Brieven uit de Hofstad. Géiden voor de Rijkswegen in Groningen en Drenthe. Schoten in Mandsjoerije. De wonderen der raJio-activiteit. Hoe bewaren wij onzen wintervoorraad De kunst van sparen. „De duivel schiep de Preiselbeeren." Snoekbaars. 1 MDIII. Het nieuwe stadhuis. Hoewel de plannen voor den bouw van een nieuw stadhuis, gelyk wij een vorige maal al vertelden, door de tijdsomstandig heden weer in ^le lucht zyn gaan zvmveh, heeft tie Tweede Kamer itoch het wetsont werp goedgekeurd om allerlei onteigeningen met betrekking tot dien bouw mogelijk te maken. Het is namelijk de bedoeling ver schillende breede toegingswegen tot het Alexanderveld te maken, dat nu vrijwel in gesloten ligt. Voor dit doel dienen verschil lende grootspanden afgebroken te worlleU en het is klaarbiykelyk niet'gelukt langs minnelijke weg tot aankoop te geraken. Van den oud<T Schevpndngscheweg af wil men een monumentalen toegang tot het stadhuis maken, zoodat dit op zijn voordee- ligst zich aan het oog vertoont. Het is voor het oogenblik alles een mooie illusie en wij zijn sceptisch genoeg om te vreezen dat het geheele plan no,g vele jaren een droom van de architecten zal blijven. Het is hier een plan van een paar millioen gulden en dat is in dezen pjd niet voor de poes. Wanneer me« in de oude stad gaat „breken*' is het altijd een dure geschiedenis, want de omgeving, 'die er ten slotte over blijft, past dan heel weinig bij het nieuwe. Menigeen, die vaak Den Haag heeft be zocht, weet het Alexanderveld niet te vin den en als hij er thans eens op uittrekt zou hy min of meer gedesillusionneefd terug komen. Het is een groot zanderig veld, dat de he\ft van het jahr onder water staat, o^dat het iets te laag ligt en geen afvoer voor het water heeft. Aan twee kanten ligit het aan den weg, maar de beide andere kan ten worden ingenomen door achtergevels ^an woningen, die weliswaar tot de betere soort behooren, maar toch allerminst een fraai geheel vormen. He.t is ons nooit recht duidelijk geworden hoe men die om lijsting wil wegwerken, tenzij het de bedoe ling is op den duur alles af te breken. Maar dat zal een ongelooflijke hoop geld kosten! Toch wl het dien kant uit moeten wil men hier iets grootsch tot stand brengen. Ge lukkig dat de overheid geen haast heeft en bovendien de kosten voor een goed deel op de schouders van liet nageslacht kan laden, dat er het meeste genot van heeft en dus het meeste mag betalen, al heeft vhet aan ede oorspronkelijke beslisèing part noch deel gehad. Te weinig wordt dit wel eens over wogen by het nemen van dergelijke ver strekkende besluiten, die jaren èn jaren lang de schatkist voor zware offers stelt. In ieder geval is hef gewenscht, dergelijke groote uitgaven afzonderlijk .te financieren, zoodat elk daarvan op zichzelf beoordeeld kan worden en niet alles-in één pot wordt ge daan, zóódat 1iet niet meer is uit te maken waaraan dit geld is besteed. Inmiddels heeft het -Dagelyksch Bestuur onzer gemeente nog geen definitief ant- yoqrd gegeven op de vróag of het de stad- huisptónnen wil doorzetten of stopzetten. Bij het begrootingsdebat zal djt punt wél nader worden behandeld. Belangrijk vooy onze financiën is het óokj». dat de vissrherij .te Saheveningen weer eeni- germate is herleefd. Nadat deze onder den' indruk de» Septemberdagen was stopgezet, is zij geleidelik weer op gang gebracht Dit beteekent niet allee/" aanvoer van de veAsmiddelen en missshdfn mogelijkheid van export, maar vooral ook verdienste \\ior een deel der Schevenii gsche bevolking. Al\. tyd is het voor de g meentekas een duur zaakjp geweest wamw er de visschery niet^ loonend was, want de ^meente kreeg dien tengevolge weer vjjje Steuntrekkers ten ha ren laBte. Bovendien is\de werkloosheid opN Schevenihj^Jfe ook in vele andere opzichten een oéaangenapie kwestije. Het leeg en dogk loos rondloopen van zoovelen jonge ifiarin#/ en jongens heeft ailtijd zeer ernstige# be zwaren, die wij wel niet nalfer behoeven uit een te» zetten. Scheveningen is nu eenmaal' een eenigszins vreemd dorp» omdat hef in de' onmiddellijke nabijheid van een groote stad ligt en aan den invloed, daarvan niét ontkomt. Dat die Invloed jn den regel niet de gunstigste is, laat zich begrijpen. Hoe langer hoeminder heeft dit gedeelte van Den Haag een eigen karakter behouden wat beti^ft z{jn maatschappelijke structuur; het is een wjjj£ Vjn de stad gewonen,. terwijl de Duitsche militairen kunnten trouwen by volmacht. J Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Berlijn; 0 Ter vergemakkelijking van huwijlken van militairen is een verordening uit gevaardigd, op grond waarvan pen hu welijksvoltrekking kan worden toege laten zonder dat de man voor den amb tenaar van den burgerlijken stand moet verschijnen. Wie te velde staat, kan op grond van deze verordening tegenover zijn bataljonscommandant verklaren, dat hij in het huwelijk wil Treden, ter wijl de vrouw dan voor den ambtenaar van den burgerlijken stand moet 'ver schijnen en verklaren, dat zij wenscht te trouwen. Daarmede is een mogelijk heid geschapen, dat verloofden, die het