dame
eijn
au!
shtige
;hotel
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
No. 20059
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
MOORDENDE SPANNING IN HET VERRE OOSTEN.
Incidenten te Koelangsoe, Poetoeng en Tientsin.
loffle
4
Koninklijk vaarwel.
NIE GOUDA
HET WEER
Vrijdag 16 Juni 193978e Jaargang
tiüllkSUIE COURANT.
Wethouder De Miranda van ernstige beleidsfouten
beticht, doch er is geen corruptie gebleken.
Raadslid Gulden, die van bouwers en leveranciers
leende, ongeschikt geacht voor raadslid.
Handelingen van raadslid Matthüsen niet
toelaatbaar bevonden.
waar de
i 25 cent)
>ns
TEL. 2855.
(Nadruk verboden).
is voor
>er ons
Strijd om de buitenlandsche
concessies nadert zijn hoogtepunt.
De groote vraag:
Wat zal Amerika doen?
Twintig nieuwe Poolsche
douane-inspecteurs aangekomen
„Provocatie” volgens officieele krin
gen te Danzig.
Naar van officieele zijde te Danzig wordt
meegedeeld zijn gisteren op het centraal
station aldaar 20 nieuwe Poolsche douane-
inspecteurs aangekomen.
Zooals bekend (aldus voegt het D.N.B.’
hieraan toe) werd onmiddellijk na het ver-
PEN
tal te’
42- 59 Ct.
714-H
.0-8 i/a-
ak 22-
»PER!
LANGDURIGE BESPREKINGEN
MET MOLOTOF.
Naar Reuter meldt heeft Molotof gister
avond 2H uur lang besprekingen gevoerd
met den Britschen en den Franschen am
bassadeur, waarby ook Strang tegenwoor
dig was.
Na de besprekingen ,die in het Kremlin
werden gehouden, weigerde Strang zich
over de conferentie, die de langste was se
dert het begin der onderhandelingen met ie
Sovjet-Unie, uit te laten. Wel verklaarde
hij, dat de onderhandelingen werden voort
gezet en dat spoedig een nieuwe bespre
king met Molotof zou worden gehouden. De
conferentie werd ook bygewoond door Po
temkin, die als Fransche tolk fungeerde.
2 cent
AG 22 JUNI.
I 77 ct.
22
38-32- 29
15
10
r pond 29
■G.-bUs 29
80-60- 49
7
7
16
i/a-15- 10
33-29- 25
p. 14 pd. 25 c»
16
1 uit de winkel
■1 pond 23 ct.
n voor 20 fl
21 H
TREINRAMP IN HET
SUDETENGEBIED.
Tien dooden en 20 gewonden.
Een ernstig spoorwegongeluk heeft
plaats gehad op de spoorlijn BerlijnDres
denPraag, en wel bij Mittelgrund, in de
nabijheid van Bodenbach in Sudetenland.
De D-trein, die om 7.25 uur uit Berlijn
vertrekt en om 2 uur ’s middags in Praag
moest aankomen, is by het passeeren van
het station Mittelgrund door onbekende
corzaak ontspoord, waarby de locomotief
en 3 wagons ontspoorden.
Voorzoover thans bekend, zyn 10 perso
nen gedood, 20 gewond, waarvan 3 ernstig.
cratisch geregeerd wordt. Engeland en
F rankryk kunnen niet meer steunen op een
deel van het Duitsche volk. De minister
zeide hun, die vragen; Wat zoudt gy ge
daan hebben als Chamberlain niet naar
München was gekomen, te antwoorden; Hij
is wel naar München gekomen. Hij kwam
riet voor zim genoegen, maar omdat hij
geen ander»/oplossing had. Wij hadden hem
!n een hoqk gedrukt en hij was schaakmat
gezet.
