moe ei t; neei m Noury NOURY creatie n Ft. 7 95 ’EREN kROMA Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen Cessie van Memelland aan Duitschland ter sprake. 4 0 Het spionnageproces te New-York. TELEF. 2537 Uofyuiger? >en le |e.grljzenl WASHINGTON VOERT STRIJD OM GRONDSTOFFEN. Vele voorzorgsmaatregelen. Brand aan boord van de „Deutschland”. >g fijner iken enige’ drup- j Xo, 19864 Woensdag 26 October 1938 77p ïaarrane- De Hertog van Kent G.G. van Australië. 4, Amerika voor de Amerikanen. klas zaken* SCH GROEN, NEGEB, stand te regelen. un fit u *or BERISPELIJKE COUPE. OLLEN TRICOTSTOF. KUNST VEZELTJE IN. swroru, uai aan nuoru' van schip „Europa” onbevoegden zich I „Blankenburg” en delen s nthetische rubber te gaan producee- ren. ien, die t. Moe- ■n, Tricotages soliede Boek >r de plaatsing dat U komt kijken /en chic als (jeugdig U BEWONDEREN OM ,S U S^OO’N JAPON IOE DELANA IJ VOOR PRIJS VOURDEELEN GEEFS ZULT ZOEKEN HOOGERE PRIJS. WE LEMAAL OPNOEMEN. Het Memel-gebied heeft een oppervlakte van 2447 vierkante k.m. Het herbergt een bevolking van 140.000 zielen. Op grond van het verdrag van Versailles werd dit gebied aan Duitschland ontnomen. Terwijl de Ge allieerden nog over de toekomst van dat gebied spraken, bezetten de Litauers hef in 1923, Later werd deze inbezitneming er kend, doch werd bepaald, dat het Memel land tot op zekere hoogte zelfbestuur zou krijgen. Feitelijk heerscht in dit gebied sedert 1934, toen de nationaal-socialisten de regeering wilden omver werpen, de staat van beleg. De jongste mededeeüng van Hitler, dat Duitschland geen territoriale eischen meer heeft in Europa, moet volgens Berlynsche autoriteiten door de Litau- sche regefering niet verkeerd worden uit gelegd. Men verklaart, „dat de Führer nooit gezegd heeft, dat de Duitsche re geering geen belangstelling meer heeft in het lot van aan de Duitsche grenzen buiten het Rijk wonende Duitschers. In tegendeel zal alles worden gedaan om te zien, dat hun leven en bestaan worden gewaarborgd”. Officieele en politieke kringen te Berlijn Lebben met voldoening opgemerkt, dat de Litausche regeering twee wetsontwerpen met betrekking tot de veiligheid van den staat, waartegen de in het Memelland wo nende Duitschers bezwaren hadden ge maakt, heeft teruggenomen. Mede met het oog op de grondstoffen voorziening hebben de Vereenigde Staten een waar handels-offensief ontketend in de Zuid-Amerikaansche landen. Op den ach tergrond van het Brazillaansch-Duitsche diplomatieke conflict, dat dezer dagen aan het licht trad, staat mede deze strijd om de grondstoffen. Van Amerikaansche zijde voert men een felle propaganda, welke er op gericht is in de eerste plaats de Duit sche handels-expansie in Zuid-Amerika tegen te gaan. Er zijn echter evenzeer scherpe Bri.tsch-Amerikaansche tegenstel lingen waar te nemen .In het alg'meen is het streven van Washington er op gericht, vreemde invloeden in Zuid- en Midden- Amerika zooveel mogelijk te elimineeren, en evenzeer een economische als een poli tieke M<xnxoe-ddctrineAmerika voor de Blijde gebeurtenis verwacht aan het Egyptische en aan het Grieksche hof. Reuter meldt uit Alexandrië: De 17-ja rige koningin Farida, die in Januari j.l. ge huwd is met koning Faroek, is vertrokken naar het paleis Ras-el-tin, waar zij over c.a. 14 dagen een bljjde gebeurtenis tegemoet ziet. Behalve een bekende in Alexandrië werkende Italiaansche vrouwenarts zijn drie Egyptische doctoren aangewezen om de ko ningin by te staan. Naar Reuter uit Athene meld't, verwacht ook de 21-jarige prinses Frederika, kroon prinses van Griekenland ,een blijde gebeur tenis. Haar ouders, de hertog en hertogin van Bronswijk, zyn daartoe reeds in Athene aangekomen, alsmede vijf Duitsche ver pleegsters en een Duitsche vrouwenarts. De prinses is in Januari j.l. gehuwd met kroon prins Paul. Postzakken aan boord van Duitsche schepen zijn veilig, verzekert het D.N.B. Het spionnageproces te New-York is gis teren voortgezet met het verhoor van Rum- rich, die bleef volharden by het