Miele
GEKOOKT
IN 2
MINUTEN
DE KLERKeZH:
wasdag-tijdperk:
goudsche courant
Suppositoria
GELD
woS?9etandzeep
MET DEZE ONTDEKKING BEGINT EEN
DE HUISVRODWEN
DRUKBEZOCHTE
VERGADERING
Vrijdag 28 Juli 1939
Tweede blad
Maakt Uw tanden blinkend
wit en verfrischt
Uw mond met
Huiduitslag, Jeuk,
Eczeem
Hotel-Café-Restaurant „ELFHOEVEN".
THE SWING DEVILS,
G. VAN BAREN, Reeuwtjk.
hoe BESTAAT 'T
Lederhandel
„DENIEUWE T IJ D"
een
fyuKt en
Stralend Salzburg.
Wie veel geeuwt,
blijft gezond.
Seligenstadt, de vaderstad van Hans Memling.
"DOET
WONDEREN
IN DE
WASKETEL."
HOOGSTRAAT 208
BEIJERLANDSCHEL 72-78
IX MW. MW. GENEESMIDDEL
TEGEN HUIDAANDOENINGEN
Krabb«n verergert de
kwaal en maakt U on
toonbaar. Bestrijdt de
oorzaak van uw on
dragelijke last en fol-
Reeds de eerste ilrup-
fiels doen de ondrage-
Uke Jeuk bedaren.
D.D.D. dringt diep ln
de poriën door en
doodt de ziektekie
men, zoodat de huid
zich kan herstellen.
Flacons ft 76 ct., f. 1.60
en t. 2.60 bij Apot
hekers en Drogisten.
prolongeert voor ZATERDAGAVOND 29 JULI in de schitterend
verlichte tuin, de bekende STEMMINGSBAND
onder leiding van LEO P. HOOGHUIS,
voorheen opgetreden in Pschor te Rotterdam.
Aanbevelend,
ffiJE(*der Blne,dlctus togen blinde en
pXdennJ^^iea^n n,et t« evenaren
rrua per doos 85 cent.
Ambtenaren tot maandinkomen
zonder borg. Wettelijk tarief.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK-
GELDSCHIETBANK,
Maurltsweg 3 Rotterdam (C.).
Inlichtingen (postz. v. antw.) en
afwikkeling schriftelijk.
Sigarettenkokers 1 ct.
Sigarenkokers 2
Gummihakken vanaf 5
Plakzolen, 2 paai' 18
Veters, 10 paar 10
Grote doos Schroencrême
2 ons, alleen bruin 15
Kindertasjes 82
Schooltassen vanaf 59
Verkoop begint MAANDAG 10 UUR
MARKT 19 - GOUDA.
In enkele uren klaar met lt»
die electrltch waicht én wringt.
Mfele electrische waschmachines met houten
of geëmailleerde kuip in de betere winkels.
Than» vsrkrijgbaari
met draaibaren krachtwringer vanaf f 7.7C per maond,
zonder wringer vanaf f 6.15 per moand.
$ïe*uje+t geTjondJuzioi
De fijne honingsoorten die de bijen
in groote voorraden vergaren, maken
Hille's Ontbijtkoek zoo heerlijk
geurig en gezond. DAarom schrijven
H. H. Doctoren deze kwaliteit zoo
vaak om meer dan één reden voor.
UIT ONZE OPRUIMING
MAHONIE SLAAPKAMER
Bijzonder mooi, warm getint hout.
Bestaande uit: groote 3 deurs-kast,
ledikant met 2 aangebouwde nacht
kastjes, tafel, 2 stoelen.
Zeer speciale aanbieding 115.-
Met lits-jumeaux 15.— extra
Bijpassende toilettafel 27.50
ROTTERDAM:
Koppig, knorrig,
ellendig van de kiespijn
Als Uw man zóó Is, rust dan nist
vóórdat U hem een Witte Kruis poeder
hebt laten nemen. Den volgenden
keer zal hij er U om vragen. Want
dan weet hij hoe zéker zoo'n Witte
Kruis poeder de ondraaglijkste tand
pijn geneest. Bovendien.... Witte
Kruis poeders geven een gezonde
opgewektheid.
