I
Miele
/VI ei$ier
voortreffelijke kwellteiten en toch verbdjend /ogi
Gedé-Zalf
A. Vingerling
DE KLERK»zn:
Gouda
Kleiweg 23
GEUBELS
Uw verhuring
Het adres voor
GOUDSCHB courant Vrijdag 12 Mei 1939
Tweede blad
Huiduitslag, Jeuk,
Eczeem
Bekwame Strijksters
MEY's Boorden,
Fronts, Manchetten
GERO
ZILMETA
SCHOENFABRIEKEN WAALWIJK
CASSETTE
BAKKERS NOTEN
BRECHCOKES
SMEEKOLEN
HOUTSKOOL
VERHUIZINGEN
J.HOOGENDOORN
ROTTERDAM
DUS UW VOORDEEL
VAKKUNDIG
Alom waardering in ons land...
MAGGI' AROMA
De schatten der Albertina te Weenen.
Bali en Java in dans en schoonheid.
De strijd tegen de nachtvorst.
Krabben verergert de
kwaal en maal t U on
toonbaar. Bestrijdt do
oorzaak van uw on
dragelijke last en fol
terende Jeuk, Neem
direct D.D.D.. het re-
copt van Dr.D.Dennla.
Reeds de eerste drup-
pela doen de ondrage
lijke jeuk bedaren.
D.D.D- dringt diep in
de poriën door en
doodt de ziektekie
men. zoodat de huid
zich kan herstellen.
Flacons 76 ct., f. 1.50
en f. 2.50 bü Apot
hekers en Drogisten.
Qchttterendem smaakvolle
O modellen
GEVRAAGD. Katoenen confectie
Vast werk. Reiskosten worden vei
goed
A. VAN DANTZIG, Rotterdar
Ged.'Binnenrotte 67.
vlochten bond
schoentje. Prachtige flat
teuze snit. In fijn rood
rtief
fleurig in zeer
aparte combinatie wit
blauw
In een prach
tige cederkleur met
pastelrood of wit met
klauw Zeer mooi en rijk
bewerkt
aparte
n heerlijk luchtig
uitvoering. In prachtig
combinatje**rood/wit en
blauw/wit
tegen eelt en likdoorns, zal nimmer over
troffen worden, door welk middel, ook.
per doosje. Gedé Voetbadzout
(6 cent. Gedé Ltkdoornplelster 46 cent
en wit
VOOR
(alle maten en modellen)
NAAR
GOUWE 145
t/o de Turfmarkt.
^EVERKAAS
18 cent per ons
A. J. OPSTELTEN,
Echt leuk mo
delletje in zeer fijne
uitvoering. Heel apart, maat
In London Tan en lak
vanaf
i|z. rraaie
kinderschoentjes in
de leukste modellen en maat 18
fijnste tinten. In lak v.a
Teleph. 3082
Hoogstraat 8
Een prachtig
model zeer chique
bewerking. Iets aparts
zwart- en blauw-suède
en wit- leer
Bijzonder
elegant en sierlijk
met schitterend bewer
voorblad. Hoog chic. In
wijnrood- en zwart-suède
[5ër5Kzilmetaj=
Buitengewoon
collectie in
als afbeelding
Origineel
handgevlochten
voorblad. Een heerlijke,
soepele en luchtig
dracht. In zwart en bruin
eerenschoenen. Zeer
fijne uitvoering in zwart
en oxblood.
Het schitterende hand
werksysteem 4.90
inhoud
41 stuks
vanaf
Geïll. Prijscourant
gratis op aanvrage
PLEIN 3 - DEN HAAG
Verzending naar Indie
onder garantie
Alles prima.
Deie (rsa
ldreTe OP**
ir. Anile"
Ambtenaren tot maandinkomen
zonder borg. Wettelijk tarief.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK
GELDSCHIETBANK,
Mauritsweg 3 Rotterdam (C.).
Inlichtingen (postz. v. antw.) en
afwikkeling schriftelijk.
voorh. S. D. BOON Co.
Stationsweg en Reg.pl. 67.
Oud bekend adres.
HOOGSTRAAT 208 - BEIJERLANDSCHELAAN 72 78
BODEN 23 tel, 2618 GOUDA
Ihaaae omul
Je geld of je leven!!
T Aardig Is anders!
Maar hij laat
tenminste nog
kiezen, terwijl
iemand, die met
slechte remmen
rijdt, z'n mede-
weg gebruikers
rechtstreeks naar
het leven staat
In enkele uren klaar met
voor Maggi'a Aroma! Hoe kan het ook anders voor
een middel dat zo uitstekend voldoet, om vele gerech
ten in een oogwenk smakelijker te maken.