voornemen te huwen niet meer konden verwezenlijken, omdat de man moest opkomen, dit thans zonder verdere moei lijkheden alsnog kunnen doen. De goudvoorraad van de Nederlandsche Bank Moet de - devaluatiewinst gereaii- seerd worden? Blijkens het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de begrooting van Financiën voor 1940 stelden verscheidene leden de vraag, of de tijd thans niet gekomen is om over te gaan tot de reali satie van de winst op de goudvoorraad van de Nederlandsche Bank, wélke zal Imufip te ontstaan bij fixate van de waarde van onze munteenheid op eep lager niveau. Als deze leden op het ne men van een beslissing in flien gj^st wj|- den aandringen, dan was dat niet, om dat zij van oordeel waren, .Jat aan die winst onmiddellijk een. bepaalde bestem ming behoort te worden gegeven. Zij meenden evenwel, dat de door hen be-' oogde maatregel er toe zou kunnen lei den, dat in belangrijke mate op de vlot tende schuld werd afgelost, waardoor een niet onaanzienlijke rentebesparing zou wdtden verkregen. Naar het oordeel der hierbedoelde leden zou het treffen van zulk een maatregel niet behoeven uit te sluiten, dat de waarde van de munt zwevende wordt gelaten. Inuners, vol staan zou kunnen worden mee een voqr- loopige fixatie, wel,ke ndg de mogelijk heid van eenige rijzing ®f daling zou openlaten. 1 Andere leden meenden -in dit verband te moeten, opmerken, dat de vraag, over welk bedrag uit hoofde van de waarde stijging van den goudvoorraad zal kuiv Aten worden beschikt, niet ka^ worden losgemaakt van de andere vraag, welke verliezen het egalisatiefonds in de toe komst nog wachten. bevolking nog in aaW en wezen een mirf of meer zelf^andig karakter heeft bewaard. Het is in de laatste kwarteeüw echter juist het mannelijk gedeelte van hét opkomend geslacht, dat dit karakter hoe langer hoe meer a^n het verliezen is. Het meest blijkt dit uit het afleggen van*de typische klee derdracht. Op zichzelf lykt dit maar een uiterlijke vorm, doch de wijziging ervan is een gevolg van het verlangen om niet lan- gfr Als „mjpir een Scheveninger"y£esigna- leejaJJe-atean. jMen wil liever op®an in de groote massa én niet meer door\yn klee- ren opvalleny' BjVsJiet vfouwélijkê deel is dht| nog-niet z4ó sterk onwikkeld, hoewel hier het laten- varen van de „dracht'^. ook steeds mqer toe neemt. Er is een deel, dat het bewaren van die traditie als een eer beschouwd; er is een ander deel, dat ook' liever opgaat in de massa zonder op te valltn. Er zyn er ook al die min of meer tweeslachtig jiandelen en dit wekt bij anderen wre'vel. Tijdens „negottie" met visch of tyderfs hun dienst in huis of hotel dragen zy hei Schevening- s^he costuum, maar in het o/erige deel van s,hun leven, met name Zondags, verwisselen zij dfè \oor „stadskleerenT: Dit alles is een symptoom van den invloed,'die van de na bijheid der stad uitgaat. De assimilatie heeft bezwaren omdat de geest zfch niet jfoeet te assimileeren. Men gaat naar de Stad om onojKg^pkt café en bioscoop te Ijle^oeken, wat mn in het kleine copiph oude dorj) niet durft te doen. En bovëndia^is hei leegloopen klier jon gere mannen Jftfcp ander opzicht,Veljjk te tyegrypen v^alt^SBug) gewenscht. Ian kan zich dus slechts verheugen over de hekieving van de visschery". HAGEN J GRONINGEN EN RENTHE ft ZWOHOKN GRONINGEN NJCWOTIN BESTEDING DER GELDEN UIT HET VERKEERSF0ND5 1940 'GIETEN J A55 tN tcrApci COEVORDEN zwoUe Indien de Verkeersfondsbegrooting 1940 door de tijdsomstandigheden geen ernstige wijzigingen ondergaat, zullen in het komen- de jaar weder-belangrijke verbeteringen in het RykswegenneJ van de provincies Gro- j ningen en Drenthe tot stand kunnen worden gebracht, schrijft de K.N.'A.€. De voornaamste werken zijn de volgende: 70.000 voor de voltooiing van rij- j wielpaden langs den weg Groningen- Zukfhorn. ƒ130.000 voor voltooiing grondaan- j koop voorde wegverlegging om Noord- en Zuidhorn. ƒ100.000 voor aanleg rijwielpaden langs het gedeelte Noordhotn-Grijps- kerk. 4'. 90.000 voor wegverlegging om. *G 1. 3. 'Grijpskerk. 5. 15.000 von^oltooiing van rijwiel paden langswK wegvak Oosterhooge- bfug—Ten Boer van den Wég Gronin genDelfszyl, *30.000 voor grondaankoop voor aan leg rijwielpaden langs het wegvak Ten BoerTen Post van den weg Gronin gen— Dekzijl. 30.000* voor grorfdaankoop voor weg verlegging om Ten B^t. 40.000 yeorn grondaankoop voor nieuw wegvak Appingedam—Delfzyl. bO.QOQfd/por grondaankoop - ivoor nieuw ^egvak in Groningen varf den we£ Groningen^-Nieuwe^ Schans. 80.000 voor aanleg wegverharding op nieuw wegvak'te Roodehaan. ƒ270.000 voor grondaankoop voor nieuwe wegvagen te HgMfezand, Sap- pemeer, Sch^hda en Wffisehoten. 60.000 voor grondaankoop voor ver betering wegvak Beesterhoogeq,—- Nieuwe Schans van de* weg Gronin gen— Njeu^e Schans. 35.000 voor hef in verkanting leg gen van de bestrating in bochten na uW den weg Coevorden—'Emmen. 20. 85.000 voor xerAetering doorgang Coevorden. 21. 47.000 voor voortzetting grondaan koop en uitvoering #n het wegvak Assen—Rolde. 22. ƒ400.000 voor aanleg nieuwe en ver betering bestaande wegvakken van den weg WildervankAppingedam. 