Foto Studio
I
Meer dan ooit
Hollandsch Kleedinghuis
(DE KWARTJES RUBRIEK
7;
\Qh^
AKKERTJES
Prima Zeeuwsche
DE REGENTIJD
»'tRaedthiiys«
fiELFïslOlMp^
üOUDSCHE COURANT Zaterdag 11 November 1939 Tweede blad
Notaris J. van Kranenburg
WINKELHUIS,
WINKELHUIS.
pajid
WINKELHUIS,
WOONHUIS,
WOONHUIS,
Eigenheimers
2.85 per mud.
D. G. SIX - Moordrecht.
fa. D. G. v. Vreumingeit
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
N.V. IJZERHANDEL P. ROND Pz. - Goud».
is het thans geboden goed te letten op
wat U voor Uw geld krijgt.
35 Filialen.
Eigen Fabrieken.
BLEEKERSSINGEL 56 GOUDA
WEGENS ENORM SUCCES
EAU DE COLOGNE RECLAME
ELKEN ZATERDAG
KWARTJES-RUBRIEK
EYSINK
•m
DOW AN O-ACTIE
ENGELS.
hooi
MOTOREN
uziekschool
DE BEUN,
J
Kritiek.
De zeepositie centraal.
Een zeventigjarige, die zich nog steeds ontwikkelt,
de briefkaart.
ONDER DE WAPENEN.
KeuFing van het gewas 1940 aan den loopenden band.
te GOUDA,
zal thans
op MAANDAG 20 NOVEMBER a.s.,
des avonds 71/2 uur in Hotel „DE
ZALM" aldaar,
PUBLIEK VERKOOPEN:
Kleiweg 81. Vrij van huur.
Gouwe 13. Vï'ij van 'huur.
PAND met afz. BOVENHUIS,
Kleiwegstraat 34/34a. Met -volgend
perceel verhuurd voor 12.p w
naast het vorige, no. 36.
Spieringstraat 59. In eigen gebruik.
IJssellaan 45. In eigen gebruik.
Const. Huygensstraat 68. Verhuurd
voor 5.75 p. w.
Bezichtiging als gewoonlijk. Be
taaldag 20 Dec. a.s.
DE KWALITEIT
VAN VROEGER JAREN 1
MERITO (Havana genre) 6, 8, 10 ct.
EL BESITO 6 en 8 ct.
ook in doosjes 10 stuks
Chijl handwerkfabricaat by
WIJDSTRAAT 20 - TELEF. 3217
en G. BAKKER, Spoorstraat 1.
gaat aanbreken. De geschenken
regentijd. St. Nicolaas is in aan
tocht! Wat is verstandiger om
te (geven en aangenamer om te
ontvangen dan iets van blijvende
waarde. Geef een portret van
Uw kinderen. Het zal Uw stout
ste verwachtingen overtreffen,
als U het laat maken bij
SPECIALIST VOOR KINDERPORTRETTEN
De prijzen der grondstoffen LOOPEN DAGELIJKS OP, zoodat tal
van concurrenten hun prijzen reeds aanzienlijk moesten verhoogen.
Door de groote voorraad, welke wij' in verband met de UITGEBREID
HEID onzer zaken (35 verkoopmagazijnen) steeds moeten aanhouden,
zijn wy NU NOG in staat tegen onze bekende oude, UITERST LAGE
PRIJZEN te verkoopen.
Onze JARENLANGE BEKENDHEID is voor U EEN WAARBORG
voor KWALITEIT en PASVORM.
Gesloten huis t.o. Gemeente Zweminrichting.
en dank zij het feit dat wij nog een beperkt aantal konden aankoopen
zijn wif besloten onze zoo populaire:
MET EEN WEEK TE VERLENGEN. Echter slechts zoolang de
voorraad strekt.
BIJ AANKOOP VAN 1.45 een kleine 1 FLACON HOOGFIJNE
2 90 een groote EAU DE COLOGNE
Een prachtgelegenheid om NU Uw inkoopen te doen voor de
komende feestdagen'.
MARKT 66
BEL OP 2777.
plaatsen wij in de i
kleine advertenties tegen een tarief van 13 smalle tekst
regels OJ25, elke regel meer 10 cent bij vooruitbetaling. Voor
advertenties onder nummer aan het Bureau 10 ct. verhooging.
Brieven kunnen ALLEEN worden afgehaald eiken
dag van 96 uur, Zaterdags van 91 uur.
Verhuisd v. Mosstr. 33 naar
Gansstr. 10 Joh. Wiezer, Rep.
v. Naaimach. en uurw. Vert.
der Phaff Naaimachines.
Bewonder de natuur.
fa. G. L.
Gevr. voor halve dagen
net R. K. Meisje.
Kleiweg 32a.
Gevr. een flinke Dagdienst-
bode. Aanmelden hedenavond
tusscheit 8 en 9 u. iMevr. Beek
man, v. Ltersonlaan 19.
Voor eenig .typewerk
Typist (e) gevr., 's av. of 's mid.
Br. no. 6529 bur. v. d..blad.
Meisje gevraagd
v«or halve dagen.
Gr. Jacobastraat 54.
4 Gevr. nette Stagershalfwas.
Jb. Maarleveld,
Westhaven 64.
Reizigers gevraagd voor veel
gevraagd volksartikel.
Br. no. 6485 bur. v. d. blad.
ERWTENSOEP
met worst 10 ct. per portie.
Dagelijks verkrijgbaar.
VAN ZOOMEREN's EETHUIS
Stoofsteeg 16 - Telef. 3663.
Jongens gevraagd, goed kuit*, ^Mipis te huur, gas, water,
nende bakken. .pWctr. Huur 2.75, Scheltema-
Siroopw%lbakker Firma B.
van der Kind, 'Bodegraafsche
Straatweg 49-51.
Gevraagd een nette Dienst
bode voor dag en nacht mlklein
gezJn» zelfstandig kunnende
werken.
Br. no. 6486 bur. v, d. blad.
Monteur.Chauffeur
fevraagd. Garage van Hoorn,
sruzalemstrapt 8, Tel. 2673.
