1
KILLE
(sAu/a&^it
HOLLANDHUIS
Oeubek
Bij-
moeheid
slapte
zenuwachtigheid
overspanning
TONICUM NOURY
I
Schilderijen Expositi
GROOTE LOTERIJ
DOE GEWOON!
KOOP GEWOON!
DAN GAAT HET
OOK GEWOON!!
goudsche courant
GELD
Naar v. d. VEER!
Hongaarsche
voor AL Uw Kleeding
GRIJPT UW
KANS enkooptno*he|fen
Vrijdag 27 October 1939
Tweede blad
beschuit
ONTBIJTKOEK TOAST- KOEKJES
Groote voorraden en
bijzonder voordeelig I
hoek L. en K. Tiendeweg Gouda
'iSül sms»
verdubbelt Uw energie!
Prijs per lot fl. 0.60
Trekking 30 Novemberdag.
OORDEEL ZÉLF
FILMNIEUWS.
Julia de Gruyter een kwarteeuw actrice.
in dc BOVENZAAL van Café-Rest. „TER GOUW" aihi
van ZATERDAG 28 OCTOBER tot en met DINSDAG 81 OOPftni
GEOPEND van's morgens 11 tot 's avonds 10 uur.
TOEGANG VRIJ.
Ambtenaren (ook gemobilis.) tot
maandinkomen zonder borg. Wette
lijk tarief.
N.V. NATIONALE VOLKSBANK-
Mauritsweg 3 Rotterdam (C.).
GELDSCHIETBANK,
Inlichtingen (postz. v. antw.) en
afwikkeling schriftelijk.
1 11 w een lot in de
van het
likeurion 47x32cm 12 75
58 40. 1675
Bolskruik Oeralino(
^P^ossend -1»
I (Wichadjxv.or.lixdjv,^
DEN HAAG PLEIN 3
BIJ ALLE APOTHEKERS EN DROGISTEN F 1.
Goedgek. bij best v. d. Min. v. Juat v
26 April 1939 2e Afd. A No. 1199
lé PRIJS: geheel naar keuze t. w. vf 5000
2ePRIJS: FORD auto ter waarde van f 2225
3e PRIJS: WONINGINRICHTING naar keuze t w. r. f 1500
Vele honderden prijzen waarvan vele waardevolle.
Stort nog heden op postrek. 8005 v. d. Ver. Holland Huizen» Wijde
Kapelsteeg 1, Amsterdam-C, Tel. 35313, of zend postwissel.
Loten verkrijgbaar bij alle kantoren v. d. Ned. Middeustandsbank,,
Noord-Hollandsch Landbouwerediet, Ned. Landbouwbank, en bij'
LAFEBER, Stoofsteeg 10 en vele andere agenten.
Blijf gewoon! Alleen een rustig Nederland heeft
niets te vreezen I - Dat de eerste dagen ons allen
even uit het gewone, kalme spoor brachten, het
is te begrijpenU heeft het thans echter óók
al gemerkt: nü begint ieder weer „gewoner" te
worden nü moet Nederland zijn oude kalmte
en zelfvertrouwen hervindenNederland heeft
dat noocfig
Het distributiesysteem is perfect geregeld het
werd trouwens niet uit angst voor karigheid, doch
juist ter beveiliging van ieder Uwer door onze
Regeering ingesteldPrijsopdrijvingen züllen niet
voorkomen - U hebt nü reeds kunnen merken,
dat alles thans anders is dan in '14: beter geregeld,
veiliger voor U en Uw gezin! Ons land heeft
ruim voldoende voorraad. Van Alles wat et
noodig is! Ruim voldoende! Dus...koop gewoon!
Dan behoeven de winkeliers geen ongewoon
groote voorraden te maken, dan hoeft doot geen
enkel handelsman de normale voorraa4 van 'n
heel jaar in enkele weken te worden ingeslagen.
Dat is verkeerd dar stagneert onze handel ep
het vervoerswezenDat zet onze industrie voor
haast onoverkomelijke moeilijkheden! Dat maakt
alles onnoodig duurder!