Göbbels maande vervolgens de journalis
ten tot discipline aan en eischte voor de
rogeering het recht op een deel van de
waarheid te verbergen. Hij zeide in dit ver
band: „Gelooft ge, dat ik, toen ik in de
„VÖlkischer Beobachter” een artikel tegen
Engeland schreef, alles zeide wat ik van
de Engelschen wist of dat ik, als ik de re-
lening met Polen vereffen, niet meer zob
kunnen zeggen?”
De minister betoogde, dat de Duitsche
overwinningen meer met de pen dan met
kanonnen behaald zijn. De nationaal-socia-
listen verwerpen de formule, welke van de
Duitschers een volk van denkers en dichters
maakt, niet, doch Duitschland zal zijn ta: k
eerst goed kunnen vervullen, wanneer het,
m. een herverdeeling der wereld, is terug
gekeerd in den kring der bezittende volken.
In Sjanghai dreigt lederen dag een
onweer. Poetoeng moet de eerate pagina
der bladen reeds weer inruimen aan een an
der incident:
EEN REDE VAN MINISTER
GÖBBELS.
„Chamberlain in een hoek gedrukt
en schaakmat gezet”.
Minister Göbbels heeft in een rede voer
de nationaal-socialistische studenten van
den gouw Berlijn een aanval gedaan op hen
die het Hitleriaansche stelsel critiseeren.
Hy zeide onder meer: „Natuurlijk hangt de
politieke evolutie van de omstandigheden af
cn het is mogelijk, dat men thans verder
van het doel verwijderd is dan eenigen tijd
geleden. Doch alleen die critiek is gerecht
vaardigd, welke den toestand, waarin het
rijk zich bevond, voor Hitler aan de macht
kwam, vergelijkt met den tegenwoordigen
toestand.
Göbbels zeide voorts: „Indien er in de
zeventiende eeuw een man geweest was,
sterk genoeg om Duitschland te vereenigen,
dan zon thans Duitschland over de wereld
regeeren en niet Engeland, want wij zijn
daartoe aangewezen. Wat Duitschland
sedert eeuwen verzuimd heeft, moet thans
in enkele jaren worden ingehaald. Er zijn
menschen, die de volken verdeelen in be
zittende en niet-bezittende. Dit standpunt
is buitengewoon ergerlijk. Degenen, die
alles bezitten wat zy noodig hebben, kun
nen gemakkelijk moreel zyn. Als zy ona
verwijten immoreel te zijn, dan doen zij dat,
omdat zy hun historie achter zich hebben,
terwijl wy de onze voor ons hebben. De
jeugd is nu eenmaal een beetje immoreelcr
Afscheidswoorden van Koning George
en Koningin Elisabeth aan het einde
van hun reis.
Het Britsche koningspaar is eindelijk te
Halifax aangekomen en heeft definitief den
trein verlaten, waarin e(j achtduizend mijl
door Canada en de Vereenigde Staten heb
ben afgelegd.
Alvorens zich In te «hopen aan boo.d
von de „Empress of Britain” heeft de ho
ning zich -in een afscheidsrede tot het Ca-
nadeesche volk gericht.
„Onze geesten en harten zyn vol,” zoo
zei hy, „wy verlaten uw kusten na eenige
van de meest bezielende en leerrijke weken
van onze levens.”
„Ik keer terug naar Engeland met ton
nieuw begrip van de mogelijkheden en ver
antwoordelijkheden van het Britsche Rjjk.
Een andere gedachte waaruit ik troost en
inspiratie put is het besef, dat zich van
den Atlantischen tot den Stillen Oceaan en
van de tropen tot het Poolgebied een groot
d«el van de aarde uitstrekt, waar zich niet*
de mogelijkheid voordoet van een oorlog
tusschen buren, welks volken zich geheel
wijden aan het streven naar vrede een voor
beeld voor alle menschen, hoe beschaafde
naties tezamen moeten leven. Het is goed
te weten, dat er zulke streken zijn. Want
wat de mensch eens kan doen, kan hy met
God’s hulp nogmaals doen. Wellicht zult gij
het voorbeeld geven, dat de geheele wereld
zal volgen.”
