Willibrord herdacht.
Regeling vergoeding
kostwinners.
Teg?n Kerstmis reeds extra
belastingaanslag te
wachten.
radionieuws/
PUROLE
hoten in Mandsjoerjje.
Dieren, die aan modegrillen ten offer vallen.
Tomaten ook in geconserveerden toestand gezond.
Hoe grooter koude, hoe grooter koudegevoel.
Havermout.
Afwisseling van spijs doet
eten.
J^KEDS eenige maanden staart zyni streng
gelaat op die postzegelsons aan. Een
heilige en in het hyzonder een met onze
landsgeschiedenis veroonden heilige! Hy en
lionilacius waren de apostels der Friezen;
dank zy hun werkzaamheid is het christen
dom reeds in het ibegin der achtste eeuw,
omstreeks 700, in ons land de heerschende
■godsdienst geworden. Toen Willibrord op
ti .November 737 te Echternach stieri, was
etn oeei van het groote door hem onder
nomen werk verricht. Een deel, want de
opdracht, waarmee de angelsaksische mon
nik aan het hoofd van^een elftal ordebroe
ders overstak, en waarvoor hy in ltorne den
uy zonderen pauseiyaen zegen was gaan
verwerven, luiuue: ue oeaeeruig van "et
ivooruen. jmo is net niet gegaan; nog efen
eeuw duurde het, voordat de baksen onder
Wittekind voor de overmacht van Kareis
legieis hukten, en nog weer twee eeuwen,
voordat ook de zwervende Noormamien in
(le groote christelijke gemeenschap zich lie
ten opnemen.
Dat reeds toen, in de jaren 700, de groot
ste helft van Nederland gewonnen werd,
heeft gevolgen gehad van zeer verre strek
king. De vaderlandscho geschiedenis wordt
van hieruit gezien in haar hooidtrekken
zichtbaar.
in die eeuw van Willibrord waren er na-
meiyk twee, byna geiykwaardige, histori
sche krachten, welke het slatengeheel in
In oord- en West-Europa vormden. Er was
de macht der Nogjrmannen en
Denen, roemruchtige zeekoningen, Wikin
gen, wier jongiere zonen, zoo zy scheep gin
gen, zich voornamen niet terug te keergn
dan wanneer zy een eigen vorstendom zich
veroverd hadden, De expansieve kracht, die
hier school, deed zich nog drie eeuwen gel
den; geen land in Europa, van Rusland en
den Dalkan af tot Italië, Frankrijk en de
Duitsche landen toe, hetwelk niet hun
macht voelde, waar zy niet zoowel vernie
lend als staatsscheppend mede de lotgeval
len der volken bepaalden. Ons land, met
zyn open rivieren, bevaarbaar tot ver van
de monding* af, moest al evenzeer tydelyk
voor hun geweld bukken.
Dat desondanks Nederlahd geen Noor-
mannenland is geworden, al hebben zyn
kustprovinciês onder hun heerschappij ge
staan, is te danken aan Wiiiibrords daad.
Want het Christendom had in die dagen
allereerst politieke* betsekenis: by de vpr-
ming van den staat was het de vraag, waar
heen men zich richtte. Wgln^jjjgEv^ede
politieke kracht in di« achtste effiSwa, I1UU1M„
juist aan het Wikingischap tegenoverge- Standaard"
steld: het was hèt begin eener Rijksvor
ming, waarvan de Koningen der Fran
ken de dragers waren. Gelegen te midden
van het aanstormend geweld, uit het
Zuiden bedreigden Mohammeds geloovigen
de Christenheid, uit het Noorden kwam ae
storm der Noormannen, uit het Oosten de
macht van biaven en Maggyaren greep
de Frankenkoning naar die organisatie,
welke ais cement van eenheid tusschen uc
volken werkte; de Kerk. Het verbond tus-
schen Karei Martel en den paus van Rome
was beslissend: het be tee kende een nieuwe
Kyksidee, nadat het oude Romeinsche
ltyk onder de slagen der Vandalen ineen
gestort was. De politiek van den koning der
ranken was gericht op vereeniging vu
alle landen der Christenheid, in het kerke
lijke was zy oecumenisch, in het
staatkundige imperiaal.
Terwiile van deze poiitiek bevorderde
Karei MaVtel de missie van Willibrord.
Dank zy dit werk van den apostel der Frie
zen is Nederland zoo vroeg reeds met de
ïUee van net veroonueu. Utreent ai»
godsdienstig en polities, centrum was ue
eeuwen door net oolwerk der ktizeriyue
macht in deze landen: de aanvallen der
Noormannen, later die der graven van, Hol
land, strandden op deze hechte heer
schappij.
Zoo waren er van begin af aan die twee
Krachten in onze geschiedenis: die van de
kerkelyke en keizerlijke macht, welke Ne
derland verhond met het overig Europa;
en die van de eigen heerschappy, veilig door
duin en kustrand, meester over de monden
der groote rivieren; het particularisme van
Holland. De graven van Holland in de
oppositie tegen den bisschop van Utrecht
en tegen den keizer, zagen hun macht
groeien, naarmate het Ryksgezag taande.
«En zoo heeft deze dramatische spanning de
heele middeleeuwen door het verloop van
Nederlands ontwikkfeling bepaald. Reeds
»oheen Holland, overwinnaar in den strijd,
verbonden met Henegouwen, zijn greep
uitstrekkend over Gelre, de overige gewes
ten onder z ij n hoede te gaan nemen, toen
een kracht zich deed gelden, sterker dan
alles, wat Nederland aan politieken vorm
wil bezat: Bourgondië. Met den stryd tegen
de heerschers over dit Fransche gebied,
die al evenzeer de keizerlyke idee in het
middelpunt plaatsten, begint een nieuw
hoofdstuk in onze geschiedenis. Vroeg ge
kerstend heeft ons land juist daardoor zyn
evenredig aandeel gehad in Europa's ont
wikkeling.
Maximum verhoogd van 21 tot 28.
De z.g. vleugelbouw is daarvoor het aange
wezen type, omdat verlenging van de vleu
gels de voortdurende uitbreiding mogelijk
maakt.
Aan dit systeem hebben de bouwmeesters
in den regiel een broertje dood omdat het
natuurlijk stichting van nieuwe gebouwen
tegenhoudt, maar de zuinigheid dwingt hier
toch om dit nysteem te aanvaarden, vooral
omdat het ook practisch is.
