WZoP****'
r tiavemouti
l/Zcc/cDftejub i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Ammoniak bewijst vele goede diensten.
RECEPTEN.
Nieuwerkerk a. d. IJsnel
No. 20053
Vrijdag 9 Juni 1939
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRE WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
NIEUWERKERK, OÜDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJKCHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
„Engeland streeft nog steeds naar
ACCOORD MET DUITSCHLAND".
Op basis van wederzijdsch vertrouwen.
Grootsche ontvangst te
Washington van het
Koninklijk paar.
poli
Tsjechië vermoord.
Waarom geen verbond
België-Nederland
Van twee honden, die hetzelfde
voedsel kregen, werd de een aan de
ketting gelegd, terwijl de ander in
vrijheid werd gelaten. Bij den eerste
was de spijsvertering, toen de sectie
werd verricht, pas begonnen, bij den
tweede was zij reeds afgeloopen. Dit
waren dus twee soortgelijke proevTïh,
echter met geheel tegengestelde re
sultaten, waaruit blijkt, dat hier nog
geen algemeen geldende regel is op te
stellen.
Wat den een goed bekomt, is mi-
deel ig voor den ander. lede? moet
daarom voor zichzelf maar uitmaken,
wat het best voor hem is. Voor me
nigeen is eenige beweging of een klein
wandelingetje na het eten nuttig,
terwijl anderen een dutje beter be
komt. Jonge menschen, bijv. school
kinderen, loopen en springen en be
wegen zich druk na het middageten
zonder dat zij ei- eenig nadeel van on
dervinden. Land- en fabrieksarbei
ders daarentegen nemen een korte
rust, waarbij zij dikwijls hun pijpje
rookën en voelen zich daar eveneens
behaaglijk by.
Ieder moet naar gelang van zijn
temperament, zyn werk en levens
wijze, zijn leeftijd en zijn voedsel zelf
uitmaken, wat voor hem het best is:
ruston of niet. Overigens is het een
feit, dat de behoefte na tafel te rus
ten bij mensehen met een zittende le
venswijze of Zonder lichaamsinspan
ning dikwijls op een ziekelijken toe
stand van «de spijsverteringsorganen
wijst.
Wie eenmaal de neus dicht by de
opening van een flesch met ammoniak
gehad heeft en de lucht hiervan op
zijn reukzenuwen heeft laten inwer
ken, zal dit niet gauw vergeten, even
min als de tranende oogen, die het
opsnuiven gaf.
Het scherpe ammoniak-gas doet
deze prikkeling ontstaan. In (Ie huis
houding bewijst deze vloeistof, die
voor het gebruik met water ierdund
wordt, goede diensten. Men tkan ze
lang in een goed afgesloten flesch be
waren, liefst op een donkere plaats.
Ammoniak onderscheidt?" zioh van
andere alcalische, loogachtige ireini-
gingsvloeistoffen daardoor, dat het
op verschillende weefseldraden,\zelf3
op kunstzijde en kunstwol, niet scha
delijk inwerkt. Op grond hiervaiikan
men het steeds gebruiken om ftlee-
dingstukken te reinigen. De gebrui
kelijke oplossing van 1 op 10 heeft
de waardevolle eigenschap om vetten
olie op te lossen by lage temperatm
Olie- en vetvlekken in wollen klee-
dingstukken behoeven niet met warm
water behandeld te worden, indien
men ammoniak gebruikt, hetgeen on
gunstig dp deze weefsels zou inwer
ken.
Aanbeveling verdient het om by
het wasschen in zeepsop een scheut
ammoniak toe te voegendaar dit het
vuil oplost en by hoogere tempera
tuur op gevoelige weefsels minder
ongunstig inwerkt dan soda.
Is waschgoed op onvoorzichtige
wyze behandeld met zwavelzoutzuur
en andere scherpe middelen, dan
neemt men onmiddellijk ammoniak
en wascht ,de ontstane vlekken hier
mede uit, aangezien deze vloeistoiteii
neutraliseert. Het doet de werking op
het goed teniet en voorkomt, dat de
weelseldraden afbreken. Men kan
met ammoniak roest, gras en bloed
vlekken verwijderen en een oplossing
van 1 deel vermengd met 2 deelen
spiritus leent zioh uitstekend voor 't
uitmaken van alle mogelijke soorten
inktvlekken.
By gekleurde weefsels moet men
zorg dragen, dat de behandeling vlug
geschiedt, omdat de ammoniak alle
„ojiechte" kleuren aantast. Ziet men
by het uitmaken van vlekken, dat de
kleur eenigszins verandert, dan zal
men de bewuste plek onmiddelyk in
een kom of schaal met azyn moeten
dompelen, waardoor de oorspronke
lijke kleur terugkomt.
Japonnen-, heerencostumes, meu
bels, tapijten worden als nieuw, in
dien men ze in één richting afbor
stelt met water en ammoniak, dat ook
een desinfecteerende werking heeft.
Regelmatig met qmmoniak behan
delde stukken zullen minder door
motten worden aangetast. Vette kra
gen en vette plekken op kleeding-
stukken worden behandeld met een
kopje water en één eetlepel ammoniak
terwyl men gebruik maakt van een
harde borstel. Na het drogen worden
de plekken gestoomd.
Ammoniak is een beproefd middel
tegen insectensteken, waarvan het
gift, evenals van vlekken, die ont
staan zyn door zuren geneutraliseerd
wordt.
GEEFT ENERGIE VOOR EEN GEHEELEN DAG
UIT DEN OMTREK.
Londonderry soep.
500 gram kalfsschenkel (met been), 1 L.
water, 50 gram boter, zout, foelie, stukje
Spaansche peper, kerry, 45 gram bloem, 1
d.L. room, 2 eierdooiers, bïikje cham
pignons, 1 uitje.
