NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT. MOORDRECHT. MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Europa is een bereikbare mogelijkheid.
de verkleinde tsjecho-slowaaksche
STAAT EN HET BEDRIJFSLEVEN.
Opbloei en welvaart door samenwerking in Midden-
Britsch legioen naar
Tsjecho-Slowalqje.
Baldwin brengt hulde aan
Chamberlain.
Daladier krijgt een groote
meerderheid.
Geen controle op wissel
markt in Frankrijk.
Amerikaansch pleidooi voot
een nieuwe wereldorde.
Frankrijk zal te Rome een
ambassadeur benoemen.
Bü de Tsjechen.
VoJ9846 Woensdag 5 October 1938 77e Jaargang
I
Niet versagen.
CH WEERBERICHT.
8M
bezichtigde,
ROGRAMMA’8.
ag 5 October.
'5 en 301.5 M.
Onderwijsfond.
Rheumatïaoha pijaan
Mynhardtjes doen deze snel verdwijnen.
12 stuks 50 ct.
Men meent te weten, dat gesproken is
over de mogelijkheid van een verdere ont
spanning in den Europeeschen toestand.
t den avond van 5 Oct:
t krachtigen, later vetkt
it Westelijken wind; be-
bewolkt, met aanvsnke-
>n; later opklarend; iets
136
442
777
064
206
348
576
760
970 1987
144 2161
398 2401
581 25?c
velen me dat ze genoodzaakt waren te blij
ven. Ze hadden noch geld, noch iets kunnen
."paren om ergens anders opnieuw te be
ginnen.
Het was, aldus spreker, of de vinger Gods
opnieuw een regenboog langs den hemel
had getrokken en opnieuw zijn verbond met
de menschemkinderen had bestendigd. De
menschen moeten thans in de komende
uren, die voorbij zullen vliegen, hun rol ver
vullen; mogen de regeerders van alle na-
ites zich laten leiden met begrip en wijs
heid.
038
935
769
-682
416
>686
1097
1932
304
331
'782
385
171 13215
072 14106
>727 14837
>917 15961
685 16771
423 17485
230 18289
1950 19088
758 19814
1674 20713
Gisteren is de selectie begonnen van 1000
man van het Britsche Legioen, die naar he4
Sudetenland zullen worden gezonden om ei
politiedienst te doen in de streken, waar
een volksstemming zal worden gehouden
Er zijn vroegere admiraals en generaals,
alsmede zakenlieden en arbeiders by, die
allen op dezelfde wijze gekleed zullen gaan
en een armband van blauw met goud zul
len krygén, politiehelmen met een punt zul
len dragen en slechts gewapend zullen zijn
met wandelstokken. Zij zullen gekleed zijn
in blauwe overjassen. Gehuwden zullen 75
shillings per week ontvangen, vrijgezellen
drie pond.
Klacht van een industrieel.
Te Brux ontmoette ik een groot-fabri-
kant, die zeide: Ik ben een goed Duitse?
patriot en stemde voor Henlein. Maar even
als allen,-behalve de wilde jeugd, die vooi
hem stemden, werd hem slechts mandaat
gegeven om onze autonomie te verzekeren
om de Duitsche taal op denzelfden voet t"
stellen met die der Tsjechen in alle takken
van het openbare leven. Nooit is ons de
kwestie van annexatie bij Duitschland voor
gelegd en we zouden zeker nooit hiervoor
gestemd hebben. In alle vertrouwelijke be
sprekingen met Duitsche industrieelen,
waar we de mogelijkheid van een nieuwe
ontwikkeling binnen den staat onder oogen
zagen, beschouwden we geen oogenblik de
mogelijkheid van de vernietiging van on*
duizendjarig gemeenschappelijk leven met
de Tsjecho-Slowaken. We kunnen ons met
indenken wat er met de Duitsche industrie
in dit gebied zal gebeuren. Mijn markter.
zjjn in Tsjecho-Slowaaksch gebied, al mijn
schuldenaren zijn er ook .Mijn bankrelaties
zijn te Praag.