23. ƒ370.000 als tweede gedeelte voor overbrugging van Damsterdiep en Eemskanaal in den weg Wildervank— Appingedam. 24. ƒ100.000 voor aanleg verbetering van den weg EmmenTer Apel. Volgens de begrooting zou in 1940 resp. ongeveer 750.000 en 445.000 als Rijks bijdragen voor de provincial<^(^gen in Gro ningen en Drenthe kunnen worden verleeed, terwijl dan voor'de tertiaire wegen resp. 157.500 entf 128.500 beschikbaar zou zijn. GEMENGDE BERiCKTEN. Na Eeb aardverschuiving treft onder neming in Indië. fotografische opnamen werden Voorzetting te verwachten, r wer® gereden naar dc plaats, ^De „Doll Courant" verneemt, dat op de M>ordeljjke helling van de Sinaboeng, .aarf de zijde van het meertje Laoliawar, jzware aardverschuivlngèn zljn-«econsta- li^ze begonnert pp ongeveer 200 M. van den top van de berg en schoven op de sinaasappelondprnemhSg van n. De familie Konijn i heer Konij; woning, welke op Konijn Is de onderneming ligt, ontvlucht. Vele inheemschen zijn, •«H die de auto heeft zien voorbij komen, gevolg van de toenemende bdrgverschul- vingen, eveneens met have en goed ge vlucht. In de kampongs weerklinkt overal de tong-tohg. 1 De verschuiving schijnt nu voorloopig tot Stilstand te zijn gekomen. De', sinaasappelenaanplant is bescha- .14. het opruimen van de trambaan -in ittn digd, terwijl vele volkstuinen en een complex sawahs bij kambong Sigarang zijn vernield. Gevreesd wordt da}, bij voortduring van de huidige regens een voortzetting 'v{in deze ontzaglijke aardschuiving van de Sinaboeng te verwachten is. marechaussee en gemeente-politie afge- In den loop van den ochtend was door werklieden de Knlplaan, waarvan te wegdek door den regen van de laatste dagen in een deplorabelen toestand geraakt, ln orde gebracht. Alle getuirm die ten aanzien van den moord wS gehoord, waren naar het Oemeentehute in Leidschendam ontboden. Om ongeveer half twee vertrokken de rechter-commissaris, de officier van. Jus title, de verdediger van den verdachte A. en eenige Rijksrechercheurs in een vijftal auto's naaf Leidschendam Bij het gemeentehuis sloot zich'bil dezen stoet aan een auto, waarin gezeten waren de burgemeester dezer gemeente de heer Keyzer, en enkele veldwachters' Om kwart voor twee arriveerden de auto's aan de woning van het slacht- oLffer. De auto, waarin het misdrijf werd gepleegd, genummerd GZ 62506 reéd achteruit den afweg naar de woning van v. d. Horst af, evenals dit op den be- wusten Vrijdagmiddag geschiedde. In het woonhuis werd de ontvangst welke indertijd den verdachte A door de huishoudster A. v. Es en haar vader was bereid, in scène gezet. Nadat men hier ongeveer een half uur had vertoefd werd met de auto de Kniplaan opge reden. Gestopt werd op de plaats, waar de moord moet zijn gepleegd. De wagen stondr met de voorzijde iets naar rechts, aan den linkerkant zóóveel ruimte open latende, dat het mogelijk was, om ae auto van den caféhouder v. Felzen, die uit tegenovergestelde richting naderde, te doen passeeren. De reconstructie hiervan nam gerul- men tijd in beslag. De verdachte A., die werd voorgesteld door iemand, die in de unieform van korporaal was gekleed bleef buiten.de auto staan met de hand aan een der portieren. Dit was ook ge constateerd'veertien dagen geleden door caféhouder v. Velzen met zijn vrouw. Divfeit is van zeer veel belang, omdat hieruit kan worden afgeleid, dat in den wagen de .hoofddader heeft gezeten, zdb- als dit door A. aan de Justitie is mee gedeeld. Het blijkt, dat van den móórd ook nog drie kleine meisjes getuigen zijn*ge weest. Zij zfjn per fiets de Knlplaan in dê richting van den Oostvlietfareg afge reden en zijn de auto van den misdaad gepasseerd. Deze kinderen waren ook nu bij de reconstructie tegenwoordig en moesten precies laten zien. op welke wijze zij langs de'auto hebben gefietst. Ook. de vrouw van den caféhouder v. Velsen moest omstandig mededeelen, wat zij had waargenomen. Achter ln de auto, waarin het misdrijf gepleegd is, lagen dkele 1" dekens, de reconstructie waarvan gemaakt gereden naar dc plaats, waar het lijk vin v. d. Horst, n.l. vlakbij de boer derij van v d. Zalm, door een hengelaar werd gevbnden. Hie<Jvaren ook de dochters van v. d. Zalm aanwezig; zij hebben n.1. de be wuste auto op deze plek zien keeren. Daarna reed men den Oostvlletweg af naar de kom van Lèidschendam. Bij de sluizen stond d<A brugwachter De Hoogh, weg Gropingen---De Punt. 100.000 voor grondaankoop vaar nieuw wegvak GroningenDe P|nt. 144.000 voor voytzdtting der ver betering van het Wegvak Leembrug Veenhoopsbrug van den weg Meppel- 62.000 voor voortzetting der verbe tering van het wegvak Pij lebrug Boschkampsbrug \^in'denkweg Meppe!- Assen. 31.000 voor voortzetting wegver- 1 egging om EesJ^ 45.000 v^or wrljfi door Emmen. 