rt
goudsche courant
De Crisis
GELD
DIERENLEVEN IN ARTIS"
jsifi
De Goudsche Fruithande
Haarden en Haardkachels I
G. A. BELONJE
Verkade's
Album
Vrijdag 7 October 1938
Tweede blad
Beschermt Uw kinderen
met FORMOL
J. C. LANGER A AR,
Firma Wed. A. RIETVELD,
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
N.V. IJZERHANDEL P. ROND Pz. - Gouda.
jgjj
SB
1» SS SI IS ïf
SR
Wij etaleeren de nieuwste
van dit seizoen reeds vanaf 44.—.
50 MENSCHEN HEBBEN 50 VERSCHILLENDE
PAREN VOETEN
WILLEM SCHULD, wijdstraat 23 - gouda
iïïSS
A
d J
Waarom
Keizer Maximiliaan I niet
te Innsbruck begraven werd
Nelson, Engeland's grootste zeeheld
Maakt Uw tanden
parelwit en
verfrischt Uw
mond
doet heel de maatschappij ontwrichten,
Qedézalf alleen zal U van likdoornpljn
verlichten.
Verkrijgbaar bij Apoth, en Drog. 45 d
Ambtenaren tot Maandinkomen zonder
borg. Wettelijk tarief.
Inlichtingen (postz. v. antw.) en afwikke
ling schriftelijk.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK,
GELDSCHIETBANK, Mauritsweg 3, Rot
terdam.
desinfecteert en vernietigt alle micro
ben in keel-, mond- en neusholte.
Flacon 50 tabletten 50 CENT.
Gedipl. Drogist.
SadïCALE RATTENDÖodèB
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
GRAPE FRUIT
VRUCHTEN IN BLIK EN GLAS
DIVïjRSE SOORTEN NOTEN
BLAUWE DRUIVEN
PERZIKEN
MELOENEN
TAFELAPPELKN
TAFELPEREN
SINAASAPPELEN -- -
OUDSTE ADRES voor OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
BLIKGROENTEN van prima kwaliteit tegen scherp concurreerende prj^
LANGE TIENDEWEG 27 TELEFOON 3
Uw drogist verkoopt thans
ook RÖDONT - doodelijk
voor rat en muls, doch onge
vaarlijk voor huisdieren en
pluimvee Per doos 40 cent.
31e WETTKJE HACO-TBEIMW»
5e KLASSE. 8e LIJST
niKEING VAN VBIJDAG 7 OCTOBEK MM
HOOGE PBEMIËN
f 1000 4485 10458 11581 15843 17058 18840
f 400.— 9667 19687
200.— 985 2982 6562 16902 18020
f 100.— 3188 2760 6444 9185 10247 15882 18282 17754 1
19818 20848 -
V PBEMIËN VAN 7a— r
115 209 265 812 339 447 548 786 928
982 958 1057 tl28 1162 1216 1278 1858 1501
vi» voö iwoi <igii 2314 2414
1919 2971 2984
2686 2677 2680 2886 2711
3051 3150 3189 3296 3386 3448 3454 3493 3Ö6B
3823 3862 3866 3902 8930 3955 3958 4185 4139
4192 4240 4242 4580 4687 4602 4700 4776 4854
5043 5060 5096 5127 5215 5335 5401
5953 5971 6003 6098 6227 6389 6469 6489 6497
6735 6783 6830 6901 6917 6982 7019 7048 7168
7172 7175 7197 7198 7261 7267 7888 7407 7410
7695 7709 7766 781« 7816 7866 7871 71
8121 8331 8461 8585 8614 8669
9029 9054 9078 9094 9423 9474 9526 9551 ÖÖÖ3
9849 9992 10024 10354 10366 10604 10626 10671 10725
10773 10979 11131 11239 11373 11488 11584 11579 11877
12018 12047 12070 12112 12167 12183 12192 12326 12434
12600 12610 12721 12850 12869 12928 18016 13179 13340
13516 13568 13621 13649 13937 14069 14093 14174 14266
14570 14605 14703 14768 14771 14781 14800 15092 16263
15516 15944 15994 16076 16119 16281 16429 16507 16516
16767 16856 17198 17207 17393 17478 17867 17920 17938
18101 18150 18163 18253 18348 18452 18535 18540 18670
18647 18789 19102 19107 19121 19565 19567 19641 19782
19913 19962 20188 20360 20461 20538 20658 20748 20906
5586 5694 5782
8659 8676 8708 8748 8908