We zetten de gewasschen poulet op met
koud water, zout, foelie en een stukje
Spaansche peper, brengen het water tegen
het kookpunt en laten het verder een uurtje
trekken, zeven de vloeistof en moetaÜ» nu
1% L. bouillon hebben. We smelten de bo
ter in een jjannetje en laten hierin*het zeer
fijn gesnipperde uitje gaar smoren, voegen
daürna kerry en bloem bij scheutjes tegelyk
by' de bouillon, waarna we de soep heel
zachtjes 10 minuten laten koken. De pan
wordt van het vuur genomen en de inhoud
van het blikje camfcignons erby" gevoegd.
In de soepterrine worden beide dooiers
met de room geklopt en met kleine scheut
jes tegelyk wordt (steeds kloppende) de
soep bygegoten. Vleesch bewaren voor
Maandag.
Macaroni met ham en kaas.
160 gram macaroni, 100 gram ham, 100
gram geraspte kaas (oude); 80 gram boter.
We breken de pypjes of de linten maca
roni in stukken >an ongeveer 5 h 6 c,m.,
zetten ze op met opgeveer 1 liter water en
zout en laten ze daarin koken.
Goede macaroni zal in ongeveer 20 25
min. gaar zijn. Daarna doen wy ze op een
vergiet en laten het overtollige water weg-
loopen. De boter wordt in een vuurvasten
schotel gelegd en gesmolten, de macaroni
erby' gevoegd .en terwyl w(j de schotel op
een asbest laatje laten staan, op een kleine
gaspit, zoodat alles goed en warm blijft,
strooien wy de geraspte kaas er overheen
en scheppen deze met twee lepels om en
om door de macaroni. Zien we ddt de kaa3
draden vormt, dan wordt de fijngehakte
ham erdoor geroerd en over het geheel een
laagje paneermeel gestrooid, waarna de
schotel nog 20 k 30 minuten in den «oven
geplaatst wordt.
er het laatste btf.en wordt met de andere j
ingrediënten luchtig vermengd. Het beslag
verdeelen wy over de 2 vormen en dit wordt
ongeveer 15 minuten in een vry warmen
oven gebakken, de beide helften worden op
elkander gelegd, nadat één zyde bestreken
is met jam.
Vanülevla.
1 pakje vanillecustardpoeder, 6 d.L. melk,
3 kleine cakes, een paar lepels jam, een
half glas witte of Meiwyn, 50 gram suiker,
klein stukje boter.
De kleine cakes worden doormidden ge
sneden; met jam bestreken en op een gla
zen schaal gelegd. Daarna worden ze be-
goten met de wijn of, indien men een ander
smaakje verliest met een of andere likeur.
We brengen 6 d.L. melk aan de kook, los- j
sen er de suiker in op én roeren er dakrna'
het vanlllecustardpoeder bij, dat met het
achtergehouden kopje melk is aangemengd,
laten de vla even doorkoken, voegen het
klontje boter by" en kloppen zoolang tot de i
massa afgekoeld en luchtig is, gieten daar-
na alles over de cakes en laten deze toespijs f
geheel en al koud worden. Veelal is er bij
de pakjes custardpoeder reeds suiker ge
voegd, doch dan is toèh toevoeging van
suiker (een opgehoopte lepel) wel aan te
bevelen, ter verhooging vtm en smaak.
I
Rabarberschoteltje.
250 gram oud brood zonder korst, 100 gr.
basterdsuiker, sap van citroen, 2 bekers
gekookte rabarber, 75 gram boter, kaneel.
Het oude brood wordt verdeeld in krui-
meltjes en vermengd met de gesmolten bo- j
ter, daarna wordt een laagje in een be- j
boterd vuurvast schoteltje gedaan en hierop
komt de helft van de rabarber en van de
suiker, wat citroensap en kaneel en ten- 1
slotte de laatste broodkruimels, hier en
daar een stukje boter.
Daarna wordt het schoteltje, bedekt met
beboterd papier ongeveer 40 minuten in den j
oven geplaatst.
WADDINXVEEN.
T.B.C. -V ereeniging.
De algemeene leden vergadering, welke
aanvankelijk zou worden gehouden kort
na de bazarweek, heeft op 1 dezer plaats
gehad, in het hotel De Unie alhier.
De vergadering was als gebruikelijk
slechts matig bezocht.
Na de opening en de voorlezing van
de notulen, werd mededeeling gedaan
van de ingekomen stukken, waarvan wel
het voornaamste was het schrijven van
den Bond van boeririnen en andere plat
telandsvrouwen, waarin de uitslag van
de bazar werd medegedeeld.
Op voorstel van het bestuur ls besloten
het bedrag van bijna 2000 met grooten
dank en erkentelijkheid jegens de afdee-
llng Waddinxveen van genoemden Bond
te accepteeren.
De vergadering besloot eenparig de
Bondsafdeeling hulde te brengen voor
hetgeen zij nu en voorheen in het belang
van de Vereenlging tot bestrijding der
tuberculose heeft gedaan en meent dat
op gepaste wijze te kunnen doen door
aan de bekwame en energieke voorzit
ster van de Bondsafdeellng, mevrouw F.
T. van der Torren—Veendorp, het eere
lidmaatschap van de T.B.C.-vereenigJng
aan te bieden.
De vereenlging meent hierdoor aan de
vergetelheid te omrukken wat de Bond
vrouwen voor de T.B.C.-bestrijding ln
onze gemeente heeft gedaan.
Op voorstel van het bestuur wordt
voorts besloten om het saldo van de
bazar aan te wenden en te administree-
ren als een „Fonds voor bijzondere doel
einden", waarvan jaarlijks in en bij de
rekening verantwoording zal plaats heb
ben.
