■ameusif
wéér. echt te
t'
Vwkculk
FRANS VAN CAMP
OUDSCH courant
Vrijdag 18 November 1938
Tweede blad
Jantje
SINTERKLAAS
G E V
A
L
E N
MIDDENSTANDSDIPLOMA
1Een.
Kleiweg 23 - Gouda
Ujj het a.s. 40-jarig jubileum van de Rjjkstuinbogwschool
te Boskoop. v
Het leven om de school.
sru°^ <^ibfbKAfS)
BEZOEK VAN Z. M. DEN KONING VAN BELGIE
Avondretours naar Den Haag
Den geheelen dag Geldig
BESCHUIT
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
VAN Z N
PA
RD
KRACHTIC GEURIG VOORDEELIG
DE KLERKeZN
Op vèrkenning door Sudetenland.
Het vliegtuig als geneesmiddel.
RADICALE RATTENDOODÈr
Zeer geslaagd mo
del met origineel
voorblad en mo
derne sluiting. In
rachtige tinten
ruin en blauw
Uw drogist verkoopt thans
ook P.ÓDONT - doodelijk
voor rat en muis, doch onge
vaarlijk voor huisdieren en
pluimvee Per doos 40 c«nt.
nkstukies
Ovündschoe-
Keurig wan
jChoentje met mo-
derne zijsluiting.
Zeef fraai bewerkt.
In bruin, blauw en
zwart
Zeer fraai en cor
reet met suède ge
garneerd, praenti-
6e pasvorm. In
lauw ert bruin
ito). Hoogst ele
gant en chic. In
prachtige combi-
notie van zwart
satifn en ethf zilver
Ambtenaren tot Maandinkomen zonder
borg. Wettelijk tarief
Inlichtingen (postz. v. .antw.) en afwikke
ling schriftelijk.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK,
GELDSOHIETBANK, Mauritsweg 3, Rot
terdam.
Knalroode Dame
molière, 't Nieuw
ste mode snufje.
Zeer fleurig. Ook in
achtig oxblood
In de fraaiste pla
teau stijl, prachtig
Sportief en chic,
in zeer aparte be
werking. In fijn
blauw, bruin
wijnrood
met suède gegar
neerd. In zeer mooi
wijnrood,snowcalf
zwart en blauw
jrlet hier 'n plakker
op het prentj»
U-kent hem toch
t „Turmao" ventje/?
SCHOENFABRIEKEN IfALWUK
Een buitengewoon
Hoogst elegant en
chic, zeer aparte
bewerking en stijl
volle hak. In nieuw
ste tint roestbruin
en zwart
chiaue uitvoering
n plati
Zeer flatteus en rijk
model. Iets hee
aparts in fijn Bor-
deaurood, snow
calf en blauw
plateau sti|l. In
prachtige wijnroo
de tint, modern
smaakvol
DE R1JKSTÜINBOUWWINTERSCHOOL TE BOSKOOP.
Hij beveelt U spontaan
Nieuwe oogst „Turmao" aai
Voor de rookera - een hee/lljlc
preseni
vii;r« i: ooont:
Op WOENSDAG 23 NOVEMBER u zijn de
van de stations aan en ten Westen van de lijn Amsterdam W.P.Utrecht
den BoschEindhoven,
t N.V. NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
•et rijn beschuit»
pap nóg vlugger,
hu hij weetdat
er van die mooie
plaatjes zijNtiMr»
pakt bij de rollen
PbA^IB
OPGAVKN WORDEN VOOR
VRIJDAGMIDDAG 12 UUR
OKWWACBT
Vlak voor de deur van frans
VAN CAMP. DIE BOFTE. NU LIGT ER
'N COLLECTIE SINTERKLAASGE
SCHENKEN IN DE ETALAGE ALS
NOOIT TEVOREN! KOOP NU
PRiACTISCHE GESCHENKEN!
HOEDEN, OVERHEMDEN, DASSEN,
HANDSCHOENEN, KORTOM, IDEAAL
OADEAUX VOOR HEEREN.
VOOR pRACnsCHE GESCHENKEN.