147
450
831
1068
1407
1581
1761
1987
iier
7101
2588
908 2942
154 3170
1410 3444
1723 3780
038 4069
374 4382
>585 4591
>767 4838
>040 5053
>314 5338
>693 6770
>912 5921
198 6313
>703 6736
1938 6950
132 7268
506 7533
916 7920
1147 8153
617 8669
896 8913
107 9200
549 9552
831 9840
116 10152
488 10526
884 10936
192 11203
487 11572
839 11905
079 12087
406 12432
529 12554
956 12975
166 13170
462 13542
752 13768
008 14025
332 14342
631 14656
828 14889
848 15384
674 15730
89? 15995
111 16149
353 16430
788 16853
080 17123
531 17585
741 17755
098 18110
371 18442
769 18780
016 19022
421 19435
797 19799
077 20095
484 20490
820 20822
17718
l (om< 8.16 Berichten);
ize keuken”; 10.— Mor-
Uitzending voor arbei-
bedrijven; 11.40 Causerie
lid of steun?”; 12.—Gra-
richten; 12.17 Esmeralda
Orgelspel; 1.30—1.45
Zoor de vrouw; 8.15 Voor
Gramofoon; 6.—Orgel,
igische causerie; 7.— p9.
.oorzang; 7.15 Causerie
strijden”; 7.30 Causerie
i de werkloosheid”; 8.-
jrichten; 8.03 Berichten
/aria; 8.15 VARA-orkest
adiotooneel; 10.Berieh-
ang en orgejj 10.30 Dan.
Steyn’s Accordeonorkest;
’causerie; 11.30—12 Gra-
„Ik zou niemand kunnen aanwijzen,
die kon doen wat hij deed toen hij in
Duitschland ging confereeren.”
Lord Baldwin heeft zyn eerste rede in het
Britsche Hoogerhuis gehouden waarin hij
o.m. verklaarde: Ofschoon ik weinig weet
van hetgeen tusschen de kanselarijen in
Europa is afgehandeld, weet ik genoeg om
te kunnen zeggen dat, toen de minister
president het besluit nam om naar Berch,
tesgaden te gaan, er niets ter wereld was,
dat hij anders had kunnen doen en ik dank
God, dat hij het heeft gedaan.
Baldwin was vol lof voor Chamberlain
Ik zou, zeide hü> niemand kunnen aanwij-
zen, die zou hebben kunnen doen wat hij
deed toen hy in Duitschland besprekingen
ging voeren. Het was een prestatie, waar -
voor dit land hem veel verschuldigd is. Ter
wijl men het deed voorkomen, alsof het niet
in den haak was van aangezicht tot aange
zicht met de dictators te spreken, moest hjj
zich afvragen of men er zich wel van be
wust was, dat een der grootste moeilijkhe
den van de laatste vijf jaar juist het pro
bleem is geweest, hoe in contact te komen
met de dictators, voor wie de regels en df
tradities van de diplomatie niets beteekend.
Er is, zoo vervolgde Baldwin, nooit een
grootere drogreden geuit, dan de opmer
king, die velen thans op de lippen ligt; Eeps
moet gü toch vechten, vecht daarom nu.
Oorlog is op den langen duur wel te ver
mijden. Indien er in de toekomst 95 procent
kans op een oorlog zou zijn, zou ik tot het
einde mijner dagen aan de laatste 5 pro
cent blijven, vasthouden. Ik geloof, dat da
premier er net zoo over denkt.
Spreker verklaarde vervolgens het eens
te zijn met degenen, die verlangen, dat het
defensie-apparaat thans onverwijld op de
vereischte sterkte moet worden gebracht.
Als het aan mij lag, aldus Baldwin, zou ik
onze industrie morgen voor dat doel mobi-
liseeren. 11
De wereldvrede zal afhangen van de
wijze, waarop men de problemen van het
komende jaar onder oogen zal zien.
Aan het slot van zijn rede memoreerde
Baldwin de ontvangst van Hitlers uitnoo-
diging aan Chamberlain om naar München
te komen en de indruk, die deze mededee.
Hng toen in het Lagerhuis had gemaakt.
