Nobelprijzen voor genees kunde. Zelfstandigheidspolitiek der regeering vindt instemming. Schoten in Mandsjoerqe. Heden: eerste encycliek van Paus Pius XII. S Beurs van Amsterdam. werd Voor ,1938 iverleend aan prof. C. Heymans te Gent; voor 1939 aan prof. Domagk te Munster. United Press meldt uit Stockholm, dat de Nobelprijs voor Geneeskunde en Phy- siologie voor 1938 is toegekend aan prof. Corn. Heymans van de Gentsche Universi teit voor zyn ontdekking van den regelen den invloed van de carotis en de aorta op de ademhaling. De toekenning van dezen prijs werd verleden jaar uitgesteld. De Nobelprijs voor Geneeskunde en Phy- siologie voor 1939 werd verleend aan prof. Gerhard Domagk te Munster, wegens diens ontdekking van het chemo-bherapeutisch ef fect van prontosil by de besmetting door streptococcen. De betonnen „koffer". Antwerpen brengt zyn kunstschatten 'in veiligheid, j Ook Antwerpen heeft, zoo lezen wij" in het Handelsblad, op uitdrukkelijk bevel van hoogerhand, al het mogelyke gedaan om de ryke kunstschatten, die zich in kerken, ka- uk cxumie- pellen en musea bevinden, te vrijwaren voor Hjke partijen niet tot overeenstemming vernieling. Een by na onmogelijke taak! Jet>ben- kunnen komen. De christelijke Regeeringsverklaring gemist. Nog steeds de kabinetsformatie. Vergadering van de Tweede Kamer. Aan de orde zijn de algemeene be schouwingen over de rijksbegrooting voor 1940. De heer Schouten (a.r.) zegt, dat het financieel beleid, gedemonstreerd in de millioenennota, bij de antirev. geen be zwaar ontmoet. In dit opzicht kan de regeering op hen rekenen. Op verschillende andere punten blij ven ze zich zeiven, b.v. wat betreft de leerllngenschaal en dergelijke onderwer pen ,als de positie der gemeenten en hun iinanciën. Onzekerheid bestaat er inzake verschillende andere vragen. Spr. zegt dat we niet voldoende weten over de plannen b.v. ten aanzien van het plan- Westhof f, het brengen van uitgaven op den kapitaaldienst enz. De antirev. blijven hun partij formatie en beginselen handhaven, nu de christe- Schilderden opbergen .in bom- en brand vrije kluizen, was niet zoo heel moeilijk, maar lastiger is het beschermen der grooie gebeeldhouwde stukken, die in de Antwerp- sche kerken veelvuldig voorkomen. Daar is bijvoorbeeld het praalgraf van den schilder Habens in de oude Sint Jacobskerk, die na den beeldenstorm in den stijl van den groo- ten schilder en zijn tgdgenooten werd her steld. Om de schatten dier kerk te bescher men zouden meer dan 20.000 zandzakken noodig zjjn geweest, tot een totaal bedrag beginselen kunnen niet ter zijde worden gesteld. Uitvoerig betoogt spr. dat revolutie tot vernietiging moet leiden. Zij het regee- ringsbeieid zoodanig dat de antirev. er hun steun aan kunnen geven. De heer De Marchant etd'Ansem- bourgh (n.s.b.) Is van oordeel dat ex- even weinig verschil is tusschen demo craten van alle soorten als tusschen de kabinetten-Colijn en -De deer. Spreker wenscht geen critiek op het Duitsch— Russische verdrag, want de nationaal- va„ veroverde 100.000 frank! Doelmatiger socialisten hebben dammede nieis te weid een betonnen kelder gevonden, die er j maken. Den heer Colijn ziet spr geens- thans xs, buiten den muur der Sint Jacobs- zins ais den sterken man en De deer kerk aangelegd. Bij het graafwerk, dat me- niet als den man met do zachte hand ters diep moest zijn, vond men taliooze ge- Het Russisch—Duitsch verdrag betee- raamten van menschen die aldaar iu de 'tent het einde van de kapitalistische de- eerste jaren van het gebouw moeten zijn mocratieën. De vraag Mussert of Moskou begraven, in het begin van de vijftiende ls m<5er actueel dan ooit. Spr. ontkent, dat het kabinet voor zijn taak berekend is. In haar taak ten op zichte van neutraliteitshandhavlng voedsel- en Henzinevoorziening b.v. is zé tekort geschoten. De landbouw is gedes organiseerd, het goud naar Amerika, het oorlogsbrood mislukt, dehamsterd Is er op groote schaal. Daartegen waardeert spr., wat op militair gebied is geschied b.v. het mobiliseeren van het leger met zoo weinig kader. Versterking der vloot ls noodig, doch als de slagschepen klaar zijn, is de oorlog net voorbij. De regee- ring moet opkomen tegen de schending onzer neutraliteit ter zee en bij de Downs Regeeringsverklaring gemist. De heer Bierema (lib.) acht algemee ne beschouwingen van politieken aard in dezen tijd ongewenscht. Doch eenlge opmerkingen over den kabinetsformateur zijn in onze democratlschen staat ge. wenscht. Spr. heeft eën regeeringsver klaring geipist. De weinig zeggende Troonrede kon haar gemis niet goed ma ken. Spr. erkent dat mtliioenennota en memorie op vele punten opheldering hebben gebracht. Het vijfde kabinet- Colijn ls ten val gebracht zonder zijn daden af te wachten. De groepen die het I fierP™- de verantwoor- I delijkheld voor het regeeringsbeleid moeten aanvaarden. Spr. brengt hulde aan de gemobili- seerde weermacht. Met de zelfstandig- heidspolitiek onzer regeering kan ieder vyf tiende eeuw. In dien betonnen „koffer", zooals de Sinjoren den kelder gaarne noemen, zijn thans de talrijke schilderyen der kerk op geborgen. Er zyn stukken by van drie by vier meter, van schilders met klinkende na men- Rubens, Jodaens, De Craeyer, Quelü- nus, Van Dyck, De Vos en anderen. Ant werpen is voldaan over deze wy'ze van be veiliging in den „koffer". Ook de kunstschatten uit het Koninklyk Museum der Scheldestad zyn geplaatst in een bom- en brandvrije kluis, die reeds by den bouw van het museum, in 1885, werd gemaakt, onder den grond! TISO PRESIDENT VAN SLOWAKIJE. Met algemeene stemmen gekozen. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat het Slowaaksche parlement met algemeene stemmen dr. Tiso, den vroegeren voorzitter der Slowaaksche regeering tot president van de Slowaaksche republiek heeft gekow zen. Daarmede heeft Slowakye zyn eerste staatshoofd gekregen en is de voltooiing van zyn binnenlandschen opbouw bereikt. Tiso, die 52 jaar oud is, heteft te Wennen nan de universiteit gestudeerd en is daar in 1910 tot priester gewyU In 1918 werd 1 hy benoemd tot hoogleeraar in de theologie te Weenen, doch by de ineenstorting van de monarchie begaf hij zich naar Bohemen en stichtte den Slowaakachen nationalen raad te Neutra. Hy is steeds een voorvechter geweest van de Slowaaksche zelfstandig heid en behoorde tot de stichters van de Slowaaksche volksparty, welke hy in het Huis van Afgevaardigden en als minister vertegenw^r^tgd heeft. Na Hlinka's dood werd Tisp het Wpofd van zijn party, iot vleugel hy gerekend minister voor Praag. Hij lingen met H de eerste zelfstandige werd gevormd, werd •resident en, gevolmachtigd Ilowakije in de regeering te belast met de onderhande- :arye over den afstand \an de streken met een Hongaarschen bevolking dag de Op tal van diensten kan naar spr 's oordeel wel versoberd worden. De oor- „°m f °P 0ns volk legS™. O.DL in den vorm van een nieuw leening- fonds. Waai- zullen de Inkomsten ervoor vandaan komen? Een oorlogswinstbelas ting zet niet veel zoden aan den dijk. De termijn der aflossing van het leening- fonds mag op niet meer dan vijftien jaar In Maart van dit jaar zette de centrale regeering Tiso's regeerii». af, vanwege het streven naar, volledige zelfstandigheid in •Jowakije. Tiso begaf zich met Durcansky naar Berlijn bn als een gevolg van hun be sprekingen met Hitler kondigde de Land- land, welke uitliepen op het beroep op Duitschland en Italië om als rechters op te treden. van Slowakye af, waarop een verdrag met Duitschland volg de, dat Slowakije dit la worden gesteld. Men wil productieve werken. Maar wat zal op het gebied van groote werken kunnen worden gedaan? Spr. betreurt dat het rapport inzake slagkruisers voor Indië niet gepubliceerd is; spr..dringt op spoed aan. Een vacan- tieregeling heeft in beginsel spr.'s in stemming als rekening gehouden wordt niet de op het bedrijfsleven te leggen lasten. Een ontwerp-Zondagswet zal spr. afwachten; moge verscherping van poli tieke tegenstellingen worden vermeden. Waardeering voor de mobilisatie. De heer Deckers (r.k.) betoogt dat zelfstandigheid en neutraliteit verzekerd moeten worden. Mobilisatie en cencen- tratie zijn,goed verloopen. De gemobili- seerden hebben hun volle medewerking gegeven. Dapkbaar zijn we ook aan de gemeentebesturen en Spoorwegen voor de verleende medewerking. Het Kamervotum van 27 Juli dat net vijfde kabinet-Colijn tot aftreden noop te, wordt door spr. niet betreurd. Om den persoon van den heer Colijn te tref fen, was het niet te doen. Ten volle er kent ook spr. de groote verdiensten van den heer Colijn jegens het land. Men wilde alleen geen kabinet, in strijd met staatkundige opvattingen, een kabinet waarvan niet vaststond dat het de noodige waarborgen van 's lands be lang inhield. On-Nederlandsch was een formatie, waarbij met de meerderheid der Kamer geen rekening'was gehouden. Gezegd wordt dat de roomsch-katho- lieke ministers de crisis in het vierde kabinet hebben veroorzaakt. Spr. be strijdt deze opvatting. De R.K fractie heeft niet alles, gedaan om te voorko men dat een harer leden opdracht zou krijgen tot kabinetsformatie. Loyaal heeft ze de pogingen van dr. Colijn en dr. Kooien gesteund. De Roomsch-Ka- tholieken hebben hun land te lief, ook om een kabinet-De Geer niet te steunen wijl er slechts twee roomsch-katholieke leden in zijn. Met de plannen der werkloosheidsbe strijding kan spr. zich over het alge meen vereenigen. Het loonpeil moge zich zonder schokken aan hot prijspeil aanpassen. Zoodra de toestand wat over zichtelijker is geworden, verwacht spr. een nota over den economlschen toe stand naast de maatregelen die op grond daarvan zijn genomen. De sociaal-democraten en het De heer Drees (s.d.) zegt, dat het schip van staat zijn weg moet vinden tusschen de mijnenvelden door. Eerst wil spr. iets zeggen over de totstandkoming van dit kabinet. Liever had spr. gezien dat het dadelijk met* een regeeringsverklaring was gekomen. Over den val van het vijfde kabinet- Colijn en de* forfnatie van het zittende kabinet ls er, vpor spr., ook na hetgeen de heer Deckers heeft gezegd, niet veel meer op te merken. Het is beter dat het zóó gegaan is dan dat het kabinet eenl ge maanden later, b.v. bij de begrooting, ten val ware gebracht. Andere fortnaties dan de tegenwoor dige, waren wellicht mogelijk, maar het verheugt spr.' dat er samenwerking op breede basis is verkregen door een kabi net, waarin ook soc.-democraten zitting hebben. De soc -democraten zijn in het kabinet een kleine minderheid; de soc.-democra ten zullen in de Kamer blijven ijveren voor Wat ze noodig oordeelen, de oor logsomstandigheden daarbij in aanmer king nemend. Spr. gaat de teleurstellingen na op sociaal en economisch gebied onder de kabinetten van vorige jaren. Grooten- deels kunnen de soc.-democraten in stemmen met de plannen der regeering, maar bloedende wonden als leerlingen- schaal en kweekelingen met akte moe ten worden gestopt. Hier kan ni'et ge wacht worden tot de mobilisatie en haar gevolgen achter den rug zijn. Even drin gend doch ingewikkelder is de kwestie van de ouderdomsvoorziening. Spreker vraagt meer positieve toezeggingen, ook' aangaande een bescheiden staatspen sioen. De vergadering wordt om half zes ver daagd tot heden één uur. VRIJWILLIGE LANDSTORM MOTORDIENST. Binnenkort de eerste 1000 man naar huis. Voor eenige weiken konden we berichten,, dat de Minister van Defensie had bepaald, dat degenen, die, in de overtuiging, dat zij by mobilisatie niet zouden wi/rden opgeroe pen, een vrijwillige verbintenis by het leger hadden aangegaan op hun verzoek raar huis gezonden zouden kunnen worden. In verband met deze beschikking zouden bin nen afzienbaren tyd 4000 van de 6000 op- geroepenen by den Vrywilligen Landstorm Motordienst met verlof kunnen vertrekken. Daar er op het oogienblik van het naar huis zenden van deze gemabiliseerden nog r.iet veel is gemerkt, vraagt men zich af, of er misschien een kinik in den kabel is ge komen. Ter geruststelling van de betrokkenen kunnen we mededeelen, dat dit niet het ge- \al is. Maar de uitvoering van de beschik king van den minister heeft nog al vat voeten in de aarde gehad Degenen, die met verlof naar huis ge zonden worden, moeten eerst vervangen worden door geschikte motorrijders, die gie- recruteerd worden uit by den troep aan wezige krachten. Die krachten nu moeten eerst