GROTE SCHRIFTELIJKE CURSUS (thans reeds 600 candidaten) onder
leiding van leden 0er examen-commissie, stelt verdere deelneming open.
Lesgeld 30 cent per week zonder enige extra kosten.
Aanmelding voor 1 Dec. onder No. 4070 Bur. Goudsche Courant, Markt 31*
velour-kussens 90
vanaf
Hoogstraat 208
Beijarlandschol. 72
ROTTERDAM
s, lyjkBKweekschool te Boskoop bestaat
40 jaren. Feitelyk is zy al in, haar
Be jaar, aangezien zy op 9.September 1898
jfficieel werd geopend.
Het 40-jarig jubileum zal echter eerst op
gn 24 November a.s. feestelijk worden
„dac
Heje school neemt te iBoakoop een by-
plaats in. Het is dan ook verklaar-
dat dit jubileum in deze gemeente
ongemerkt voorbij zal gaan
Wie het woord Rykstuinbouwschool
is geneigd daaraan onmiddellijk
te verbinden, n.l. dien van den
Hoerlands en Arboricultura.
heer Moerlands is' de Directeur der
M die gedurende een lange reeks van
iuasjjn groote gaven en kWhten, eerst
en later als Directeur, aan het
groei en bloei der school heeft
iltura is de naam der vereenigiaig
irlingen en leerlingen der Rijks
ooi, welke een hechte band
mbt tusschen leerlingen en oud-leerlingen
irboricultura was het,- die het initiatie!
t de herdenking van het 40-jarijj ju-
dfer school.
alleen, dat de school voor de boom-
iry in Nederland v^ui beteekenis is,
de cultures in Ned. Indië heeft
waarde. Aan de school is een lndi-
cursus verbonden en tientallen jonge-
die hier hun opleiding genoten, vonuen
ide Indische ciiltures hun emplooi.
De theoretische opleiding duurt twee jaar
•omvat twee cursusjaren.
Het eerste jaar vangt zoo ongeveer half
ptember aan. Maar tevoren zijn de jon-
hi, die tot de Rykstuinbouwschool won-
te worden toegelaten reeds eeriige
en zich aan! het voorbereiden voor
(toelatingsexamen. Voorts wordt nog op-
rockt, dat sinds eind Januari 1937 een
KMI in tuinaanleg aan de school verbon-
ea is.
Httmeerendeel der leerlingen komt van
buiten Boskoop, fcoons van boomkweekers
jongelui uit de groote steden
armen de schoolbevolking.
Het hooge percentage leerlingen, dat van
komt, heeft zijn voordeelen voor de
Tientallen jongelui behoeven kamers,
is dan ook begrijpelijk, dat vooral In
malaise jaren verschillende kweekers ei-
zijn overgegaan om jongens op kamers
Maar daarnaast worden verschil-
pensions gevonden meer op het hou-
eerlingen ingesteld.
Hoe dikwijls heeft men niet de nieu-
In April begint het al.
Zoonlief nog dikwijls in korte broek, on
to veilig geleide van vader of moeder,/
Directeur'
Na het onderhoud met den Directeur
«ordt den middag te baat genomen om ka-
ners te gaan zoeken.
Het lijstje van pensions, dat vanwege de
administratie der school werd verstrekt,
wedt dan afgewerkt.
De crisis heeft de pensionpryzen geduch'
ton zakken. Vandaar ook, dat maar al te
ükwjjln een minimaal pensiongeld bij een
to»mum van eischen wordt verlangd,
to d« geheele gemeente wordt het pen-
toibedryf uitgeoefend, zoodat het voor
"•die serieus zoeken niet meevalf om in
dag klaar te komen.
«eregeld komen er nieuwe adspirant-
^«en bij. En 's middags ziet men hen
gezette tyden in, groepjes in den proef-
r' der ^ool wandelen en zich veel hoofd-
maken over die vervelende tmuit-
jke plantennamen, die er toch inge-
moeten, worden voor het toelatings-
Uvonds worden by de plaatselijke leer-
ten van de lagere scholen privaatles-
nehaald. Het zyn moanden van harde
^bereiding.
