rt goudsche courant De Crisis GELD DIERENLEVEN IN ARTIS" jsifi De Goudsche Fruithande Haarden en Haardkachels I G. A. BELONJE Verkade's Album Vrijdag 7 October 1938 Tweede blad Beschermt Uw kinderen met FORMOL J. C. LANGER A AR, Firma Wed. A. RIETVELD, Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek N.V. IJZERHANDEL P. ROND Pz. - Gouda. jgjj SB 1» SS SI IS ïf SR Wij etaleeren de nieuwste van dit seizoen reeds vanaf 44.—. 50 MENSCHEN HEBBEN 50 VERSCHILLENDE PAREN VOETEN WILLEM SCHULD, wijdstraat 23 - gouda iïïSS A d J Waarom Keizer Maximiliaan I niet te Innsbruck begraven werd Nelson, Engeland's grootste zeeheld Maakt Uw tanden parelwit en verfrischt Uw mond doet heel de maatschappij ontwrichten, Qedézalf alleen zal U van likdoornpljn verlichten. Verkrijgbaar bij Apoth, en Drog. 45 d Ambtenaren tot Maandinkomen zonder borg. Wettelijk tarief. Inlichtingen (postz. v. antw.) en afwikke ling schriftelijk. N.V. NATIONALE VOLKSBANK, GELDSCHIETBANK, Mauritsweg 3, Rot terdam. desinfecteert en vernietigt alle micro ben in keel-, mond- en neusholte. Flacon 50 tabletten 50 CENT. Gedipl. Drogist. SadïCALE RATTENDÖodèB CITROENEN BANANEN TOMATEN GRAPE FRUIT VRUCHTEN IN BLIK EN GLAS DIVïjRSE SOORTEN NOTEN BLAUWE DRUIVEN PERZIKEN MELOENEN TAFELAPPELKN TAFELPEREN SINAASAPPELEN -- - OUDSTE ADRES voor OPGEMAAKTE FRUITMANDEN. BLIKGROENTEN van prima kwaliteit tegen scherp concurreerende prj^ LANGE TIENDEWEG 27 TELEFOON 3 Uw drogist verkoopt thans ook RÖDONT - doodelijk voor rat en muls, doch onge vaarlijk voor huisdieren en pluimvee Per doos 40 cent. 31e WETTKJE HACO-TBEIMW» 5e KLASSE. 8e LIJST niKEING VAN VBIJDAG 7 OCTOBEK MM HOOGE PBEMIËN f 1000 4485 10458 11581 15843 17058 18840 f 400.— 9667 19687 200.— 985 2982 6562 16902 18020 f 100.— 3188 2760 6444 9185 10247 15882 18282 17754 1 19818 20848 - V PBEMIËN VAN 7a— r 115 209 265 812 339 447 548 786 928 982 958 1057 tl28 1162 1216 1278 1858 1501 vi» voö iwoi <igii 2314 2414 1919 2971 2984 2686 2677 2680 2886 2711 3051 3150 3189 3296 3386 3448 3454 3493 3Ö6B 3823 3862 3866 3902 8930 3955 3958 4185 4139 4192 4240 4242 4580 4687 4602 4700 4776 4854 5043 5060 5096 5127 5215 5335 5401 5953 5971 6003 6098 6227 6389 6469 6489 6497 6735 6783 6830 6901 6917 6982 7019 7048 7168 7172 7175 7197 7198 7261 7267 7888 7407 7410 7695 7709 7766 781« 7816 7866 7871 71 8121 8331 8461 8585 8614 8669 9029 9054 9078 9094 9423 9474 9526 9551 ÖÖÖ3 9849 9992 10024 10354 10366 10604 10626 10671 10725 10773 10979 11131 11239 11373 11488 11584 11579 11877 12018 12047 12070 12112 12167 12183 12192 12326 12434 12600 12610 12721 12850 12869 12928 18016 13179 13340 13516 13568 13621 13649 13937 14069 14093 14174 14266 14570 14605 14703 14768 14771 14781 14800 15092 16263 15516 15944 15994 16076 16119 16281 16429 16507 16516 16767 16856 17198 17207 17393 17478 17867 17920 17938 18101 18150 18163 18253 18348 18452 18535 18540 18670 18647 18789 19102 19107 19121 19565 19567 19641 19782 19913 19962 20188 20360 20461 20538 20658 20748 20906 5586 5694 5782 8659 8676 8708 8748 8908 569 598 603 638 686 716 718 786 769 774 1129 1419 1169 1198 1207 1246 1257 1884 1368 1375 1426 1428 1541 1563 1672 1602 1608 1643 1704 1745 1804 1806 1855 1890 1905 1974 2007 2146 2210 2214 2416 2422 2442 2468 2701 2780 2841 2844 2868 2900 2978 3073 3149 3181 3195 3223 3239 3269 3307 3800 3817 3846 3853 3872 3875 8877 3890 8931 4095 4106 4124 4164 4165 4182 4207 4208 4216 4325 4420 4471 4497 4526 4666 4651 4653 