worden opgespoord, vervolgens moe ten qe een proef afleggen om te bewyizen, dat &e voor hun nieuwe taak betekend zyr en tenslotte hebben ze nog een speciale op leiding moeten volgen van enkele welken. Men is nu zoo ver, dat de eerste groep verVhngers voldoende is afgericht. Zy kul len de plaatsen innemen van de eerste 1000 vrijwilligers by den Landstorm Motordienst, die thans binnen zeer korten tyd naar huis zullen worden gezonden. Men zal regelmatig voortgaan met het kweeken van geoefende menschen, die de overige 3000 vrijwilligers by dien Land storm MotoHienst die nog op verlof zitten te wachten, zullen vervangen. Prof. Vening Meinesz. Prof. dr. ir. F. A. Vening Meinesz, be noemd tot buitengewoon hoogleeraar in de af deeling der weg- -en waterbouw kunde om onderwijs te geven in de geo desie, zal Donderdag 2 November 's n.m. te 5 uur in een openbare senaatsverga dering in de Aula zijn ambt aanvaarden met eene rede. gelden uit de kas te verdütS^,, zelf raamde het bedrag der aldus r' len gelden op ruim 11.000 De rijksattcountantsdienst stelt uitgebreid onderzoek in naar s waarop M. daartoe kans heeft zoomede nkar den omvang der de malversaties. Reeds is gesto ten wijze gezien gepleeg. vast te staan, dat w f^ ze^zaam geraffineerde wijze te werk is gegaan. M. is ter beschikking van den van justitie gesteld. officier GEMENGDE BERICHTEN. Duitsch vliegtuig in Groningen geland. D« bemanning geïnterneerd. De regeeringspersdienst meldt: Gistermiddag omstreeks vyf uur heeft een Duitsch militair vliegtuig by Usquert in de provincie Gropngen, tengevolge van motorpech een noodlapdng moeten maken. De uit drie personen bestaande bemanning is geïnterneerd. De „Indra" komt weer in de vaart. Verkocht aan een N.V. te Amsterdam. Naar wij vernemen is het Finsche stoomschip „Indra", dat bij Terschelling op een mijn geloopen en in beschadig den toestand in Amsterdam was binnen gebracht, thans onderhands verkocht aan de N.V, Ijzerhandel „Hollandia" in Amsterdam. Kapitein der infanterie gearresteerd. Verdacht van verduisterinr De militaire politie heeft te Oss n kapitein der infanterie gearresteerd naar 's-Hertogcnbosch overgebracht Deze arrestatie houdt verband met on regelmatigheden, welke de kapitein hebben gepleegd en waart») bclangrak» bedragen, benoodigd voor den aankoon van materiaal, betrokken zijn. Ongerustheid over een kustvaarder Van de Safe" si„ds twee wïï, niets gehoord. Ongerustheid is ontstaan omtrent het lot van het motorschip „Safe" van kapi tein J. Salomons, dat veertien dagen ge leden van Antwerpen vertrokken was met bestemming Riga, beladen met stuk goed. Niet alleen is het nog niet in de haven van bestemming aangekomen er ls althans geen enkel bericht van aan komst ontvailgen maai- ook is het onderweg nergens gesignaleerd. Het is niet aan te nemen, dat de ka- pitéin zich ver uit de kust gewaagd zal hebben, zoodat zijn schip waargenomen moet zijn. Waarschijnlijk heeft hij ech ter wel het Kielerkanaal vermeden; kust vaarders gaan nog steeds liever om den kop van Jutland Bekend is het echter niet hoe de kapitein zijn route heeft ge kozen. In elk geval, de „Safe" had al lang en breed te Riga kunnen zijn. De mogelijk heid is niet uitgesloten, dat kapitein Salomons zijn aankomst niet heeft kun nen melden nu er het een en ander gaande is in de Baltische landen. En ook is het niet geheel uitgesloten dat even- tueele berichten omtrent waarnemingen hun bestemming niet hebben bereikt, doch desondanks is de ongerustheid om trent de „Safe" sterk toenemende. Het scheepje, dat 400 ton meet en evenals de „Tegri" te Gasselternijeveen staat ingeschreven, is nog gloednieuw. Op 26 Juli van dit jaar heeft het zijn proeftocht gemaakt. Met hoeveel man schappen kapitein Salomons aan boord moet zijn is niet bekend. M.s. „Tegri" is niet aangekomen. Waarschijnlijk met man en muis vergaan. Een Groninger kustvaartuig, inge schreven te Gasselternijeveen, is naar alle waarschijnlijkheid het slachtoffer geworden van den mijnenoorlog. Er zijn i geen getuigen, die verklaringen ter zako hebben kunnen afleggën, maar het be doelde scheepje de „Tegri" is nu al zoo lang uitgebleven, dat men het ergste is gaan vreezen... Het motorschip „Tegri" van kapitein T. Eefting, metende 279 bruto register tons, was op 23 September van Göteborg in Zweden met een lading ammunitie vertrokken met bestemming Buitenhul zen aan het Noordzeekanaal. Op 29 Sep tember had het te IJmuiden moeten bin- Het ligt in de bedoeling, het schip nenloopen. Op 10 October berichtte men weder in de vaart te brepgenmet de reparatie van het schip heeft de Am- sterdamsche Droogdok-Mij. reeds een aanvang gemaakt. Malversaties bij den belastingdienst te Leiden. De voortvluchtige ambtenaar heeft i een mijn toegeschreven worden. ïi/'ll lonrrAmolH X 11 1W» Tri— J echter, dat het nog steeds niet waarge nomen was. Sedertdien is de ongerust heid omtrent schip en opvarenden over gegaan in de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, dat de „Tegri" met man en muis is vergaan. Stormweer is er niet geweest, dus moet de ramp aan De beste bezitting van den mensch van stof is gezondheid; de hoogste deugd van den mensch van geest is waarach tigheid. FEUILLETON. Roman van NORBERT GARAI. Nadruk verboden. 30 Ten tijde van den kersenbloesem steekt het dohkere groen van hooge, trotsche dennen scherp af tegen het teere rose van de bloeiende vruchtboo- helmzinnige nachtbloemen hebben hun kelken geopend en ademen een zeld- zamen, wierookachtigen bloesemgeur... j Als het stil is in de lucht en zelfs geen 5 zuchtje wind den tuin beroert, schijnt i alles betooverd te zijn. Boomen, bloemen en heesters schijnen dan te luisteren, i misschien naar den snorrenden vleugel slag van een vleermuis, misschien naar f den eigenaardigen roep van een uil, wel- licht ook naar een zeldzame, welluidende vrouwenlach, welke vanuit het eerwaar - de Geishahuis tot in den tuin doordringt. I Het theehuis zelf legt zeker niet min- der dan de tuin getuigenis af van de goede smaak, den mercantielen zin en t den vooruitzienden blik van juffrouw Yushima. Het groote, op een roodaqh- i tigen steengrond gebouwde perceel heeft zich aangemeld en bekend 