Na afhandeling van de Ingekomen
stukken werden door den secretaris en
de penningmeester de Jaarverslagen uit
gebracht. Deze getuigen van de groote
soberheid waarmede den laatsten tijd
moest worden en ook is geleefd door het
bestuur.
De rekening van het bestuur over het
jaar 1938 is door een commissie, bestaan
de uit de heeren C. P. Broer en H. M. de
Wilde, onderzocht en in orde bevonden,
weshalve geadviseerd ls tot goedkeuring
met een batig saldo van 237.—.
Tot leden van de commissie om het
volgend jaar de rekening met de daarbij
behoorende bescheiden na te zien, en
daaromtrent verslag uit te brengen, wor
den benoemd de heeren H. Dijs en C. P.
Broer, terwijl als plaatsvervangers wor
den aangewezen de heeren W. J. Ph.
Buijs en H. M. de Wilde, die zich voor
zoover tegenwoordig deze benoeming
hebben laten welgevallen.
Als bestuursleden werden herxozen de
heeren H. Glasbeek en A. Kreupeling, die
belden deze benoeming weder aannamen.
In plaats van den heer G. F Haspels,
die wegens drukke werkzaajnheden heeft
bedankt, werd met algemeene stemmen
gekozen de heer D. B. van der Most, oie
deze benoeming heeft aangenomen.
Tenslotte deelde de waarnemend voor
zitter nog mode, dat ln navolging van
alhdere jaren ook nu het zonnekampje
in gebruik ls gesteld. Hij noodlgde de
leden tot een bezoek uit. Verder beval
hij aan het koopen van zomerpostzegels
omdat een deel van de netto-opbrengst
ook ten goede komt aan de T.B.C.-be
strijding en noemde eindelijk als een
steun te verleenen aan den strijd tegen'
eenvoudig middel om daadwerkelijken
de tuberculose, het verzamelen van ge
bruikte postzegels van allerlei soort.
Na "rondvraag volgde sluiting.
REEUWIJK.
Middenstandsdiploma.
Onze plaaUgenooten de heeren J. Blom
en Q de Bruin slaagden te 's-Graven-
hage bij het gehouden examen voor het
middenstandsdiploma.
Verpachting grasgewa».
Op Donderdag 8 Juni a.s. des avonds
te 8 uur zal door het bestuur van polder
Stein, gemeente Reeuwijk, ln het café
van den heer M J. van Zuijlen te Reeu
wijk in het openbaar de verpachting
plaats hebben van het grasgewas van
het Steinsche polderland ln elf percee-
len.
De luchtbeschermingsdienst.
Door Gedep Staten ls aan B. en W.
machtiging verleend om tot aanschaf
fing te kunnen overgaan van materialen
ten behoeve van den luchtbeschermings
dienst begrooting 1939 te weten: 20 zak
lantaarns, 24 gasmaskers A I-III, 6 alar-
meeringstoeters, rlchtlampen, afscher-
mlngsmaterlaal voor autolampen, af-
schermingsmaterlaal ramen openbare
gebouwen, 6 paar rubberhandschoenen,
2 groote verbandtrommels, 6 kleine ver-
banddoozen, katoen voor aanmaak van
armbanden, kosten voor oefening en op
leiding personeel, een hoeveelheid chloor
kalk, 6 brancards (pl. aan te maken) en
aanlg verbandmateriaal, voor de totale
son) van 391,60.
Wielrijder in de sloot.
Doordat een der damps van een fiets
club met het stuur in aanraking ,kwam
met een andere fietsrijder, duikelde de
juffrouw kopje onder in de diepe sloot
op het dorp Reeuwijk tegenover de wo
ning van den broodbakker Blom Mei
vereende krachten werd zij behouden op
het droge gebracht.
Het houden van eenden.
Het is van oudsher een gewoonte van
eendenhouders wonende in de afdeeling
Sluipwijk, dat door hen eendenbroedsels
worden uitgezet in wateren van polder
Reeuwijk en Sluipwijk. De Jonge eenden
groeien dan onder bescherming van moe
der eend in het wild op en bereiken dan
zoodoende zonder voedseltoedlening hun
wasdom, kosten dus voor de eendenhou
ders niets.
Wanneer ze groot zijn worden ze ge
vangen en verkocht, zoodat hiermede een
winstje wordt behaald om ln de winter
maanden een en ander extra te kunnen
aanschaifen. Op zichzelf is deze manier
van doen wel aanlokkelijk, maar er zijn
ook groote schaduwzijden, die uitloopen
op schade voor anderen
De eenden worden uitgezet in polder-
slooten en komen ook in het hooiland
van de boeren en trappen het gras plat,
zoodat de groei wordt ondermijnt. Het
gevolg is hiervan schade voor de boeren
en de boeren hebben het toch al hard te
verantwoorden in dezen tijd, zoodat vele
klachten over schade van eenden bij de
politie worden ingebracht. De politie zal
dan ook aan de hand van de voorschrif
ten vervat in de algemeene politiever
ordening handelend optreden, en de die-
ren hetzij opvangen of dooden, want
zonder vergunning van B. en W. is het
verboden eenden te houden, anders dan
in zijn water op zijn erf.
J Men zij dus gewaarschuwd.
Schade aan hooiland of grasgewas.
De politie heeft thans weer handelend
moeten optreden inzake het loopen of
zitten in oenig hooiland op de eilandjes
gelegen in de plassen. Velen denken er
niet bij na, dat zoodanig neervallen op
hooiland schade toebrengt aan het grae-
gewas. Veelal wordt ook vernomen, dat
gekeken is naar een bordje, waarop de
verbodsbepaling staat aangeduid, en dat
niet te hebben aangetroffen, ergo, zoo
wordt veronderstelt, er dan ook geen
verbodsbepaling bestaat.
