!G
der Zee
fl
TER
Het Dreigend Oorlogsgevaar Geweken
Door de Conferentie te München is een
vreedzame oplossing bereikt.
ie B.b(kiEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
.ofdiüm: IergAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
E
19842
'J
750
ft
De Tsjechó-Slowaaksche
Regeering heeft de over
eenkomst officieel aanvaard
Het Sudetenland wordt tusschen 1 en 10 October
ontruimd.
Radiorede van den Paus.
Vrijdag 30 September 1938 77e Jaargang
OCK-OUT
gie: Kar! Lamac).
Het uitstel van de opkomst
voor de herhalings
oefeningen.
GOUDA P*
Is het
IDO CORTEZ in: l||iEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
EN EEN DIEF 1^---
ft blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
OFFICIEELE TEKST DER OVEREENKOMST
VAN MÜNCHEN.
Besluiten der vier mogendheden.
en
rang boven 14 jaar.
reek 17 cent, overal waar de
zou zijn
PAUS PIUS XI.
tailing.
5.
September 1938.
deze spoedig
BRUINESSEN.
f
1
f
gebracht heeft,
er eenige weken
.M en 3e week DEN
)OTE RUSSISCHE
Aansporing tot gebed voor het
behoud van den vrede.
STE geluid.
TSCH FILMWERK;
IN BESCHRIJVEN!
ORA ROBSON
<NTEN.
i Engeland met zjjn
A”. Een ketter tart
liefde en avontuur...
en als inzet.
ADEMBENEMEND!
DOEK VERTOOND.
IETS NIEUWS!
ES,
ÜHkSLHE WlllAYI.
CHTEND 10.30
K SMELING en
VY ONDRA in;
tSk-rand stoffen-
doen te
iJKfagi- Zomer-
isqjtyöaging in,
kunnen
^tache;
'*1 al
«iinrel
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent,
iewrjing per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hii onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
2745. Postrekening 48400.
i uibmaken de Duit-
van Buitenlandsche
gezanten van Engeland, Frankryx
Gisteravond heeft te half acht plaatsely-
ken tijd Paus Pius XI zijn aangekondigde
radiorede gehouden. De Heilige Vade
sprak langzaam met zeer bewogen stem
Hij spoorde de geloovigen aan zich met
hem te vereenigen in een gebed voor he*
behoud van den vrede in rechtvaardigheid
en liefde, opdat God, in wiens handen het
lot der wereld ligt, bij de regeeringen het
vertrouwen in vreedzame middelen alsmede
in duurzame verdragen laat bestaan en
allen inspireert in oyereenstemmin’g met de
zoo dikwijls herhaalde woorden van vrede
te werken om den vrede te bevorder?:! en
deze te grondvesten, op de leer van het
Evangelie. Zijne Heiligheid voegde hierap-:
toe. dat hij van ganscher harte zijn leve
wil geven voor heil en den vrede der we
reld, hetzij dat de Meester over leven ?r
dood hem zijn reeds lange leven wil nemen
of het nog wil verlengen om verder te wer
ken. Tenslotte gaf de Paus aan alle katho
Heken en de geheele menschheid zijn zegen
Reuter verneemt uit Praag dat de
Britsche gezant Newton hedenmor
gen aan de Regeering van Tsjecho-
Slowakije een nota heeft ter hand ge
steld met het verzoek het protocol
m$de te onderteekenen, en hem he
den het antwoord te doen toekomen.
De Regeering zeide’ uiterst ver
baasd te zijn over den inhoud en den
termijn die werd gesteld.
Hedenmiddag heeft de Tsjecho-Slo-
waaksche Regeering aan Newton het
I protocol geteekend overhandigd.
Tijdens het tweede onderhoud in der
Fiihrerbau, dat duurde van half vijf to.
half negen, werd gesprokémover het Tsje
chische vraagstuk zelf, terwijl het eerst»
onderhoud in hoofdzaak liep over de pro
cedure. Gedurende dit tweede onderhout
deden in politieke kringen hoopvolle ge
ruchten de ronde. Deze vonden een beves
tiging in het feit, dat op uitnoodigino- v»r
Hitler de vier staatslieden gemeenschappe
lijk den avond maaltijd gebruikten.
Hitler noodigde Chamberlain, Daladie.
en Mussolini tot een maaltijd in een groo-
ten kring van leidende persoonlijkheden,
zoowel leden der drie buitenlandsche dele
gaties als vooraanstaande Duitsohe figuren
Hoewel de ernst van den toestand in dit
historisch uur op het gezelschap onmisken
baar zijn stempel drukte, heerschte tijdens
dezen maaltijd een vriendschappelijke en
aangename sfeer.