Ons nieuwe stadhuis zweeft dus weer in
de lucht en zal daar nog wel ge ruimen tijd
blijven zweven. Men ziet hieraan weer hos
gemis aan voortvarendheid gestraft kan
worden. Er zijn gulden oude tijden geweest
■waarin het zeer goed mogelijk was geweest
een mooi gebouw te stichten. Thans zal het
beusch niet zóó kunnen worden.
En hoe lang zal het nog duren eer het
gereed is? Bureaucratische molens maler
zeer langzaam.
HAGENAAR.
De minister van Defensie heeft, naar
meldt, de nieuwe rege
ling tt^ke de kostwinnersvergoeding
voor gemOTÜlëW^i^^oedgekcurd.
In de eerste plaats wordt het 4
mum vergoedingsbedrag verhoogd. T
Op dit oogenblik bedraagt het 21 per
week, het zal nu 28 worden. In speciale
gevallen kan men daar nog boven gaan.
Bij de bepaling van het vergoedings
bedrag wordt rekening gehouden met
loon, dat de kostwinner vóór zijn op
komst onder de wapenen had en naar dit
loonbedrag wordt, met Inachtneming
van het hierboven genoemde maximum,
in den regel vier vijfde vergoed. Ook hier
zijn weer uitzonderingen mogelijk, in
zonderheid voor gezinnen, waarin voor
heen de looninkomsten minder dan 15
zouden bedragen.
Voor deze gezinnen is een gunstige uit
zondering geschapen.
In het vervolg zal voorts bij het be
palen der vergoeding aan kostwinners,
die ten tijde van de mobilisatie in den
steun of de werkverschaffing waren, ook
rekening worden gehouden met het hoo-
gere loon, dat ze in de daaraan vooraf
gegane periode in het vrije bedrijf heb
ben verdiend, of b.v. voor seizoenwerk
zaamheden zouden hebben verdiend,
ware de mobilisatie niet ingetreden.
Eerste termijn der suppletoire
15 opcentén vervalt 31 Januari.
Minister De Geer heeft naar bekend
voor het loopende belastingjaar nog
15 opcenten gevraagd en gekregen op de
Gemeentefondsbelastng. Aangezien dit
loopende belastingjaar op l Mei 1940 ein
digt, Is het noodig, dat deze extra hef
fing voor de bestrijding van de kosten,
voortspruitende uit de mobilisatie, bij
afzonderlijk kohier wordt geheven.
Vooruitloopende op de wel te verwach
ten beslissing van de Kamers, heeft mi
nister De Geer aan de betrokken belas
tingautoriteiten opdracht gegeven, de
voor deze extra-belasting benoodigde
werkzaamheden met spoed aan te van
gen en uit te voeren. In Den Haag is
men dan ook reeds druk bezig en men
koestert de hoop tegen half December
met dit werk gereed te zijn, zoodat de
nieuwe belastingbiljetten als een Kerst
verrassing kunnen worden tegemoet ge
zien. Deze extra-belasting mag worden
betaald In vijf maandelijksche termijnen
waarvan de eerste vervalt op 31 Januari.
Zij die tot nu toe, nog geen aanslag
biljet in de inkomstenbelasting hebben
ontvangen, om welke reden dan ook, zul
len het kohier voor deze extra heffing
toch afzonderlijk^ntvangen, zoodat
iedereen in ieder geval dit Jaar twee
aanslagbiljetten zal ontvangen.
Vrijgesteld van deze belasting zijn die
genen, van wie de hoofdstom van de Ge
meentefondsbelasting beneden de 3 gul
den is gelegen, zoodat men geen extra
kohieren behoeft uit te schrijven voor
bedragen van 20 en 30 cent. De 50 op
centen op de Gemeentefondsbelasting,
welke over het belastingjaar 194»—J94i
worden geheven, worden gewoon op het
noAiale aanslagbiljet in rekening ge
bracht,
t&iifv &-»-
Export van druiven naar Duitschland.
Inkoopbureau kocht alleen bij
Du»tschgezinde exporteurs.
ter toestemming voor export behoeft van
de exportcommissie. Is het aangevraagde
quantum te groot, dan zorgt deze com- 1
missie er voor, dat dit uit voorraden van
andere exporteurs wordt aangevuld. Dit
systeem blijkt thans goed te lunctlonec-
ren.
In welke mate de strubbelingen met
Duitschland invloed hebben gehad op
onzenexport moge blijken uit de volgen
de cijfers:
In de eerste weejt van October werd
naar Duitschland uitgevoerd een hoe
veelheid van 9UU0 kg druiven. In de twee
de week bedroeg dit 21.0UO kg en in dq
eerste vijf dagen van de derde week was
het nog vrijwel niets. Op 20 October werd
echter de nieuwe regeling van kracht en
daardoor sloot de derde week toch nog
af met een totaal van 172.000 kg. Hiervan
werd op 2U October 60.000 en op 21 Octo
ber 112.UOO kg uitgevoerd. Over de vierde
week bedroeg het totaal van den export
7Ö1.UU0 kg. Alleen op Maandag 30 October
werd een noeveeineid van 214.000 kg uit-
gevoerd, wence hoeveelheid op 1 Novem-
ber steeg tot üöo.uüo kg.
Heoroeg oe prijs op 19 October nog 16
cent per kg, twee oagen later was dit
reeds 21 cent en thans is het circa 00 ct.,
netgeen ongeveer de kostprijs is.
Door het stilstaan van oen export ge
durende drie weken heelt men tnans net
voordeel, dat er nog een Hink betaiings- 1
contingent aanwezig is.
Oorkleppen voor het
Nederlandsche leger.
Wolpoaitie laat het breien van bivak
mutsen niet toe.
De intendance van het leger heeft dezer
dagen voor het geheele Nederiandsche leger
oorkleppen besteld ter oescherming tegen
de koude. Daar deze oorkleppen, bestaande
uit een stalen beugeltje met aan de beide I
uiteinden een klepje, dat over het oor 1 mailbrief'. 1.50 Kinderkoorzang (opn),
schuift, alleen in het zwart bestaan en alles 2.00 Boekbespreking. 2.30 Leden van het
Zondag 5 November.