100.000 voolf voorbereiding en grond aankoop tegfverdere verbetering van waarbij hij constateerde,., dat achterin een groote plas broed lag. Auto-ongeluk eischt twee dooden. Taxi n^bij Makassar vtrongelukt. Twee employé's "van Lindetlto«st^ dood. Twee personen gewond. Gisteravond nabij Pangkadené een taxi verongelukt. Van d^r inzittenden werden ir. J. Prüc kim airman Liifdeteves te Batavia en de heer L. C. -R. Boers, van Lintetdves te Soerabaja óp slag gedood. J De Inlandsche chauffeur w^rd- licht ge- wond, terwijl de corhet zware verwon- 'j dingen bekw£i«. ^4- De slachtóf»rs waren Woensdag met I de K.N.I.L.M. Je Makassar aangekomen. Zij insnecteerden een rijstpellerij te Paré !rd|tering doorgang De Leidschend^msche roofmoord. Reconstructie v%n het misdrijf. Verdachte At was niét tegenwoordig. Precies veertien dagen na den moord /Paré, waarna zij naar Makassar terug- op den Stompwijkscheh Veekoopman C. fl|den. v. d. Hofst, heeft op last'van de Justitie.» f #be oorzaak van het ongeluk te het feit, gistermiddag een reconstructie van het dat de chauffeur door de groote aiel- misdrijf plaats gehad. Zoowel feön deel held «jn macht ovér het stuui; verloor, van den Stompwijkschèweg, de geheele waardoor de auto tegen een boom op- Kniplaan en de Oostvlletweg yraren door reed. Zofek het geluk altijd in huis; nooit huiten. FEUILLETON. t Roman van NORBERT GAR AI N Nadruk verboden. 43 Zij wil"'spréken, hem waarschuwen, nfaar zij vermag geen góluid ovey de lippen to' brengen. Zij wil haar hand opJigffen om met een énkele beweging den eerwaarden vreemdeling op den om- j vang van.^het gevaar opfhérkzaam tc maken, maar haar arm is als verlamd. Ook haór voeten seiiijnen, nu den dienst' te weigeren. Kreunend sleept zij zlcji voort. Zij kalden vreemdeling niét meer bij houden :®»eeds snellef schijnt hij tc lospen ep» steeds grooter wortjt de afstand tusschen hen beiden. En dan breekt ^e angst uit ^aar los, zij schreeuwt en schreeuwt föt hdar doordringenda kre^t( zich losmaakt üitr ha^r moiTd en wegloopt, alsof hij bee- nep pad} Öij loopt, hij reftt oni den ver heven vreemdeling in'tc halen, maar bij a razenden loop verliest hij den adem en de kracht en' hij eifidigt in een mach teloos steunen... Dan schrikt Mizu wakker. Haar gezicht is nat vah tranen. Zij karf nogniet fang geslapen hebben, want de maan staat nog net zoo helder aan den hemel als toen zij Insliep. En toch kan zij geen oog meer dicht doen. Nieuwe, zeldzame' gewaarwordingen nemen haar denken.in beslag. ZIJ gaat aan het raam zittéh en staart naar bul ten. Zij zit daar nog als de ochtend komt en maan en sterren uitdooft. De zon werpt £aar oclTtendgewaad van roode en violette wolken af en schrijdt statig opwaarts naar den hémel. Een nieuwe dag... Het meisje, dat daar- aan Het raam zit is niet meer de kleine Mizy. Het is haar zelf. nog niet diüdelijk, wafer in haar omgaat, wat zij eigenlijk wil. Maar één ding weet zij zekerï. Naar de Bngelsehe l&issie^chpol gaat zij niet meer terug. i% Nr. 13. Meneer Kumac'hi. No. 10, wiens verblijfplaats slechts Üen kopstukken der Japansche spionnage- centrale bekend is, woont dis eerzaam «ceder in Tientsin. Hij schijnt geheel Jn zijn vak op» te gaan. Dagenlang kan men hem- aan het strand zien, waar hij een wakend oog hóudt^over rfWn uitgebreide visscher'svloot. Vaak odk maak^ meneer Kumachi groole reizen, maar miarover verwondert zich nlemdhd, -want iigenlijk Is hij een manusje van alles, door wiens bemid deling men al het mogelijke kan koopén er\ verkoopen. Vandaag krijgt meneer Kumachi be zoek van iemayd uit Wladlwostok, e^n zakenvriend, met wien hij reeds sinds jaren in relatie staat. Het is een Rus van Tartaarsche afkomst, eigenlijk eveneens reeder van beroep', zij het dan, dat hij van tijd tot tijd ook wel eerfö zaken doet ln opium en andere verdoovende midde- len. Ditmaal draagt zijn bezoek aafl^ me- nggr Kumachi al een zeer zonderling ka- rOTter. Öij verlangt namelijk niet minder dan 30.000 yen voorbeen enkele medédeellng. Als méneer' Kumachi hem, stom ver- baasd over dézen eisch, aénstanrt, zegt» de Rus, terwijl hij kalm zijn glas, uit rust gebrouwen dat^ hij zijn gi kan moedeeler, 83 pn 210.' mét name petroleuml ren. Daarb: Van een mi op de h< brandewijp leegdrinkt, "iceK het een en ander 'eV de nummers 61, 40, oyer een JapTanner, Ta, die zich nogal $oor schijnt te interessee-^ hij terloops f!e naam hem van een en ander heeft gebracht, een amb tenaar van dgn Russischen spionnftge dienst, die" door dêzè kidiscretié veel ris keerde en daarvoor natuurlijk behoorlijk ihoet wordén betamd. 1 Zij worden het eeris op 25.000 yen. N En dan verneemt meneer Kumachi, dat 61, 49, 83 en 210 vermoord zijn. De be- Hptiten daaromtrent van Nashigata aan de Sovjet-regeering waren zeer uitvoerig, zoodat de Rus in staat is een vrijwel vol ledige beschrijving \,e geven van Nash.1- gata's strijdwijze tegen eenige, in China gestationeerde Japansche spionjién. Mftuur later vertrekt meneer Kuma- chlylt Tlentsiri en den volgenden dag tJfevipdt hij zich reeds in Pe^hg In een van de nauwe straatjes, waar aan deze stad zoo rijk is, huurt hil eén winkel, welke nog dienzelfden na<(^t met allerlei Japansche producten, weefsels, doeken, waaiers, beschilderde doeken, vazen en aftdere kunstvoorwerpeh wordt gevuld. P Bij het aanbreken van den nieuwen dag is alles voor de opening