4660 4711 4747 4761 4772 4796 4798 4816 4840 4877 4940 4950 4977 4997 5007 5056 5140 5158 5188 - 5251 5252 5257 5346 5351 5480 5490 5499 5513 6530 5554 5609 6611 5647 5773 5831 5901 5905 5952 5958 5977 6010 6040 6058 6094 6099 6142 6144 6213 6220 6258 6391 6397 6404 6427 6621 6537 6596 6683 6701 6817 6841 6880 6883 6918 8936 7005 7082 7137 7237 7287 7312 7325 7372 7384 7395 7444 7475 7492 7676 7678 7610 7689 7715 7716 7743 7811 7827 7847 7852 7964 8019 8024 8070 8104 8197 8369 8378 8418 8453 8524 8600 8615 8633 8753 5189 6201 5203 5229 5234 6719 7194 7481 9137 13176 1 13476 1 13791 1 14109 1 9149 9294 9779 9160 9180 9182 9418 9489 9903 9918 10125 10164 9205 9206 9248 9274 9283 9493 9523 9543 9691 9700 9921 9923 9926 9955 10007 Gaat m maar na: 43500 onge lukken per jaar, dat is er gemid deld één ongeveer per 13 minu ten I En als iedereen blijft denken, dat de schuld bij anderen ligt, dan beleven we misschien nog een gemiddelde van 13 onge vallen per minuutl - Lange Tlendeweg 96 Telefoon 223! Daarom past EEN soort schoenen NOOIT voor ALLE voeten. Een voet is geen product van de lopende band. Iedere voet i> anders en daarom moet iedere voet een passende schoen hebben. By WILLEM SCHULD wordt ieder paar voeten individueel behandeld, voorai aan gevoelige en afwijkende voeten wordt speciale zorg besteed. Daarom gaat iedereen die moeilijke voeten heeft schoenen kopen bij T c^tjttt Tt Gedipl. Pedicure - Practipaedist l 104 3 104 3 10772 1 11021 11101 1 J 11511 11533 1 l 11725 11726 1 1 11907 11032 1 3 12295 12296 1 1 12569 12809 1 10499 10504 1 10841 10839 7 11246 11278 5 11562 11669 2 11744 11764 2 12011 12077 9 12317 12347 7 12699 12784 0 13078 13133 9 14185 5 14412 4 14786 17120 17287 17479 16389 18408 16420 16481 16693 16717 16731 16766 17140 17163 17188 17194 17341 17343 17354 17392 17496 17600 17604 17625 17881 17836 17956 18145 18341 18343 18340 18372 18388 iSK 8608 18664 18678 «714 19000 19006 19096 19103 19112 19210 19222 19246 19258 19315 •jnnQR 20129 20203 20212 20ZZH 0S455 20463 20503 20619 20676 13241 13312 13319 13357 1' 13557 13566 13824 13917 14204 14229 14420 14472 14801 14865 15077 15107 15390 15425 15713 15720 15837 15853 18215 16236 11341 11370 11670 11696 11785 11837 12144 12147 12348 12376 12787 12802 13139 13148 13410 13438 13694 13769 14252 14308 14 14544 14611 14 14925 14978 14 15216 15252 IE 535 1 41 17195 17410 17635 1 18166 1 18405 1 18719 1 18887 1 19115 1 18912 16987 17231 17235 17422 17437 i 15786 16793 l 15970 16019 5 16311 16312 5 16603 16606 17058 17111 17252 17277 17442 17477 17764 17877 18322 18339 18555 18571 18755 18765 18967 18975 19153 19183 19432 19512 19831 19844 20089 20071 20729 S 6411 f 70.— m. Z. «471 f 70.-; 19034 m. z. Dit boek, waaraan bijna 2 jaar is gewerkt, is volgens den schrijver A. F. J. Portielje vooral bedoeld om U vertrouwd te maken met het dierengedrag, waaromtrent zoo veel „praatjes, die g.een gaatjes vullen" in omloop zijn. Verkade's nieuwe album „Dieren leven in Artis" is dan ook een werk geworden, zooals er nog nooit over dieren is verschenen! Hoe leert een leeuw jagen? Kan een vogel direct vliegen? Hoe komt de wasbeer aan zijn naam? Op deze en op tien taliën andere vragen geeft Portielje een verras send antwoord. De kunstenaars zagen zich voor geen gemakkelijke taak gesteld! Hier konden geen „dierenportretjes" dienstdoen, hier moest Portielje's uiteenzetting op den voet worden gevolgd, en in elk plaatje is dan ook 'n karakteristie