Hilversum I 1875 en 414.4 M. 8 30 KRn
9.30 NCRV. 12.15 KRO. 6.00 NCRV ?Tv
41.30 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Geref. Kerk
dienst. Hierna: Gewijde muziek (gr.pl 1
12.15 Causerie „Het streven van onze RK
Bllndenbond". 12.35 Gramofoon. 12.46 Be
richten ANP, gramofoon. 1.00 Boekbe
spreking. 1.20 Rococo-octet. 1.35 Grama-
foon. 1.45 Rococo-octet. 2.00 Godsdienst
onderricht. 2.30 Gramofoon. 3.00 KRO-
Kamerorkest en soliste. 4.00 Zlekenlof
4.55 Gramofoon. 5.00 Gedijde muziek (gr
pi 5.20 Vrije Evangelisch Kerkdienst
Hierna Gewijde muziek (gr.pl.). 7.46 Be
richten. 7.50 Gramofoon. 8.00 Berichten
ANP, mededeelingen 8.15 Vroolijk pro
gramma. 900 Gramofoon. 9.15 Radiotoo-
neel. 10.15 Gramofoon. 10 30 Berichten
ANP. 10.40 Epiloog, 11.00—11.30 Esperanto-
lezing.
Hilversum II 301.5 M. 8.55 VARA 1000
VPRO. 12.00 AVRO. 5 00 VPRO. 5.30 VARA
8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoon. 9.oo Berichten. 9.05
Tuinbouwhalfuur. 9.30 Gramofoon. 940
Causerie „Van Staat en Maatschappij"
10.00 Zondagsschool. 10.30 Doopsgezinde
Kerkdienst. 12.00 Cyclus „Verschijnselen
van dezen tijd". 12.25 AVRO-Amuse
mentsorkest en solist. 12.45 Berichten
ANP. Hierna: Gramofoon. 1.00 Vervolg
concert. 1.30 Causerie „Een gesproken
Dywe
schrale huid
van handen en aelaot,
schrale lippen, gesprong*
I henden geneien intl m«t
60 cl. Mi A(mi(i. m Oref^tM
MIJNHAIOTHM
by het leger grys-groen is, worden pogin
gen in het werk gesteld deze oork.eppen
ook in die kleur te krygen.
Er is sprake van geweest, dat de militai-
De export van druiven naar Dultsch- j ren.ln "en xouden worden
-11j met wnllpn hlvnlrmiit.aAn uiollrn Hon muii< iio
land is zooals bekend geruimen tijd
gestremd geweest. De reden hiervoor
was: In het begin van den oorlog is in
Duitschland een instituut in het leven
geroepen, dat import van fruit en groen
ten centraal regelde. Dit instituut kocht
aanvankelijk in Nederland fruit en voor
namelijk druiven. De bestellingen von
den echter uitsluitend plaats bij Dultsch
gezinde exporteurs, waardoor verschil
lende andere exporteurs gedupeerd wer
den.
Ten einde hieraan paal en perk te
stellen heeft hét Centraal Bureau voor
de Veilingen in overleg met den Bond
van Exporteurs een commissie voor den
export in het leven geroepen, aan welke
commissie de taak werd opgedragen, den
export naar Diötschland volgens regelen
van recht en billijkheid over de expor
teurs te verdeelen, waarbij als maatstaf
werd aangenomen de uitgevoerde hoe
veelheid over de laatste tien jaar.
Aanvankelijk ging Duitschland met
deze regeling niet accoord, men wilde
"Mandie zijde uitsluitend te maken heb
ben met de individueele exporteurs en
niet met een coffljnjssie. Het gevolg hier
met wollen bivakmutsen, welke dan aoor de
vrouwen overal in het land gebreid zouden
Omroeporkest en solisten. 3.30 Zang en
orgel. 4.00 Cyclus „Onze weermacht". 425
Gramofoon Hierna: Sportnieuws ANP
5.00 Gesprekken met luisteraars. 6.30
Voor de kinderen. 6.00 „Bravour en char
me". 6.30 Voor schakers. 6.55 Sportnieuws
ANP. 7.00 VARA-kalender. 7.05 Schuldig
of onschuldig? 7.30 Het Roslan-orkest
I 5
programma. 11.00 Berichten ANP. Hierna
Het AVRO-Dansorkest 11.40—12.00 Orgel
spel (opn.).
worden. Men achtte het echter niet verant- i c.00 Berichten ANP. mededeelingen. 820
woord in verband met de wolpositie van ens Omroeporkest en soliste. 9.20 Gramofoon.
land zulke enorme hoeveelheden wol daar- t 9-30 Radlotooneel. 10.00 Llteralr-muzlkaal
aan te besteden. Daarom heeft men gezocht
naar een andere oplossing en deze gevonden
in oorkleppen. Daar ze inschuifbaar zijn,
zullen ze gemakkelyk opgeborgen kunnen
worden in het bovengedeelte van de helm op
het leeren draagstel. Daardoor wordt bre
ken van de vry tee re voorwerpen tevens
voorkomen.
Daar de Marine zooveel meer te lijden
heeft van de koude, zullen deze manschap
pen wel een wollen bivakmuts krijgen,
waaraan door de verschillende comitë's 1"
den lande reeds druk giewerkt wordt.
va"n was, dat begin October de geheele
export van druiven vrijwel sttt J^wam te
liggen, mede door het feit, dat Eng&Agjid
Maandag 6 November.
Hilversum I 1875 en 414.4 M. NCRV-
Uitzending.
8.00 Berichten ANP. 8.05 Schriftlezing,
meditatie. 8.20 Gramofoon. (9.30—9.45 Fe
licitaties). 10.30 Morgendienst. 11.00 Chris
telijke lectuur 11.30 De „Vedelaars".
(Van 12.00—12.15 Berichten. Om 12.45 Be
richten ANP). 1.00 Orgelconcert. 2.00
Schoolultzcndlng. 2.35—2.55 Gramofoon.