Prijs per poeder 5 ct. Per doos van
12 poeders, tabletten of cachet»
45 ct., per koker van 24 tabletten
80 ct. Verkrijgbaar bij Apothekers
en Drogisten.
...w.
WEET U WAAR? IN UW EIGEN COSTUUM, DAAR
KRIOELT HET VAN STOFJES EN BACTERIëN;
VOORAL NU MET DIE WARMTE I DAT KOMT ERVAN.
ALS U UW COSTUUM NIET GEREGELD CHEMISCH
LAAT REINIGEN BIJ „DE PELIKAAN" TE GOUDA!
ALS U UW HUIS NU OOK EENS NOOIT RÈINIGDE?
TELEFOON .1066
KANTOOR: FLUWEBLEN SINGEL 21
„Wij zijn de scheikundigen
dankbaar", zeggen de huis
vrouwen, en ze hebben gelijk.
De scheikundigen deden proeven
om Rinso niet alleen voor het
weken, maar ook voor het koken
van wasgoed geschikt te maken.
Een 2-Minuten-Kookmethode!
De nieuwe waskracht in Rinso, ontdekt door
knappe deskundigen, kookt het goed schitterend
wit in minder dan geen tijd. Een wonderlijke
ontdekking I Wasdag duurt nu korter en de
huisvrouw krijgt meer vrije uren, kostbare uren!
Zo voordelig
Rinso maakt het goed witter in minder tijd. Ja,
het geeft zelfs besparing in elk opzicht: tijd,
geld en werk. 2 Minuten koken - dat bespaart
U uren werk in een benauwde atmosfeer De
Rinso
WAST "ZONDER VERDERE HULP
was is dadelijk klaar. U gebmikt minder gas
U heeft ook geen extra wasmiddelen meer
nodig. Hard boenen mei zachte zeep en ouder
wetse zeeppoeders is nu overbodig. Rinso
krijgt het vuil er eerder uit dan Uj
Eén wasmiddel voor de hele was
Het doet het werk alleen. Dat li het motto var
Rinso! Dit volmaakte product heeft genoeg
reinigende „kracht voor heel de was I U heeft
Rinso vroeger al gebruikt om te weken; nu is
het ook onovertroffen om te koken. Een was
middel voor al het werk dat is eenvoudig en
gocdkoop„De nleuwi
waskracht In Rinsa
ontwikkelt een over
vloed van werkzaam
schuim, dat het goed
hagelwit maakt, telkens
waaneer U het kookt.
Gebruik een» een tijdlang regelmatig
Tonicum Noury, één theelepeltje voor den
maaltijd. Binneh korten tijd zult U de heer
lijke werking van dit buitangewone middel
ondervinden. 0* rustgevende Invloed,
die Tonicum Noury op Uw zenuwen uit
oefent j, de krachtig versterkende wer
king op Uw geheefe lichaamde opwek
kende, verkwikkende Invloed op Uw geest
Moeheid, lusteloosheid en nervositeit ver
dwijnen snel, de spler-energie neemt toe,
de veerkracht wordt verhoogd. U zult
zich kalmer en rustiger gaan voelen.
Sjterker en opgewekter. Door Tonicum
Noury, het onovertroffen middel bij slapte,
oververmoeidheid, overspanning, nervo
siteit, lusteloosheid, herstal na ziekte.
Verkrijgbaar bij alle apotheker» sn drogis
ten 11.50 par flacon. Dubbele flacon f
Van den isten Augustus tot den östen
September worden In Salzburg de SaU-
burgcr Feestspelen 1939 gehouden Be
halve opera- en tooneelvoorstelllngen,
vermeldt het programma concerten voor
orkest, kamermuztekavonden, serenades
enzoovoorts onder de leiding van de be
roemdste dirigenten en met medewerking
van de bekendste kunstenaars. De Duit-
sche staatsspoorwegen vergemakkelijken
een bezoek aan Salzburg door belangrijke
reducties op hun tarieven.