11.000 te hebben verduisterd. De adjunct-commies der directe belas tingen te Lelden, de 43-Jarige P. P. M., die Maandag was verdwenen, met mede neming van een bedrag van 500 uit de kas, heeft zich vrijwillig bij de Leidsche politie aangemeld. Het ontvreemde bedrag is grootendeels door hem weer aangezuiverd. Van ern stiger aard was evenwel zijn mededee- ling, dat hij in den loop van verschei dene jaren het Rijk voor aanziehlijke be dragen heeft benadeeld, door meermalen moeten de kunst verstaan de algemeene conversatie steeds weer een nieuwe, in teressante wending te geven. Zij moeten ad rem zijn en steeds, wanneer iemand het woord tot hen richt, een gevat, gees tig antwoord bij de hand hebben. Zij moeten de wijze spreuken van Li- taipo evengoed beheerschen als de edele danskunst en er wordt van haar ver wacht, dat zij evengoed zingen als reci- Kronkelende paden leiden langs dwerg- j drie verdiepingen. De buitenmuren zijn linden met liliputbladeren, zoodat men van zwart gelakt hout, de binnenwanden zich plotseling als Culliver in het rijk j van bont beschilderd papier Het breede, der- dwergen waant. Maar dit gevoel van verhevenheid verdwijnt onmiddellijk, als men voor het altaar van een Japansche godheid blijft staan, die weldoorvoed en log op een, door klimop omrankt houten voetstuk trcunt en hoogmoëdig en ver achtelijk langs den bezoeker heenstaart, alsof hij den armen sterveling geen blik waardig keurt Het mooiste echter is het des avonds in den tuin van de eerwaarde Juffrouw Yushima. Als de maan vol aan den hemel staat... Dan vermengt bijwijlen, de scherpe, kruidige zeelucht zich met den bedwel- aan belde zijden licht gebogen dak is 1 eveneens van hout. Men moet hier steeds I op zijn hoede zijn, want op elk uur van den dag of van den nacht kan het ge beuren, dat <de God der aardbevingen zich vertoornd toont en ernstig onheil aanricht. Op de eerste verdieping van het Gei- shahuis bevinden zich eenlge groote ver- I trekken. Het zijn de zalen, welke voor Westelijke bijeenkomsten zijn bestemd. Bij dergelijke gelegenheden wordt den verstandigsten en ontwikkeldsten Gei- sha's van het theehuis een zware taak toebedeeld. Zij dienen er dan voor te zor- menden geur der Jasmijn. Andere ge- j 8®". dat het tafeldiscours niet stokt; zij En slechts zij, die door haar bekoor lijkheid, haar geest en haar ontwikke ling eiken Japanner, van welken rang of afkomst ook, bewondering, ja, zelfs res pect 'weet af te dwingen, mag zich tot de ware geisha's rekenen, die de trots van Japan vormen. De echte, ware geisha krijgt de bui tenlander niet eens te zien. Waarom ook? Zou hij een diepzinnig en van veel intelligentie getuigend gesprek met haar - weten te waardeeren? Begrijpt hij het hoogste, verhevendste Oostersche besef, dat aan de poorten, die naar de hoogte punten van het leven lelden, slechts rustige contemplatie en stille tevreden heid staan? Weet hij ook, dat de Sakewijn niet geschonken wordt om zich te bedrinken, maar alleen om ln dien toestand te ge raken, wëlke het beste te vergelijken is met een lichte dommeling, dien merk- waardigen toestand op de grens tusschen waken en slapen, tusschen vreugde en weemoed over de vergankelijkheid van het geluk? Zoo staat de vreemdeling niet ver moedend en niet begrijpend tegenover de groote geheimen van het Oosten, waarvan schijnbaar slechts een bont be schilderde papieren wand hem scheidt Vandaag is het eerwaarde geishahuis van juffrouw Yushima feestelijk vér- licht. De tuinpoorten staan wijd open. "Alle geisha's zijn bijeen en wachten. Juffrouw Yushima wordt in het begin van den avond terug verwacht. Voor de ramen ontwaart men een mat schijnsel van getemperd licht; hier is het blauw, daar geel, iets verder weer rood. Bont beschilderde lampions ver lichten den tuin. Maar voor de groote tuinpoort ver spreiden twee sterke booglampen hun schier verblindend licht Juffrouw Yus hima weet precies ln hoeverre zij van- de moderne technische hulpmiddelen ge bruik kan maken zonder aan de poëzie van haar theehuls afbreuk te doen. Tegen acht uur in den avond, als de schemering reeds over Tokio gevallen is, stoppen drie riksja's voor de tuinpoort. De eerste, die uitstapt is juffrouw Yushima. In waardige houding luistert i zij naar de begroetingsrede, die meer- dere geisha's, elkaar afwisselend, onder I diepe buigingen ten beste geven. j Juffrouw Yushima, die bijzonder ^pel waarde hecht aan goede omgansvormen, I beantwoordt deze rede op hoffelijken, zij het wat afgemeten toon. Eerst als zij 1 {uitgesproken is, mogen MIzu en de an- dere toekomstige geisha's hun riksja's Er waren zeven opvarenden aan boord van de „Tegri". Het schip was in 1938 in de vaart gekomen. Toen H. M. de Ko ningin op 5 November van het vorige jaar even buiten Groningen het nieuwe Van Starkenborgh-kanaal officieel open de was de „Tegri" een van de twee kust vaartuigen, die ter weerszijden van de sluis, waar de plechtigheid zich afspeel de, gemeerd lagen om H. M„ die te ken nen gegeven had zich omtrent de kust vaart te willen laten voorlichten, in de gelegenheid te stellen een modern kust vaartuig te bezichtigen. Het andere schip was de „Wegro" uit Groningen. De Koningin heeft alleen het laatstgenoem de schip bezocht, dat ongeveer van het zelfde type was. verlaten. Een zekere juffrouw „Kleine maan" wordt opgedragen Mizu de eerste dagen gezelschap te houden en haar op haar plichten te wijzen. Zij schijnt niet meer tot de Jongsten te behooren, deze Juffrouw „Kleine maan". De dikke laag poeder is niet in staat het magere, Ingevallen gelaat te verbergen, waarin twee doffe oogen de nieuw aangekomene uitdagend en on vriendelijk opnemen. Zwijgend kijken de voor den ingang verzamelde geisha's naar Mizu en, de andere ,min of meer verlegen meisjes, 'die dicht om Mizu heen staan, als ware zij haar laatste toevlucht. Zwijgend ook gaan daarop allen door de tuinpoort. Voorop juffrouw Yushima. Plechtig, met afgemeten stappen schrijdt zij aan het hoofd van den stoet, gelijk een veldheer aan het hoofd van zijn leger. Zij weet. dat allee voortreffelijk ge organiseerd is, dat elke geisha de plaats weet, waar zij staan moet. Discipline en orde zijn haar van jongsaf