Het is daarom dat er bij deze op wordt
gewezen,, dat geen verbodsbepaling be
hoeft aanwezig te zijn. BU een desbetrel
fend artikel in het Wetb. v. Str. ls be
paald, dat het vanaf 1 Mei tot en l Octo
ber verboden ls over eenlg hooi- of wel
land té loopen, zonder daartoe gerech
tigd te zijn. Dit wil dus zeggen dat vooraf
vergunning aan den eigenaar moet wor-
1 den gevraagd en
KERKNIEUWS.
De Gemeen tendag
Vryz. Ned. Hervormden.
Uit de Krimpenerwaard.
Zondagmiddag kwamen vele Vrijzinnig
Ned. Hervormden uit de Krimpenerwaard
in de Ned. Herv. Kerk te Haastrecht le-
Burgerlljke Stand.
GEBOREN: Cornelia Elizabeth, d. v. W.
H. J. Hooft en L. C. de Vos. Williel-
mina Maria, d. v. G. A. Ndbel en van M.
Mastop.
OVERLEDEN; Maria Schieveen, 37 jaar
wed. van C. Fluijt.
ONDERTROUWD: A. van Bodegraven
29 jaar en M. Schlingmann 26 Jaar. C.
J. Broer 26 ja$r te Haastrecht en H. van
der Wolf 22 Jaar.
MOORDRECHT.
Verlaging van drinkwater voor vee.
B. en W. stellen den gemeenteraad voor
een wijziging te brengen in de verordening,
regelende de voorwaarden en tarieven,
waarop water zal worden geleverd door de
Gemeente-Waterleiding. Deze wijziging
omvat een verlaging van het tarief voor
verbruik van water uitsluitend ten behoeve
van in veestallen ingerichte drinkwater
installaties voor vee. Voorgesteld wordt
het tarief van 0.25 tot 0.12 per M3. te
velagen.
Volksonderwijs.
In de Maandagavond gehouden vergade
ring van de afd. Moordrecht van Volks
onderwijs is wederom gekozen tot voorzit
ter de heer J. L. de .Tongi, wethouder, en
tot secretaris de heer P. van den Heuvel.
Besloten werd o.a. om te zorgen, dat het
schoolreisje voor de kinderen van de open
bare school niet alleen een uitgangsdagje,
maar ook in elk opzicht leerzaajn zal zyr.
By acclamatie werd aangenomen het voor
stel van het bestuur om een propagana-
commissie in te stellen.
Jaarverslag van den secretaris en de re
kening van den penningmeester over 1938
werden goedgekeurd. Het aantal leden
blijkt stijgende te zijn en is bijna tot 150
geklommen.
Oranjevereeniging.
In de in de vorige week gehouden alwe-
meene vergadering van de Oranjeveeeni
ging „Moordrecht" zijn het jaarverslag en
de rekening over 1938 goedgekeurd. De be
stuursleden, de heeren J. A. de Jong en J.
Janssen, werden herbenoemd, terwijl in de
plaats van den heer N. Dirkzwager Dzn
die zich niet herkiesbaar stelde, werd be-
Toen ds. W. de Voogd van der Straaten
j de kansel betrad, was schier geen plaats
I onbezet In zijn openingswoord heette
hij allen welkom, in het bijzonder de
j predikanten uit de streek, ds. B. J. Arls
i uit Amsterdam, ds. Van Dijk uit Lekker-
kerk, die het provinciaal bestuur van
Zuid-Holland vertegenwoordigde. Spr.
zeide het dameskoor „Nieuw Leven", on
der leiding van den, heer N. D. Sloof
(tevens organist), dank voor de mede
werking. Deze samenkomst beoogde on
derlinge banden te leggen en te verster
ken.
Gemeenschappelijk werd gezongen ge
zang 3:1 en 2, waarop het gebed werd
uitgesproken.
Ds. De Vroogd van der Straaten sprak
een wijdingsavond, dat met groote aan
dacht werd gevolgd. Het dameskoor
„Nieuw Leven" bracht op verdienstelijke
wijze de Ambrosiaansche lofzang en
„Houdt gij mijn handen beide", ten ge-
hoore.
I De bekende predikant ds. B. J. Arls
sprak over „Geestelijke en moreele her-
j bewapening" en wees op het misbruik en
gebruik dat hiervan in de zakenwereld
I wordt gemaakt Hij stelde daartegenover
de waardevolle Inhoud en de omschrij
ving die geen misverstand toelaat, zoo
als die werd uitgesproken door de Ko
ningin. Na ds. Arls was het woord aan
ds. Van Dijk van Lekkerkerk. Mevr. Van
Dantzig—Nelle uit Gouda stelde ds. Arls
de vraag hoe het komt, dat bij voldoen
de geld en overvloed van levensmiddelen,
toch zooveel armoede wordt geleden en
waarom deze nooden niet gelenigd kun
nen worden. Ds Ai-is gaf in antwoord op
deze vraag eenige richtlijnen aan, die
volgens hem gevolgd dienen te worden
Met zang van het koor en een slot
woord van ds. De Voogd van der Straa
ten werd het samenzijn gesloten.
noemd de heer J. Dirkzwager Nzn. Het be
stuur werd uitgebreid met drie leden en als
zoodanig werden benoemd de heeren J. v.
d. Gaag, J. de Joode en W. A. Vis.
Uitvoerig werd gesproken over de vie
ring van den a.s. Koninginnedag. Er waren
verschillende wenschen, die nogal uiteen
liepen. Over het algemeen was de vergade
ring van meening, dat getracht moet wor
den een Oranjefeest voor allen te organi-
seeren, waarby ook de rypere jeugd ruim
schoots haar deel ontvangt. Toegezegd
werd dat het bestuur zal overwegen een
etalage-wedstrijd te houden, alBmede zal
pogen in het programma een nummer voor
paardensport op te nemen. Om by elven
sloot de voorzitter, burgemeester Brandt,
de opgewekte vergadering.