Om 10 uur werden de besprekingen her
vat, en zooals men hierboven reeds heef,
gelezen, werd iaat in den nacht het proto
•col geteekend.
De dienstplichtigen, die voor
herhalingsoefeningen zijn opgekomen,
gaan op den normalen datum met
groot verlof.
De Minister van Defensie.maakt
bekend dat in verband met de verbe
tering in den internationalen toestand
de dienstplichtigen in werkelijken
dienst voor herhalingsoefeningen in
het genot van groot verlof zullen wor
den gesteld op den datuip waarop in
normale omstandigheden dit zou heb-
ben plaats gehad.
Uiteraard vallen hieronder niet de
dienstplichtigen die voor al'gemeenen
dienst Voor herhalingsoefenihgeir on
der de wapenen zijn gesteld, doch se-
De Regeeringspersdienst meldt:
De Minister van Defensie maakt 'het vol
gende bekend:
Zooals reeds in de dagbladen en dobr mid
del van den radio-omroep werd bekend ge
maakt, is de opkomst voor herhalingsoeie-
ningen van dienstplichtigen, behoorende tot
de Koninklijke Landmacht, die in 1938 op
of ria 29 September in werkelijken dienst
moeten komen, tot nader order uitgesteld.
Het vorenstaande is thans-ook van toe
passing verklaard voqr officieren, onder
officieren, korporaals 'en soldaten, die be-
hooreh tot het reserve- en overige personeel -
der Koninklijke landmacht.
Eveneens worden tot nader order uitge
steld de inlijving van dienstplichtigen, die
reeds zijn ingelijfd, doch wegens het ver
strijken van verleend uitstel enz. de eerste
oefening nog moeten volbrengen. Dit laatste I
in afwijking van. de geldende voorschriften.
Al het vorengenoemde personeel vol£t
vanzelfsprekend bij voor-mobilisatie en bij
algemeene mobilisatie zijn bestemming, zoo
als in de lastgeving in het zakboekje is aan
gegeven.
Voor de zeemilitie blijft de oproeping voor
herhalingsoefeningen voorshands gehand
haafd.
Slechts korten tijd na deze gebeurtenis
heeft Mussolini München reeds verlaten
De extra trein waarmede de Duce naar
Rome terugkeerde, passeerde te 5 uur den
Brenner, te 6.50 uur was de Duce reeds te
Bolzana.
De Britsche minister-president zal. r aar
verwacht wordt hedenmiddag naar Londen
terugkeeren. Voor zijn vertrek zal hij nog
een particulier bezoek brengen aan Hitler.
De conferentie te München heeft
gisteravond en vannacht het verlos
sende woord gesproken dat de wereld
heeft bevrijd van den grooten angst
dat heden of morgen de oorlogsvlam
zou uitslaan, die zich met groote snel
heid verbreiden zou over de landen om
ons heen en ellende zou brengen in
alle denktere afgrijselijke vormen.
A De staatslieden der vier mogend
heden zün er in geslaagd na urenlan
ge besprekingen, een oplossing te vin
den om het geschil tusschen Duitsch-
W en Tsjecho-Slowakije en tusschen
land en andere staten, zonder wa-
pogeweld te beslechten, doch daar
voor een oplossing te vinden in vreed-
zamen geest.
England’s eersten Minister Cham
berlain in de allereerste plaats, maar
ook de andere deelnemers aan de con
ferentie en President Roosevelt, wiens
vredeswoord mede heeft bijgedragen
lot het verkregen der thans genomen
beslissing, is de menschheid grooten
dank verschuldigd, dat zij haar de
oorlogsellende heeft bespaard.
dat het den nieuwen staat mogeltfk
zy'n bestaan te verdedigen.
De regeering verklaarde zich bereid te
onderhandelen over demobilisatie en het te
rugroepen van. haar troepen, alsmede over
herziening van haar verdragenstelsel, doch
in het belang van haar eigen defensie en
ran de Tsjechische en de democratische
Duitsche minderheid en ook van de Joden
in het gebied, kon zy, zoo liet zij weten,
niet tot ontruiming en demobilisatie of het
prysgeven van haar versterkingswerken
overgaan voor de grenzen zijn afgebakend,
garanties zyn verstrekt voor de uitwisse
ling der bevolking en een nieuw systeem*
van internationale waarborgen is ontwor.
pen.
Zij wilde niets liever dan deze onderhan-
delingen verhaasten en ‘wenschte jn geen
geval uitstel van de definitieve regeling
waartoe op advies van Engeland en Frank
rijk ééns en voor altijd is besloten en 'daar
voor zoovele beroepen zijn gedaan door,
zoovele staatshoofden onder leiding van
Roosevelt.