ke houding van het dier vastgelegd! Bestelt nu Uw album. Prijs 75 ct. De plaatjes (grootendeels kleine) worden verpakt bij Verkade s beschuit, koek, enz. HET LIBERAAL SOCIAAL CONGRES- U.a. wordt geconcludeerd tegen uitstooting van oudere arbeids- Krachten en vóór verplichten arbeidsdienst. i Het Liberaal Sociaal congres, dat we- nens de bijzondere tijdsomstandigheden moest worden uitgesteld, zal thans wor den gehouden te 's-Gravenhage op 14 en 15 October 1936. Het congresbestuur heeft de volgende conclusies ter discussie opgesteld: Middenstand. 1 Het congres, gezien het feit dat de sociale positie der kleine zelfstan digen hier te lande veel te wenschen overlaat acht het. in beginsel ge- fenscht, dat er naar wordt gestreefd de sociale verzekeringswetgeving uit te brei den tot de kleine zelfstandigen. Hiervoor fcomt de ouderdomsverzorging het eerst in aanmerking. 2. Het congres vestigt de aandacht op de wenschelijkheid, dat gezocht worde naar het neutraliseeren van den voor- welke, mede door de overheids- elen, aan het groot-bedrijf, boven Ine ondernemers, toekomt. Landbouw- Het congres verklaart zich niet te kun- vereenigen met het standpunt neer- gd in het praeadvies van den heer wes, aangezien de goede werking van iinhandel en internationaal goede- verkeer door den praeadviseur is on- ,at. Gezinsordening of gezinszorg. 1. Het congres neemt het standpunt ■in, dat zoowel het wetsontwerp houdende iod van arbeid voor de gehuwde iw als het wetsontwerp op de kin dertoeslagen een gezinsordening brengt welke In strijd is met elk liberaal in zicht in de belangen van staat en maat schappij. 2. Het congres verklaart zich vóór een algemeene, wettelijke regeling van de betaalde vacantie ten behoeve van alle groepen van werknemers. 3. De opnettelijke vervanging of uit- stoottog, mede door overheidsmaatrege len, van oudere arbeidskrachten door Jongeren, ls noch in het belang van het bedrijfsleven, noch in het belang der maatschappij Niet het blinde toeval ge leld door de overheid, maar het zelfstan dige bedrijfsleven zal, Juist in het De- Ing van vernieuwing en aanpassing, de icgen moeten vinden om de Jeugd aan I 'en arbeid te zetten. Het zeer vroegtijdig pensionneeren, is en maatregel ruïneus voor de kosten drukkende op het maatschappelijk tn- Algemeene conclusies. ,1. Het congres spreekt zich uit vóór et instellen van een verplichten ar- ddsdjenst (in den vorm van arbeids- lèrpllcht) voor jonge mannen uit de-' ilde Jaarklasse, waaruit eerst de mili- ilro, gewone dienstplichtigen worden bomen. Deze arbeidsdienstplichtlgen worden échts na een medische keuring toege- ilen. De arbeidsdienst tijd wordt gesteld P zes maanden. De arbeidsdienst is een iutsdlenst; de kosten worden door het Wk, niet door de gemeenten gedragen. 2. Het congres spreekt zich ten aan- n van de verplichte werkloosheidver ering uit voor een wettelijke regeling, arbij het zwaartepunt valt op de over- In de kosten dezer verplichte verzeke- zal worden bijgedragen door het de werkgevers en de werknemers, premie en de uitkeerlng behooren te :n vastgesteld op een, bij Kon. be te bepalen, vast bedrag Naast de "hte verzekering kunnen de ar- f vereenigingen een eigen werk- as inrichten, maar aan deze vrij- onderlinge verzekering verleent eid geenerlei steun. Het congres vraagt publiceering het uitgebrachte rapport, waarin ""ht zal moeten worden besteed aan en van schooling, omscholing en u"g van arbeiders, naast nieuwe ïethoden. De