Irijfswater
jenwater
ren
ZEEPj
(handel
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
zacht als
Een nieuwe vuurhaard van conflict:
Swatau in Zuid-China.
ZAL JAPAN TEGEN DE VEREENIGDE STATEN
OPTREDEN
NT per rol.
KLAVER 4
NSSINGEL 131
HEUVEL.
ma aai
Duitsche industriëlen naar
Moskou.
TENTOONSTELLING „HET LEGER”
Britsch Koningspaar
weer thuis.
Moskou niet voldaan.
Geen ultimatum maar een I
verzoek
No, 20065 Vrijdag 23 Juni 1939 78e Jaargang
Ej
Gouda
?n
n Westfalen.
door de Westfalen*
:nte en het Munsterland.
Bold.
luchtwegen.
oor-
HOUTRUST
TELEFOON 331«-
ERKOMST
Koningin Elisabeth als
beeldhouwster.
uurtljd. h. geh. Jaardoör.
teland van
s Bernhard
pingspaar uitte. De Koning en de Koningin
verschenen tweemaal op het balkon, een
maal voor het diner en eenmaal daarna.
IK EN GLAS
NOTEN
rMANDEN.
curreerende prijzen
Zij zouden omvangrijke transacties
voorbereiden.
Een crediet van 750 millioen Mark.
Een groep belangrijke en invloedrijke
Duitsche industriceien zal een delegatie
naai’ Moskou zenden met het doel, de
DuivschRussische handelsbetrekkingen
te ontwikkelen.
Reuter meent te weten, dat de dele
gatie uit zeven deskundigen bestaat. En
kelen zijn reeds vertrokken, terwijl an
deren binnenkort zullen gaan
Volgens berichten, die betrouwbaar
schijnen te zijn, is de)Ldelegatie gemach
tigd, Moskou een crediet van «tien jaar
ten bedrage van 750 millioen Mark aan
te bieden voor aankoopen in Duitsch-
land, terwijl Duitschland bereid is, enor
me hoeveelheden grondstoffen te koo-
pen, voornamelijk hout, leder en olie.
DEN HAAG
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend Van 96 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 3745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per Week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
VERDRAG FRANKRIJK-TURKIJE
WORDT SPOEDIG GESLOTEN.
Bonnet stelt Kamercommissie op de
hoogte van buitenlandsche politiek.
In de commissie voor buitenlandsche zd-
ken van de Fransche Kamer heeft de mi-
mister van buitenlandsche zaken Bonnet,
een uiteenzetting gegeven.
Hij begon met de betrekkingen tusschen
Frankrijk en Spanje. De regeering heeft
bewerkt, dat het tempo van repatrieeren
van de Spaansche vluchtelingen is versneld.
Zij draagt thans nauwgezet zorg voor het
uitvoeren van het verdrag Bérard-Jordana
en zij heeft goede hoop, dat op grond van
dit verdrag'met Spanje betrekkingen van
goede nabuurschap zullen worden onder
houden en dat ten aanzien van Marokko een
politiek van eerlijke samenwerking en ver
trouwen zal worden gievoerd.
Wat het Verre Oosten betreft zeide Bon
net dat Frankrijk solidair blijft met Groot-
Erittannië. Hy verklaarde te hopen, dat het
incident van Tientsin op' vriendschappelijke
wijze wordt geregeld.
Vervolgens behandelde de minister de be
sprekingen te Moskou. Hij zeide, dat op
verscheidene punten reeds een overeen
stemming tot stand is gekomen tusschen de
drie mogendheden, wel bestaan nog moei
lijkheden tengevolge van het feit, dat ze
kere mogendheden geen bijstand wenschen.
De onderhandelingen worden evenwel op
gunstige wy'ze voortgezet en de Fransche
regeering wil geen poging nalaten om tot
een overeenstemming te komen en een ver
drag te sluiten dat een zoo uitgebreid mo-
gely'ke wederkeerige garantie geeft in ge
val van een aanval.
