:oo? ■BEEN VILM io. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen 1 3750 19878., Nobelprijswinnaars. ERGERLIJKE TOONEELEN TE BERLIJN. Overal vernieling en plundering van Joodsche winkels en huizen. Het Joodsche Wereldcongres protesteert. Ismet Ineunu president van Turkije. Geheel Turkije in rouw gedompeld. Vrijdag 11 November 1938 77e Jaargang BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, fUEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. r,n,.°P Sh«n<h«l I e 25« 80 en 40 et h verkrijgbaar fiidag 11 November ImMdax 2 MATINEgi l™ gevarieerd .miUMt hmma JOE E. BROWN s hou Ja ,oer recht lederen leefryd. j ïter Anti-Joodsche besluiten van Italiaanschen ministerraad. f uur ECHT GENIETEN! WBER OM I I in 40 - 55 et. "•'W lijn; 10-60 ct. lijke kreten i verlorenen, liefste was. "Hl oi'i NSTALLING rk te komen zien voorstelling met Ministerie van propaganda aanvaardt de verantwoordelijkheid. ndere film zleleleven 0, deze voorsteliintea nde. INDIA PR0DUC1IE. -‘records van Neder 25 cent. u jMr. xvuutipijjs Vuur Icitei nUnUv' voor rear! buck. Reuter seint uit New-York: De Nobel-prys voor letterkunde is voor dit jaar toegekend aan de Amerikaansche schryister Fearl Buck. De bekroonde schrylster is zeer populair geworden door haar romans over China, waarvan „Good Earth” (Goede Aarde) ver filmd is. Reeds millioenen Mark schade toegebracht. Maatregelen tegen de voorloopige leiding der Duitsche Evangelische kerk. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De rijksminister voor kerkelijke aange legenheden heeft inhouding van het ge- heele salaris en disciplinair optreden be volen tegen de leden der voorloopige lei ding der Duitsche Evangelische kerk met het doel te komen tot hun ontslag. Deze maatregel is later uitgebreid tot de perso den, die als verantwoordelijk voor de z.g.n. broederraden van verschillende landskerken hun handteekening plaatsen en die zich in de aangelegenheid van zekere circulaires achter de voorloopige kerkleiding hebben geplaatst. Het Duitsche Nieuwsbureau voegt hier aan toe: zekere religieus fanatieke kringen lAR, wy raden U aan irgesteld. 30. Nobelprijs voor de natuurkunde. Aan den Italiaan Enrico Fermi toegekend. Havas meldt uit Stockholm: De Nobelprijs voor de. Natuurkunde is toegekend aan den Italiaanschen geleerde Enrico Fermi. Enrico Fermi werd te Rome geboren in 1901, hy studeerde te Fisa en had in 1922 zyn studie aldaar voltooid. Van 1924 tot 1926 was h(j hoogleeraar te Florence, in 1927 werd hy benoemd tot professor in de theoretische physica aan de universiteit te Rome. Hy is lid van de Italiaansche Aca demie van Wetenschappen. Fermi zocht zyn airbeidsveld eerst op het gebied van de quanteiunechanica, de mecha nica der atoomelectronen. De statistiek der electronen heet naar hem: Fermistatistiek. Omstreeks Mei 1934 werd bekend ge maakt dat Fermi er in was geslaagd een element, met hooger atoomgewicht dan dat van Uranium (ÖÖ8.17) en nog sterker ja- dio-actief dan dit element, te doen ontstaan door uranium te bombardeeren met neutro nen. Aangezien uranium het zwaarst beken de element in het Periodieke Stelsel der cnemische elementen No. 92 was, kregen deze zwaardere radio-elementen de num mers 93 en 94. De door Fermi geschapen elementen zyn later gecontroleerd door Otto Hahn, Lise Meitner en Strassman. De onderzoekingen van den Italiaanschen geleerde gaan in de lyn van de in 1919 door Rutherford ingeleidê. transformatie-proefne- mingen, waardoor de weg werd geopend om uit bepaalde elementen door ze te bombar deeren met alphadeeltjes (heliumatomen), ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de kjorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15. Abonnementen worden dagelüka aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA ui onje agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren. Onio bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. latere 2745. Postrekening 48400. Maatregelen van grootep Fascisti- schen Raad van 7 October j.l. goed gekeurd. Havas seint uit Rome dat de ministerraad