Biedt aich aan een Huis
naaister, 1.25 per dag, ook
genegen thuis te naaien.
Br. no. 6445 bur. v. d. blad.
Gevr. half Dec. een flinke
zelfst. Dagdienstbode in klein
gezin. PjG.
Br. no. 6453 bur. v. d. blad.
B. z. a. Fijnstrijkster voor 2
of 3 dagen per week.
Br. no. 6454 bur. v. d. blad.
Net Meisje
zbekt eenige werkhuizen.
Br. no. 6455 bur. v. d. blad.
net Meisje, P,G. voor
dagen, Vrijd. den geh.
Ldres: Krugeylaan 209.
Ge\
halve
dag. I
Gevr. flinke deg. Dagdiehst;
bode. Aanm. Maandag na 12 u.
Pension Broer, N. Vaart 1.
Net Meisje gevr. van 8-3 u.
Vrijd. geh. dag, niet ben. 17 j.
Krugerlaan 100.
Net Meisje
gevr. van 8—*-3, P.G.
Aanm. Joulbertstraat 108.
H.H. Kappers. Meisje ge
vraagd om opgeleid te worden
in 't kappersv. J. P. v. Oosten,
J Philipsweg 40.
Mevr. Dijfcwel, Joubertstraa*
150LvTaagt
net Meisje,
wegwis huwelijk der te gen w.
Nette Jongen
gevraagd, ongeveer 14 jaar.
Kaashandel Teekens, Gouwe 55.
Meisjes gevraagd, 14 jaar en
ouder, tegen hoog loon.
Stoom bleekery M. Peeters
N.V., Bleekerssingel 57.
Da^eisje gevr. voor heele
of halve dagen, ong. 16 j.
Bur^r. Martenssingel 80.
Voor juffr. all. te huur 2e
Etage, pracht ui/tz. op de iMarkt
3.50. Markt 64.
Aangeb. op nette stand in
kinderloos gezin ger. gem. Zit-
en Slaapkamer. Str. water, m.
of z. pension.
Br. no. 6427 bur. v. d. blad.
Juffr. vraagt gem. Zit-Slaap
kamer met of zonder pension.
Br. no. 6483 bur. v, d. blad.
Te huur:
Woonhui»,
Raam 103 A 2.50 per week.
Aangeboden voor dadelijk
Zit-Slaapkamer
met pension.
Br. no. 6502 bur. v. d. blad.
Handwagens
te huur, billijk tarief.
T. P. van Loon, N. Markt 27.
Te huur flink Woonhuis,
hoek Weeserf, Baanstraat.
Te bevr. Wachtelstraat 50.
straat 23.
Te bevr. Raam 165. Zond. niet.
Te huur pracht Woning,
lage huur.
Te bevr. C. Noordegraaf.
Te huur Gr. v. Bloisstr. 62
4.90. P. C. Bothstr. 103 4.40.
Bevr. v. Dam, Bothstr. 72.
Te huur: Robaarsteeg 21,
2.60 p. w., gas, water, electr.
Bevr. Keizerstraat 45.
Aangeb. Burgerwoning met
grooten tuirt 5.50 per we^k.
Te bevragen Turfmarkt 113.
Aangej). keurig Kantoor of
Studievertrek,
voorzien van Tel. en verw.
Adres: Crabethstraat 71.
Te huur: ruim Burgerwoon
huis met grond.
Weth. Venteweg 143.
Huis te huur
v. d.„ Palmstraat 126.
Te bevr. Kuiperstraat 27.
Huis te huur, Vierde Kade 2,
2.75 per week.
Bevr. Karnemelksloot 135.
Bezoekt de Verkoopdagen
van de Rem. Geref. Gemeente
op Dinsdag 14 November van
11 uur en Woensdag 15
November van 10—rll uur in de
achterzaal van Hotel „Central",
ingang Zeugestraat.
Te koop: nieuwe Mandoline
met tasch, oud model Radio,
Te 1 efunkentoestel, v.e.a. bod.
Weth. Venteweg 41.
_jI
Te koop: g, onderh. Kinder
wagen, Box, Trekwagentje en
Wieg. Maandagmidd. Weth.
Venteweg 152.
\Te koop: Accordeon, piano-
y klavier, 80 bassen, zoo goed al§
nieuw. Coornhertatraat 14.
Ttk koop een Concert Viool-
harp. G. Versluis, Graaf van
Bloisstraat 73.
Te koop Bakfiets,
goede banden, 27.50.
Pretoriaplein 2.
Gevraagd: gebruikte Wasch-
machine voor handkracht of
stampkuip met stamper.
Adres: iBeatrixkade 78,
Driebruggp.
Te koop: Groen em. Kachel,
in prima staat.
Snoystraat 17.
Vuva vuurvaste lekstoppe»
♦verbranden niet en maken Uw
pan of ketel potdicht.
Kleiweg 101.
Te koop ee»
Jaarsmahaard.
Vossiusstraat 1.
Te koop p.k, met platen en
kast, Heerenfiats 4 en een
gr. leeren crapeau 2.50.
J. de Mooy, N. Haven 112.
Te koop massief eiken Toon
bank met glasfront.
Tweede Kade 60.
Te koop in prima staat ge
ëmailleerd Bad.
Te bevh Crabethatra^ 49.
Radio. Prima 6 lamps Philips
45.Va jaar garanti^
Weth. Venteweg H 85.
In g. st. z. Schrijfmachine I
te koop, billijk in pry's.
Kleiweg 14.
Te koop Wagen, paardentuig
en drie zadels.
Te'bevr. O. Noordegraaf.
Chevrolet te'koop, gebruikt,
in goeden staat.
Burg. Martenssingel 9.
Te koop
2 groote Werktafels.
Te bevr. Gr. Florisweg 53.
O, wat een beste Zeeuwsche
Aardappelen, 10 kilo voor 48
ct. Blok, iRaam 178. Vr. pry 3
voor een wintervoorraad.
Rooi
>i Uw overcomplete Sui
kerbonnen niet weg. Wy" koopen
ze voor 3 ct. per stuk.
