'5
Jgl
IS HEI
orsn
SOUDA
naker
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwüüde, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle.
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
CHAMBERLAIN IN FRANKRIJK.
Rijlaarzen
Bweg 61
Kan Polen het economisch bolwerken?
Opperste raad op Franschen bodem bijeengekomen.
Ook Lord Chatfield bij de besprekingen.
PERIODIEKE VERLOVEN VOOR DE
DEMOBILISEERDEN.
□s.
KLEIWEG 20
Pelef. 2166.
No. 20117
--
1
'2
10-/,
miën,
aald I
Berljjn bereid tot uitbreiding van het ruilverkeer
met de neutralen.
ECONOMISCHE NEUTRALITEIT NAAR
DUITSCH OORDEEL.
en VIER DE
conditie zijnde
•i'
ff*
Voor de landmacht: 2 maal twee dagen per maand.
Voor het marinepersoneel: 3 dagen per 3 weken,
of 4 dagen per 4 weken.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het geschut dreunt in het Westen.
Woensdag 13 September 1939 78e Jaargang
ING
BI*
nonen %an
ks hinderen
lanron. tot r
«KT 31.
LEN
on
deze passend af te weren. Om tegelijkertijd
by voorbaat iedere onduidelijkheid over den
doop Engeland geschapen toestand op ce
heffen, stellen wij het volgende tegenover
dt poging van Groot-Brittannië om de neu
trale staten opnieuw te overweldigen:
(1) Naar onze opvatting aldus de
Völkischer Beobachter 'bestaat de door
Duitschland eveneens nadrukkelyk ten
deele zelfs door bijzondere ambassadeurs
.gegarandeerde economische neutraliteit
hierin, dat iedere neutrale staat zijn norma
le ruilverkeer ook tydens een oorlog voort-
zel volgens den maatstaf van den ontvang
in vredestyd. Alle neutrale staten hebben
dit beginsel erkend en tegenover het Rijk
hun voornemen te kennen gegeven ook te
genover Duitschland volgens dit beginsel te
Voor de zeemacht.
Voor het Marinepersoneel zal naar ge
lang van de omstandigheden drie dagen
per drie weken of vier dagen per vier
weken verlof worden verleend.
Mochten de omstandigheden een an
dere regeling noodzakelijk maken, dan
zijn de betrokken marine-autoriteiten
gemachtigd om een andere regeling naar
denzelfden maatstaf vast tc stellen.
Overigens gelden voor het Marineper
soneel dezelfde bepalingen als voor het
personeel van de Landmacht zijn vast
gesteld.
Voor het vervoer haar hun woonplaat
sen van de militairen, die met periodiek
verlof vertrekken, zullen met ingang van
T6 September van des namiddags 16 uur
af, voor zooveel noodig extra-trelnen
worden ingelegd Ingaande Maandag 18
September zullen bovendien in de avond
uren extra-trelnen worden ingelegd voor
het vervoer van de verlofgangers naar
hun corpsen.
BRITSCH VRACHTSCHIP
GETORPEDEERD.
Bemanning gered.
Reuter seint uit New-York dat een door
de United States Lines te New-York ont
vangen draadloos bericht, het Britsche
vrachtschip „Blairlogie” ter hoogte van de
lersche kust tot zinken is gebraCTit. De be
manning van het 4425 ton metende schip
is door de Amerikaansche „American Ship
per”, welk schip 150 mijl teruggevaren was
om hulp te verlecnen, overgenomen. De
„Blairlogie” was eigendom van George
Nisbet Co. te Glasgow.
enten in de
en bereiken
Krimpener-
ixveen, de
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantooren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc 3745. Postrekening 48400.
ABONNEMENTSPRIJS: pe- kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.15.
het bepaalde in deze regeling periodiek
verlof verleenen, dragen zorg voor het
doen aanleggen van een lijst waarin al
het betrokken .personeel is vermeld en
waarin nauwkeurig aanteekening om
trent de verleende verloven moet wor
den gehouden. Deze lijst moet bij het
Oorlogsonderdeel worden bewaard.