heeft besloten tot het nemen van tal van anti-semietische en andere maatregelen, welke op 7 October j.l. door den Grooten 1'ascistischen Raad zyn goedgekeurd. Derhalve is besloten om huwelijken te verbieden van Italiaansche onderdanen van Arisch ras met personen van buitenlayd- sche nationaliteit moeten door het ministe rie van binnenlandsche zaken worden goed gekeurd. Niet voldoen aan deze laatste bepaling is strafbaar met straffen tot 3 maanden, gevangenis en boeten tot 10.000 lire. Per sonen, die in burgerlyken of militairen staatsdienst zyn, zullen geen verguflning krygen om te huwen met personen van bui- tendandsche nationaliteit. Ook Italianen in het buitenland zyn onderworpen aan deze bepalingen. Voorts heeft de ministerraad de besluiten van den Grooten Fascistischen Raad goed gekeurd, waarbij bepalingen worden vast- gcsteld betreffende het Joodsche ras. Als Joden worden beschouwd: lo. Zij/ die geboren zyn uit een Jood- schen vader en Joodsche moeder, ook wan neer zy niet den Joodschen godsdienst be lijden. De kinderen van een Joodsche moeder en een onbekenden vader, waarvan één der ouders van Joodsch ras is, den Joodschen godsdienst beiydt of ingeschreven is in een Joodsche gemeente. Voorts is aan de gevallen, die door den Grooten Fascistischen Raad zyn vastge- pteld, toegevoegd het geval, waarin een van de ouders Joodsch en de tweede van bui- tenlandsche nationaliteit is. Kinderen uit dergelyke huwelijken worden als Joodsch beschouwd. Niet als Joodsch wordt beschouwd een kind van ouders, die de Italiaansche natio naliteit bezitten, wanneer een der ouders van Joodsch ras is en als het kind op 1 Oc tober 1938 een andere dan de Joodsche gods dienst had. Wanneer men tot het Joodsche las behoort moet dit aangeteekend worden in de registers van den burgerlyken stand en in het bevolkingsregister. Geen uitlevering van moordenaar van Vom Rath. Fransche autoriteiten niet verantwoordelijk, daar aanslag in Duitsche ambassade geschiedde. Pool zal voor Fransche Jury terecht staan. Het bericht van het overlijden van den Duitschen gezantschapssecretaris vom Rath als gevolg van den aanslag van den Pool Grymszpan, is te Parijs met diep leedwe zen ontvangen. Men had in Parysche diplo matieke kringen sympathie voor dezen jon gen man, die vriendelyk en hoffelijk en in net geheel geen overdreven Nazi was, en betreurt het dat hy het offer moest worden van dezen zoo zeer betreurenswaardigen en afkeurenswaardigen aanslag. Men wijst echter alle verantwoordelijkheid daarvoor van de hand, aangezien de daad heeft plaats gehad in de Duitsche ambassadéj dus op Duitsch grondgebied, waar uitsluitend oe Duitsche autoriteiten aansprakelijk zijn voor de voorzorgsmaatregelen, die zij voor de toelating van bezoekers by de diploma tieke vertegenwoordigers al of niet wen- schen te nemen. Ten aanzien van de straf, die den da der gal worden opgelegd, verneemt het Alg. Hbld., zal de Fransche jury een be slissing nemen zonder zich daarbij te laten beïnvloeden door eischen of drei gementen van Duitsche zyde. Men mag aannemen dat, naar precedenten te oor- deelen, zooals b.v. de vrijspraak van Schwarzbart, die Petljoera doodschoot, en gegeven, het politieke karakter van den moord, de jeugdige leeftijd van den dader en zyn gemoedsgesteldheid we gens de behandeling zyn ouders aange daan, die straf niet zeer streng zal zijn, al is daar vooruit natuurlük niets van te zeggen. In elk geval beslist de jury daarover in volle onafhankelijkheid. Van een uitlevering, indien die gevraagd mocht worden, zal zeker geen sprake zijn) Generaal Ismet Ineunu (vroeger Ismet pasja) is tot president van Turkye gekozen. Hy is jarenlang medewerker van Ataturk en meermalen piremier van Turkye geweest. Moestafa Ismet pasja is geboren in Sep tember 1884 te Smyrna aan de Klein-Azia- tische kust. Op zyn 22ste jaar was-hy reeds kapitein by den generaten staf en evenals Kemal Ataturk leider der jong-Turken. In den wereldoorlog onderscheidde hy zich by de Dardanellen en in den Kaukasus en voer de succesrijk bevel over een