bijgebracht en als ooit een van haar het zou wagen zich opstandig te toonen, dan zou juf frouw Yushima zeker niet om middelen verlegen zijn om haar weer tot reda te brengen. (Wordt vervolgd)- Ontslag fortcommandant Hoek van Holland nietig verklaard. Kapitein in het gelijk- tv Centraal Raad van Beroep te mrecht deed uitspraak in de zaak van uit den militairen dienst ontslagen j^pitein der artillerie te Hoek van Hol land- Bij de behandeling van STADSNIEUWS. Donderdag °P 5 October bleek, dat de kapi- zlch in zijn particuliere legen op Zn dergelijke wijze had gedragen, dat Z eer en de goede naam van den offi- 1 daardoor gevaar liepen. Aan vankelijk door den regimentscomman dant gestraft met 14' dagen streng ar- >st werd de kapitein na onderzoek door een'commissie van advies wegens onge schiktheid om een verantwoordelijke functie te vervullen uit den dienst ont slagen. De kapitein werd door dit ontslag ern stig gedupeerd Van oordeel, dat het een en ander niet geheel reglementair was geschied, was de kapitein tegen deze be slissing in beroep gekomen bij den Cen- tralen Raad van Beroep. De raadsman van den kapitein, mr. r A James uit Apeldoorn, was van oor deel, dat het ontslag in strijd is geweest met'de geldende voorschriften, daar do commissie van onderzoek zich hierbij niet aan de wettelijke voorschriften zou heb'ben gehouden. Vervolgens bestreed pleiter het oordeel Van de commissie ten opzichte van de ongeschiktheid van den klager voor den militairen dienst en hot waarnemen van een verantwoordelijke functie. Voor den Minister van Defensie* was opgetreden de heer T. Paauwe, hoofd commies op het departement, die een j uiteenzetting gaf van de rechts- waarop het eervol ontslag was i norgen verklaarde de Centrale Raad van Beroep het Koninklijk Besluit van 7 Juni 1939 nr 27 nietig, zoodat klager in zijn beroep gelijkgesteld werd. Echtelijk drama in Zeeuwsch Vlaanderen. Twee dooden. Gisterochtend is het landelijke Schoon- dijke in Zeeuwsch-Vlaanderen uit zijn rust opgeschrikt door een familiedrama, dat twee menschen het leven heeft ge kost. Langs den Groeneweg tusschen Schoon- dljke en Oostburg ontdekten voorbijgan gers in een ondiepe sloot langs den weg het lijk van een vrouw, meldt „Het Va derland". De vrouw had verwondingen aan het hoofd en de handen en werd herkend als mej A.--V., echtgenoote van den vrachtrijder B. P. Sedert korten tijd leefde het echtpaar gescheiden. De man woonde in Schoondijke, de vrouw in Oostburg. P. is even na 6 uur gezien op den provincialen weg, komende uit de richting van de plaats, waar de vrouw werd. Het vermoeden lag voor GOUDA, 27 October 1939. Gezant dr. Van Broekhuizen op de inspectie-vergadering. Levendige inleiding over „Het onder wijn in Zuid. Afrika". In een geestig en kleurrijk betoog, dat van eenj groote liefde voor zijn land en zijn volk en warm enthousiasme voor zyn taal iprak, heeft in de middagbyeenkomst van de gisteren in den Nieuwen Schouwburg piehouden veertiende inspectie-vergadering ran het onderwijzend pereoneel in de in spectie Gouda, dr. H. D. van Broekhuizen, buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi nister van de Unie van Zuid-Afrika, voor een zeer aandachtig gehoor, dat hem meer malen met luiden bijval onderbrak, verteld over „Het onderwijs in Zuid-Afrika". Tal van genoodigden, leden van gemeente en schoolbesturen, woonden dit gedeelte de vergadering bij. Aanwezig waren de hoofdinspecteur van het lager on- lerwijs in de tweede hoofdinspectie, de heer van Nes Czn., burgemeester dr. K. F. O. James van Gouda met,' zijn echtgenoote, burgemeester J. Verloop van Capelle a. d. I Jssel, burgemeester K. H. Brandt van Moor drecht, burgemeester F. Jas van Nieuwer- keric a. d. IJssel, burgemeester P. A. Troost Waddibxveen, burgemeester P. Hoogenboom van Zwammerdam en burge meester J. Th. Klinkhamer van Zevenhul zen en een aantal wethouders, onder wie de Goudsche wethouder van onderwijs, mr. Tl- P. C. 1®. de Witt Wijnen. De gezant werd verwelkoimd met het Zuid-Afrikaansche volkslied, waarna de in specteur van het lager onderwijs, de heer H. de Blouw, hem hartelijk begroette. Dr. Van Broekhuizen begon met een schets van den toestand in zijn eigen jeugd, toen die verzorging van het onderwijs al zeer sober was. Z'n vader leerde hem lezen schrijven en sommetjes maiken en hij was al twaalf jaar, voor hy voor het eerst naar school ging. „Vader, waarom missen wij dat voorrecht", hebben m'n eigen kinderen me gevraagd, voegde die gezant er hij. Het eerste onderwijs genoot dr. van Broekhuizen van een Engelschen onderwij «holen zijn geheel gelijk. Op de Engelache school wordt Afrikaansch langzamerhand ingevoerd, de Afrikaansche kinderen leeren Engelsch, Zuid-Afrika is een twee-talige natie geworden. Er wordt geen ambtenaar aangesteld of hij moet heide talen kunnen m,reken. Uit het machtige Engelschc milieu is Zuid-Afrika gekomen met een eigen taal en een eigen geschiedenis. Het is noodig den band tusschen Nederland" en Zuid-Afri ka te versterken om in Nederlandsche lite ratuur een achtergrond te hebben voor cul tuur /en taalgebruik. het ware een zucht van verlangen ging door de zaal, toen dr. van Broekhui zen van djNalarissen van de Zuid-Afrikaan- ache onderijzers en leeraren vertelde: la gere schdol-f-3000—4000, hoogere 4800- 6000, universiteit 10.000. Kans Ivoor Ned. onderwijzers? „Is er-Uk Zuid-Afrika een toekomst voor Nedepiandsche onderwijzers", vroeg de ge rant ten slotte. Zoo te gaan is hopeloos, antwoordde hü, maar als men hier z'n di ploma verworven heeft en dan in Zuid- Afrika een jaar tot achttien maanden de kweekschool bezoekt ep ook het Zuid-Afri kaansch diploma behaalt, dan ligt de weg open. In het slotgedeelte van zijn betoog, heeft dr. van Broekhuizen zijn overtuiging van de beteekenis van de taal voor de volkskracht tot uiting gebracht. Met al mijn kracht en liefde, heb ik voor de vrijheid van de Zuid- Afrikaansche taal gevochten en ik weet wat dat beteekent, want ik ken m'n volk, al was het alleen maar uit de tien gevangenissen, waarin ik gezeten heb. Bedenk dit Neder landers, dit is de grortc stuwkiacht voor Nederland: de liefde voor volk, Koningin en geschiedenis, aldus