schuttelaAr
DE KLERKaZN
fc
Hf iele
- TONICUM NOURY
De Crisis
H.
fer
GE L D
Schortenstoffen
4' u'ê^'
VLUG GAAR
Peulvruchten van Schuttelaar
-au o
GOUDSCHE COURANT Vrijdag 28 October 1938
Tweede blad
Ga ze ook drinkenij
AT ook de overige leden der
J^JnkUjke familie van heel nabij ge-
Antwoordde de Sultan met zichfc-
ttots. „Het was tijdens het aan-
van het geschenk van Boelongan.
dien dag nooit vergeten. Hare
it dankte mij zeer vriendelijk. Ik
J**1* geen Nederlandsch, en toch drong
fjw fljn-getimbreerd warm stemgeluid
hart door.
De nieuwste dessins in
LOEVE
MAGGI BOUILLON
ZAAL's prima Banketbakkerij
CAPUCIJNERS
ERWTEN
BRUINE BOONEN
10, ,13 en 15 ct,
8 en 10 cti
15 en 16 ct.
WITTE BOONEN'17 en 20 et.
MARKT - ZOUTMANSTRAAT - WALVISSTRAAf
Voor lage prijzen af te geven:
C. P. de Waard, R. v. Catsweg 43 en Jaagpad 19, Gouda.
1SifWHT
i i M°"VÏ
TP*-
t36
verdubbel Uw energie
dan zal
Tonicum Noury
U goed doen!
Het Roode Kruis vraagt steun voor de eigen organisatie.
En U zult toegeven, dat deze Doi
Egberts koffiesoort (Rood-merk. van 35 d.'
p- 'h pond) eenig is. Het geheim ligt tol
de melange van de fijnste boonen, dit
de plantages kunnen leveren. Altijd
krachtig, geurig, voordeelig!
Bleekselderij, een weinig
i bekende groente.
-
UHlt U den aUerftMim Skfyidflerf}
Koopt dan een
«och ïn.'üf ?ee,t 8ehad ,an de kou'
De Notre Dame, een Gothisch bouwwerk.
Ambtenaren tot Maandinkomen zbnder
borg. Wettelijk tarief.
Inlichtingen (poetz. v. -antw.) en afwikke
ling schriftelijk.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK,
GELDSCH1ETBANK, Mauritsweg 8, Rot
terdam.
doet heel de maatechappU ontwrichten,
Gedézalf alleen zal U van llkdoornpijn
.r verlichten.
Verkrijgbaar bU Apoth, en Drog. 45 ct
zijn juist aangekomen.
KOMT U EENS KIJKEN?
bij
GOUWE 145
t/o de Turfm.
Kijk, dat is
mijn merk!
Let U er óók altijd op,
wanneer U een fijne bouil
lon wilt maken, dat U daar-
voorMAGGP Bouillonblok-
jes gebruikt? Dót zijn de
blokjes, die in kwaliteit aan
de spits staan! Dóórvan
maakt U een bouillon, die
een zuivere, natuurlijke,
krachtigè smaak heeft, die
in alle opzichten „af"
Let U dus óók op de
geel-rode etiketten en de
fabrieksmerken: de naam
MAGGI ien de Kruisster!
Indien «ij voor UZELF of UW GASTEN het BESTE verlangt en dat doei
ge natuurlijk) op het gebied van BANKETBAKKERS-producten, dan
koopt gij Uw gebak enz. bij
MARKT 32 (naast „de Zalm") TBLEFi; 33E
OUDSTE ADRES TER PLAATSE VELE MALEN BfcROOND.
HEERLIJK GEKRUIDE BOTERSPECULAAS 16 c.|p,
f, BLANKE
PIJN GEKRUIDE AMANDELSPECULAAS
Boterletter - Spritsletter - Appelbollen - Appelflans - A
elgebak.
pér pond
500 stuks grenen en vuren Heining- of Schoeiingpalen A 30 en 40 cent Der
stuk. 2000 stuks korte Planken 1015 en 20 cent per stuk; 400 stuks
Deuren vanaf 50 cent; Ramen in diverse grootte met of zonder kozijn.
Verder nog aan te bieden 1 Dms. en 5/ Dms grenen Planken en grenen
2x3 Dms. Trottoir-, vloer- en wandtegels en vele andere materialen.
Te bevragen;
TELEF. 2569.