^unieer het toelatingsexamen dan met
*dgevolg achter den rug is, en de school
l «oed begint, dan vangt het
^'liksche schoolleven mfct zyn up en
'J®8 Pas aan.
®«tohool richt zich niet enkel naar een
tonische opleiding. De leerlingen moe-
deh ook in de boomkvjeekérij practisch
Wlt*amen.
■uw?
Die van het eerste cursusjaar moeten
's middags op een kweekery en die van het
tweede cursusjaar 's morgens op een kwee
kery werken.
Theorie en praktijk gaan dus hier hand
aan haiuL
Van groot belang is het welken „baas" de
leerling krijgt.
Met de „bazen" is het nu zoo gesteld, dat
men goede en laptige bazen onderscheidt.
De lastige bazen in de oogen der leerlingen
zijn meestal de goede bazen in de oogen van
directeur en leeraren. Met de goede bazen
is het omgekeerde het geval.
Een lastige baas eischt, dat de leerling
prompt op tyd is, en 's winters valt dat
allerminst mee, wanneer de leerling niet
gewend is aan vroeg opstaan. Verder eisqht
deze baas, dat hij hard met het andere
personeel meewerkt.
Wanneer de leerling goed zyn best doet,
ontvangt hy een zekere vergoeding van
f 0.50 tot 1.per week. Dit salaris is
nog een meevallertje voor den leerling, die
het als een aardige suppletie op zyn zak
geld beschouwt.
Bij een dergelijke^ baas Wordt de jongen
goed gevormd. Hy leert van alles; krijgt een
practischen blik; plichtsbesef en verant
woordelijkheidsgevoel worden bij hem aan
gekweekt. Het zakgeld, dat by hardaren
arbeid dikwijls wordt verhoogd, is r
hem een zoete prikkel om extra zijn best
te doen. Een enkele maal gelukt het een
weekgeld van 1.50 te halen. Maar dat zijn
ae uitblinkers.
De goede bazen daarentegen geven er
niet om, wanneer hun, hulp geregeld te laat
komt; telkens een sigaret staat te rooken
of soms den geheelen dag niet verschijnt.
Ja dikwijls spannen zij met den jongen
samen om den leeraar, die hem komt con
troleeren, te bedotten. Die controle vanwege
de school is voor menigeen een bron van
groote ergernis geweest.
Wanneer een leerling op spijbelen bij zijn
baas wordt betrapt' volgt de straf op de
zonde. Op den eerstvolgende^ Zaterdag
middag moet hij terugkomen, om öf in de
school strafwerk te maken öf in den proef
tuin te perken.
Vooral in den beginne valt het werken
in eeir boomkweekery niet mee, wanneer
men van buis uit niet met buitenarbeid ie
vertrouwd. Dat ondervinden de nieuwe leer
lingen telkens opnieuw.
Alles gaat zoo onwennig. Het varen met
een schouw met mest, en vooral het spit
ten, het zijn werkjes, die leuk kunnen zijn.
Maar „vuil rapen", het urenlang schoffe
len, neen, dat kan men van hen gestolen
krijgen. En dan in den herfst, wanneer het
buiten nat en koud is, het wjrien van
heesters en planten, het poter/en verpo
ten en verplanten, heusch, dat is geen
pretje.
Maar juist deze kennismaking met het
werkelijke levep vormt de jongelui zoo uit
stekend. Ze leeren tegen een stootje kun
nen; ze gaan aajTOiakken. En zoo langza
merhand worden zy gevormd tot jongelui,
die een practjwhen kijk op het leven krij
gen en tot jongens van de daad.
En ook op school gaan zy zich meer in
spannen. Zoo vliegen de schooljaren om.
Wanneer dan eindelijk het einde van den
schooltijd -daar is, en zy straks zullen uit
vliegen, tegenwoordig kan men wel zeggen,
naar alle werelddeelen, dan ziet men voor
het meerendeel jongens, waar de maat
schappij wat aan zal hebben.
Het is derhalve begrijpelijk, dat de
school leerlingen heeft gekend, die het, in
het leven ver hebben, gebracht, die zich ver.
antwoordelijke functies zagen toevertrouwd,
die goede zaken hebben gesticht, die wat
tot stand hebben gebracht.