beschuldi gen van zijn medeverdachten en in het bij zonder van den vroegeren soldaat Glaeser. Vervolgens kwam hij met een verklaring over een vroegeren Duitschen leider, die zou hebben médegedeeld, dat de fondsen, waaruit de spionnen gehonoreerd worden, door de „Winterhilfe” geleverd worden. Deze verklaring baarde groot opzien in de rechtszaal. Het Duitsche Nieuwbureau publiceert een verklaring over het postvervoer aan boord van Duitsche schepen, waarmede het D.N.B. in feite reageert vop verklaringen, afgelegd tijdens het spionnageproces te New-York, hoewel het D.N.B, dit proces niet met name noemt. Deze verklaring van Duitsche zijde luidt aldus: „In de Amerikaansche pers is de laatste dagen beweerd, dat aan boord' van hst Duitsche s._—r r_ zouden hebben vergrepen aan de postzak ken, welke voor de Vereenigde Staten be stemd waren,. Van officieele zijde wordt dienaangaande verklaard, dat op de sche pen van de Nord Deutsche Lloyd, waarmede de Britsche eri Amerikaansche post wordt vervoerd, Duitsche en Amerikaansche be ambten naast elkaar werken. Onbevoegden hebben, geen toegang tot de ruimten, waarin die zakken met post worden onder gebracht .welke niet door de post behoe ven te worden behandeld. Kort voor aan komst te New-York wordt de geheele post ter hand gesteld aan de Amerikaansche postbeambten, die verantwoordelijk zyn voor de aflevering te New-York. In alle havens wordt het verzenden van post be waakt door de postbeambten en de scheeps officieren. Verder is noch den Duitschen zeepost- beambten ,noch den Noord-Deutschen Lloyd iets bekend van ongeregeldheden by het behandelen van de post op de „Europa”, terwijl ook van Amerikaansche zijde geen mededeeling dienaangaande is gedaan aan de Reichspost. De bewering is derhalve ge heel ongegrond,” aldus besluit deze tegen spraak van Duitsche zijde. De Times en andere Engelsche bladen zijn gisteren weer in beslag genomen, naar men aanneemt wederom wegens de versla gen over het spionnageproces te New-York. 591 passagiers aan boord. De Directie van de HamburgAmerika- lyn ontving hedennacht bericht dat brand woedde aan boord van het groote passa giersschip „Deutschland”. Het schip zou zich 200 mijl ten Zuid-Oosten van Kaap Race bevinden. Het heeft S.O.S.-seinen uit gezonden. De „Deutschland” was op weg naar New- York, waar zij Vrijdag zou aankomen. Zij heeft 591 passagiers aan boord. Het schip heeft om 11.22 gisteravond (Greenwichtyd) een S.O.S.-sein uitgezon den, waarin werd medegedeeld, dat de brand in ruim 2 woedde. De „Deutschland” was 20 October van Bremen vertrokken. Het schip is 21.046 ton groot en is in 1923 gebouwd. Volgens heden te Hamburg ontvangen bericht heeft de kapitein van de „Deutsch land” geseind dat men de brand meester is, Geen der passagiers heeft eenig letsel bekomen. Verschillende andere schepen zijn in de nabijheid van het schip. De reis wordt voortgezet, Vrijdag hoopt men op tijd te New-York aan te komen. Voorts is nog een oom des Konings, de graaf van Athlone (broer van Koningin Mary) gouverneur-generaal in Zuid-Afrik^ geweest. De hertogin van Kent, prinses Mafina, zal haar echtgenoot naar Australië verge zellen. De Hertog van Kent werd 20 December 1902 te Sandringham geboren als vierde zoon van den toenmaligen kroonprins, den lateren Koning George V van Groot|-Brit- tanmië en Ierland. De prins, die oorspronkelijk bestemd was om zee-off icier te worden, heeft het groot ste gedeelte zgiiïér opleiding bij de marine genoten. Hij maakte verscheidene groote reizen, doch hy moest om gezondheidsrede, nen de vloot verlaten. Hy was toen eenigen tijd werkzaam bij het departement van bui- tenlandsche zaken, hetgeen aanleiding gal tot het gerucht, dat prins George was voor bestemd om mettertyd op te treden als gou verneur-generaal van een der Dominions en dat hij aan het departement voor deze func tie zou worden opgeleid. Begin 1935 werd zyn naam genoemd als opvolger van den toenmaligen Australische» 0 gouvemeur-g'- neraal Sir Isaac Isaacs. Inmiddels had de prins