vraag ware te- te onderzoeken waarom ln Enge- geenerlei overheidswerkverschaf- Pjaats heeft aan werklooze arbeiders behoeve van speciaal uitgezochte leidsobjecten en dan tegen spe- werkloosheidsloonen. De gevaren verbonden, zouden voor Nedef- reeds uitvoerig kunnen worden on- congres vraagt de benoeming ren commissie van advies en bij- naast den rijks-overheidsdienst, belast is met de zorg der arbeids- bchng voor Nederlandsche arbei- erkzaam in het buitenland. Professor Molenaar in Indië. Pleidooi voor wisselwerking tus sen overheids- en bedrijfsgroe- ^Uh801 mr' Molenaar, algemeen N* S*1. het Verbond van Neder- "javn ï?rkgevers' 18 24 September naar Sumatra vertrokken. towaarde aan „Aneta" naar "n iS werd gemeld dat zijn uitsluitend oriënteerend karak- "et Verbond van Nederlandsche a' bijna 2 jaar geleden een ®e""oor<ilBlng te Batavia jvestiga, gevoelde de behoefte Mk secretarls üch eens Jia™ aie van menschen en 0* L jX ae h00*te ebb! stellen. „Wa,arop de zaken 111 Bl" 'arv™,^ n' oordeelt de heer n«t aoch dat beduidt nog M<*£n ver®hll van meening "MWUmdache industrlcelen en de Indische Instanties over concrete punten mogelijk is. Bij elk streven naar economische samenwerking zal dit ver schil in visie zich voordoen. Alleen een zoo nauw mogelijk contact tusschen overheidspersonen onderling, bedrijfsmenschen onderling en tenslotte een wisselwerking tusschen belde groe pen kan het aantal verschilpunten en misstanden tot een minimum terugbren gen. Prof. Molenaar ls van meening, dat de Regeering de groote lijnen der economi- sche samenwerking tusschen Moederland en Overzeesch gebied moet trekken. Export en industrievestiging. Nederland zal zijn export naar IndlS verdedigen, Indië brengt het vraagstuk van de bevordering van de pijverheid naar voren. Het streven naar industrie vestiging in Indië doet intusschen zijn invloed op de contingenteeringspolitlek gelden, terwijl ook het belang van de cultures, die sterk op export zijn aange wezen, bij de mate waarin men fabrieks nijverheid wil bevorderen, betrokken ls. Dit complex van problemen moet wat zijn algemeene lijn betreft door de regeering tot meer klaarheid worden ge bracht. Voor het oplossen van de vraag, of men inderdaad voor Indiè een groote en mid- uelgroote nijverheid aangewezen acnt, is - een taakverdeeling tusschen Nederland en Indië noodig en zoo deze is verkregen is er alles aan gelegen Nederlandsch ka- 1 pitaai voor de ontwikkeling der nijver- l heid te vinden. j Er zijn vele kanten aan het vraagstuk der nijverheirsbevordering in Indië. Wat zich op dit gebied ontwikkelt, had bij zijn bezoeken in Batavia en Buitenzorg j de grootste aandacht van den spreker, maar het ontwerpen van een concreten vorm, waarin de economische samenwer king haar verwezenlijking moet vinden, is aan de commissie-Van Mook (waarin ook de Nederlandsche delegatie onder leiding van mr. Hart zitting heeft) voor behouden. In het chemisch laboratorium en het bureau voor technisch onderzoek te Bui tenzorg heeft de heer Molenaar urem doorgebracht en wat hij er hoorde en zag heeft weer de basis gevormd voor ver- j dere besepreking met den directeur van Zaken en den heer Sitsen. Provinciale griffie van Zuid-Holland. In verband met zijn benoeming tot raadadviseur bij het departement van binnenlandsche zaken ls aan mr. H. W. J. Mulder op zijn verzoek met ingang van 1 December eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van administrateur, chef der 2e