van den winkel gereed. Uit de ramen hangen breede, roode Tinterffihet gouden Chihee- sétie lgtters beschlflfeïd, welke de voor bijgangers minzaam uitnoodiéen „In het gelukkige Nippon" met een bezoek te Overdag staat meneer Kumachi voor den winkel en wacht op zijn klantep. In werkelijkheid echter heeft hij slechts be/angstelling voor het huis tegenover zi/n zaak, dat door een hoogen muttf is omgeven. Het huls heeft slechts één ver dieping, maar het valt op door een bui tengewoon breed terras, <lat door dikke,, oprolbare stroomatten van de buiten wereld is afgascheiden. V Öeeds na een dag aldus oAden uitkijk té 'hebben» gestaan, weet Hij* dat de Ruê ynmrheid heeft gesproken,want $og diezelfden middag ziet hij hoe Nashl- ^gata, als hij zijn \yoning.verlaat, eenigs zins verwonderd blijft staan bij het Aan schouwen van den nieuwen Japanséhen winkel. De volgende minuut is hij bin nen, hij een lang gesprek heeft met meneer Kumachi, wfen hij belangstel lend vraagt uit welk deel van Japan hij afkomstig ls qn dien hij teiy slotte ver blijdt met eenige lnkoopen, welke ln het tegenovergelegen hyls moeten worden afgeleverd. Vooral met deze laatste opdracht is meneer KftYnachi terr zeerste Ingenomen, want nu krijgt hij tevens gelegenheid zich van de Inrichting van Nashigata s woning op de hoogte te stellen, hetgeen voor zijn plannen van zeer veel belang is Het zóu zeer gemaxkejljk zijn geweest NaAhlgata, toen deze zich ln den winkel ophield, door een kga^ uit den weg te ruimen, maar het la niet alleen om Nashigata te doen. Allen, £ie aafi den moord op deri Japarischen 'geheimen agent, hebben meegewerkt, zielen daar voor moeten boeten. Het pntbreekt méneer Kumgchi niet aan ondernemingsgeest. Eenige uren later ontvangt 210 een telegram uit Tokio met de mededeeung dat nr. 7 zich te middernacht aan Wjn wonihg zal vervoegen.. Nr. 7, aldus luidde de toQlichting. is de plaatsvervanger van nr. 15, wien? Loopbaan als JaPaJlsc^\®^" helm agent a&t den order voor tweedui zend ton kopererts is afgesloten. Inderdaad wordt er om 12 uur drie-#, maal geklopt op de poort ln den muur. weyce jiet huis ln- eeft laügen, smaiien reqhtljoek omringt. Er naderen voetstappen: (dan woru van hinnqn een grendel weggeschoven. De déur. Wdtdt op een'kier ^geopende» daarachter verschijnt het ohdoorgron- delijke gelaat van een Chinees. Ik ben nr. 7, zegt dq mgn voorn* poort, 210 verwacht 19e. DeVChinees knikt. (Wordt vervolgd yele jaren zijn verloopen, sedert Pierre Curie en m&dame Curie, zijn vroegere assistente, in een kleine loods ini het Quartier Latin het Pa- rysche Radiuminstituut oprichtten. Thans beschikken hun erfgenamen* hun dochter Irene Curie ên haar echt genoot Frédéric Joliot,- die het levens perk der beide groote geleerden voortzetten ,over geweldige, met de modernste vindingen van wetenschap en techniek toegeruste laboratoria, waar zij hun onderzoekingen onver moeid voortzetten. In de Parijsche voorftad Ivry, in een zeven verdiepingen hoog gebouw, staan twee reusachtige, loodrecht in de lucht wijzende kanonnen tegen over elkaar opgesteld; plus- en mi- nuspool van een electrische sterk stroomleiding, die bliksemflitsen van drie millioen Volt uitzendt. Deze blik sems versplinteren atomen en bren gen hen tot explosie. Dit schijnbaar zoo eenvoudige procédé is het levens werk van het echtpaar Joliot-Curie. Het wonder van de kunstmatige radio-activiteit. Ieder lichaam, vast of vloeibaar, organisch of anorganisch, bestaat uit een onnoemelijk aantal, uit milliar- den en nog eens jnilliarden uiterst kleine eenheden van materie, de zoo- genaamde atomen, die soms, onder bepaalde omstandigheden tot explosie komen. Pierre Curie had ontdekt, dat radiumatomen het gemakkelijkst ex- plodeeren. Zijn schoonzoon gaat vei- der: hij wil en het is hem gelukt kunstmatige, radio-a«tieve licha- men maken, welker atomen'men even gemakkelijk en willekeurig tot explo sie kaïf jjreng^n al& die van het ra dium. In dit experiment is hijv geslaagd. Hy versplintert atomen en gehfruikt de pverbljtfseten der werkleindfe ato men, de zogenaamde{neutrone^, als 1 een soort projectielénflfj slingert ze 4 te^n de radio-actiafe atoipen, die hij op deze wijze tot explosfy tirengt. Een zeer merkwaardige rpachine, het cy clotron, een soorK machinegeweer, schietj verscheidene maarden neu tronen in de secund^af op|de radio actieve lichamen, welke men tgk#ex plosie wénsoh te brengen. Het atoom al§ bron varMn&urU'- En nu komt het ïaatkp b^É^Tan dit wetenschappelijke Aocedej dat de enorme beteekenis v|or de ï^actijk van deze géheele methode in het licht stelt: wanneer het^elukt, de explo sie der atomen; zoo volkomen te doen samenvallei>, dat zij niet na ëlkander, doch precies op hetzelfée tijdstip alle tegelijk plaats hebben, dan ontlaadt men daarmedl een hoeveelheid ener gie, waarbij d* energie van alle elec trische centrales ter wereld volkomen V in het nier zinkt. -vDe atomen van een gram radium M>ben, onder inwerking van het cy clotron tegenwoordig om geheel uit een te vallen, niet mindtr dan 3200 t j^ar noodié". Het is het