ORDÜ
Chamberlain naar Engeland
teruggekeerd
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLE,
T.TZ -- REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK Wj^DDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
R L
nie
No. 19830
Vrijdag 16 September 1938
77e Jaargang
)it blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
^verlagen
van Henlein.
Begin volgende week besprekingen met Hitler
in Bad Godesberg.
Daladier en Bonnet morgen haar .Londen.
Een uiterst belangrijk voorstel
Hongaren eischen ook
zelfbeschikking.
Nederlandsche overeenkomst met Duitschland.
Nieuwe regeling ter zake van transfer en clearing.
N.V. De Goudsche Mij. Van Ziekenhuiskosten
en Ongevallenverzekering (M.V.Z.)
nieuwe kantoorgebouw voor belangstellenden
te bezichtigen is
pl
JUWeelenroovifflEUWERKERK, OUDERKERK, oudewater,
ntrte Vinal K „„t.
t Slavenschip
unite tdnek
i Praag en de proclamatie
GOüö
AN DIE EEN
ANDER
IH
Het Tsjecho-Slowaaksche Persbureau
eph CnaTnoei I«>n. rn?ü 1 ---
broeder Austen 1 door officieels kringen gemachtigd te
F, IJsseldiik.
I
fUBü >0 FN
AMSTERDAM.
terp gesteld en
ouden wagen in
uiteindelijk heele
- of méér „krijgt"
Chassis
I
I
I
I
in Tsjecho-Slowakije zelfbeschikkingsrecht
vpei.-eht. Hij wil een „onmiddellük volks
stemming onder onpartijdig toezicht.
rJij zegt in het manifest „de onderdrukte
Hongaren hebben niet den steun ;an een
groot Rijk, maar hun vryheidsverlangen en
hun rechten zijn niet minder gewettigd dan
die van andere nationaliteiten”.
Het bestuur van de Liga heeft besloten
in dezen zin een telegram te zenden aan
Daladier, Chamberlain, Hi^r, Mussolini
en Skladkowski. De Hongaarsche pers be
toogt, dat de historische rechten van Hon
garije op de minderheid in Tsjedho-Slowa-
kijè veel meer gegrond zijn dan de Duit-
pche rechten op de Sudeten, omdat het Su-
detcn-Duitsche gebied een domein van de
O oste nry ksche Kroon vormde, terwijl het
door Hongaren bewoonde gebied altijd deel
beeft uitgemaakt van het Hongaarsche Ko^
ninkryk.
De voorzitter van de Hongaarsche Liga
voor herziening der vredesverdragen te
Boedapest heeft een manifest gepubliceerd,
waarin hy voor de Hongaarsche minderheid
Op het departement van Buitenland-
sche Zaken is gisteren onder voor
zitterschap van den heer A. J. Lievegoed, j
chef van den Regeeringspersdienst, een
persconferentie gehouden, waar dr. H. 1
M. Hlrschfeld, hoofd Her onderbande- I
lingsdclegatle, bijzonderheden heeft
medegedeeld over de tot stand gekomen
overeenkomst ter zakp van de rente
transfer en over de clcarlngoverecn-
komst.
De overeenkomst terzake van de ren
tetransfer bestaat uit twee afzonderlijke
deelen, t.w.:
een overeenkomst, welke betrekking
heeft in het bijzonder op de langloopcn-
do particuliere vorderingen op Dultsch-
land en het voormalige Oostenrijk, en
een overeenkomst, welke betrekking
heeft op de Duitsche rijkslecnlngen (Da
wes en Young) en de publieke leeningen
van het voormalige Oostenrijk, welke
oen internationaal karakter dragen.
De regeling ter zake van, de particu
liere langloopcnde leeningen, waaronder
ook vallen gemeentelijke leeningen en
andere dan de hierboven bedoelde pu
blieke leeningen, werd afgesloten voor
het tijdvak van l October 1038 tot 30 juni
1941. -
De overeenkomst terzake van’ de Duit
sche rijksleeningen en de Oostenrij ksche
publieke leeningen loopt tot 31 Decem
ber 1939.
>et worden
e schaffen wagen
1390—1
1655—
1695—
1750—
f 2240—
f 2350—
f 2450—
f 2520—
wielen I 3900.
iet 60 rem-pk motor;
>xtr« (indien leverbeer)
gisteren heeft in de villa „Berghof”
op den Obersalzburg, het onder
houd plaats gehad tusschen den Brit-
schen minister-president Chamber-
lain den Rüksikanselier Adolf
Hitler.
De besprekingen duurden drie
uren en znUen volgende week worden
voortgetet.