afdeeling, bij de provinciale griffie van Zuid-Holland, met dankbe tuiging voor de vele en belangrijke dien sten, door hem aan de provincie bewe zen. Met ingang van 1 November 1938 wordt de 2e afdeeling gesplitst en een nieuwe 6de afdeeling gevormd. Aange wezen zijn: 1. tot chef van de 6e afdeeliifg mr. H. F. Torringa, thans chef van de 4e afdee ling, en tot plv. chef de hoofdcommies W. J. A. van Kasteel; 2. tot cheftvan de 4e afdeeling mr J. H. Carp, thans plv. chef van de lste af deeling 3. tot plv. chef van de lste afdeeling de hoofdcommies D. Ormel; 4. tot plv. chef van de 3de afdeeling de hoofdcommies mr. G. W. van Dokkum. Ingaande le December zijn aangewe zen tot chef van de 2de afdeeling mr. A. van Dijk, thans plv. chef, en tot plv. chef mr. C. H. F. Polak. De referendaris, chef der 3de afdee ling, mr. A. H. Giinther, is met ingang van 4 October bevorderd tot administra teur. Met ingang van l Januari 1939 zijn be vorderd tot administrateur de referen darissen mr H. F. Torringa, mr. J. H Carp en mr. A. van Dijk en tot noofd- commies te commies mr. C. H. F. Polak. Ge voornaamste bezienswaardig heid van innsoruck, de hoofdstad van üroi, op het geüied der kunstgeschie denis, is het geweldige grafmonument in Kenaissance-styi, hetwelk Keizer iviaxmuhaan 1, de „laatste ridder in de Holkerk liet oprichten. Aan dit monument is een eigenaardige ge schiedenis verbonden. Maximiliaan had een voorliefde voor het land Tirol en het was zjjn wensch eens in de met bergen omzoomde hoofdstad van dit land te worden begraven. Teza men met zijn geleerden vriend Peu- tinger uit Augsburg ontwierp hij de plannen van het grootsche grafmonu ment. Hjj wilde dat ztfn gebeente zou worden- bewaard in een geweldige marmeren sarcophaag, getooid met 24 reliefs, welke zijn groote daden zouden symboliseeren. Op het deksel bidt zyn eigen gestalte in Keizersor- j naat voor zyn zieleheil. 28 geweldige standbeelden omgeven deze laatste rustplaats. Zy zouden by rouwplech- tigheden fakkels dragen. Artistieke handen hebben de plan nen uitgevoerd. De Keizer zelf zocht uit de rij'der historische tijdgenooten de groote mannen uit, die, in brons, zyn graf zouden omringen. Peter Vi- scher uit Neurenberg, de grootste ertsgieter van zyn tyd, kreeg de op dracht de beelden van Theodorich, den koning der Oost-Goten, en van Koning Arthur van Engeland te vor men. Jarenlang werd aan het graf monument gewerkt. De hofdschilders f Gilg Sesselschreiber en Stephan Godl en de kunstenaars Bernhard en Adolf j Abel en Alexander Colin deden hun best, het monument met de bronzen standbeelden zoo snel mogelyk te vol tooien. Toen Peter Vischer, na tien jaar, InnsbruckMaria-Theresienstrosse. zijn beide standbeelden had afgele verd, voelde Maximiliaan zyn einde naderen. „Moge God U zegenen, myn geliefd Augsburg en al Uw vrome burgers! Wij hebben ons vaak wel ge voeld binnen Uw muren, maar wy zullen U niet meer weerzien!" riep hy by het afscheid uit, toen hy naar Innsbruck vertrok. Ziek en uitgeput naderde hy deze stad. Hy wist, dat hy nu spoedig in de doodkist zou liggen, welke hy zelf den laatsten tyd op al zyn reizen meenam. Toen hy met zyn gevolg de poorten van Innsbruck be reikte, weigerde men hem echter bin nen te laten. Alle gesmeek was tever geefs. Alleen de 24.000 gulden welnee hij van de Innsbruckers had geleend en ondanks hun maningen niet had teruggegeven, zouden de poorten voor hem openen. Waar moest echter de steeds in geldnood levende keizer