Aanbesteding.
Door den heer J. Fijan Czn., bouwkun
dige te Nieuwerkerk a. d. IJssel, ls voor
rekening van polder Esse, Gans en Blaar-
dorp aanbesteed een woonhuis. Laagste
inschrijver de heer W.- van Vlanen voor
4981.-.
Sportavond.
Zaterdagavond 10 Juni zal op het ter
rein van de v.v. „Nieuwerkerk a. d. IJs
sel" een sportavond worden gehouden
met medewerking van: v.v. Nieuwerkerk,
v.v. C.K.C. Kralingsche Veer, gymnas-
tiekvereen. C.G.V. te Capelle a. d. IJssel
en muziekvereen. Kunst na Arbeid te
Moordrecht.
Wedvlucht postduiven.
Zaterdag hield de postdulvenvereeni-
glng ,De Reisduil" een wedvlucht vanuit
Kustrln, afstand 768 K.M. Losgelaten 4.»
uur. Aankomst: 1 J. den Toom; 2 Nde
Man, 3 A. de Groot, 4 E. D. v. Vliet, 6 B.
Raderaaker, 6 P Verhoef. Eerste duif
2.60 n.m., laatste duif 0.67.18 n.m.
Zondag hield „De Reisduif" een wed
vlucht van Vilvoorden, afstand 110 K.M.
Losgelaten 7.30. Aankomst: 1, 4,17, 31 Joh.
de Toom; 2, 7, 25, 28 B. Rademaker; 3 J.
v Vlanen; 6, 20 S. Hazenbroek; 6, 8 J.
Schel; 9, 27 s. J. Visser; 10, 18 J. v. Rijs
wijk; 11 D. Heuvelman; 12, 13, 22. 32 A.
Groenendijk; 14, 2A H. sterk; 16 J- A
Kauffeld; 16 E. D. v. Vliet; 19 P. P. Hei
koop; 21 C. A. de Koning; 23, 29 P. Ver
hoef- 26, 33 J. Streef; 30 A. de Groot. Eer
ste duif 9.33.03, laatste duif 9.64.28.
Burgerlijke Stand.
ONDERTROUWD: B. Hordijk 27 Jaai
te Bennekom en J. Karreman 24 jaar. -
S. H. V. Weelde 25 jaar en A. M Tops 19
'"geboren: Dirkje Aria, d. v. A. O.
Baas en D. van Woudt. Helena Cor
nelia, d. x. J. A, Hulsman an H. Kool.
liOUkSWE COURANT.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—5 uur. Administratie en Redactie Telef.
In tere 2745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJSper kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda* en omstreken (behoorende tot den bezorgkringj
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
l__5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bjjslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den Drifs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingeK bij contract tot zeer gereduceerden
prys Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
JJet is Voor den patrioittischen Duitscher
geen groote stap, de hem naarstig in
geprente leerstelling te aanvaarden, dat de
Britsche politiek bestaat uit het blokkeeren
van alle Duitsche aspiraties, zoowel op po
litiek, economisch en rasgebied. Er schuilt
een werkelijk gevaarlijk element in den te-
genwoordigen toestand, namelyk dat het
Duitsche volk gaat overhellen naar de con
clusie, dat Engeland ieder verlangen om tot
een goede verstandhouding te komen, heeft
laten varen en dat van nieuwe pogingen,
als zijnde hopeloos, moet worden afgezien,
aldus minister Halifax in zyn rede ter be
antwoording van de debatten over de bui-
tenlandsche politiek in het Hoogerhuis.
Het Britsche volk heeft voortdurend er
naar gestreefd, en zou nog steeds gaarne
wenschen, als het mogelyk is, tot een over
eenstemming met Duitschland te geraken,
niet slechts bestaande uit een regeling van
bijzondere kwesties, doch waardoor tevens
de betrekkingen tusschen de beide landen
op een hechte basis van weerzydsch ver
trouwen worden geplaatst.
Er is echter geen tragischer vergissing
dan te denken dat, omdat het Britsche en
het Fransche volk duldzaam zijn en ge
neigd, geschillen door onderhandeling to
regelen, zij minder vastberaden zyn dan an
dere volken. Ook dient het duidelijk te zijn,
dat het volk van dit land niet minder be
reid en vastbesloten is dan zijn vrienden
aan de overzijde van het Kanaal, iedere
bijdrage te leveren, die noodzakelijk is om
zijn levenswijze* in stand te houden en zijn
positie in de wereld te verdedigen. Als het
inderdaad waar is, dat in géén land de lei
ders het duistere voornemen koesteren, re
gelingen op te leggen onder den druk van
overweldigende machtsmiddelen, dan zal
geen onzer verplichtingen ooit in werking
treden.
Goede wiJ aan beide zijden!
De weg is open voor nieuwe kansen,
waarvan allen kunnen profiteeren en de
naties kunnen snel de atmosfeer van twij
fel, onzekerheid en vrees, waarin zij de
laatste paar maaiden hebben moeten Ie\en.
te boven komen. Ik put moed uit de rede,
welke Mussolini op 14 Mei te Turijn heeft
gehouden, waarin hij zeide, dat millioentn
de vraag stelden, of wy op weg waren naar
oorlog of naar vrede, en verklaarde, dat er
geen vraagstukken waren, die een oorlog
rechtvaardigden
Doch, zoo verklaarde Halifax als déze
problemen door onderhandeling moeten
"worden opgelost, moet er aan beide zijden
goede wil zyn en bereidheid, rekening te
houden met het standpunt van den ander
en te geven zoowel als te nemen. Er moet
van beide kanten de overtuiging heerschen,
dat het woord van den ander zal worden
►agekomen. Is het teveel, te hopen, dat in
deze twintigste eeuw, het den volken van
Europa en hun leiders mogelyk zal zijn,
deze vrije omstandigheden tot stand te
krengen en qjdus het woord „agressie" uit
het woordenboek van Europa te schrap
pen?