569 598 603 638 686 716 718 786 769
774
1129
1419
1169 1198 1207 1246 1257 1884 1368 1375
1426 1428 1541 1563 1672 1602 1608 1643
1704 1745 1804 1806 1855 1890 1905 1974
2007 2146 2210 2214 2416 2422 2442 2468
2701 2780 2841 2844 2868 2900 2978
3073 3149 3181 3195 3223 3239 3269 3307
3800 3817 3846 3853 3872 3875 8877 3890 8931
4095 4106 4124 4164 4165 4182 4207 4208 4216
4325 4420 4471 4497 4526 4666 4651 4653 4660
4711 4747 4761 4772 4796 4798 4816 4840 4877
4940 4950 4977 4997 5007 5056 5140 5158 5188
- 5251 5252 5257 5346 5351
5480 5490 5499 5513 6530 5554 5609 6611
5647 5773 5831 5901 5905 5952 5958 5977 6010
6040 6058 6094 6099 6142 6144 6213 6220 6258
6391 6397 6404 6427 6621 6537 6596 6683 6701
6817 6841 6880 6883 6918 8936 7005 7082 7137
7237 7287 7312 7325 7372 7384 7395 7444 7475
7492 7676 7678 7610 7689 7715 7716 7743 7811
7827 7847 7852 7964 8019 8024 8070 8104 8197
8369 8378 8418 8453 8524 8600 8615 8633 8753
5189 6201 5203 5229 5234
6719
7194
7481
9137
13176 1
13476 1
13791 1
14109 1
9149
9294
9779
9160
9180 9182
9418 9489
9903 9918
10125 10164
9205 9206 9248 9274 9283
9493 9523 9543 9691 9700
9921 9923 9926 9955 10007
Gaat m maar na: 43500 onge
lukken per jaar, dat is er gemid
deld één ongeveer per 13 minu
ten I En als iedereen blijft denken,
dat de schuld bij anderen ligt,
dan beleven we misschien nog
een gemiddelde van 13 onge
vallen per minuutl -
Lange Tlendeweg 96 Telefoon 223!
Daarom past EEN soort schoenen NOOIT voor ALLE voeten.
Een voet is geen product van de lopende band. Iedere voet i>
anders en daarom moet iedere voet een passende schoen hebben.
By WILLEM SCHULD wordt ieder paar voeten individueel
behandeld, voorai aan gevoelige en afwijkende voeten wordt
speciale zorg besteed.
Daarom gaat iedereen die moeilijke voeten heeft schoenen
kopen bij
T c^tjttt Tt Gedipl. Pedicure - Practipaedist
l 104
3 104
3 10772 1
11021 11101 1
J 11511 11533 1
l 11725 11726 1
1 11907 11032 1
3 12295 12296 1
1 12569 12809 1
10499 10504
1 10841 10839
7 11246 11278
5 11562 11669
2 11744 11764
2 12011 12077
9 12317 12347
7 12699 12784
0 13078 13133
9 14185
5 14412
4 14786
17120
17287
17479
16389 18408 16420 16481
16693 16717 16731 16766
17140 17163 17188 17194
17341 17343 17354 17392
17496 17600 17604 17625
17881 17836 17956 18145
18341 18343 18340 18372 18388
iSK 8608 18664 18678 «714
19000 19006 19096 19103 19112
19210 19222 19246 19258 19315
•jnnQR 20129 20203 20212 20ZZH
0S455 20463 20503 20619 20676
13241 13312 13319 13357 1'
13557 13566
13824 13917
14204 14229
14420 14472
14801 14865
15077 15107
15390 15425
15713 15720
15837 15853
18215 16236
11341 11370
11670 11696
11785 11837
12144 12147
12348 12376
12787 12802
13139 13148
13410 13438
13694 13769
14252 14308 14
14544 14611 14
14925 14978 14
15216 15252 IE
535 1 41
17195
17410
17635 1
18166 1
18405 1
18719 1
18887 1
19115 1
18912 16987
17231 17235
17422 17437
i 15786 16793
l 15970 16019
5 16311 16312
5 16603 16606
17058 17111
17252 17277
17442 17477
17764 17877
18322 18339
18555 18571
18755 18765
18967 18975
19153 19183
19432 19512
19831 19844
20089 20071
20729 S
6411 f 70.— m. Z.