legercorps in Palestina. Alle hooge posten heeft hy be kleed: chef van den generalen staf, premier en minister van buitenlandsche zaken. Bioscoop ®o« raai' «ede. Reuter seint .uit Istanboel dat het ge heel© land in rouw is gedompeld. Alle vlag gen wapperen halfstok. De moskeeën zyn vol, duizenden komen gebeden uitspreken. De Turksche bladen izyn verschenen met speciale zwartomrande edities. De datum der teraardebestelling is nog niet vastge steld. Onmiddellyk na het bekend worden van\ den dood van Ataturk verzamelde de bevol king van Istanboel zich in de straten en op de pleinen. Een eindelooze stroom van men- schen trok over de Galatabrug en langs den Bosporus naar het paleis van Dolma Bagts- je, waar een zwijgende menigte byeen is. Alle openbare en particuliere gebouwen vlaggen halfstok. Minister-president Celal Bayar is per spe- cialen trein naar Ankada teruggekeerd. In de hoofdstad vergadert een commissie over het programma der rouwplechtigheden. Men verwacht, dat het stoffelijk overschot Zon dag of Maandag zal worden overgebracht naar Ankara, waar het zal' worden by gezet. Krachtens de Turksche grondwet is de voorzitter van de nationale vergadering, Abdoel Halik Renda, automatisch belast met de waarneming van het presidentschap van de republiek, tot het nieuwe staatshoofd gekozen is. De nationale vergadering is met den grootsten spoed bijeengeroepen en is reeds heden tot de verkiezing van een nieu wen president overgegaan. protonen (waterstofkernen met de massa 1), deutonen (waterstofkernen met de massa 2), neutronen enz., andere reeds bekende elementen en zelfs geheel' nieuwe elementen te doen ontstaan.'Op dit gebied is dus ook Fermi met veel succes werkzaam. Talrijk waren zyn onderzoekingen met betrekking tot de radio-elementen. Ter gelegenheid van het 550-jarig bestaan der universiteit te Heidelberg in Juni 1936 werd prof. dr. Enrico Fermi aldaar benoemd tot doctor honoris causa. De Nobelprijs voor natuurkunde is sinds 1901 tot en met verleden jaar 84 maal toe gekend. Het aantal winnaars van den prys bedraagt 44. De Nederlanders, die deze on derscheiding hebben ontvangen zyn: de pro fessoren H. A. Lorentz en F. Zeeman in 1902, prof. J. D.van der Waals in 1910 en prof. H. Kamerlingh Onnes in 1913. Er wa ren 11 Duitschors, die den prys ontvingen, 6 Franschen, 10 Engelschen, 5 natuurkun digen uit de Vereenigde Staten, 2 uit Zwe den, 2 uit Oostenrijk en uit Italië, Denemar ken, Britsch-Indië en Polen elk 1. het toonwIatuK ru NOVEMBER, piUGMlDDAG 2 Nederlandsch succu- ENDE HUMOR - Koning Leopold heeft griep. Hij zal niet aanwezig zijn bij het graf vatl den Onbekenden Soldaat. In verband met‘een lichten aanval van griep heeft Koning Leopold gisteravond niet deelgenomen aan degalabijeenkomst van de afdeeling Brussel van de Belgische journalistenvereeniging. Ook zal hij van daag niet de plechtigheid by het graf van den Onbekenden Soldaat bijwonen. Itis Itie! met En’ti I 25, 40 en 6G ct Preken dageijjim' en 2-4 uur pHHTENnT,^w" I 10.30 uur i I pe vernieling van Joodsch bezit in Ber- I lyn en vele andere Duitsche steden, I mrby voor millioenen schade is aange- I richt, heeft gisteren den geheelen dag I mrtiriwrd. I hBerlijn, München, Weenen en andere I a"e synagogen door brand I tal van arrestaties vonden overal jMwle Joden verkozen den dood boven aKk ellende. Winkelstraten van Berlyn bezaaid met étalage-materiaal uit Joodsche winkel». I De voornaamste winkelstraten van Ber- I ij'n liggen* bezaaid met allerlei étalagema- I tonaal, afkomstig uit Joodsche winkels. [Een aantal Joodsche winkeliers heeft beslo llen de zaken te sluiten en de ontwikkeling if t« wachten. k Volgens Havas zouden in de Westelijke (ijken van Berlyn niet minder dan vyf sy- ligogen In brand gestoken zijn, doch Reu- ■r meldt, dat men het vuur overal onder ji knie of reeds gebluscht heeft. Van de kfdsynagoge in het hartje van Berlyn ||n alle ruiten ingeslagen en de ijzeren leu- Ü*en vernield. De politie belette een groo- Emenigte Joden het gebouw binnen te |mn. Een sterke politiemacht bewaakt de