ILTIJD „DE PELIKAAN" INI. VAN DORP Wanneer U zich moe overwerkt voelt, nee dan eens Tonicum Noui - TONICUM NOURY G E LD IN HEEL NEDERLAND Stop bij hel Esso leeken Chlorödont Essolubelr mm. EK OPGEVOERDE EiKUITEIE BENZINE HOE IS'T MOGELIJK! Wat zie? die jurk van Bep er onfris uit naast jouw bedaegoed! m GOUDSCHE COURANT Vrijdag 27 Januari 1939 Tweede blad S T O O M E N VERVEN hangt van uw remmen af! Grossierderij in Tabak, Sigaren en Sigaretten. ALLE MERKEN tegen CONCURREERENDE PRIJZEN voorradig. SPECIAAL ADRES voor GOUDSCHE WAAGJES, prima 3 ct. sigaar in doosjes van 10 stuks. ZEUGESTRAAT 76 - Telef. 3475 - GOUDA. WAT BETEEKE NT £SSO i - m 221 verdubbel Uw energie... De Behangselpapier-Industrie. Diploma's vervangen den sluier De kip en de kaas in Midden-Amerika. Ambtenaren tot maandinkomen zonder bprg. Wettelijk tarief. N.V. NATIONALE VOLKSBANK- GELDSCHIETBANK, Maurit8weg3 Rotterdam (C.). Inlichtingen (postz. v. antw.) en afwikkeling schriftelijk. de laagst mogeliike prijzen voor VEEL BETER WERK in CHEMISCH REINIGEN STOPPAGE WATERDICHT MAKEN MOT-ECHT MAKEN ONTVLEKKEN PERSEN enz. enz. in de uitstekend ingerichte fabriek van Stoomerij en Ververij van 1907 GOUDA Kantnor: Fluw<?elen Singel 21 Telefoon 3066 (Amerika) Hun leven en het uwe evenzeerl - kan misschien morgen al behouden blij- - Koop-nu een dooi Erdal Schoencrême bij Uw winke lier en U ontvangt tegen In levering dezer advertenties GRATIS EEN DOOS ERDAL TER WAARDE VAN 10 ct. Een zeldzaam voordeelige aanbieding voor onze Hollandsche huismoeders, die aan de vermaarde Nederlandsche Erdal Schoencrême de voorkeur geven I En waarom zoudt U onbekende of bui- tenlpndsche merken koopen? Er is immers Erdal, die schoenen en geld spaartl ALLEEN GELDIG VOOR INWONERS VAN DE STADi GOUDA. w. TOT EN MET ZATERDAG. 2R Januari 1939. UW NAAM. ADRES.™.... WOONPLAATS. ERpAl ZWART, BRUIN ïN Vliir IN DO04EN VAN 10 ÉN 15 CT. ven dank zij uw remmen Vul btt Toen op 1 Juni de opgevoerde kwaliteit der Standard benzine werd ingevoerd over geheel Nederland, wisten wij, dar deze kwa liteit aan alle eischen der moderne automobiel- en motorrijwiel techniek moest voldoen. De enthousiaste ontvangst van dit product en de kenmerkende voorkeur hiervoor waren een doorslaand bewijs voor de buiten gewone kwaliteiten. Inderdaad, ieder automobilist en motorrijder in Nederland kan thans de voordeelen genieten van een brandstof van hooge klasse me^r kracht, betere kwaliteiten en düs bezuiniging. Daarom hebben wij besloten, deze brandstof Esso te noemen. Esso Is voor alles het symbool van de hoogste kwaliteit. DAAROM IS Esso de brandstof, die meer kilometers voor minder kosten geeft Esso hetteeken, dat U een uitzonderlijk goed product garandeert; Esso het woord, dat een eerste kwaliteit waarborgt voor een serie automobiel- en motorrijwiel-producten, die over de geheel* wereld als zoodanig erkend worden. EN ALS RADION GOEDKOPER WAS ZOU IK HET DADELIJK NEMEN KIJK EEN5 HOE MOOI HÉT KUSSENSLOOP IN RADION IS GEWORDEN HOE KOMT JOUW GOED TOCH ZO WIT, ELLY IK KRIJG HET MIJNE NOOIT ZO, ONDANKS WEKEN EN WRIJVEN MAAR WEET Jt DAT DAN NOG NIE1 RADION KOST NU MAAR 15 CENT-ENK KWALITEIT IS EVEN VOORTREFFELIJK ALS ALTIJD RADION DOET AL f HOE PRACHTIG WIT EN HET WERK VOOR ME IK ZAL HET JE DADELIJK LATEN ZIEN ZACHT U heeft misschien veel ervaring, maar zodra U het Radion-wit ziet, begrijplï U niet, hoe U ooit tevreden heeft kunnen zijn met andere zepen en zeep p poeders. Het zuurstofboudende sop van Radion Verwijdert alle vlekken en ingedrongen vuil en maakt het weefsel absoluut wit, omdat het vol komen schoon wordt. Alleen met Radion krijgt U het echte Radion- wit; ook voor Uw was uitsluitend Radion! BOVENDIEN OP ELK PAK EEN BON VOOR GESCHENKEN! landen moeten mool-wit zijn èn gezond. Zorg dat U witte en gezonde tanden hebt door 's morgens en 's avonds Chlorodont te gebrui ken, de bekende kwaliteits-tandpasta. De prijzen zijn nu verlaagd25 ct. per tube, groote tube 45 ct. Onderga de opwekkende en versterkend! I werking, die lichaam en geest nieuM krachten schenkt. Ondervind den weldadig kalmeerenden Invloed op Uw zenuwen, dl* U rustiger en beheerschter maakt. Moe heid en slapte verdwijnen doorTonlaiffl Noury! Eén theelepeltje vóór den maaltijd Bij alle apothekers en drogisten verkrijg baar f 1.80 par flacon. Dubb. flacon f 2iS Het is nu de tijd om de motorolie te ververschen. 