Blok, Raam 178.
Aan hetzelfde adres een mooie
passpiegel te koop, zeer gesch.
voor kleermakerij of etajage.
Prijs billijk.
Te koop in zeer goeden staat
zijnde Bakfiet, tevens een bad.
Bevr. Speksnijder, Gouwe 8.
Voor prima harde Bfrechcokes
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg.
Motorhuis „GOUWE" I
Gouwe 81 - Tel 3630
Te koop: Velowringer, 1 jaar
gebruikt, 6.50.
Br. no. 6417 bur. v. d. blad.
Spoed. Ter overname aange
boden Dameskapsalon met in
ventaris.
iBr. no. 6418 bur. v. d. biad.
2 Oompl. Carrierwielen
te koop gevraagd.
4e Kade 99.
3 Konijnenhokken
te koop aangeboden.
4e Kade 97.
Orgelles. Goed onderr. Bill,
cond. Mej. J. Revet, C. Huy
gensstraat 158.
te koop
Gravin
straat 19.
Te koo
den
Vonde4sitrabt 16
goed onderhou-
I)ames
voeten
voorradig
Zu
Voetk.
Telef
pü'nlifke knok
schoenen
singel 49,
Luxe Autoverl
Ook op Zondag
Garage van. Hoorn, Telef. 2673.
Te koop geb. Handnaaimachine
"m. kast (Watheim) "v. f i<2.60.
Joh. Wiezer, Ganaatr. 10.
Eigenheimer Aardappelen
van dhr. BRAAT, verkrijgbaar
Maand., Woensd. en Vrijdags
van 1.30 tot 3.30 uur, Nieuwe
Markt 18, Gouda. Prijs vrjj-
bljjvend. Groote 1.20, poters
0.85 per half m»d van 35 k.g.
worden bok tegen vergoeding
thuisbezorgd.
Mevrouw. Komt U tekort
aan Uw suikgr? Gebruikt dan
honing. Wy zijn zeer voordee-
lig daarin. Reformhuis, Klei
weg 14, Tèlef. 3602.
Aangeboden; diverse lichte
metaalbew; mach.," electromo-
toren, drijfwerken, schakel
kasten. Verkroost, Tel. 24,
Haastrecht.
Te koop: E. M. Jaarsma Gas-,
haard, Brandkast.
Van Swietenstraat 9.
TAXI 7 Tel. 2986.
Ook 's Zundags.
T. P. van' Loon, >N. Markt 27.
Niet alleen confectiewerk,
onderget. zorgt ook voor een
keurige maatschoen. Snit naar
keuze. Prys zeer laag.
Zuster van Wingerden, ged.
Voetk. en Pedicure.
Lijdt U aan koude voeten?
Weeg dan voorzibhtig, want dat
kost U Uw gezondheid! Koopt
een paar warme Pantoffels bi
JAN VAN to AM,
Keizerstraat 62, \Telef. 2376,
Gouda. A
N. T. Nieuwe Vertaling
Uitgave NedLItijBelgenootschap
1.90 0.60 0.40
Boekhandel J. VERSCHOOR,
DubbclebuuvtaU Tel. 3438.
17 November begint
onze Reclame
St. Nicolaas-Cadeaux.
Scharen, Messen slijpen 10 ct.
V 'Bart van Maaren,
Middellantstraat 10.
Fijne Vleeschwaren, Zuurkool
met worst.
Mimpen, Kuiperstraat 48.
De gemakkelijkste Dames- en
Heerenschoenen
van Maaren's Schoenhandel,
Vijverstraat 10.
Voor prima „WUhelmina-
A nth raclet"
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg.
Plant nu heesters, 12 stuks
in 12 soorten 1. G. Hendrik-
sen, Achterwillens H 6.
Slecht licht? Laat dan Uw
Rijwieldynama opsterken 35 ct.
v. Maaren, MMdellantstra&t.
Boekhouden.
A. J. Vermaas,
Burgvlietkade 17.
Radio-Repairaties vlug en
billijk. Radiodokter, W. Tom-
bergstraat 39.
Prima gemengd
KIPPENVOER
v.' Strjjenstraat 48.
A. J. WEMPE, Leraar
Joubertstraat 142.
Voor- HOUT, TRIPL
en BOARD
is Uw adres by N. VERDOUW,
Fiuweeliensingei 9 - Tel. 2961.
Groote voorraad, lage prijzen.
Voor zéér goede Eierkolen
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg»
Boekbinderij D. r. LEEUWEN
Turfsingel 23. Het betere adres
voor inbinden van alle soorten
boeken, (jaargangen en muziek.
Het adres voor reparatie én
verbouwingen ia bij J. Hoeksel,
Timmer, en Metselbedrijf,
Boelekade 128, Tel. 3683,
solied werk, scherp conc. prijzen
Voor Reparatie, Timmerwerk
of Verbouwen
is Uw goedkoopste adres
W. v. d. Laak, Walvisstraat 1.
Timmer, en Bouwbedrijf.
wbedrijf.
Baden is f* gezond
ADHUIS vJroenenda»!
Ie Goudache Kuratstoppige,
IJssellaan 84, stopt alle scheu
ren, mot- en brandgaten.
Uw adres voor Asphalt, Teer
en Car bole um bruin en groen.
J. Postmus, Raam 142, Tel. 8720
Prima harde Turf
afgeh. 45 cent, thuisbei. 50 ct.
per 100 stuks. Ook prima Eier
kolen 1.30 per H.L. by
A. de Vroom,
schip bij Tiendewegsbrug of
Wilhelminastraat 68.
Stoppage in Kleeding, Gordij
nen, Tapijten enz. Gouwe 180,
3e huis vanaf Groenendaal.
Dekens overtrekken, geheel
mach. doorgest'Jê vanaf 228.
Dekenfabriek Gouwe 130.
dure room-
•or keuken- en tafel-
Alleen by P. G. Tee
kens, Gouwe 55, Tel. 2102.