Dus... DOE GEWOON, KOOP GEWOON,
p DAN GAAT HET OOK GEWOON!
50 PER FLACON. DUBBELE FLACON F 2.25.
tierinneringen aan Roy aards, den g rooten leerjneester.
^Errol Flynn en Olivia de Havilland in de W. B. filn^ „Het dubbele huwelyk".
„ALS VROUWEN REGEEREN".
Een Lilian Harvey-film.
Schouwbulg-Rioscoop.
Lilian Harvey, de pöpulaire filmster is
In deze rolprent een secretaresse, werk
zaam op een bank in Budapest. Zij wil,
als zij in het huwelijk treedt met Paul
Banky, haar betrekking niet opgev.en,
daar zij onafhankelijk en zelfstandig
wenscht te blijven. Wanneer Banky na
het huwelijk echter werkloos wordt, ver
andert deze wensch in een plicht: Maria
moet thans voor haar man en zichzélf
zorgen*. Bordon,r Maria's directeur, .komt
dan door een toeval te weten, dat M&ria
getrouwd is en' hij helpt Banky aan aen
baantje bij zijn bank. Dan ontstaat- de
vreemde situatie, dat Maria chef over
haar man wordt, doch fepoedig gelukt
het Paul zich omhoog te werken en zijn
vrouw uit haar betrekking te doen ont
slaan. Daarmede wordt een ieljwat sehee-
ve situatie weef rechtgezet en zóó krijgt
de film haar intens vroolijke slot...
De tweede hoofdfilm „Met bedekte
oogen" is een RKO-iilm met Richard Dix
een strijd tegen gewetenlooze chan
tage spelers. Als tegenspeelster van \de-
jen populairen filmheld treedt op Whit-
Zondagmórgen wordt gedraaid „Pa«-
trouülewagen 99'V een Parftmountfilm
met Ann Sheridon en' Fred Macmurray
als d% jeugdige held en.heldlp De film
brengt in beeld het dagelij ksche werk
van de staatspolitie te Michigan. Actie-
is 'het hdfcfdbestanddeel van de film
in de strijd met eengeraffineerde mis-
dadigerstxyide vinden wilde achtervol-v
l en vuurgevechten plaats vol on-
wending^i'
Lilian Harvey
„CASSIDV IS OPSTANDING".
A Thalia-Theater,
Het Thalia-Theater vervolgt de gesphie-
f var, ^afeidy, de bekende cowboy, ge
beld door WjllMm Boyd, die met rijn
vrienden Windy en Lnoky veedieven op
spoort en het gestolen vee weer terug-
rengt. Een film vol spanning en suoees
voor den man uit het land van de raneher?.
.,DE GOUDEN KOOI"
met Margaret ^ullavhn.
De tweede film verplaatst de toeschou
wers naar den oorlogstijd 25 jaar geleden.
Het was 1917, de Vereenigde Staten hebbwri
tschland dp«T oorlog verklaard. Met de
eerste regimeftten, die aan Amerlka's Oost
kust getraind worden, alvorens zij ntmr
Frankrijik Oversteken, komt. een jonge on-
Dfuorven, idealistische cowboy uit Texaa
'aar New-York. Bill Pettigrew voelt zich
vreemd in de wereldstad en,-»met gewend
aan het drukke verkeer, wordt hij door een
«xe auto aangereden. De1 politie beveelt
inzittende jonge vrouw om Bill Pettigrew,
7 nJe5 e**ond, maar \yel lichtelyk vp.n
«reek naar zyn kampemènt te rijden.