•En bij de vele gelukwenschen, welke ter
gelegenheid van het 40-jarig jubileum der
school straks ongetwijfeld zullen worden
aangeboden, voegen wij gaarne de onze.
Moge de Rijkstuinbouwschool blijven
blodien en groeien tot in lengte van jaren
en mtoge zjj nog tallooze jongelui, theore
tisch en practisch geschoold, aan de maat
schappij afleveren, die later met eere zullen
worden genoemd.
Waar de dichte oerwouden hun eeuwig lied zingen.
Namen als Marienbad, Fran^enbad,
Karlsbad en Tepliz-Schönau zijn
bekende over de geheele wereld.
Want honderdduizenden zieken uit
alle oorden der wereld zijn hierheen
gekomen en vonden er genezing by
de heetwater bronnen en door het ne
men van modderbaden. Dankbaar
gaan hun gedachten terug naar dif
oord, waar hun leven gered wei% en
zij als het ware heTboren werden.
Door de internationale politieke ge
beurtenissen zijn schel de schijnwer
pers dpr algemeene aandacht gevallen
op dit gebied. Een ieder Weet thans
te vertellen waar de Sudetenduit-
schers wonen, maar weten zy ook van
hun gewoonten, hun tradities, hun
land?
Hun naam ontleenen zy aan de
machtige bergketen der Sudeten, die
als een hoefijzer om het vruchtbare
Bohemen heensluit, de opening naar
het Zuiden gekeerd.
Het aspect van Sudetenland.
Het Sudetenland is vol afwisseling.
Vruchtbare velden, sappige weiden,
weelderige boomgaarden en ruischen-
de wouden, waarin men uren achter
een kan gaan zonder een sterveling te
ontmoeten, af en toe slechts een wild
dier ,dat schichtig terug springt in de
struiken en daarboven het eeuwige
gezang van de groote woudreuzen.
Wanneer men op een hoogte staat en
een vrij uitzicht heeft over den om
trek, aanschouwt men een prachtig
mozaiek. Liefelijke dalen, steile berg
hellingen of een zacht glooiend heu
vellandschap. De steden zijn door hun
hoogen ouderdom schilderachtig.
iScherp gescheiden zijn de badplaat
sen, die over het algemeen hypermo
dern zijn en daartegenover de merk
waardige boerenwoningen, die door
hun properen eenvoud dikwijls doen
denken aan de boerderijen uit onze
streken. »-
In het Sudetenland kan men heer
lijke tochten per schip ondernemen,
maar er is meer. De meest verwende
alpinist zal hier zjjn hart kunnen op
halen. De glooiende hellingen van de
bergen leenen zich in den winter uit
stekend voor de skisport. In vele op
zichten is het daar een paradijs en het
is niet toevallig dat een groot deel van
het land inderdaad „Boheemsch Pa
radijs" heet. Het is gelegen aan de
oevers van de Elbe ten Noorden van
den bisschopszetel Leiternitz. Wie 't
landschap goed wil leeren kennen,
moet op een van de witte stoomboo-
ten van de Saksisch-Boheemsehe
scheepvaartmaatschappij zich een
eindwMgs de Elbe laten afvaren. En
dan zal hij spoedig tot de ontdekking
komen wat de reden is, dat men deze
streek een paradijs noemt. Het is een
vruchtbare hof van Eden, waar reus
achtige hoeveelheden ooft jaarlijks
rijpen. Wie in het voorjaar ten tijde
van den bloei \jjt tochtje onderneemt,
zal betooverd worden door de sneeuw
witte bloesempracht, die als een gol
vend schuim over de boomen schijnt
te zijn uitgegoten. In dit verband
moeten speciaal de namen der plaat
sen Wanow, Sebusein, Salosel en Du-
bitz genoemd worden, hier bloeien de
boomgaarden in een overweldigende
schoonheid.
Maar ook wanneer men verder gaat
blijft de tocht zeer interessant. Want
al spoedig komt de belangrijke indus
trie en kolenstad Aussig in zicht.