696
2140
2797
8731
4421
5853
6103
7065
8322
9512
10837
Niet versagen I
„Wij zijn twihtg jaar achteruitgezet”,
zegt Ceske Slovo, het orgaan van de party
van President Benesj, in verband met het
vredesdictaat van München. Zoo ongeveer
tot 1916 of 1917 in den oorlog. Maar spre
ken wij de waarheid uit; wanneer wij to~n
de vrijheid als staat hadden aanvaard bin
nen de nationale grenzen, zoo mogen wij
thans ons niet laten gaan in stemmingen
van wanhoop en zelfmoord. Toen hadden
wij dien nationalen staat als een zegepraal
beschouwd en wij waren niet bloohartlg ge
weest. Nu is het onze nederlaag doch de
nationale staat zelf blijft onveranderd. Wij
zullén ook verder leven, ofschoon ons in het
hart de doorn blijft dat er een onrecht aan
ons is begaan en ofschoon er in ons iets is
gebroken, ,wat voor Europa van waarde
was: ons geloof, dat recht boven geweld
gaat, dat verdragen tegen aanvallen, dat de
wet tegenover den wil naar macht staat
Doch dit zijn alles denkbeelden, die uit het
leven der volkeren van Europa zyn ge
schrapt. Wij hebben dit leergeld betaald, op
anderen wacht deze leering nog. Wij zullen
zonder vijand in eigen huis leven, slechts
op eigen terrein, zonder wraakzucht, niet
eerloos gemaakt en ook nilt overwonnen
alleen maar verraden doch met te groot'-r
liefde aan den vaderlamdschen bodem han
gend, waarop wy thans zijn aangewezen
Wij zullen de wond niet openscheuren, die
blijft bloeden, wij zullen de binnenlandsche
oneenigheid niet hervatten, die thans zoo
klein geworden is, wij zullen elkaar niet
onderling vermoorden, opdat wij nog gerin
ger in aantal worden. Wij zullen ons eigen
huis verzorgen en verzekeren zoo goed wij
maar kunnen. In den kleinen staat, een
grooter volk, dat moet thans ons parool
zijn. Staat Tsjecho-Slowakye bü riepen
onze vrienden nog een week geleden. WTi'
danken hen voor alles. Maar thans zullen
wjj Tsjecho-Slowakije zelf bijstaan en wij
zullen zelfs zonder vrienden sterker zyn.
Sterker reeds door het groote leed, maar
sterker nog meer door onze vastberaden
heid. Een volk dat zooveel heeft beleefd en
overleefd als dat van ons, zal zichzelf kun
nen bijstaan en zal weten, wat het te doen
heeft. Broeder, wéér zal ons uur slaan!”
Eendracht blijft dringend noodig.
Nadat minister-president Daladier gister
middag in de Fransche Kamer zijn aange-
kondigde verklaring over de jongste ge
beurtenissen had voorgelezen (Chautemps
rice-voorzitter van het kabinet, deed het in
den Senaat) en hulde had gebracht aan
Tsjecho-Slowakije en aan Chamberlain,
vroeg de regeering de verdaging der inter,
pellaties over de buitenlandsche politiek
voor onbepaalden ijtd en stelde hierbij de
kwestie van vertrouwen. Met 535 tegen 75
stemmen en drie onthoudingen sprak de
Kamer haar vertrouwen uit.
Officieele mededeling van de re
geering.
Het ministerie van financiën te Parijs
verklaart, dat de regeering niet zal over
gaan tot controle op de wisselmarkt of tot
eenigen anderen monetairen maatregel.
De verwachting, dat noch tot deviezen -
controle noch tot devaluatie zou worden be
sloten, wordt dus bewaarheid.
Britsche ambassadeur opnieuw
bij Ciano.
Mogelijkheid van verdere ontspan
ning in Europa besproken.
De Britsche ambassadeur, die gisteren
reeds een bezoek aan Ciano had gebracht,
heeft vandaag opnieuw een onderhoud met
den Italiaansclsn minister van buitenland
sche zaken gehad.
De grondslagen vöor een
duurzamen vrede.
De onder-staatssecretaris, Summer Wel
les, heeft, volgens een Havas-bericht, voor
den radio-omroèp gesproken voor een uit
eenzetting over de buitenlandsche politiek
der Vereenigde Staten tijdens de crisis in
Tsjecho-Slowakjje. Hij constateerde, dat
thans, na de crisis van de afgeloopen week,
wellicht méér dan ooit gedurende de laat
ste twintig jaren de gelegenheid wordt ge
boden een nieuwe wereldorde te vestigen,
gebaseerd op rechtvaardigheid en recht.
Summer Welles deed een beroep ten
gunste van een beperking en vermindering
der bewapening en een wereldovereenkomst
voor den heropbouw van het bedryfslevén
„zonder welke geen internationale stabiliteit
kunnen bestaan”. Hij herinnerde er ten
slotte aan, dat, een duurzame vrede slechts
op de volgende grondslagen kan berusten:
„Eerbied voor het pegeven woord, niet-
jnmenging in de binnenlandsche aangele
genheden van andere landen. Een regeling
van geschillen en herziening der verdragen,
indien noodig langs den weg van vreedza
me onderhandelingen in een geest van ge
lijkheid en niet door gebruikmaking van
geweld of bedreiging met geweld, eerbied
voor andere naties in dezelfde mate, waarin
deze hopen, dat hun eigen rechten geëerbie
digd zullen worden.”