Wanneer men zich afvraagt, wat nu
eigenlijk het mooiste Is In Salzburg, dan
vindt men niet dadelijk een antwoord,
want het is niet gemakkelijk om te zeg
gen wat men ln een schatkamer het
mooist vindt. Maar als ik er langer over
nadenk, dan zeg lk: de Mönchsberg! En
zulks niet, omdat lk dezen beboschten,
niet eens zoo hoogen bergrug uitbundig
bewonder, maar terwille van het uit
zicht, dat men van den uitkijktoren
heeft, die er op staat.
Daar dringt het groene, wit schuimen
de gletscherwater y,an de Salzach tus-
schen den Kapuzinerberg en den
Mönchsberg ddor, daar ligt de witte stad
met haar torens en koepels en grillige
daken, daar verrijst de trotsche vesting
Hohensalzburg. In het Zuiden tegen den
Untorsberg liggen verstrooid in het groe
ne land de barokkasteelen Mirabell,
Klesheim, Leopoldskron und Hellbrunn
met zijn mooie waterspelen. En rondom
dit alles staat de kring der eeuwige ber
gen, vooraan de Galsberg, van wiens top
men een blik kan werpen op de grauwe
Kalkalpen van Berchtesgaden en op de
besneeuwde kammen der Tauem.
Salzburg, de stad van Mozart! Salz
burg, de stad der witte barok! Een stad
als Salzburg kan men niet bezichtigen,
Salzburg moet men aanvoelen, leeren
begrijpen. Men moet in de warme mid
daguren een wandeling maken langs
den Kal, ln de schaduw der boomen, tus-
schen de bruisende rivier en de steile
witte gevels, die ook in Italië hadden
kunnen staan. Men moet uit de sche
merachtige, kille gang komen van net
huis aan de Getreldegasse, waar Mozart
het levenslicht aanschouwd heeft, en dan
den Unlversitatsplatz met zijn bont
marktleven betreden, -waar men dan
plotseling tegenover het edel massief
komt te staan van de Kollegienkirchc,
een schepping van den meester der Ba
rok Fischer van Erlach. Tusschen de
smeedijzeren hekken en marmeren figu
ren van het vroegere aartsbisschoppe
lijke lustslot Mirabell moet men wande
len en zich dan voor den geest halen,
hoe de edele dames en cavaliers der l7do
en 18de eeuw hier gewandeld hebben
EXAMEN HOOFDAKTE.
Hoezeer de eischen der tegenwoordige
examens voor de Hoofdakte die van vroe
ger overtreffen, kan voldoende blyken uit
d* volgende rekenkundige opgaven, die in
Februari van het jaar 1822 by 't vergelij
kend examen In een plaats in Friesland ge
steld werden.
Tryntje, Styntje en Mijntje,
Die slachten te za&m een zwijntje.
Trijntje spreekt tot deze vrouwen:
„In 12 weken kan ik alles kauwen"
Styntje spreekt, tot haar fatsoen:
,,'k Heb 4 weken meer van doen.
Dan kan ik het, tot mijn smaak,
Opeten tot den laatsten kaak."
„Neen, zacht!" sprak toeA vrouw •Mijntje,
„Laat voor ditmaal my het zwyhtje.
Jn 20 week zal ik het varken
Opeten tot myn lyfverstarken".
Nu vraag ik, als zy te zafim beginnen,
Hoe gauw zy 't varken dan verslinnen.
Een visscher had een visch in 't ruim,
Waarvan de staart was negen duim.
De staart en halve kop zyn even
geiyk de kop is opgegeven.
De heele rug, daar doelt dit op,
Die was gelyk aan staart en kop.
Vraag niet waar die gevangen is,
Maar naar de lengte van de visch.
door dr. ERIKA ALTGELT.
I)E FEESTSPELEN IN SALZBURG.
HET FESTSPIELHAUS.