die som zoo plotseling vandaan halen? Hij moest den nacht op den straatweg voor de stad doorbrengen. En toen veranderde zyn liefde in woede. Hy riep uit, dat zijn stoffelijk overschot nimmer te Innsbruck zou rusten, trok den volgenden ochtend verder, om te Wels a. d. Dofiau voor immer de oogen te sluiten. In de Slotkapel van den burcht te Wiener Neustadt, waar hy werd ge boren, werd hy begraven. Te Inns bruck werd echter nog een halve eeuw lang verder gewerkt aan zyn graf monument, hetwelk tot heden leeg is gebleven. 180 jaar geleden aanschouwde hij het levenplicht. „Ik wil 'n held ivorden en elk gevaar trotseeren." I>e Hooge Commissaris van Palestina op Schiphol. Hij maakte gebruik van het extra vliegtuig der K.L.M. uit Karachi. Met het KX.M, ^vliegtuig Reiger is gis termiddag te omgeveer^ kwart voor één de Hooge Commisaris van Palgstina, sir Ha rold MacMichael, vergezeld van zyn secre taris, den heer Harris, op Schiphol aange komen. Hjj bevond zich op doorreis naar Londen, waarheen hy, ziooals men uit de dagbladen weet, Woensdag plotseling uit Je ruzalem is vertrokken. De Reiger is verleden week als extra- machine met zestien passagiers naar Kara chi vertrokken, toen, tengevolge van den gespannen Europeeschen toestand, zoo vele Britsch-Iigjiërs uit Europa naar Indië wil den terugkeeren, dat de gewone Indië-vlieg- tuigen der K.L.M. dezen stroom van reizi gers niet konden verwerken. De gezagvoerder, de heer Q. Tepas, keer de thans niet met een leege machine terug, omdat, toen de Britsche Hooge Commissa ris te Jeruzalem plotseling tot ztfn reis naar Engeland besloot, de agent der K.LAf. te Lyddah, mede dank zy de bemiddeling van den Nederlandsche^ consul-generaal, den heer van Vriesland, het zóó kon arrangee- ren, dat de Reiger juist de reisgelegenheid bood, welke Sir Harold MacMichael noodig had. Napoleon was de meester op het vasteland, de overwinnaar in veldsla gen, maar voor zyn stryd op zee be schikte hy niet over een aanvoerder, die hij kon bezielen met zyn geest, zooals de maarschalken van zyn groo te legermacht. De Engelsche \tfoot kende echter een man, die al ir^ den zeeoorlog tus schen Engeland en Frankryk vóór de revolutie zyn krachten had beproefd, ^lie een veldheer ter zee was, zooals Napoleon een veldheer te land. Hy^ haatte de Franschen nog feller dan Napoleon ide Engelschen, maqr grooter dan deze haat was zyn grenzelooze moed en zyn bereidwilligheid voor het vaderland te leven en te sterven. Deze man was de groote Nelson, Engeland's grootste zeeheld. Jk ken geen angst!" Als jongen had hy eens aan zyn vader gevraagd: „Wat is angst? Dat ken ik niet!" En als jongeling sprak hy„Ik wil een held worden en elk gevaar trotseeren!" Als kapitein leerde hij de adelborsten drie dingen „Gehoorzaam de verkregen bevelen navolgen, zonder over de juistheid er van na te denken. Beschouw iedereen als je vijand, die het waagt kwaad van den koning te zeggen en haat de Fran schen als den duivel." Toen Nelson by het bestormen van Galvi op Corsica zyn rechteroog had verloren, schreef hy denzelfden dag in een brief„Ik ben vanochtend een beetje verwond, niet erg, zooals gy uit myn gemakkelijk schrijven ziet." En toen hy in den stryd om Santa Cruz o$ Teneriffe in 1797 zijn rech terarm had verloren, en de koning hem beklaagde wegens dit lichamelijk letsel, antwoordde hy: „Ik kan niet vinden, Majesteit, dat het een verlies is, wat geschiedde by het uitoefenen van mijn plicht, zoolang ik nog een