PUNT 8. Bij het vaststellen van de
volgorde waarin aan het personeel pe
riodiek verlof moet worden verleend,
moeten de betrokken commandanten er
rekening mee houden, dat moet woraen
begonnen met het verleenen van dat
verlof aan het oudste personeel en daar
van in de’ eerste plaats de gehuwden
met de zwaarste gezinsomstandigheden.
PUNT 9. indien de omstandigheden
zulks noodig maken, zullen allen aan wie
periodiek verlof is verleend door middel
van de radio worden teruggeroepen
Heeft zoodanige oproeping plaats, dan
zijn allen die zich op dat tijdstip met
periodiek verlof bevinden, verplicht
onverwijld naar hun standplaats terug te
keeren.
Bovendien zal hieraan door het aan
plakken van kennisgevingen in de ge
meenten bekendheid worden gegeven.
PUNT 10. Voor elk periodiek verlof
wordt zoowel voor de heen- als voor de
terugreis vervoer voor Rijksrekening
verleend. De commandanten zullen hier
toe, tot het tijdstip waarop vanwege het
Departement van Defensie de verejschte
bewijzen zullen worden toegezonden, aan
betrokkenen een eenvoudige verlofpas,
waarop de reis kan worden gedaan, ver
strekken. De verlofpas moet zijn voor
zien van de handteekening van den be
trokken comp. batterij, eskadron, deta-
chements of oyereenkomstigen comman
dant.
achtige plan, dat lang van te voren was op
gesteld voor de bezetting van het terreia
tusschen de grens en de Duits ’he verster
kingen.
DUITSCHE VERLIEZEN
IN POLEN.
Op 12 a 15000 man geschat.
Volgens een correspondent van de United
Press achter het Duitsche front by Radom
kunnen de Duitsche verliezen sedert het be
gin van den oorlog op 12 a 15.000 man wor
den geschat.
Het van Duitsche ufficieele zijde opga-
geven percentage voor de eerste week be-
teekent een aantal dooden van 1500 A 2000,
maar sindsdien is de Poolsche tegenstand
krachtiger geworden en thans woedt een
hevige stryd langs de San.
De* correspondent constateerde in de
buurt van Radom een versterkte activiteit,
vooral ook van de luchtmacht; de vliegtui
gen vlogen weg en keerden terug met nieu
we ladingen bommen en voortdurend wer
den nieuwe troepen in den strijd geworpen.
De algemeene indruk hier is, dat de oor
log tengevolge van het overtrekken van dc
San door de Duitschers, van beslissend
beteekenis is. Zy zouden zoowel naar het
noorden als naar het zuiden nieuwe druk op
het Poolsche leger kunnen oefenen.
Later ontvangen United-Press-telegram
men melden, dat volgens berichten uit Ber
lijn de Duitsche troepen aan het zuidelijke
front snel Lemberg naderen.
Ten zuidoosten van Przemysl hebben dc
bergtroepen Sambor genomen en stellingen
aan de Dnjestr bezet. t
Jn het noordoosten namen de Duitscners
Krakowicz.
Radio-Warschau meldt volgens U. P., dat
in enkele streken de opmarsch der Duit
schers tot staan is gebracht. De hoofd
macht van het Poolsche leger is intact.
Scherpe critiek op Britsche blokkade.
Door de publicatie van de z.g. contra-
bandelyst, aldus schrijft de Völkischer
Beobachter, naar het Duitsche Nieuwsbu
reau meldt, heeft de Britsche regeering
met een brutaal cynisme het einddoel van
haar „kruistocht voor de menschheid” ont
huld: oorlog tegen het Duitsche volk totdat
dit volledig is uitgehongerd, oorlog tegen
de Duitsche vrouwen en kinderen, oorlog
tot een absolute Britsche werelddictatuur
zal zijn gevestigd. Duitschland heeft deze
i itdaging, welke ons herinnert aan de blok
kade uit den wereldoorlog, aangenomen in
het bewustzijn van zyn politieke, militaire
en economische kracht.
„Door den Engelschen economischen oor
log wordt niet Duitschland getroffen, doch
in wezen de neutrale staten, die zich in de
laatste dagen in toenemende mate hebben
te weer gesteld tegen dit Engelsche zee-
rooversdom, aldus deze Duitsche uiteenzet
ting. Op de publicatie van de contrabande-
lijst door de Britscre regeering zou nu een
overeenkomstige maatregel van het Duit
sche Rjjk binnenkort kunnen volgen. Wan
neer Duitschland daarin eveneens levens
middelen tot de contrabande rekent, dan
moet dit besluit worden beschouwd als het
ons door Londen opgedpongen antwoord.