igeving. Personen die foto’s trachten te ■nen worden gearresteerd. Verklaring van Göbbels. Hij eischt onmiddelijke staking der actie. (Jbterenmiddag heeft Rijksminister Göb- kb het volgende bekend gemaakt: „De gerechtvaardigde en begrijpelijke wontwaardiging ^n het Duitsche volk over den laffen Joodschen sluipmoord op leen Duitsch diplomaat te Parijs heeft zien in den afgeloopen nacht op groote schaal lucht gegeven. In vele steden en dorpen Hjn daden van vergelding tegen Joodsche («bouwen en zaken gepleegd. Aan de ge- heele bevolking wordt thans de strenge ei»ch gesteld, dat van alle verdere demon- ntraties en acties tegen de Joden, onver- «chillig van welken aard, onmiddellyk wordt afgezien. Het definitieve antwoord op den Jood- schen aanslag te Parijs zal aan het Joden dom gegeven worden langs den weg van wetgeving en verordening.” Op het oogenblik, waarop het manifest van Göbbels door de radio werd verspreid, ^en mtusschen verschillende wyken van Berlyn een ueeid, dat wy, zoo seint <e öeriyit8ciie corr. van het Alg. Hinu. aan aynoiad, niet voor werkelyk zouden heb- gehouden, indien wy geen ooggetuige 'varen geweest. Wy bevonden ons, aiaus deze corr., tegen vier uur ’s middags in de confectiewyk, het bekende deel van de City, nabij de Friedrichstrasse, waar tai- looze groote en kleine confectiemagazynen de huurkazernes van vier en vyf verdie- P*ng®n zijn ondergebracht en nog heden twr vele firma’s in vaal ryke Joodsche handen zyn. Het was ongeveer het drukste Wr >n dit overdag propvolle, ’s avonds ech- ter volkomen verlaten deel van de oude ™>lcel8ta(|. Van verre reeds kon men in de Charlottenstrasse, de Kronen- en andere hjstraten van de beroemde Friedrich- en ^zigerstrasse merken, dat er iets by- *®®ders aan de hand was. Het verkeer was “00r de duizenden en duizenden voetgan- I®™ volkomen gestremd. Uit alle vensters '’°‘gde het personeel der reeds verlichte za- ,fcn de gebeurtenissen. Men kon zien, hoe Weniannen uit alle standen, in groepen I Tereenigd en met stokken, hamers, ijzeren d en an^ere voorwerpen gewapend, huizen binnendrongen, na eenige minu-” IK? °P d® verdiepingen verschenen, natuur- alleen daar, waar Joodsche zaken ge- Teit'gd zijn; en dan begon een vernieling, TE FAMILIE. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 by’slag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prifs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerde^ prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. [roote vroolijkheid tn Een protest van het Joodsche wereld, congre». Het te Genève gevestigde Joodsche We reldcongres heeft e^i protest-verklaring openbaar gemaakt tegen de represaille maatregelen, die in verband met den fnoord op den secretaris van het Duitsche gezant schap te Parys thans in Duitschland tegen de Joden worden getroffen». Het Joodsche wereldcongres, diep betreu rend den doodelijken aanslag, die een jonge Poolsche Jood van 17 jaar tegen een lid ven het Duitsche gezantschap te Parijs heeft beraamd, protesteert met de grootst mogelijke energie tegen de heftige beschul digingen <lie de Duitsche pers bij deze ge legenheid tegen het heele Jodendom richt, en protesteert vooral tegen de verschrikke lijke represaillemaatregelen, welke thans worden genomen tegen de Duitsche Joden, die slachtoffers zijn van de ernstigste bui tensporigheden en die onder een werkelijke terreur leven, ofschoon zij op geenerlei wijze kunnen worden verantwoordelijk ge steld voor de tragische gebeurtenis van Parys. Het Joodsche wereldcongres herinnert eraan, dat alle Joden en in het bijzonder het congres zelf, op de stelligste wijze aansla gen hebben veroordeeld, evenals ini het al gemeen alle terroristische methoden en alle daden van geweld. Daarentegen zijn tal- looze Joden in den loop der vervolgingen der laatste jaren gedood en duizenden door hun onbarmhartige vijanden tot zelfmoord gedreven tengevolge van de natiorfaal-socia- listische propaganda, die stelselmatig de vervolging van Joden verheerlijkt. In nazi- gezangen spoort men dagelijks de bevol king aan om de Joden' te doen bloeden. Het Joodsche wereldcongres meent dus het recht te hebben plechtig en verontwaar digd protest aan te teekenen tegen de nieu we anti-semietische beweging, welke het mationaal-socialisme in Duitschland en in het buitenland ontketent. l»’rÜ<iag 11 I" Itrootsch I. Iedere vr»uw Jen zleei en hnnr I brengen; PNITa GRANVILU lOKEs COSTELeo k»v«arlijk. i.