Men moet één dier heerlijke serenades
in den tuin van de oude residentie bij
wonen Men moet Santlno Solari's van
ruischende orgelklanken vervulden dom
verlaten, als de duisternis reeds gevallen
is, en dan een blik werpen op den Dom-
platz met die ranke rocco-Mariazuil in
het midden. Men moet het gelui der
klokken in zich na laten galmen, waar
van deze stad van kerken en kapellen
dag en nacht vol schijnt te zijn en waar
in het klokkenspel van het „Neugebön-
de", dat intusschen ook alweer drie en
een halve eeuw oud geworden is, een lief
lijk wijsje zingt. En tenslotte moet men
ook eens zoo'n echte Salzburger regenbui
meegemaakt hebben, die een wonderlijk
frissche, klare en doorzichtige atmosfeer
achterlaat, waarin de kleuren van de
stad en van het landschap nog warmer
worden en het sierlijke, voorname spel
der lijnen nog elegranter lijkt. Zoo is
Salzburg.
Meer dan tweeduizend jaren is-dezé
stad oud. Haar eerste bloeiperiode be
leefde ze als het Juvavum der Romeinen,
dat in de dagen der volksverhuizing van
de aardoppervlakte verdween. Op de
ruïnes stichtte de heilige Rupert een bis
dom, dat Ln 798 tot aartsbisdom verheven
werd, wat het blijven zou tot de saucu-
larisatic van 1803. Intusschen hebben,
oorlog en verwoesting het middeleeuw-
sche Salzburg niet zoo radicaal uitge
roeid, ais verschillende groote branden
en vooral de bouwwoede zijner geestelijke
heerschers dit gedaan hebben.
Het karakter van het huidige Salzburg
werd door de vorstbisschoppen in de 17de
en 18de eeuw aan de stad gegeven. Hun
liftfde voor pracht en weelde kwam niet
alleen in den kerkenbouw tot uitdruk
king. Residentie en „NeugebÜude'V do
voormalige vorstbisschoppelijke stoeterij
met de zomerr ij school, wier toeschouwer
galerijen in het gesteente van den
Mönchsberg zijn gehouwen en die tegen
woordig den tuin van het Festspielhaus
omsluiten, de winterrijschool, de marme
ren paardenwedden en de kasteelen van
Mirabell en van Hellbrunn, dit alles be
wijst, dat dc heerschers van Salzburg on
danks hun geestelijken stand een zeer
decoratief leven geleid, hebben, terwijl
hun smaak ook thans nog onze bewon
dering meer dan waard is Dc traditie
der Salzburger Feestspelen gaat terug
tot het begin van de zeventiende eeuw,
toen vorst aartsbisschop Markus Sitticus
in het heerlijke park van Hellbrunn een
openluchttheater bouwen liet.
Steeds was deze stad vervuld van mu
ziek en zij zal dit ook blijven. En wie
weet, of Mozart ooit geworden was, wat
hij géwordén is, zoo onuitputtelijk veel
zijdig, zoo rijk aan melodieën, zoo ge
weldig en toch zoo eenvoudig, zoo
blij en gelukkig, ook onder tranen, wan
neer hij niet juist in deze stad, in dit
Salzburg geboren Was...
SALZBURG.
WANDELING LANGS DE SALZACHWEG.
ver\
a ^^gezi
Eet,
Over het'algemeen wordt geeuwen
i een teeken van vermoeidheid of
verveling beschouwd. Physiologmch
^gezien, is het een langgerekt inade
men, gevolgd doo/kort yitadement.
gorden niet alleen de spieren
lan de onderkaak aan het werk ge-
Jet, maar ookNie ademhalingsspieren
6n hjj, die zoo echt naar hartelust
gaapt, rekt ook de armen. Geeuwen
brengt dan ook meer spieren in be
weging, dan men zoo oppervlakkig
zou aannemen.
Een gapend mensch levert wel is
waar geeg zeer aesthetischen aanblik
bp, doch voor hemzelf is de handeling
van het geeuwen niet onaangenaam,
want het strekken van de spieren
geeft hem een gevoel van welbehagen.