Voor deze vrouw, vat BÏ11 Pettigrew, de
eenvoudige jongen van het platteland, ter
stond e^n diepe, maar onwezenlyk idealisti
sche liefde op Bill's'simpele, maar eerlijke
opvattingen van leven en liefde hebben oen
wonderlijke bekoring voor haar, en wanne ,-r
Bill, voor zijn regiment naar het frqnt,
wordt gedirigeerd' Daisy vraagt té trouwen,
stemt zjj daarin toe, opdat hij gelukkig naar
Frankrijk zal kunnen gaam
Uit! Frankrijk kamt brief n» brief val
Bill aa"n Daisy. Maar Daisy heeft niet meer
de plaats. 9P Broadway, die zy voordien
had. Gewond door dat wondier, dat liefde
heet, leeft zy slechts met tegenzin in de
oorden van vermaak, maar zy doet haar
plicht zoo gtxjd als ieder ander in de*en
i yd- van oorlog. Tot op een, avond als zij ra
een kleine nachtclub haar beroemde liedje
,.Pack up your troubles, pnd smile" zing.,
oude negergedienstiige met een aange-
teekend .fcfcryven tusschen de tafeltjes
doorschuift. En daaruit valt Bill's soldaten-
pehhing. Hij stierf op het veld, van eér.
En Daisy glimlacht, glimlacht dapper
door haar tranen...
„HET DUBBELE HUWELIJK".
Een Warner Bros-film.
Jean Christy, een journaliste-„-weet
Patterson Buckjey, den schatrijken uit
geven van de News-Herald, over te halen
den .destijds ontslagen hoofdredacteur
Robert Lansford opnieuw aan te sCellen.
Lansford wekt dan DUlingwell hèt idee
aan de hand tq doen eenige millioenen
te schenken ten ^ehoeve van liefdadig-,
tjeid (in den vorm van afbraak van oude
krotten,t bouwen van ziekenhuizen), het -
well* in den eersten tijd anoniem dient
te geschieden. Dillingwell is hiertoe ech-
,ter niet zoo snel over te halen, maar om
den grootyader van zijn verloofde -te er
geren gaat hij er toe over groote bedra
gen voor voornoemde doeleinden te
schenken.
Als er reeds een slordige 25 mlllioen
anoniem geschonken zijn, beginnen alle
kranten de geschiedenis, die er aan vast
zM te gelooverf (het doel van Lansford),
behalve de "News-Herald. Jean speurt on-
ryad, komt achter verschillende feiten
eri gooit roet in het eten.
Intusschen heeft By'ckley,'» geprikkeld
door Lansford, liefde opgevat voor Jean,
die ofschoon in.werkelijkheid verliefd op
Lansford, ér met Buckley van door gaat.
Allerlei verwikkelingen volgen, maar
tyet slot is: eind goed»af goed.
Errol Flynn, Olivia de Havilland en
Rosalind Russell vervullen de hoofdrol
len1 In deze Warner Bro^-film.
Op verzoek draait de Reünie na deze
vroolijke film nog eens Joe E. Brouwn in
de Zesdaagsche.
'Magaret Sullavan
in „Dë gouden kobR
JJet zware en wreede lot Van haar
Vlaamsche vaderland in den wereld-
oorlog van 1914, schonk haar aan het 1
Nederlandsché tooneelleven als een
kostbaar geschenk. Hét was den 2^en
Qct. 25 jaar geleden dat, evenals: nu
een kryg de volkeren in muren van
haat tegenover elkander plaatste en
wonden werden geslagen iy-de har
ten van» ontelbare duizenden,
België was er toen slechter aan toe
dan nuy OnzeZuiderburen werden
toen in d§ze razerny meegesleurd ven
étróomen vluchtelingen vielen over
onze zuidelijke grenzen ons land bin
nen. x
w Onder hen, die de Antwerpsche
Scheldestad ontvlucht-warén, om vei-'
liger plaatsen op te zoeken, bëfu^oi;-
den vele kunstenaars: musici,'schil
ders, beeldhouwers, letterkundigen,
tooneelspelers. Velen zjjn intusschen
teruggekeerd, maar van die velen zyn
er drie wier namen ons nog dagelijks
als het ware aan die droeve dagen
van destijds herinneren: Magda Jans-
sens, John Gebau en Julia de Gruy
ter.
De laatste gaat nu jubileeren: 25
jaar. Een kwarteeu\y sinds ze, zooals
ze zelf zegt, voor het eerst haar'
Vlaamsche 'kunst in Nederland
bracht. De tijd van „Fientje Beule-
mans". We denken terug aan den tijd
toen in hie donkere dagen het groep
je pientere Vlaamsche acteurs in het
theatertje in de Amstelstraat te Am
sterdam ons avond aan avond ver
gastte op "„Fiejitje Beulemans" en
daar geweldige successen mee iboekte.