«471 f 70.-; 19034 m. z.
Dit boek, waaraan bijna 2 jaar
is gewerkt, is volgens den schrijver
A. F. J. Portielje vooral bedoeld
om U vertrouwd te maken met het
dierengedrag, waaromtrent zoo
veel „praatjes, die g.een gaatjes
vullen" in omloop zijn.
Verkade's nieuwe album „Dieren
leven in Artis" is dan ook een
werk geworden, zooals er nog
nooit over dieren is verschenen!
Hoe leert een leeuw jagen? Kan
een vogel direct vliegen? Hoe
komt de wasbeer aan zijn naam?
Op deze en op tien taliën andere
vragen geeft Portielje een verras
send antwoord. De kunstenaars
zagen zich voor geen gemakkelijke
taak gesteld! Hier konden geen
„dierenportretjes" dienstdoen, hier
moest Portielje's uiteenzetting op
den voet worden gevolgd, en in elk
plaatje is dan ook 'n karakteristie
ke houding van het dier vastgelegd!
Bestelt nu Uw album. Prijs 75 ct.
De plaatjes (grootendeels kleine)
worden verpakt bij Verkade s
beschuit, koek, enz.
HET LIBERAAL SOCIAAL
CONGRES-
U.a. wordt geconcludeerd tegen
uitstooting van oudere arbeids-
Krachten en vóór verplichten
arbeidsdienst. i
Het Liberaal Sociaal congres, dat we-
nens de bijzondere tijdsomstandigheden
moest worden uitgesteld, zal thans wor
den gehouden te 's-Gravenhage op 14 en
15 October 1936.
Het congresbestuur heeft de volgende
conclusies ter discussie opgesteld:
Middenstand.
1 Het congres, gezien het feit dat
de sociale positie der kleine zelfstan
digen hier te lande veel te wenschen
overlaat acht het. in beginsel ge-
fenscht, dat er naar wordt gestreefd de
sociale verzekeringswetgeving uit te brei
den tot de kleine zelfstandigen. Hiervoor
fcomt de ouderdomsverzorging het eerst
in aanmerking.
2. Het congres vestigt de aandacht op
de wenschelijkheid, dat gezocht worde
naar het neutraliseeren van den voor-
welke, mede door de overheids-
elen, aan het groot-bedrijf, boven
Ine ondernemers, toekomt.
Landbouw-
Het congres verklaart zich niet te kun-
vereenigen met het standpunt neer-
gd in het praeadvies van den heer
wes, aangezien de goede werking van
iinhandel en internationaal goede-
verkeer door den praeadviseur is on-
,at.
Gezinsordening of gezinszorg.
1. Het congres neemt het standpunt
■in, dat zoowel het wetsontwerp houdende
iod van arbeid voor de gehuwde
iw als het wetsontwerp op de kin
dertoeslagen een gezinsordening brengt
welke In strijd is met elk liberaal in
zicht in de belangen van staat en maat
schappij.
2. Het congres verklaart zich vóór een
algemeene, wettelijke regeling van de
betaalde vacantie ten behoeve van alle
groepen van werknemers.
3. De opnettelijke vervanging of uit-
stoottog, mede door overheidsmaatrege
len, van oudere arbeidskrachten door
Jongeren, ls noch in het belang van het
bedrijfsleven, noch in het belang der
maatschappij Niet het blinde toeval ge
leld door de overheid, maar het zelfstan
dige bedrijfsleven zal, Juist in het De-
Ing van vernieuwing en aanpassing, de
icgen moeten vinden om de Jeugd aan I
'en arbeid te zetten.
Het zeer vroegtijdig pensionneeren, is
en maatregel ruïneus voor de kosten
drukkende op het maatschappelijk tn-
Algemeene conclusies.
,1. Het congres spreekt zich uit vóór
et instellen van een verplichten ar-
ddsdjenst (in den vorm van arbeids-
lèrpllcht) voor jonge mannen uit de-'
ilde Jaarklasse, waaruit eerst de mili-
ilro, gewone dienstplichtigen worden
bomen.
Deze arbeidsdienstplichtlgen worden
échts na een medische keuring toege-
ilen. De arbeidsdienst tijd wordt gesteld
P zes maanden. De arbeidsdienst is een
iutsdlenst; de kosten worden door het
Wk, niet door de gemeenten gedragen.