I Vandaag -keert Chamberlain naar
Londen terug, teneinde met het Brit-
F sche kabinet van gedachten te wisse-
I jen, en ook besprekingen te voeren
jnet den-Franschen premier Daladier
denJFranschen minister van Bui-
lenlanasche Zaken Bonnèt, die op ver
wek van Chamberlain het weekend
ie Londen zullen doorbrengen.
De hoofdinhoud.
De hoofdinhoud dezer regelingen is de
volgende
Voor obligaties, hypotheken en lang-
loopende leeningen van anderen aard
bedraagt de rentetransfer 3 pct. in con
tanten (3j pct. tot dusverre) terwijl
daarnaast beschikbaar gesteld worden ij
pet. zoogenaamde Hollahdmark-A (vroe
ger 2 pet.).
Dividenden op aandcelen worden tot
3 pet. ten volle in contanten getransfe
reerd (3J pet. vroeger) en voor leder -
verder procent dividend wordt i pet.
extra (vroeger 2 pet) in contanten ge
transfereerd tot een maximum van 3j
pet., m.a.w. bij een dividend van 5 pot.
wordt 3J pet. in contanten overgemaakt.
Bezitters van aandeelen ontvangen over
hun dividend geen Hollandmark.
Wlnstaandeelen zonder nominale waar
de worden voor 5Q pet. in contanten ge
transfereerd.
Huren* en pachten worden voor 70 pet.
in contanten getransfereerd. Hierbij zij
aangeteckend, dat ook voor huren en
pachten geen Hollandmffrk-A beschik
baar gesteld worden, doch de land- en
huiseigenaars hebben de §plegenheid uit
1
DE DIRECTIE der
maakt bekend dat haar
op VRIJDAG, 16 dezer des avonds van 69 uur en
op ZATERDAG, 17 dezer des middags van 36 uur.
De entréeprys bedraagt 10 c0nt. De opbrengst komt geheel ten goede Q
aan de hier ter stede gevestigde neutrale-, christelijke- en katholieke
vereenigingen voor Gézondiieidskolonién.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
worging par looper geschjpdt. Franco per post per kwataal f 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA.
onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
nterc 2745. Postrekening 48400.
gebeurtenissen der laatste
-mljjkheld
nnlr joor jp Sudeten-Duitsche party te Praag
j TJanloin ia an*n nllp> norfl-
de bruto-ontvangsten hunner objecten
vooraf in marken eventueele belastin
gen, reparaties, onderhouds- en adminis
tratiekosten alsmede persoonlijke reizen
naar Duitschland te betalen.
Het niet in Duitschland besteede ge
deelte der bruto-provenü’s kan bij de
Konvcrslonklassc gestorfc-^worden, waar
na 70 pet. in contanftm In Nederland
wordt beschikbaar gesteld
Zoogenaamde Hollandmark B worden
niet meer beschikbaar gesteld. Zij komen
thans in geen enkele regeling van
Duitschland met een ander land meer
voor.
De Hollandmark A kunnen voor de
zelfde doeleinden als tot dusver worden
besteed. Voor diegenen, die om persoon
lijke redenen geen gebruik kunnen ma
ken van de Hollandmark A, kan In ge
vallen, waarin zulks een persoonlijke
hardheid zou beteekenen, een regeling
getroffen worden, waardoor zij iets meer
dan 3 pet. Iq. contanten zullen kunnen
ontvangen Nadere bijzonderheden hier
omtrent zullen binnenkort worden be
kend gemaakt.
Deze regelingen gelden ook voor vor
deringen op het voormalige Oostenrijk.
Ook voor de vóór 1 October vervallen
termijnen zijn zij van toepassing.
De regeling voor de Dawes- en Young
leening blijft onveranderd. Beschikbaar
gesteld worden 3J pet. in contanten en
2 pet. in z.g. pawes- en Youngmarken.
Voor dc gegarandeerde Oostenrij ksche
convcrsieloening 1^341959 en voor de in
ternationale gegarandeerde Oostenrijk-
sche bondsleening van 1933-1935, alsmede
voor de Creditanstalt-bonds 1936 werd
een overeenkomst getroffen, welke ge
heel gelijk is aan die, tusschen de Duit
sche en de Engelsche regeerlng tot stand <^r
gekomen.
Dit wil zeggen: de"Duitsche regeering
zal zonder een juridische verplichting
als zoodanig erkennen, de Nederlandschè
regeering volledig schadeloos te stellen
voor hetgeen zij uit hoofde der door haar
verleende garanties zal moeten betalen.