7 d bet carter met MOTOR Oil 30 VD De winterolie uit de serie Esso fmsducten. STANDARD AMERIKAAN SC HE PETROLEUM COMPAGNIE N.V. GEBOUW PETROLEA 'S-GRAVENHAGB Niets schenkt mogen tege loosheid No I weerstandsvar- beid an rua^e- ls Tonicum kalmee laai, walk dan geest, versterking voor •ami Tonicum NouryI Rooit epoedig bemerkt U den heerlijk invloed van dit buitengewone middel. Uw lichaam kracht en weersta kalmeert de eenuwen. Geen beter volkomen fit te wordenI Een jaarproductie van 20 mülioen rollen. Aan den buitenkant van Amster dam, aan de Duivendrechtsche kade, staat een reusachtige fabriek waai behangselpapier gemaakt wordt. Er zjjn er maar enkele in ons land en van deze is die van de N.V. Rath Doodeheefver de belangrijkste. Deze fabriek is wederom belangrijk uitge breid met een nieuw fabrieksgebouw, waarin alle vindingen der moderne techniek toepassing hebben gevon den, waardoor het mogelijk is gewor den de uitingen van kunst, geest en vaardigheid ook op het terrein van de fabricage van behangselpapier tot het hoogste op te voeren. In de vijftig jaren dat dit bedrjjf thans bestaat, waarbij eerst sinds 1926 de fabricage ter hand is geno men, vóórdien was het uitsluitend groothandel, is het tot zoodanige ont wikkeling gekomen, dat de Neder landsche behangselpapier industrie thans in staat is in de behoeften van de Nederlandsche verbruikers te voorzien, onafhankelijk van het bui tenland is geworden. Door de nieuwe uitbreiding dezer fabrieken is thans de productie opgevoerd tot een capa citeit van bijna 20 millioen rollen be hangselpapier per jaar. Niet velen onzer lezeressen zullen weten hoe het behangselpapier wordt gemaakt, dat in zoo tallooze variaties in de komende dagen weer zal wor den voorgelegd, wanneer aan de ka mers een nieuw en frisch aanzien zal worden gegeven. Daarom vertellen wij er wat van, zooals we het zagen in die enorme fabrieksruimten aan den buitenkant van Amsterdam en zooals het ons door de vakbekwame geleiders werd toegelicht. De behangselpapierfabriek ont vangt zijn papier, dat zijn grondstof is, in allerlei soorten, kwaliteiten en dikten van de papierfabriek, die dit hier te lande maakt en die ook an dere papiersoorten fabriceert, voor drukkerijen en andere bedrijven. Dat papier komt in rollen in de behang selpapierfabriek en wordt daar be drukt en op andere wijze bewerkt tot het behangselpapier dat onze kamers zoo kan sieren. Al naar het een een voudig dan wel een zeer fraai behang is, is het aantal der bewerkingen. De eenvoudigste behangsels zijn de z.g. naturel papieren. Bij deze vormt de tint van het papier zelf de fond, waarop het patroon wordt gedrukt. Dit geschied in één enkelen bedrijf s- gang van de machine. Dan zy-n er de papieren waarvan een deel van het dessin vooraf wordt gedrukt, terwijl het overige in een twéede bewerking als overdruk daarop wordt aange bracht. Soms wordt het papier in een effen kleur bedrukt waarvoor een speciale machine dient, waarop door middel van een aantal in de breedte heen en weer gaande borstels de op gebrachte verflaag over de voortloo- pende papierbaan wordt verdeeld- Daarna wordt dan dit papier met een patroon bedrukt. Voor het behangselpapier wordt een geheel ander drukprocédé toe gepast dan voor ander kleurendruk- werk. Wordt voor kleurendruk op de boekdrukpers gebruik gemaakt van cliché's, voor elke kleur een andere, hier wordt van walsen gedrukt. Een