Magda Janssens speelde toen Fientje
en ze veroverde zich voor goed een
werkplaats in het hart van heel ons
volk- Wat was dat gezapig, fleurig,
frisch; wat zat daar een tempo en
een vhart in deze wijze van spelen,
die- voor ons toöneël zoo ongewoon
wat! En 'toen Magda Janssens later
andere engagementen kreeg, was het
i Julia de Gruyter ,die Fientje van"
haar overnam, Zjj was dat verbeule-
manste Brusselsphe bourgeois-kind
ten volle, inriemehd en spontaan,
j Julia de Gruyter is eigenlijk al 26
jaar aan het tooneel. Toen de oorlog
uitbrak was ze net een- jaar verbon-
den aan het gezelschap van de Konin-
klijken Nederlandschen Schouwburg
v,an Antwerpen onder de directie van
J Adri'aan van der Horst en Louis Ber-
j trjjn. Er was in de Scjieldestad niets
te doen.
Aanvankelijk leek ze uitgestorven
en ..het volk was er-terneergeslagen,
j Voor het tooneel zag het er somber
i uit en het was met rouw in> het hart
dat Magda, John en Julia besloten,
in het begin van 1915 naar Amfter-
dam tê vertrekken. Ze kwamen daar
j in April aan, speelden Fientje Beule
mans isn^gstten er meer dan de j)ij
-val vaiShet publiek: hun vitale ma
nier van spelen maakte diepen indruk
op niemand minder dan Willem
Royaards, die het drietal onmiddellijk
engageerde voor zijn gezelschap.
Reeds in M&i van hetzelfde jaar speel
den ze alle drie bij Royaards.
Julia de Gruyter heeft zevei^ jaar
bij den*grooten tooneelleider gespeeld,
is nog vol bewondering voor zijn kun
stenaarsschap" en bekeAt ronduit dat
ze van hem ontzettend veel heeft ge-
ieérd.SDaarna was ze twee jaar ver-
bdnden aan het blijspeleneiisemble
van Mujïens" en de Bree in de Amstel
straat. Daarria speelde ze bij het ge
zelschap Comedia en toeh Verkade-en
Verbeek samengegaan zijn opi den
stadsschouwburg te Amsterdam te
bespelen ,was zij weer. in.dit gezel
schap ondergebracht.
Nadien, toen Louis Saalborn de
taak van Royaards had overgenomen
en pofgde diens werk voort te zetten;
speeldè Julia de Gruyter, onder regie
van Verkade, haar voor aoovelen be
kende rol van Tondelaya in „Blanke
Ballast" dat jarenlang zooveel opgang
heeft gemaakt in ons land.
Rijke herinneringen van de jubi-
laresse over deze glansrijke na-oor-
togsperiode van ons nationaal tooneel.
Ze bestormden haar bij de gedach
ten enkel aan de schitterende opv.oe-
ringen van de Shakespeare-stukken
onder Royaards „Vroolyke vrouwtjes
van Windsor" en „Driekoningen
avond. En ze denkt ook terug aar
dien anderen grooten Vlaamschen ac
teur, aan wijlen Hubert La Roche,
dien ze al ontmoet had vóór den oor
log, in het Antwerpsche gezelschap,
waarvan hij een gevierd speler was.
toen reeds in Nederland van groote
reputatie. j
diezelfde La Roche had haar, de
kleine debutante Julia, toen al gezegd
dat als ze flink doorwerkte, ze wel
nog eens met hem in Molière's Tar-
tuffe zou mogen spelen. En dat gat
haar geweldig veel moed.
Wie. had ooit durven denken, na al
die lotswisselingen, dat het eens zou
bewaarheid worden? Ze speelde niet
hem in Tartuffe, op de planken ip Ne
derland, niet van haar vaderstad; ze i
speelde het stuk met La Roche, den
onvergetelijken Cyrano de Bergerac,
den pootigen „Hofslachter". Het
was zjjn laatste rol, want toen heeft
de dood hem ons ontrukt...