Welles heeft in zjjn radiorede voorts nog
medegedeeld, dat de Vereenigde Staten uit
onbetwistbaar gezaghebbende bron verno.
men hadden, dat Duitschland Woensdag j.l
des middags om twee uur als tijdstip vc.oi
het binnenrukken der Duitsche troepen in
Tsjecho-Slowakije had vastgesteld.
Cordell Hull heeft besloten enkele dagen
rust te nemen, na de vermoeiende weken
welke hij achter den rug heeft. Gedurendt
zjjn vacantie zal hij vervangen worden do
Summer Welles.
Als dank voor Mussolini’s medewer
king te München.
Het Italiaansche persbureau Stefani
meldde gisternamiddag uit Parijs:
Vandaag, kort voor den aanvang van de
buitengewone zitting van het Fransche
parlement, heeft minister-president Dala
dier den Italiaaeschen zaakgelastigde bü
zich ontboden, om dezen er van in kennis
te stellen, dat de ministerraad met alge-
meene stejnmen besloten heeft, aan Mus
solini de gevoelens van groote dankbaar
heid van de Fransche regeering en van het
Fransche volk te doen overbrengen voor het
groote bemiddelings- en vredeswerk, dat
hy te München heeft verricht. Voorts om
lem in kennis te stellen van den wil van
Frankrijk zonder verwijl de diplomatieke
betrekkingen tusschen de beide landen te
normaliseeren, en daartoe zonder meer
over te gaan tot de benoeming van een
ambassadeur by de regeering van Z. M.
den Koning-Keijer Victor Emanuel in.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijk
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer f 0 50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren. Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gersdueeerden
prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
De vluchtelingen.
De snelheid waarmee de Duitsche op
marsch wordt uitgevoerd heeft volkomen
verwarring eri wanhoop onder vluchtelingen
varoorzaakt. Te Ceske Lipa bezocht ik eer
groote danszaal, met strooZakken op den
grond, waarop mannen, vrouwen en kinde
ren sliepen in de kleeren, die ze op hun
vlucht droegen. Ik sprak met hen, die weg
gevlucht waren uit de in Duitschland drin
gende punt bij Warnsdorf. Sommige vluch.
telingen waren hun vlucht reeds een week
geleden begonnen toen ze door de Duitsche
radio de wijze hoorden melden, waarop En
geland en Frankrijk uiteindelyk zouden be
slissen. Nergens is er voor hen plaats in het
overbevolkte romp-Tsjecho-Slowakije.
Er is de meest dringende behoefte aan
onmiddellijke actie door het een of andere
internationale lichaam om voor deze tragi
sche lieden zorg te dragen! Zoo groot
hun wanhoop, dat 460 van hen gisteren te-
rugkeerden naar het gebied, waar ze weg
vluchtten, om aan het gevaar van gevan
genschap in een Duitsch concentratiekamp
blootgesteld te zij».
In het belangrijkste industrieele gebied,
dat nu aan Duitschland wordt overgedra
gen, het gebied van Brux, DUx, Aussig en
Teplitz, zijn 15.000 Tsjecho-Slowaken. 700(
Tsjecho-Slowaaksche Joden, 6000 Duitsche
Joden en 47.000 Duitschers. 50 pCt. van de
arbeiders in de kolenmijnen zijn Tsjechen
Toen ik vlak voor den Duitschen opmarsch
de menschen in deze streek sprak, zeiden
Wy zyn genoopt tot een kleiner bestek, ons
te beperken tot een kleiner erf, dat echte i
rein is, en ons geheele volk toebehoort.
Daar zal ons geen hypotheek meer kwel
len. Daar zullen wy alleen voor ons zelf
kunnen werken. Wy moeten ons vrij maken
van het bijgeloof, dat wij nood moeten h b-
ben omdat het ons aan geld zou ontbreken
Deze dwaling is in den loop der laatsqjl
harde jaren weerlegd, toen wij ons tot be
wapenden weerstand tegen den buitenland,
schen vijand hebben voorbereid.