Wy zijn thana niet meer bereid sabotage-
maatregelen over ons te laten gaan, zondei
handelen.
(2) In flagrante schending met deze al-
gemeen bindende regelen heeft Engeland
zich opnieuw schuldig gemaakt aan een
schending der neutraliteitsbepalingen en
daarmede de desbetreffende staten uitge
daagd tot scherpe tegenmaatregelen.
(3) Hiertegenover heeft het Rijk niet
alleen uitdrukking gegeven aan zijn wil het
v-arenverkeer met de neutrale staten gelijk
tot nu toe voort te zetten, doch zich tege
lijkertijd bereid verklaard door versterkte
levering het door Engeland bewerkte tekort
te vervangen. Dit is het fundamenteele ver
schil met 1914. Engeland wil Duitschland
vernietigen en treft daarby alleen de ne-*
trale staten. Duitschland evenwel, dat zich
op ieder gebied uit eigen kracht weet te
verdedigen, ral ook de neutralen er voor
weten te beschermen in den Engelschen
blokkade-oorlog te worden betrokken. De
tijden, dat Engelsche zecroovers het lot der
wereld in hun handen hielden, zyn definitief
voorbij.”
J aan ijzererts
tCÈoi^le wapenindustrie?
wide verbinding tusschen
laven Gdynia verbroken
is en^*^s^^^sche troepen zich uit het
belangrylee’^öpper-Sïlezische kolengebied
hebben moeten trugtrekken, is voor Polen
in econpmisch opzicht wel een zeer gevoelig
verlies, dat waarschijnlijk niet zonder in
vloed zal blyven op het verdere verloop van
den oorlog.
Inderdaad is Polen slechts van het bu!-
tenland onafhankelijk ten aanzien van
kolen, een klein deel der metalen niet
echter ijzer en staal een deel der brand
stoffen (in Galicië bevinden zich petroleurn-
bronnen, die de behoeften van het land kun
nen dekken) en vele agrarische producten
(met uitzondering van vet en olie). Het is
de vraag, of Polen echter in dezen tijd van
oorlog het land zelfs in voldoende mate van
deze producten kan voorzien. Het Poolsche
verkeersnet is immers verre van uitgebreid
pn dit wordt op het oogenblik by na geheel
door militairen opgeëischt. Ten aanzien van
het goederenverkeer mist het land dus de
noodige bewegingsvrijheid.
|JET bureau van den Franschen minister-presiaent deelt mede:
„Gisteren is op Franschen bodem een vergadering van den Oppersten
Raad gehouden. Hieraan werd voor Groot-Brittannië deelgenomen dooi
minister-president Chamberlain en Lord Chatfield, minister voor de
coördinatie der defensie, terwijl Frankrijk werd vertegenwoordigd dooi
minister-president Daladier en den opperbevelhebber van het Fransche
leger, generaal Gamelin.
Tn deze vergadering is opnieuw het vaste besluit van Frankrijk en
Engeland gebleken al hun krachten en al hun hulpmiddelen aan te wenden
om het hoofd te bieden aan het conflict, dat hun is opgedrongen. Zij heb
ben besloten Polen, dat met zooveel moed weerstand biedt aan den inval
op zijn gebied, zoover in hun veimogen lïgt hulp te bieden.”
Chamberlain en Lord Chatfield maakten de reis naar Frankrijk in een
militair vliegtuig.
Zij keerden ’s middags naar Engeland terug.
Reeds 6000 Slowaaksche
deserteurs.
Het aantal deserteurs uit Slowakije op
Hongaarsch gebied bedraagt meer dan
6000, berichf het blad „UJ Nemzedek” uit
Kassa Te Kassa worden de vluchtelin
gen geïdentificeerd: het zijn grootendeels
boeren van Hongaarsche nationaliteit,
die in staat zijn wapens te dragen, doch
er zijn ook talrijke Slowaken en Duit- 1
schors onder.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels f 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55. elke regel meer f 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnumme- 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingex bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote letters en randeu worden berekend naar plaatsruimte.