dr. van Broekhuizen, die besloot, met het voorlezen van het Zuid. Afrikaansche volkslied. Nadat het langdurig gpp'au» dat op de zeer gewaardeerde rede volgde, was ver. stomd, heeft d° heer De Wouw dr. v. Broekhuizen zeer hartelijk dankgezegd' voor diens inleiding. Uw liefde voor taal en volk heeft ons, aldus de inspecteur, in het hart gegrepen. De met het Zuid-Afrikaansche begormen middag werd besloten Wilhelmus, waarvan hage aangenomen. Per 1 Januari a.s. hoopt dr. Kroondijk naar Den Haag te vertrek ken. Slachtoffer van auto ongeluk te Nieuwerkerk teraavdebesfceld. Van het Van Iterson ziekenhuis uit, waar ten behoeve van het justitieel on derzoek sectie is verricht, is hedenmid dag op het R.K. Kerkhof ter ruste gelegd het stoffelijk overschot van den £6-Jari gen chauffeur K. Thoen, die Dinsdag bij de botsing van den auto van den heer H. J. Nederhorst met een militairen vrachtauto te Nieuwerkerk a. d. IJssel is gedood. Tot degenen, vdie de laatste éer be wezen, behoorden de echtgenooten van de heeren H. J. en D. G. Nederhorst, di recteur en adjunct-directeur van de N.V. tot aanneming van werken voorheen H. J. Nederhorst Namens de firma was de heer G. A. de Jong, procuratiehouder, aanwezig. bloemstuk van de vennootschap, dekte de baar. Kapelaan G. van Dijk heeftde plech tigheid in de kapel en aan het^raf ver richt. ferzoek om vorhooging der steunnormen. De s.d.a.p. raadsfrtfctie heeft B. en W. verzocht in verband met de prijsstijging van noodzakelijke levensbehoeften er ge- amenlijk met andere gemeenten by de re geering op aan te dringjen de steunnormen en de loonen in werkverschaffing te ver- hoogen met het aantal procenten waarmede het indexcijfer is gestegen. Rangeerder uit Gouda gewond. De ontsporing te Zwammerdam. Bij de reeds gemelde ontsporing by Zwammerdam blijkt ook een locomotor uit de rails geloopen te zyn, terwijl de bestuur der van de locomotor vrij ernstig gewond werd. Deze locomotor had juist het voor dat het O. M. aanleiding meende te hebben een vervolging tegen hem in te stellen. De kleermaker werd tot 10 boete subs, vijf dagen hechtenis veroordeeld. AGENDA. Thalia-Theater: Cassidy is opstandig en De gouden kooi. Reun-ie-BioscoopHet dubbele huwelijk en De zesdaagsche. Zondag 10.30 uur: De tuin der vreugde. Woensdag 2 uur matinee: De zesdaagsche. Schouwburg-Bioscoop: Als vrouwen regee- ren en Bedekte oogen. Zondag 10.30 uur: Patrouille-wagen 99. SPORT EN WEDSTRIJDEN. volkslied met hH. aanwezigen twee ICIUIUIACII VOI1 tz-lP Jpujciovii.ll uiuivi n^|- die geen woord Afrikaansch sprak, teri c0°'> c B)ouw heeft hierna deze »\jl de kinderen geen Engelsch verstonden. inspectie-vergadering gesloten De paedagftgie in: die jaren bestond hieruit, eere„de dat zij uitstekend geslaagd dat de kinderen, die het Enjpelsch niet he- grepen, voor de klas kwamen en een bord yan dg Unie yan ZuW. de hand, dat hij de dader was. Men ging op onderzoek uit, doch aanvankelijk wak de man niet tc vinden. Weldra bleek, dat hij zich had begeven naar 'n schuur van den landbouwer J M. met wien hij overigens niets uitstaande had en dat hij door ophanging om het leven was gekomen Hoe het drama zich pre cles heeft afgespeeld, is niet met zeker heid te zeggen. Door verschillende aanwijzingen, o.a. bloedsporen op den weg, kon de politic zich een voorstelling van de feiten vor men. De vrouw werkte te Schoondijke bij het aardappelsorteeren. Per flets naar het werk gaande, is zij vermoede lijk door P opgewacht en met een zwaar voorwerp op het hoofd geslagen. Half versuft is zij toen waarschijnlijk nog voortgestrompeld en in de ondiepe sloot geraakt. Zij heeft nog kans gezien op' het droge te komen, maar zij moet toen opnieuw zijn geslagen en weer in de sloot gevallen zijn, waar zij met het gezicht ln de modder is blijven liggen. Het is nog niet vastgesteld, of zij overleden aan de verwondingen of dat zij in de modder is gestikt. RADIO-PROGRAMMA'8. Zaterdag 28 October. Hilversum I, 1875 en 414.4 M. KRO-Uit. zending: 8— Berichten ANP; 8.05—9.15 en 10.— Gramofoon; 11.30 Godsdienstig halfuurtje; Berichten; 12.15 Het KRO-orkest (van 12.4^-1.10 Berichten ANP en gramofoon); O AM y®01" de rtfpere jeugd; 2.30 Gramofoon; -^43 Kinderuurtje; 4.- Gramofoon; 4.30 Het KRO-orkest; 5.15 Filnvpraatje; 5.30 Gramofoon; 5.45 De KRO-NachteKaaltjc!,; 6.15 Gramofoon: 6.20 Journalistiek week overzicht; 6.45 Gramofoon; 7.— Berichten: 15 Causerie „Huisgezin en Maatsehappu"; 1.85 Actueeie aetherflitsen8.— Berichten ANP; 8.15 Meditatie met muzikale omUis hns; 8.35 Gramofoon; 8.45 Gevarieerd pro- Sramma; 10.30 Berichten ANP;^0.40 Cau serie „Het onvergankelijke rijk" met muzi kale omlijsting; 111012 Gramofoon. Hilversum II, 301.5 M. VARA.Uitzending. 10-10.20 v.m. en 7.30—8 VPRO; Bterichten ANP, gramofoon; 10.— Morgenwijding; 10.20 Voor arbeiders in de rijven12— Gramofoon (om Berichten ANP); 2— Eilmpraatie- zang en mandoline; 8.— Rcpoi- •«ge; 3.30 VARA-orkost; 4.15 Causerie —en wandeling door de Herfatnatuur": «O Hesidentie-orkest; 5.30 Filmland; 5.50 orgelspel6.15 Uit de roode jeugdbewe ging; 6.45 Kinderleesclub; 7— VARA-Ka- 'ender; 7.05 Felicitaties; 7.10 Politiek ra diojournaal; 7.30 Cvclus „Hoe werkt de kork'"; 8— Herhelang SOS-Beriehten; 8.11 ers; 9. «■03 Berichten ANP, VARA-Varia; Vraag en antwoord; 8.30 De Ramibleini Toespraak; 9.05 Radiotooneel; 9.30 Gramo- foon; 9.40 Vragenbus; 10.En nu Oké! H— Berichten ANP; 11.10 Radiotooneel 1130—12 VARA-Strijkorkeat. oor kregen „I am a donkey" en het was een wedijver om het bord zoo gauw moge lijk aan een ander over te dragen. „Toen ik daar voor de klas met het bord om stond er. m'n eigen taal niet mocht gebruiken, 'hel, ik", aldus de gezant, „gezworen; ik ga vechten". „Ik blijf liever muis". In de wordingsgeschiedenis van Zuid, Afrika was er geen onderwijs, men kende n-aar één gedachte:1 een vrije staat zyn. „U weet", ging dr. van Broekhuizen, sprekende over <fe komst van de Engelschen in Zuid- Afrika, voort, „dat de annexatie door een groote mogendheid is een daad van liefde, een voorrecht voor een kleinen staat om tot een machtig volk te tehoorer, maar de Zuid-Afrikaners honden van deze lieM» bitter weinig. Het is net alsof de voor het