.(«BW
.toel..' ...e ad
*«.r bU*°*
^WtlT,.a'oom.n
besL#and®
3 deur»-'"
0hek»!l
,1.1, 2
87.®°
b.stp»"
a»..r
a>'lotl" i
k#u*e
estoHee-
WbUI°
.aardéro
ledA»n t\0el«d
gesto^leerf
leel ff t
I»6M6«DÏWÉSI*U,W
hoi
LfcCH L,
UlElW
n.odol
»bek1?U-d.
stoel®"
keuze
Onze rijk geïllustreerde
Meubelcatalogus wordt
U op aanvrage gaarne
toegezonden
HOOGSTRAAT 208
BEIJERLANDSCHELAAN 72-78
ROTTERDAM
Neem eens een tijd lang regelmatii
Tonicum Noury. Onderga de weldadig
kalmeerende werking op het zenuw
stelsel. den pittig opwekkenden Invloed
op den geest Ondervind hoe Uw ge
heels wezen na het gebruik van Tonicum
Noury wordt verkwikt. Hoe Uw werklust
en veerkracht worden verhoogd. Dan
zult U tot Uw vreugde bemerken, wat
bet beteekent. volkomen gezond, sterk
en fit te zijn; geen last te hebben van
moeheid, prikkelbaarheid en gejaagd-
onovertroffen middel bij ilaptt, oververmoeidheid
adteit, overspanning, lusteloosheid. Bin theelepeltje
teer den maaltl/d 11.50 per flacon. Dubbele flacon f205.
Pabrikante N V. Nour ypharma Deventer
Sen beroep op
tfea Schrijft ons:
Nimmer heeft, het Ni
de 'KTüis geaaiteeld o:
doen op de spreekwoordelijke
ld van het Nederlindsche
het erop aankwpmi gelden
ter leniging van nood ié
buitenland. Eeiwenkei woord
jams, floor den voorzitter wijlen Z. K; H.
Hendrik of later door de tegdh-
woordige voorzitster H, K. H Prinses Ju-
gespro>en, was dikwijls voldoepde
om de harten en-Jbeurzen te doen open-
gUten, groot en klein, overvloe-
4et Nederlandsche Roode ij
:end versterking rioodig 1
ite^ideels
giften.
agenaar die 100 schonk en dit bedrag
<t f 10Q0 wilde aanvullen, indien er vóór
een bepaalden datum nog 10 anderen be-
gevonden werden ieder 1000 te
■henken, is vrijwel geslaagd. Er zijn nog
om precies te zijn vier indi-
'lduecle giften van 1000 noodig. Zeven
inschen zegden dus reeds Ieder 1000
of stortteii dit bedrag reeds op post-
Ned. Roode
g).
tót l^et
If dringe;
leien. Men is groote
op contributies en
ld is zoo ontzaglijk uitge
breid. De voorbereiding voor de oorlogs
taal is thans, helaas, actueeler dan ooit.
Bij ie jongste voormobilisatie is geble-
kea, dat de organisatie op vele punten
moet worden geperfectioneerd en uitge
bouwd. Geld, 'geld, geld... Is daarbij de
:eerende vraag. Er móeten
Ipsters wqrden opgeleid en
duizenden jonge vrou-
jhebben zich tengevolge
oproep aangemeld. De
.vele nlaatsen van ons
land begonnen. Nu heelt het Nederland
se Bjpode Kruis zelf dus steun noodig
ran Nederlandsche burgerij, wier
jonen uiteindelijk van de liefderijke ver-
arglng door het Roode Kruis zullen pro
fiteered zoq ohs ooit de oorlogsramp
landsche volk zich nu
Iroyaal en menschlievend toonen,
au het geldt voorzieningen en voorzorgs
maatregelen te treffen voor het eigen
wik? Nu het Roode Kruis voor de eigen,
nationale organisatie dringend geld, veel
pld noodig heelt?
Het „tfen fnilde gevers plan" van een
>o-eid ge
Vidu
rekening 22120 (HooidbestuurfiNei
MCruis, Prinsessegracht 27, Dfin 1
jij) In verband Imet de weken van span
ning, waardoor dit plan eenlgszins in de
verdrukking geraakte, Is de termijn ver
lengd tot 15 November. Vóór dien datum
moeten dus nóg 4 gevers van f 1000 elk
gevonden worden Het Hoofdbestuur
het Roode Kruis heeft het volste ver-
iwen, dat deze er zullen komen. Mam
men ook bedenken, dat het mogelijk
it zijn, dit plan tienvoudig te doen
agen. Laten groote Instellingen, ban-
handels-, en industricele onderne-
en zich niet laten weerhouden aan
len dringenden oproep om financieele
w iij dragen gehoor te geVen, door de be- I
[paling van het „plan" dat de giften van j
I 1000 individueel moeten zijn.