Het sterkst doet zich het gebrek aan ver
keersmiddelen wel gevoelen in Galicië en
ook nog in Congres-Polen, zoodat een groot
deel der daar liggende bodemschatten nog
jaren in den grond zal moeten blyven
rusten.
Een volkomen onopgeloste vraag is die
van de verbinding tusschen de ten oosten
van Opper-Silezië gelegen kolengebieden
met het nieuwe, uitsluitend voor de wapen-
fabricage gedachte industriedistrict van
Sandomir, waarheen men op het oogenblik
slechts langs twee groote omwegen, die
voor een deel slechts van een spoor zyn
voorzien, komen kan.
Bijzonder afhankelijk van den invoer is
in Polen de groote textielindustrie van de
districten Lodz en Bieliz. waarbij nog het
kleinere district van Bialystok komt. Tot
nog toe werd hier uitsluitend Amerikaan
sche wol en katoen verwerkt. Het is niet
waarschijnlijk, dat men grootere voorraden
van deze grondstoffen heeft opgeslagen.
Voor den invoer daarvan kwam uitsluitend t
Gdynia in aanmerking.
Nog gevoeliger is de in militair opzicht
zoo uiterst belangrijke zware industrie ;jp-
troffen. Tot nog toe voerde Polen over
Danzig en Gdynia bijna uitsluitend Zweed-
sche ertsen, in. Wel heeft men daarvan voor
Heen- en terugreis voor
Rijksrekening.
De Regeeringspcrsdienst meldt, dat
een regeling is getroffen voor de perio
dieke verloven
Voor de landmacht.
Voor het personeel behoorende tot de
Koninklijke Landmacht geldt de volgen
de regeling:
PUNT 1. Indien en zoo lang dc om
standigheden zulks gedoogen, kan, in
gaande 17 September 1939, aan het mili
tair personeel behoudens dat bedoeld in
punt 2, naar onderstaande regeling pe-
rlodiek verlof worden verleend.
PUNT 2. Deze regeling geldt niet voor
personeel, dat voor het volbrengen van
do eerste oefening korter dan 6 maan
den in werkelijken dienst is.
PUNT 3. De regeling van het verlee
nen van de verloven wordt opgedragen
aan de commandanten van compagnieën
eskadrons, batterijen en overeenkomstige
oorlogsonderdeelen.
PUNT 4. In elke kalendermaand kan
aan ieder der betrokkenen tweemaal 2
dagen verlof worden verleend, met dien
verstande, dat nimmer meer dan 1/7 deel
van het betrokken oorlogsonderdeel met
periodiek verlof afwezig mag zijn;
slechts in de avonduren zal het percen
tage afwezigen als gevolg van het ge
stelde in punt 6, gedurende enkele uren
grooter mogen zijn.
Voor wat betreft de officieren, en
dienstdoende officieren, behoorende tot
de luchtverdedigingsorganen geldt deze
regeling slechts voor zoover de dienst
zulks toelaat.
Indien de betrokkene op grooten af
stand van zijn garnizoen woont, kan
instede van tweemaal twee dage> per
kalendermaand eenmaal vier dagen per
kalendermaand periodiek verlof worden
verleend.
PUNT 5. Bij het vaststellen van een
regeling voor het toekennen van perio
diek verlof moet er rekening mede wor- i
den gehouden, dat zoowel werkdagen als
Zon- en feestdagen aan elkaar gelijk
zijn. Indien derhalve de laatste verlof
dag bijv, op Zaterdag valt, mag aan den
betrokkenen den daaraan volgenden
Zondag geen verlof worden verleend.
PUNT 6. Degenen, aan wie verlof wordt
verleend, mogen in den avond vóór den
eersten verlofdag vertrekken op zoodanig
tijdstip, dat zij hun woonplaats nog kun
nen bereiken; zij moeten zich in den
avond van den laatsten verlofdag weder
bij hun oorlogsonderdeel melden Het
verleenen van z.g. eerste reisgelegenheid
is niet toegestaan.