De minister sprak ook over de onderhan
delingen, welke met Turkije worden ge
voerd, deze onderhandelingen hebben ten
doel een definitieve regeling van den we-
derkeerigen bijstand tusschen Frankrijk en
Turkije tot stand te brengen te verkrijgen.
Wat dit laatste betreft is men in beginsel
tot overeenstemming gekomen en moeten
nog enkele vragen van ondergeschikt be
lang worden geregeld.
Waarschijnlijk zal over enkele dagen een
verdrag worden gesloten. Ook inzake den
wederkeerigen bijstand zal men binnenkort
tot overeenstemming fcomen.
Minister Bonnet zeide hierna, dat de
Fransche regeering alle diplomatieke en
militaire maatregelen zal nemen om aan
alle krachtmetingen het hoofd te bieden.
Dit is het bhste middel om den vrede te
bewaren.
Op een vraag van Delbos antwoordde de
minister, dat Joego-Slavië geen nieuwe po
litieke overeenkomst met de ^’’-mogend
heden heeft geteekend.
Pézet vroeg of de regeering overweegt
een organisme voor inlichtingen en propa
ganda in het leven te roepen Bonnet ant
woordde hierop, dat de regeering dit onder
werp bestudeert. De commissie gaf den
wensch te kennen, dat zonder verwijl hier
toe zal worden besloten.
In antwoord op een vraag van Flandin
zeide de minister tenslotte dat de commis
sie op de hoogte zal worden gehouden van
4e onderteekening van alle garantieverdra-
gen in Oost-Europa.
1 TOT EN MET 16 JULI 1939 K.
Geopend 10-22 u 's Zondags 13 17 u.
Toegangsprijs 1.0.30 (m«»inb»aripv.«ted.b*i.)
DOORLOOPEND SCHIETWEDSTRIJDEN
PER SPOOR NAAR DEN HAAG
MET QOEDKOOPE RE T O URKAARTIN
Verkrijgbaar aan alle «tatlona.
Enthousiaste verwelkoming door
het Engelsche publiek.
Konigin Mary, de Hertog en de Hertogin
van Gloucester, de Hertog en de Hertogin
van Kent, de Princess IRoyall en de Graaf
van Harewood zijn met een specialen trein
naar Southampton vertrokken om den Ko
ning eri de Koningin die omstreeks 15 uur
verwacht werden, te begroeten.
De straten van Southampton zijn versierd
en een dichte menigte verdringt zich in de
stad.
Te 15.20 uur gistermiddag is het Britsche
koningspaar te Southampton aan land ge
gaan. Op de kade werden de vorsten door
een ontelbare menigte toegejuicht.
Toen de Koning en de Koningin aan land
gingen, werden zij gevolgd door de prinses
jes, die hun ouders aan boord van een tor
pedojager tegemoet gegaan waren. Zoowel
de Koning als de Koningin zagen er zeer
goed uit. De Koning was gekleed in de ad-
miraalsuniform en de Koningin droeg een
blauw costuum.
Het Koningspaar is bm 17.24 Britschen
zomertijd te Londen aangekomen.
Na de begroeting door de autoriteiten en
de diplomaten reed het vorstenpaar met de
Koninklijke familie in vier open landauers
van Waterloo Station naar Buckingham Pa
leae. De Koning en de Koningin werden door
een groote menigte verwelkomd. Bij hen in
den eersten landauer zaten ook de beide
prinsesjes.
Voor Buckingham Palace had zich een ge
weldige menigte verzameld, die luide haar
vreugde over den terugkeer van het Ko-
ADVERTENT1EPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prös.
INGEZONDEN MED EDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex by contract tot zeer gereduceerden
'prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
chouwburgsfad,
m monumentaal stad-
uhrdal met de burchten
hten in het ftuhrgeblcd.
nde en tochtjes.
samt, Rathaus, Tel. 394!.