Halifax merkte op, dat het veelbeteeke-
nend was, dat onder.de eerste betuigingen
yan deelneming aan den Koning naméns de
bevolking van andere landen toen de Thetis
was gezonken, zich boodschappen bevonden
van Hitler en Mussolini. Kan men, zoo
vroeg spr., hierin ook niet een uiting zien
van de bereidheid der groote volken, hoe
feer -zy ook ln politiek opzicht verschillen,
nader tot elkander te komen op de gemqen-
tchappelyke hasis der menschelykheid
Vastberaden tegenstand.
Onze eenige wensch, zoo vervolgde Ha
lifax, is al ons gewicht in de schaal van
vreedzame regeling te werpen. Doch de tijd
is voorby, waarin de onafhankeiykheid van
Europeesche naties kan worden vernietigd
door eonzydfg optreden en het is duidelijk,
dat iedere poging, dit toch te doen, op uit
breiden en vastberaden tegenstand zal
stuiten. Doch mits de onafhankeiykheid der
naties erkend wordt, is de Britsche regee-
ringjniet alleen bereid, doch ook verlan
gend, het geheele vraagstuk van de econo
mische levensruimte onder de oogen te
LORD HALIFAX.
zien, niet slechts voor Duitschland, doch
voor alle Europeesche naties.
De menschen zyn in deze dagen geneigd
te Zeggen, dat een oorlog onvermydelyk is.
Jk deel dit standpunt niet (toejuichingen).
Als het er ooit toe mocht komen, heb ik
niet den minsten twyfel omtrent het eind
resultaat, doch ik kan moeilyk gelooven
dat in het bewustzyn van de vreeselijkc
gevolgen en by het verlangen van alle vol-
Ken naar vrede zy die zich geneigd moeh
t ten voelen een beslissing door een oerlog
te riskeeren, zoo zy zich eens wilden ver.
gewissen van de goede trouw van hen, met
wie zy te doen hebben,, niet van oordeel
zouden zyn dat het verstandiger en voor-
deeliger is door onderhandeling de moei
lijkheden op te
Ontmoeting tusschen Roosevelt
en den Koning „als van twee
oude vrienden".
Zooals reeds in het kort gemeld, zyn de
Koning en de Koningin van Engeland tegen
het middaguur op het „Union-Station" tc
Washington aangekomen, waar zy werden
verwelkomd door President en mevrouw
Roosevelt.
De ontvangkamer van den President in
het Stationsgebouw was rfk met bloemen
versierd Men had hiertoe bloemen in de
kleuren van de „Union Jack" gekozen,
blauwe irissen, wit vingerhoedskruid en roo-
de gladiolen.
Reeds vroeg in den ochtend hadden maik
schappen van zee- en landmacht hun pet,!
op het station ingenomen. Straatveger? in
hagelwitte uniformen reinigden voor hel
laatst den weg waarlangs de stoet zou
gaan. Het zakenleven stond in geheel
Washington volkomen stil. Ook vele parti
culiere en overheidsinrichtingen waren ge.
sloten.
De omroeper, die een ooggetuigeversjag
van de aankomst op het station gaf, sprak
bij de begroeting van den Koning door Pre
sident Roosevelt va* een ontmoeting „als
tusschen twee oude vrienden".
Een stralende glimlach trok over het ge
laat van den President, terwyl hij de hand
van eten Koning in zyn hand hield. Vervol
gens stelde de Britsche ambassadeur in de
Vereenigde Staten mevrouw Roosevelt, die
een azuurblauw gewaad droeg, aan de Ko
ningin voor.
Het geheele kabinet der Vereenigde Sta
ten en hooggeplaatste leger- en marine
officieren werden aan de twee Majesteiten
voorgesteld, zonder buigingen of révéren
ces, doch alleen onder het wisselen van
vriendschappelyke woorden van begroeting.
Terwyl het gezelschap de stationstrappen
efdaalde naar de wachtende auto's stond de
eerewacht in de houding, terwyl een mili
taire kapel de Britsche en Amerikaansche
volksliederen speelde.
By het spelen van het volkslied salueerde
de Koning die de uniform van admiraal
droeg, terwyl President Roosevelt op dtn
arm van zyn adjudant geleund stond. De
Koningin droeg een grfo's gewaad. De Ko-
jiing was, in de eerste auto, aan den rech
terhand van den President gezeten, terwyl
in de tweede auto de Koningin, links van
mevrouw Roosevelt, had plaats genomen.
Van het station reed het gezelschap in
een triomphalen stoet, allerwegen luide toe
gejuicht door de meer dan enthousiaste in
woners van Washington, langs een onge
veer 3 k.m. lange route naar het Witte
Huis, waar een dicht opeengepakte menigte
de vorstelyke gasten stormachtig begroet
te. Het weer te Washington is by zonder
fraai, de zon schynt en de temperatuur be
draagt ongeveer 9o graden Fahrenheit. La
ter op den middag zou het Britsche Konink-
lyke Paar een tuinfeest bywonen, waar zij,
pit naam van anderhalf millioen Ameri
kaansche padvinders een padvindersdasring,
die vervaardigd is uit een fossiele haaient
tand en een perkamenten begroetings-oor-
konde in ontvangst te nemen zullen hebben.