Een van haar glansrollen was ook J
nog die van het Joodsche Bruidje, in
den tijd toen Louis Saalborn de lei
ding op zich had genomen van de her
rezen Koninklijke Vereeniging „Het
Nederlandsch Tooneel".
Naast dezen drukken arbeid gaf
Julia de Gruyter zich ook nog aan
wat zij noemt, haar jeugdspelen. On
der de leiding van Verkade heeft zij
onschatbaren arbeid verricht van
groote paedagogische waarde, door 't
tooneel te brengen in de sfeer der be
langstelling van de jeugd, maar dan
op zoodanige, wijze, dat ook de oude
ren "er volledig van genieten kunnen.
Haar sindsdien overleden broer Dom
de Gruyter bewerkte n.l. vele der zoo
geliefde jeugdboeken van Cissy van
Marxveldt en het was Julia die daarin
op zoo onvergetelijke wijze de beken
de meisjesfiguur van Joop ter Heul
wist uit te beelden, dat velen der nu al
ouder geworden bakvischjes nog met
dankbaarheid aan die gouden periode
van haar meisjesleven zullen terug
denken. Joop ter Heul en Zomerzot
heid, zij waren triomfen voor ons too
neel en voor Julia de Gruyter die het
onbluschbaar leven wist in te blazen.
Deze actrice heeft al de karakter
eigenschappen van den Zuid-Neder
lander; en die vindt men alle terug
in haar kunst die eerlijk, oprecht en
openhartig i& Zij'Bis een actrice die
zich geeft in al den eenvoud ep de
spontane natuurlijkheid van haar
warm en rijk temperament, dat on
gekunsteld aandoet maar daarom niet
minderkunstig is. Hare gezapige
Vlaamsche joligheid en leutiglieid
hebben het hart van den wat sty ven
1 en deftigen Noord-Nederlander ver-
overd en het geopend voor haar uitin-
1 gen van eenvoudige, oprechte en zui
vere menschelykheid.
Hier sprak de mensch van hart tot
hart, ze deed ong lachen om haar
hartelyken lach, ze ontroerde ons
toen dat hart ons sprak over men-
sehèlyk leed en mensohelyke ellende
jen naast het blijspel met zyn lach en
pijn traan, kan ze ons ook meevoeren
-tot de hpogste toppen der .dramati
sche It unst, tot de tragiek van 'n Sha
kespeare en #en Molière.
De tooneelmisere heeft ze in ons
land meegemaakt. Maar ze is ons
trouw geblevehsaam met Magda en
John deelt ze met onze Nederlandsche
spelers lief en leed van onze vader-
landsche planken. Het lot heeft haar
buiten de gevestigde gezelschappen
geplaatst. Het lot en haar eigen wil.
Want ze is Vlaamsche artiste geble
ven, die zich één voelt met Vlaande-
ren's kunst en zeden. Drie jaar nu al
treedt ze op als voordrachtskunste-
naresse. Door de radio heeft ze een
populariteit verworven tot in het
uiterste hoekje van ons land, maar
ook in haar eigen vaderland. En voor
de duizenden in de provincie vertelt
ze op kleurige en fleurige wyze haar
vele Vlaamsche, sappige vertelsels.
En het was ook als zoodanig dat
ze, Woensdag in den Amsterdam-
schen Stadsschouwburg haar tooneei-
jubileum vierde, niet in een too-
neelstuk, maar in diverse Vlaamsche
schetsen van Vlaamsche auteurs, w.o.
haren zoo geliefden auteur Felix Tim
mermans, vooral toen deze aan de
jubilaresse mededeelde dat Koning
Leopold der Belgen haar het ridder
kruis der Leopoldsorde had verleend.
Vele bloemen en geschenken had Ju
lia de Gruyter in ontvangst te nemen,
waarvoor zij in een vlotte en vroolijke
toespraak dankte.