2. Het congres spreekt zich ten aan-
n van de verplichte werkloosheidver
ering uit voor een wettelijke regeling,
arbij het zwaartepunt valt op de over-
In de kosten dezer verplichte verzeke-
zal worden bijgedragen door het
de werkgevers en de werknemers,
premie en de uitkeerlng behooren te
:n vastgesteld op een, bij Kon. be
te bepalen, vast bedrag Naast de
"hte verzekering kunnen de ar- f
vereenigingen een eigen werk-
as inrichten, maar aan deze vrij-
onderlinge verzekering verleent
eid geenerlei steun.
Het congres vraagt publiceering
het uitgebrachte rapport, waarin
""ht zal moeten worden besteed aan
en van schooling, omscholing en
u"g van arbeiders, naast nieuwe
ïethoden. De vraag ware te-
te onderzoeken waarom ln Enge-
geenerlei overheidswerkverschaf-
Pjaats heeft aan werklooze arbeiders
behoeve van speciaal uitgezochte
leidsobjecten en dan tegen spe-
werkloosheidsloonen. De gevaren
verbonden, zouden voor Nedef-
reeds uitvoerig kunnen worden on-
congres vraagt de benoeming
ren commissie van advies en bij-
naast den rijks-overheidsdienst,
belast is met de zorg der arbeids-
bchng voor Nederlandsche arbei-
erkzaam in het buitenland.
Professor Molenaar in Indië.
Pleidooi voor wisselwerking tus
sen overheids- en bedrijfsgroe-
^Uh801 mr' Molenaar, algemeen
N* S*1. het Verbond van Neder-
"javn ï?rkgevers' 18 24 September
naar Sumatra vertrokken.
towaarde aan „Aneta" naar
"n iS werd gemeld dat zijn
uitsluitend oriënteerend karak-
"et Verbond van Nederlandsche
a' bijna 2 jaar geleden een
®e""oor<ilBlng te Batavia
jvestiga, gevoelde de behoefte
Mk secretarls üch eens
Jia™ aie van menschen en
0* L jX ae h00*te ebb! stellen.
„Wa,arop de zaken 111 Bl"
'arv™,^ n' oordeelt de heer
n«t aoch dat beduidt nog
M<*£n ver®hll van meening
"MWUmdache industrlcelen en
de Indische Instanties over concrete
punten mogelijk is. Bij elk streven naar
economische samenwerking zal dit ver
schil in visie zich voordoen.
Alleen een zoo nauw mogelijk contact
tusschen overheidspersonen onderling,
bedrijfsmenschen onderling en tenslotte
een wisselwerking tusschen belde groe
pen kan het aantal verschilpunten en
misstanden tot een minimum terugbren
gen.
Prof. Molenaar ls van meening, dat de
Regeering de groote lijnen der economi-
sche samenwerking tusschen Moederland
en Overzeesch gebied moet trekken.
Export en industrievestiging.
Nederland zal zijn export naar IndlS
verdedigen, Indië brengt het vraagstuk
van de bevordering van de pijverheid
naar voren. Het streven naar industrie
vestiging in Indië doet intusschen zijn
invloed op de contingenteeringspolitlek
gelden, terwijl ook het belang van de
cultures, die sterk op export zijn aange
wezen, bij de mate waarin men fabrieks
nijverheid wil bevorderen, betrokken ls.
Dit complex van problemen moet wat
zijn algemeene lijn betreft door de
regeering tot meer klaarheid worden ge
bracht.
Voor het oplossen van de vraag, of men
inderdaad voor Indiè een groote en mid-
uelgroote nijverheid aangewezen acnt, is -
een taakverdeeling tusschen Nederland
en Indië noodig en zoo deze is verkregen
is er alles aan gelegen Nederlandsch ka- 1
pitaai voor de ontwikkeling der nijver- l
heid te vinden. j
Er zijn vele kanten aan het vraagstuk
der nijverheirsbevordering in Indië. Wat
zich op dit gebied ontwikkelt, had bij
zijn bezoeken in Batavia en Buitenzorg j
de grootste aandacht van den spreker,
maar het ontwerpen van een concreten
vorm, waarin de economische samenwer
king haar verwezenlijking moet vinden,
is aan de commissie-Van Mook (waarin
ook de Nederlandsche delegatie onder
leiding van mr. Hart zitting heeft) voor
behouden.