Laten anderen zich niet laten weer-
I houden ook kleinere giften of contribu
ties (minimum 1.— per jaar) te zenden.
Geeft snel en, als het kan, royaall Het
zijn thans de eigen landgenooten, die in 1
de eerste plaats het voorwerp van deze j
practlsche beoefening der naastenliefde
zullen zijn. Wanneer het Nederlandsche
volk even spontaan reageert op dezen j
oproep om steun voor de nationale Roo-
de Kruis-vereeniging, als het deed bij.
tallooze vroegere gelegenheden, meestal
ten behoeve van noodlijdenden in deïi 1
vreemde, dan kan het niet anders of de
linancieele uitkomsten van het „tien
milde gevers plain" moeten tientallen
malen de oorspronkelijk in uitzicht
m te
?Vooo MIKk
ANNO
Een Sultan vertelt.
Be Sultan van Boelongan over de
Koninklijke familie.
Zooals reeds eerder gemeld, ls de Sul
tan van Boelongan, Z. H. Maulana Mo
hammed Djalaloeddin, vergezeld van zijn
won, Andi Walang, en zijn neef, Datoe
imir, Donderdag 13 dezer met de „Chris
tian Huygens" uit Nedjerland in Indië
iggekeerd.
De Sultan heeft met zijn gezelschap
Intrek in het hotel des Indes te Ba-
genomen. Een vertegenwoordiger
„Aneta" heeft hem een bezoek ge-
ittt en hem naar zijn Indrukken over
reis gevraagd.
«Hierover kan ik kort zijn", zoo zeMe
ie Sultan. „Semoea balk, bagoes den
wnget mejenangkan." (Alles goed, mooi
«ben erg tevreden).
De Sultan die thans 56 Jaar oud is, be-
«ocht Nederland ditmaal voor het eerst
te zeer enthousiast over wat hij daar
heeft gezien, meegemaakt en ondervon
den. Zoowel voor de bevolking als voor
autoriteiten In Nederland had Z. H.
■detadanlof.
«Heeft Uwe Hoog]
van Europa
Pangeran Datoe Amir mengde zich in
ons gesprek en legde er nogmaals den
nadruk op, dat de Sultan buitengewoon
tevreden is over Holland, hoewel Z. H.
„tidak tahan hawa dingin" (de koude
niet kan verdragen).
Aanvankelijk lag het in de bedoeling,
dat het gezelschap nog eenigen tijd in
Nederland zou vertoeven, doch de Sul
tan, die streng-godsdlenstig van aard ls,
wilde bij het begin van de Poessa (25
October) .waar te Boelongan terug zijn.
Het A.V.R.O.-tournooi.
zijn woonplaats vertrekken. Hjj is een van
de weinige meesters, die van, vliegen houdt.
Dus vliegt Kerea naar Nederland.
Zoo ziet men, dat de meeste dezer groot
meesters zich houden aan de gewoonte van
dr. Lasker, die nimmer naar een tourntooi
de kortste reisroute mam, maar steevast
vla een gmweg de plaits, waar hy moest
zfjn, bereikte.
Bijzonder rijk aan vitaminen.
Op de veilingen van de land- en
tuinbouwvereeniging Pynacker en
omatreken draaien dagelijks groote
partyen bleekselderij door. Er is op
het oogenblik zoo wemig vraag naar
dit artikel, dat er soms niet eens op
wordt geboden. De door te draaien
hoeveelheden bedragen soms wel 3000
k.g. per dag.
Voor veevoer is bleekselderij onge
schikt, omdat het een smaakje geelt
aan de melk van koeien die er te veel
van eten.
vernietigen van deze groente
ïtreuren, omdat van alle groen-
in ons land worden geteeld,
de seildery by zonder ryk is aan vita-
mineh en aan stoffen, die op de nie
ren ep andere organen zuiverend wer
ken. jllet gebruik van seldery als
groente is in ons land zeer weinig be
kend. In Frankrijk is de bleekseldery
daarentegen een zeer geliefd gerecht.
De bleekseldery bereikt op goed be
mesten grond een hoogte van 50, soms
wéll 60 c.m. Zoodoende gaan er heel
wat kilo's op een roede, pl.m. 6 M2.