Het D. N. B. meldt uit Praag:
De ryksprotector in Bohemen en Moravië
maakt bekend:
„In den nacht van 7 op 8 Juni 1939 is
voor het Realgymnasium in Kladno de
hoofdwachtmeester der Duitsche politie,
Wilhelm Kniest, het slachtoffer geworden
van een sluipmoord. De dader is niet ge
grepen. De ryksprotector heeft daarop be
vel gegeven tot de volgende, onmiddeliyk
van kracht wordende maatregelen voor het
politiedistrict Kladno, welke maatregelen
tot nader order van kracht blyven:
1. Verbod van alle samenscholingen in
de open lucht.
2. Sluiting van alle bioscopen, schouw
burgen en openbare lokalen.
3. Sluiting van alle scholen wegens op
ruiend optreden van een groot deel van het
onderwyzend personeel.
4. Van acht uur des avonds tot vyf uur
des morgens moeten huisdeuren en vensters
gesloten gehouden worden. Op openstaande
vensters wordt geschoten.
5. De burgemeester en de stedelyke ver
tegenwoordiging van Kladno worden afge
zet.
6. Er wordt een regeeringscommissaris
aangesteld.
7. De bevoegde Tsjechische staatspolitie
wordit wegens het niet vervullen van haar
dienstplicht ontwapend en geschorst.
Mochten de daders vóór 9 Juni, des avonds
om 8 uur niet gegrepen zyn, dan zullen ver
dere maatregelen worden genomen.
SPANNING TUSSCHEN BERLIJN
EN PRAAG.
Tsjechische vertegenwoordiger te
Berlijn zou zijn functie neerlegden.
De Berlynsche correspondent van de
„Daily Telegraph" meldt, dat gedurende de
laatste paar dagen op het Duitsche Ministe
rie van Buitenlandsche Zaken besprekingen
zyn gevoerd tusschen Chwalkowski, den
'fsjechischen vertegenwoordiger te Berly'n
en vooraanstaande Duitsche ambtenaren,
waarvan de toestand te Praag het onder
werp is geweest.
De verhouding tusschen de Tsjechen en
de Duitsche autoriteiten wordt met den
dag meer gespannen en door ambtenaren
van het Ryk gegeven instructies worden
herhaaldelijk genegeerd.
Het wordt waarschynlyk geacht, dat
Chwalkowski binnenkort naar Praag zal
gaan teneinde den itoestand met Baron von
Neurath, den protector van Bohemen en
Moravië, te bespreken. In politieke krin
gen te Berly'n doet het gerucht de ronde,
dat Chwalkowski gedreigd heeft zyn func
tie te zullen neerleggen. Aan geruchten,
dat Baron von Neurath in ee n gesprek met
Hitier eveneens over aftreden zou hebben
gesproken, wordt geen geloof gehecht.
De correspondent van de „Times" te
Praag maakt eveneens melding van animo
siteit in Bohemen en Moravië-. De Tsjechi
sche pers wydt veel aandacht aan de rede,
dezer dagen door staatssecretaris Hermann
Frank, den Sudetenduitscher, die thans de
voornaamste politieke persoonlykheid in
Bohemen en Moravië is, te Budeveis ge
houden, waarin hy (zooals wy gemeld heb
ben) de Tsjechen waarschuwde tegen ieder
verlangen naar de methoden van ex-presi
dent Benesj. Van Tsjechische zyde wenscht
men opheldering ten aanzien van bestaan
de duistere factoren in d« constitutiöneele
positie van het protectoraat en wordt te
verstaan gegeven dat het aam den toestand
ten goede zou komen als het verbod van
openbare vergaderingen werd opgeheven.
Het Tsjechische volk (aldus de conserva
tieve .Narodni Novimy") hoort veel spre
ken over autonomie maar wordt er voort
durend aan herinnerd dat het volledig moet
cpgèan in den Duitschen „Lebensraum".
Er dient volgens het blad eens vooral
duideliik te worden gemaakt welke rechten
en welke plichten de Tsjechen hebben. Het
ware, aldus het blad verder, een groote fout
te denken dat degenen die voor hun natio
nale rechten opkomen volgelingen zijn van
dr. Benesj. Als dat zoo ware zou de heele
natie als schuldig moeten worden be
schouwd.
Een van de grootste grieven van de Tsje
chen is volgens den correspondent van de
„Times", dat alle Tsieehische steden met
een duidelyke Duitsche minderheid door
Duitsche commissarissen worden beheerd
Politieke waarnemers te Praag vergelij
ken,* zoo meldt de correspondent fhn de
„Times" ten slotte nog, de huidige spanning
met die welke heerschte enkele weken vóór
de bezetting van Praag en schrijven haar
voomameHik toe aan de Sfinx-achtige hou
ding van Beriyn. Deze Sfinx heeft echter
tweehoofden; het eene glimlacht welwil-
'end hoewel op een afstand, en het andere
draagt een dreigende uitdrukking.
De „Prager Zeitungsdienst" meldt, dat
de Tsjechische autoriteiten opnieuw zouden
overwegen een enquête-commissie inzake
ex-president Benesj in het leven te roepen.
Deze commissie zou gebruik maken van in
lichtingen van Chwalkowski, den huidigen
vertegenwoordiger te Berly'n en oud-minis
ter van buitenlandsche zaken, die gezant t*
Rome was vóór hy minister v#erd.
(Men herinnert zich dat er al eens vroe
ger sprake was van een enquête tegen Be
nesj, toenmaals op aandringen van den
Tsjecho-Slowaakschen gezant te Parijs.
Red.).
Waardeering voor standpunt van
Nederland.
Onafhankelijkheid, niet neutraliteit
België's doel.
Bij de behandeling van de begrooting van
buitenlandsche zaken in de Kamer heeft de
minister-president tevens minister van bui
tenlandsche zaken Pierlot een rede gehou
den, waarin hy duidelijk de buitenlandsche
politiek van België, die niet een neutral:
teitspolitiek, doch een politiek van onaf
hankeiykheid is. uiteenzette.