Een kleine toevoeging is reeds voldoende voor een
verrassend resultaat Daardoor is Maggi'» Aroma ook
voordelig in het gebruik
Flacon Na 0 kost nagevuld 14 ct
1 - 27
Let op de geekode etiketten
sn de fabrieksmerken: de naam
MAGGI en de Kruisster
die electrlsch woscht én wringt.
Mlele electrische waichmaohines met fiouten
of geëmailleerde kuip in de betere winkels.
Thona verkrijgbaari
met draaibaren krachtwringer vanaf f 7.70 par maand,
tonder wringar vanaf f 6.15 per maand-
Meesterwerken van alle kanstvoortbrenaende volken
'fot de belangrijkste kunstverzame
lingen ter wereld behoort zonder
eenigen twijfel de collectie teekenin-
gen en prenten der Weensche Alber
tina, die èn wat karakter èn wat ver
scheidenheid en kostbaarheid betreft
haar weerga niet vindt, daar zij de
meesterwerken van alle kunstvoort-
hreitgende volken omvat.
De Albertina dankt haar naam aan
hjar stichter, prins Albert van Sak-
jen, een zoon van Friedrich August
III en zijn gemalin, Maria Christine,
Je lievelingsdochter van keizerin
Maria Theresia. Ruime financieele
middelen stelden prins Albert, dié één
der grootste kunstkenners van zijn
[jjd was, in staat om alles te koopen
wat hij ontdekte. Het feit, dat er on
der de Fransche revolutie onmetelijke
schatten, die zich in kerkelijk bezit
bevonden, door den staat genaast
werden, bewees hem hierbij goede
diensten. Prins Albert was stadhou
der in Hongarije en later in de Ne
derlanden en vooral in deze laatste
positie kon hij zyn verzamelwoede
botvieren.
De Weensche Albertina is onderge
bracht in het vroegere paleis van
prins Albert, dicht bij de Hofburg.
Hier heeft de prins vele jaren door
gebracht met het rangschikken en
bestudeeren zijner verzameling. Zijn
adoptiefzoon en erfgenaam, aartsher
tog Karei, de overwinnaar van As-
pern, breidde de collectie niet onaan
zienlijk uit. Vervolgens gingen de
schatten over aan aartshertog Al-
brecht en tenslotte aan aartshertog
Friedrich, den Oostenrijkschen opper
bevelhebber tijdens den wereldoorlog,
die meestal op zijn slot in Hongarije
resideerde en zich om de Albertina
maar weinig bekommerde.
In 1920 werd db verzameling dooi
den staat genaast en vereenigd met
de eveneens in staatsbezit overgegane
collectie van prins Eugenius van Sa-
voye. De veelzijdigheid der Albertina
werd nog belangrijk vergroot door
De Albertina met het standbeeld van wins Albrecht.
rijke schenkingen uit het bezit van
de „Nationalbibliothek" en de „Burg-
hauptmannschaft". De verkoop van
waardevolle doublettes maakte het
tenslotte mogelijk, de prachtige tee-
keningen van Cranach uit de collectie
van graaf Salm aan de Albertina toe
te voegen.
De Albertina bezit de kostbaarste
Duitsche houtsneden en koperdruk
ken uit de vijftiende en de zestiende
eeuw ;ook de grootste Dürer-collectie
welke een wereldnaam geniet, is haar
eigendom. Ontelbare reproducties dei-
meesterwerken van Durer, die in de
Albertina bewaard worden, vindt
men in alle landen ter wereld; wij
noemen hier slechts „de gevouwen
handen", „de jonge haas", „het zelf
portret van den knaap Diirer". De
Dürer-collectie der Albertina omvat
alles wat de Neurenbergsche meester
bij zijn dood naliet, kunstschaten van
onberekenbare waarde, waarvoor de
groote maecenas keizer Rudolf II een
heel graafschap in Moravië geboden
moet hebben, vóór hjj ze ten koste
van een geweldig bedrag verwierf.
Pieter Brughel Sr. en ook Rubens
zijn in de Albertina beter dan waar
ook vertegenwoordigd; ook kan men
er een groot aantal zeldzame teeke-
ningen vap Rembrandt bewonderen;
men vindt er voorts teekeningen van
de meesters van alle Intaliaansche
scholen, waaronder de „Madonna met
den granaatappel" van Rafaël en de
„badende soldaten" van Michelangelo
wel het meest vermaard zijn. De tee
keningen v$n Fransche meesters uit
den tijd van de Rococo als Boucher
en Fragonard vinden zelfs haar weer
ga niet in Parijsche verzamelingen.