De prys, die de regeering den tuin
ders geeft voor doorgedraaide groen
te en die slechts enkele centen per
k.g. bedraagt, is ongeveer voldoende
om by dit gewas de kosten te dekken.
Men voelt dus wel, dat voor 3 a 4 cent
per k.g. deze groente in de consumptie
kan worden gebracht.
Komt er vraag, dan zal er zeker
ook wel voor het binnenland op de
veilingen worden gekocht.
De Franschen zijn zeer groote lief
hebbers van bleekseldery. Céleri pieds
a la moelle komt op by na alle spijs
kaarten voor als een uitgezochte deli-
13
Gaat u maar na: 43500 onge
lukken per jaar, dat is er gemid
deld één ongeveer per 13 minu
ten I En als iedereen blijft denken,
dat de schuld bij anderen ligt,
dan beleven we misschien nog
een gemiddelde van 13 onge
vallen per minuut! -
tegen de nieuwe verlaagde,ecUzfiflj^
Ideaal Ft.36,25
Model L. FI.4525
Mellor Fl.50,25
Meliorluxe Fl.55,25
Model K. FI.78,-,
[„Verkrijgbaar in alle eerste klas zakah", j
it?"
j A.uft oiucHtói ccji ween en net utiuugiyKc
A.v.jv.U.-scnaaKiuutTioui uer acne Deste
grootmeesters uer wereiu zul uegmnen.
Keeds beviuut ue JimeriKaaii r ine zich in
ons land. 11 y is uezer uagen naar liergen
gegaan tenemde volkomen irisch aan net
1 zware tournooi te kunnen beginnen.
imiwe is op scnooi en ne*ii zien rustig
vuoroei-eid. net is volkomen begrypeiyk,
1 (iat de Neaeriandsche scnakers zien i« de
eerste plaats afvragen, wat de ex-wereid-
andere i kampioen in dat tournooi zal presteeren.
vroegen Botwinnik, kampioen van Sovjet-Rus
land, woonaentig te Leningrad, is Dlykoaar
niet bang om op zyn reizen in tydnoou te
komen; hy is met de boot naar Londen af-
1 gereiBd, stak toen over naar Hoek van Hol-
land en is gisteren te Amsterdam aange-
I komen.
>Voor mij is Nederland geheel Europa.
1 heb er geen behoefte aan van Europa
te zien dan Nederland. Ik wilde
aanwezig zijn bij het Regeerlngsjubileum
v*n Sri Padoeka Maha Ratoe Wilhelmi-
i: een ander doel had ik niet."
•Heeft U H.M. de Koningin van nabij
te en welken, indruk heeft U van
waar hij zich met Keres op de zware par
«Natuörlük heb ik niet alleen de Ko- J:.o
Ook Flohr neemt -niet den kortsten weg.
Hy was de laatste dagen te Tallinn,
va
■zal dl
«lestelt
op de terugreis.
tijen' voorbereidt. Hy reist via Stockholm,
kopenhagen en dan verder met de boot
naar Antwerpen. Zyn aankomst te Amster
dam is op 31 October bepaald.
Het eenige, wat men van Reshevsky
weet, is, dat hy in September met de boot
uit New-York is vertrokken'. Hoe hij naar
Amsterdam komt en wanneer hy zal arri-
veeren, is niet bekend. Maar zeker is, dat
Zij is een groot vor- Nederlandsche hoofdstad het einde van
zijn wereldreis zal zijn.
De Cubaansche diplomaat schaker
Capablanca houdt zyn. amht in eere. Zooals
het diplomaten betaamt is zyn "crblyf-
plaats op het oogenblik onbekend e i even
zeker is het, 'lat hy plots, ling te Am* er-
dam zal opduiken.
Aljechin toert nog steeds in Engeland,
waar hy simultaan speelt. Begin November
steekt hy naar Nederland over.
De jongste der deelnemers, Keres zal
wegens studieredenen zoo laat mogelyk uit
K. K. H. Prinses Juliana was ook
aardig tegenover ons, Indische Vor-
schiii Vroeg belan«stellend naar ver-
öuiende dingen, naar onze reis, ons
Holland, enz. Assistentresident
tow «drv M E- L- Israël heeft als tolk
tra* lï gefun8eerd. Ook Prins Bernhard
wfmant en eenvoudig
ta Hrli stelde de Sultan, dat hij j
laaranti ^erdoor niet ziek geworden,
•We&f1 wel d00r de hltte de
Hoe het kruisgewelf ontstond.
„Een kerk is opgebouwd uit steenen gebeden!"