Toen bleek het, dat er géén geld te kort
was. Hoog het hart.' De oorlog ware voor
ons, voor het heele volk ook ecbhoinisch
veel harder geweest, dan de vrede zal bly
ken .Wy zullen volhouden en ons hand
haven.
was de rest van de
van Kreibitz. Zeven
i ons werden in den afgeloopen nacst
igfvallen zei hun leider, dopr 50 jonge
NCRV,
voorde
g, meditatie; 8.15 n.
n (9.309.45 Geiukwen
gendienst; ll._
met pianobegeleiding en
Berichten; 12.15 Gram»
.11 Round Sextet en m
nofoon; 2.30—3.55 Sein,
nofoon (om 3.45 Berfeh.
>on; 4.45 Gelukwenschen-
leren; 5.45 Gramofoon';
userie over het Binnen’
mt; 7.— Berichten; 7j§
leportage, eventueel gra-
irichten ANP, herhaling
.15 Utrechtsch Stedelijk
9.15 Causerie over Boer,
loon; 10.— Berichten A
rie over leerbewerking;
;et; 10.45 Gymnastiekles;
intetconcert; 11.30 Gra^
Schriftlezing.
415-5 M. VARA-Uitun.
m. VPRO, 6.30—7 RVU
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA.
h" onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoo/en.
bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
'2?4S. Postrekening 48400.
De Praagsche correspondent van de Daily
Telegraph meldt het volgende aan zijn
blad. Ik heb me gisteren in het Zuiden en
vandaag in het Noorden gemengd tusschen
de stroomen vluchtelingen, die voor de Hen.
leinistische stormtroepen en de mannen dei
vrijkorpsen wegvluchten. Ik sloeg Tsjecho.
Slowakyes prachtige leger gade, dat onge
slagen en verbitterd terugtrok. De mar
cheerende infanterie zong niett er was geen
veerkracht in hun pas. Mannen en officie
ren keken strak voor zich uit. Achter hen
hadden ze gedeelten van de op een na
prachtigste verdedigingslijn van Europa ge
laten, waarin millioenen van het geld van
hun land waren gestoken.
Te Ceske Lipa sprak ik met een jong
Tsjecho-Slowaaksch commandajit uit I$reL
bitz. Gisternacht, zei hy, kwamen benden
Henleinistische stormtroepen met zwaar
geweervuur van drie zijden op mijn voor
post af. Ik verlangde den Henleinistische’i
chef te spreken en zei hem: indien ge geen
order geeft om met dit schieten op te hou
den, zal ik het vuur beantwoorden, ondanks
mijn orders om elk antwoord, tenzy in he*
uiterste geval, te vermijden. Hy antwoord
de: ik kan niets met hen uitrichten, het
zyn benden communisten. Ik zei hem: het
is voor den eersten keer dat ik communisten
heb zien optrekken met hakenkruis-armban-
den en Duitsche stalen helmen. Communis
ten of Henleinisten, ik schiet, als dit zoo
verder gaat. Hij ging naar zijn mannen t n
gaf, toen het schieten ophield, bü het terug-
keeren toe dat ze Henleinisten waren
Maar dit begon ’s morgens weer en. ik moest
twee bruggen op laten blazen om onz_*n
aftocht te dekken.
Te Krèuzbuchen
d ou a ne-ambttnaren
van
aan(
Henleinisten met stalen helmen
pend met geweren. Een van enze mannen
werd gedood, voordat de troepen ons kon
den helpen wegkomen.
De verwarring en het ontbreken van een
grensaanduiding zyn tengevolge van de
haast om het besluit van München door te
voeren, dermate, dat het hoofd van de po
litie te Ceske*Lipa zei, dat hij zelfs niet
wist of Ceske Lipa tot het overgedragen
gebied behoort of onderwerp van een for-
meele volksstemming zal worden. De cor
respondent sprak verder met den bevelheb
ber van de troepen te Budwice. Hy zeide,
dat een aantal menschen gistermorgen
vroeg gedood was toen de Henleinistische
ongeregeldheden te Cerice krumoff uitbra
ken. Alle officieren, voegde hy er aan to
moesten veel moeite doen om hun soldaten
ervan terug te houden, zich te verdedigen
en iets te doen om de inwoners te bescher
men. In deze plaats zyn 2000 Tsjechen en
6000 Duitschers. Alles ging zoo snel, dat
tenminste de helft der Tsjechen niet ment
weg kon komen.
GOIBSGHE ÜHRAM.
ry vraag welken invloed de verkiezing
^van den Tsjecho-Slowaakschen staat
op het bedrijfsleven zal hebben, heeft Prof
Macok vni de Praagsch? Handelshooge
school beantwoord. Zullen de condities gun-
otiggenov. zijn opdat een zelfstandig leve’
mogelijk zij en zal men binnen de nieuwe
grenzer ook op zoo’n niveau kunnen leven
dat niet nog meer personen naar het bui
tenland m'-rien gaan, om daar hun brood
te verdienen?