<la» 16 Lm. Dinmlz, ao ,unp.
ikIc succes hoofdfllm. 2
aie paard deeper. CwK
IHCK POWELL,
l'IS ARMSTRONG,
enaar op de trompet en
LKN JENKINS Ln:
OOK OP DE RACES?
nieuwste lachfilm.
>tate komische sensatie.
hoofdfilm:
KROLL en REED HOW.ES
in:
IEKENDE PILOOT
itrée vanaf 25 ct.
itis fietsenstalling.
CHTEND om 10.30 uur
de buitengewone film in
imen van Filmland
vertooning te Gouda
liddag om 2 uur Matinee
or lederen leeftijd
iverende lachmiddag
sok op de Race»?
JiJEN storm van wederzydsche beschuldi
gingen, incidenten, botsingen en opge
wonden discussies over de „rechtspositie”
woedt op het oogenblik tusschen Japan
cn de Westersche mogendheden. Snel vol
gen de sensationeele berichten elkaar op:
Troepenlandingen van Japan, Engeland,
Amerika en Frankrijk op Koelangsoe, het
kleine eiland tusschen Amoy en het Chi
neesche vasteland. Incident in Poetoeng!
Incident voor Hongkong! En ten slotte --
incident in Tientsin!
/Noodweer tegen daden van terreur”,
zeggen de Japanners in het •geval Koe
langsoe en wy'zen op de vermoording van
den Chineebchen president van de Kamer
van Koophandel van Amoy, Hoeng Li-tsoen.
„Een ingrijpen in de rechten van de Inter
nationale Nederzetting”, antwoorden de
Britten. En zoo verzamelen zich ongeveer
tien oorlogsschepen om het anderhalve
vierkante mijl groote eiland, de Britsche
kruisers „Kent” en ..Birmingham”, de Brit
sche torpedojagers „Decoy” en „Scout”, de
Amerikaansche kruiser „Marblehead”, de
Amerikaansche torpedojager „Bulmer”, een
Fransche torpedojager en Japansche een
heden. De vier admiraals ontmoeten elkaar
aan boord van de „Birmingham”, zonder tot
overeenstemming te kunnen komen. Ja,
relfs de Britsche ambassadeur in China, i’r
Archibald Kerr, begeeft zich naar Amoy.
De Japanners eischen terugtrekking van
het vreemde landingscorps, kondigen ster
kere troepenzendingen aan en beklagen
zich bitter ,dat doöt het ingrijpen der bui
tenlanders het Chineesche terrorisme in het
Settlement nog aan kracht wint.
Dit alles geschiedt, terwijl Japan voort-
durend eischt, dat het concessievraagstuk
van Tientsin, Sjanghai en Koelangsoe op
nieuw op het tapijt gebracht wordt. De
buitenlandsche concessies in China zouden
geen buitenlandsch gebied zyn. Zij zouden
een integreerend bestanddeel van het Chi
neesche rijk vormen. Japan zou trachten
het geheele gebied van China onder zijn
controle te brengen, aldus verklaart de
«preker van het Saimoetsjo, het ministerie
van buitenlandsche zaken te Tokio. En ter-
vijl nog de eerste pagina’s van de in Sjang
hai, Tientsin, Amoy en Hongkong verschij
nende bladen zich met deze eischen be-zig
houden en de Britten verklaren, dat de hui
dige situatie in het Verre Oosten onder-
handelingon over eer. totale regeling van
het concessievraagstuk niet toelaat, is het
nieuwe incident er reeds;
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme- 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den nrils.
15 regels 1.30, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezmrgkring:
INGÊ7XJNDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.25, elke regel meer 0,50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zÜn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingea by contract tot zeer gereduceerden
Prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
kan vellen.
