtbaar waren. De eerste stoel van het volgende vak bleef voorioopig nog leeg. Hier zou de burgemeester .ygn Amster- dezen kerkgang werd bovendien voor het paleis een eerewacht gevormd door de ongeveer tweehonderd leden'der geza menlijke studentenweerbaarheidscorpsen, welke ook Maandag bij de aankomst aan het Haarlemmermeerstation als eere wacht aanwezig waren. Een bijzondere herinnering wekte de eerewacht, welke kort voor elf uur zich opstelde voor den ingang van de Nieuwe Kerk, 42 heeren van gevorderden leef tijd. sommige in jacquet met hoogen hoed, anderen in uniform van marine officier of officier bij (Je landmacht van verschillende rang. Het waren degenen, die veertig jaar geleden als adelborst of als cadet deel uitmaakten van de eere wacht van de adelborsten en cadetten die toen, bij den kronlngsgang van de jeugdige Vorstin, voor de Nieuwe Kerk stond opgesteld. Kon. familie verlaat het paleis. De burgemeester van Amsterdam, dr. de Vlugt, arriveerde ten païelze en in spanning wachtte de menigte op het Voote oogenbllk, dat kwam toen even elf uur de Koninklijke familie aan «ffl uitgang van het paleis verscheen. Onder daverend gejuich begaf de Ko- Wn, die vergezeld was van Prinses Juliana en Prins Bernhard en begeleid werd door den burgemeester, zich te voet den togang van de Nieuwe Kerk, gevolgd door de leden van de hofhouding. Hare Majesteit is gekleed in een blau we damasten japon met zilver. Zij droeg jhoed met veeren. Prinses uiiana droeg een prachtig roomkleurig soudlamé tollet, een gouden hoofdband jet reigerveeren sierde Haar kapsel. De ns droeg de ceremonleele tenue van ntmeester der rijdende artillerie. In de Nieuwe Kerk. üen uur reden voor ae «uwe(Kerkde auto’s af en aan met ge- ygden, die reeds tijdig hun plaatsen i omdat het publiek was ^cht vóór half elf m de kerk aan- te willen zijn. ten o£teÜeur van het kerkgebouw had MIe iSS?®ge veranderlng ondergaan. Mid^ en gewone zetels waren ver- kninZu plaatsdaarvan warenstoe- tere nn gebracht, welke ook in an te lng st°hden dan gewoonlijk ver8**ïde koorhekrdat met een gordijn van don fluweel, was, rechts van den 3 naar den ingang aan de (»nH i ’vmwvgiug vaucirou t aam, ar. w. ae viugt, nauai. nij net.n.o- ras 7pgeslagen- welke be- ninklijk gezin binnen had geleid, plaats nemen. Hier zaten ook de Commissaris sen der Koningin in de elf provinciën, en verder zag meh hier de leden van de Eerste en Tweede Kamer dgr Staten- Generaal, leden van de rechterlijke temren der uni- rrden Amster- honderd personen, die alle plaatsen in het kerkgebouw hadden bezet. Op het muziekpodium hadden vijftig leden van het Concertgebouworkest en 350 dames en heeren van het Amster- damsche toonkunstkoor plaats genomen voor het kleine orgel, dat bij deze ge legenheid zou worden bespeeld tijdens de plechtigheid, aangezien de organist van de speeltafel van het groote orgel niet de leiding zou kunnen volgen van denJ dirigent, professor dr. Willem Men gelberg. dlc eveneens van tevoren het dlrigeergestoelte had ingenomen, van waar hij alle medewerkenden, ook déh organist aan de speeltafel van het kleine orgel, kon overzien. Bij den ingang aan den kant van den Dam, had zich de commissie voor de na tionale gedachtendsviei'ing opgesteld om de Koningin bij aankomst in de kerk te ontvangen. Het waren de heeren mr L. J. Trip, C. G Vattier Kraane, prof. mr. V. H. Rutgers, mr. J. C. W. N. de Bruyn van Melis- en Mariekerke en F. A. van den Bosch. Het is bijna elf uur als gejuich bulten aankondlgt, dat de Koningin het paleis heeft verlaten en-even later betreedt de Koninklijke familie het kerkgebouw. De plechtige herdenkingsdienst. Het Wilh4j(mus, in een der variaties, welke Piet van Egmond op het groote orgel speelt, ruischt door de ruimte ais de Koningin, gevolgd door de Prinses en den Prins door de leden der commissie naar het podium wordt geleid, terwijl allen zich van hun zetels hebben ver heven. Op den middelsten stoel neemt de Koningin plaats, rechts van haar Prinses Juliana en ter linkerzijde Prins Bern- hard, terwijl de leden der hofhouding op de rijen stoelen daarachter plaats nemen en burgemeester De Vlugt en de leden der commissie zich naar hun eigen plaatsen begeven. Dan zwijgt het orgel en zingt het toon kunstkoor a-capeile twee coupletten van het Wilhelmus, het eerste en het veer tiende: „Oorlof mijn arme schapen”. Van den kansel, die tegen de tweede zuil ter rechterzijde van den langen door gang is aangebracht, spreekt ds. P. J. de Jong het gebed uit, aanvangede met: U allen, U loven wij; Ja wij loven U, o Heer, Want Uw Gunst, zoo rijk van eer Is tot onze vreugd nabij, Dies vertelt men in ons land Al de wond’ren Uwer Hand. Als het gebed verklonken is, klinkt door de kerk het choraal uit cantate 192 van Johan Sebastian Bach, op woorden van Nicolaas Beets. „O, onvergeetbare stond”, plechtig en gedragen klinkt de muziek van den meester, die onder leiding van prof. Willem Mengelberg wordt uitge voerd, door het kerkgebouw, waar allen onder den indruk zijn van het plechtige moment, en zeer in het bijzonder de on getwijfeld niet velen, die zich het mo ment herinneren, waarop veertig Jaar geleden de jeugdige Vorstin tot Koningin der Nederlanden werd gekroond. Adressen van, dank, hulde en g-elukwensch. Als de muziek geëindigd is, betreedt de voorzitter van de Eerste Kamer dej Staten-Generaal, mr. W. L. Barop. de Vos van Steenwijk. den katheder, welke tegen de eerste zuil rechts is aangebracht, zoo als dezkansel tegen de tweede, om het adres van hulde der Eerste Kamer voor te lezen, waarin herinnerd wordt aan alles, wat de Koningin den traditlën van haar roemruchte voorzaten getretaw, zich één betoonde met haar volk, gedurende ^bouw. op Industrieel terrein, j tot stand if I reinen vai Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA. nze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Onrp bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc 2745. Postrekening 48400.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1