LD
De eisch van Danzig.
£)E drie steden, die de laatste dagen in het
centrum van de wereldbelangstelhng
staan, zijn Danzig, Moskou en Tientsin,
thans, abrupt, vervangen door Swatau!
Danzig en Tientsin, omdat zij vuurhaarden
zijn, die de wereld in onrust houden. Mos
kou, wijl hier een vredespolitiek wordt ge
volgd, die evenzeer kwade kansen bergt.
Het vuur in Danzig wordt ijverig warm
gehouden Nadat den 28en April Hitler in
diens Ryksdagrede onbewimpeld had uitge
sproken,, dat Danzig bij het Duitsche Rijk
behoort, zijn de bekende Duitsche eischen
aan Polen gevolgd met het bekende afwij
zende antwoord van Beek. Sindsdien werd er
van officieele Duitsche zijde gezwegen,
maar werden de schermutselingen in Polen
en Danzig zelf en in de kolommen van de
pers des te feller gevoerd.
De vorige week is in Danzig een kultuur.
week gehouden en deze gelegenheid heeft
Goebbels aangegrepen om de wereld duide
lijk te maken, dat het Duitsche Rijk er niet
aan denkt Danzig van de agenda af te voe
ren. Zijn eigenlijke taak was een' rede te
houden over de Duitsche cultuur, en hy
heeft niet nagelaten de moderne verrichtin
gen op dit gebied te verheerlijken, en de
gedachte post te doen vatten, dat de eigen
lijke Duitsche cultuur zoo ongeveer bij de
nationaal-socialisten begint. Dat hoort nu
eenmaal bij het bekende propaganda-arse-
naal. Aan het slot beleed hij met bijna reli
gieuze wijding, dat in de hand van den
Führer Groot-Duitschland zich waarlijk in
veilige hoede bevindt. „Geen macht ter we
reld behoeven wij meer te vreezen, want
Vóór -ms staat, groot, sterk en machtig het
Rijk achter ons het volk en b o v e n_ons
de Führer”...
In den schouwburg hield Goebbels /an
af het balkon een politieke rede, die wel
iswaar het karakter had yan een „improvi
satie”, maar die niettemin èn door de be
woordingen èn door de ontvarfgst plus het
commentaar in de Duitsche pers als de
officieele meening van het Duitsche Rijk
mag worden beschouwd.
Deze rede vertoonde sterke ironische trek
ken en men moet toegeven dat Goebbels
het spitse wapen der schampere ironie niet
zonder meesterschap hanteert
Wanneer, zoo zei hy o.m., Polen beweert
dat de steden aan den,mond van den
Weichsel behooren bij het land waar de ri
vier doorheen stroomt, konden de Duit-
schers evengoed volhouden- dat Rotterdam
een Duitsche stad behoort te zijn. Plausi
bel klinkt dit argument inderdaad, tenmin
ste voor een schare gelijkgestemde luiste
raars, maar de spreker vergat er iets by
te zeggen, met name dat Danzig voor Po
len de óénige haven van beteekenis is, dat
het practisch zonder Danzig de verbinding
jnet de zee verliest, ja, dat volgens het
woord van Frederik den Groote: hij die
Danzig plüs de monding van den Weichsel
bezit, méér meester is over Polen dan hij
die het land regeert... „Heim ins Reich”
de bekend leuze moge hier nog zoo logisch
klinken, wyl Danzig in wezen een Duitsche
stad is, zy krijgt niettemin een gevaarlijk
accent, wanneer men de politieke conse- -
quenties in ’t oog neemt. Helaas krijgen de
Duitschers die niet te zien, evenmin als het
aanbod van Lord Halifax tot vriendschap
pelijke besprekingen ernstig wordt beant-
wodrd. Goebbels noemde dit aanbod wel,
waar verwees terstond naar de omsinge-
Jingspolitiek en naar de Duitsche krijgs
macht, de „imponeerendste der wereld”.