Het werkt op soortgelijke wijze als
massage en is daarbij de natuurlijk
ste longengymnastiek, die men zich
degken kan. Men moet dan ook
's morgens en 's avonds, zoo vaak mo
gelijk, door geeuwen en zich'uitrek
ken zijn longen flink luchten. Deed
men dit meer, dat zou menige chroni
sche borstkwaal voorkomen kunnen
worden.
Wanneer wij heel diep inademen,
blijft onze borstkas een oogenblik
wijduit staan. De oogen worden in
dien tijd half of geheel gesloten, de
oorschelpen gaan omhoog, de neus
vleugels verbreeden zich. In den
mond balt en welft zich de tong, het
verhemelte wordt strak gespannen en
de huig gaat omhoog, zoodat hij de
neus-keelholte bijna volkomen af
sluit. Bij het begin van het inademen
hooren wij duidelijk een knarsend
geluid in de ooren, een bewijs, dat
ook de gehoorgangen aan de hiervoor
genoemde spieroefening van „rekken
en strekken" deelnemen. Hieruit
blijkt, dat bij het geeuwen ook spie
ren „werken", die niet rechtstreeks
aan onzen wil onderworpen zijn.
Op het feit, dat bij heel diep gapen
de keelspieren in werking komen, be
rust de toepassing van geeuwen als
geneesmiddel bij keelontsteking, bij
keel- en oorpijn, enz. Men moet dan
meermalen daags, soms wel acht of
tien maal achter elkaar geeuwen.
zijn Brugsche periode is men verder
vrij volledig op de hoogte. Als gezegd,
kreeg hij in 1465 den poortersbrief,
hij was getrouwd met Anna Valke-
naere enop hem was het spreek
woord, dat de kunst zijn meester niet
voedt, al heel, weinig van toepassing,
want in het bloeiende, schatrijke
Brugge van, de tweede heltf der vijf
tiende eeuw stond zijn naam op de
lijst der 246 hoogst aangeslagenen in
de belasting.
Het behoeft geen betoog, dat de
ontdekking van den Brugschen stads
archivaris Rémi A. Parmentier in Se
ligenstadt als een sensatie gewerkt
heeft. De autoriteiten, niet alleen van
Seligenstadt, maar ook van het laitiT""^
Hessen, lieten dadelijk een onderzoek
instellen, ten einde zoo mogelijk na te
gaan, of de aanteekeningen betref
fende Hans Memlinc in het poorters-
boek van Brugge juist waren. Dit on
derzoek leverde verrassende resulta
ten op. Met absolute zekerheid kon
worden vastgesteld, dat het tusschen
Hanau en Aschaffenburg, aan den
Main gelegen Seligenstadt de geboor
teplaats van Memlinc is geweest.
ka
Zijn vader heette Hanman Mem
ling ook de meester zelf wordt' iu
Duitschland nooit bij zijn Dietscheu
naam Memlinc, doch steeds op z'n
Duitsch Memling genoemd en zijn
moeder was Luka Stirne van wie met
aan zekerheid grenzende waarschijn
lijkheid kan worden aangenomen dat
zij nog in het patriciërshuis aan de
Aschaffenburgerstrasse nr. 5 ge
woond heeft. Binnenkort zal in den
voorgevel van dit huis, hetwelk het
"jaartal 1444 draagt, een gedenksteen
onthuld worden.
Van Hanman Memling weten wij
tot nu toe nog bijzonder weinig, van
'Luka Stirn echter des te meer. Zij
stangde uit een bekende Seligenstadt-
sche familie en Hans Memlinc's va
der was haar tweede man. Zij was
reeds eerder getrouwd geweest met
den wijnhandelaar en kuiper Appel
en het is niet voor het eerst, dat de
geleerde wereld zich met haar bezig
houdt. De Frankfortsche geleerde dr.