Deze omstandigheden waren:
le. Het besluit van Amstels Bouwver-
eeniging, waarbij haar leden verboden
werd te bouwen op de erfpachtsgronden
in het z.g. plan-Landlust en de agitatie
in Amstels Bouwvereeniglng, gevoerd
tegen het bouwen in het z.g. plan-Bosch
en Lommer;
2e De actie van directeuren van hy
potheekbanken om geen hypotheek te
nemen op huizen, te bouwen op erf
pachtsgronden
3e. Het gebrek aan medewerking van
1 de regeering en van Gedeputeerde Sta
ten van Noord-Holland bij het verstrek
ken van rijksvoorschoften en het ver-
leenen van gemeentelijke garantie voor
het bouwen van woningen door woning-
bouwvereenigingen
4e. De langdurige onderhandelingen
met betrekking tot de voorbereiding van
de bebouwing van Bosch en Lommer;
5e. Dat naar het oordeel van den wet
houder de afdeeling grondbedrijf van
den dienst der publieke werken blijk
baar niet wist te vatten alle mogelijk
heden om zich aanmeldende gegadigden,
die bouwen wilden en 'konden, goed te
bedienen.
Al deze omstandigheden tezamen wa
ren volgens den wethouder oorzaak van
een steeds verminderende activiteit in
het bouwvak, in een periode van toch
reeds abnormale werkloosheid.
De commissie is'gekomen tot de mea
ning, dat deze omstandigheden wel kun
nen gelden als een verklaring voor een
grootere persoonlijke activiteit van den
wethouder, doch niet als een rechtvaar
diging van de wijze, waarop hij in be
doelde bijzondere gevallen zelfstandig is
opgetreden, nocl) voor het niet volledig
inlichten van het college van Burge
meester en Wethouders en het onthou
den van de waarheid aan den Raad.
Voor 4e commissie is komen vast te
staan, dat den wethouder ernstige be
leidsfouten moeten worden aangetekend
en dat de wethouder in meerdere geval
len ernstig in verzuim is gebleven.
De zaak-Gulden.
Ten aanzien van den heer Gulden is
de commissie gebleken, dat hij, met name
in het geval van de N.V. Hoogbouw-
Ranpura!
Buiten de territoriale zóne van twaalf
mijlen wordt de „Ranpura”, een Britsch
koopvaardijschip, door een Japansch oor
logsschip aangehouden.De papieren wor-
den onderzocht. Hongkong laat onmiddel-
ÏUk den torpedojager „Duchess” uitloopen.
Daarna de stroom van verklaringen en
tegenverklaringen. Japan maakt aanspraak
op het recht, schepen naar Chineesche ha
vena op zee aan te houden en inlichtingen
U vragen. De Britten noemen dat blokkade.
Engeland heeft het groote, opgiewonden
debat over de in strijd met het volkeren
recht zy'nde blokkade ontketend, hoewel
Japan voorloopig slechts twee schepen bui
ten de territoriale zóne aanhield, de Brit
sche „Ranpura” en de Fransche .Aramis".
Engeland tracht nu eens met krachtige
protesten, dan weer met verklaringen in
het lagerhuis en ten slotte zelfs met dr'l-
pcmenten invloed op Japan uit te oefenen.
De zeer machtige Britsche pers in het
Verre Oosten wyst voortdurend op de na-
deelen, die voor Japan uit een versterking
van de „spil" zouden voortvloeien: Uitbrei
ding van het Engelsch-Fransch-Russische
militaire pact tot Oost-Azië, begeleiding
der koopvaardijschepen door eenheden van
do Britsche vloot, handelsboycott en mobi-
liseering van den Britschen invloed in de
Vereenigde Staten tegen Japan.
Amerika’s voorzichtige houding.