Nog scherper wellicht dan in Danzig
beeft Goebbels het in Berlijn by.het Zonne
wendefeest geformuleerd: „wij willen her
overen wat in de geschiedenis Duitsch ge
bied geweest is”. Van onderhandelen wordt
hier niet meer gesproken, vredig klonk het
°P dit vredige feest allerminst. En inmid
dels wordt èn aan de Poolsche èn aan de
Slowaaksche grens koortsachtig gewerkt
aan een Oostelijke ..Siegfriedlinie”, die
Amerikaanschen kant is geweigerd. Wij
staan hier voor een conflict, dat nog acuter
vormen schijnt aan te nemen dan de blok
kade te Tientsin. Dat Japan in zyn haat
tegen Engeland tot daden komt als in Tient
sin, laat zich ook psychologisch heel goer,
verklaren, maar de laatste jaren heeft Japan
alles gedaan om Amerika juist te vriend te
houden. Wordt deze politiek, die ook doo-
economische motieven wordt gedicteerd, n -
plotseling verlaten? In waarlijk angstig*»
spanning wacht de wereld...
Driezijdige besprekingen
in een impasse.
Rapporteur vliegt naar Londen.
Gistermiddag te vijf uur hebben de am
bassadeurs van Frankrijk en Engeland te
Moskou, Naggiar en Seeds, alsmede gtrang,
zich naar het Krei»l begeven, waar Molotof
hun het officieele antwoord van de Sovjet
unie op de nieuwe Fransch-Britsche voor
stellen hééft overhandigd.
De bespreking duurde ongeveer
uur.
gisterochtend per vliegtuig naar
Amerikaansche en Britsche schepen
blijven in de haven van Swatau.
De Britsche autoriteiten hebben het
Japansche verzoek tot terugtrekking van
de schepen en staatsburgers uit Swatau
verworpen en verklaard, dat zij het vol
ste recht hebben, daar te blijven.
In het Britsche antwoord wordt nog
GOIDSCHE (IIUILVL
Luditkuur-
er9 ür-
»Jl«»jMt.l.rw.»ib.l.Bult..hl
nburg;
-jnugJhorb.Inl-Vorkditaamt.
11, Amsterdam-C., elk
erhsverband Westfalen,
een half
De secretaris van Seeds, Robert, is
-t Londen
vertrokken om het Foreign Office rapport
uit te brengen.
De correspondent van Reuter te Moskou
heeft reden om te vermoeden dat in den
loop van de heden gehouden bespreking,
Molotof heeft verklaard, dat de Britsch-
Fransche «Foorstellen nog steeds onaan
vaardbaar zyn voor de Sovjet-regeering.
Dat hefc Kreml nog meer verlangt, was he
denochtend vroeg reeds onthuld.
In niet-officieele kringen gelooft men
dat de Sovjet-regeering staat op ondubbel
zinnige garanties voor de Oostzeestaten en
dat de nieuwe Britsch-Fransche formule in
dit opzicht niet ver genoeg ging.
Dit beteekent geen afbreken der onder
handelingen, doch’ het besprokene wordt
thans ter kennis gebracht van Londen en
Parijs en waarschijnlijk zullen geen nieuwe
^ssprekingen met Molotof worden gevoerd,
Alvorens nieuwe instructies zijn ontvangen.
Te Londen is nog geen officieele bevesti
ging ontvangen van het bericht uit Moskou,
dat Molotof de jongste Britsche voorstellen
heeft verworpen en eerst zal thans bericht
van Seeds moeten worden afgewacht, alvo
rens de Britsche regeering een nieuw initia
tief zal nemen.
In diplomatieke kringen heeft men, naar
de diplomatieke medewerker van Reuter
verneemt, den indruk, dat achter de hou
ding der Sovjet-Unie een diepere oorzaak
schuilt dan alleen de kwestie der ,/or-
mule", doch het Is nog te vroeg om uleh
een oordeel te vormen omtrent de verlrla
ring die men aan dere houding moet geven.
blijkbaar even onneembaar moet worden
als de „Westwall”.