PUNT 7. De commandanten van de
oorlogsonderdeelen, die aan daarvoor in
aanmerking komend personeel Ingevolge
-y-
nabij is, waarop de Duitschers verplicht
zullen zyn terug te trekken uit dezen sec
tor op een nieuwe linie, welke is gelegen
tusschen de versterkte posities der Sieg-
friedlinie.
Al deze krijgsverrichtingen geschieden
op Duitsch gebied en zy omvatten stroken
bosch. heuvels, rivierdalen en bijna vijftig
dorpen, waaruit de Duitsche bevolking is
geëvacueerd. Het opperbevel heeft verboden
do namen te noemen van de vermeesterde
dorpen, doch het is bekend dat do operaties
methodisch worden uitgevoerd en een on
afscheidenlijk deel vormen van het.reus-
OlIkSLHE (OIRAXT.
Afsnijding van Gdyynia een zware
tegenslag.
Hoe komt het land
Het Poolsche communiqué meldt omtrent
de strijd in het Oosten, dat in eenigt
districten de opmarsch der Duitsche tref
fen tot staan is gebracht. Het geheel*
Poolsche leger is nog volkomen intact.
In den loop van den dag is een afdeel in q
Duitsche tank/? buitgemaakt. Er zijn gist
ren geen luchtaanvallen op Warschau ge
daan, blijkbaar als gevolg van de groot-
verliezen, die de Duitsche luchtmacht
Maandag heeft geleden.
Lodz werd door de Poolsche troepen her
overd.
De Poolsche troepen, die met *omsingelirg
bedreigd werden hebben zich by de Pool-
sche hoofdmacht kunnen voegen.
Uit Czerr.owitz wordt door Reuter ge
meld dat de Duitsche luchtmacht probeert
de verbinding af te breken tusschen de
Poolsche grens en Roemenië, door de spor r-
lyn te bombardeeren cn met machinegew--
rën te bestoken. Vele dorpen werden hierbij
getroffen en honderden slachtoffers zijn te
betreuren.
Uit Berlyn wordt gemeld, dat de Duit
sche troepen in Zuid-Polen Lemberg steeds
meer naderen. Ten Zuidoosten van Przemysl
hebben de bergtroepen Sambor bezet en
stellingen aan den Dnjestr ingenomen. In
het Noordoosten is Krakowicz door de Duit
schers bezet.
Tusschen Saar en Moezel.
Op den 25en verjaardag van den eersten
slag aan de Marne, zijn, zoo meldt de
United Press uit Parijs, de Franschen be
zield mat den geest van Joffre. Zy sloegen
een aantal Duitsche tegenaanvallen af,
welke aanzienlijk aan intensiteit hebben In
geboet sedert de Duitsche rechtervleugel
door het geschut der Maginot-linie in den
driehoek by de Saar en de Moezel werd be
stookt. In dezen driehoek, waar de Duit
schers de naar de Moezel gerichte wig vree-
zen het gebied, dat na den wapenstil
stand van den Wereldoorlog door het Ame
rikaansche leger werd bezet wierp de
Duitsche generale staf pen sterke troepen
macht in den stryd om den „corridor” dicht
e stoppen, tot welks versterking, overeen
komstig het algemeen plan van de Stegr
friedlinie, de Duitschers peen tijd hebben
gehad.
De operaties aan het Westelijk front be
palen zich in hoofdzaak tot den sector tus
schen de Saar en de Vogezen, en in spijt
vhn het laconieke communiqué, wordt er
onafgebroken gestreden over twee mijlen
van het front, hetgeen heeft geleid tot het
afsnijden van een ander Duitsch vooruit
stekend punt van- de Saar tot de Blies tus
schen Saarbrilcken en Blieskastel, precies
tegenover Saarguemines. By deze zuiver
plaatselijke, doch strategisch zeer belarg-
r’jke operatie, werden tevens twee aanvul
lende saillanten verwijderd, die waren op
gericht bij de bochten van de Saar en de
Blies.
Aldus zyq thans de Franschen van de.i
westelijken zoom van het Wamdt-bosch
voorbij Saarbrilcken over de Mandei tot de
Blies verzameld langs de Duitsche hoofd-
WUndlngen, welke naar de forten der
Slegfriedlinie loopen. De Fransche militaire
Aperts leggen er den nadruk op dat de tijd