Gevr. een Dagmeisje-Huiz»
houdster bij hieer alleen. Zelf
standige kunnende werken en
goed kunnende koken, v.g.g-V-
Br. nj>. 6530 bur, v. d, blad.
Net Metóje
gevraagd, voor halve dagen.
Adres: Goejanverwelledijk29^
Net Persoon gevr. om eenige
jaren zaak waar te nemen.
Br. no. 6534 bur. v. d. blad.
WESTHAVBN 39.
Nette Jongen
gevraagd.
St. Anthonieatraat 8.
Gevraagd:
Nette Dienstbode,
goed kunnnede werken en ko
ken. J\G. Zoutmanplein 26.
Vobr direct gbvraagd flink
net Dagmeisje, loon 5.- p. w.
Aanmelden nè 8 uur Kanaal
straat 26.
Gevr. net Meisje, niet ben»
18 j., tot 's middags pl-m- 8 u'
Voor beste Belg. Anthraciet
Vingeriing Kolenhandel,
Stationsweg.
Leesportefeuille v.a. 7% ct.
opkl. tot 35 ct. p. w. Vraagt
circulaire. Adm. Zwarteweg 4.
Vaste Waschtafelg, Baden,
Geysers enz! Jan Spee, De
Loodgieter, Wakst raat 12.
Siroopwafelen met roomboter
gebakken 8 en 5 ct. pet stuk.
F. Voskuil, Steijnkade 81.
joubertstraat 140.
Dames en Heeren,
voor mooie en gemakkelijk
Bijverdienste wende U zich itot
S. B. Gompers, Wydstraat 17,
's avonds na 8 uur, persoonlyk.
Spoed gewenscht.
Te koop g. onderh- Haard
kachel. 's-Gravenweg 272,
Nieuwerkerk a. d. iJsset.
Gevraagd tegen 15 Dec.
Dienstbode
voor d. en n., 18-17 jaar.
L. v. d. Ban, D 13, Nieuwer
kerk a d. IJssel.
ne minister van oec<
.w™, heeft
Mr.
in de rede, die hij
dezer dagen voor ae radio (hield over de
istributie van levensmiddelen en waarin hy
de reden dier distributie en de regeling er-
zicht e^ent, zal dit vorm en injioud van de
kritiek bepalen en ons steeds bereid moe
ten vinften om onze kritiek te herzien. Maar
voor men zich een oordeel vormt, kritiek
gaat oefenen, diene men er wel vkn over
tuigd fe zijn, dat die kritiek steeds onvol
ledig Bpet zyn en daarom nooit een abso-
uiteenzette, zy'Mwsteraars verafocht j lube vlWdeeling mag inhouden, of die
V. t dadelyk, wanneer iets niet met de dis- J kritieklover menschen gaat of over dingen.
■Lti^eliwr in orde was of niet naar De nünlster heeft in kijn radio-rede om km-
trlbutieMgeling in orde was
bun wensch geschietlde, van hun ontstem
ming te doen blijken, niet dadelyk met hun
le kritiek klaar te staan, maar te
dat by een dergelijke veel om-
regeling allicht fouten zouden ge
maakt worden. Voor dit verzoek, gericht
tot Nederlandsche luisteraars, was voorze
ker alle reden. En de minister heeft daaraan
dan ook ten overvloede herinnerd. Wy, Ne
derlanders, plegen heel gauw met onze kri
tiek klaar te staan, dat wil zeggen met
onze afbrekende en afkeurende kritiek en
daarbjj onze ontstemming, onze ontevreden
heid niet onder stoelen of banken te steken.
Wij zyn gewoon te kankeren. Dat is beslist
een volkseigenschap, die in alle lagen van
ons volk wordt aangetroffen. Wy meenen
het meestal niet zoo kwaad, maar hebben
een behoefte om alles om ons heen, niet al
leen regeeringsmaatreglen te bekritiseeren
ié afkeurenden, veelal afbrekenden geest en-
die kritiek allerminst voor ons te houden.
Dat is zeker geen prijzenswaardige eigen
schap. Maar zy vindt voor een deel zeker
haar grond en haar verklaring in een zekere j
zelfstandigheid en gewoonte ons een zelf
standig oordeel te vdrmen en dat ook vrij
uitte spreken. Da/dat oordeel dan zoo vaak
in afkeuring en afbreken overgaat, is waar
schijnlijk aan een eigenzinnigheid te wyten, 1
die alles beter meent fe weten, die ons als j
volk ook niet vreemd is, maar die toch weer
haar oorzaak heeft dn ons ver gedreven in
dividualisme, in ons overdreven zelfstan-
digheidsgevoel, maar daarnaast in een wat
benepen levenshouding, die het vreemde
veroordeelt en allies afkeurt wat niet mh
onze opvattingen en gewoonten
Kritiek oefenen is feitelyk een behoefte
van den denkenden mensch, die zich een
oordeel wil vormen over de dingen om hem
heen en dit oordeel wil uitspreken met ver
melding vart de 'gronden waarop dait oor
deel steunt, dus met een wijzen op de fou-"
ten en gebreken, die men ziet, maar op de
goede hoedanigheden. Toch moe* men daar
bij de uiterste voorzichtigheid in acht ne
men, omdat er zooveel ds, waarover men
'niet juist kan óordeelen, omdat men de zaakN
niet kan oveizien, alle dingen, die op het
oordeel invloed zouden 'kunnen hebben, om
dat ze het wezen of de houding der zaak
bepalen,)niet kent, of omdat men het juiste
inzicht4ist eh de noodige kennis tot oor-
deele|l ontbreekt. Men doet daarom veelal
goed zich van een oordeel ,te onthouden of
dat oordeel met de meest mogelijke reserve
uit te spreken. Vooral ten opzichte van onze
medemenschen, hun gedragingen en hun
leven is die voorzichtigheid geboden. De
B'ybel zegt het al„Oordeelt niet omdat gy
niet geoordeeld wondt." Men ziet immers
alleen maar de uiterlijke verschijnselen, be
schikt niet over de gegevens om zich een
oordeel te voT-men, kent niet de motieven
der daden, die immers van beslissende be
tekenis zyn, overziet maar een deel van
's menschen leven en dan nog meestal al
leen maar den buitenkant.