wals is een houten cylinder, waarop het gravuur, wat afgedrukt moet worden, is aangebracht. Dit 5 a 6 m.M. hooge gravuur is samengesteld uit stukjes en strookjes koper en vilt. De fijnere gedeelten van het patroon worden in koper uitgevoerd, de gro vere partijen zijn van vilt met een bandkoperen contour. Voor elke kleur is evenals by de cliché's voor dr boekdrukpers een aparte drukwals noodig. Zoo zjjn er dessins, waarvoor twaalf drukwalsen worden gebruikt, die op de moderne machine zóó zjjn aangebracht, dat alle kleuren precies sluitend in één bedrijfsgang der ma chine worden afgedrukt. In een ein- delooze*baan wordt daarvoor het pa pier aan de behangselpapier druk- machine toegevoerd. Om te kunnen afdrukken moet aan elke drukwals geregeld een zekert hoeveelheid drukverf worden toege voerd. J)it vindt op de volgende wijze plaats: In de nabijheid van elkt drukwals bevindt zich een bak met verf van een bepaalde kleur, waarin een z.g. verfrol steeds ronddraait. Deze verfrol brengt doorloopend een zekere hoeveelheid verf op een druk- doek, dat de verf naar de drukwals transporteert. De hoeveelheid verf, die op deze wijze aan een drukwals wordt toegevoegd, wordt op de ma chine geregeld. Als de papierbaan bedrukt, dus als behangselpapier de machine verlaat, is deze nat en moet ze worden ge droogd om opgerold te kunnen wor den. Daarvoor dient e,en vernuftige installatie. De natte papierbaan word! automatisch in lussen van c.a. 4 me ter hoogte opgehangen en langs een verwarmde transportbaan gevoerd, die tweemaal 40 meter lang is. Aan het eind dier baan is het papier droog en wordt het op een machine tot rol len gewikkeld. Van deze groote rollen worden dan later kleinere rollen ge sneden. Na de droging ondergaat het be hang meermalen nog een bewerking om er een relief in te persen, waar door de tinten diepte en warmte krij gen. Het is de kunst van de fabriek om die verven samen te stellen en te ver werken, die mooie frissche en toch diepe tinten geven, die goed vast hechten op het papier. Vroeger moes', de handdrukker zich met primitieve middelen behelpen, thans geschiedt dit dank zij de moderne techniek met behulp van kunstig geconstrueerde machines, die door bekwame vaklie den worden bediend. Dat in dit be drijf naast kennis van de techniek, goede smaak en kunstzin een groote rol spelen, behoeft geen betoog. Het dessin moet wat ontwerp, kleuren combinatie en afwerking aangaat, het kritisch oog der vrouw in de allereer ste plaats kunnen doorstaan, wil het kans van slagen' hebben. Hmoelijksacte met portret. Brief uit Turkije van een speciale verslaggeefster. Jndien men ons vroeg, hoe het le- De tijd van de harems behoort tot ven der vrouwen in het hedendaag- het verleden en voor zoover deze ver- sciie Turkije is, dan zouden wy deze blijven nog bestaan, zjjn het slechts vraag met een enkel woord kunnen de allerarmsten, die er onderdak vin- beantwoorden. Het zou echter een den. Vele hebben plaats gemaakt voor verkeerden indruk wekken, indien moderne woningen, die uit drie, vier, wy wilden volstaan met de bewering, vyf of meer kamers bestaan, naar dat haar leven geheel en al overeen komt met dat der Europeesche vrou wen. leder land heeft zyn zeden en gewoonten en deze verschillen onder ling zéér, zoodat men terecht kan verwachten, dat dit ook in het leven der Turksche vrouw het geval is. Een feit is, dat zy thans héél wat meer vryheid geniet, dan een aantal jaren terug, toen zy nog veilig ach ter de getraliede vensters van den harem woonde en zich niet onge sluierd op straat mocht begeven. Wat een hemelsbreed verschil was dit le ven in vergelijking met de groote vry heid, die de moderne vrouwen eu meisjes vay Turkije thans genieten! Alhoewel zij deelnemen aan het openbare leven en vele beroepen voor haar openstaan, hebben zij zich op één punt aan oude tradities gehou den, n.i. wat betreft het bezoeken van