Ten laste van de .clearing zal boven
dien beschikbaar gesteld worden een be
drag, voldoende om de in Nederlandsch
bezit zijnde coupons volledig te betalen,
terwijl tevens middelen beschikbaar ge
stéld zullen worden voor de amortisatie.
Houdets van de internationale bonds-
lo'enlng der republiek Oostenrijk 1930 zul
len 4 pct. rcHte over hun coupons ont
vangen.
De voor deze publieke 4BShingen be-
noodlgde bedragen zullen ton laste van
de clearing worden gebracht. Mede in
3ESAR
ratia Fie<nenntallliiK.
1GOCHTBND 18 8^?
tember 10.38 mr
UINKR B4XTEH n
lllace iierry iB.
‘AG 2 UUR MATINEE
oor iederen leeftijd
iet ANNY ON DRA
als De Jonge Graaf*
n alle opzichten
Bovendien kunnei
ionalisatie van hi
lakt door de jars i
arbeiders in oni(
ng van heden de
In een communiqué van het Tsjecho-Slo-
waaksche Telegraaf-Agentschap wordt ge
zegd, dat de Duitsche radio-omroep een
verklaring varf de Sudeten-Duitsche party
te Asch in vergadering by een en een op
roep van Henlein bekend gemaakt heeft.
Het Tsjecho-tSlowaaksche communiqué
roègt hier aan toe:
„Deze verklaringen zyn niet gepubliceerd
F*-nnrtn Fz. 'PrnflO*
oproep van Henlein is aan alle ners-
oureaux doorgegeven door het Duitsche
Nieuwsbureau en ook de verklaring der
berlain bereikt: het anipt van minister-pre
sident.
Het -stemt metCnamberlain’s nuchtere
zakelijkheid overeen, zich in debatten of bij
redevoeringen niet op te winden; het ont
breekt hem daarbij ook aan humor. Twee
gevallen echter zijn bekend, waarbij Neville
Chamberlain zich een groot snreker heeft
getoond. Ter eersten male geschiedde dit,
toen hy als minister van gezondheid zich
keerde tegen ellendige toestanden in de
armenwijkejipiet zoo ongewone felheid
sprak hij, dat men van hem zeide: „Hij was
eon minister met het zwaard in de hand”
Het andere geval was tijdens zijn verdedi
ging van de verhooging der invoerrechten
welke een algeheele wijziging der Britsche
economische politiek beteekende.
Neville Chamberlain trad in het openbare
1' v^veel later op den 'voorgrond dan zyn
halfbroer Austen, de 'bekende minister van
buit^nlandsche zaken, die onder meer deel
nam aan de opstelling van het Locarrfo-ver-
drag. Op 21-^arigen leeftijd ging hy naar
West-Indië om daar voor znn vader een
plantage te beheeren, vervolgens vestigde
hij zich in Birmingham, waar hy de groote
schro"evenfabriek leidde, welke de grond
slag is van het vermogen der Chamberlairis.
Zijn streven naar sociale hervorming
bracht .hem in den gemeenteraad, terwijl hij
in 1915 Lord Mayor vani Birmingham werd.
Van 1916 tot 1917 was hij directeur van den
naticmalen dienst onder Lloyd George. In
December 1918 vaardigde eep der istricten
van Birmingham hem naar het Lagerhuis
af, waarvan hy sindsdien zonder onderbre
king lid is gebleven. In 1922 werd Neville
Chamberlain minister van de posterijen, in
1923 minister van gezondheid. Hij maakte
deel uit van het eerste en van het tweede
kabinet-Baldwin. Een hechts vriendschap
verbond hem met Baldwin., waaraan mede
ten grondslag lag, dat zij uit dezelfde
streek de Midlands stammen en dat
ook Baldwin meer zakenman is dan hij wel
licht zou willen toegeven.
Gedurende zijn lange loopbaan als minis
ter op verschillende posten, heeft Chamber
lain getoond een buitengewoon inzicht te
hebben in moeilijke vraagstukken, zoodat
men er zelfs toe kwam hem in caricaturen
steeds voor te stellen als professor in dn
wiskunde, die op een schoolbord in het par
lement voor zijn leerlingen de parle
mentsleden de allermoeilijkste bereke
ningen als eenvoudige sommetjes oploste.
Zyn begroetingen waren nimmer opvallend,
steeds voorzichtig en orthodox, maar zy
hadden daardoor het voordeel het vertrou
wen in de regeering te versterken op eene
wijze als men sinds den oorlogstijd eigen
lijk niet meer had gekend.