Wat de meesters uit latere tijden be
treft, is vooral de in 1905 gestorven
aquarellist Rudolf von Alt goed ver
tegenwoordigd.
De Albertina is telkenjare het doel
van vele kunstkenners en kunstlief
hebbers uit alle landen der wereld.
Oostersche dansers maken Europeesche tournee.
De inheemsche dansen van het Oosten.
Voor de eerste maal heeft de Neder-
landsche regeering een groep Ba-
lineesche en Javaansche tempeldan
sers van de schoone eilanden Borneo,
Java, Lombok, Bali, Celebes, Sumatra
en Soembawa op tournee gezonden om
Europa een levendiger beeld te geve»
van de Javaansche en Balineesche
danscultuur. Deze tournee van de
(men trad op in China,
Italië, Roemenië, Zuid-Slavië, Hon-
Karjje en Duitschland) is tot nu toe
een groot succes gebleken.
De groep staat onder leiding van
de 24-jarige Javaansche danseres
Devi-Dja en den regisseur Ferry de
Koek.
De 28 dansers en danseressen,
waaruit deze groep bestaat, begonnen
hun gastvoorstellingen in het Oosten.
Men gaf voorstellingen in China en
oogstte er veel succes. Het was voor
deze menschen een belangrijke ge
beurtenis zulk een lange kunstreis te
beginnen, want geen der leden, zelfs
n'et de leidsters, had óóit meer van
de groote wereld gezien dan zijn of
baar eigen geboorteland. Overal waar
de dansgroep kwam, moest men den
^tgestelden tjjd vóór het optreaen
'Plengen.
De inheemsche dansen van het Oos
ten. waarin, zooals men weet, de Oos-
"ngen hun goden en vorsten eeren
en huldigen, hebben overal in d® be
gaafde wereld veel waardeering on-
orvonden; de dansen zijn symbo-
'8ch, zij prijzen de heldendaden en
°°nen tevens de groote schoonheid
het menschelijk lichaam dat danst
'i volkomen overgave en toch zoo be
tracht blijft. Slechts de volksdan
sen staan een vrijeren bewegingsvorm
De danskunst is op de Indische
den een spiegel des levens.
Vier-vijf de der eilandbewoners
danst1
Devi-Dja en Ferry de Koek hebben
verteld van hun jonge leven en van
het succes, dat hun dansgroep mocht
ontmoeten. Reeds als kind van vijf
jaar danste Devi-Dja. Thans is zij
24 jaar en staat op het toppunt van
haar roem.
Zooals bijna alle dansers op Java
en Bali stamt zij uit epn dansersfami
lie, di« kan terugzien op een roem
rijke geschiedenis van eeuwen. Want
de dans wordt op Java en meer nog
op Bali, dat minder beïnvloed is door
het Mohammedanisme dan Java,
sinds duizend jaren van generatie op
generatie „geërfd".
Vier-vijfde van alle bewoners van
Java en Bali dansen. De Hindoes
kwamen in het jaar 75 voor Chr. van
uit Britsch-Indië naar Java en brach
ten hun danscultuur en hun religieuze
zeden mee. Eerst rond 1300 trachtten
de Mohammedanen de tradities dei-
Hindoes op den achtergrond te schui
ven. Bali echter verdedigde heldhaf
tig zijn Boeddhistische» religie tegen
de indringers. Boeddhistische tempels
zijn thans nog overal op Bali plaat
sen van de religieuze danskunst. Met
"bloemen, gezang en dans huldigt men
de goden. Dans is een uiting van de
liefde tot de goden. De bevolking van
Bali bestaat voornamelijk uit Hin
does. Op Java, waar het Boeddhis
me gedeeltelijk moest plaats maken
voor het Mohammedaansche geloof,
zijn échter vele namen van- Indische
herkomst gebleven.
Families met danstradities.
Iedere Hindoe-kolonie op Bali heeft
haar drie a vier tempels voor goden
diensten en haar religieuze feesten.
Daar dans godsdienst is, wordt zij
ook niet beloond of betaald. De dan
sers leven temidden van hun familie,
welke in haar onderhoud voorziet
door datgene, wat hun land opbrengt.