echtpaar Jo- liot-Ourie en -fetA beiae medewerkers Halban en Kowasski, de grootste ra- diumspecialisten van de wereld, ge- fjukt, dezen tyd aanmerkelijk fe ypdu- ceeren. TEn hoe meer de voor volkomen explosie benoodigde tijd kan worden ingekrompen, hoe vefl|er de concen tratie der atoom-explosie kan worden doorgevoerd, des te( dichter men ge naderd zal zjjji tot het einddoel: de ^«ktijdigfe explosie. Telkens kómen zü 'een stap vooruit en zoo kunnen zij aast uitrekenen wanneer het groote doel bereikt zal zijn* Een munt die den EiffeÜjoren drdagtt Het doel is, zooals gezegd, hoeveel- Wen energie vry te makenj groot genoeg, pm alle industrieën van de ele wereld, van drijfkracht te voorzien, de menschheid duizenden Jaren verwanriipg, voedsel en ^opifort te verzekeren, onafhankelijk van de natuurlijke énergie- en warm- bronnen als steenkool en petroleüm. De atoomkanormenvan Ivry. Het gelijktijdig tot explosie bren gen van de atomen van een „sou", zoo-zegt professor Joliot, zou een hoe veelheid energie vrijmaken van 2400 milliard P.K., dit is voldoende'om den Eiffeltoren 50 K.M. ver door de lucht te slingeren als een voetbal, om om een goederentrein met 40 volgeladen wagons zes maal de aarde rond te laten rijden. Voor den leek klinkt dit alles als een roman van Jules Verne. Maar ae Nobelprijswinnaar Frédéric Joliot is allerminst een fantast, evenmin als zijn geleerde vrouw Irene, de dochter van het geniale echtpaar Curie. Bei den zijn geleerden, die geen ander levensdoel kennen dan de vorderin gen der wetenschap in dienst van de menschheid te stellen. Hun plan, waarvoor men zonder zich aan over drijving schuldig te maken, het attri-v buut „grootsch" kan plaatsen, „ener- I gie voort te brengen door middel van atoomversplintering", maakt onge- I twjjfeld kans, eens werkelijkheid te I worden. Dan zullen de volken elkaar niet langer om het bezit vaan kolenmijnen en petroleumvelden behoeven te be- I strijden. De energiewinning yit ato- J men zal een nieuw tijdperk in de ge schiedenis dl* menschheid inluiden, gelijk dat vroeger het geval is gv- I weest met de eerste yzerertsproduc- tie of met de uitvinding van het bus kruit of de stoommachine. Zy zal een omwenteling teweegbfengen, waar van ons ternauwernood een voor stelling kunnen maken. Geboden, dieUtans van meer beteeke ynis zijn dan ooit Begin met sparen steeds heden, niet eerst morgen, zoo vaak komt van uitstel afstel. Sparen kan op tweeërjlei wijze ge schieden, eerstefïT 'Hoof verstandig toegepaste beperking d§ii uitgaven en tweedens door het regelmatig weg leggen van kleine bedragen. Het komt er niet op ami of men veel of weinig spaartE^Ijn men- schen die veel verdienen en denken: De ryke vruchtenoogst van dit jaar zal vele doen besluiten een voorraad op te slaan op een tydstip, dat de vruchten nog niet duur zyn. Hiervoor is het evenwel noodig, dat men over een goeden kelder beschikt, die op het Noorden gelegen is en waarvan de ramen- donker gemaakt worden, ter wijl voor voldoende toetreding van versche lucht zorg gedragen moet worden. Aangezien vruchten de geu ren van inmaak en vooral de vrij sterke zuurkoollucht annnemen en daardoor veel van hun smaak inboe ten, mogen slechts levensmiddelen die geen sterken geur bezitten, in dezelf de ruimte worden opgeborgen. Grondig schoonmaken der be waarplaats. Alvorens den wintervoorraad op te bergen moet de kelder of de provisie kast grondig schoongemaakt worden. Vloeren en rekken worden met warm sodawater geboend en ook aan de mu ren wordt bijzondere aandacht be steed. Men bestrykt deze met een 5 pet. kalkoplossing, laat alles weer vol komen opdrogen en zorgt voor uit- zwavelen van eventueele kisten en aardewerk potten. Slechts door de grootst mogelijke zindelijkheid kan bederf van den wintervoorraad wor den voorkomen, ln kieren huizen me nigmaal resten van zwammen, die slechts door grondige reiniging en zwavelen vernietigd worden. Voor iederen kubieken meter heeft men 6 gram zwavel noodig; stangen zwavel zijn het gemakkelijkst te ge bruiken. Deze worden op den bodem van een oud biscuitblik gelegd, daar na met een weipig spiritus overgoten en aangestoken. Sp^dig verlaten van het te zwa velen vertrek is noodig yin verband met de onaangename dampen, die zich ontwikkelen. Open plankep, en kisten. De fijnere soorten winterooft igps- ten steeds in één laag worden be waard en wel zóó, dat de vruchten el kander niet raken. I Het is op deze wyze mo^elyV den voorraad te overzien en aangestoken vruchten te verwijderen. Planken, die uit latten bestaan, lefenen zich het best voor bewaarplaats, doch ook de latten kistjes, die men op elkander kan stapelen, zijn bruikbaar. De onderste kist wordt* b.v. op viél- leege conservenblikken geplaatst, die met zalhd gevuld worden, zoodat van gebrek hieraan rimpelen zy en dro gen uit. Het verdient dan ook aanbe veling om in een kelder, behalve een thermometer, ook een vochtigheids meter te hangen. 