.zoodai
mderen
hun bocht ver
keerd moeten
nemen en het uit--
"3 zicht beJemnierd
wordt?... NOOIT!
VOOR BOEREN EN TUINDERS.
Vruchtl
De fruitkweekers kunnen dit Jaar te
vreden zijn; er is een flinke hoeveelheid
appels en peren geoogst, waarvan, de
kwaliteit over het algemeen tamelijk
goed was. Ongetwijfeld heeft de gunstige
weersgesteldheid van den bloeitijd af,
daartoe meegewerkt, maar ook mag met
genoegen wordèn geconstateerd, dat ge
durende de laatste paar jaren meer aan
dacht aan bestrijding van ziekte en on
gedierte besteed is. Toch zijn wij nog
niet zoo ver gevorderd, als we wel
wenschten. In verschillende boomgaar
den wordt aan bestrijding van ziekte en
ongedierte nog weinig of niets gedaan,
terwijl ook de bemesting en verdere ver
zorging der vruchtboomen zoo hier en
daar veel te wenschen overlaat
Nu de boomen van de vruchten ont
last zijn en het blad begint af te vallen,
mag men den boomgaard niet aan zich
zelf overlaten, doch behoort n*;n onver
moeid door te gaan al datgene te doen,
wat voor het welzijn der boomen van
belang is. De boomen toch maken zich
nu ook al weei>gereed om de vruchtvor
ming voor het volgende jaar voor te be
reiden. Men lette maar eens op de korte
takjes, de zoogenaamde „spoortjes",
waarop de nieuwe bloemknoppen ln be
ginsel reeds zichtbaar zijn.
Bij nauwkeurig onderzoek bemerkt
men op de takken en ln de schorsspleten
der boomen ook wel het ongedierte, dat
zich gereed houdt om de levenssappen
weg te zuigen of de vruchtknoppen te
beschadigen. -
Daarom Is het noodig nu reeds maat
regelen te nemen, waardoor het optreden
van ziekte en ongedierte zooveel moge
lijk voorkomen kan worden. Wij kunnen
dit vooreerst doen, door alle afgevallen
ooft onder de boomen weg te halen.
Laat nooit rottende peren of appels on
der de boomen liggen, want deze vormen
een haard van besmetting. Hark even
eens alle bladeren onder de boomen weg,
want hierop bevinden zich zoowel plant
aardige als dierlijke vijanden, welke een
volgend voorjaar haar vernielend werk
weer van voren af aan beginnen.
Heeft men oude boomen met ruwe
schors, vol spleten en scheuren, dan
verdient het aanbeveling de losse schors
weg te krabben, zoodat de stammen weer
glad worden. De afgekrabde schors wordt
direct bijeen gezocht en verbrand, want
hierin schuilt allerlei ongedierte.
Tegelijk worden de stammen van mos
en algen gezuiverd, waarna men ze met
een tamelijk sterke Parcal-oplosslng be
strijkt, zoodat alle zwammen, roest en
schurft finaal worden gedood. Dit fun
gicide dient tegelijk voor de verdelging
van allerlei ongedierte.
Met het oog op bloedluis doet men
goed, vooral bij appelboomen, de wortel
hals bloot te leggen en deze eveneens
met Parcal in te kwasten. Ook ls het
van belang, zoowel de groote als de klei
ne 'boomen nu reeds met een 3 pet. Par
cal-oplosslng te bespuiten. Men ls dan
zeker, dat door de vernietiging van een
groot aantal vijanden, de eerste aanval
kan worden bezworen. Bladluizen en
eieren van den ringelrupsvlinder, welke
zich als een vasten ring om de l-jarige
twijgen bevinden, laten zich nu door be
spuiten gemakkelijk vernietigen.
Zooals vanzelf spreekt, moet het be
spuiten ln den loop van het voorjaar een
paar malen worden herhaald, maar Hoe
vroeger wij de eerste bespuiting toepas
sen, hoe beter. En worden ook overigens
de boomen behandeld zooals het behoort
d.w.z. oordeelkundig bemest en vakkun
dig gespoeld, dan zal men regelmatig
veel en gaaf fruit kunnen verwachten.