„Des menschen levensboek heeft zooveel
duiatre blaan,
Eén enkel is er licht, waarop gij" niet kunt
tiek verzocht, maar om een speciaal soort
kritiek. Kritiek oefenen ia niet alleei» een
behoefte, het is ook nuttig, ja noodig voor
dat, waarop- kritiek geoefend wordt, omdat
daardoor fouten en gebreken kunnen worden
aangewezen, die men wellicht anders niet
zou zien en die verbeterd kunnen worden.
Dat aanwijzen van gebrlken of van wat men
als gebreken ziet, om die gebreken weg-te
riemen, moet feitelijk het doel zijn van alle
kritiek. Dat is de opbommde kritiek, waar
om ook de minister ifrzocht heeft en die
eigenlijk ieder mensch welkom moet zijn.
Dat men de kritiek vaak als een vijandige
'daad riet, komt, omdat men van die be
doeling niet overtuigd is en de meeste kri-
door zjjn vorm, die het maar al te veel her
karakter van een veroordeeüng geeft. Wil
men dat vermijden, dan dient men er zich
bü' het oefenen van kritiek jriuwkeurig re
kenschap van te gevea/M meil werkte ijk
met die zuivere bedoeling kritiek oefent er.
niet om een ander nu eens, wat uien noemt
de waarheid te zeggen. De motieven dienen
zuiver te zijn. En dat zijn ze ook niet heeie-
maal, wanneer men veroordeelt, wat men
niet begrijpt of wat ons vreemd en onge
woon is, iets, waartoe ons volk zoo licht
geneigd is. Immers daar zit de wensck vóór
de menschen en de dingen te hebben, zoo
als men die zelf wenscht en anderen geen
afwijking te gunnen van wat men zelf als
maatstaf heeft fcenompn. Een dergelijke
'kritiek is niet alleen bekrompen, maar ook
in den grond oneerlijk. En het zou te
wenschen &ijn dijt de menschen zich daar
van wat beter overtuigden.
De" behoefte aan het oefenen van kritiek
zullen we wel nooit geheel kunnen onder-
1 drukken en dat onderdrukken zou ook niet
wenschelp zijn. Maar wel is het wensche-
lp en zou het veel strijd wegnemen, wai:
Wf&t is de oorzaak van Engelanu's unieke
I t positie? Waarop berust zytf heerscliap-
py% Hoe kon het <üe twee tegenstrijdige.
Krachten, heerscnappy en vryneid, op zuik
een wyze vereenigen, als het jjit heext ge-
ten voor het buitenland, de z^. Berlage-
kaarten. Ter gelegenheid van de. Grotius-
tentoonstelling, welke van 13 tot 27 Juni
1925 te 's-Uravenhage is gehouden, is de
z.g. Grotius-kaart uitgegeten. In 1926 ver-
scnenen twee kaarten m dezelfde uitvoering.
n.i. die met de beeltenis van Johan de Wits aaan Deze vragen woruen gesteid, zoolang
en een afbeelding van het Zuiderzeepian. 1
jaar 1929 bracht de voorloopster van ue
tegenwoordige uitvoering met zagelopdruk
van cent, voorstellende Groenburgwal
te Amsterdam. En sedert 1930 zyn ver
scheidene nieuwe series mooie plekjes,
oude gebouwen, poorten en kastèelen, mo
lens enz. versohenen.
erU, UCOlUVl. IlCl. -
tot invoering van briefkaarten- genoemde vragen.
aoennir mei uvcituigu a« va— —r-—
tiek het moeilijk maakt in die bedoeling te J neer onze kritiek voorzichtiger, ernstiger en
gelooven door zyn inhoud i
ook veelal eerlijker ware.
TriEN briefkaart is een gebruiksvoorwerp,
waar men niet meer .buiten, kan, een
product van de moderne inzichten en over-
heidsexploitatie, welke omstreeks het mid
den der negentiende eeuw* alom waren door
gebroken met de invoering van lage tarie
ven en van postzegels. Zoo werd het on
langs in een Êostaal tijdschrift uitgedrukt.
Men kan 't hiermee eens zyn.
Maar heeft u wel eens gedacht, hoe oud
de briefkaart is, d.w.z. hoe lang zy reeds
in het postaal verkeer gebruikt wordt?
Waarschynlyk niet. Het was in het laatst
van het jaar 1869, dat deze nieuwigheid In
Oostenryk ingevoerd werd: de z.g. „Cor-
respondenz-Karte',' met opgedrukte waarde-
a*aduiding. De invoering bleek al spoedig
een geweldig succes te zyn: in een maand
tyds werden er byna 1.5 millioen stuks ver
kocht. Ook in ons land werd deze nieuwig
heid met blzondfcire aandacht gevolgd, en
ook hier kwam men al spoedig tot de con
clusie, dat ook Nederland 't niet buiten een
briefkaart kön stellen. By artikel 21 der
Postwët, van 1870 werd in ons land de brief
kaart in het leven geroepen en den"lsten
Januari 1871 definitief gevoerd. Het op
de kaarten afgedrukte zegel van 2% cent
vertegenwoordigde het port, waarvoor zy in
drukken" noodig zp, wanneer de postta-
rieven wpzigihg "ondergaan. De bude kaar
ten worden dan niet vernietigd, doch met
de nieuwe waarde „overdrukt". Het aanta,
overdrukken valt zelfs «iet bij' benadering
te zeggen, aangezien meer dan 100 soorten,
van allerlei uitgöten en waarden, overdrukt'
zijn. -' -"-4
Beriagc.kaartrn.y>
Het „prozaïsche" der kaarten werd in het
jaar 1924 aangevuld door fle „poëzie". In dit
jaar n.l. verscheen H%r t;e lande de eerste
serie van 14 stuks geïllustreerde briefkaar-
Toen bleek, dat de postzegelautomaten
goed voldeden en er een groot gebruik van
gemaakt werd, besloot het Hoofdbestuur
der P.T.Ï.
automaten. Na proefnemingen in 1938 en
gedurende het eerste halfjaar van 1939, is
het Staatsbedryf in Juni j.l. overgegaan tot
tie definitieve invoering van briefkaarten
automaten, welke vervaardigd wordey door
Je Vereer igde Automaten Fabrieken (V.A.