Trotsch ziet uit de hoogte de burcht
Schreckenstein neer op de stad. En
even later komt men door de dubbel
stad Tesjen-Bodenbach, welke trouw
bewaakt wordt door den Schafer-
wand en den Quadernberg tenslot
te bevindt men zich in het Elbezand-
steengebergte.
In het Elbezandeteengebergte.
Hier is het landschap majestueus,
machtig rijzen de bergwanden op,
grotesk zijn de rotstoppen gevormd.
Hoog en kaal steken zy uit boven de
ruischende wouden. Diep daar bene
den liggen de duistere dalen en de
kunstmatig door stuwdammen ge
vormde meren, de Edmundsklanyn en
de Wildenklamm. De schoonheid van
het land ligt hier opgetast en men
kan het beste vanuit Herrnskretschen
een klein plaatsje aan de Elfcré, zyn
tochten beginnen. Dat men hier, in
het oord der steile rotsen, graag en
veel klautert, behoeft nauwelijks be-
t0°g.
Heel anders wat de natuurlijke ge
steldheid betreft, dan het middenstuk
van het Sudetenland, zijn de ondoor
dringbare wouden van Bohemen en
het stroomgebied van de Moldau.
Deze streken zijn nog altijd onaange
tast. Hier heeft de cultuur, de
hand der menschen ,zich nog niet
doen gelden. Hier wordt het hart van
den natuurvriend getroffen door de
groene, zonnige dalen, evenzeer als
door de' donkere oerwouden, die op
sommige plaatsen omhoog klimmen
tot de toppen der bergen. Hier is het
stadje Eisenstein het natuurlijke mid
delpunt. Egerland toont weer een heel
ander aspect. Daar ligt de eeuwen
oude keizerstad Eger, waar men vele
interessante en historische gebouwen
aantreft; daaronder bevinden zich de
trotsche burcht en het stadhuis, waar
Wallenstein, de beroemdste veldheer
uit den Dertigjarigen Oorlog, ver
moord. werd.
Van hier tot aan den Elbestroom
strekt zich een strook land uit, die op
merkwaardige wijze de grootste con
trasten vereenigt. Hier liggen in het
liefelijke heuvellandschap de bad
plaatsen Marienbad, Franzenbad,
Karlsbad en Tepiitz, waar de heet-
wa.terbronnen worden aangetroffen.
Het water wordt over de geheele we
reld verzonden. Merkwaardig is het
contrast dat men hier ziet: luxe ho
tels naast donkere mynen. Daar wor
den de waardevolle kolen aan de
schoot der aarde ontrukt. Ook de
bloedroode granaatsteenen, waarvan
men allerlei siervoorwerpen vervaar
digt.
Het gedeelte, dat aan Silezië grenst
loont een bezoek. Ten Zuiden van
Görlitz ligt de oude, interessante stad
Friedland met het stamslot van Wal
lenstein en nog verder naar het Zui
den, komt men in het mooie Reichen-
berg, een industriecentrum.
Hier de Jeschkenberg, een druk be
zocht uitkykpunt, vanwaar men een
prachtig gezicht heeft op het Reuzen
gebergte, dat in het Noorden oprijst.
Hooger en hooger verrijzen de groe
ne weiden achter Gablonz, worden
steiler en steiler om tenslotte te ein
digen in den geweldigen bergkam,
waarvan de hoogste top 1608 meter
de hooge Schneekoppe is. Een verruk
kelijke streek ofti te dwmen, dit ge
bied van den berggeest Rübezahl. Ook
des winters heerscht hier een groote
bedrijvigheid. Door de lange hellin
gen is deze streek een uitgezocht ter
rein voor de skisport. Het Reuzenge
bergte biedt den verwoeden alpinist
op menige plaats gelegenheid zijn
stoutste stukjes te vertoonen.
Merkwaardig is het gesteld met het
naburige landschap Braunau. In de
omgeving van Adersbach en Weckels-
dorf heeft de natuur zich een grapje
veroorloofd door een rotspartij te
vormen ,die in vele opzichten doet
denken aan een stad en rotsstad ge
noemd wordt, een ware magneet voor
de vreemdelingen. Sudetenland is een
merkwaardig land, waar gratie en
oerkracht, liefelykheid en somberheid
hand in hand gaan. Waar men ook
komt, men zal verrast zyn door de
schoonheid en de verscheidenheid der
tafereelen.