Neville Chamberlain stond bij dramati
sche gebeurtenissen op den voorgrond,' zon
der zelf een hoofdrol van dramatischen aard
te spelen.Men behoeft slechts aan de crisis
van 1931, d» groote conversie der Britsche
oorlogsleeningen en het invoeren der be
schermende tarieven te denken. Met Eden,
den in het begin van dit jaar afgetreden
minister van buitenlandsche zaken, kon Ne
ville Chamberlain goed samenwerken tot
hun inzichten te ver uiteen gingen loopen.
Eenv nauwe vriendschap' verbindt Neville
Chamberlain met Sir Samuel Hoare, den
voorganger van Eden als Britsch minister
van buitenlandsche zaken.
Vlltuiiuv.- - -- -
de verantwoordelijkheid voor de politiek der
Britsche regeering. Hij heeft zich na het
aftreden van Eden in het bijzonder belast
met bepaalde en wel zeer voorname
onderdeden van het buitenlandsch beleid
zijner regeering. Hij is nuchter en zakelijk,
zoodat zijn tegenstanders wel een* meen
den, dat hem de visie van een
staatsman, ja zelfs politieke
"Uitbreekt. De J- -
dagen bewijzen, dat hij een persooi
Is, die niet slechts de autoriteit, maar
den moed bezit om in een cr.sis dej’
verantwoordelijkheid on -
onbvr°esd een eigen weg te gaan.
Hetgeen aan z>j>*
ren oorlog zoo bekende Joseph Ctham^["*
noch aan zijn ouderen l-
mocht ten deel vollen, heeft Neville Cham
De zeer optimistische gevoelens, die men
m het begin van den dag in perskringen te
Berchtesgaden koesterde, maakten later op
den avond plaats voor pessimisme, doch het
communiqué, waarin wprdt gezegd, dat
nieuwe besprekingen zullen worden gehou
den, heeft de hoop in alle kringsn eenigs.
zins doen herleven.
Militaire maatregelen verwacht.
Do Berlynsche corr. van het Alg. Hbld.
stint aan zyn blad dat men in Berlyn alge
meen van oordeel is dat een Duitsche op-
marsrii ruiar het Sudeten-Duitsche gebied
zeer spoetlig te wachten is. M^n rekent er
algemeen \op dat Chamberlain en Daladier
zullen instemmen met een Duitsche bezet
ting van de zuiver Sudeten-Duitsche gebie
den, en een volgens Oostenryksch voorbeeld
daarop volgende volksstemming „met terug
werkende kracht.
Ware het initiatief voor de reis van
Chamberlain naar Berchtesgaden niet
gekomen, dan zou Hitler, naar de corr.
uit goede bron meent te weten, reeds
gisteravond bevel tot binnenmarcheeren
en bezetten van de Sudeten-Duitschz
districten hebben gegeven. Er mag nau
welijks aan worden getwijfeld, dat dit
bevel vandaag of morg«p zal volgen en
dan naar men hoopt met toestemming
van de Epgelsche en de Fransche regee
ring, die dan van Hitler de toezegging
zullen hebben dat Duitschland zich tot
deze districten zal beperken om de eigpn
stamgenooten te beschermen.
Het is niet onwaarschijnlijk dat Cham.
berlain met deze Duitsche verzekering als
voorloopig reeu’taat naar Londen is terug
gekeerd.
Het volgende onderhoud te Godesberf'.
Vernomen wordt, dat het volgende onder
houd tusschen Hitler en Chamberlain te
Godesberg aan den Ryn^ nabij Keulen, zal
plaats hebben in het begin van de volgende
week. Godesberg is een geliefd oord van
den Führer.
Het bericht van Chamberlain's terugkeer
is te Londen met groote verwondering ont
vangen. Echter meent men, dat het alleen
kan beteekenen, dat de premier een uiterst'
belangryk voorstel aan het kabinet heeft
voor te leggen. Omtrent den aard van het
xoorstel tast men in het duister.
^Jit alle de’elen van het Britsche Ryk wor
den te Londen betuigingen van instem
ming en geestdrift ontvangen met het be
sluit van den Britschen minister-president
persoonlijk van gedachten te wisselen met
Hitler. Zoo wordt uit Canberra gemeld dat
de Australische minister-president Lyons
aan Chamberlain telegrafisch zijn diepe be
wondering heeft uitgesproken en hem ver
zekerd heeft van den steun der Australi
sche regeering voor het behoud van den
vrede. Mackenzie King, de premier van Ca
nada, heeft aan Chamberlain het volgende
geseind: „Met groote voldoening hebben
mijn ambtgenooten en ik kennis genomen
van Uw voornemen om Hitler te bezoeken
GOllimiE CODRAAIT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
—5 reg«ls 1.30, elke regel meet f 0-25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55,’ elke regel meer 0.30 Adverteptiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry’s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 rgels 2.25, élke regel mee» 0.50 Op
de voorpagina 50 hooger.