Tot drie uur Donderdagmiddag duurde d
eeste bespreking der vier staatslieden, die
om kwart voor één in de werkkamer van
Hitler in den Führerbau waren bijeengeko
men. Om vyf minuten voor drie begaf
Daladier zich met de leden der Fransche
delegatie naar hotel „Vier Jahreszeiten”.
waar ook Goering, dicht bij de Franschen
gezeten het noenmaal gebruikte. Cham
berlain, Henderson en de overige leden, der
Britsche delegatie trokken zich terug in
hun appartementen in hotel „Regina Pa
laat”.
Daladier h^d. b(j de eerste ontmoeting
volgens Havas een gesprek van bijzonder
hartelyken aard met Hitler en Goering.
Hitler gaf daarbij uiting aan zijn heinp op
hst ontstaan eener ’duurzame samenwer
king tusschen Duitschland en Frankrijk
Ook met Chamberlain en Mussolini had Da.
ladier gesprekken van vriendschappelijken
aard.
Vervolgens kwamen op voorstel van Hit
ler de vier regeeringsleiders in conferentie
bijeen. Zij werden bijgestaan door von Rib
bentrop, Ciano en Leger. Achtereenvolg?
zetten Hitld^ Chamberlain, Daladier e
Mussolini hunne opvattingen uiteen ten aan
zien van het geheele aan de orde zijnde
probleem. Havas meent te wéten dat Mus
solini daarbij het vraagstuk van den
Spaanschen burgeroorlog ter
sprake heeft gebracht Het Fransche pers
bureau verneemt bovendien, dat hij de t-
rugtrekking der vrijwilligers zou voorstel
len.
Tegen drie uur besloot men de bespre
kingen een uur te onderbreken om hf“t
noenmaal te gebruiken. Hitler noodigd1
Mussolini uit dit met hem te gebruiken
Om half vyf begaven de vier staatslieden
en hun begeleiders zich weer naar den
Führerbau om de besprekingen voort te zot
ten.
Inmiddels was omstreeks vier uur Masa
ryk, de parlementairef secretaris van Krof-
ta, den Tsjecho-Slowaakschen minister van
buitenlandsche zaken, te München gearri
veerd in g?zelschap van den Tsjechische?
gezant te Berlijn, Mastyn, Masaryk bracht
aan Daladier een boodschap zijner regec
ring ovet, waarin het standpunt van Praag
werd uiteengezet.
Op dit crltieke oogenblik, zoo deelde de
regeering mede, stelt de Tsjecho-Slowaak-
sche regeering de belangen van de bescha
ming en den wereldvrede voor den nood va?>
haar eigen volk, en zij is besloten tot het
brengen van offers, die nooit in de historie
met zooveel aandrang var; een onoverwor -
nen staat zijn verlangd. Zjj is derhalve ge
rechtigd te verlangen, dat ook de andere
party begrip voor den vrede in Europa en
in de geheele wereld toont.
Hedennacht te 1.20 hebben de Vier
Mogendheden te München het proto
col met bijvoegsel onderteekend be
treffende den gebiedsaf stand van
Tsjecho-Slowakije. De Duitsche bezet
ting der overwegend Duitsche gebie
den zal tusschen 1 en 10 October ge
leidelijk geschieden.
Een volksstemming zal worden ge
houden onder controle eener Inter
nationale Commissie.
De verdere gebieden met een min-
Duitsche bevolking zullen door
MgInternationale troepenmacht Wor-
B" bezet totdat de nieuwe grenzen
vastgesteld.
I De questies der Ijóolsche en Hon-
I parsche minderheden wordt onder-
|“Y geregeld. Indien dit niet ge-
scluedt, zal over drie maanden weder
om een Vier-Mogendheden conferen-
lle worden gehouden.
Engeland en Frankrijk waarborgen
«nieuwe grenzen.
Na de regeling der quaestie der
oolsc^e en Hongaarsche minderhe-
?n zullen ook Duitschland en Italië
nieuwe grenzen garandeeren.
Het protocob
uit 8 artikelen en
Het protocol bestaat
örie bijvoegsels.
Het bepaald dat van de International 3
“gnissie deel zullen 1
staatssecretaris -
^ken, de g---
^lië te Berlyn en een vertegenwoordi-
van Tsjecho-Slowakye.