F Van Je eerste party van 500 zyn er
tjjans byna 360 in het bezit der kantoren.
Indien noodig, zal het aantal worden uitge
breid. De behoefte aan briefkaarten-auto
maten voor locahl verkeer is nog niet ge
bleken, zoodat voorloopig nog geen plannen
bestaan om tot aanmaak over te' gaan.
Ten slotte zy nog vermeld, dat alle Rijks-
briefkaarten steeds by de Fa. Enschedé te
Haarlem gedrukt zyn.
Zeventig jaar geleden betrekkely%gering
begonnen, heeft het gebruik van briefkaar
ten, ook in ons land, een *lAaam gfoote
vlucht genomen! De zeventigjarige zal nog
steeds ,Jn krachten" toenemen. Een oplage
werd bereikt/welke nog grooter zal wor
den, want... wy correspoydeeren nu een
maal... véél. Zelfs héél veell
wereld met verwonuenng neelt vastge
steld, hoe er een -Britsch wereldryk is ort-
staan, met in een dramatische, andere ryken
vernietigende, beslissing, maar geieidely^,
byna ongemerkt. Eerst in. de, 19e eeuw be
gun men op dit verschijnsel van het „im
perium' acht te slaan; eerst in de tweede
lieilt dier eeuw, sinds Beeley zyn boek
schreef o$er Engeland's expansie zoekt m#n
naar de groote, alles bepalende krachten,
dió dit geheel van macht hebben te weeg
'georacht en steLt men de in den aanvang
Jongens, die lezen konden noch schrijven.
(Van een gemobiliseerdèn verslaggever
*vNS gewas i940 is gekeurd, op oogen,
U ooren, hart, longen en urine. Eii-
kelö maanden geleden zijn de jongens
reeds aan een scherper medisch onder
zoek onderworpen, zoodat onze doktoren
ze nu in sneltreinvaart- latert pussqeren.
„Keurig aan de ioopende band" noemt
af kapitein-dokter (lit medisch inter
mezzo? en niet ten onrechte, want nij
neeit de diverse werkzaamheden keung
Verdeeld, en de jongens hebben niets an-
L dors te doen dan de te voren jrastgestci
het binnenland konden worden verzonden. üe rQute at te wandeien. Zij treden het
Evenals in Oostenryk, was ook in ons land' i natuurkundelokaal binnen en vallen in
En soms kan op dat blad
les
lyn vrijspraak
staan.'
Is het feitelijk niet met alles zool Men
beschiitv slechte ze'den over alle gegevelw,
die voor een juist oordeel noodig lijn.
En toch is et een drang om te oonieelen,
kritiek te oefenen. Maar wanneer men de
onvolkomenheid van zjjn kennis en z|jn In-
Sp%#
\fw zijn dikwijls h«t gtvolg van
kouvatten. Good zwooton en
"AKKERTJES nemon, helpt U
altijd «nol, good on zokorl
Door hun bijzondoro *amon-
•telling bevorderen immers
"AKKERTJES" niot alleen hot
transpireeren, maar verwij
deren tevens do stoffen, die
ae aandoening veroorzaken.
Zij werken direct pijnstillend.
Op, elk "AKKERTJE" stfaat
/AKKER-merk: Uw gardhtiel
let U daarop vooral en laat
U toch géén waardelooxenq-
jnaak of imitaties aanpraten.
Rijnen, hoofdpijn, koorts, kou.
i ta «tuks - 12 stuiver»; 2 stuks - 2*tulvers.
de invoering een groot succes; de officieele
cijfers van dat jaar laten dit zien. In 1871
werden 4.094.163 binnertlandsche brieïkaar-
ten verzonden en V1L991 yaar het luiten-
land. Uit het buitenland werden gedurende
dat jaar 47.77* stuks ontvangen.
Een jaar later, in 1872, werd de enisle
briefkaart voor het binnenland gevolgd
door een dubWe (met betaald antwoord).
Wat verzending voor het buitenland betreft,
er werden in '7| eerst kaarten zonder waar-
de-aanduiding verstrekt, en in '73 enkple en
dubbele 5 cents kaarten. Het formulier van
'71 kostte V» cent; de buitenlandsche brief
kaarten waren aan het zelfde port onder
worpen als de binnenlandsche brieven tot
een gewicht yan 15 gram; 5 cent.
(Briefkaarten met betaald antwoord.
De briefkaart met betaald antwoord ver
scheen voor het binnenland in 1872, voor
het buitenland een jaar 'later. Of hiervan
aanvankelijk een groot gebruik werd fee-
maakt, is niet bekend; omtrent de verzon
den aantallen zyn geen gegevens aanwezig.
Kon men op een briefkaart in die jaren
evenveel schryven als thans? Hierop luidt
het antwoordleen. Men Vergelijke slectyp:
zeventig jaar "geleden waren de, afmetingen
12 x 8.7 c.m. Als gevolg van de besluiten
van het in 1878 te Parjjs gehouden Post-
congres, werden deze afmetingen in 1881
gewijzigd, in 14 9 c.m. Het toegelaten mi
nimum bedraagt thans 7 x 10, het maxi
mum 10% x 15 c.m.
Meer en meer deed zich in ons land ook
de behoefte gevoelen aan briefkaarten' voor
locaal vèrkeer. Deze verschenen OctQber
1908. Of zy er „in" gingen, is niet bekend,
aangezien over de laatste drie maanden van
dat jaar cijfers niet bekend zijn. Wel is dit
't geval met 1909, toen werden verzonden
17.628.754 local^Jfkaarten en 49.452 met
betaald antwoord.