3.00 Causerie over kamerplanten. 3.40
Naar wy tevens van legerzyde vernamen, Oramofoon 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gramo-
wordt het breien van polsmoffen en sokken fQon 515 Voor de Kinderen 6.15 Gramo-
wel zeer op prijs gesteld, daar deze artike- l Ioon 5 30 Vragenuurtje (7.00—7.15 Be
ien practisch zijn en niet zooveel wol eischen richten). 7 45 Gramofoon. 8.00 Berichten
als bivakmutsen, knielappen, buikbanden, ANP, herhaling SOS-berlchten. 8.15^
enz. Utrechtsch Stedelijk Orkest. 9.10 Cause-
Ttaliaansche rozen-nriisvraag. rte „DavtB, een karakterschets". M5
Een regeling ls gemaakt voor de mede- Utrechtsch Stedelijkn°rk«st'
dinging naar „den Prijs van de Stad koor en sollstem 10.15 Berichten AW,
Rome" voor de beste variëteiten van actueel halluur. 10.46 Gramofoon. 1160-
nleuwe rozen, welke prijs werd Ingesteld 12.00 Schriftlezing. Pr„
den import van druiven, als zijnde eè» I ln 1932 door den gouverneur van Rome. Hilversum II wi.b M Algemeen r
luxe-artikel reeds eerder had verboden. "*-J?eze prijs bestaat uit twee gouden me- gramma, verzorgd door de VARA.
Het gevolg was, dat er op de binnen- j dallïeis, één voor de beste Itallaansche 10.20 v.m. VPRO. lnm
- 1 mlTuwTs-held, de andere voor de beste B.OO Berichten ANP, eramofoon. m
bultenlanctó-he verscheidenheid. ZU, die l Morgenwijding. 10.20 Declamatie. JMO
wenschen melde te dingen moeten, niet Zang en plano In dé P!JUZ®
later dan Febrü'ari 1940, vijf exemplaren 11.10 Declamatie. 10.30
vanertuTlage^ stru-Sroosvarietelt, en drie I Orgelspel, ^.richten ANP. M»
van elke kllmroosvSiriëteit, zenden aan gramofoon 1.00—1.4SVARA-ortMl zw-
„La Dhczione dei OMrdlnl del Oover- 3.00 Oramofoon. 3.06 Declamatie, i.»
natorato, Villa Umberto i1. Roma.
De planten zullen ter beschikking blij
ven tot November van het - daaropvol
gende jaar, om de jury ln stazNt te stel
len, de ingezonden rozen geduren'de twee
seizoenen te bestudeeren. De jur^v zal
worden aangevuld met buitenlandf^chc
leden uit de vertegenwoordigers van fde i
Rozenkweekersvereenigingen van Belgii^
Frankrijk, Duitschland, Engeland, Lu-1
xemburg, Nederland, Spanje en de Ver. n J
Staten.
landsche markt een zoodanige hoeveel
heid druiven werd aangevoerd en dat
nog wel tegelijk met een massalen aan
voer van appelen en peren dat de ver
koopprijs daalde tot ver beneden den
kostprijs.
Zestien cent per kg.
Het laagste prijsniveau werd bereikt
op 19 October, toen de druiven 16 cent
per kg. noteerden.
Gelukkig voor onze druivenkweekers is
men uiteindelijk toch met Dutschland
tot een vergelijk gekomen, na een be
spreking, welke het hoofd van het Duit
sche Import Bureau hier te lande met
cje commissie van export heeft gehouden.
Hierdoor moet thans de Duitsche Impor
teur zich wenden tot zij:n Nederland-
schen leverancier, die op zijn beurt ech-
Wie gezag wil uitoefenen moet beschei
den zijn.
FEUILLETON.
Roman van
NORBERT GARM.
Nadruk verboden.
37
Op een versleten canapé ligt een Euro
peaan, oogenschijnlijk een Rus. Hij ls ln
een dikke bontjas gehuld en heeft een
berenmuts op het hoofd. Een Chinees ln
een zwart zijden buis leunt grijnzentj
tegen het raam; aan de tafel tegenover
hem. zit een Japanner in Europeesche
kleederdracht, dien nr. 49 onmiddellijk
herkent.
Nashigata
Bij deze ontdekking slaat den gehei
men agent plotseling de schrik om het
hart. Hij begrijpt, dat hij nog slechts
enkele minuten te leven heeft. De bood
schap van nr. 210, die hem op dit uur ih
dit huis ontbood, was niets anders dan
een val, welke men voor hem heeft op
gesteld.
Met een enkele handbeweging noódigt
Nashigata hom uit plaats te nemen.
Ik zie, zegt hij rustig, beleefd en
zonder eenlge spot, dat 49 verwonderd
ls mij nog ln leven te vinden. Ik geloof
niet, dat ik te veel riskeer, wanneer ik
hem meedeel, dat in Californië nr. 61
om het leven kwam. Het lot, dat hij mij
toedacht, ls hem zelf deelachtig gewor
den. Ik legde mijn papleren bij het lijk
en deed het aldus voorkomen of ik het
slachtoffer van den moord was gewor
den. Ik zelf werd echter nr. 61.
Met een cynische grijns staat de Rus
van de canapé op om naar de tafel te
gaan, waar hij met krijt een paar cijfers
op het blad schrijft.
In gespannen aandacht volgt nr. 49 de
bewegingen van de schrijvende hand.
Hij weet maar al te goed, wat de cij
fers. welke de Rus daar met een spot-
tenden blik neerschrijft, te beteekenen
hebben.
61, 83, 210... 49.
61, 83 en 210 hebben het leven er reeds
bij ingeschoten...
Nu ls hij, 49, aan de beurt.
Je hebt mijn huis verwoest, zegt
Nashigata zakelijk Je hebt mijn vrouw
ln den dood gedreven. Mijn kinderen
van hen weet lk niets af. Mizu Ischa-
ro misschien heb je hen ook wel ln
den dood gedrevfen.
Nr. 49 glimlacht beleefd. Maar terwijl
Nashigata spreekt, werken zijn hersenen
koortsachtig. Misschien kan hij er nog
tusschenuit komen. En in minder dan
geen tijd heeft hij een plan gecontru-
eerd, dat hem uitvoerbaar lijkt.
Zich langzaam, schier onmerkbaar ln
zijn stoel oprichten, plotseling opsprin
gen, met de linkerhand de petroleum
lamp tegen den grond slingeren, dan
met beide handen de stoelleuning pak
ken dwars door het raam gooien... maar
dat alles moest in het onderdeel van een
seconde gebeuren...