voet heb om op te staan, zal ik strij den voor mijn vorst en myn vader land Hy, die als superieur zoo vriende lijk was, was als ondergeschikte een lastig mensch. Hij had zyn eigen op vattingen van zijn plichten en van hetgeen in een slag moest geschieden. Later zal het volgens zijn bevelen gaan, maar zoolang hy onder bevel van anderen staat eigent hy zich het recht toe. volgens eigen opvattingen te handelen. Zelfs in den slag by Te neriffe, waaraan Nelson als comman dant van de laatste drie schepen deel neemt .breekt hy zonder bevel uit de linie op en zeilt alleen de vijandelijke vloot tegemoet. Door zyn standvastig heid en moed behaalt hy de overwin ning. En als hij bloedend en zwart van de 'kruitdamp, na den slag voor den admiraal verschijnt, neemt deze hem bewonderend in de armen, hoe wel de ondergeschikte commandant Nelson eigenlijk tegen de voorschrif ten van de admiraliteit heeft gehan deld en dus straf verdient. Nelson's naam verschijnt het aller eerst in het bericht over den slag, een golf van geestdrift gaat door Enge land omdat het voelt thans een zee held te bezitten, zooals het nog nooit een zeeheld gekend heeft. Deze held, Nelson wordt vice-admiraal en rid der van de Bath-orde. Hij werd plotseling millionair! By Abukir verrast Nelson de Fran- sche vloot in de haven. Met geweldige moed begint zijn vloot den aanval. Do stryd duurt van zeven uur des avonds tot drie uur des nachts en dan is Na- poleon's nederlaag beslist. Dertien uchepen van den vyand zyn genomen of vernield .slechts twee ontkwamen en van de 110.000 man zyn er nog slechts 5000, die niet gedood of ge wond zyn. Nelson zelf heeft een ern- stige wonde aan het hoofd, maar be houdt tot het einde van den slag de leiding. De grootste overwinning van de Britsche vloot na de nederlaag van de armada is behaald. De heerschap pij over de Mi^dellandsche Zee is uit Napoleon's hand in die der Engel schen overgegaan, want zonder vloot kan Napeion Egypte niet houden. Europa juicht, stoute verwachtin gen ryzen op bij den overwinnaar. 1 Hy wordt beloond met verheffing in den adelstand en een jaargeld van 2000 ponden sterling, verder krijgt hy massa's geschenken in geld en kost baarheden van vorsten en edellieden uit alle werelddeelen. Plotseling is de admiraal millionnair! De ongehoorzame admiraal. Voor Kopenhagen krijgt Nelson het bevel, den slag af te breken. De zware stryd werd steeds' ongunstiger voor de Britsche vloot. Nelson neemt den zeekijker van den admiraal voor het blinde oog en zegt„Ik kan geen en kel signaal zienwant hy hoopt hei- ïholijk te zullen overwinnen. En als de slag verloren 'is, neemt hy pen en papier en verbluft den vyand door een ultimatum dat wordt aangenomen... Werkelijk komt het tot een wapenstilstand en als Nelson aan boord gaat op het vlagge3chip van den eskadercommandant, zegt hij „Ik heb doorgevochten tegen hooger bevel in en misschien zal ik terecht gesteld worden .maar dat hindert my niet!" Hy werd échter niet terecht gesteld, want Admiraal Parker was blij, dat de slag nog zulk een goed ver loop had gehad. De slag van Trafalgar. Toen in 1805 de Fransche vloot, na anderhalf jaar talmen eindelijk de haven vart Toulon verliet, was de zwaar zieke Nelson plotseling weer gezond .Hy trekt het ingediende ver zoek om ontslag in: „Eerder wil ik tienduizend dooden sterevn, dan op het oogenblik, dat de vijand verschynt mijn commando neer te leggen!"

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 3