De laatste jan^n vooral, heeft het gebruik
een enorme vlucht genomen. Enkele "vmil-
l)oenen"-cyfers laten dit zien. Waar de
juiste ,cyfers voor 1939 nog njet 'bekend
zyn, geven we deze'wgn 1938. In dit jaar
werden verzonden 15.521.558 locale brief
kaarten, 69.802.963 interlocal en 5.439-397
buitenlandsche! In dit jaar werden 6.214.794
briefkaarten uit het buitenland ontvangen
Overdrukken.
Herhaaldeiyk komt het voor, dat ^ver
handen van den korporaal-dokter, die
oogen/en ooren test; bij de afdeeling op
gezette vogels gaan zc in het hoekje
staan, en doen #ondér de glazige oogen
van de zilvermeeuw iets, waarvoor elke
leerling leveilsiahg van de sèhool zou
worden verwijderd; met het alftus gevul
de jampotje'komen ie *- Einzug der
Gladiatoren! -A het scheikundelokaal
binnen, en overhandigen hun Schüldig-
keit aan twee sergeants met laborato
rium-ervaring, die met precieus gebaar
een proetje in een reageerbuis spuiten,
er een beetje van dit èmfeen beetje van
aat doormixen, het geheel in den bun
senbrander verhitten, en dan al weten
wat voor vleesch, oi juister, wat voor
„Dat kan ik u niet zeggen, dokter."
Der dokt* en de recruut kijken elkaar
eens aan. De dokter peinst: „ple knaap
denkt mij te nemen, maar dan moet hij
vroeger opstaan." Recruut transpireert,
kijkt {liep ongelukkig naar die plaat met
zonderlinge teekens, en stamelt ten ein
de raad; „Heusch, dokter, ik zie de let
ters best, maai- ik kaff niet zeggen, hoe
ae heeten. Ik heb nooit lezen en
schrijen geleerd!"
Een analfabeet! Zijn die" er dan nog
in onze verlichte eeuw? Maar dan toch
zeker bij uitzondering? Betrekkelijk!
lezer, betrekkelijk! Onze dokter heeft «-er
dezen dag op de vigrho'nderd recruften
vier uitgepikt, die nimmer een school
van binnen gezien hadden: een Jschip-
persjongen, twee circusartisteri èn éen
woonwagenbewoner. Eén'procent-dus, eh
contingent jongens, niet af
liet is tluiüe-yk, dat/ men, om een bevre
digend antwoord te geven, dieper moe; gaan
dan hetgeen dd oppervlakte der verschijn
Sfclen doet zien. M&ar ook reeus «een ïnzicüt
m de uiterly-ke versciiyiung kan hier i.
baten. Van zuik een inzicht uitgaande
tracht George Bowles, oud- zee-otiicier,
hoogleeraar te Cambridge, siivda 1898, in
zyn boek „ihe strength of England" een
verklaring te gevam- Hy past daarby ue
vergely kende metKode toe en begint met te
vragen: hoe staat het met andere were'd-
ryken, met Babylon, Egvpte, Rome?
Zijn antwoord'is eeavo(udig. Deze zijn"alle
Jne daardoor be heer severs der toemnal'ge
wereld gewojden, doordat zy het middel
punt! ormden voor de scheepvaart.
Niet het geographisch centrum ia van be
lang), maar Roe de ligging is wkt betreft
de wereldzee. W ant le d>p het economisch
stelsel" in den samenhang van all^ landen,
dus de uitwisseling der producten, en 2e op
degenen, die voor die uitwisseling zorg
dragen, berust (aldus Bowles) aile hgèr-
uciiappy, -die d u u r z a a m wil zyn. vier
grondpylers van een wereldryk noemt Ry;
een'groote en vruchtbare bevolking, groote
rykdom, verreikende politieke macht, «ver-
macht in handel. Welnu, dit alles kan
siecnta dan een blyvenue kracht vormen,
indien de materieele voorwaarde aanwezig
A3, indien dus zu^ een rijk in het centrum
der bevaarbare zeeen is gelegen. Zoo was
Let gesteld met Egypte en Babylon in, de
vroege oudheid, zoo stond het met Kome
m ue Klassièae ouuneiu.
run nu de toepassing voor Engieland! Cpn-
lïum ee zyn van aive zeeen, (jm bezitter
van de zeecentraüteit „fc>ea centrauty"
juist aan déze voorwaarde beantwoordt
net enailu jjr^uanje. neem een auas en
zoent net kaartje, aat luidt: „hainoikk met
de grootste massa, land dan zuit gy
zien, dat Londen het wiskundig middenpunt
vormt. Van dit machtige handelsemperium
uit vaart gy met uw schip tot naar de ver
ste uithoeken der aarde, hier is de door
de natuur gevormde opslagplaats voor ali'e
„Gyen, ande)e plek
dan op eefi contingent juugeno, me*
komstig It de Drentsche venen, n*aa* tvSReldsche rykdon
ip'uit het midden des lands! der aar<Jp (zegt-Bowles) voldoet «aan die
j „Nijtuurftjk hebben we ze toch op d.e w?e voorwaarden centrum te zyn van V.
oogen gekrurd", vertett de dokter. Hif j tegelyk door de zee omringd
teekende «feiartoe op het pord in het hoe meft den aardbol ook wendt
scheikundelokaal vier hoofdletters E, u n hoaxft dp Sea
één met de drie poolen naar recht, éen of k*rt. Engeland aUeenta«ft JtaI
rihaiMinks, één ipe£ de pod ten naar boven f centrality" en het moet Wel ha&r voor alty
en één naar beneden. En nü mochten de jbehouden, want vorm en inhoud van den
•vief jongens piet de vingers aftrigeven j db^1 ii-KKen Voor immer vast",
de richting van de pooten van eiken,nippnt
1 door den kapïfei*%n te wijsen E. Ove- I Maar wam' it zoo ia. zoo n^ent de
water rij in de kuip hebben., I rlgens was pok dit/experiment een der.) schrijver verder, daar is juist de v w ne
inmiddels zijn onze Jeuedlgd recrcuteif heeren nog te machtig^ men slaagde ef d e r zee, het verzekeren van de vrije
nief in, het hem aan zijn ongeoefender- vaart voor alle voikeIlj Edgelands taak, ja
stand te brengen, zoodat de dokter hem de dslagl zsner heerschappij.-
'in 's hemelsnaam maar zonde/ oogonder-
zoek liet gaah, fenomeen 1 g
even diep zuchten, nog eens, tab J Qnze compagnie is dezefdkgeTl ver
maar, in orde! Eve'n de mond open, u rjjk( met enkele afgekeurde [soldeniers
zeggen,-b is ftjet noodig^leed je maar 1 uit het Veldleger, die wèl.ge&hikt ble- i
weer aan. ken voor den dienét in het depot, maar
Negentig procent is onmiddellijk goqlfl- j n*iet yoof dien in het'vejd. Onder hen
via een soidaat-zlekenverpiegèr bij den
kapitein- en lui^nant-döktejr beiand.