Nr. 40 zegt uiterlijk kalm, dat hij moet
toegeven, dat Nashigata heel wat gepres
teerd heeft. 61, 83 en 210 waren flinke
menschen. En als het Nashigata gelukt
was deze drie voortreffelijke agenten ten
val te brengen, dan behoefde hij, 49 er
zich niet voor te schamen, dat hem het
zelfde lot trof...
Nashigata kijkt hem onderzoekend
aan. zijn gelaat krijgt plotseling een
loerende, gespannen uitdrukking, alsof
hij instinctief voelt, dat 49 een poging
tot ontvluchten beraamt.
Maar ook de Chinees en de Rus slaan
hem sluw en argwanend gade.
Nr. 49 begrijpt, dat hij nu nog slechts
een laatste kans heeft. Hij vertrekt zijn
gelaat tot een breede grijns, duikt en
springt overeind.
Kletterend valt.de petroleumlamp
aan scherven.
Een stoel, met geweld omhoog ge
slingerd, gaat rinkelend door het raam.
De weg is vrij.
Nr. 49 maakt zich gereed tot den
sprong.
Maar plotseling begint hij te wanke
len, hij valt op zijn knieën en zijn hoofd
slaat dof tegen den rand van de tafel.
Het volgende oogenblik ligt 49 roerloos
op den grond. Zwijgend kijkt Nashigata
op hem neer.
Op den vloer bij de tafel vermengt de
petroleum van de vernielde lamp zich
met het bloed van den stervende.
Dat schijnt Nashigata een symbool toe.
Viool en plano. 4.00 Gramofoon. 4.30 Voor
de kinderen. 5.00 Gramofoon. 6.00 Orgel
spel. 6.30 Reportage. 6.45 Klarinet en
piano 7.0C VARA-Kalender. 7.05 Voor de
niet meer leerplichtige jeugd. 725 Gra
mofoon. 7.30 VARA-orkest (met toelich
ting). 8.00 Herhaling SOS-berlchteu Mi
Berichten ANP. 8.15 Gramofoon. 8.30 oe
Ramblers. 9.00 Reportage-schets vuu
White and Wood" 10.15 VARA-orkest.
11.00 Berichten ANP. 11.10—12.00 Gramo-
^jen
Wat zk Je? Wil je heelemaal mee
tot het petrol'eummeer?
Natuurlij.fc' Waarom niiet...?
Dat doet Plezier, Glenlster, wer
kelijk, dat doet Plezle^
Vaderzorgen. weT" willen toestaan met eigen oogen te
Luid rinkelt de bel van de huistele- constateren, dat Je me niet voor e
foon ln Glenlster's kamer. De reporter hebt gehouden. Dat ben, ik, er5 van
schrikt op uit zijn slaap en grijpt, een over nwj zelf als tegenover d
verwensching mompelend, naar het toe- de Daily L
stel, maar de rimpels van ontstemming
op zijn gelaat verdwijnen onmiddellijk,
als hij Brokman's stem verneemt, die
hem goeden morgen wenscht en op
schertsenden toon zijn spijt betuigt, dat
hij hem in zijn slaap heeft gestoord.
Niet zoo slim, zegt Glenlster. Ik zie,
dat het zoo langzamerhand tijd wordt
om op te staan, 't Is al half elf.
Bijna elf yur bedoel Je.
Nee toch...?
Niet zoo slim, meent nu ook Brok
man. Ik wou Je alleen zeggen, dat lk
vanmorgen op het ministerie van arbeid
ben geweest. Alles ls ln orde. Het loopc
mU mee; de boot zal ook Sjanghai aan
doen. Ik kan dan meteen onze Japan-
sche in de handen van den door Jou zoo
geroemden mr Belllngs afleveren. Van
daar ga ik door naar Weihaiwei
Wacht eens even, zegt Glenlster,
laat mij eens even nadenken. Ik loop
al sinds dagen met een plan rond zon
der tot een besluit te kunnen komen,
maar lk geloof, dat ik het nu met me
zelf eens ben. Accoord, lk ga mee, met
dezelfde boot...
Brokman lacht hartelijk.
En dat alles in verband met de klei
ne Mlzu?
Nonsens, protesteert Glenlster. Ml
zu...! Ik moet toch m'n neus ln dat pe-
troleummeer van Jullie steken en ln die
drijvende boortorens! Je zult me toch
Zij hebben be'lfen, zonder dat daar
over tusachen hen M' e™ "™kere ver-
wlsseld, het gevoel vt-V6011 \a 1flren
bondenheid Alsof zij e^^ Tee. /en.
lang kenden en steedJ*1» «"f'
den met elkaar waren ösP1868^
Een Japansch spreekw^j
Soms komt de vriend
zaam als een slak, maar f
er zelfs sneller dan het
Tien minuten later zitj
mannen ln de vestibule
De portier heeft hun op e#
fende vraag meegedeeld, d»
nog op haar kamer be vin*
zenden zij een plcolo naar hf
Behaaglijk strekt Glenlst<
gemakkelijke clubfauteuil uitl
Ik wou, dat mij eens i
overkwam als dl® kleine
Twee van die edelmoedige p^
vinden als wij belden...
Merkwaardigerwijze gaat
niet op zijn schertsenden 1
blijkbaar Iets, wat hem hh
hij schijnt er de voorkeur aa'
Glenlster voorlooplg te
hem drukt.
(Wordt i
j'n gelukj©
.^ansche
3tectors te
Brokman
in.
tuv
"te geven
l«'
Otter en chinchilla nagenoeg uitgestorven.
Men pleegt vrouwe Mode steeds
een grillige heerscheresse te noemen
en de zoölogie vergeeft haar gaarne
haar luimen, doch komt op tegen het
feit, dat ter wille van het volgen der
mode zoovele dieren op onbarmhar
tige wijze worden omgebracht. Zon
der overdrijving kan men zeggen, dat
verschillende diersoorten nagenoeg-
uitgestorven zijn, alleen omdat de
mode bepaalde bontsoorten voor
schrijft.
De slang geniet sedert jaren de
twijfelachtige eer zich in de gunst
der vrouwen te mogen verheugen, al
thans haar geprepareerde huid.
Schoenen, tasschen, ceintuurs van
slangenleer worden, ondanks de hoo-
ge prijzen, die men ervoor moet be
talen, veel gevraagd.