België, dat bezield is met den vasten wil
den vrede te bewaren, aldus Pierlot, Is
vastbesloten slechts de wapens op te nemen
ty een aantal, die rechtstreeks zyn levens
belangen bedreigt. Wy' zyn vastbesloten, al
onze grenzen zonder uitzondering en zonder
voorbehoud te verdedigen, zoowel in Euio-
pa als in Afrika.
Het is voor my, zoo zeide de Minister,
een moeilyke taak in het openbaar enkele
van de grootste gevaren, die de toekomst
misschien voor ons bergt, aan te roeren.
Ik kan deze taak niet als beëindigd be
schouwen zoolang ik niet heb gesproken
over een zekere bezorgdheid, die sedert
eenigen tyd in België is waar te nemen. Ik
bedoel de bezorgdheid over een mogelijken
inval in Nederland.
Indachtig aan de overeenkomst tusschen
onze landen wat betreft de gevaren en do
nationale belangen, zouden sommigen on
zer medeburgers gaarne hebben gezien
dat wij" een militair verbond met onze noor
derburen sloten, in dier voege, dat, zoo
een der beide landen wordt aangevallen,
het andere te hulp zou moeten komen. Ook
zou men willen, dat de regeering zou ver
klaren, dat zy in een dergelyk geval door
tocht over Belgisch grondgebied zou ver
leenen aan buitenlandsche troepen, die
dezen doortocht zouden verlangen om Ne
derland te hulp te komen.
Deze voorstellen worden niet alleen in
gegeven door de zorg voor de belangen
van België.
De g^estelyke vaders ervan worden ook
geleid door de groote sympathie, die be
staat tusschen de twee volken, welke ge
schapen zijn om elkaar te begrypen en die
£oor een groote gemeenschap van aspira
ties, zoowel als door de vriendschap, die
hun dynastieën verbindt, steeds meer tot
samenwerking neigen.
Tk ken .de kracht dezer gevoelens. Dc
regeering deelt ze. Hun levendigheid is
eenige dagen geleden op indrukwekkende
wil ze aan den dag getreden ter gelegen
heid van het bezoek van H. M. de Koningin
der Nederlanden. Wij wenschen dat in de
«oo gunstige omstandigheden, welke aldus
geschapen zyn, steeds naar een gelegen
heid tot toenadering tusschen Nederland
en België gezocht wordt en dat de twee
broedervolken steeds meer bydragen tot de
werken van den vrede: op economisch ge
bied, op dat der cultureele betrekkingen,
bil de verdediging van de juridische en mo
reele beginselen, waaraan zij ten zeerste
verknocht zijn en in het verdwijnen waar
van uit de internationale betrekkingen zij
niet zouden kunnen berusten.
Wat een militair verbond aangaat, ant
woord ik in de eerste plaats dat er, om het
te sluiten, twee partyen noodig zyn en bij
deze gelegenheid herinner ik aan de ver-^
klaringen, die de heer Patijn in Februari"
j.l. heeft afgelegd.
De houding van de regeering van Neder
land is verstandig en zij wordt ingegeven
.door dezelfde zorgen als die welke ons
bezighouden. Laten wy ook hier niet voor
uit loopen op de toekomst en de kansen om
in een conflict te worden betrokken, niet
vergrooten.
Wat tenslotte den doortocht van hulp
legers door België betreft, laten wij ons
ervoor wachten, onze verlangens voor wer-
kelykheden te houden, en ons door wille
keurige veronderstellingen te laten mee-
bleepen op een weg, waarvan wy slechts-
gevaren kunnen verwachten, zonder eenig
nuttig tegenwicht, voor ons noch voor
onze buren.
Tot slot verklaarde Pierlot, dat België
met al zyn buren correcte en vreedzame
betrekkingen wil onderhouden en zeide hy
enkele woorden over het groote belang
voor de onafhankelykheidspdïitiek van een
goede voorbereiding van het leger.
BINNENLANJ).
Vervanging- van
grenswachters.
Reeds tegen de 10.000 is met verlof
naar huis.
Circa 20.000 verzoeken.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer betreffende het onder de
wapenen blijven en ln werkelijken dienst
houden van dienstplichtigen, doet de
minister eenige mededeelingen over de
vervanging. Wij stippen daaruit aan:
a. Doordat nog talrijke verzoeken in
onderzoek zijn bij de voor het uitbrengen
van advies in aanmerking komende bur
ger-autoriteiten, en er bovendien nog
dagelijks verzoeken binnenkomen, kan
bij benadering niet worden opgegeven
hoe groot het aantal van hen is, die wer
kelijk voor vervanging in aanmerking
komen. Wel kan worden gezegd, dat het
aantal binnengekomen verzoeken ver
over de 20.000 bedraagt; vele verzoeken
bevatten echter geenszins een afdoende
reden om het gevraagde verlof te ver
leenen.
b. Als werklooze dienstplichtigen, die
voor oproeping in aanmerking komen,
stonden op 1 Juni bij het vervangings
bureau ingeschreven pl.m. 19.000 dienst
plichtigen.
Echter worden dagelijks mededeelin
gen ontvangen, waaruit blijkt, dat een
belangrijk aantal niet meer als werkloos
kan worden beschouwd. Dit heeft tenge
volge, dat de verrichte vervangingswerk
zaamheden ten aanzien van deze dienst
plichtigen opnieuw moeten worden ver
richt.
c. Ter vervanging van dienstplichtigen
hebben zich tot 1 Juni vrijwillig aange
meld pl.m. 2750 dienstplichtigen.
d. Thans zijn pl.m. 2580 buitengewoon
opgeroepen dienstplichtigen vervangen.
Dit getal geeft echter geen beeld van
het aantal dienstpjllchtigen, dat reeds
met verlof is vertrokken. Door de 10 pet.