^' hummer: GEORGE 'A DR HAVILLANF? acht van h.t e“‘' l«"el dm verschrikklnt? k»: Michael Cunh'"' in kleuren eercü,, H VM»r 25 cent H l>»’«n u j„r Fietsenstalling. Vr«»g popul,|rt "«■Pril», 60 ct. *«n 10-1J die de dicht opeen dringende menigte op straat telkens weer in alle Dichtingen uiteen deed stuiven. Met de zware stokken werdeni van binnen uit alle vensters stukgeslagen, zoodat de massieve scherven vaak van vier of vyf hoog op het asfalt neer kletterden. Meubels, boeken, kapotgesneden gordijnen, kasregisters volgden, en men kan van de straat af waarnemen, hoe daarbinnen blijk baar alles kort en klein werd geslagen^ De enorme menigte beneden op straat vatte het geval als een zeer zeldzame pu blieke vermakelijkheid op, maar onthield zich, voor zoover wy persoonlijk konden waarnemen, van elke demonstratie, liet het gruwelijke werk der onzinnige vernieling van volksvermogen over aan de daartoe blijkbaar aangewezen commando’s van over het algemeen nog jeugdige (niet geünifor meerde) mahnen en trok met hen telkens weer naar andere huizen, waarop dan de uitingen van den georganiseerden haat wer den voortgezet. Wjj hebben een en ander een uur lang gadegeslagen', totdat de geheele confectie wyk een treurig beeld van verwoesting bood en het verkeer in de straten vrijwel ónmogelijk was geworden, omdat voor hon derdduizenden marken gebroken glas het asfalt bijna onzichtbaar maakte. Hoe later de honderden auto’s, die daar dagelijks plegen te parkeeren, met onbe schadigde banden hun weg naar huis heb ben gevonden, is ons niet bekend. Het zal stellig gevaarlijk hebben geknald. Men kon hier intusschen duidelijk zien, dat niet, gelijk de Duitsche kranten in hnn al te sobere berichten hedenavond schrij ven, en ook de oproeping der regeering be weert, het publiek op straat z|jn woede door vernieling heeft willen uiten, maar dat dit werk volgens een vast programma en op streng georganiseerde wijze door een bepaalde afdeeling is gedaan, die stellig ook de eerste verwoesitngen in den nacht van- Woensdag pp Donderdag hebben uitge voerd. Joden moeten München binnen 48 uur verlaten. Zy hebben de sleutels van hun wo ningen en garages aan de politie moeten afgeven; 500 arrestaties. Alle Joden te München hebben zich voor gisteravond zes uur by de politiebureau* moeten aanmelden en er de sleutels aige- ven van hun woningen en gard’ges. Voorts werd hun 48 uur tyd gegeven om München te verlaten. Deze 48 uur zijn op 10 November des middags om vier uur in gegaan. Vele Joden hebben reeds hun woningen en hotelkamers moeten verlaten. Er zyn voorts eenige particuliere huizen in branu gestoken. Tot nu toe zyn 500 personen, alleen Joden, zoowel mannen als vrouwen, gear resteerd. Alle Weensche synagogen op één na verwoest. Naar schatting 10.000 Joden gear resteerd. Alle synagogen in Weenen zyn verniela op slechts éen uitzondering na, die in het centrum der stad. Naar verluidt werd in alle synagogen brand gesticht met .behulp van brandbommen. De arrestatie van Joden gaat voort. Alle mannelijke Joden beneden de 60 jaar, die worden aangetroffen op straat, in trams en zelfs in de woningen, die door de politie, welke door SS-lieden wordt bijgestaan, doorzocht worden, worden in arrest gesteld. Gemeld wordt,'dat sommige Joden naar de bosschen van Weenen zyn gevlucht, om aan arrestatie te ontkomen. Er zyn geen officieele cijfers gepubli ceerd omtrent het aantal arrestaties; het wordt echter geraamd op ten minste 10.000. Naar verluidt zullen de gearresteerde Jo den worden overgebracht naar een nieuw Oostenrijksch concentratiekamp in de steengroeven van Mauthausen. Imber

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1938 | | pagina 1