8590 gr. vochtig- heid»is aaiTte bevelen. Inclien de lucht in den kelder te droog is, besproeit men de vloeren met water, waarvoor een bloemenspuit zeer geschikt is. In vochtige kelders plaatst men Keul- sche potten met kalk, die het vocht tot zich trekken. Voorraad blijft goed tot voor jaar. Verschillende late soorten appelen en peren houden zich tot in het voor jaar goed. Iedere betrouwbare leverancier kan omtrent deze soorten adviseeren. Vroeger werden de mooiste appels vaak uitgezocht en in vaten gevuld met zaagsel en hooizaad bewaard. Deze worden op vorstvrije plaat sen gezet, nadat ze goed afgesloten waren met deksels. Tegenwoordig, oor den handel althans, maakt dés. moderne koeltechniek dit overbodig; doch degenen, die vruchtenboomen hebben, bewaren de geoogste vruch ten nog wel tusschenlturfniolm. Iede- „Wat g%eft het mij #of ik vyf of tien gulden spaart volgende majjid zal ik onderaf ook lucht kan toetreden; en een flink bedrag wegleggen"^ Hier van komt in den regel <ni$ts. „Ik ben toch zoo zuinig", "hqjjen we een* andere huisvrouw zeggen, „ik kom fnet heel weinig geld voor cUl huishouding toe". Maar alles waT( haar man Stalen moet: w^schreke- ying, gas, electriciciteit enz., hierop bezunigt zij geenszins. Sparen is een kunst en op het eene bezuinigen en het andere met volle handen uitge- het gladde blik voorkomt tevens, dat muizen naar boven Sunnen klauterën. De kisten worden aan de viér hoe ken voorzien van geribd karton, een ideal^ schuilplaats voor insecten, zoo dat het, door dit karton telkens te vernieuwen mogelijk is, het schade- lyke gebloed te vernietigen.x Bewaren van vruchten op Stroo is niet aan te bevelen, aangezien dit i meermalen vochtig is en de appels de I ven is zeer verkeerd. Wanneer iemand met ëéitfgoed salaris alleen voor zich- zelf te zorger^ heeft, is het ^een kunst om maandelyks een flink bedrag weg te» leggep. Doch de huisvrouw, die .1 ,j t zelfs kans, dat zy weldra gaan rot- van een matig wéekgeld een groote 1 ten^ de rottingsbacteriën ontwikke- eigenaardi# lucht aannemen. Koel en vochtigbeter dan droog en warm. In warme vertrekken worden ap pels. spoedig overrijp en loOpt men familie heeft te vM^org^STAi zoo weet te wikken en tettèlen» 'dat er nog een bedragje ovorDlijft, dio verstaat te -kunst vagi £®aren,. Wanneer een werkende vro/w zich beklaagt, dat er nooit eens een vacantiereisje voor baar over kan schieten, doch zy steeds *maar koopt wat haar invalt, dan beheert zy haar geld verkeerd. Weer anderen zyn overmatig zuinig en meenen dat zy sparen( terwijl zy daarentegen deze kunst allérmlnst verstaan. Dat zijn degenen, die het dwaas vindefi om als ze zich ziek voe- leiv naar een dokjjër te gaan. Zy blij ven maar Ioopen, nemen nu dit, dan dat'en offeren hiermede hun koste lijkste bezit, de gewondheid op». Spa ren mflpt men leeren en hoe jonger 'men begiyt, (les beter, daarom moe ten ouders hun kyideren reeds vroeg het begip» van sparen trachten bij te brengen^, re vrucht wordt dan afzonderlijk in vloei gewikkeld en de lagen turfmolm die de vruchten scheiden zijl) eenige vingers dik. Gaan enkele vruchten toch rotten, dan is dit niet zoo heel erg, want ze zijn geïsoleerd en de molm neemt het vocht, dat uit zulke appels of peren loopt, in zich op. Gwe vruchten worden uitge zocht. Slechts volkomen gaye vruchten kunnen bewaard worden, iecfere plek, die een stoot gehad heeft, kan aanlei ding geven tot bederf. Iedere geplukte vrucht wordt voor zichtig in de mand gelegd en de uiterst dunne waslaag, die zich op den schil bevindt, mag niet door wrij ven verwijderd worden. Het is een natuurlijke bescherming tegen invloed van buiten af, waar door wordt voorkomen, dat de vruch ten te veel van hun vocht verliezen en vroegtijdig verschrompelen. Voordat men vruchten voor den winter opslaat, moeten ze 2 h 3 weken in een zeer luchtig vertrek uitgelegd worden, opdat ze uit kunnen werken, waardoor zij zich véél bete* houden. Eerst na dezen overgangstijd brengt men de vruchten in de over winteringsruimte. len zich zeef" snel in de warmte. Het ergste- is, dat een enkele appel, die aan het rotten is, de bacteriën over brengt, zoodat. in minder dan geen tijd Ook de omliggende vruchten aan gestoken worden. Bij te groote droog te worden de appelen rirripelig en ver schrompelen, zoodat i^ien rekening moet Houden met de meest -geschikte tpmperatüur, die tusschen 4k8 gra den Celsius ligt. Verschillende soor ten, o.a. reihetten, kunnen nog koe ler bewaard, worden, Terwijl andere soorten tafelappels weer uiterst ge voelig zijn v,oor een temperatuur die minder is dan 4 gr. C. In het najaar, ale tiet weet nog dik wijls lang zacht is, IÜm men\jiachts de venste^i'openqn, éochstie* daags houdt men ze gesloten.