YlVH
Hat v(
is te jbetr
ten, jlie
Twee recepten.
Om de seldery, zooals de Franschen
dit doen, met merg te bereiden, diene
het volgende recept;
De seldery schoonmaken, in stukjes
snijden (ook de gave bladeren), dan
wasschen en koken, uitlekken en op
een schaal leggen. Neem uit een merg
pijp nu het merg, dat eerst tien mi
nuten in warm water moet hebben
gelegen, voor men het verder kan be
werken.
Het merg snydt men aan heel dun
ne schijfjes. Hiermee kan men de sel
derij dan garneeren. Ook kleine stuk
jes geroosterd brood kan men er bij
opdienen. Men legt dan het merg op
de stukjes brood.
Selderij laat zich ook uitstekend
stoven. Bewerking als boven. Alleen
het vocht opvangen en hiervan een
gedeelte laten inkoken tot men een
kopje vocht heeft voor verdere behan
deling. Maak daarna met evenveel
•melk als het afkooksel een sausje, doe
hier drie afgestreken lepels bloem,
vier lepels boter, wat zout en noot
muskaat in.
Deze mayonnaise giete men over de
selderij. Warm opdienen. Combinatie
met merg is in 't tweede geval natuur
lijk ook mogelijk.
Zooals bekend wordt de groote kerk
van Parys, de „Notre Dame", gere
kend onder de schoonste voortbreng
selen van den GothischeflAouwstyl.
Altyd wordt zij genoemd ifféén adem
met die van Chartreè," Reims en
Amiens. Afgezien nog van den tijd,
waarin zy ontstonden, zijn deze ker
ken stuk voor stuk monumenten van
de Westersche cultuur. In' de sierlijk
gebogen portalen, in de slanke zuilen,
in de glimlachende steenen beelden
van heiligen en vorsten, bisschoppen
en kerkvaders, in heel dezen rustigen
eenvoud ligt de mentaliteit der Mid
deleeuwen besloten. Het is juist die
bezielde vroomheid, dat echt overge
geven geloof der middeleeuwen waar
door deze kerken geworden zyn, wat
zij nu zyn. Het is nauwelijks te geloo-
ven, dat een dergelijke bezielde har
monie met „doode ziel" werd gescha
pen, maar het zijn ook niet de steenen
zelf die zoo tot ons spreken, veeleer
de geest van den bouwer of bouwers,
want deze groote werken kostten
meestal de energie van verscheidene
generaties achtereen alvorens zy vol
tooid waren.
Een bekend kunsthistoricus heeft
eens gezegd, dat een kerk is opge-
i bouwd uit „steenen gebeden". De
groote massa staat stil voor een der-
gelijk wonderwerk van Enenschenhan-
I den, niet bij machte de pracht van
deze architectonische reuzenprestaties
te begrijpen, maar niettemin, gevoelt
de leek een bewondering uit intuitie-
j ven aandrang. Ja, de stomme verba-
j zing van deze groote schare, men zou
i hen willen toeroepen, dat het toch
niet zoo moeilijk is deze schoonheid
niet alleen te waardeeren, maar ook
te begrijpen. Schoonheid is vrijwel
nooit direct te begrijpen, maar vraagt
veeleer een overgegeven verdieping
om zich tenslotte te laten ontraadse
len.
Wanneer gy dhar staat, zyn de
middelen, die u tot een nader begrip
kunnen brengen, immers rondom u
aanwezig. Het bouwmateriaal is door
kunstenaars bezield, toen zy er vorm
aan gegeven hadden, zóó zeer, dat van
het koele, harde steen haast een tee-
derheid uitstraalt. Het lijstwerk is zoo
liefelijk gevormd als waren het vrou
wenlippen; in het teeder gebaar gaat
tegelijkertijd een gespierde kracht
schuil. De ribben, die het dak dragen,
zyn sierlijk en krachtig gewelfd; aan
de önderzyde loopen zij uit over de
spitsboogramen, die met hun prachtig
gebrandschilderd glas zich voordoen
als bloemrozetten, wanneer de namid
dagzon met haar late stralen de ven
sters gloeiend kleurt. Ja, om deze ka
thedralen te verstaan, is het feitelijk
voldoende voor de taal, die deze sier
lijke lijnen spreken, ontvankelijk te
zijn.
De geleerde Paul Diteslbarth ver
gelijkt dezen bouwstijl met een para-
pluie. Het gaat om ribben, die in een
punt samenkomen en waarover een
lichte bedekking is gespannen. Een
dergelijk kruisribbengewelf is een
steenen baldakijn, dat op vier pijlers
rust.