Luchtreizen voor asthmaUjders.
Een pleziewlucht geneest kinkhoest.
In den laatsten tyd is meer dan
eens melding gemaakt van ziektege
vallen, speciaal der hoogere lucht
wegen, waarby het vliegtuig met suc
ces als geneesmiddel dienst deed. Na
dere bijzonderheden ontbraken even
wel. Het kan daarom van belang zijn
eens na te gaan, wat men op dit ge
bied heeft bereikt, hoe deze genees
wijze is ontstaan en hoe de weten
schap erover denkt.
Haar ontdekking dankt deze hooge
luchttherapie door middel van het
vliegtuig zooals dit by ontdekkin
gen zoo dikwyls het geval is aan
een toeval. Daarbij is het een ontdek
king van zeer recenten datum; zy is
nog niet veel ouder dan. een-jaar.
Een jong Amerikaan nam zyn ver-
Op bepaalde hoogte, doorgaans tus
schen de 2000 en 3000 meter trad een
verbluffende verbetering in den ge
zondheidstoestand van het meisje in.
De ademhaling werd normaal en de
hoestbuien kwamen tot staan. Merk
waardig was, dat de boven steden ge
legen hooge luchtlagen een opvailend
betere uitwerking hadden dan byv.
de atmosfeer boven een typische berg
streek.
De door den geneesheer verzamelde
gegevens werden wetenschappelijk
uitgewerkt. Natuurlijk is het nog niet
mogelijk^reeds thans een definitieve
conclusier uit een en ander te trekken
daarvoor is de tijd te kort geweest.
Wel echter heeft de betreffende me
dicus ook by tal van andere asthma-
patiënten uitnemende resultaten ver
loofde, die aan chronische asthma
leed, af en toe eens mee iri zijn sport- kre«en' eenvoudig door hen op gezette
J tijden hoogtevluchten te laten maken.
vliegtuig. Noch hy, noch het meisje
hadden daarmee eenige bij zonder^ be
doeling. Zy kwamen echter aldra tot
de ontdekking dat de gezondheidstoe
stand van het meisje na ztilke uit
stapjes met het vliegtuig aanmerke
lijk beter was. Vooral het verblijf op
2000 a 3000 meter hoogte gaf het
meisje veel verlichting. De adembe-
klemming hield op en de afmattende
hoestaanvallen verdwenen bijna ge
heel. Het was een ware weldaad.
Een verrassende ivaameming.
Deze verschijnselen herhaalden zich
zoo regelmatig«bjj elke vlucht, dat de
jonge menschen meer en meer tot de
overtuiging kwamen, dat er verband
moest bestaan tusschen het verblijf
in hoogere luchtlagen en den verbe-
terdenSÉezondheidstoestand van het
meisjeWfe raadpleegden daarom een
dokter ^Heze vergezelde hen toen op
verschelKie vluchten, waarby hij het
asthmatische meisje telkens nauwkeu
rig observeerde en onderzocht. Het
resultaat was iederen keer hetzelfde.
In enkele gevallen werden de patiën
ten volkomen van hun lastige kwaal
verlost.
De verkeersvlieger en zijn J kin
deren.
Het succes met dergelijke vliegku-
ren bleef echter niet tot asthma be
perkt ook bij andere ziekte van de
hoogere luchtwegen werden gunstige
resultaten verkregen. Bijvoorbeeld bij
kinkhoest. Ook hier was het een bloot
toeVal, dat tot de ontdekking van het
nut van hoogtevluchten leidde.
Mr. Humbert, piloot bij de „Ame
rican Airways", een van de grootste
Amerikaansche luchtverkeersmaat-
maatschappijen, is vader van zeven
kinderen. Al deze kinderen werden na
elkander door een hevige kinkhoest
aangetast. De dokters deden wat zy
konden, om de kinderen te helpen.
Zij schreven de eene medicijn na de
andere voor, maar de kinderen kon
den den hhest niet kwijtraken. Om
zijn kinderen wat Afleiding te geven
t