Prof. Macek stelt vast, dat Tsjecho-Slo
wakije weliswaar niet voldoende betrouw
bare politieke vrienden bezit, doph dat zyn
i producten gen teg en ook steHs méér vrien
ücfl vinden. Met name overzee neemt dit
aantal eik jaar toe. Men kan dus met het
volste recht hopen, dat de Tsjecho-Slowaak
sche producten die vrienden niet verliezen
naar integendeel dat de sympathie, welke
je ongelyke stryd van Tsjecho-Slowakye
in de wereld overal heeft gewekt, omgezet
wordt in hulp, welke de afnemers van Tsje-
tho-Slowaaksche goederen kunnen verlee-
nen zonder zelf offers te brengen, maar tot
hun eigen voordeel, daar de Tsjecho-Slo-
raaksehe producten goed en goedkoop zijn.ö
Het is natuurlijk waar, dat zich op het
gebied dat wordt afgestaan véél hout, kolen,
geneeskrachtige bronnen en andere natuur
lijke rijkdommen bevinden, voorts fabrie-
ten, verbindingswegen en andere objecten,
waarin veel geldbelegging steekt. Bü de
waardeberekening van deze natuurlyke en
kunstmatig geproduceerde rükdom mag
men echter de passief-zy’de niet vergeten.
In dezelfde gebieden bevinden zich ook ta<-
iyke industrieele ondernemingen, die geen
rijkdom en welvaart om zich verspreiden
maar ellende en ziekte tengevolge van
slechte loonen, ongeregelde bedrijfsgang e>
ongezonde arbeidsvoorwaarden. In dez1
streken heerschte reeds onder Oostenrijk
grooté nood. Een aantal industrieele bedrij
ven in dit gebied bevindt zich in zoo’n to“-
«tand, dat een Zweedsch industrieele, die
.^wree jaar geleden eenigeitextielonderne-
^■wgen bezichtigde, verklaarde, dat zij
^■«geleken bij Zweden, minstens vijftien I
ten achter waren.
Men kan aannemen, dat het grootste de*1!
nn de bruinkool zich in het gebied bevindt,
thans wordt afgestaan. Daarom zullen
ie mjjnen, die zich op Tsjecho-Slowaaksch
nationaal terrein bevinden, moeten worden
uitgebreid. Daardoor krijgt dan ook een
groot deel van die mynwerkers een plaats,
welke van het gemengde naar het nationale
gebied overgaan. De behoefte aan steenkool
wordt door de aanwezige kolenlagen ten
volle gedekt. Wy zyn niet bang aldu>
Prof. Macek dat buitenlandsche my’nen
°ns geen bruinkolen zouden willen verkoo-
Pun, of dat zy ons die duur zouden ver-
M>en. Het onderscheid zal alleen daarin
ftkgen zijn, welk werk tot dusverre de in -
teomsche kolenverbruikers hebben betaald,
roorzoover deze steenkool hier werd ge
dolven en met inheemsch geld werd betaald
en welk werk in de toekomst zal worden
betaald, wanneer er gedeelteljjk, n.l. wa'
bruinkool betreft, uit het buitenland wordt
“gevoerd en er betaald wordt, hetzij met
on8 hetzy met vreemd geld, dat wy ons
*eer moeten verschaffen door uitvoer van
"Kkre goederen. Waarschynlyk zal er in
“'1 opzicht wel een en ander verander'n.
zal echter tegelijk den stoot geven tot
^richting van nieuwe fabrieken, op het na
10l)ale gebied, hetgeen w r den bouwvak- I
werk geeft, verder fhachinebedryven,
Het zal noodig zyn nieuwe verkeers-
aan te leggen, nieuwe spoorlijnen,
en electrische centrales alles on.
•nemingen, waarvoor zoowel de behoeft"
88 de gunstige levensvoorwaarden aanwfc-
zijn. Onze organisatorische gaven moe-
wij daarby inspannen.
8een aan'e’(^’nK tot kleinhartigheid,
ben ^r°^‘ ^-ace^- Tot dusverre heh-
wy op een; grooter doch op een met
^«enlijke schulden be ast erf gewerkt. I
ditto aren ^roote hypotheken, die on ere-
ons thans opeens hebben opgezegd.