het „Foreign Of fice” al weer verlaten om een leidende func tie te aanvaarden bij de afdeeling fabrieks- inspectie van het ministerie van binn'n- landsché zaken, waarna hij b°gin. 1934 een reis naar Zuid-Afrika en Rhodesia onder nam, welke drie maanden duurde. Den 29en November 1934 werd met groo ten luister in de Westminster Abdij te Lon den het huwelijk ingezegend tusschen den Hertog van Kent én Prinses Marina van Griekenland, dochter van den niet lang ge leden overleden prins Nicolaas van Grie kenland (broeder van wijlen Koning Kon- stantijn). Overigens heeft het departement van Mog nog een tweede lyst gepubliceerd, prop 54 artikelen staan vermeld, welke pngr'ljk doch niet volstrekt onmisbaar Wanneer men bedenkt, dat tijdens den ■uisch-Amerikaanschen oorlog aan het pie der negentiende eeuw, waarbij Cuba I pr de Vereenigde Staten werd „bevrijd”, Kwenzeer tijdens den wereldoorlog, het fterikaansche leger te kampen had met l^tigen achterstand in de materieel-voor- l’W. kan men deze voorzorgsmaatrege ls op het gebied van den grondstoffen- |®T<*r te beter begrijpen. De strijd tegen Hep bijna ongunstig voor de Ver- Staten af omdat de Amerikaansche r«en een gebrekkige en slechte uitrus ts hadden meegekregen. Wat dit betreft, ■’Schillen de Amerikaansche opvattingen ie«r sterk van de Europeesche, om niet rWken van de Aziatische. Tijdens den Woorlog droegen de Amerikaansche I «ten fjjn ondergoed ,en toonde hun uit- ook overigens duidelijk het streven, B5 oorlog op „confortabele” wijle te voe- ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de bewrging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc 2745. Postrekening 48400. kkende en versterkende aam en geest nieuwe Ondervind derf vieldadlg >ed op Uw zenu^i leerschter maal^ wijnen door Tonicum leitje vóór den maaltijd, t en drogisten verkrijg- acon. Dubb- flacon f 2.25 r de olie en azijn ila een heerlijke, I ;t ze lichter ver- j /ooral MAGGI5 F beste en voor- k Rubber vormt het voornaamste probleem, daar men zich wat nikkel betreft kan ver laten op de niet te onderscheppen leveran ties uit Canada. By wijze van proef ^jn in de Vereenigde Staten rubber-plantages aangelegd; men maakt daarmede echter slechts langzaam vorderingen. Men kent planten, die een soort surrogaat-rubber le veren; voorts is er de synthetische rubber, die evented is als de natuurlijke maar veel duurder. Men heeft thans besloten om, mochten tijdens een oorlog de toevoerwe- gen versperd of zelfs maar bedreigd wor- den, terstond met alle technische hulpmid- Amerikanen, af te kondigen en te hand haven. GRIEKSCH STOOMSCHIP OP NIEUWEN WATERWEG AANGEVAREN EN GEZONKEN. De bemanning gered. Scheepvaart gestremd. Gisteravond is het Grieksche stoom schip „Chryssi” op den Nieuwen Water weg nabij Poortershaven In. aanvaring gekomen met een nog onbekend schip. De „Chryssi” bevindt zich in zinkenden toestand. Men zou trachten het schip aan den grond te zetten. De „Chryssi” behoort toe aan de ree- derij der erven P. J. Goulandris te An dros en heeft een bruto inhoud van 5367 ton. Het is in 1933 te Triöst gebouwd. De „Chryssi” was van Rotterdam op weg naar zee. L. Smit Go.’s internationale sleep dienst heeft na de binnengekomen me- dedeelingen onmiddellijk de sleepboooten „Maas”, zoomede het bergingsvaartuig „Meermin” naar het zinkende schip toegezonden. De booten probeeren thans het Grieksche schip uit het vaarwater te brengen en ter zijde aan den grond te zetten Een later bericht meldt, dat de be manning op den kapitein en twee stuur- lieden na van boord gegaan is. Het schip zit thans op den Noorderwal bij Poortershaven aan den grond. Het ligt daar zeer ongunstig, dwars in het vaarwater, met het voorschip naar den wal. Hoewel in de mist de positie van het schip moeilijk te beoordeelen valt, zoo Is toch wel waarschijnlijk, dat het achterschip van het vaartuig gedeeltelijk onder water ligt. Het Grieksche schip was met kolen op weg naar Buenos Aires. De Rijkswaterstaat is naar Poortsha- ven vertrokken om een onderzoek