SCHERM’
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
overtuigen
andeling
Koning Carol van Roemenië bezoekt Londen.
Een geestdriftige ontvangst.
Het bezoek van den
Belgischen Koning.
-- - HAASTRECHT, MOORDRECHT, MÖERCAPELLE,
STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
„Spontane” anti-Joodsche actie was voorbereid.
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, reeuwijk, schoonhoven’,
fa 19882 Woensdag 16 November 1938 77e Jaarpanr
nederlandsch initiatief voor joodsche
KOLONISATIE.
De „International Jewish Colonisation Society”
streeft naar een grootscheepsche oplossing
van een dringend probleem.
Meer dan 20.000 Duitsche Joden in concentratiekampen.
I
IX
i
voor
J£oning Carol van Roemenië is gisteren
De zorg voor de Joden, die uit hun
I
kaï» worden opgelost. Op die manier is
dere bekwaamheid de gelegenheid kon
t
ACHT"
diergenen, die hulp noodlg hebben, te
helpen.
Een zoo grootscheepsch probleem als
de emigratie van Joden uit Mldden-
kwaamheden in hun onderhoud te voor
zien en aldus nuttig werk te verrichten.
Reeds sedert vorig jaar stond deze reis op
h&program van koning Carol, maar telken
male moest hy zijn bezoek uitstellen onder
den druk der Europeesche politieke span-
aftigen. Van uitstel is geen afstel gekomen.
Dat Carol thans in gezelschap var. den
troonopvolger zijn land durft te verlaten,
toont tevens aan dat men te Boekarest den
toestand in Midden-Europa momenteel ver
beterd acht en dat er aanmerkelijke ont
spanning is ingetreden.
de aan
behoort.
■E
H
■ciale Installatie
regenwater zoo zacht
gekleurde goederen.
JDA Telefoon 2084
Officieel programma vastgesteld.
Men meldt ons van officieele zijde, dat
het programma van het bezoek, dat Z. M.
de Koning der Belgen aan H. M. de Ko-
Palestina moet het ideëele en zooveel mo
gelijk het organisatorische centrum en
ook het cultureele kernpunt voor de
Joodsche vestiging blijven, waar deze
zich ook moge bevinden.
Een ideale oplossing ware het, als men
Palestina met Transjordanië vereenigt
als gebied voor een Joodschen staat kon
verkrijgen. Palestina echter in zijn tegen-
woordigen vorm is in geen geval in staat
in onzen tijd de Joden op te nemen, die
als gedwongen emigranten een toe
vluchtsoord zoeken. Geen land ter we
reld mag buiten beschouwing blijven als
het groote groepen joodsche ballingen de
mogelijkheid van een menschwaardig
bestaan kan bieden.
Men is er nog niet in geslaagd een ge
bied te vinden, groot en economisch zoo
wel als klimatologisch gunstig genoeg
om naast Palestina, het vestigen van een
zeer groote Joodsche volksplanting te
rechtvaardigen. Geen denkbeeld |s nog
geopperd, dat goede kans op verwezen
lijking had. Wenschelijk ware, dat men
omstandigheden schiep, die allerlei in
aanmerking komende landen aanleiding
zouden kunnen geven tot het nemen van
initiatief, zoodat men een keuze kreeg
uit aangeboden landstreken. Dit zou ge
beuren, als men de wereld toonen kon,
dat de Joden over een organisatie en de
middelen beschikken tot het stichten
van een vestiging, welke het land, waarin
zij zou worden opgericht, tot groot voor-
deel zou strekken. Als dit geschiedt, zou
den de gegadigden zich stellig melden.
Óver groot kapitaal beschikkende, goed
georganiseerde kolonisten zijn overal
welkom, als zij niet de dragers zijn van
politiek gevaar. En als dragers van poli
tiek zullen Joodsche vestigingen nooit
worden beschouwd, als zij de souvereini-
teit des lands eerbiedigen.