„Vooruit jongens, het bovenlijf o«tbloo-
ten, en vlug!" Nu komt de Stetoscyop er
aan te pas, borst en rug worden afge-
gekeurd, tien procent moet morgen nog
eens terug komen om opnieuw in het
Ijoekje bij de zilvermeeuw te gaan staan.
Hu» suiker- of eiwitgehalte is dezen
middag geanalyseerd en te licht bevon
den.
„Morgen ghatyiet beter", zegt optimis
tisch Se k.ai>!tein-dokter.
Kobus, de nieuwe aanwinst.
■Bevreden raadpleegt hij zijn horloge:
mooi moyenne, zooveel recruten
uur, we blijven nog onder den tijd,
we er voor vastgesteld hebben!"
den korpo|aal-dokter meldt zich
heh voor oogonderzoek een zon
derlinge kwant. Volgens de aanwijzingen
van den dokter bedekt lw hot linkeroog
en staart dan met het .rechteroog naar
de bekende plaat met letters.
„Wat wijs ik nu voor een letter aan?"
vraagt de dokter, en legt den vinger op
een der kleinste maten.
„Ik weet het niet, dokter!" 9
„Dan zullen we een maat grooter ne\
men. Wa* is dit voor een letter?"
„Ik zou het u niet kunnen zeggen!
„Nog een grooter. Deze dan!"
„Ik weet het heusch niet."
De dokter-denkt: die kerel is
blind of hij simuleert, eni hij wijst ten
einde raad op de gewekfige X, Öie op
het eerste rijtje troont, en die urart in
den orrdrek zichtbaar moet zijn.
„Zie je dan deze letter?"
„Jawel, dokter, lk zie 'm heel goed."
.^Ha.'we vorderen," verzucht «de dokter.
„Welke letter is het dan?"
niet voot dien
I bevindt zich een type, dat waard IS, ixl j
deze kolortimen vermeld te worden. Een
knaap met een uitzonderlijk figuur, het
hodld en de armen van, een bokser, de
beenen van een voetballer, iets te klein i
voor zijn omvang, iets te brutaal voor
den militairen dienst, en met een roeke- f
t looze durf, die hem al In hqel wat can-
flicten heeft gebracht
Om ee* enkel staaltje van zijn moed
te geyeiv zwemmen kan hij niet, maar, f
1 toen hij een kameraad/ in de „overdeKte"
van den hoogsten duiktoren zag afsprin- i ^at doe je> kapitein,
gen, klom hij doodleuk de trapjes op, en
deed het "óók. Te voren had hij .vier ka-,
merad'en aangewezqp, die hem, fils hij
omhoqg kwam, moesten redden,.en als i
I hij zonk, op moesten duiken. En toen
tjoempte hij riaar beneden en brak met
oorverdoovend geweld slechts den wa-
tetspiegel. Borrelend, proestend en hoes
tend, met een vuurrood hoofd, kwkm hij
omhoog en zijn \fler kameraden sleepten j
hem ijlings naar den kant.
Deze week kreeg hij een pluimpje van
,den tfïpiteln, Omdat hij tijdens den veld-
'dienst zoo keurig „gedekt" door het wei
land was geslopen.
Dat heb Je zeker nieer bij de hand ge
had, Kobus?"
„Jawel, kapitein, het heeft me zelfs
zes maanden brpmmen opgeleverd!"
„Hoe bedoel je?"
„Nou, ik was indertijd zoo op m'i) een->
tje een velddienstoefen«(|tte^onnen, ik
kroop prachtig door >ggB weiland, en
voi\ti daar "feen stevig ljM| touw. Nou,
deren tot aan de verste uithoeken der aarde
mogelyk,'veilig en, door niets (bedreigd is,
zoolang blyft Engelands eigenaardige
machtrover de vrepmde volken bewaard, on
der deze veiligheid komt dit groote voor
deel, hetwelk h^flop de andere volken voor
heeft,, te vervalen, "Engéland heeft der
halve den geheefen last der „Sea cAhtrality"
te torsen, d.w.z. de veiligheid op zee te
•waarborgen". i
Ziedaar d^verklarihg, die een*Engel«ch-
man\geeft%gn het geheim van zfr land als
beheerscher der wereld, als—drager van
heerschappen van vrijheid tevens.
T ook nog een
velddienst
geweer!" „Eet
arm... geweer".
'touw heem
je mee, dat spreekt, vanzelf. Ertrin, laat
lk nou thuis merke-
koe aan dat touw t-
kostte me zes maanden, kapitein.
Kobus kreeg onlangs met zijn groep
geweer-exercitie.
„Aan den, schoutt
af... gèweer!" „In
„Zet af... geweer!"
Automatisch volgt Kobus de comman
do's maar met zijn gedachten is hij bij
het fleurige, kittige ding, dat op het bal-
con van het'huis aan den^o ver Kant de
ramen aan het zeemen is. De wind stoeit
door heur gepermanente lokken, zoodat
ze soms reclft overeind staan, en terwijl
ze die opstandige haren koket gladstrijkt
kijkt ze af en toe teftluiks naar de söl-
daatjes, die voor het huis paradeeren.
Het dreunt Kobus ln de ooren: „In den
arm... dat meisje?"
't is er uit, voor hil het beseft:
„Sergèant, commandeer nou eens: in
den arim... dat meissie?"