In het chemisch laboratorium en het
bureau voor technisch onderzoek te Bui
tenzorg heeft de heer Molenaar urem
doorgebracht en wat hij er hoorde en zag
heeft weer de basis gevormd voor ver- j
dere besepreking met den directeur van
Zaken en den heer Sitsen.
Provinciale griffie van
Zuid-Holland.
In verband met zijn benoeming tot
raadadviseur bij het departement van
binnenlandsche zaken ls aan mr. H. W.
J. Mulder op zijn verzoek met ingang
van 1 December eervol ontslag verleend
uit zijn betrekking van administrateur,
chef der 2e afdeeling, bij de provinciale
griffie van Zuid-Holland, met dankbe
tuiging voor de vele en belangrijke dien
sten, door hem aan de provincie bewe
zen. Met ingang van 1 November 1938
wordt de 2e afdeeling gesplitst en een
nieuwe 6de afdeeling gevormd. Aange
wezen zijn:
1. tot chef van de 6e afdeeliifg mr. H.
F. Torringa, thans chef van de 4e afdee
ling, en tot plv. chef de hoofdcommies
W. J. A. van Kasteel;
2. tot cheftvan de 4e afdeeling mr J.
H. Carp, thans plv. chef van de lste af
deeling
3. tot plv. chef van de lste afdeeling
de hoofdcommies D. Ormel;
4. tot plv. chef van de 3de afdeeling de
hoofdcommies mr. G. W. van Dokkum.
Ingaande le December zijn aangewe
zen tot chef van de 2de afdeeling mr. A.
van Dijk, thans plv. chef, en tot plv. chef
mr. C. H. F. Polak.
De referendaris, chef der 3de afdee
ling, mr. A. H. Giinther, is met ingang
van 4 October bevorderd tot administra
teur.
Met ingang van l Januari 1939 zijn be
vorderd tot administrateur de referen
darissen mr H. F. Torringa, mr. J. H
Carp en mr. A. van Dijk en tot noofd-
commies te commies mr. C. H. F. Polak.
Ge voornaamste bezienswaardig
heid van innsoruck, de hoofdstad van
üroi, op het geüied der kunstgeschie
denis, is het geweldige grafmonument
in Kenaissance-styi, hetwelk Keizer
iviaxmuhaan 1, de „laatste ridder
in de Holkerk liet oprichten. Aan dit
monument is een eigenaardige ge
schiedenis verbonden. Maximiliaan
had een voorliefde voor het land Tirol
en het was zjjn wensch eens in de
met bergen omzoomde hoofdstad van
dit land te worden begraven. Teza
men met zijn geleerden vriend Peu-
tinger uit Augsburg ontwierp hij de
plannen van het grootsche grafmonu
ment. Hjj wilde dat ztfn gebeente zou
worden- bewaard in een geweldige
marmeren sarcophaag, getooid met
24 reliefs, welke zijn groote daden
zouden symboliseeren. Op het deksel
bidt zyn eigen gestalte in Keizersor- j
naat voor zyn zieleheil. 28 geweldige
standbeelden omgeven deze laatste
rustplaats. Zy zouden by rouwplech-
tigheden fakkels dragen.
Artistieke handen hebben de plan
nen uitgevoerd. De Keizer zelf zocht
uit de rij'der historische tijdgenooten
de groote mannen uit, die, in brons,
zyn graf zouden omringen. Peter Vi-
scher uit Neurenberg, de grootste
ertsgieter van zyn tyd, kreeg de op
dracht de beelden van Theodorich,
den koning der Oost-Goten, en van
Koning Arthur van Engeland te vor
men. Jarenlang werd aan het graf
monument gewerkt. De hofdschilders
f Gilg Sesselschreiber en Stephan Godl
en de kunstenaars Bernhard en Adolf
j Abel en Alexander Colin deden hun
best, het monument met de bronzen
standbeelden zoo snel mogelyk te vol
tooien.
Toen Peter Vischer, na tien jaar,
InnsbruckMaria-Theresienstrosse.
zijn beide standbeelden had afgele
verd, voelde Maximiliaan zyn einde
naderen. „Moge God U zegenen, myn
geliefd Augsburg en al Uw vrome
burgers! Wij hebben ons vaak wel ge
voeld binnen Uw muren, maar wy
zullen U niet meer weerzien!" riep
hy by het afscheid uit, toen hy naar
Innsbruck vertrok. Ziek en uitgeput
naderde hy deze stad. Hy wist, dat hy
nu spoedig in de doodkist zou liggen,
welke hy zelf den laatsten tyd op al
zyn reizen meenam. Toen hy met zyn
gevolg de poorten van Innsbruck be
reikte, weigerde men hem echter bin
nen te laten. Alle gesmeek was tever
geefs. Alleen de 24.000 gulden welnee
hij van de Innsbruckers had geleend
en ondanks hun maningen niet had
teruggegeven, zouden de poorten voor
hem openen. Waar moest echter de
steeds in geldnood levende keizer die
som zoo plotseling vandaan halen?