in te stellen naar den toestand van het schip en om te beoordeelen, welke maatrege len moeten worden genomen om de „Wa terweg” zoo. spoedig mogelijk vrij te ma- _>en. Een sleepboot van J,. Smit Co. heeft de bemanning aan boord genomen. De bemanning heeft al haar bezittin gen mee kunnen nemen. Een later bericht meldt, dat de Chrys- sie gezonken Is. Het schip ligt zeer ge vaarlijk voor de scheepvaart. Daarom besloot de commissie van het loodwezen de vaart op den Waterweg voorloopig te verbieden. Over het aanvarende stoomschip en de schade, welke het had opgeloopen, was laat in den nacht nog niets bekend. Het schip was in den mist verdwenen en men neemt aan, dat het dicht in de buurt voor anker is gegaan. Het moet uitge sloten worden gea^Jit dat het verder is opgestoomd. De mist was te dicht. Tegen middernacht namen de sloep- booten bij de Chryssi waar, dat dicht in de buurt een ander stoomschip aan den grond moest zijn geloopen. Het gaf vier korte en een lange stpot op de stoomo- tluit, een teeken dat het aan den grond zat, echter met werkende machine.-Hulp kon niet worden verleend omdat het varen onmogelijk was. Den geheelen nachts bleef het kantoor van den sleep dienst te Maassluis In radio-telefonlsch contact met dé sleepbooten. Uit het huwelyk van den Hertog en de Hertogin van Kent zyn twee kinderen.ge boren; prins Eduard en prinses Alexandra. Nederland heeft twee maal een be zoek van den aanstaanden Gouverneur-Ge- neraal van Australië gehad: den eersten keer in Juli 1936 toen hy de Britsche Ten toonstelling het Stedelijk Museum te Amsterdam opende en zyn Engelsche rede besloot met de in onze taal uitgespro ken woorden: „Ik heb de eer deze tentoon stelling geopend te verklaren”. De Hertog bezocht in die dagen ook Den Haag, Haar lem en Delft, en werd door onze Koningin op Het Loo ontvangen. Den tweeden keer dat de Hertog in ons land vertoefde, was ter gelegenheid van het huwelyk van Prinses Juliana in Januari 1937 toen hij tot de vorstelijke gasten be hoorde. Onze Prinses was bruidsmeisje by zyn huwelyk geweest. Ander de groote mogendheden is de Ver- ^--ewiigde Staten ten zeerste bevoorrecht vat betreft de voorziening met grondstof fen, welke in vredestijd noodzakelyk zyn voor het nationale bedrijfsleven. Anders is de situatie echter ten aanzien.wan de grondstoffen voor de oorlogsindustrieën. Alle groote jnogendheden streven in dit op- ikht naar autarchie. Het departement van oorlog te Washington heeft thans een lyst gepubliceerd van 21 grondstoffen, levens- en genotmiddelen, welke niet of in zeer ge ringe mate door de Vereenigde Staten wor den voortgebracht, en dus moeten worden gempotterd. Het departement is tevens een om grondstoffen” begonnen. Het heeft ee^ plan uitgewerkt, waarbij de veiligste zeeroutes voor de vrachtschepen trorden aangegeven, nauwkeurige voor schriften worden vaStgesteld voor de in richting en den aanleg van opslagplaatsen, m aanwijzingen worden gegeven aan alle fabrikanten hoe te handelen in geval van wbilisatie met de onder hun berusting We grondstoffen-voorraden. Het ver bent de aandacht, dat men zich reeds thans a feite aan de hoofd] y’nen van dit plan bedt. 9eze lijst van 21 artikelen, opgesteld 'hot het Amerikaansche Departement van forlog, omvat aluminium, antimonium, droom, cocosnoot-basten, huiden, koffie, Mmm, mangaan, manilla-vezel, mica, nik- hl, opium, optisch glas, kwartskristal, Whilver, kinine, rubber, tin, wolfram, wol ïjj<3e. De vreemdeling in het Jeruzalem jbr grondstoffen zal er wellicht door ver ast worden, koffie, zijde en cocosnoten in m adem te hooren noemen met metalen rubber als onontbeerlijk voor de oorlogs- isdustiiën. De verklaring is eenvoudig: wcoMLöten-bast levert de beste, vrijwel on- ervangbaie houtskool voor gasmakeis, koffie is onontbeerlijk voor het op peil houden van het morfeel der strijdende troe pen, en voor zijde als grondstof voor para- komisch zyn de Vereenigde Staten vrijwel geheel ingesteld op de vredps- Het meerendèel der bovenge- 21 artikelen