L. Seibert heetf namelijk reeds sinds
jaar en dag trachten aan te toonen,
dat de prins der Duitsche dichters,
Wolfgang von Goethe, in rechte lijn
afstamde van Luka Appel geboren
Stirn. Mocht dit juist blijken te zijn,
wat voPrloopig nog niet onomstoote-
lijk bewezen is 1 dan zouden Mem
linc en Goethe rechtstreeks familie
van elkander zijn.
Zondag zijn voor de tentoonstel
ling van werken Van Hans Memlinc
in het stedelijk museum te Brugge
niet minder dan 1800 toegangskaar
ten verkoéht. Ook Maandag was de
belangstelling zeer groot.
In het geheel hebben sedert de
Opening óp 22 Juni reeds ongeveer
20.000 personen deze tentoonstelling
bezocht.'voor een derde uit Neder
land.
<f"é NÉtiEx*»
Onder het beschermheerschap van
Koning Leopold wordt op het oogen
blik te Brugge een tentoonstelling ge
houden van werken van Hans Mem
linc, ter herdenking van het vijfde
eeuwfeest der geboorte van den groot
meester der late gothjek. Nederland,
Duitschland, Frankrijk en Engeland
droegen er het hunne toe bij om door
inzendingen uit openbare en particu
liere collecties de Brugsche tentoon
stelling te doen slagen, die met bijna
honderd schilderijen, paneelen "en mi
niaturen nagenoeg heel het oeuvre
van Memlinc omvat.
Brugge's grootste zoon, Hans Mem
linc ,is slechts een aangenomen kind
geweest. Dat is niet de sensatie van
den dag, men heeft het sinds langen
tijd geweten. Alleen wist men niet
precies, waar Memlinc's wieg gestaan
had. Steunende op den Brugschen
kroniekschrijver R. de Doppere nam
men tot nu toe aan, dat Memlinc uit
Mömlingen afkomstig was, een dorpje
aan de Mümling, een zijriviertje van
den Main, dat in het Oudenwoud ont
springt.
„Oriundus erat magunciaco",
schreef de Doppere en in zooverre had
hij gelijk, want Memlinc was inder
daad uit het land van Mainz afkom
stig. Hij werd echter niet te Mömlin
gen geboren. Zijn vaderstad ligt aan
den'Middel-Rijn, op de grens van Hes
sen en Beieren, in het voormalige
keurvorstendom Mainz en heet Seli
genstadt.
Deze ontdekking danken wij aan
den Brugschen archivaris Rémi A.
Rarmentier, die in het Poortersboek
van 1454—1472 aangeteekend vond,
dat Hans Memlinc, wien in 1465 de
poortersbrief der stad Brugge werd
verleend, omstreeks 14301435 te
Seligenstadt in het Mainzsche" gebo
ren was.
Waarom Memlinc uit Seligenstadt
weggetrokken is en wanneer, weet
men niet. Ook staat het niet quoiii-
stootelijk vast, hoe hij van Seligen
stadt naar Brugge verzeild raakte.
Zijn werk bewijst, dat hij de stad
iteulen goed gekend moet hebben,
want hij gebruikt soms Keulsche ge
bouwen als achtergrond en deze zijn
zeer zorgvuldig weergegeven. Voorts
schijnt Memlinc van den Keuï-
schen meester Stephan Lochner
nauwkeurig bestudeerd te hebben,
want hij schijnt meermalen on
der den invloed daarvan gewerkt te
hebben. De faam wil, dat Memlinc
een stormachtige jeugd achter den
rug had, toen hij te Brussel als leer
ling het atelier van Rogier van dei
Weyden betrad. Hij zou als soldaat
van Karei den Stouten het ruwe, rau
we krijgsmansleven dier dagen geleid
hebben, alvorens hij, nadat Karei voor
Nancy gesneuveld was, in het St.
Janshospitaal te Brugge tot ✓bezin
ning kwam. Of dit echter geschiede
nis is of legende, blijft voorloopig nog
een raadsel. Eveneens is het nog geen
uitgemaakte zaak, of hij behalve bij
Rogier van der Weyden ook bij Simon
Marmion in de leer was. Doch van
SELIGENSTADT, DE VADERSTAD VAN HANS MEMLING.