Hij moest den nacht op den straatweg
voor de stad doorbrengen. En toen
veranderde zyn liefde in woede. Hy
riep uit, dat zijn stoffelijk overschot
nimmer te Innsbruck zou rusten, trok
den volgenden ochtend verder, om te
Wels a. d. Dofiau voor immer de oogen
te sluiten.
In de Slotkapel van den burcht te
Wiener Neustadt, waar hy werd ge
boren, werd hy begraven. Te Inns
bruck werd echter nog een halve eeuw
lang verder gewerkt aan zyn graf
monument, hetwelk tot heden leeg is
gebleven.
180 jaar geleden aanschouwde hij het levenplicht.
„Ik wil 'n held ivorden en elk gevaar trotseeren."
I>e Hooge Commissaris van Palestina
op Schiphol.
Hij maakte gebruik van het extra
vliegtuig der K.L.M. uit Karachi.
Met het KX.M, ^vliegtuig Reiger is gis
termiddag te omgeveer^ kwart voor één de
Hooge Commisaris van Palgstina, sir Ha
rold MacMichael, vergezeld van zyn secre
taris, den heer Harris, op Schiphol aange
komen. Hjj bevond zich op doorreis naar
Londen, waarheen hy, ziooals men uit de
dagbladen weet, Woensdag plotseling uit Je
ruzalem is vertrokken.
De Reiger is verleden week als extra-
machine met zestien passagiers naar Kara
chi vertrokken, toen, tengevolge van den
gespannen Europeeschen toestand, zoo vele
Britsch-Iigjiërs uit Europa naar Indië wil
den terugkeeren, dat de gewone Indië-vlieg-
tuigen der K.L.M. dezen stroom van reizi
gers niet konden verwerken.
De gezagvoerder, de heer Q. Tepas, keer
de thans niet met een leege machine terug,
omdat, toen de Britsche Hooge Commissa
ris te Jeruzalem plotseling tot ztfn reis naar
Engeland besloot, de agent der K.LAf. te
Lyddah, mede dank zy de bemiddeling van
den Nederlandsche^ consul-generaal, den
heer van Vriesland, het zóó kon arrangee-
ren, dat de Reiger juist de reisgelegenheid
bood, welke Sir Harold MacMichael noodig
had.
Napoleon was de meester op het
vasteland, de overwinnaar in veldsla
gen, maar voor zyn stryd op zee be
schikte hy niet over een aanvoerder,
die hij kon bezielen met zyn geest,
zooals de maarschalken van zyn groo
te legermacht.
De Engelsche \tfoot kende echter
een man, die al ir^ den zeeoorlog tus
schen Engeland en Frankryk vóór de
revolutie zyn krachten had beproefd,
^lie een veldheer ter zee was, zooals
Napoleon een veldheer te land. Hy^
haatte de Franschen nog feller dan
Napoleon ide Engelschen, maqr grooter
dan deze haat was zyn grenzelooze
moed en zyn bereidwilligheid voor het
vaderland te leven en te sterven.
Deze man was de groote Nelson,
Engeland's grootste zeeheld.
Jk ken geen angst!"
Als jongen had hy eens aan zyn
vader gevraagd: „Wat is angst? Dat
ken ik niet!" En als jongeling sprak
hy„Ik wil een held worden en elk
gevaar trotseeren!" Als kapitein
leerde hij de adelborsten drie dingen
„Gehoorzaam de verkregen bevelen
navolgen, zonder over de juistheid er
van na te denken. Beschouw iedereen
als je vijand, die het waagt kwaad van
den koning te zeggen en haat de Fran
schen als den duivel."
Toen Nelson by het bestormen van
Galvi op Corsica zyn rechteroog had
verloren, schreef hy denzelfden dag
in een brief„Ik ben vanochtend een
beetje verwond, niet erg, zooals gy
uit myn gemakkelijk schrijven ziet."