I muizengat zittende poes tegen de mms zegt: kom maar moisje, dan wordt je deel van die prachtige mooie kat. Ik blijf ech- ter", zeide de gezant, „liever muis (\reuu- de). J De grondslag van het onderwijs is de Statenbijbel geweest. De moeders leerden daaruit hun kinderen lozen en deze werden opgevoed met de kennis van den bijbel. De bijbel en de natuur hebben het individu van j den Zuid-Afrikaanschen boer ontzetteiyl sterk gemaakt. De bijbel heeft een machti gen invloed op de mensehen gehad, de kerk werd de bewaarder van de taal van het volk. Later fungeerden weggeloopen soldaten en matrozen als onderwijzers. Van een weg- geloopen matroos heeft o.a- Paul Kruger les gehad en deze vertelde me, zeide dr. van Broekhuizen, er over, dat hij eiken da? minstens zes pakken slaag kreeg. Nederiandsche onderwijzers kwamen m latere jaren naar Zuid-Afrika en van hen hebben in het bijzonder dr. Mansveld en dr. Bril zeer veel gepresteerd. Stem en Herzo? kregen les van dr. Mansveld, die een mspi- ratie voor elk kind was. Succesvolle strijd voor eigon taal. Na den boerenoorlog werd Engelsch de taal en toen begon de groote strijd voor de eigen taal, die succesvol verliep en er toe leidde, dat met regeeringsgeld Zuid- Afrikaansche scholen werden gesticht. Thans verplicht de wet eik Afrikaansch kind een Afrikaansche school te bezoeken, waar het door middel van de moedertaal wordt opgevoed. De scholen in Zuid-Afrika, vertelde dr. van Broekhuizen, liggen buiten de stad mei groote sportvelden er, zwembad,. Men kent de lagere school, dan de hoogere school, waarna men toelatingsexamen kan doen voor de universiteit. In het gansche volk leeft het streven de taal te handhaven, om dat deze het recht op vrijheid geeft. Met trots constateerde dr. van Broekhui zen, dat er in 1986 in de Unie op school 1,121.000 Afrikaansch sprekenden teg"r: 783.000 Engelsch sprekenden waren. In 19?!) waren 60fc van de kinderen van het lager onderwijs Afrikaansch sprekenden en op de hoogere school steeg het percentage Afri- kaandch sprekenden van 52 tot 59, terwul dat der Engelsch sprekenden van 87 tot 35 daalde. Deze cijfers toonen aan, dat he., Zuid-Afrikaansche onderwijs zeer is voor- nagegaan. De Afrikaansche en Engelsche VOETBAL. Wedstrijd voor nabestaanden „J'.ii van Gelder". A.s. Zaterdagmiddag half drie zal op htt Gouda-terrein een wedstrijd worden ge speeld tusschen een Gouda-comb. en een elf tal van de Wegentroepen. De toegang is vry\ Op het terrein zal gecollecteerd wor den ten bate der nabestaanden van de „Jan van Gelder". ZWEMMEN. Ned. record verbeterd. Tijdens gisteravond te Amsterdam ge houden onderlinge wedstrijden van Het IJ, heeft J. P. Metman het Nederlandsch record 400 M. rugslag, dat sinds 24 Mei 1938 op naam stond van J. C, Schëffer met 5 min. 33.3 sec., op 5 min. 30.9 8ec. gebracht. LAATSTE BERICHTEN. Pontificatus. Naar uit Vaticaanstad wordt verno- malige station Zwammerdam verlaten, toen j taen zal de ™C^^n^reePnU' g^etr„:dt„helcCe?8teta 5*. I kina's omvatten en in heiang niet een' goederentrein. De botsing was zoo hevig, dat de locomotor uit de rails werd geworpen, waardoor de bestuurder, de 47-jarige rangeerder Lodewicks uit Gouda, van den locomotor werd geslingerd en bloe dend aan het hotffd werd gewond. Hy" is naar zijn woning te Gouda gebracht. Zijn toestand is gunstig. Toestand van den heer Nederhorst Afrika in „De Moriaan j Nadat de heer Van Broekhuizen, gezant der Unie van Zuid-Afrika gisteren zijn in- leiding' voor de inspectie-vergadering van het Lager Onderwijs gehouden had, heeft hy tén huize van den burgemeester met verschillende onderwys-aut^iteiten de thee gebruikt. I Het bezoek aan Gouda werd besloten met een bezichtiging van „de Moriaan", waar- bij o.a. de heer B. Helbers, die het kleine museum onder auspiciën der Museum-com- 1 missie heeft ingericht, voorljchting gaf. Er 1 was daarbij gelegenheid den gezant niet alleen een 1 M. lange ,jbrui<fepijp" ai bieden, maar ook een der laatste exempla ren van een omstreeks 1900 bij de Eerste I Ned. fabriek van geëmailleerde pijpen te 1 Gouda gebakken pijpje met op den kop de beeltenis van president Kruger. De gezant heeft verklaard spoedig zijn bezoek aan Gouda te herhalen en dan in j gezelschap van familieleden en vrienden. Koppeling van een goederentrein gebroken. Treinvertraguig tusschen Oudewatw en Gouda- In den vroegen ochtend is de spoorbaan tusschen Oudewatef en Gouda eenige uren geblokkeerd geweest, doordat ter hoogte van Hekendorp een uit zestig wagens be staande goederentrein, die om 4.30 ,te Gou da had moeten aankomen, strandde. Bij het afremmen voor een onveilig signaal brak van den trein een koppeling, waardoor de lange rij wagons in twee gedeelten tot stilstand kwam. De machinist heeft nog ge probeerd het euvel te verhelpen, maar de pogingen, die geruimen tijd in (ieslag na men, hadden geen resultaat. Teïi slotte is de -machine met het voorste gedeelte van twintig wagens naar Gouda doorgereden, waar de trein met vijf kwartier vertraging aankwam. Van hier is toen een losse ma chine naar Hekendorp gestuurd om het ge strande andere gedeelte van veertig wa gons op te halen. Dit stuk liep hier tegen half zeven binnen. Door het gebeurde konden de eerste per sonentreinen van Utreeht naar Gouda niet doorrijden. De eerste is van Oudewater over verkeerd spoor geleid, de twee volgende werden bij Oudewater opgehouden, omdat m verband met het treinverkeer uit Gouda, dat geen vertraging ondervond, niet meer over verkeerd spoor gereden kon worden. Toen de wagons weg waren, konden de per sonentreinen doorrijden. Zij hadden 39 en 17 minuten vertraging. Om half zeven was het -treinverkeer weer normaal. De schade bepaalt zich tot een gebroken koppeling. I Faillissement uitgesproken. Uitgesproken is het faillissement van A. G. Floor, hoedenmodiste en haar echtge noot I- Edelman, Wijdstraat 12. Curator is mr. S. H. Smit. Dokter Kroondijk heeft benoeming in Den Haag aangenomen. De heer J. Kroondijk, schoolarts en me disch leider van de consnltatiebureaux voor zuigelingen en kleuters, heeft de benoe ming tot secretaris-penningmeester van de Nederlandsche Centrale Vereemgtng tot der tuberculose te 