zou in het land zelf worden voortgebracht, afgezien tia- I van de grondstoffen (chroom. ^r> nikkel, tin ert dergeljjke), wel- grondgebied der Vereenigde Sta ff nauwelijks of in minderwaardigen porkomen. Maar cocospalmen, ma- ®I®P> koffie-struiken en maanzaad ^um) worden reeds thans in be- Phoeveelheid in de Vereenigde Sta dplant. Qualitatief zijn dez;e arti- ptsUkend, de productie-kosten zijn twintig maal zoo hoog als de 1 'der ingevoerde producten. Tot dus- tta ^a*hWt°'n zich natuurlijk op ”jWunt gesteld in vredestijd geen c°nomie in het leven te roepen, l?Oor den oorlog noodzakelijke arti- autarchisehen weg verkregen i Het verluidt, dat de Litausche. regeering j reeds maatregelen bestudeert om den toe- j stand te regelen. Tn November 1939 zal hij zijn functie aanvaarden. Officieel wordt, te Londën medegedeeld, dat dé Hertog van Kent is benoemd tot <ouverneur-generaal van Australië als op- t olger van Lord Gowrie. De Hertog zal zijn nieuwe functie in November 1939 aanvaar den. Hoewel de gouvernéur-generaal officieel doer den koning wordt benoemd, is het een ongeschreven w?t, dat de Australiërs hun wenschen kenbaar maken ten aanzien van den persoon van den vertegenwoordiger des konings. In overeenstemming met hun ver langens is aldus de tegenwoordige gotiver- neur-gene/aal, Lord Gowrie benoemd en hei is van groot belang, dat men thans blijk heeft gegeven van zyn voorkeur voor'een lid van het Koninklijk Huis. Dit toch accen tueert zeer sterk den band met Engeland, welke evenals die der overige dominions met het moederland, wel eenige verster king behoeft. In dit verband moge b.v. ge wezen worden op de reis, welke de koning en df koningin weldra naar Canada zullen maitn. Dat de' Australiërs thans zelf nauwer aansluiting zoeken by het modder land is vanzelfsprekend ook van groot be lang voor Nederlandsch-Indië. Het is de eerste maal, dat de post van gouverneur-generaal van een der domi- 1 nions wordt bekleed door een prins uit h t J koninklijk huis, die zoo na verwant is aai den Koning. Terwijl nu dus een broer des. konings deze functie zal bekleeden, is vroe ger reeds eens een. oom des Konings gou verneur-generaal geweest en wel Prins Arthur van Connaught (oom van den toen maligen Koning George V) in Canada (3) Waarborging van volkomen vrijheid van organisatie voor Duitsche politieke ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bezorgkring) 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25, Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20. bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op de voorjAigina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóói aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden pr(js Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. De Daily Herald meldt uit Dantzig, dat de nationaal-socialisten in het Memelgabied op aanraden van Berlijn besloten hebben aan de Litausche regeering een aantal ver gaande eischen voor te leggen. Dit besluit is genomen in een te Koningsbergen ge houden bespreking. Het is te vreezen, aldus hef Engelsche blad, dat dit de eerste stap zal zijp van een campagne voor de cessie van het Memelland aan Duitschland. De nationaal-socialisten in Memel hebbei van gedelegeerden van het nationaal-socla- listischp hoofdkwartier te Berlijn ter con ferentie de belofte gekregen, dat zy den volgenden zomer hun vrijheid zullen krij gen. De eischen, welke Dr. Neumann, de „Henlein van Memel”, aan de Litausche regeering zal voorleggen, vertoonen vol gens de Daily Herald een treffende gelijke nis met de acht punten, welke de Sudeten- Duitsche leider te Karlsbad heeft geformu leerd. Deze vier eischen» zyn: (1) Benoeming van een Duitscher tot hoofd der regeering van Memel. (2) Invoering der Duitsche wetgeving, met inbegrip van de Nêurenbergsche wet- t ten. r—givuvovui vuvr pura- Antes heeft men nog geen surrogaat kun- van 0I ta vinden. organisaties. (4) Zelfbestuur voor de Duitsche bevol king. I 1„.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1