I Dansers worden slechts zij, die kun
nen bogen op een familie, die sinds
jaren uit dansers bestond. De dans
blijft op die manier een privilege voor
diegenen, wier voorouders behoorden
tot een gezegende familie. Reeds Me
kinderen in deze gezinnen kunnen
vaak nog voor zij behoorlijk kunnen
loopen en spreken dansen. Zij lee-
ren de liederen, die hun moeder zingt,
zij leeren gamelan en worden reeds
op den leeftijd van drie a vier jaar in
de groote dansgroep opgenomen. De
dansgroepen krijgen onderwijs op
scholen, waar zij vele uren van den
dag moeten doorbrengen. Zoolang de
kinderen zoowel jongens als meis
jes, hun kinderlijke liefde voor de go
den gevoelen, mogen zij blijven dan
sen in de tempels. Zoodra zij echter
een aardsche liefde in zich voelen op
bloeien, zijn zij verplicht den tempel-
dans op te geven. Meestal huwen deze
kinderen op 14-jarigen leeftijd.
Talrijk zijn de soorten van dans,
welke deze Oosterlingen kennen. Het
Nieuwjaarsfeest is het' grootsche
volksfeest; het wordt gevierd met
vele feest- en volksdansen, waaraan
iedereen mag deelnemen.
De verbranding8feesten.
Het grootste „feest" is eigenlijk dat
der verbranding, het terugkeeren tot
de goden. Onder vele ceremoniën wel
ke zes h zeven dagen duren, wordt de
gestorvene verbrand. Dikwijls komt
het voor, dat iemand drie jaar op zijn
begrafenis moet wachten, omdat de
familie geen geld heeft om het feest
van de verbranding te vieren! Wie
niet verbrand wordt, komt Gods ko
ninkrijk niet binnen. Het lijk blijft
dus in huis, wordt gebalsemd en
wordt eerst naar buiten gedragen als
het feest van de verbranding kan
plaats vinden.
In het voorjaar de grootste vijand vc,c den boer.
Jn deze weken en nog tot begin Juni
toe kunnen er nachten komen,
waarin de temperatuur plotseling on
der het vriespunt daalt, zoodat het
voor vorst gevoelige gewas groote
schade lijdt. Vandaar dan ook het be
lang van de middelen die wetenschap
en techniek hebben uitgedacht om het
nachtvorstgevaar te bestrijden.
Een van de grootste gevaren, die
den landbouw in het voorjaar bedrei
gen, is de vaak plotseling intredende
nachtelijke koude. Een nachtvorst
kan de kansen op een goeden oogst
voor een heel jaar vernietigen en
daarmede de geheele volksgemeen
schap groote schade toebrengen. De
fruitteelt in vrijwej geheel Midden-
en West-Europa heeft dit verleden
jaar tot haar schade moeten onder
vinden. En nu nog zijn wij daarvan
de gevolgen niet te boven. Immers,
nog zeer onlangs moest de invoer van
buitenlandsche appelen worden ver
hoogd, wilde de fruithandel niet in de
grootste moeilijkheden geraken.
Daar wij nog niet in staat zijn, het
weer naar onze hand te zetten, blijft
ons niets anders over dan langs indi-
recten weg voorzorgen te treffen en
fn dit opzicht zijn ook reeds zeer goe
de resultaten bereikt, die evenwel nog
lang niet algemeen bekend zijn en
toch verdient elke bruikbare maat
regel op dit gebied in den ruimsten
kring bekend te zijn.
Op grond van de goede resultaten,
die in het grootste fruitteeltgebied
van de aarde, in Californië, met
rechtstreeksche verwarming van de
lucht zijn verkregen, heeft men ook
in Europa tot een soortgelijke metho
de zijn toevlucht gezocht. Doch ter
wijl in Californië de plantages met
petroleumkachels worden gestookt,
probeerde men het hier, met name in
de bruinkooldistricten, met luchtver-
warming door "bruinkoolbriketten-
vuren. Hiervoor worden gewone bri
ketten gebruikt, die in stapeltjes van
vier tot zes stuks om de twee meter
tusschen de bedden worden gelegd en
in brand worden gestoken. Briketten
geven niet alleen groote hitte, doch
zij hebben daarenboven het voordeel,
dat zij geruimen tijd branden, zoodat
met opvallend geringe middelen groo
te oppervlakten tegen de nachtvorst
kunnen worden beschermd. Volgens
de uitkomsten van de proeven, dooi
de proefstations in Duitschland op dit
gebied genomen, bedragen de kosten
voor 100 vierkante meter verwarming
gedurende één vorstnacht met inbe
grip van arbeidsloon en andere bij
komstige uitgaven slechts 2 mark.