Terwyl uit Amerika na ieder incident
het bericht komt, „dat nog geen nadere in
formaties aanwezig zijn en derhalve een
verklaring nog niet afgegeven kin wor
den”, weten de' Britten steeds reetjs van te
voren, dat de Vereenigde Staten dezen of
genen stap van Japan „ten zeerste afkeu- i
ren”. De Britten willen hier niet aan com
promissen denken, wyl Amerika \hen bij
Koelangsoe gesteund heeft. Daaruit trekken
i zij snel de conclusie van „verderen Amen-
kaanschen steun”. Want Amerika’s vloot
h immers het eenige, wat in den Pacific
naast Japan’s vloot een grooten machts
factor vormt. Maar de Pacific is groot. En
het besluit, via de Midway-Eilanden naar
Azië’s kusten te1 stoomen, zal door de Ver
eenigde Staten niet zoo gemakkelijk gen
men worden, als Engeland het wel wenscht.
Zorgen heeft Engeland hier in overvloed
De stemming in Japan is waarlijk niet pio-
Eagelsch. De Japansche pers heeft dat bij
de laatste incidenten duidelijk laten blijken.
Japan, zal zijn eischen ten aanzien van de
buitenlandsche concessies niet opgeven.
Het probleem van de controle van handels
schepen voor Chineesche havens op hooge
zee blijft een lastig iets zoowel voor de
Engelsche navy als vopr de Engelsche di
plomatie.
In Sjanghai’s straten hebben de Engel
schen een proef-mobilisatle georganisee-d.
Op de Hoeangpoö ligt een Amerikaanse
kruiser onbewegelijk voor anker. En bui
ten, reeds aan de overzyde van de Garden
Bridge, liggen de Japanners. „Look see!”,
zegt men in Sjanghai, „afwachten, wat er
van komt!”
dan bejaarde lieden, dat ligt in der aard
der dingen. Het is niet moeilijk een rege
ring te steunen, die verstandig regeert,
doch het is nuttiger een regeering te steu
nen, als zy een fout maakt.”
Göbbels verklaarde er zich over te ver
beugen, dat de democratie in Duitschland
is uitgeroeid, omdat, zooals hy zeide, een
volk slechts opstandig is, als het geer
krachtige hand op zich voelt wegen.
Duitschland heeft zich nooit zoo sterk ge
voeld als thans, nu het niet langer demo-
Dieu vous benisse!
Ook de Koningin, sprak een afscheids
woord tot het Canadeesche volk.
„Wat mijn hart verwarmd heeft op een
wijze, die ik niet onder woorden kan bren
gen,” zeide zy, „was het bewijs, dat gy
ens overal gegeven hebt, dat gy bly waard
over onze komst.”
Tot het volk van Canada en tot alk
n enschen'in de Vereenigde Staten, die om
zoo hartelijk verwelkomd hebben, tot een
ieder in dit groote vriendelyk werelddeel
zeg ik: Ik dank U, God zy met U en God
?egen U. Au revoir et Dieu vous benisse.”
Hedenavond om 7 uur gaan Hunne
Majesteiten scheep naar St. Johns op New
toundland. waarmee zij het eerste traject
van hun terugreis aanvangen.
Poetoeng’
Sjanghai, het van Chineezen wemelende,
•doffigo en schreeuwende Sjanghai, is in
Bjn kern, zyn city, een gedeeltelyk inter-
nctionale, gedeeltelyk Fransche concessie.
Op iederen Chineeschen feestdag worden
nog steeds de vlaggen van de regeering van
Tsjiang Kat-sjek geheschen. En Japansche
militairen mogen het grootste deel van de
concessie niet betreden. Schotsche soldaten
ratrouilleeren met het geweer op den schou-
oor door de straten en op den Bund, de
breede oeverstraat, staan de Franschen
naast hun pantserwagens. Poetoeng echëor
aan de overz'yde van de Roeangpoe,
luiten de internationale zóne. Poetoeng Is
een stadsdeel van Sjanghai, dat reeds op
Ckineesch gebied Hgt, dat Japan veroverd
loeft. Thans gaat het snel. Staking der
Cnlneeschiv arbeiders in de Engelsche spin
nerijen. Revolverschoten der Engelschen.