Dit beteekent, dat een groote Joodsche
vestiging buiten Palestina weliswaar aan
spraak zou moeten maken op een ruime
mate van autonomie, maar aan den an
deren kant op zijn minst federatief een
onderdeel zou moeten vormen van den
staat, die haar grondgebied zou verstrek-
I De vermogende menschen zullen waar-
I schijnlijk 10% voor de algemeene boete
moeten afstaan, hierbij natuurlijk niet ge
rekend de enorme schade, welke zij moeten
herstellen aan vensters, enz., die op 9 en
10 November zijn vernield.
Maar dit geldelijk verlies is voor velen
niet het zwaarste. Vee) erger is, dat zij
voortaan in Duitschland, willen zij niet bo
vendien nog 90 a 93% van hun bezit achter
laten, als paria’s zullen moeten leven.
Men zegt dat de regeering wil verbie
den, dat hun benzine voor hun auto’s wordt
verkocht, zoodat zjj dit vervoermiddel zul
len moeten afschaffen.
Het is wel duidelijk, dat zulke bepalingen
alleen ten doel hebben het den Joden in de
toekomst vrijwel onmogelijk te maken in
het Duitsche Rijk te blijven.
Wij hebben de laatste dagen over al deze
dingen met de meest uiteenloopende krin
gen der Duitsche bevolking gesproken en
daarbij de bevestiging gekregen van onze
mededeeling, dat de verontwaardiging al
gemeen is, al kan deze zich, als gevolg van
het regeermgsstelsel, slechts van mond tot
mond uiten.
De algemeene verbittering is echt en
algemeen, en de heeren, die de plannen
van 9 en 10 November hebben uitge
dacht, kunnen er verzekerd van zijn1, dat
zij in een etmaal meer hebben bedorven
dan de staat in ruim vijf jaren heeft
opgebouwd.
In politieke kringen kan men de vrees
hooren uiten, dat de internationale po
sitie van het Duitsche Rijk, vooral ook
wat de koloniale kwestie aangaat, voor
jaren is achteruit gezet.
De heftige uitvallen in de Duitsche pers
tegen de vrijwel eensgezinde afkeurende
stemmen in het buitenland zijn een bewjjs,
dat men zoowel naar binnen als naar bui
ten van zich afslaat met een onvoorzichtig
heid, die slechts uit innerlijke onzekerheid
kan voortkomen. Men gaat voort vinnige
aanvallen op Engeland te doen wegens de
maatregelen tot herstel van de orde in
Palestina, die Londen noodig oordeelt, en
vraagt zich niet af, of men daardoor riet
alle voordeeien, welke Berlijn te München
heeft weten te behalen, overboord werpt.
en zyn
Victoria-station
koning, den
lig vóqt de destructieve woede der binnen
gedrongen horden.
Maar was het wei woede in den eigenlij
ken zin van het woord? Reeds tweemaal
bezigde ik onwillekeurig het woord „syste
matisch”. Want dat was de indruk, die zich
telkens weer opdrong: hier wordt georgani
seerd te werk gegaan.
Ik heb dan ook getracht mij daaromtrent
een gefundeerd oordeel te vormen en daar
toe gesproken met personen, van wie ik
moet aannemen, dat zij op de hoogte zijn
en wier betrouwbaarheid mij bekend is. H' t
resultaat was het volgende:
Op 9 November is bij gelegenheid van
de herdenking in München van de mislukte
Hitler-putch van 1923 door bepaalde in
stanties van de Nationaal-Socialistis he
Duitsche Arbeiders Partij de anti-Joodsche
actie voorbereid en tot in bijzonderheden
g organiseerd. De uitvoering van die actie
oorspronkelijk bedoeld te geschieden op een
nader aan te geven tijdstip (doch in elk
geval op een uur, dat de normale burgei
zou slapen), is vervroegd door het bekend
worden, op 9 November, van het overlijden
van von Rath. Het doel der actie was
verpakt bij HILLET
jk enz.