En toen hy in den stryd om Santa
Cruz o$ Teneriffe in 1797 zijn rech
terarm had verloren, en de koning
hem beklaagde wegens dit lichamelijk
letsel, antwoordde hy: „Ik kan niet
vinden, Majesteit, dat het een verlies
is, wat geschiedde by het uitoefenen
van mijn plicht, zoolang ik nog een
voet heb om op te staan, zal ik strij
den voor mijn vorst en myn vader
land
Hy, die als superieur zoo vriende
lijk was, was als ondergeschikte een
lastig mensch. Hij had zyn eigen op
vattingen van zijn plichten en van
hetgeen in een slag moest geschieden.
Later zal het volgens zijn bevelen
gaan, maar zoolang hy onder bevel
van anderen staat eigent hy zich het
recht toe. volgens eigen opvattingen
te handelen. Zelfs in den slag by Te
neriffe, waaraan Nelson als comman
dant van de laatste drie schepen deel
neemt .breekt hy zonder bevel uit de
linie op en zeilt alleen de vijandelijke
vloot tegemoet. Door zyn standvastig
heid en moed behaalt hy de overwin
ning. En als hij bloedend en zwart
van de 'kruitdamp, na den slag voor
den admiraal verschijnt, neemt deze
hem bewonderend in de armen, hoe
wel de ondergeschikte commandant
Nelson eigenlijk tegen de voorschrif
ten van de admiraliteit heeft gehan
deld en dus straf verdient.
Nelson's naam verschijnt het aller
eerst in het bericht over den slag, een
golf van geestdrift gaat door Enge
land omdat het voelt thans een zee
held te bezitten, zooals het nog nooit
een zeeheld gekend heeft. Deze held,
Nelson wordt vice-admiraal en rid
der van de Bath-orde.
Hij werd plotseling millionair!
By Abukir verrast Nelson de Fran-
sche vloot in de haven. Met geweldige
moed begint zijn vloot den aanval. Do
stryd duurt van zeven uur des avonds
tot drie uur des nachts en dan is Na-
poleon's nederlaag beslist. Dertien
uchepen van den vyand zyn genomen
of vernield .slechts twee ontkwamen
en van de 110.000 man zyn er nog
slechts 5000, die niet gedood of ge
wond zyn. Nelson zelf heeft een ern-
stige wonde aan het hoofd, maar be
houdt tot het einde van den slag de
leiding. De grootste overwinning van
de Britsche vloot na de nederlaag van
de armada is behaald. De heerschap
pij over de Mi^dellandsche Zee is uit
Napoleon's hand in die der Engel
schen overgegaan, want zonder vloot
kan Napeion Egypte niet houden.
Europa juicht, stoute verwachtin
gen ryzen op bij den overwinnaar.
1 Hy wordt beloond met verheffing in
den adelstand en een jaargeld van
2000 ponden sterling, verder krijgt hy
massa's geschenken in geld en kost
baarheden van vorsten en edellieden
uit alle werelddeelen. Plotseling is de
admiraal millionnair!
De ongehoorzame admiraal.
Voor Kopenhagen krijgt Nelson het
bevel, den slag af te breken. De zware
stryd werd steeds' ongunstiger voor
de Britsche vloot. Nelson neemt den
zeekijker van den admiraal voor het
blinde oog en zegt„Ik kan geen en
kel signaal zienwant hy hoopt hei-
ïholijk te zullen overwinnen.
En als de slag verloren 'is, neemt
hy pen en papier en verbluft den
vyand door een ultimatum dat wordt
aangenomen... Werkelijk komt het
tot een wapenstilstand en als Nelson
aan boord gaat op het vlagge3chip
van den eskadercommandant, zegt hij
„Ik heb doorgevochten tegen hooger
bevel in en misschien zal ik terecht
gesteld worden .maar dat hindert my
niet!" Hy werd échter niet terecht
gesteld, want Admiraal Parker was
blij, dat de slag nog zulk een goed ver
loop had gehad.
De slag van Trafalgar.
Toen in 1805 de Fransche vloot, na
anderhalf jaar talmen eindelijk de
haven vart Toulon verliet, was de
zwaar zieke Nelson plotseling weer
gezond .Hy trekt het ingediende ver
zoek om ontslag in: „Eerder wil ik
tienduizend dooden sterevn, dan op
het oogenblik, dat de vijand verschynt
mijn commando neer te leggen!"