Nachtelijke zending van Engelsche solda-
ter bescherming der fabrieken. Ja-
Pnnsch protest. Daarna aftocht der Britten
tegen de belofte der Japanners, die bescher-
’ning der spinnerijen op zich te nemen.
Waren de Britten niet vertrokken, aldus
Japansch correspondent, dan zou
"et tot een ernstig incident hebben
a-oeten komen.
Het rapport van de Amsterdamsche
raadscommissie, 11 Januari j.l. benoemd
voor het instellen van een onderzoek
omtrent de geuite beschuldigingen tegen
den Amsterdamschen wethouder S. Ro
drigues de Mirahda en de Amsterdam
sche gemeenteraadsleden J. W. Matthij-
sen en Z. W. J. W. Gulden, en omtrent
alles wat met de uitgifte van gemeente
lijke erfpachtsgronden in den ruimsten
zin verband houdt, is gisteravond ver
schenen. Het stuk, onder voorzitterschap
van den heer Walrave Boissevain samen
gesteld, beslaat 107 bladzijden van het
Gemeenteblad. Over de drie genoemde i
personen en over den Gemeentelijken
dienst van Publieke Werken bevat het
rapport, naar aanleiding van het opder-
zock van verschillende bij de commissie
aangebrachte gevallen, een aantal alge-
meene conclusies, welke wij hier laten
volgen.
Voor de Commissie is komen vast te
staan, dat den Wethouder ernstige be
leidsfouten moeten worden aangerekend
en dat de Wethouder in meerdere geval
len ernstig in verzuim is gebleven. Het
is de Commissie niet gebleken, dat over
wegingen van corruptieven aard den I
Wethbuder hebben geleid bij zijn doe
en laten.
De wijze, waarop de heer Gulden in
opspraak is gekomen en de sfeer, die er
om hem is geschapen, hebben hem voor
de uitoefening van het raadslidmaat
schap ongeschikt gemaakt.
De handelingen van den heer Matthij-
sen moesten leiden tot bevoordeeling en
hebben geleid tot bevoorrechting van
den heer C Elderenbos, waardoor het
/belang der gemeente niet is gediend. De
j Commissie achtte deze handelingen voor
een raadslid niet toelaatbaar.
Ten aanzien van den flenst der Pu
blieke Werken wenscht de Commissie er
de aandacht op te vestigen, dat zij geen
enkele aanwijzing heeft gekregen van
eenige corruptie bij dezen Dienst.
De zaak-De Miranda.
Door wethouder De Miranda zijn aan
de commissie een aantal omstandig- 1
heden medegedeeld, die hem aanleiding
hebben gegeven tot zijn optreden in de
bijzondere gevallen, waarin de commis- 1
sie over zijn beleid geen gunstig oordeel i
Abonnementen worden dagelüka aangenomen aan one Bureau: MARKT 31. GOUDA
bü onze agenten en loopere, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
tnterc 2745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 2.25, per week 17 cent, overal
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15
moorden van partygenoot Griibnau door
ambtenaren van de diplomatieke vertegen,
■woordiging van Polen een uitbreiding van
het aantal Poolsche douane-inspecteurs op
gebied van Danzig met 31 a an gek or-
digd.
In kringen te Danzig wordt naar aanlei
ding hiervan verklaard dSt het provoratori-
sche doel van dit optreden van gevolmach
tigden van het Poolsche leger op den bodem
van Danzig voor de geheele wereld de ver
antwoordelijkheid duidelijk maakt.
Van bevoegde zy’de te Danzig wordt
zoo vervolgt het D.N.B. geconstateerd,
dat de Polen volkomen bewust de spanning
tusschen Danzig en Polen vergrooten door
het aandragen van nieuwe brandstof en door
het zenden van verkapte militairen naar
Danzig den status quo eenzijdig schenden.
De bevolking van Danzig zoo besluit het
D.N.B. zal zich door deze nieuwe uit
daging niet laten provoceeren, doch laat
men van Poolsche zijde deze terughoudend
heid niet misverstaan.