^ Vruchten hebben een zekere hoe veelheid vochtige lucht noodig; bij Wie kent ze niet de roode bessen, die steeds meer als compote opge diend worden, lie Preiselbeeren? Ze komen zeer veel voor in de groote Duitsche bosschen, waar zij groeien aan heesters, die men tot de soort der erica's of heidegewassen rekent. Deze vruchten groeien «^an lag« struikjes, waarvan de bladeren ook 's winters groen blijven* Op een kalkarmen bodem gedijen zij het best.' De frissche roode kleur der rijpe bessen op het groene blade- rentapijt werkten reeds in de vroegste tijden levendig in op de volksfantasie. Rood is de kleur van het^Joed en van het vuur en volgens een Zuid-Beyer- sche volkslegende schiep de duivel deze roode bessen. Men beweerde in oude tijden ,dat iedey, die Preiselbee ren at, in de handen des duivels zou vallen. De goede goden zórgden er 'evenwel voor, dat iedere bes\en klein kruisje kreeg aldus het oude bij geloof hetgeen duidde op het kruis- a«htige overblijfsel van het kelkje ka&rdoor de vruchten zonder gevaar gegeten konden worden. Sagen moe ten echter meer op symbolische wijze opgevat worden, zoo ook deze over- twering. De mensch heeft veelal be- oefte aan verschillende dingen in verband met het eeuwige te beschou wen. Het goede en kwade wereIdge-( beuren: God en de duivel zijn in het j5nzichtbare steeds aanwezig en ten slotte moet het goddelijke zegevieren. Het uiterlijk aanzien der roodge- kleJde bessen dè" kleur van het bMdV maakte, dat de Preiselbee ren in de oudste tijden tot de genees krachtige toovermiddélen gerekend werden. Men geloofde tevens, dat bepBfae ziekten met eey middel bestreden kon-i den worden, dat dezelfde kleur had, b.v. geelzucht werd genezen met gele bloemen. De roode Preiselbeeren wendde men aan .bij opgeven van bloed en by bFsmettely'He ziekten. In latere jaren heeft de ervaring ge leerd, dat citroenzuurhoudende vruch-1 ten buitengewoon gezond zijn en dat China looizuren en Arbutin bevatten de bladeren in gedroogden toestand als Bhee getrokken bloedreinigend werken en gedronken kunnen worden tegen rh^umatiek en jicht. In menig geval heeft de volkswijs heid omtrent geneeskrachtige kruiden aanwijzingen gegeven-aan de tfetpn- schap. took ih Ifet liefdesorakel zyn de roode bessen bétrokfën rood bloed, hart en vele verhalen heeft men er in ditx verband om gevlochten. In de bergen van Zuid-Beyeren hangt de jongpman een tak van de maagde- palm,\l.i. de naam van den heester, w aaraan de Preiselbeeren groeieh aan het venster van de geliefde zijns .harten. Takjes van deze heesters, van je neverbessen en wilgenkatjes worden evenals dennengroen in de Noorde lijke landen 'niet alleen uit een deco ratief oogpunt gekozen, doch tevens om bij feestelijke gelegenheden de echte palmen te vervangen. J|*er en c jESpchen bod' We hebben er in Holland een nieuwen visch bygekregen: snoekbaars hlét hy. Deze visch is niet'ailleen prachtig om te zien, voor de liefhebbers aardig om te vangen, dez^. visch is ook (te koken, te bakken, te stoven, en wat al niet meer. Wanneer we snoekbaars willen koken, gebeurt dit net als by gewone visch in zout kokend water. We gebruiken ongeveer 30 gram zout op 1 liter water. We laten er den visch ongeveer 15 k 18 minuten in. voordat we hem in het water doen geven we hem met lleit mes een paar insnyddngen. De visch wordt da« eerder gaaten het zout kan er beter intrekken. We kunnen door een vin los te trekken of met een vork in den visch te prikken, constateeren of hy gaar is. We geven er een botersaus by", bereid van boter, bloem, water en wat zout. We kunnén snoekbaars ook heel goed stoven. De visch wordt da^eefst gekookt, daarna halen we de stukken van de graat en leggen deze in een vuurvasten schotel, en daar leggen we een stukje boter de tukken visch. van den vuurvasten schotel wordit bedekt met 1 centimeter water. Ten slotte voegen we wat citroensap toe, de bo venkant wordt met paneermeel bestrooid, hierop leggen we twefe schijfjes citroen en een paar klontjes boter. De visch wordt nu 20 minuten in den oven gezet. Men laat hem zachtjes stoven met een <Jeks«l erop. Daarna wordt het deksel van den schotel afgenomen en nm laat men nog even een licht bruin korstje op den visch komen, on geveer 5 minuten. Den volgendqn dag kunnen we van den overgebleven visch vischgehakt maken. We nemen ongeveer 500 gram vischresten, hie^f bij voegen we 300 gram fijngemaakte aard- ^appelen, een ei, 50 gram gesmolten boter, peper, zout en wat citroensap. Nu wordt alles doureengemengd en daar- •na maken we er fwee ballen van, of voor elk familielid eep klein balletje. De ballen worden net als vleeschgehaktballen bestre ken met wat ei, daarna door paneermeel ge rold en vervolgens laten ve ze in $len oven lichtbruin bakken. We gev,en by het visch gehakt weer de botersaus of een vischsaus. Meii kan natuurlijk van het mengsel, als>s men weinig ftjd heeft, ook een schoteltje' maken .en geen gehakt. Doe»'het mengsel dap in teen vuurvasten schotel, bedek he| 3 met een laagje paneermeel en leg er wat klontjes boter op'. In den oven laiten we het dan weer eep lichtbruin korstje krijgen. De snoekbaars kan ook heel goed gebak- kfen Worden gegeten. De visch wordt gewoon in v«t gebakkey, ruim vet, zoodat de bodem goed bedekt is .anders kleeft hij vast. Het vet moet eerst goed heet worden, daarna laat u den visch er voorzichtig inglijden. De visch 'wordt lichtbruin gebakken aan en daarna laten we -hem uit- I druipen op grauw papier om het te vqel aan vet kwijt te raken.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1939 | | pagina 4