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags .vóór de plaatsing
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek-
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen Worden berekend naar plaatsruimte.
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
pen de bevoegde staatsorganen order heb-
iben gekregen op de juiste wyze in tfe grij
pen.”
De raad van politieke ministers is in den
vooravond onder voorzitterschap van Hodza
bijeengekomen. Na een uur beraadslaagd te
hebben begaven de ministers zich naar het
slot te Praag om de bespreking voort te zet-
ten onder leiding van President Benesj. De
raad bestudeert den nieuwen toestand, ont-
staan door de proclamatie der Sudeten-
Duitsche partij er. de maatregelen, die even
tueel noodig zullen blijken.
16 t.m. |)inr^
wfdfll"’:CLA1RET|tE(|
ROMEH0 I,.
Het onderhoud op villa „Berghof”.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelde om
trent het onderhoud van den Führer met
ien Britschen minister-president mede, dat
litvoerig en ^openhartig van gedachten is
rewisseld over den internationalen toestand.
I De Britsche premier keert heden naar
Engeland terug om met het Britsche kabi
net te overleggen. Over enkele dagen wordt
leen nieuwe bespreking gehouden.
I Te ómstreeks 8 uur in den avond heeft
Khamberlain de villa „Berghof’ verlaten en
fe naar Berchtesgaden teruggekeerd, waar
bij in het Grand Hotel logeert.
I Reuter verneemt dat het volgende onder
en.... Boud tusschen Hitler en Chamberlain niet
|te Berchtesgaden zal plaats vinden, maar
Ite BadXiodéaberg aan den Rijn.
Premier door een groote menigte
toege juicht.
De Britsche premier was gistermiddag
Wflheeks 16 uur in gezelschap van von
Wrtoop, den Duitschen minister van
Wtenlwdsche zaten, met den specialen
Wn nn Hitler in Berchtesgaden aange
komen.
ffij werd op hel station verwelkomd door
den chef der kanselarij, dr. Meissner, en
den chef-adjudant der weermacht by den
Mrer.
Ondanks het feit, dat het regende en
beven,Berchtesgaden een dichte mist hing,
werd Ohamberlain buiten het station door
een groote menigte tijegejuicht.
Na een ,kort verblijf in het „Grand
Hotel”, waarin Chamberlain, zooals reeds
femeld, zijn intrek heeft genomen, vertrok
de premier, vergezeld, door de reeds ge
doemde Duitsche heeren en voorts door
Henderson, den Britschen ambassadeur te
Hedjjn, Horace Wilson, Strang, staats
secretaris von Weizsacker, von Dirksen,
den Duitschen ambassadeur te Londen en
den chef van het protocol, in vier auto’s
naar den Obersalzberg, waar hij te 16.55
arriveerde. De weg daarheen was bewaakt
®n voor het gewon? verkeer gesloten.
Voor de villa „Berghof” stond een^ eere-
eompagnie van Hitler’s lijfwacht opgesteld.
D» Rijkskanselier begroette zijn gast
bartelijk op bet bordes van het huis.
Na de verwelkoming ging het gezelschap
naar binnen en werd in de hal de thee ge-
Krveerd. Na de thee trokken Chamberlain
J* Hitler zich terug eerste onder
bood.
I Omstreeks kwart over zes keerde Strang
i®leen raar Berchtesgaden terug, terwijl
tnamberlain, na met den Führer op Berg-
g’dineerd te hebben? om 8.20 eveneens I
,n hpt Grand Hotel is teruggekeerd, ver-
^zeld door Henderson, Wilson. Meissner
den chef van het protocol. Von Ribben
r°P bleef op den Obersalzberg.
Ohamberlain werd bij zijn aankomst in
et hotel door het publiek met „heil”-ge-
*’°®P begrote. Na een hort oponthoud in de
trok hij zich in jfijn vertrekken terug.
waar hii onmMdellHk een telefoongesprek
perï
;f«:f
f °ok
crisis de volle
zich *te nemen en
r L- i Nieuwsbureau en ook ue verKiuring uer
zyn vader den uit dfen boe_ party is aan het buitenland doorgegeven.
- _j_ nhnniberlain. Wp.t Tsiecho-Slowaaksche Persbureau is
s ver
klaren, dat naar aanleiding van deze oproe.
Als r.- r - s
Chamberlain, sinds Mei van het vorig jaar,
het