Hoe schoon en «.ereen deze zomer zich in
de natuur voltrekt, zoo somber en schok
kend moet hy blijkbaar in de politiek vtr-
loopen. Nog is de blokkade van Tientsin in
Noord-China geenszins opgeJost, of de Ja
panners forceeren de haven van Swatau in
het Zuiden. De hooge temperaturen die in
het Verre Oosten op ’t oogenblik heerschen,
schijnen de Japansche activiteit allerminst
te „bekoelen”. Het feit zelf is een „norma
le” étappe in het „incident” met China. Het
is den Japanners duidelijk geworden, dal
deze havenstad een belangrijke basis is
voor de materiaalvoorziening van Chinee-
sche guerillabenden in het binnenland. Zij
willen dezen aanvoer coute que coutc be
letten. In de stad die ongeveer 100.000 in
woners telt, woonden bij het uitbreken van
het Japansch-Chineesche oonflict ongeveer
1000 buitenlanders. Lagen ter hunner M
scherming Engelsche en Amerikaansche
oorlogsbodems in de haven van “Swatau? Scw<*vupvlu
Hoe het zij Japan verzocht dat deze oor- j bezetting van Swatau door de Japanners
logsbodems terstond de reede zouden veria- j beteekent een ernstige belemmering
ten, hetgeen zoowel van Engelschen als van voor de levensmiddelonvoorzienlng van
-4 wi! Hongkong, aangezien een groot deel van
de aan bederf onderhevige levensmidde
len over Swatau wordt aangevoerd.
Hul! neemt het. kalm op.
Huil heeft in de persconferentie van
heden getoond, den toestand te Swatau
kalm op te nemen. Hij zeide, dat het de
partement van buitenlandsche zaken
niet voornemens was, de zaak met Tokio
op te nemen, aldus Repter uit Washing
ton.
Whitny Young, de Amerlkaanschc
consul in Swatau, heeft het Staatsdepar
tement er van in kennis gesteld, dat de
48 Amerikaansche burgers, onder wie
zich vier kinderen bevinden, die te Swa
tau wonen, gezond en wel zijn. Hij voeg
de aan deze mededeeling toe, dat de be
zetting der stad gepaard is gegaan met
kort''1 gevechten.
John Caldwell, de consul-generaal der
Vereenigde Staten in Tientsin, heeft aan
zijn regeering geseind, dat de ravitail-
leeringstoestand in de stad een weinig
beter is gegord?n, maar dat in de Brit
sche concessie de vleeschvoorraad ge
daald is tot een v.. tde van normaal, en
dat de groentenvoorraad, twee derden
van normaal bedraagt. De levensmidae-
lenvoorziening der Fransche concessie
is bevredigend.
«g 23 t.e.m.
insdag 27 Juni
U...H
IICE CHEVALIER
i gaat met hem
D DOOR TLEVEN
groote film:
OS en DICKIE MOORf;
in:
IERS JONGEN
rée vanaf 25 ct.
is Fietsenstalling.
El
lag populaire voorstelUnj
ieder; 25.40 en 60 Cert.
«TEND 10.30 bre^
tengewone pracht film-
ste vertooning te Gouda
Kentucky Home
voor iederen leeftijd,
^h_30_en_40 cent,
ddag om 2 uur .Matinee
leeftijd. Hoofdfilm:
van het Garnizoen
verende lachmijddag.
SLOWAKIJE ZUIVERT”
HET LEGER.
Alle Joden worden er uit verwijderd.4
De nieuwe grondwet.
Sanp Mach heeft een „zuivering van het
Slowaaksche leger” aangekondigd. Alle Jo
den en allen, die hun oude wereldopvattin
gen niet hebben prijsgegeven, zullen uit het
leger.verwijderd worden.