Natuurlijk moeten de huiden, die
men voor de industrie noodig heeft,
buitengewone afmetingen bezitten.
De reuzenslangen uit Indië, Zuid-
Amerika en Afrika komen hiervoor
in aanmerking, dieren, die, voor dat
de mode-vorstin zich voor hun huid
interesseerde, een rustig bestaan leid
den in de vrijwel ondoordringbare
wouden.
Bijna niemand anders waagde zich
hier dan wellicht de ontdekkingsrei
ziger, temeer nog, daar deze oerbos-
schen overbevolkt zijn met allerlei
roofdieren. Thans is de toestand ge
heel anders geworden en tracht men
zooveel mogelijk slangenhuiden te be
machtigen, die in groote vaten naar
Europa verzonden worden ter ver
dere bereiding en bewerking. De
vraag naar allerlei artikelen is zóó
groot, dat men er slechts ten deele
aan kan voldoen.
Op alle denkbare plaatsen tracht
men het materiaal te bemachtigen,
hetgeen uitroeiing op groote schaal
tengevolge heeft. Wellicht zal eenmaal
de tijd komen, dat deze reuzenslan
gen nog slechts in de herinnering be
staan. Doch de wenschen der mode
koningin strekken zich ook uit tot an
dere gebieden en wat zij decreteert
nemen vele slaafsche volgelingen
maar al te gaarne over.
Ook hagedissen en krokodillen
moeten tol betalen.
Van de slang naar de hagedis is
slechts een schrede en ook het gepre
pareerde huidje van deze diersoort
was eenigen tijd „dernier cri". Met
de hagedissen, die in de Noordelijke
landen leven, is natuurlijk niets aan
te vangenalleen de groote exempla-
hen uit de tropische oerwouden en
uit de woestijnen komen in aanmer
king.
Bijzondere waarde hecht men aan
de fraai geteekende huid, welke een
gezocht materiaal biedt voor tasschen
e.d. Hagedissen vindt men evenwel in
grooten getale en voor uitroeiing van
deze diersoort bestaat vooreerst geen
gevaar. j
De krokodil is eveneens een zeor
geziene „leer-leverancier"doch de
laatste jaren is de jacht op deze die
ven niet loonend genoeg meer. De
Nijl-krokodillen zijn bijna geheel uit
geroeid en aangezien men het solide
leer niet gaarne mist als handelsma-
teriaal, heeft men in Noord-Aoerika I
alligator-farms opgericht. De alliga
tor legt talrijke eieren, ongeveer zoo
groot als een eendenei. Deze worden
in electrische ovens uitgebroed, waar
na zich na eenige weken jonge kro
kodillen ontwikkelen van ongeveer 20
c.M. bjj een goede voeding groeien
deze dieren snel en enkele jaren later
kan men de huid tot leerbewerken,
waarvoor flinke sommen worden be
taald.
Een nog aanzienlijker handelsob
ject vormden de huiden van dieren,
die tot bont verweAt worden; de
mode bracht de laatste jaren zeer veel
bont, waardoor de prijzen omhoog
giigen en zich nog steeds in stijgen
de lijn bewegen. Het gevolg hiervan
is, dat de meest gezochte pelsdieren
steeds zeldzamer werden, o.a. de
groote troepen robben, die men in do
Noordelijke IJszee placht te vangen
en wier huid het mooie Seal leverde.
De bont-industrie heeft evenwel
mooie imitaties van seal weten te
brengen, waarvoor de huid van het
konijn het beste materiaal levert.
De regeeringen grijpen in.
Van regeeringswege worden even
wel maatregelen genomen, welke be
perkende bepalingen inhouden in ver
band met de robbenvangst.
Jaar in, jaar Uit waren de robben-
jagers met hun schepen op zee en
maakten jacht op moederdier en jon
gen, zoodat hun aantal zeer sterk is
verminderd. In het hooge Noorden
jagen de pelsjagers in sneeuw en ijs
op de witte vossen. De blauwvos is
zeer zeldzaam geworden; en als ge
volg hiervan heeft men farms opge-
rioht, waar verschillende soorten vos
sen gefokt worden.
Chinchilla's leveren een prachtige,
zachte bontsoortdoch ook deze dier
tjes zijn zoo goed als uitgestorven.
Toen voor de koningin van Enge
land een chinchilla-mantel moest wor
den gemaakt, bleek bij navraag, dat
het totale aantal huidjes dat op de
wereldmarkt verhandeld werd, daar
toe niet voldoende was. Honderd jaar
geleden was er een overvloed van ot
ters, waarvan het bont meer bekend
is als „Nerz", doch ook deze vindt
men thans nog slechts sporadisch,
terwijl de bevers in Middel-Europa
vrijwel uitgeroeid zijn. Ook ten op
zichte van de jacht op andere dier
soorten zullen beperkende bepalingen
moeten worden getroffen.
Steeds, wanneer mevrouw Mode j
voor een of andere bontsoort bijzon- j
dere belangstelling toont, heeft dit tot
gevolg, dat er massa-moorden plaats
vinden, die dikwijls beslissend zijn
voor de toekomst der soort. Men den-
ke slechts aan de hermelijntjes, waar
van er duizenden gedood worden voor
één enkelen mantel.
Wie onzer herinnert zich niet de
mode om vogels op de hoeden te dra
gen, die eerst een einde nam, nadat
millioenen onzer gevleugelde vrien- j
den er het leven bjj hadden gelaten?
Men zag niet alleen kleurige veeren
toques, vleugels en pennen, doch ook
I vogeltjes, die zoodanig opgezet wa
ren, dat men den indruk kreeg, dat
zij op het punt waren van den bol af
te vrije natuur in te vliegen. Vele
soorten zijn hierdoor uitgeroeid; en
dit alles omdat de vrouw, ondanks
haar fijngevoelige natuur, met een
wreede mode mee wilde doen.
Gelukkig hebben velen hun waar
schuwende stem ten opzichte van
deze vernietigng doen hooren. Maar,
als mevrouw Mode in een van haar
grillige buien weer een dergelijke mo
de mocht decreteeren, dan hadden wij
ongetwijfeld weer protest aan te tee
kenen tegenover een dergelijke wreed
heid, want steeds zijn er nog vrou
wen, die slaafs de voorschriften der
mode volgen.