Heze Internationale commissie heeft tot
alle geschilpunten op te lossen, welke
der gebieden zal opwerpen,
ten aanzien van de souvereiniteit
van de economische en financieele con-
nties, etc. De taak dezer internatio-
e commiSgie, die aldus in de plaats komt
et plebisciet, zal snel ten' uitvoer moe
ien |W.°.r(^en gelegd en in ieder geval moe
ten e'°en afbakening der nieuwe gren-
^tode daaropvolgende inbezitneming
ve^ntfent het verloop van de conferentie,
^fneemt Reuter dat reeds voor de bespre-
n aan aanvang namen, de Tsjechische
ie?6011? er’n bad toegestemd die gebie-
welke voor meer dan 50 pCt. door
“Vs worden bewoond, aan Düitsch-
te staa>». Tsjecho-Slowakije vroeg
voor zichzelf zoodanige grenzen,
d“g 30 S'»‘- l/m I
LACHSCHLAGER v?! 1
ET SEIZOEN II
ONE HEBBURN
‘RY GRANT In;
1—5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Adyertenliën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry's.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meel 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
G 2 UUR MATINEE
EN LEEFTIJD met;
het met je baby
LACHBUI
MÜNCHEN, 30 September (D.N.B.)
e besprekingen, die de regeeringshoofden van Duitschland, Italië,
JD FranKiijk en Engeland Donderdagmiddag hadden aangevangen, heb
ben geleid tol besluiten, welke zijn vastgelegd in de volgende documenten,
die terstond aan de Tsjechische regeering zijn toegezonden,
„Duitschland, het Vereenigde Koninkrijk, Frankrijk en Italië zijn, reke
ning houdende met de overeenstemming, die ten aanzien van den al stand
van het budelen-Duitsche gebied reeds principieel werd bereikt, ten op
zichte van de volgende voorwaaiden en modaliteiten van dezen afstand en
de daartoe te nemen maatregelen, tot overeenstemming gekomen en ver
klaren zich voor deze overeenkomst elk afzonderlijk verantwoordelijk voor
de ter verzekering hiervan noodzakelijke stappen:
1. De ontruiming begint op den eersten October.
2. Het Vereenigd Koninklijn, Frankrijk en Italië komen overeen, dat
de onlluinung van net gebied v o o r 10 Uctooer voltrokken wordt en wel
zonder veriuenng van welke bestaande innentingen ook en dat de isjecho-
blowaaksche regeering er de verantwoordelijkheid voor draagt, dat de ont
ruiming der aangeduide inrichtingen ten uitvoer wordt gelegd.
3. De modaliteiten der ontruiming worden in bijzonderheden vastgeiegd
door een internationale commissie, uie samengesteld is uit vertegenwoor
digers van Duitschland, hët Vereenigd Komnkryk, Frankrijk, Italië en
i jecho-Slowakije. ui
4. De etappe-gewijze bezetting van het overwegend Duitsche gebied
door Duitsche troepen begint op den eersten October. De vier op de kaart
aangegeven gebieossectoren wQiden m de volgende volgorde door de
Dunscne troepen bezet:
De met 1. aangegeven gebiedssector op den eersten en tweeden October;
de met 2. aangegeven gebiedssector op den tweeden en derden October;
de met 3. aangegeven gebiedssector op den 3en, 4en en óen October;
de met 4. aangegeven gebiedssector op den 6en en 7en October.
Het overblijvende gebied van overwegend Duitschen aard, zal zonder ver
wijl door bovengenoemde internationale commissie bepaald en vóór den
LOden October bezet worden.
5. De onder 3 genoemde internationale commissie zal de gebieden be
palen, waarin een volksstemming moet worden gehouden. Deze gebieden
zullen, vóór het einde der volksstemming door internationale troepen worden
bezet. Dezelfde commissie zal de modaliteiten vastleggen, waaronder de
volksstemming ten uitvoer moet worden gelegd, waarbij de modaliteiten
van het Saarplebisciet als grondslag moeten worden beschouwd. De com
missie zal eveneens den dag bepalen, waarop de volksstemming plaats vindt
deze mag echter niet later dan einde November liggen.
6. Definitieve bepaling der grenzen zal geschieden door de internatio
nale commissie. Deze commissie is gerechtigd, den vier mogendheden
Duitschland, het Vereenigd Koninkrijk, Frankrijk en Italië, in bepaalde
uitzonderingsgevallen geringe afwijkingen van de streng ethnografische
bepaling der zonder volksstemming over te dragen, zónes aan te bevelen.
7. Er wordt een recht van optie voor het verhuizen naar de afèestane
gebieden en voor het vertrekken uit deze gebieden vastgeiegd. De optie
moet binnen zes mpalWlen, te rekenen vanaf het tijdstip der afsluiting van
deze overeenkomst, uitgeoefend worden. Een Duitsch-Tsjecho-Slowaaksche
commissie zal de bijzonderheden der optie vastleggen, procedures ter ver
gemakkelijking van de uitwisseling der bevolking overwegen en princi-
pieele problemen ophelderen, welke voortvloeien uit deze uitwisseling.