Voor het vuur vrijwel onaantast
baar en zoo sterk, dat ineenstorting
tot de hooge uitzonderingen behoort,
dat is de taak van het Romaansche
gewelf, dat echter eerst in de periode
VALLENDE BLAAREN:
NAJAARSGEVAREN.-
N GLADDEN BAND ((JV^
\<J»/
IS DE SLIP x"'
BIJ DE HAND!
waarin de bouwmeesters der Gothiek
werkten, werkelijkheid werd. Voordat
men deze vinding had gedaan, waren
altyd kolossale steenmassa's noodig.
Maar met de constructie van het Ro-
maansch gewelf was het probleem
vrijwel opgelost. Een dergélijk gewelf
in de Gothische periode tot de piter-
ste perfectie opgevoerd, is zoo licht
van bouw, dat men in de meeste ge
vallen er niet eens op kan loopen; te
spoedig zouden breuken optreden.
Dunne slanke pilaren zijn voldoende
om het te ondersteunen. Wanneer
men die van buitenaf stut, kan men
ze theoretisch zoo hoog maken als men
wil.
Kunst en techniek werken samen.
Het schip van de Romaansche of
liever Latijnsche basilieken had be
staan uit twee parallel loopende mu
ren, waarover balken werden gelegd,
waarboven later de Romaansche
bouwmeesters een gewelf hebben aan
gebracht. Dit gewelf, dat het uiter
lijk had van een halve cylinder, maak
te een weinig sierlijken, te massalen
indruk. Om de muren dezen druk' te
laten weerstaan, hebben de bouw
meesters de meest geraffineerde
kuntsgrepen moeten toepassen. Daar
na is men ertoe overgegaan het schip
in kwadraten te verdeelen, die telkens
afzonderlijk werden overkoepeld. De
massieve koepel werd nu vervangen
door een aantal steenen baldakijnen.
Aldus is in het kort de ontwikkelings
gang, logiscl| en zonder sprongen.
Zoo scherp als men het dikwijls
heeft voorgesteld, is het verschil tus-
schen de Romaansche periode en Go
thiek geenszins. De Gothiek werkte
met de gedachten en de elementen die
door de Romaansche bouwmeesters
reeds waren uitgedacht; evenwicht
der massa's, geleidelijk oploopende
steungewelven en spitsbogen. Maar
zy hebben een meesterstuk geleverd,
doordat zy het gewelf zyn gewicht
ontnamen. Een zuiver technische vin
ding heeft den weg vrij gemaakt voor
ongeëvenaarde kunstuitingen op het
gebied der architectuur.
De druk, die het gewicht langs de
vier ribben van het kruisgewelf uit
oefende op de vier steunpunten, was
in de vroegste periode zoo groot, dat
men deze bouwmethode slechts kon
toepassen met een kleine spanwijdte
en op geringe hoogte. Om een derge
lijk gewelf te kunnen bouwen, moet
men, evenals by afzonderlijke bogen,
eerst een houtconstructie oprichten,
twee elkaar kruisende houten bogen,
waarop men van de vier hoeken uit-
i gaande, een steenen gewelf aaneen-
1 metselt, totdat tenslotte de sluitsteen
I in het midden verhindert, dat de dee-
i len van het gewelf in binnenwaart-
sche richting omlaag vallen. Eerst
I dan kan de houtconstructie worden
I weggenomen.
De zichzelf dragende kruisboog.
1 Een onbekende bouwmeester kwam
op zekeren dag op de gedachte, op het
houten geraamte niet onmiddellijk 't
massieve gewelf te bouwen, doch
eerst een kruis, bestaande uit twee
loodrecht op elkaar staande steenen
hogen, op het hout aan te brengen.
Dit was de nieuwe vinding: de zich
zelf dragende kruisboog, de grond
slag tevens voor de Gothische bouw
techniek.
De ribben vormen de diagonalen
van den te overkoepelen vierhoek, die
zoo verdeeld is in vier rechthoekige
driehoeken. Wanneer de steenen
kruisboog eenmaal staat, is het niet
meer noodzakelijk de tusschenruim-
ten massief op te vullen. Men kan
J daarvoor zeer lichte materialen ge-
I bruiken.
I De Gothische kathedralen in Noord-
Frankrijk ,te weten de „Notre Dame"
te Parys, de kerken van Chartres,
Amiens en Reims vormen hoogtepun
ten van dezen sierlijken bouwtrant.