J-Jet is reeds lang bekend, dat to
maten zeer gezonde vruchten zijn en
daarom neemt het gebruik ervan dan
ook meer en meer toe. Zij bevatten
niet alleen zu^n, die gunstig op het
organisme werken, doch zyn ook rijk
aan opbouwende en minerale stoffen
en niet te vergeten aan vitaminen C.
Een regelmatig gebruik van tomaten
maakt, dat het lichaam ook in de
komende maanden minder vatbaar is
voor wisselende weergesteldheden die
de oorzaak zijn van allerlei verkoud-
heidsziekten.
Tomaten hebben bewezen uitste-
kend te werken in gevallen van
scheurbuik en verbeteren de samen
stelling van het bloed. Zij bevatten
tevens vitaminen A, die niet in alle
voedingsmiddelen aanwezg zijn, en
ook vitaminen B en C. Aangezien vi
taminen A gunstig werken op het
beenderenstelsel, zijn zij voor kinde
ren (en zelfs gezeefd voor zuigelin
gen) zeer aan te bevelen, vooral ook
bij rachitis-patienten.
Het best zijn de zongerijpte toma
ten en verre te verkiezen boven de
onrijp geplukte, die men in kelders
laat rijpen. De inwerking der zonne
warmte verleent aan alle vruchten en
groenten trouwens een bron van
energie. Het is wetenschappelijk be
wezen, dat tomaten hun levenskrach
ten vitaminen en mineralen
zelfs in geconserveerden toestand be
houden, vooropgesteld natuurlijk, dat
zij op deskundige wijze behandeld
worden. Alle tomatengerechten zijn
dan ook het geheele jaar door, doch
vooral in de maanden, dat de groene
groenten schaarsch worden, een uit
stekende aanvulling. Voor degenen,
die geen tomaten geconserveerd heb
ben, zijn de busjes purée uitstekend
geschikt om sausjes te maken bij ver
schillende gerechten. Niet alleen is
witte boonen met tomatensaus een
smakelijk gerecht, doch o.a. bij bloem
kool, savoye kool, spaghetti enz. kan
het op vleeschlooze dagen een uitste
kende aanvulling beteekenen. En dan
1 vergeten wij niet de voedzame
blikken tomatensoep, die tegen gerin
gen prijs weer van regeeringswege
uitje met een pitje knoflook weer een
.beschikbaar worden gesteld. Men kal»
deze alleen verwarmen of er enkele
kopjes melk aan toevoegen, wat velen
prefereeren, terwijl vóór het opdoen
eenige lepels gehakte kruiden (peter
selie en/of selderij) of een gefruit
ander smaakje geven, evenals aan
smalle reepjes verdeelde gekookte
selderijknol, waarvan het kookwater
dan tevens bij de soep gedaan wordt.
recept willen weten van dit on-Hol-
landsche, maar niettemin toch gezon-
de mengsel, geven wij tot slot de voor
één persoon berekende hoeveelheden,
zooals Bircher-Benner ze zelf heeft
voorgeschreven.
Wat is dat eigenlijk; het koud heb
ben? Het gevoel kennen we natuur
lijk allemaal, maar minder bekend is,
hoe de koude van buitenaf door het
lichaam naar binnen wordt gemeld.
Als wij het koud hebben en huiveren,
merken we al, dat niet alle deelen
van het lichaam even gevoelig zijn
voor de koude. Bovenop ons hoofd
b.v. hebben we het zoo goed als nooit
koud, maar als borst of armen aan
de koude worden blootgesteld, geeft
ons dat een onaangenaam gevoel.
Pas in den laatsten tijd heeft men
ontdekt, dat voor het voelen van kou
de en warmte verschillende organen
in de huid bestaan. We kennen de
„koude- en warmtepunten", dit zijn
punten in de huid, die alleen gevoelig
zijn voor koude en andere die ons
slechts een gevoel van warmte geven.
Volgens een berekening van Sommer
wisselt het aantal koudepunten op een
vierkanten c.m. van de huid van 6 tot
23; gemiddeld bedraagt het 12 a 13,
waafuit volgt, dat de huid van het ge
heele lichaam gemiddeld 250.000 kou
depunten telt. Het grootste aantal be
vindt zich in het middendeel van het
lichaam, verder aan de borst en de
binnenzijde van de knieën, alsmede
aan het voorhoofd en aan den buiten- j
kant der handen. Worden deze dee
len dus door de koude lucht getrof-
fen, dan gevoelen wij het sterker dan
op andere plaatsen.
Het gevoel van koude hangt natuur
lijk ook met de grootte van het door
de koude getroffen huidoppervlak sa
men. Wanneer men slechts den vin
ger in koud water steekt, is het ge
voel van koude veel geringer dan
wanneer de geheele hand met het wa
ter in aanraking komt. Zelfs wanneer
dit twee graden warmer is. De kou
depunten seinen naar de hersenen eg
het ruggemetg, dat het lichaam het
koud heeft en dat derhalve de warm-
teregeling van het lichaam herzien
moet worden. Daarnaar richt zich
dan, natuurlijk automatisch, de
bloedsomloop.
Wordt de koude te'hevig, dan sta
ken de weefselvaten in de opperhuid
hun werk; er ontstaat een blauw-
roode verkleuring tengevolge van
stremming in den bloedsomloop en
deelen van de huid, ja zelfs heele le-
dematen, kunnen bevriezen.
Niet te warm1
In den winter moet men ervoor op
passen, in de kamer te hard te sto
ken. Het is dwaasheid 's winters bij
een temperatuur van bijna 25 gr. Cel-
sius in de kamer te zitten, zooals
maar al te vaak gebeurt. Men beden-
ke slechts, dat men 's zomers 25 gr.
Celsius heet vindt en dan heeft men
nog wel dunne kleeren aart.
De hoogste temperatuur, die in een j
verwarmd vertrek ijaag heerschen, is
20 graden Celsius, doch als normale
temperatuur geldt i.8 graden. Juist
door dit voortdurend verblijf in te
warme kamers worden zooveel men
schen overgevoelig voor koude en
daardoor vatbaar voor allerlei wm-
terziekten.
Hooge voedingswaarde.