Volgens de verordening op het Staats
secretariaat der Duitsche volksgroep wordt
de staatssecretaris voor de belangen van de
Duitsche volksgroep in Slowakije door den
Minister-president benoemd op voorstel van
den leider der Duitsche volksgroep. De
staatssecretaris kan ook; de leider van dc
Duitsche volksgroep zijn. De Slowaaksche
Staat draagt de kosten voor het onderhoud
van het staatssecretariaat.
De ministerraad heeft zyn goedkeuring
gehecht aan het wetsontwerp op het staats
burgerschap en het regeeringsontwerp op
de organisatie der openbare binnenlandsche
besturen. Hjj hechtte goedkeuring aan de
verordening betreffende het ontslag der Jo
den uit het leger en de conscriptie van het
landbouwbezit, voor zoover dat in handen
van Joden is en in handen van buitenlan
ders.
De Slowaaksche propagandachef Sano
Mach heeft de beginselen van de nieuwe
grondwet, die 26 Juni in stemming zal woi-
den gebracht, uiteengezet. De Sliwaaksche
Staat zal een republiek zijn. De 'president
zal voor zeven jaar gekozen en met autori
taire macht bekleed zy'fi.
Hij zal terzijde worden gestaan door een
Staatsraad, bestaande uit de vertegenwoor
digers van de Slowaaksche Volkspartij,’van
de nationale minderheden en van de vijf
corporaties die in Slowakije zullen worden
gevormd. Een der artikelen voorziet in sanc
ties tegen de nationalisatie van minderhe
den! Terwijl echter de positie van de Hon-
gaarsche minderheid in de grondwet is vast
gelegd, zal die van de Duitsche minderheid
worden bepaald door een accoord tusschen
Slowakije en Duitschland.
Haar werk bekroond op Parijschen
Salon.
Men wist, dat de Koningin-Moeder Elisa
beth van België zeer muzikaal is en o.a
voortreffelijk viool speelt, maar men wi?t
tot dusver niet, dat H M. ook op andèr ge
bied meer dan gewone artistieke gaven
bezit. Met eenige verrassing heeft de open
bare meening in België kennis genomen
van het bericht uit Partfs, waaruit blijkt,
dat Koningin Elisabeth ook als beeldhouw
ster haar sporen heeft verdiend. In de lijst
van de bekroonden van den Parijschen Sa
lon der Fransche kunstenaars komt de naam
voor van Koningin Elisabeth, die voor de
teerste maal drie borstbeelden ten toon
heeft gesteld: dat van haar kleinzoontje,
prins Albert van Luik, dat van haar broe
der, den hertog Ludwig van Beieren en dat
van den hoofdtuinier van het kasteel van
Laeken. De jury van den Salon heeft aan
Koningin Elisabeth de bronzen medaille
voor dit werk toegekend.
gezegd, dat Tokio op de hoogte is van
het standpunt der Britsche regeering in j
een dergelijke aangelegenheid
Het Amerikaansche ministerie van
marine bevestigt, dat admiraal Yarnell
de Japansche vlootautoritelten heeft
medegedeeld, dat de Amerikaansche oor
logsschepen in de Chlneesche haven zul
len blijven, „zoolang de Amerikaansche
burgers bescherming en hulp noodig
hebben. Het ministerie heeft hieraan
toegevoegd, dat niet alleen de Ameri
kaansche torpedojager „Pillsbury” Swa
tau niet zal verlaten, doch dat een an
dere torpedojager, de „Pope” eveneens
in deze haven voor anker is gegaan.
Havas meldt uit Hongkong dat te
Swatau de-Japanners zich aan Ameri
kaansche eigendommen hebben vergre
pen. Japansche troepen hebben de entre
pots en kaden van de maatschappij
„William Hunt” bezet
Zeventig vrouwen van Britsche en
Amerikaansche nationaliteit zijn uit
Swatau naar Hongkong geëvacueerd. De
logsbodems terstond de reede zouden veria- beteekent