's-Graven- In den toestand van den heer H. J. j Nederhorst, die Donderdag bij het auto ongeluk te Nieuwerkerk a. d. IJssel ern stig werd gewond en die een schedel breuk blijkt te hebben bekomen, is een erbetering ingetreden. De toestand is thans heel bevredigend. Er bestaat alle hoop op herstel. Aanbesteding levering brood. Bij de hedenmiddag gehouden aanbeste- ding van de levering van brood voor de Neutr. Ver. Kindervoeding kwamen 2 bil- ■jetten binnen, van de heeren G. Th. Steen- land en G. Li jee. De heer UI jee noteerde den laagsten prijs. De gunning geschiedt later. Verduistering van een brief. I De nieuwsgierige kleermaker en de bestrijding Voor den politierechter te Rotterdam heeft de 21-jarige kleermaker H. K. uit Gouda terecht gestaan wegens verduiste ring van een brief. In April van dit jaar werd in de brieven bus van den kleermaker een brief gedepo neerd, die afgezonden was uit Duitschland en geadresseerd aan den vorigen bewoner van het pand. Inplaats van- dezen brief te rug te zenden aan de posterijen, 1-iet K. zich door zijn nieuwsgierigheid verleiden de enveloppe te openen -Hij vond daarin twee getypte vellen, in het Duitsch gesteld en aangezien hij de Duitsche taal niet machtig was, kon hij van den inhoud dus geen ken- j nis nemen. K. heeft toen een van de vellen overge schreven en daarmee liep hij naar een ken- nis, wien hij vroeg voor hem te vertalen wat er stond. De kennis vond het zeer re- volutionnaire taal en achtte het zijn plicht te politie ervan in kennis te stellen. Zoo kwam de zaak bij de4 politie, die op grond van vermoeden van spionnage een onderzoek opende. Daarbij kwam toen uit, dat de uit Duitschland verzonden brief ni:t aan den kleermaker was geadresseerd, maar aan den handelsreiziger die het pand vroeger bewoonde. Deze mSn werd even eens in het onderzoek betrokken en gedu rende eenigen tijd stond zijn geheele cor respondentie onder strenge controle. Ten slotte is gebleken, dat er van spion nage geen sprake was. Het onderzoek in de zaak tegen den handelsreiziger werd ge sloten en hem werd een kennisgeving van niet-verdere-vervolging uitgereikt. Gebleken was namelijk dat de Uit Duitsch land gezonden brief een circulaire was van een uitgever, die daarin een zijner laatste uitgaven annonceerde. De aard van de cir culaire kwam echter pas duidelp aan het licht in het tweede getypte vel, dat de kleermaker niet had laten vertalen en waar van de justitie eerst veel later kennis kreeg. Tegelp met de strafzaak tegen den kleermaker, maakte de handelsreiziger als beleedigde partij, een civiele vordering aan hangig teten den kleermaker, waann hp een schadevergoeding vroeg van 97, wel ke vordering door mr. M. A. J. van Vessem werd toegelicht. Het O. M., waargenomen door mr. J. C. V. Meischke, heeft tegen den kleermaker terzake van verduistering van een bnef 25 boete subs, tien dagen hechtenis geeischt, met ontzegging van de civiele vordering. De politierechter heeft de civiele vorde ring ontzegd, omdat de kleermaker niet verantwoordelijk gesteld kon worden voor de schade, die de handelsreiziger geleden had, als een gevolg van de omstanigheid, onderdoen voor de groote encyclieken van Plus XI over cje moreele en politieke vraagstukken van onzen tijd. In de encycliek zal Pius XII waar schijnlijk het werk van zijn voorganger samenvatten en het geheel van theo rieën en systemen samenvatten, die de werkelijk oorzaak zijn van den oorlog, welks geesel Europa teistert met min achting van de rechten van den mensch en welke de Christelijke beschaving be dreigt. Na zijn laatste toespraak (tot den ge zant van Litauen) kan men aannemen, dat de Paus fel de materialistische leer stellingen zal geeselen, welke de wereld zullen terugbrengen tot heidendom. Men merkt op, dat acht maanden ge bruikt zijn om deze eerste encycliek op te stellen, terwijl 's Pausen voorganger na elf maanden zijn eerste encycliek uit vaardigde. Tenslotte gelooft men, dat de Paus het programma van zijn voorganger „Pax Christi in Regno Chxistl" „Vrede van Christus ln hét Rijk van Christus" zal hervatten en uitwerken. De naam van de nieuwe encycliek is: Summi Pontificatus, Ik als opperpriester, of V5n de hoogte van opperpriesterschap uit... Londen Berlijn Parijs Brussel Zwitserland Kopenhagen Stockholm Oslo New-York 26 Oct. 27 Oct. Officieel. 7.56% 7.54% 75.52 75.65 4.28% 4.27% 31.45 31.35 42.25 42.25 36.35 36.35 44.87% 44.87% 42.82% 42.85% 1.88% 1.887* Ten opzichte van de Amsterdamsche effectenbeurs werd heden wederom een zeer gereserveerde houding aangenomen. De kleine sporen van Initiatief, die gis teren vielen op te merken, waren geheel verdwenen en de handel was van geringe afmetingen. De koersen verschilden over het alge meen niet veel bij die van gisteren, maar onder beurstijd legden zij een uitgespro ken neiging tot reageeren aan den dag. De affaire in rubberfondsen was be langrijk ingekrompen. Bij de opening be wogen Amsterdam Rubber zich op het peil van de vorige slotnoteerlng, doch reeds spoedig kon een kleine verzwak- king worden waargenomen. Voor de in courante soorten was de animo geheel verdwenen en onder beurstijd was van affaire in deze papierèn bijna niets te bemerken. Tabakken waren verwaarloosd. De han- delaren welke in deze stukken zaken doen, waren nu en dan uit den hóek ver dwenen. Vorstenlanden waren weinig veran derd. De handel in Koninklijke was van beperkten aard en droeg voor een groot gedeelte een beroepskaraktfr. Reeds da delijk bij de opening werd iets lager af gedaan en onder beurstijd kon een klei ne daling worden waargenomen. f De scheepvaartmarkt was stil en niet veel veranderd, hetgeen niet verhinder de, dat de koersen onder beurstijd lang zaam iets naar beneden gingen. Op de af deeling der industrieelen waren Uni levers bij de opening gunstig gedispo neerd, ze werden boven den parikoers verhandeld. TELEGRAFISCH WEERBERICHT. Verwachting geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur; Krachtige tot matigen, noordoostelij ken wind; gedeeltelijk bewolkt; geen regen van beteekenis; weinig verande ring in temperatuur. U uur 25 Attentiesfein 0, d.i.: Weest op uw hoede.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 2