Havermout heeft, mede dank zij
een hoog vetgehalte, een groote voe
dingswaarde. Maar niet alleen dat
verleent dit voedsel zijn groote aan
trekkelijkheid: deze ontleent het in
niet mindere mate aan het feit, dat
het geschikt is voor het,klaarmaken
van verscheidene 'uiteenloopende ge
rechten.
Zoo kan havermout in de eerste
plaats als pap worden gegeven aan j
het ontbijt, of als nagerecht, verwerkt
tot havermoutkoekjes; havermout j
kan zelfs door stamppotten worden
gemengd, waardoor het eiwitgehalte
van het middagmaal wordt opgevoerd
als vleesch een voorname eiwit-
bron uit zuinigheids- of andere j
overwegingen niet in aanmerking
kan komen. Een heel gelukkige com-
binatie is wel boerenkoolstamppot I
met havermout.
En heeft u wel eens gehoord van
rauwe geweekte havermout in den
vorm van „muesli" Een Zwitsersche
dokter, de onlangs averleden rauw-
kost-propagandist Bircher-Benner,
heeft dit gerecht eenige jaren geleden
voor het eerst aan zijn patiënten voor
het ontbijt en als nagereoht voorge
schreven. Het viel buitengewoon in
den smaak en het gevolg is geweest,
dat ook niet-patienten graag hun dag
beginton met een portie muesli, be
staande uit geweekte rauwe haver
mout Weeken gedurende 12 uur
gesnipperde appel, gemalen nofen, ci
troensap en gecondenseerde melk of
room.
En, omdat wij ons kunnen voorstel
len, dat-er lezeressen zijn, die na het
lezen van deze allerminst onsmake
lijke opsomming wel eens het juiste
Zóó maken we zelf Muesli.
Eén eetlepel havermout laten we
gedurende ongeveer twaalf uur wee-
ken in drie eetlepels water. Daarna
roeren we hier doorheen het sap van
een halve citroen, een eetlepel suiker-
houdende gecondenseerde melk, die J
we naar verkiezing kunnen vervan-
gen door eenzelfde hoeveelheid onge- J
suikerde gecondenseerde melk, honing
of room. Een groote appel wordt ge-
wasschen, afgedroogd en met schil, f
klokhuis en al geraspt en door het
i mengsel geroerd. Wanneer dat alles
gereed is, strooien we er vóór het ge
bruik nog één eetlepel fijn gehakte
of gemalen amandelen of hazelnoten
overheen.
Het is een smakelijk schoteltje, dat
is zeker. Maar nog beter is het, aan
i deze verzekering geen geloof te hech-
ten en het zelf eens te probeeren. .j
i Voor de meesten zal het dan een j
1 aangenamen variatie blijken op Het
eten van allen dag en dat is op zich
zelf al heel veel waard.
Onze vriend, de ui.
Geen grooter plaag dan iederen
dag te moeten verzinnen wat we zul-
len eten, verzucht menige huismoeder
en ze voegt er dan aan toespeciaal j
in den winter!
Toch is er, ook 's winters, volop ge
legenheid om te zorgen voor afwisse
ling van spijs, die, naar het oude
spreekwoord wil, den eetlust zoozeer
bevordert! Men moet alleen oppassen
niet in een zpkere sleur te geraken,
die wel gemakkelijk, maar niet aan
trekkelijk is! Met andere woorden;
alle vrouwen dienen haar ooren en
oogen wijd geopend te houden voor
nieuwe recepten en moesten die al
thans één keer een kansje aan tafel
geven! Wordt zoo'n nieuw gerecht
met algemeene stemmen afgekeurd,
dan maar weer iets anders gepro
beerd, maar, dit zal als regel het ge
val niet zijn, want meestal is het ge
zin veel te blij met een nieuw gerecht,
vooral als het smakelijk is!
Waarom onzen ouden vriend, den
ui, niet zoo nu en dan eens op tafel
I gebracht? Uien zijn goedkoop en ze
leenen zioh voor alle mogelijke vor-
I men van bereiding. Men kan ze klein
snijden en êewoon als groente afko-
ken en stoven ;tezamei» met gaar
rundvleesch en aardappelpurée vor
men ze dan een voortrefelijk en voed
zaam menu. Natuurlijk kan men een
paar uitjes ook gefruit op tafel bren
gen, speciaal op een vleeschlooze dag,
om aan een rijstschotel een pikant
smaakje te verleenen
Wist ge, dat groote uien ook gevuld
kunnen worden, zoo ongeveer als to
maten? Daartoe worden ze eerst ge
schild en gekookt, maar niet heele-
maal gaar. Men neemt ze uit het kook
vocht, holt ze uit en vult ze met een
restantje fijngehakt koud vleesch of
met eveneens - fijngehakte gekookte
runderlever. Lever is een bijzonder
voedzaam gerecht, dat eigenlijk te
weinig bij orts op tafel komt. Welnu,
als uw uien gevuld zijn-met de gezou
ten en desgewenscht een tikje gepe
perde fijngesneden lever, zet ge ze
nog een poosje te stoven onder her
haaldelijk bedruipen, zoodat ze goed
gaar zijn. Een voortreffelijk kostje!
Het kooknat kan zeer goed worden
gebruikt om er den volgenden nag
een stevige groentesoep van te koken,
tezamen met wat fijngesneden groen
ten, een paar lepels rijst, wat vermi
celli en één of twee bouillonblokjes
voor het pikante smaakje.
Een aantrekkelijk winterslaatje
maakt men als volgt :Hak twee groo
te, geschilde uien fijn, tezamen met
een of twee gaargekookte bieten (dé
ze kunnen ook in schijfjes gesneden
worden). Neem een stevigen winter
wortel of een handvol kleine wortel
tjes en rasp die fijn. Meng deze in
grediënten dooreen en doe er tenslotte
dunne schijfjes koude, gekookte aard
appelen door. Nu aanmaken met olie
en azijn. Dit slaatje is een voortref
felijke aanvulling van het menu op
een dag dat het vleesch bijvoorbeeld
eens wat vet is uitgevallen!
L.
f Neen
als een
rffffr auto naai
rffBP Unkü uitwijk'om
efffr 'n anderen wagen
voorbij 'te komen, cian
«•noogt u dat voertuigen
aar niet inhalen!
0