Ibum „Artis" bij Uw
inkenkantoor, Keizers*
Prijs slechts 50 cento,
stort F. 0.70 op giro*
i, voor franco toezen-
album „Artis” gelat’
ALITEIT.
zoon werden
verwelkomd
hertog van
G OllkSIJ IE UHRAXT
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux z|jn dagelijks geopend van 9-5 uur. Administratie en Redactie Telef.
luiere 2745. Postrekening 48400.
Het zal overigens den Roemeenschen ko
ning evenmin als de Duitsche bewindheb
bers zijn ontgaan, dat breede en invloed
rijke Poolsche en Hongaarsche kringen
blijven aandringen op een gemeenschappe
lijke Poolsch-Hongaarsche grens. Van Duit
sche zijde is er sterken nadruk op gelegd,
dat de grensregeling na de arbitrage uit
spraak van Weenen moet worden beschouwd
als definitief. Maar zoolang er nog
problemen bestaan als het Hongaarsche re
visionisme ten aanzien van de grenzen1 met
Roemenië en Joego-Slavië, als het natio
nale streven der thans over vier staten ver
deelde Oekrainers, als het Hongaarsche
verlangen tot herstel van het groote rijk
van Stephanus om slechts drie der be
langrijkste problemen te noemen zoo
lang kan men wèl van ontspanning, maar
niet van een terugkeer naar stabiele ver
houdingen in Midden-Europa spreken. Roe
menië deelt het Duitsche verlangen, den
thans gevestigde status quo geen wijzigin
gen te laten ondergaan. Daarbij vreest Boe
karest vooralsnog meer het Hongaarsche
revisionisme aan zijn Westgrenzen dan de-
gevolgen van opstanden of conflicten in het
Noordelijk gelegen Oekrainsche gebied.
Overigens zullen economische méér dan
politieke problemen den voornaamsten in
houd vormen van Carol’s besprekingen te
Londen. Roemenië ziet zich door de span
ningen in Midden-Europa genoodzaakt zich
sterk te bewapenen. Daartoe moet het kun
nen beschikken over buitenlandsch crediet
en moet het zijn export-producten graan
'én petroleum zoo lucratief mogelijk van
de hand doen. Roemenie wil niet geheel en
al worden* opgenomen in het economische
systeem, dat Midden-Europa door de Duit-
rche clearing-politiek wordt opgedrongen;
het wil zijn vrijheid van handelen behouden
tn kunnen beschikken over deviezen. Ook
aal het de positie van Roemenië aanmerke
lijk verstevigen, wanneer het economische
betrekkingen met Engeland kan aanknoo-
pen, zoodat het bij onderhandelingen met
het Duitsche rijk hooger eischen kan stellen.
Daartoe dient echter de militaire positie
evenzeer te worden verstevigd. In dit ver
band doen geruchten de ronde over een
Britsch crediet aan Roemenië ten bedrage
van vijftien millioen pond, dat zou worden
gebruikt voor aankoop van wapenen, ma
chinerieën en goederen in Engeland.
ADVERTENTIEPRIJS: Udt Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bjjslag op den prjjs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prüs,
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst vansoliede Roek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerde»
prQs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
neer daarbij die beweging niet terugschrikt
voor een vandalisme als dezer dagen is ver
toond, zoomin wat oneindig erger is
voor het welbewust in den dood dryven van
medemenschen en kinderen, dan huivert
men voor de toekomst.
Eén geruststellende gedachte is er: deze
beweging wordt met den dag minder de
uitdrukking van den wil van het Duitsche
volk...”
Europa thans vormt, eischt een groot
scheepsche oplossing volgens moderne
methode, die slechts kan worden gezocht
in kolonisatie op groote schaal.
Alleen op die manier kunnen cultu
reele behoeften bevrediging blijven vin
den en kan men het cultureele leven der
Joden handhaven en zelfs tot verdere
ontwikkeling brengen.