restaurants en koffiehuizen. Slechts zéér zelden zal men in dergelijke ge legenheden Mohammedaansche vrou wen ontmoeten. In andere opzichten geniet de Turksche vrouw niet minder vryheid dan de vrouwen in niet-Mohamme- daansche landen. HET NIEUWE BAYREUTH. gelang van den welstand der bewo ners. Badkamers, liften noch centraiu verwarming ontbreken in deze flat woningen evenmin als ander modern comfort. Kamers met groote, breedc vensters maken het mogelijk, dat licht, lucht en zon binnen komen en vormen een groot verschil met de vroegere harem-verblijven. Waar het geheele leven der Turk sche vrouw zoo volkomen anders ge worden is, zal het geen verwondering behoeven te wekken, dat het kleeding- vraagstuk aller belangstelling heeft. Verdwenen zyn de lange, wijde, zij den pofbroeken en tevens de sluiers. Zy hebben plaats moeten maken voor alles, wat de mode-koningin voor de buitenlandsche zusteren decreteert. De Turksche vrouw heeft groote belangstelling voor de nieuwste mo debladen shows en salons de couture en weet met veel gratie haar robes de soir, bontjasjes en moderne hoe den te dragen, alsmede alle mogelijke andere Parjjsche nouveauté's. De oude kleeding heeft afgedaan. Zijden pofbroeken, kleurige jasjes en sluiers behooren tot de curiositei ten, waarvan naast andere histori sche souvenirs in de vitrines der mu sea een plaatsje is ingeruimd, opdat toekomstige generaties zich een beeld zullen kunnen vormen van hoe het éénmaal was. De verschillende inrichtingen voor middelbaar en hooger onderwijs, als mede technische scholen, worden door jonge meisjes bezocht. Zij, die mid delbaar onderwijs genoten hebben, komen voor vele betrekkingen in aan merking en hebben dan dezelfde rechten als de mannen. Op haar twintigste jaar hebben de Turksche meisjes actief en passief stemrecht, waardoor het mogelijk is, dat vrou-* wen in het parlement zitting hebben. Thans heeft men reeds 18 vrouwe lijke parlementsleden. 'Vele academisch gevormde vrou wen nemen vooraanstaande plaatsen in het openbare leven in, zooals o.a. Meliclia Kemal, een zeer bekwaam rechter in het gerechtshof Istanboel. Het civiele gerecht, dat uitspraak doet bij echtscheidingsprocedures, telt vele vrouwelijke advocaten. Niet minder groot is het aantal vrouwe lijke artsen, van wie velen zich in vrouwen- en kinderziekten hebben gespecialiseerd. De meesten harer studeeren, nadat zij haar artsexamen hebben afgelegd, nog aan buitenland sche universiteiten of werken elders in klinieken. Vele vrouwen oefenen een of an der beroep uit in den handel, werken op kantoren of in warenhuizen. De verkoopsters der groote magazijnen moeten tenminste één vreemde taal beheerschen. In vele voorname restaurants is een vrouw met de leiding belast, ter wijl zij de gasten ook ontvangt en toeziet, dat aan hun wenschen tege moet wordt gekomen. Meestal wordt deze functie door Russische vrouwen vervuld, aangezien zy verschillende talen machtig zijn. In verschillende bedrijven en ook in diverse huishoudingen treft men Grieksche en Armeensche hulpkrach ten aan. k Verschillende takken van sport worden door de Turksche vrouwen beoefend en alhoewel dit eerst sedert de laatste vyftien jaren mogelyk is, presteeren zij reeds veel op dit ge- bied. Te veel echtscheidingen. Huwelijken worden op het bureau van den Burgerlijken Stand gesloten, terwijl de kerkelijke trouw door den Hodsja facultatief is. In tegenstel ling met de tradities, die men in het oude Turkije placht te volgen, heeft niet de vader alleen zeggenschap waar het de keuze van een echtgenoot geldt. Het moderne meisje huldigt ook hieromtrent gewijzigde begrip pen en heeft in deze de beslissing. Slechts op het platteland verkoopt de vader zijn dochter nog aan den huwelykscandidaat, terwijl in de ste den de rollen dreigen om te keeren en de vader zyn dochter een min of meer bescheiden bruidschat meegeeft naar gelang van