Nauwkeurig werd op de proefvel
den de temperatuur gecontroleerd en
daarbij bleek de lucht tot 10 iqpter
boven het gewas drie graden te zijn
verwarmd, hetgeen dus in de meeste
gevallen wel voldoende is, daar de
nachtvorst in April en Mei zelden
meer dan 3 graden bedraagt.
Verwarming door middel van bri-
kettenvuren is een betrekkelijk pri
mitieve methode en het is dan ook
geen wonder, dat men voortging, on
danks de gunstige resultaten met deze
verwarming verkregen ,naar een an
dere wijze van kunstmatige verwar
ming te zoeken. De techniek wierp
zich op dit vraagstuk en weldra
bracht de industrie formeele „vorst-
beschermingskachels" aan de markt,
Daar de verbranding het hoogste
feest is, wordt van het eerste levens
jaar af ieder geldstukje voor deze
groote gebeurtenis apart gelegd. De
eilandbewoners zijn niet veel-
eischend. Rijst als voedsel en katoen,
liefst kleurig gebatikt, als kleeding,
zijn voldoende om deze menschen ge
lukkig althans tevreden te ma
ken. De danscostuums worden dooi
de familie van de dansers vervaardigd
en moeten zoo rijk mogelijk zijn.
De dood van een Balineeschen of
Javaanschen prins is een belangrijke
gebeurtenis. De overheid zorgt er
voor, dat alle vreemdelingenbureaux
ter wereld het bericht van overlijden
ontvangen en tevens wordt dan ge
meld, waar en wanneer het feest van
de verbranding van den vorst zal
plaats vinden. Bij duizenden stroo
men de menschen dan tezamen en wo
nen de uitgebreide ceremoniën bij,
die aan de verbranding zelf vooraf
gaan.
„En hoe bevalt Europa?"
Deze vraag hebben de zonnekinde
ren van den dans reeds zoovele malen
moeten hooren.
„Wel", antwoordt men, „de klas
sieke architectuur van het oude Euro
pa heeft op ons den diepsten indruk
gemaakt." Van Duitschland wist men
dat er eens Goethe had geleefd, „die
dokter Faust schreef".
Het intellect der Javanen en Bali-
neezen staat ongetwijfeld op hoog
peil. Onder de bewoners van Java (45
millioen) bevinden zich 5 millioen
Europeanen en 6 millioen op Java ge
boren blanken, onder wie ook kleur
lingen. De overige 34 millioen zijn
voor 80 aanhangers van den Islam
en 20 zijn Christenen. De invloed
van de Europeesche cultuur, in het
bijzonder merkbaar op Java, heeft er
toe geleid, dat de bevolking de talen
der Westersche landen spreekt.
met een zoo groot verwarmingsver
mogen, dat de temperatuur op de
hiermede verwarmde velden, niet
minder dan 5 graden steeg. Deze
vorstbeschermingskachels worden in
lange rijen rondom het veld geplaatst.
Voor een akker van 100 vierkante me
ter zijn 36 kachels noodig, die, wan
neer zij op twee meter afstand van
elkander worden geplaatst, 3.5 toe
3.80 mark kosten .zoodat ook hier de
afweerkosten verre beneden het ver
lies door vorstschade liggen. De hier
boven genoemde kosten hebben be
trekking op proefnemingen in vlakke
streken, namelijk in het bekende
groenteteeltdistrict Vierlanden bij
Hamburg.
In bergachtig terrein bleken de
kosten iets hooger te komen, daar ten
gevolge van de onregelmatigheid van
het terrein eenzelfde graad van ver
warming der lucht slechts verkregen
kon worden door gebruikmaking van
een grooter aantal stookapparaten.
In heldere vriesnachten in den win
ter is het een bekend verschijnsel dat
de temperatuur plotseling aanmerke
lijk kan stijgen, wanneer de lucht be
wolkt wordt. Dit verschijnsel kan men
zich in het klein ten nutte maken door
over de voor vorst gevoelige gewassen
hetzjj akkers of boomgaarden
in nachten dat nachtvorst verwacht
kan worden een kunstmatig nevel
gordijn te spreiden. Het spreiden van
een nevelgordijn is voor de moderne
chemische industrie eep klein kunst
je. Er zijn verschillende apparaten
geconstrueerd, die in enkele minuten
tijds over uitgestrekte landerijen een
dichte nevellaag leggen. Ook met
deze methode worden buitengewoon
gunstige resultaten verkregen. In
West-Duitschland heeft men er op
groote schaal proeven mee genomen,
waarvan de resultaten weinig minder
dan verbluffend waren.