De vestiging eener economisch en cul
tureel gesloten eenheid zal moeilijkheden
voorkomen met de uiteraard in taal en
wezen zeer verschillende andere inwo
ners van het betrokken land. Een groote
eenheid heeft behoefte aan een belang- i
rijk aantal Joodsche intellectueelen.
Het is ongetwijfeld zeer gewenscht, dat j
de Joodsche jeugd minder dan tevoren
haar aandacht concentreert op handel
en wat daarmee samenhangt, en op aca
demische studie.
Terwille van de wereld en van de Joden
zelf echter mag datgene, waarvoor de
Joden zoo bijzonderen aanleg hebben ge
toond, niet al te zeer onderdrukt worden.
Bovendien ware het een gelukkige om
standigheid als men een zoo groot mo-
en geïnstrueerd. Zon waren X»"
elk te behandelen object personen probieem, dat niet alleen door opneming
■zen, die verantwoordelijk waren I ln andere landen, door zg. infiltratie,
den Staat echter, di? het slechts mogelijk een klein gedeelte gelijk atóaMnteHecJiueelen^yMi^bij ron
dere bekwaam*iCavA uC ge*cgcn**e*x* ..on
verschaffen ook verder door die be- j
Arxol.Arln». 4vn Vnnn VCWI1*—
ken.
Geen staat zal bereid zijn eenig gebied
Hbbel zuiqvprmoof
led.fabr.-laaqstepr
I. Velo Wnsch' nxhme
het Joodsche deel der bevolking door in- t 1.000.000 overschreden.
I
De International Jewish Colonisation
Society schrijft ter toelichting het vol-
Ook particuliere woningen
binnengedrongen.
Van zeer geachte zijde ontving de redac
tie van „De Nederlander” een brief over de
anti-Joodsche excessen in Duitschland. Wij
ontkenen daaraart het volgende;
Te Weenen, zoo goed als overal
elders in en buiten Duitschland, werd de
aanslag tégen von Rath ten sterkste ver
oordeeld, doch tevens door al diegenen, met
wie ik sprak, gequalificeerd als de betreu-
/enswaa’dige daad van een defect geraakt
mensch, waaruit geen generale conclusies
mochten worden getrokken.
Ik was dan ook zeer verrast toen tijdens
mijn terugreis naar Nederland de algemee
ns actie tegen de Joden aanving, en gp-
oïuikte de gelegenheid zooveel mogelijk
Duitsche steden aan te doen om er mij te
oriënteeren.
Be tooneelen, welke ik bywoonde. zijn
I evenmin te beschrijven als te verge
ten.
Van rechtstreeksche mishandeling zag ik
I weinig, wellicht omdat ik niet overal tege-
I ‘tik kon zjjn.
Boch tragisch was het te aanschouwen
°e Joden doodsbleek moesten toezien bil
A systematische vernieling van hetgeen al-
^ns een deel hunner dan toch ongetwijfeld
jarenlangen arbeid had bijeenge.
®*«t. Luxueuze interieurs werden vem’e-
^°ch even goed armelijke inboedeltjea
Lanl 66,1 volkomen misvatting is het,
^■alleen winkels en kantoren zouden zijn
r®handeld”, neen, in vele steden werden
I ’ystematisch de particuliere woningen
g? Joodsche families en vooral hetgeen
p. «aarin bevond, onherstelbaar bedorven.
®°'8’ tafels, serviezen, kinder-
- Hjoed, gebedenboeken niets was ve>
Verontwaardiging begint
zich te uiten.
De corr. van het Alg. Hbld. te Berlijn
seint aan zijn blad dat zich momenteel
20.000 Joden in de concentratiekampen be
vinden.