zijn welstand. Nadat het huwelijk gesloten is, wordt het jonge echtpaar een trouw- acte uitgereikt .waarop o.m. hun bei der portretten voorkomen. Deze acte moet bij aanvraag steeds getoond worden indien de echtelieden in een hotel wenschen te logeeren, tenzij zij in het bezit zjjn van een buitenlandschen pas- Tot voor korten tijd vonden scheidingen op ge makkelijke wijze plaats; zy waren dan ook aan de orde van den dag. De overheid heeft gemeend hieraan paal en perk te moeten stellen en heeft thans bezwarende bepalingen inge voerd, in de hoop, de huwelijksban den „hechter" te maken! Vrijwel steeds trouwen Turken met de meisjes van hun land; zelden ko men huwelijken met buitenlandsche vrouwen voor. Het komt een enkele maal voor, dat een Mohammedaan een Christenvrouw trouwt; doch het behoort tot de zeldzaamheden dat een huwelijk gesloten wordt tusschen een Mohammedaansche vrouw en een Christen. Over het algemeen kan men zeg gen dat de Turksche vrouwen zich buitengewoon vlug aan de gewijzigde toestanden in haar land hebben we ten aan te passenen zeker dient het vermelding, dat van de verkregen vryheid slechts zelden misbruik ge maakt wordt. Ondanks alle hervor mingen, die het nieuwe regime ge bracht heeft en de mogelijkheid om te studeeren en allerlei betrekkingen te vervullen, koestert het meerendeei dezer vrouwen diep in haar hart den wensch eenmaal haar hoogste roe ping te mogen vervullen, n.l. die van vrouw en moeder te zijn! Ondanks alle emancipatie kan de ware vrouw zich hiérvan niet los makennu niet en wellicht nooit OP HEfT iHANSJSCHIpMM PILEIN. J HET HUIS BER DUnSOBE OPVOEDING EN CUMUUK J I Van oudsher is gedebatteerd over de vraag wie ouder isde kip of het ei. Voor de bewoners van de vele eilanden in Midden-Amerika ligt het probleem elders; daar vraagt men zich af of de vrouw des huizes kip met kaas of kaas met kip op tafel moet brengen .Maar hoe deze keuze ook uitvalt, men is het er wel over eens, dat in beide gevallen het ge recht het beste bereid wordt met Hol landsche kaas, die daar zeer in aan zien is. Niet alleen in onze West, ook op de eilanden, die behooren tot de groote Antillen wordt n.l. by voor keur onze Edammer gebruikt voor deze combinatie, waarvan de eene vorm in het Spaansch Queso relleno opnieuw gevulde kaas wordt ge noemd. Men neemt daartoe een heel Edam mertje, waarvan het kapje is afge sneden, en de inhoud met een lepel is uitgeschept. J In ons land was deze handeling vroeger ook zeer bekend; nog niet i zoolang geleden heeft Martine Wit top Koning in een artikel„Een oud gebruik in eere hersteld" deze ge- woonte, die zij zich van logeerpartij - tjes by haar grootouders herinnerde, onder de aandacht van de huisvrou wen van onzen tijd gebracht en haar aangespoord daarmede eens een proef te nemen. Indien men bij dit uithollen wat voorzichtig te werk gaat, blijft de korst onbeschadigd en deze nu speelt bij het bovengenoemde gerecht een voornamen rol. Men vult de holte met stukjes kip, vermengd met wat gare macaroni, plaatst de bol in een vuurvasten schoten en zet dezen on geveer een half uur in den oven. De smaak van het land vordert, dat de binnenzijde der kaas rykelijk met kruiden wordt bestrooid, zonder wel ke men zich daar geen goed gerecht kan voorstellen. Doch ook voor „Kip met kaas" wordt ons nationaal product als bij zonder geschikt genoemd. Deze wordt gemalen of geraspt .(eventueel met macaroni vermengd) en gekruid waarna men er het binnenste van een Kip mee vult. Vervolgens wordt de opening dichtgenaaid, zooals ook na andere vullingen (rijst, champignons, truffels e.d.) gebeurt en de kip ge braden tot ze mooi bruin van kleur is. Wellicht biedt een dezer gebruiks mogelijkheden van Hollandsche kaas aan de ondernemende huisvrouw te onzent de gelegenheid haar gezin deze West-Indische lekkernij eens voor te zetten!

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 3