De gearresteerden zyn afkomstig uit alle
klassen der Joodsche bevolking. Er zijn
millionnairs en behoeftigen onder hen, za-
kenmenschen. renteniers, mannen die vroe
ger c«r. vrij beroep hebben uitgeoefer.d. Zij
laten vrouw en kinderen achter zonder mid
del van bestaan, want alle bankrekeningen
van Joden zijn geblokkeerd.
De groote meerderheid is opgesloten om
redenen, die niet worden en waarschijnlijk
niet kunnen worden medegedeeld. Vermoe
delijk alleen omdat zij Joden zijn.
Wat moet er, aldus deze corr., met deze
20.000 en meer, want nog steeds gaat men
met deze arrestaties voort, nu geschieden?
Wy hebben den indruk gekregen, dat men
het in regeeringskringen zelf nog niet weet.
Men arresteert en beveelt, in een stemming
van „na mij de zondvloed”.
Tot nu toe had de enorme organisatie der
„Natfonaal-gocïatistiséKë* volkswelvaart”
voor de Joodsche armen gezorgd. Van Jood
sche zijde deelde men ons gisteren nog
mede, dat de zuivere Joodsche sociale hulp
geen 10% bedroeg van wat de armlastige
Joden uit de partij-organisatie ontvingen.
Thans verluidt, dat als gevolg van het ge
beurde te Parijs de staatshulp zal verval
len. Zoolang dit nog niet officieel is be
vestigd, weigeren wy het te gelooven.
Intusschen duren de besprekingen over
de verordeningen, welke men reeds heeft
uitgevaardigd of nog zal bekend maken,
voort. Daarbij zit men midden in onover
zienbare sociale gevolgen en dat is zeker
ook de reden, waarom men niets naders
hoort.
Zeker is het, dat er een verordening
komt, welke den Joden bepaalde woningen
aanwijst. Ook zonder dwang zullen velen
hun huizen moeten opgeven, eenvoudig om
dat zij de huur niet meer kunnen betalen.
Reeds is met het innen van het milliard
mark boete begonnen en voornamelijk ook
in verband hiermede zyn de bankrekenwi-
gen geblokkeerd.
soonlijkheden het gebeurde ernstig betreu-
len. Doch men vraagt zich af of deze or
ganen, zelfs al waren zij nauwkeurig ge
oriënteerd geweest, het” gewaagd zouden
hebben tegenmaatregelen té nemen.
En hierin nu ligt een der grootste geva
ren van de huidige situatie in Duitschland:
de macht van een beweging zonder verant
woordelijkheid over de organen, die de dra
gers der verantwoordelijkheid zijn. Wan-
ningin der Nederlanden zal brengen, als
volgt is vastgesteld:
Maandag 21 November:
I. 01 n.m Aankomst van Z. M. den Ko
ning der Belgen te Roosendaal. Opwach
ting van de Nederlandsche autoriteiten
en den eere-dlenst.
3.00 n.m. Aankomst van Z. M. den Ko
ning aan het Centraal Station te Am
sterdam. Begroeting door H. M. de Ko
ningin. Hunne Majesteiten begeven zich
naar het Koninklijk Paleis.
6.45 n.m. Ontvangt Z. M. de Koning de
hoofden der missie.
8.00 n.m. Gala-diner in de Burgerzaal.
10.00 n.m. Taptoe op den Dam.
Dinsdag 22 November:
10.30 v.m. Hunne Majesteiten begeven
zich naar het raadhuis.
10.45 v.m. Ontvangst aldaar door het
gemeentebestuur van Amsterdam.
II. 30 v.m. Hunne Majesteiten begeven
zich van het raadhuis naar Soestdijk.
Noenmaal in den familiekring.
3.00 n.m. Hunne Majesteiten begeven
zich naar het monument der Belgen.
3.45 n.m. Vertrek van Hunne Majestei
ten naar Amsterdam. Bezoek aan het
Rijksmuseum.
.730 n.m. Diner in de Burgerzaal.
9.15 n.m. Vertrek van Hunne Majestei
ten naar het Concertgebouw ter bijwo
ning van het concert, aangeboden aan
Z. M. den Koning door het gemeentebe
stuur van Amsterdam.
Woensdag 23 November:
10.30 v.m. Vertrek naar de Fokkerfa
brieken.
10.45 v.m. Bezoek aan die fabrieken.
12.30 n.m. Noenmaal van Hunne Majes
teiten.
2.45 n.m. Vertrek naar Den Haag.
4.00 n.m. Aankomst aan het Paleis
Noordelnde.
4.25 n.m Vertrek van Z. M. den Koning
naar de Belgische legatie.
Donderdag 24 November:
11.13 v.m. Vertrek van Z. M. den Ko
ning van het station Bollandsche Spoor.
12.18 n.m. Aankomst te Roosendaal.
Afscheid van de Nederlandsche autori
teiten en eeredienst.
vergezeld van kroonprins Michael te
Londen, aangekomen.
De Koning
aan het
door den
I Gloucester, Chamberlain, Halifax, Hoare,
I Backhouse en vele andere hooggeplaatste
I persoonlijkheden. Onderweg naar Bucking-
i ham Palace werden' de koninklijke bezoe
kers geestdriftig door de bevolking toege
juicht. In Buckingham Palace werden de
koning en prina Michael begroet door de
Fngelsche koningin en de prinsessen Eliza
beth en Margaret. Later hebben Carol er
i Michael een bezoek aan koningin Mary g?
tacht.
^Breveer 160 gasten, onder wie de eer-
^aphinister, de leden van het kabinet en
BFzestien ambassadeurs, die geaccredi-
I fed zyn by het hof van St. James, hebben
jlrteravond aangezeten aan het banket, dat
de Koning en de Koningin op Buckingham
Palace hebben aangeboden ter eere van
Koning Carol en kroonprins Michael. Attlee,
Pirow en de Roemeensche gezant waren
eveneens aanwezig.
Koning George heeft tydens het banket
op de gezondheid van Koning Carol en prins
Michael en de blijvende welvaart en voor
spoed van het Roemeensche volk gedronken
en verder gewezen op de hechte banden tus-
When Engeland en Roemenië, gedurende
fen oorlog ontstaan. Ik vertrouw er op,
roegde hy eraan toe, dat de gelukkige be
dekkingen in de toekomst zullen blijven
fefitaan en de belangen van dien vred° die-
|èn, welke beide volken zoo vurig begeeren.
n zyn antwoord zei Koning Carol, dat zijn
ezoek een gunstige gelegenheid biedt de
pendschapsbanden, welke beide landen
zoo vele jaren verbinden, te bevesti-
timidatie te brengen tot zelfmoord of ver
trek, hetgeen tevens zou beteekenen het aan
den Staat vervallen van het bezit van dit --
bevolkingsdeel. Seri^e-
De party-instanties waren dus volledig i
op de hoogte en geïnstrueerd. Zoo waren
er voor
aangewezen, aie verantwourueiyn w«xo. j
voor het goede verloop der vernieling!
De organen van d=r. Staat
niet zonder meer te vereenzelvigen zyn met
de partij-organen, waren, althans in de
meeste gevallen, niet op de hoogte en j
myn overtuiging is, dat vele leidende per-
Reeds meer dan een millioen gulden
toegezegd.
Naar ons wordt medegedeeld, is giste
ren de eerste stap gedaan om te komen
tot de stichting van de „International
J Jewish Colonisation Society”, welke or-
ganlsatie zich ten doel stelt de emigratie
I van Joden uit Midden-Europa en de ko
lonisatie in voor vestiging geschikte ge
bieden te bevorderen.
De stichtingsacte van de organisatie,
welke te ’s-Gravenhage zal gevestigd
zijn, is gisteren voorbereid.
I De eerste toezeggingen voor het stich-
nog afgezien van het demonstratieve effect tingsfonds hebben reeds het bedrag van
